y
VEEL BEJAARDEN TE VROEG NAAR EEN TEHUIS
Eén op
de tien
Vlucht
voor
slecht
rapport
OVERWINNING SOEHARTO COMPLEET
Verplichte keuring
jonge werknemers
HONDERDEN SCHOLIEREN UIT ANGST AAN DE HAAL
Mobex
overdag
id
Absolute meerderheid regeringspartij
ADVIES AAN MINISTER:
VERZOEK AAN
ARTSEN:
NIET ROKEN
n deze functie
open. Naast het
de verkoper ook
n de artikelen,
lartjes. Zijn
s het magazijn,
ïlijk alles maken
de genoem-
snel contact
int u inlich-
•ergen,
Oosterhout,
)0 uur kunt u
eer
ct3,
binnenland Pi
Grote bejaarden
tehuizen zijn
getto'shet is
om te huilen'
MATIG
„VER, VRIJ LAND"
Verboden
STAF DEN IS EN DAL
SCHORT
ULTIMATUM OP
Mr. van Boven
KUNSTFRAUDE
THE BEST THERE IS...
0
1
Dinsdag 6 juli 1971
i
'1chting
oliek onderwijs
:enhage en effen
voor de Mariaschool,
imarkt 3, Breda
e vijfde klas.
aties te richten
juli a.s.
t Secretariaat van de
ig.
laan 47, Breda.
IJIT EEN verklaring van de direc
teur van de Katholieke Vereniging
van Bejaardentehuizen, drs. A. Jans
sen, blijkt dat dertig procent van
«nze bejaardentehuizen niet deugt.
Dat wil zeggen dat liefst 550 tehui
zen zouden moeten worden afge
keurd omdat ze niet voldoen aan de
eisen van veiligheid, hygiëne en op
pervlakte. Ombudsman Marcel van
Dam heeft aangetoond wat voor ten
Jemelschrcierule toestanden er in
sommige bejaardentehuizen heersen.
Vooral de bejaardenoorden op com
merciële grondslag hebben wat dit
betreft vaak een kwade naam en
daarvan hebben we er nog altijd
ruim 600 met samen meer dan
10.000 bedden. Maar ook als winst
maken niet het motief is voor het
onder dak brengen van bejaarden,
dan is er niet zelden sprake van
«rregaande betutteling. Slechts een
klein deel acht procent van de
oudere Nederlanders woont in ver-
zorgingstehuizen voor bejaarden.
(Samen met de verpleegtehuizen en
de overige inrichtingen komt men
op bijna 11%). Soms lijkt het erop
dat het gehele ouderdomsvraagstuk
ten onrechte wordt vereenzelvigd
met die toch vrij kleine groep. An
derzijds vragen ze om verschillende
redenen zeer veel aandacht, want
deze bejaarden vormen een kwets
bare groep. Viereneenhalf procent
van hen is praktisch voortdurend
bedlegerig, negen procent is volledig
hulpbehoevend.
Er is dit jaar al heel wat te doen
geweest over de verzorgingstehui
zen, eerst omdat minister Schut de
bouw .ervan is gaan afremmen en
toen omdat uit een rapport bleek
wat voor toestanden er in veel be
jaardentehuizen wel heersen.
Vaak wordt gezegd dat oude mensen
een tehuis in„vluch-ten" bij gebrek
aan alternatieven. Maar hebben we
teveel huizen? Dr. C. Leering. ge
neesheer-directeur van het Arnhem
se verpleegtehuis ..Regina Pacis"
heeft eens gezegd: Wr lopen het
risico dat er op den duur te veel
gebouwd wordt, maar beter één bed
te veel dan één te weinig. Eén te
weinig betekent dat je mensen die
er aanspraak op hebben niet kunt
helpen. Vorig jaar is er voor het
eerst een nagenoeg volledige
„statistiek van de bejaarden -
oorden" gepubliceerd, namelijk die
over 1967. Slechts 4 bejaardentehui
zen leverden het CBS geen gege
vens. Op 31 december 1967 waren er
in ons land 1856 bejaardenoorden. In
die 1856 tehuizen werden toen
19.713 bejaarden verzorgd. Gemid
deld was er toen voor 8 van de 100
bejaarden een bed beschikbaar,
maar tussen de provincies onderling
waren nogal grote verschillen. De
provincie Utrecht spande de kroon
met bijna 11 bedden voor elke 100
bejaarden, dan volgden Gelderland
en Noord-Brabant met elk 9,7 en het
laagst stond Drente met 5,9 bedden.
Opmerkelijk was het krappe aanbod
van bedden in de drie grote steden:
Amsterdam 4,3, Den Haag 5,3 en
Rotterdam 5,4.
Volgens prof. Hattinga Verschure
(doceert ziekenhuis wetenschappen
in Utrecht) worden de oudere land
genoten uit de maatschappij verdre
ven door de bouw van mooie ver
pleeg- en bejaardentehuizen, „keuri
ge getto's", waar zij evenals gehan
dicapten schandelijk worden gedis
crimineerd omdat ze niet serieus
genomen worden. Een rapport van
de provinciale commissie van de be
jaardenoorden in Overijssel schudde
in juni veel mensen wakker. Bewo
ners van bejaardentehuizen bleken
geen gerechtvaardigde klachten te
diurven uiten uit vrees voor repre
sailles. Angst voor de directies en
besturen, angst evengoed voor ver
zorgsters en helpsters die zonder
kloppen binnen komen, die eigen
machtig medicijnen in bewaring ne
men, die er bij willen zijn als de
dokter op visite komt.
Een provinciale inspectrice die
drie jaar lang bejaardenoorden had
gecontroleerd op het naleven van
voorschriften verzuchtte: „Ik ben
geneigd God op mijn blote knieën te
bidden dat ik zelf het bejaardente
huis nooit nodig zal hebben". Ze
meldde ook: „De bejaarde krijgt
vaak niet zelf de sociale bijstand en
de AOW in handen, je moet 's
morgens om 10 uur op het verplich
te gemeenschappelijke koffie-uurtje
komen, ze dringen er op aan dat je
je spaargeld in bewaring geeft. Toen
de politieke partij voor bejaarden
vroeg of er een politieke voorlich
tingsbijeenkomst in een tehuis
mocht worden gegeven, antwoordde
een directrice: „Nee, die politieke
voorlichting geef ik zelf wel".
Dr. Munnichs heeft erop gewezen
dat veel bejaarden ook te vroeg
naar een tehuis gaan. Wanneer de
gemiddelde verblijfsduur nu zo'n
zeven jaar zou kunnen worden
gehalveerd, zou dat van enorme be
tekenis zijn. Het zou ook betekenen
dat de capaciteit van de tehuizen
verdubbeld wordt. Nu is het zo dat
veel bejaarden zichzelf nog wel
kunnen redden, maar dat ze nu al in
het tehuis gaan om er zeker van te
zijn een plaatsje te hebben als het
echt niet meer gaat. Dr. Munnichs
over grote bejaardentehuizen: Het
zijn getto's, het is om te huilen.
Oude mensen accepteren dat gewoon
omdat er geen alternatief is. De
samenleving is zo ondoorzichtig ge
worden dat oudere mensen zich vei
lig willen stellen, ze willen een
surplus aan zekerheid.
Alleen een „pukkeltje" mee op reis naar het onbekende. Uit angst voor een slecht rapport.
(Van een onzer verslaggeefsters)
BREDA Elk jaar weer, als de schoolrapporten komen, lopen
er leerlingen van huis weg. Uit angst voor slechte cijfers. Jaarlijks
worden er in onze grote steden vooral Amsterdam is in trek
vele honderden weggelopen tieners aangehouden en naar huis
teruggebracht. Daarbij komen dan nog de 400 a 500 jongelui, die
bij de grensposten «Joor de marechaussee worden teruggestuurd.
Een onbekend aantal komt wél in het buitenland terecht. Alleen al in
de maanden juni, juli en augustus worden gemiddeld meer dan honderd
Nederlandse tieners als „vermist naar het buitenland" opgegeven. Vaak
zijn het scholieren, die niet bevorderd werden. Soms gaat het om één
onvoldoende. Meer dan eens zit er echter meer achter.
Overal in ons land gaan elk jaar
weer scholieren in paniek aan de
haal. Een paar voorbeelden die de
krantekolommen haalden;
Maarten O. (16) ging er van
door toen het eindrapport op
komst was. Hij besloot naar Iran
te vluchten. Na een liftreis van
vier weken door Frankrijk en Tu-
^nis werd de berooide scholier weer
thuisbezorgd.
In november gingen vier
Utrechtse jongens van 18 en 16
jaar er tegelijk vandoor. Zij namen
een luxe vervoermiddel: de Lorelei
express tot Basel, waarna de reis
1 liftend werd voortgezet naar Ita
lië.
Mark R. vreesde het paasrap-
port. Van z'n spaarcentjes kocht
hjj in maart een vliegticket naar
Belfast (Noord-Ierland). Daar
vond hij in de haven een baantje
op een Nederlands schip, voor 2
shilling per uur en kost vrij. In
een logement kon hij - samen met
zeven mannen op een kamer sla
pen, a raison van zeven shilling
per nacht. Totdat zijn signalement
ook in Belfast was doorgedrongen
en een Ierse agent hem op de
schouder tikte. Mark is nu weer
thuis en terug op het lyceum, of
althans nu met vakantie.
De politie van ons omringende
landen weet er over mee te praten.
Aan de grenspost Maubeuge tussen
Frankrijk en België voorbij Ber
gen, vertelt politieagent Guy Bour
geon: „Als bij jullie in Ned rland
rapporten zijn uitgedeeld, kunnen
we dat duidelijk merken aan een
verhoogde toeloop van jongelui.
Scholieren zo te zien. We zijn dan
altijd wat wantrouwig". In Düssel-
dorf vertelt hoofdcommissaris Met-
zeler: „In de weken voordat de
vakanties en vooral de grote va
kanties beginnen, vindt hier een
ware invasie van buitenlandse
scholieren plaats. Het gaat dan
echt niiet meer om enkelen, maar
om honderden jonge mensen. Alle
maal minderjarig. Ze komen op
een schoen en een slof, rugzak op
de rug, en ze vinden steun aan
elkaar. De eenling krijgt gezel
schap".
In West-Duitsland heeft het
weglopen van minder succesvolle
scholieren al een zodanige omvang
aangenomen (enkele zelfs met do
delijke afloop: zelfmoord), dat
door de stad München een „Not-
dienst fur Sechserschuler" in het
leven werd geroepen. („Sechser
schuler" zijn leerlingen die be
loond werden met een 6, het laag
ste rapportcijfer in Duitsland,
waar een één de hoogste waarde
ring is - red.
Vaak is het slechte rapport niet
de direkte oorzaak, maar meer een
gevolg van een relatiestoornis tus
sen ouders en kinid. Mejuffrouw
drs. H. v. d- Vliet, coördinerend
inspectrice van vwo, havo en mavo
(Den Haag e. o.) is van mening,
dat het dikwijls fouten in de op
voeding betreft: „Een vader en
moeder diie de problemen van het
kind soms niet begrijpen, omdat ze
zelf geen middelbaar onderwijs
hebben gehad. Vaak ook overdre-
v n strengheid en dreigementen.
Het is tegenwoordig vaak ook een
statu'S'kwestie. Drijfveer is inder
daad vaak de te hoge verwachtin
gen, die ouders van hun kind heb
ben.. Dan begint het met jokken
over proefwerkcijfers. Uit angst.
En dan ziet het kind het rapport
natuurlijk met wanhoop tege
moet.
Onderzoekingen onder oudleer
lingen van lysea in Leiden (1967)
en Heerenveen (1970) hebben aan
getoond, dat „goede cijfers op
school geenszins een geslaagde
maatschappelijke carrière garande
ren". En omgekeerd ook dat meni
ge „matige scholier later een top
functie wist te bereiken"-
Uitblinkers op school die het
ook later tot succes brachten, wa
ren bijvoorbeeld: Cornells Verol-
me, Simon Vestdijk, (prof) Jan
Tinbergen en (rabbijn) Jacob Soe-
tendorp, die allen cijfergeiniddel-
den van 8 tot 9 haalden op de
middelbare school.
Middelmatige leerlingen waren
bijvoorbeeld: (Daf's) Huub van
Doorne, Bert Haanstra en Bouke
Roolvink, die respectievelijk op de
lagere school, de kweekschool en
de ambachtsschool met 6-jes en ma
gere 7- tjes thuis kwamen.
Slechte rapporten met onvol
doenden, herexamens en doublu
res, waren de weinig hoopvolle
studieresultaten van de middelbare
scholieren Sydney van den Bergh
(nu Unilevers topman), Willem
Albeda (nu hoogleraar en Eerste
Kamerlid), Maarten Toonder (nu
internationaal bekend stripteke
naar van o. a. Tom Poes).
„Maar succes is een zeer betrek
kelijk begrip", aldus oud-minister
mr. Maarten Vrolijk die zijn ge
slaagde carrière toeschrijft aan het
feit, dat hij het grote geluk heeft
gehad vrijwel altijd werk te kun
nen doen, dat klopte met zijn be
langstelling.
Er is dus voldoende hoop voor
.lentvolle, maar op school niet
altijd even succesvolle leerlingen.
Het mag hun voorts tot troost die
nen, dat er bij onderwijs op hoog
niveau gesleuteld wordt aan de
afschaffing „op lange termijn" van
het huidige systeem van jaarlijks
overgang en zittenblijven.
Intussen blijven de scholieren
weglopen naar een „ver, vrij land
met grazige weiden, waar geen
rapporten en geen problemen
zijn".
„Hij is het nu wel vergeten ten
wij praten er niet meer over", zegt
de moeder van Mark R. (die nu 16
is). „Hij praat er zelf trouwens
ook niet meer over. Volgens de
kinderpolitie was dat slechte rap
port ook slechts een van de motie
ven waardoor hij van huis gedre
ven werd. Hij wilde vooral laten
zien, dat hij ook zondier school wel
wat kon presteren".
DJAKARTA Het ziet ernaar
uit dat de door de regering-Soeharto
gesteunde organisatie Sekber Golkar
de Indonesische parlementsverkie
zingen gaat winnen met een grotere
voorsprong dan verwacht. In ver
scheidene delen van het land heeft
zij meer dan vijftig procent van de
Stemmen gekregen. De regering lijkt
verzekerd van een absolute meer
derheid in het 460 zetels tellende
parlement, ook al omdat president
lOeharto na de verkiezingen hon
lerd parlementsleden mag benoe
men.
■Maar de leiders van de twee
grootste politieke partijen, de mo
hammedaanse Nahdatul Ulama (N
U) en de nationalistische partij PN1.
hebben beschuldigingen geuit over
geknoei met de uitslagen.
Het officiële Indonesische pensbu-
;eau Antara meldde gisteren dat de
Jolkar, een coalitie van zgn. functi
onele groepen (militairen, ambtena
ren, boeren enz.), in Midden-Java
50,52 procent van de stemmen had
gekregen, In Oost-J-ava, bolwerk van
Golkars grootste rivaal de Nahdatula
Ulama, verwierf het regeringsblok
hier en daar meer dan 60 procent,
waar tegenover staat dat het op
sommige plaatsen niet verder kwam
dan 23 procent. De Golkar haalde
ook in Medan, de hoofdstad van
Noord-Sumatra, de 50 procent, aldus
Antara. Volgens de zondagavond be
kendgemaakte officiële uitslag voor
Djakarta verwierf de Golkar daar 45
procent tegen de N U 24 procent.
Ook in Midden-Java kwam de NU
op de tweede plaats, en wel met
22.6 procent.
Het waren de eerste parlements
verkiezingen in zestien jaar in Indo
nesië. Tijdens de verkiezingscam
pagne is de Golkar beschuldigd van
intimidatie en geweldpleging. Ook
werden arrestaties gemeld, en inci
denten die mensenlevens kostten-
Van ongeregeldheden tijdens de ver
kiezingen zelf, zaterdag, is geen ge
wag gemaakt.
Intussen heeft het leger het in
Djakarta verschijnende studenten
blad Hariah Kami voor onbepaalde
tijd verboden. Volgens een militaire
woordvoerder is dit gebeurd omdat
het blad de „week van stilte" voor
afgaande aan de verkiezingen had
verbroken door publikaties over ge
arresteerde mohammedanen.
Voor de verkiezingen had de Gol
kar zelf 30 tot 40 procent van da
stemmen voorspeld.
De Nahdatul Ularaia heeft onge
veer 100 zetels gewonnen en is
daarmee de tweede partij gewor
den.
De door wijlen Soekarno in 1927
opgerichte nationalistische partij
(PNI) zal waarschijnlijk niet boven
de 25 zetels komen. De katholieke
en protestants-christelijke partijen
de Partai Katolik en de Parkindo
zullen met twee a drie zetels genoe
gen moeten nemen.
De kleinere partijen zoals de par
tij van proletarische trotzkisten Par
tai Moer ba, de nationalistische partij
ter verdediging van de onafhanke
lijkheidsproclamatie IPKI, de fede
ratie van socialistisch georiënteerde
moslims PSSI en de bond van ortho
doxe moslims PERTI, zullen zo goed
als zeker in het 460 leden tellende
parlement geen enkele zetel krij
gen.
DEN HAAG (ANP). Een minis
teriële werkgroep heeft in een inte
rimrapport aan de minister van So
ciale Zaken en Volksgezondheid ge
adviseerd medische keuring van
jonge werknemers verplicht te stel
len. Deze verplichte keuring zou
vergezeld moeten gaan van een be
roepskeuze-advies voor de jeugdige
of zijn ouders en van de afgifte van
een verklaring, waaruit blijkt, dat
tegen het verrichten van normale
arbeid geen bezwaar bestaat of,
wanneer wel bezwaar bestaat tegen
het verrichten van normale arbeid,
welke arbeidsbeperkingen dan nood
zakelijk zijn.
De „Werkgroep geneeskundige
keuring van jeugdige werknemers"
wil het onderzoek laten verrichten
door de schoolartsen, die daartoe
dan een opleiding in beroepskeuze
en arbeidsgeneeskunde dienen te ont
vangen. Mocht de voorarbeiidskeu-
ring (het onderzoek van de school
arts, dat gericht is op de geschikt
heid van de betrokken jeugdige voor
het verrichten van normale arbeid)
niet positief uitvallen, dan zou de
jeugdige moeten worden onderzocht
door een speciaal daartoe opgeleide
arts, de zg. beroepokeuze-arts. Dit
onderzoek noemt de werkgroep de
complementaire voorarbeidskeuring.
Deze keuring kan ertoe leiden, dat
a) de jeugdige alsnog in staat wordt
geacht tot het verrichten van norma
le arbeid., b) de jeugdige ten aan
zien van de te verrichten arbeid
zekere beperkingen in acht moet
nemen, of c) omtrent de tewerkstel
ling van de jeugdige overleg moet
worden gepleegd met het geweste
lijk arbeidsbureau, waarna een ver
dere medische begeleiding aanbeve
ling verdient.
De werkgroep vindt dat de door
haar aanbevolen maatregel de mees
te bescherming biedt voor de meest
kwetsbaren. De beide andere moge
lijkheden, die aanwezig zijn, wijst
zij van de hand. Deze andere moge
lijkheden zijn een niet verplicht
gestelde keuring plus een beroeps
keuze-advies en een verplichte keu
ring plus beroepskeuzeadvies zonder
een verplichte melding van het re
sultaat van de keuring aan de aan
staande werkgever.
Het VNO zegt in een commentaar
in zijn weekblad, dat het certificaat
van de complementaire voorarbeids
keuring, waarop de handicaps van
de jeugdige staan vermeld, een be
paald stempel op hem of haar drukt-
De jeugdige kan daardoor econo
misch in een nadelige positie gera
ken, ook al komt hij later wellicht
over de geconstateerde afwijkingen
heen. Er zal met die verklaringen
dan ook voorzichtig moeten worden
gehandeld en er zal zeker een be
roepsmogelijkheid moeten komen.
De minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid heeft enkele we
ken geleden bij de behandeling van
de voorgestelde wijziging van de
Veiligheidswet de Tweede Kamer
op haar verzoek toegezegd, dat hij
eerst met de Kamer overleg zal
plegen voordat hij de keuring van
jeugdige werknemers bij algemene
maatregel van bestuur zal regelen.
UTRECHT (ANP) Na een ge
sprek met het interimbestuur van
de Willem-Amtshoeve heeft de staf
van de zwakzinnigenafdelmg Den
nendal gisteravond besloten het ulti
matum, waarbij werd geëist dat de
buitendienststelling van Dennendal-
directeur J, C. Muller vóór maan
dagmiddag twaalf uur ongedaan
werd gemaakt, op te schorten.
Dit heeft de heer J. C. Muller
gisteren namens de staf meegedeeld.
Vanmiddag zal het interimbestuur
vergaderen met de onlangs ingestel
de adviescommissie. Het verloop van
dat gesprek zal beslissend zijn voo-r
de terugkeer van drs. Muller, aldus
de woordvoerder van de staf.
AMSTERDAM (ANP) —De Ne
derlandse vereniging voor jeugdge
zondheidszorg, een vereniging van
schoolartsen en artsen in een lei
dinggevende of uitvoerende functie,
die verbonden zijn aan consultatie
bureaus van zuigelingen en kleuters,
heeft er bij haar leden op aange
drongen zich tijdens het onderzoek
van jeugdigen van roken te onthou
den.
De vereniging doet dit in navol
ging van de Algemene Nederlandse
Onderwijzers Federatie (ANOF).
papier
oor uw pen
Brieven voor deze rubriek moeten met vol
ledige naam en edre* worden ondertekend. Bij
publicatie zullen deze vermeld worden. Slechts
bij hoge uitzondering zal van deze regel wor
den afgeweken. Naam en adres zijn den bij
de redactie bekend. Publicatie van brieven
(verkort of onverkort) betekent niet det de
redactie het In alle gevallen eens Is met 'wt
houd, cq. strekking.
De heer Van Boven kan mij nog
meer vertellen. Jarenlang hebben de
werkgevers, de goeden zijn hier niet
in het geding, de democratisering in
de bedrijven tegengewerkt. Perso
neelsleden, die op verzoek van de
vakorganisaties in de gelegenheid
worden gesteld een cursus te volgen
voor de ondernemingsraad, worden
zelfs vaak verhinderd door een botte
weigering van de werkgever, deze
opleiding mee te maken. Daarenbo
ven wordt bij toestemming de vak
beweging de verletrekening met in
gecalculeerde sociale lasten, gepre
senteerd. Met deze achtergrond is
het te begrijpen, dat de vakbewe
ging zich volledig blijft inzetten om
een verdere democratisering te be
vorderen. De werkgever schijnt nog
steeds niet te begrijpen, dat een
goed functionerende ondernemings
raad, die een open en constructief
overleg voert, in het belang van de
gehele onderneming werkt. De
werkgever moest het op prijs stellen
als bekwame kritische werknemers
ook onder het lagere personeel zich
beschikbaar zouden stellen voor de
O. R. en daardoor deze raad meer
inhoud zouden geven. Om begrijpe
lijke redenen laten deze mensen
zich weinig in met een onderne
mingsraad.
Voordat een verdere democratisering
zal kunnen worden ingevoerd zullen
nog verscheidene jaren verlopen.
Er is geen reden voor de heer Van
Boven zich zorgen te maken.
ROOSENDAAL
C. M. VAN DE POEL
bestuurslid St. Willibrordus
SCHIPHOL (ANP) De kunst
en antiefegalerij op de omloop boven
Schiphols vertrekhal heeft een
roemloos einde gekregen en de con-
cessiehoudster, de 49-jarige mevr. L.
M. ter L. uit Amsterdam, is op
grond van fraude in voorlopige
hechtenis gesteld. Van de fraude
zijn vrijwel alle 45 kunstenaars, die
hun werken via deze art-shop op
Sahiphol aan de man poogden te
brengen, de dupe.
(ADVERTENTIE)
Zo'n geheugensteuntje is vandaag de dag heel
gewoon. Meer dan een half miljoen mensen
in Nederland kopen geregeld condooms. In de
winkel of uit de automaat. Even makkelijk
als een rol drop of een tube tandpasta.
Ruim 70% van de verkochte condooms is
1 V
Durex. En dat percentage stijgt nog steeds.
Logisch. Want Durex geeft zekerheid en is niet
storend in het gebruik. En er zijn geen
bijverschijnselen, ook niet op langere termijn.
Dat is ook de reden dat veel huisartsen het
gebruik van condooms adviseren,'n veilig gevoel.
Durex, een wereldbekend merk
van de London Robber Company.
