OUD VREDESPLAN IN NIEUW JASJE GESTOKEN Vietcong iets verzoen lijk er Vakbonden wisten niets van fusies De dood van drie Russen: faalde mens of techniek? GOKAUTOMATEN OP DEFTIG HENLEY NVV: minimum- loontrekkers schandelijk behandeld Biesheuvel sprak lang met Nelissen ACCOUNTANTSKANTOREN Morele herbewapening in beroep bij Kroon Spoedig beslissing over „illegale'' Portugezen binnenland buitenland 1MHHHHi Fysiologische factoren Doorg jaan commentaar Basis SCHEMA Eerherstel in Ts j echoslo wakije Dr. Meinsma vraagt verbod reclame voor tabaksprodukten lJ8li§U Beschuit met aardbeien g lekker met lekker. \y Engeland: verdrag met Malta nog van kracht (Van onze redactie buitenland) MOSKOU Wat is de oorzaak van de dood van de drie Sovjetrus- sische kosmonauten Dobrovolski, Volkov en Patsajev? Worden de voorgenomen programma's van de ruimtevaart, niet alleen in Rusland, maar ook in Amerika, hierdoor ver traagd? Die vragen staan kardinaal bij de ramp, die de ruimtevaart heeft getroffen. Het hoofd van de medische dienst van NASA, dr. Charles Berry, heeft verklaard, dat hij het voor zeer waarschijnlijk houdt, dat de drie kosmonauten om het leven zijn ge komen door giftige gassen, die zich hebben ontwikkeld bij een brand aan boord van de Sojoez-11. Hij wijst erop, dat in ieder ruimteschip honderden uitrustingsstukken zijn, die ook bij een kleine brand giftige gassen veroorzaken. Plotseling en totaal verrassend moet de dood voor de mannen zijn gekomen, die im mers - blijkens een officiële Russi sche mededeling - „als slapend" in hun zetels zijn aangetroffen. Dr. Berry acht het niet waarschijnlijk, dat een plotselinge onderbreking in de zuurstofvoorziening de doodsoor zaak is geweest. Zelfs bij een geheel wegvallen van de zuurstof treedt de dood eerst na 14 tot 16 seconden in. Ook in zulk een korte tijd zouden de drie kosmonauten getracht heb ben de fout te herstellen, meent dr Berry. - De bekende Russische schrijver Simonov oordeelt in een artikel in de Pravda, dat de drie ruimtevaar ders zijn omgekomen, „doordat op het laatste ogenblik drie mensenhar ten iets, door onbekende oorzaak, niet meer konden verdragen". Het is niet duidelijk, of deze opmerking op medische feiten is gebaseerd of als een dichterlijke zinswending moet worden beschouwd. Sir Bernard Lovell, de directeur van het observatorium van Jodrell Bank, houdt er rekening mee, dat de kosmonauten zijn omgekomen, na dat iets is misgegaan met de terug keer van hun Sojoez-ruimteschip in de dampkring. „Maar je kunt de fvsologische factoren niet uitsluiten. Er zijn berichten geweest, dat ande- (Van een onzer verslaggevers) HOEVEN Na de Russische ruimtevaart-tragedie wordt de sterrenwacht Simon Stevin in Hoeven overstelpt met telefoon tjes van nieuwsgierige mensen. Dv Saljoet namelijk het Russi sche semi-permanente ruimtesta tion waaraan de verongelukte kosmonauten hun Sojoez-capsule vastmaakten trekt nog steeds zijn baantjes om de aarde. Het is op bepaalde tijden met het blote lekenoog te zien als een heldere voortijlende ster. De vraag is hoe laat en naar welk punt men moet kijken. De Hoevense sterren wacht geeft het verlossende ant woord. Daar heeft men het Sal- joet-experiment op de voet ge volgd en weet men precies te vertellen hoe laat de volgende „doorkomst" is. Hier volgen de tijden: vannacht oin 01.48 uur en zaterdagnacht om 01.27 uur. De tijden zijn op de minuut af nauwkeurig, zo verzekerde men ons bij de Sterrenwacht. De Sal joet beweegt zich van het zuiden naar het noordoosten. „Juist omdat we hun avontuur van dag tot dag hebben gevolgd was het een grote schok", zo •ertelt de directeur van de ster renwacht, de heer Th. Ver- meesch. „Het Russische ruimte vaartongeluk heeft allen die bij de ruimtevaart betrokken zijn met de neus op de feiten ge drukt" De heer Vermeesch ge looft dat er iets met de zuurstof voorziening in de Sojoez is mis gelopen. Deze mening baseert hij op het feit dat de kosmonauten in hun stoel zalen gegespt, toen zij door de helikopter-bemanning werden aangetroffen. re kosmonauten, die gedurende lan ge tijd in staat van gewichtloosheid hebben verkeerd, er een aantal da gen zeer slecht aan toe zijn ge weest", zegt de heer Lovell. Als mogelijkheden somt hij op: het hit teschild van de Sojoez is niet voldoende geweest, er is iets misgegaan met de beheersing van de lucht in de cabine of de gevolgen van de gewichtloosheid waren de oorzaak van de ratnp. De New York Times noemt het uitvallen van de zuurstofvoorziening de eenvoudigste en meest voor de hand liggende verklaring. „Maar", zegt dit blad. „er is een nog meei onheilspellende mogelijkheid, n.l. de dikwijls besproken theorie dat het menselijk organisme bij langdurig verblijf in de ruimte na een bepaal de termijn zo verzwakt, dat het de grote druk die het bij terugkeer in de dampkring moet overwinnen, niet meer kan doorstaan"- Anthony Tucker van The Guardian laat zich in dezelfde geest uit. Hij snelheidbreking op het hoogtepunt op het moment, dat hun capsule door de wrijving werd verhit en om geven door de draaiende gasvlam die de blackout veroorzaakt, en de mee, resulterend in een 20 procent was. De Russische kosmonauten ko men in de dampkring terug onder zwaardere omstandigheden dan hun Amerikaanse collega's. Het traject,- dat zij gebruiken, brengt een maxi male snelheidsvermindering met zich mee, resuljterend in een 20 procent hogere druk dan bij de Apollo-vluch- ten. De vraag is nu, of na een langdu rige periode van gewichtloosheid he1 lichaam het onder zulke omstandig heden laat afweten. Bij een verminderde belasting door gewichteloosheid gaat het hart minder krachtig pompen, waardoor het onder zware omstandigheden de bloedsomloop niet afdoende kan ver zorgen. Herstel daarvan gaat lang zaam" Algemeen oordeelt de internatio nale pers, dat de schrikbarende ge varen van de ruimtevaart het best bestreden kunnen worden door alle beschikbare kennis en talent in zetten, ongeacht nationaliteit. wereld is één in het verdriet over de dood der ruimtevaarders. Laat die wereld ook één zijn in zoeken naar oplossingen, die de varen beperken", aldus de teneur der meeste krante-artikelen. Alge meen verwacht men - en de Pravda benadrukt dit zeer sterk, dat d geplande ruimtevaartprogramma normaal voortgang zullen vinden. (Van onze redactie buitenland) PARIJS/WASHINGTON De Vietcong is bereid alle Amerikaanse krijgsgevangenen vrij te laten, gelijktijdig met de terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit Vietnam. Deze clausule uit een in een nieuw jasje gestoken oud vre desplan van zeven punten, dat gisteren bij de vredesbespre kingen in Parijs werd gelanceerd, is door de Amerikaanse re gering niet geheel negatief ontvangen. De zeven punten, die door delegatieleidster mevrouw Ngoejen Thi Binh van de Voorlopige Revolutionaire Regering naar voren werden gebracht, zijn ook op wat milder toon opgesteld dan in het verleden het geval was. Waarnemers menen dat de rege- ring-Nixon voorzichtig moet zijn met een algehele afwijzing van het plan vanwege de onrust die is ont staan na de publikatie van de gehei me Pentagon-documenten in de Amerikaanse pers. Nixon heeft ech ter ook „duidelijk onaanvaardbare elementen" ontdekt in het plan dat mede bedoeld is om de impasse in de besprekingen te doorbreken. Het voorstel bevat in grote lijnen dezelf de punten die al eens eerder door Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft de Amerikaanse regering in het ongelijk gesteld. De New York Times en al die andere kran ten die zich bij hun publikaties over geheime Pentagon-stukken beriepen op de persvrijheid en het recht van de burger op informatie, mogen de ze publikaties voortzetten. Dat is iets waarmee men in Ame rika blij is. De vreugde daarover in de Amerikaanse kranten is te verge lijken met de reacties in Nederland toen de Haagse rechtbankpresident de uitlevering van Ralph Waver on gedaan maakte. Ook toen moest een regering buigen voor iets hogers, na melijk het onvervreemdbare recht besluiten te toetsen aan de wetten die een samenleving heeft aan vaard. De New York Times noemde de beslissing van het Amerikaanse Hooggerechtshof een „klinkende overwinning van de grondwettelijke vrijheid". De krant zag in de uit spraak ook een bevestiging van het onaantastbare recht van de burger op informatie. Essentiële informatie vooral, over belangrijke beslissin gen. Het hoe en waarom. Dat is waarvoor de New York Times en de andere kranten met succes gevoch ten hebben. Deze overwinning neemt enigs zins de bittere nasmaak weg die overblijft na kennisneming van het Pentagon-rapport. Duidelijk is dat de j werkelijkheid volkomen onder de tafel was gewerkt. Jarenlang werd het Amerikaanse volk en eigenlijk de hele wereld be dot. De burger voelde zich buiten spel gezet. Gebrek aan informatie, zo'n misbruik van vertrouwen, kan tot niets anders dan conflicten lei den. Zonder de juiste informatie kan men ook geen oordeel vellen Er zijn dan ook voorstanders van de Vietnamese oorlog volledig omge zwaaid. Alleen openheid is in staat om hel nodige vertrouwen te schep pen. In Amerika ontbreekt dit ver trouwen. Het wantrouwen wordt steeds groter. De affaire rond de New York Times heeft de Amerika nen geleerd dat hun wantrouwen niet misplaatst is. Zij kunnen moed putten uit de uitsprak van de hoog ste rechters in hun land. de Vietcong naar voren zijn ge bracht. Voor de eerste maal is even wel de clausule vermeld over de Amerikaanse krijgsgevangenen en de gelijktijdige terugtrekking van de Amerikaanse troepen tegen het einde van dit jaar. Maar VS-rege- ringswoordvoerder Ronald Ziegler voegde daar direct aan toe dat de VS nooit een Zuid-Vietnam zouden verlaten dat zioh niet zou kunnen verdedigen. Mevr. Binh zei in Parijs dat de regering in Washington eerst een tijdschema moet opstellen voor het terugtrekken van alle troepen en dat dan tussen beide partijen een ak koord kan worden bereikt over vei ligheidsgaranties voor de terugtrek kende troepen en de vrijlating van de krijgsgevangenen. Dit laatste zou ook de Amerikaanse piloten betref fen, die in Noord-Vietnam zijn op gepikt. „Deze twee operaties moeten op dezelfde dag beginnen en op dezelfde dag eindigen". De overige zes punten van het voorstel luiden in het kort als volgt: Een uit drie partijen opgebouw de regering van nationale eenheid moet worden ingesteld. De kwestie van de Vietnamese gewapende strijdkrachten in het zuiden moet door de Vietnamezen zelf worden opgelost. Geleidelijke hereniging van Noord- en Zuid-Vietnam. Zuid-Vietnam zal een buiten lands beleid voeren van vrede en neutraliteit. De Amerikaanse regering draagt de volledige verantwoordelijkheid voor verliezen en vernielingen in zowel Noord- ails Zuid-Vietnam- Er moeten internationale garan ties komen voor de akkoorden die worden bereikt. UTRECHT (ANP) Hoewel per 1 juli het minimumloon is verhoogd, vindt het NVV de wijze waarop zij die van het minimumloon moeten rondkomen, zijn behandeld „meer dan schandelijk". Dit omdat het minimumloon op basis van de f 400,- uitkering met f 4.73 is verhoogd. F 4.73 is drie procent van f 157,50, het bedrag waarop op 1 januari van dit jaar het minimumloon stond. Maar in de loonschalen van de cao-lonen is de f 400,- uitkering via een vast bedrag (f7,70) verwerkt. Dit bedrag kwam neer op drie procent van het gemid delde cao-loon, Voor de lagere lonen was f 7,70 meer dan drie procent, voor de hogere minder. „Een en ander wil zeggen dat de laagste categorie lonen, namelijk het minimumloon, het minst is ver hoogd en wel bijna de helft minder dan andere lagere inkomens", aldus het NVV. NAAR SCHATTING 65.000 dokters circa 55 pet. van alle Japanse huisartsen weigeren van heden af r»->tip hebanUpip,, dit- ziin opgenomen in het staatsziekenfonds Zeer tot ongenoegen van veel puriteinen heeft het organisatiecomi té van de Royal Henley Regatta (een befaamd Engels roeigebeuren) een aantal gokmachines ook wel „fruit- automaten" genoemd op het ter rein geplaatst. Men wil zo proberen verlichting te brengen in de finan cieel allesbehalve rooskleurige situ atie. (Van onze redactie binnenland). DEN HAAG Formateur mr. Biesheuvel heeft gisteren na zijn bezoek aan koningin Juliana met de kandidaat-minister van financiën, mr. Nelissen, langdurig de financiële problematiek onder de loep geno men. Hij deed dit vooral met het oog op de maandag aanstaande te houden constituerende vergadering van zijn nieuwe kabinet. De rest van de dag ontving hij een aantal andere kandidaten, te weten mr. Geertsema, dr. Drees jr, prof. Lang- mann, mr. Van Veen en drs. Sclimelzer. Tijdens deze besprekingen kwam de benoeming van de staatssecreta rissen eveneens ter sprake. Naar de woordvoerder van mr. Biesheuvel meedeelde, is gebleken dat de mi nisters van Financiën, van Binnen landse Zaken en van Economische Zaken de aanwijzing van een staats secretaris op hun departement ge wenst achten. Hiervoor zou uitge zien moeten worden naar jonge poli tici. Ook het vrouwelijk element zal in het kabinet vertegenwoordigd moeten zijn. De CHU-Tweede Kamerfractie heeft dr. Kruisinga gevraagd en be reid gevonden voorlopig als haar voorzitter op te treden. (Van onze redactie buitenland) PRAAG Aan een aantal voor aanstaande oud-leden van de Tsje- choslowaakse communistische partij die uit de partij waren gestoten we gens het betrokken zijn bij de Sta linistische schijnprocessen in de ja ren vijftig is eerherstel verleend. (Van onze redactie binnenland). UTRECHT De betrokken vak bonden zijn van werkgeverszijde niet ingelicht over de fusie tussen de accountantskantoren Dijker, Bi- anchi en co. en Doornbos, De Brey Spits en co., noch over de fusie tussen Klyngeld en Frese, zo heeft de heer Th. G. Steinmetz, secretaris van de bij het NKV aangesloten BVA (Bank-, Verzekeringsbedrijf en Administratieve kantoren), giste ren desgevraagd meegedeeld. „We hebben het weer via de pers DEN HAAG (ANP) De Neder landse stichting voor Morele Herbe wapening heeft donderdag beroep aangetekend bij de Kroon tegen de beschikking van minister Klompé (CRM) waarbij haar per 1 oktober a.s. zendtijd over radio en televisie wordt ontnomen. De Morele Herbewapening acht deze maatregel „in strijd met de noodza kelijke vrijheid en verscheidenheid van meningsuiting die juist door de omroepwet beschermd moet worden". moeten horen, het is gewoon schanda lig. Als de heren denken dat we daar genoegen mee nemen hebben ze het mis. De fusiecode van de SER is weer eens met voeten getre den", zo zei de heer Steinmetz ver ontwaardigd. „Het is toch te dwaas dat wij als vakbonden door de di- rekties niet zijn ingelicht over wat er met de in totaal 3200 man perso neel gaat gebeuren. Het lijkt ner gens naar", zo zei de heer -Stein metz. De bonden lieten het er niet bij zitten en zullen, aldus de heer Steinmetz, de fusiecommissie van de SER inlichten. Ook zal zo spoedig mogelijk aan de betrokken direkties om tekst en uitleg worden gevraagd. „Als de heren werkgevers dan nog niet bereid zijn om te praten, dan brengen we deze affaire voor de fusiecommissie", zo deelde de vak bondsbestuurder mee. Met ingang van oktober dit jaar zullen de accountentsbureaus hun praktijk uitoefenen onder de naam Vereenigde Accountantskantoren Dijker en Doornbos. De nieuwe maatschappij beschikt over kantoren in 20 steden, verspreid over geheel Nederland, alsmede in Brussel, Pa ramaribo en Willemstad (Curagao). In de nieuwe organisatie zullen ca. 1400 personen werkzaam zijm, onder wie 160 registeraccountants. Er zou geen personeel ontslagen worden. (Van onze correspondent) ROTTERDAM De ministers van Sociale Zaken en Justitie zul len waarschijnlijk zeer spoedig een beslissing nemen over even tuele uitwijzing van achttien Por tugezen, die woensdag door de Rotterdamse politie zijn aange houden. Verolme is bereid om de mannen, die eerst via een koppel baas enkele jaren bij de werf heb ben gewerkt, nu in vaste dienst te nemen. Het Gewestelijk Arbeids bureau wil de mannen een werk vergunning geven. Na het van kracht worden van de ministeriële maatregel tegen het op treden van de koppelbazen in het Rijnmondgebied, bleek dat de acht tien Portugezen zoals overigens vele duizenden buitenlandse werkkrach ten illegaal in ons land verblijven. De afdeling personeelszaken van Verolme nam hierover contact op met de Rotterdamse vreemdelingen politie in een poging alsnog het verblijf van de achttien legaal te maken. Het antwoord van de Rotterdamse politie was, dat er rekening mee zou moeten worden gehouden dat de Portugezen op het politiebureau zou den worden vastgehouden, wanneer zou blijken dat zij inderdaad ille gaal hier verblijven. De afdeling personeelszaken van Verolme werd volgens de Rotterdamse politie, drie maal achtereen op deze consequentie gewezen. Dinsdagmiddag meldde zich op het hoofdbureau van politie te Rotterdam een lid van de perso neelsafdeling van Verolme met de achttier Portugezen. Tot diens grote verbazing werden de achttien ogen blikkelijk ingesloten, toen bleek dat zij inderdaad niet over een ver blijfsvergunning beschikten. De man blijkt niet op de hoogte te zijn gesteld van de resultaten van het overleg tussen Verolme en de vreemdelingenpolitie. Inmiddels heeft het socialistisch kamerlid Wie- ringa over deze kwestie vragen ge steld aan de ministers van- Justitie en Volkshuisvesting. Ook de metaal bonden in het Rijnmondgebied heb ben deze bewindslieden gevraagd te willen voorkomen dat de achttien gastarbeiders over de grens worden gezet. AMSTERDAM (ANP) Dr Meinsma heeft een telegram ge stuurd aan de nieuwe minister van Volksgezondheid en Milieuhygiëne, waarin hij de hoop uitspreekt dat de minister het beleid van het vorige kabinet, dat de in 1964 aangevangen subsidiëring van de „actie niet ro ken" continueerde, zal voortzetten maar tevens de reclame voor tabaks produkten gaat verbieden. Voorts hoopt dr. Meinsma, dat de minister op korte termijn een vermelding van de waarschuwing „Het roken van sigaretten is schadelijk voor uw gezondheid" op de verpakking van sigaretten en shag verplicht gaat stellen. In Nederland sterven dage lijks gemiddeld tenminste 37 men sen aan de gevolgen van het roken aldus dr. Meinsma. (ADVERTENTIE) Lunch'taartje. Beschuit met aardbeien. Lekker vlug gemaakt. ÉlWi A H 'T wr t Als toetje of zomaar tussendoor. Een gezonde traktatie die ook uw figuur ontziet. yéfó l ifJijfL Zo'n brosse beschuit met frisse aardbeien v JfMn is een lekkere zomergewoonte -5-, Keurig als altijd begin ik met het uitspreken van mijn dank voor de ingekomen stukken. Daaronder was gisteren zo waar de bekende kaart met de „Groteen uit de kazerne" van niemand minder dan „verplicht dienstplichtig soldaat 50.11.29.183 N ATO-stockno. Van de ene kant voel ik me enigs zins gepikt, nu geachte soldaat mij kennelijk rangschikt onder de autori teiten, waarheen hij geacht werd zijn schrijven te richten. Van de andere kant ben ik wel gevleid, want wie heeft er in de afgelopen jaren zoveel groeten uitgedeeld zonder daartoe verplicht te zijn, om niet te zeggen: op geheel vrijwillige basis? En zo moet het zijn. Wel groeten, maar niet moeten. Wel aardig blij ven doen, want waar blijf je in een leger anders met de grootste leuze: Make love, not war? En daar gaan we dan. Met b.v. Geertsema op binnenlandse zaken. De geachte heren ambtenaren zijn voor mij voortaan „Geertsemannen" Regeer-tse-mannen! •fr Dat Udink van ontwikkelingshulp naar volkshuisvesting is verhuisd, verbaast mij nou helemaal niet. De woningbouw is in ons land immers al jaren een onderontwikkeld gebied! En dan Willem Drees junior op verkeer en waterstaat. Een geluk dat we in ieder geval al wat nieuwe we gen hébben en dat was al voor de Bakker want nog meer nieuwe, dat zal er wel niet inzitten. Het wordt terugdraaien en afknijpen daar. Hup, daar is Willem met de water staattang! Engels op erm, daar is geen woord Frans bij. En dat wil voor onze al oude cultuur toch wat zeggen. Eigenaardig dat behalve landbou werszoon (premier) Biesheuvel ook de heren Boersma en Boertien uit de AR afkomstig zijn. Toch een agrARische partij? Het feit dat Lardinois op landbouw is blijven zitten, vind ik eigenlijk niet zo'n best voorbeeld voor de bcfc- ren, waarvan er volgens Mansholt juist een stel weg zouden moeteni De Koster heeft water bij de wijn gedaan, want hij had op buitenlandse zaken willen komen, en nu is het de fensie geworden. Schmelzer gaat het op buitenland se zaken natuurlijk wel eventjes an ders doen dan zijn voorganger, dat is duidelijk. En dat zit hem voorna melijk in het formaat van de man: hij heeft ongeveer driekwart van de lengte van Luns. Volgens mij heeft Biesheuvel zich helemaal niet ge realiseerd wat dat alle', n al voor de image van Nederland in het buiten land zal betekenen. De gevolgen van dit opmerkelijke feit zijn nog moeilijk te overzien, maar een feit is in ieder geval dat hij minder kan neerkijken op een en ander. Voorlopig wordt het borreltje weer duurder, en dat is erg. De groeten terug, nr. 50.11.29.183! MERIJN. LONDEN - NEW YORK (RTR DPA) De Maltezer regering heeft de regering in Londen niet officieel meegedeeld dat ze het defensiever drag van 1964 tnet Engeland als nietig beschouwd. Dit verklaarde de Britse minister van staat voor geme nebestzaken Joseph Godber donder dag in het Lagerhuis. Hij zei ook dat de overeenkomst niet eenzijdig kon worden opgezegd. De nieuwe socialistische regering op Malta van premier Dom Mintoff verklaarde woensdag dat het defen sieverdrag dat in 1964 voor tien jaar werd gesloten, niet langer van kracht was. De Maltezer regering heeft in het hoofdkwartier van de Verenigde Na- lies in New York een communiqué laten circuleren waarin nogmaale wordt verklaard dat het defensie- verdrag niet meer van kracht is.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1971 | | pagina 9