Wie 100 wil worden moet trouwen en niet roken
Eén op
de tien
„Het gezicht
van een
volkeren-
moordenaar"
Auto op aardgas
aantrekkelijk
LemonDry/
CONCENTRATIEKAMP-COMMANDANT STANGL
Samen op reis?
Neem een
2-pluskaart!
NS-Vakantie-
dagtochten
Rijbewijs van kortere
duur dan vijf jaar
Boerenprotest
op vergadering
ruilverkaveling
ROBIJN
Drink's wat
ongewonere!
MOGELIJKHEDEN IN
NIEUWE WET:
m
binnenland
buitenland
Veruit meeste
bejaarden
wonen gewoon
zelfstandig
ADMINISTRATIEF
IN ONGENADE
voordelig
uitmetNS
voordelig
uitmetNS
steen van de maand juli
heetman
Rechtsbescherming
—111!
papier
oor uw pert
Overheid stimuleert
de inflatie
|um 1971
ALS U GRAAG 100 wilt worden
dan moet u in elk geval gaan trou
wen, de stad verlaten en ophouden
met roken. Gehuwden worden name
lijk vijf jaar ouder dan ongehuwden,
buiten wonen scheeit ook vijf jaar,
terwijl degene die twee .pakjes siga
retten per dag rookt zijn leven ge
middeld twaalf jaar bekort.
Dat bleek uit een tabel van enkele
genetische en milieu-invloeden op
de gemiddelde levensduur, die in
,.Op Leeftijd" werd afgedrukt bij
een artikel van de bioloog drs. D. L.
Knook. Een pakje sigaretten per dag
kost volgens die tabel zeven jaar
van uw leven en een te zwaar
gewicht hakt er ook flink in: 25% te
zwaar kost 3,6 jaar, 45% te zwaar
6,6 jaar en 57% te zwaar zelfs 15,1
jaar-
Honderd jaar worden is voor de
meesten van ons niet weggelegd.
Toch leven er in de Verenigde Sta
ten momenteel ruim 12.000 mensen
van 100 jaar en ouder. De maximale
levensduur wordt in het algemeen
op 110 tot 115 jaar geschat. De
hoogste officieel gecontroleerde leef
tijd werd bereikt door Pierre Jou-
bert, die in 1914 in Quebec overleed,
toen hij 113 jaar en 100 dagen oud
was. Onlangs is er in Engeland nog
iemand op 109-jarige leeftijd overle
den.
In de Sowjet-TJnie schijnt het be
reiken van een veel hogere leeftijd
mogelijk te zijn, al dient men zich
te realiseren dat in tal van gebieden
een eeuw geleden nog geen geboor
teregisters bestonden-
In 1956 gaven de Russische poste
rijen een postzegel uit ter ere van
Mahmud Aivazof, die volgens de
autoriteiten de leeftijd van 148 jaar
bereikt had. Volgens een persagen-
schap in Moskou is Shirali Musli-
mof, die op 20 mei van dit jaar zijn
164e verjaardag vierde, thans de
oudste man tér wèreld. Hij woont in
de bergen van Azerbeidsjan, in het
oosten van Trans-Kaukasië. Hij is -
aldus het persagentschap - veel in
de buitenlucht en werkt enkele uren
per dag in zijn boomgaard.
Dank zij de verbetering van de
medische voorzienisgen en de hy
giënische omstandigheden is de ge
middelde levensduur groter gewor
den. Daarentegen zijn er hedendaag
se invloeden die juist een sterk
nadelig effect hebben. Denken we
maar eens aan het verkeer en aan
het onder grote stress leven. Drs.
Knook zegt in zijn artikel dat de
gemiddelde levensduur nog wel zal
toenemen, maar iets spectaculairs
verwacht hij niet. Het uitbannen
van de gevreesde bart-.vaat- en
nierziekten zou volgens een Ameri
kaans onderzoek de gemiddelde
leeftijd met 7.5 jaar doen toenemen
en het overwinnen Kran kanker zou
er nog eens 1,5 jaar bij doen.
Een gemiddelde levensduur ln de
buurt van de 80 jaar zou met de
orthodoxe geneeskunst het maxi-
maal haalbaar zijn. Ongeveer 50%
van onze bejaarden zijn vrouwen.
Bij de geboorte bestaat een - welis
waar gering - vrouwenoverschot en
bovendien wordt de vrouw gemid
deld drie tot vier jaar ouder dan de
man. Het aantal ..overblijvende"
vrouwen wordt nog vergroot doordat
vrouwen vaak met een man trouwen
die enkele jaren ouder is.
Uit een onderzoek in de
V. S. blijkt evenwel dat ook hier
verandering in zit. In de V- S. huwt
bijna iedereen: na het dertigste le
vensjaar is 3% van de vrouwen en
4% van de mannen niet gehuwd of
niet gehuwd geweest. Men huwt
ook steeds meer op ongeveer dezelf
de leeftijd en het verschil in leeftijd
tussen mannen en vrouwen waarop
gehuwd wordt, wordt ook steeds
kleiner.
Vrouwen en mannen overlijden
ook binnen een steeds nauwer
wordende leeftijdsmarge. Uit dit
alles wordt geconcludeerd dat het
aantal alleenstaanden onder bejaar
den zal afnemen en ook dat steeds
meer bejaarden een zelfzandige huis
houding zullen blijven voeren.
Wat dit betreft zijn er trouwens
ook grote misverstanden. Heel wat
mensen denken bij het woord „be
jaarden" meteen aan bejaardente
huizen, terwijl veruit de meeste be
jaarden gewoon zelfstandig wonen.
Slechts 8% van de Nederlandse be
jaarden (ongeveer 100.000) woont in
een bejaarden- of verzorgingstehuis.
Bij de hoogbejaarden (boven de 80)
ligt dat anders: 1 op de 3 hoogbe
jaarden woont in een tehuis. In de
groep van 65 tot 70 ik' het echter
maar 1 op de 20-
Overigens ontbreken tal van nadere
gegevens over de groep Nederlan
ders boven de 65 zonder meer.
(Van onze redactie buitenland)
„TIJDENS HET VOORLEZEN VAN HET VONNIS heb
ik steeds het gezicht van Stangl bestudeerd. Geen enkele
keer, behalve toen hij „levenslang" hoorde, gaf hy blijk van
enig gevoel. Zo zou hij, denk ik, ook wel in Sobibor en
Treblinka zijn geweest. Gevoelloos, zonder enig mededogen,
door niets of niemand te ontroeren. Hij zat er by, alsof hij
de bruiloft van vreemde mensen bijwoonde. Ik ga een boek
over hem schrijven: Het gezicht van 'n tfolkerenmoordenaar."
Aldus nazi-jager Simon Wiesenthal over de ex-commandant van
het concentratiekamp Treblinka, Franz Paul Stangl, aan het eind
van het eind vorig jaar afgesloten proces, waarin „de laatste grote
oorlogsmisdadiger" schuldig werd bevonden aan moord op 400.000
mensen.
FRANZ PAUL STRANFL Niets op mijn geweten
Franz Stangl is nu, 63 jaar oud,
overleden. Vier jaar geleden, in
het voorjaar van 1967, was er al
een eind gekomen aan de vrij
heidsroes, waarin Stangl vluchtte,
tot Brazilië toe, voor zijn rech
ters. Niet voor zijn geweten, al
thans, dat beweerde hij zelf tij
dens zijn proees vorig jaar in
Diisseidorf: „Ik heb toch nooit ie
mand iets misdaan? Ik heb niets
op mijn geweten". Hij had het
vijfentwintig jaar lang tegen zich
zelf gezegd.
Toen, na de augustus-opstand in
1943, in liet concentratiekamp Tre
blinka, het kamp met de grond
gelijk werd gemaakt, verdween
kampcommandant Stangl naar Ita
lië en nog later naar Zuid-Slavië
om de partizanen te bestrijden. Hij
overleefde daar de strijd. Aan het
eind van de oorlog werd Stangl in
Oostenrijk (waar hij op 26 maart
1908 was geboren en 23 jaar iater
bij de politie kwam) door de
Amerikanen gearresteerd als ge
wezen SS-officier. Maar niemand
wist iets van zijn rol in de vernie-
tigingskampèn Sobibor en Treplm-
ka.
Op 30 mei 1948 ontsnapte hij uit
de gevangenis van Linz en klopte
in Rome aan bij het Rode Kruis,
dat hem niets vermoedend
hulp bood. Later kreeg hij
eveneens in Rome een uitreis
pas van een Oostenrijkse bisschop,
waarna hij via Syrië met zijn ge
zin naar Brazilië uitweek. Hii ves
tigde zich daar in Sao Pauin
Bijna twintig jaar ging liet
„goed". Maar begin 1967 klopte de
schoonzoon van Stangl aan bij Si
mon Wiesenthal en verried met
zijn schoonvader een van de groot
ste misdadigers uit het rijk van
Hitler voor 7000 dollar... één (dol
lar) cent voor ieder lijk uit het
vernietigingskamp Treblinka. zoals
de man zijn eis had geformeerd.
Snel daarna werd Stangl door
Brazilië uitgeleverd. Terug in
Duitsland moet hij gezegd hebben:
„Ik ben blij weer eens Duits te
horen spreken en het heerlijke
Duitse landschap weer te kunnen
zien." Alleen een man die meer
dan twintig jaar lang niets anders
heeft gedaan dan zichzelf en ande
ren wijsmaken dat hij „niets op
zijn geweten heeft" schijnt ertoe
te kunnen komen zoiets navrants
te zeggen.
Stangl, in zijn nazi-jaren
De „beul van Treblinka", die
een van de „grootste vaklieden" is
genoemd wat betreft het vernieti
gen van gevangenen in de nazi-
kampen, begon zijn carrière na de
„Anschluss", toen hij lid van de
Gestapo in het Oostenrijkse Lmz
werd. In 1940 kreeg hij een benoe
ming op het bureau voor euthana
sie in Berlijn.
In 1941 werd -hij commandant
van „Slot Hartheim", een euthana-
sie-instituut en regelrechte school
voor massamoordenaars. Over deze
periode werd in 1947 in Wenen
een aanklacht ingediend tegen
Stangil wegens euthanasiemoorden:
hij werd beschuldigd van het do
den van 18.000 geesteszieken. Tij
dens het proees in Düsseldorf vo
rig jaar zei Stangl zelf: „Ik denk
dat in het jaar dat ik daar (slot
Hartheim) was, tussen de 24.000
en 28.000 mensen werden ver
moord." MaaT hij had zich daar
volgens zijn zeggen alleen met
administratieve zaken beziggehou
den.
In 1942 werd hij overgeplaatst
naar Sobibor in Polen, na Ausch
witz waarschijnlijk het gruwelijk
ste vernietigingskamp van de na
zi's, waar 1,6 miljoen joden
onder wie 34.000 Nederlanders
in de gaskamers zijn vermoord.
Stangl bleef maar kort in Sobi
bor, in augustus 1942 volgde zijn
overplaatsing naar Treblinka, een
concentratiekamp 120 km ten
noordoosten van Warschau. Daar
zijn in totaal 700.000 gevangenen
om het leven gebracht. Alleen al
in de periode (nog geen jaar) dat
Stangl- er de leiding heeft gehad,
zijn er 400.000 joden vermoord. Op
8 augustus 1943 kwamen de gevan
genen in Treblinka in opstand,
waarbij ongeveer honderd mensen
konden ontsnappen. Stangl, die een
verschrikkelijke perfectionist was
en zwaar onderscheiden was voor
zijn werk daar als „de beste kamp
leider die het grootste aandeel in
de actie heeft", viel door dit, door
de opstand bewezen, gebrek aan
orde en tuchthandhaving in onge
nade bij zijn superieuren.
Misschien heeft dit hem nog wel
zijn ruim twintig jaar vrijheid be
zorgd, want na Treblinka werd
Stangl ingezet in Italië en Zuid-
Slavië, waarmee hij de grote klap
in 1945 in Duitsland misliep.
Het proces in Düsseldorf vorig
jaar heeft zeven maanden geduurd.
Toen eenmaal bewezen was dat
Stangl als commandant in Treblin
ka volledig verantwoordelijk is ge
weest voor 400.000 moorden in dat
kamp, was het spoedig bekeken.
Het Landesgericht veroordeelde
hem op 22 december 1970 tot le
venslange gevangenisstraf.
Hij heeft niet eens meer de kans
gekregen tegen dit vonnis in be
roep te gaan.
i ADV/f'U rK:tc TIK I
een dag onbeperkt
reizen aoor Nederland.
2 personen f 30.
3 personen 35.-
4 personen f 40.-
5 personen 45.-
onbeperkt geldig.
Maandag t/m donderdag
van 9 uur 's morgens af,
vrijdag niet.
Neem een pasfoto mee!
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG De regering zal het gebruik van aardgas bevorderen als
uit verdere experimenten blijkt, dat dit economisch niet onaantrekkelijk
en milieuhygiënisch aanvaardbaar is. In dit stadium is echter nog niet te
voorzien, hoe dat zal gebeuren. Dit zegt minister Nelissen in antwoord op
vragen van het Tweede Kamerlid Wieringa (PvdA).
Aardgas geeft een schonere verbranding, minder vuile uitlaatgassen, min
der mötorslijtage en een zuiniger brandstofgebruik. Tegenover die voordelen
wordt als belangrijk nadeel genoemd, dat bij vloeibaar aardgas een klein
percentage van de voorraad moet verdampen om de temperatuur laag te
houden, als de motor niet wordt gebruikt. Dit werkt explosiegevaar in par
keergarages in de hand. Met de verdamping, het vervoer en het bewaren
van aardgas zijn nog te weining proeven genomen om iets te kunnen zeggen
over een rendabele en voor de volksgezondheid verantwoorde toepassing,
concludeert de demissionaire minister van Economische Zaken.
Hjj voegt daaraan toe, dat op het ogenblik heit geschikt maken van een
motor voor aardgas als brandstof, waarbij de motor in staat blijft afwis
selend op aardgas of benzine te lopen, nog een vrij kostbare zaak is, n.L
voor een personenauto met benzinemotor rond de i 1300,
(ADVERTENTIE)
Een dagje naar
Scheveningen of de
Efteling, naar Volendam
of Avifauna, naar
Giethoorn of Texel.
Keuze uit 30
mogelijkheden.
Alle informatie in de
brochure Vakantiedag
tochten op de stations.
(ADVERTENTIE
"Een bloeddruppel uit het hart van moeder
aarde" noemen de oosterlingen deze zeld
zaamste aller edelstenen. Met zijn prachtige,
diep rode kleur en mysterieuze gloed een
romantisch en letterlijk vorstelijk geschenk.
sieraden met robijn
van af 128.-
edetsteenkundige f.g.a.
diamantexpert g.i.a.
LIJNBAAN 92
filiaal: oostzeedijk 155-157, rotterdam
(Van onze parlement, redactie)
DEN HAAG In een wetswij
ziging, die waarschijnlijk eind dit
jaar bij het parlement zal worden
ingediend, zal de mogelijkheid
worden geopend een rjjbewjjs van
een kortere looptijd dan vijf jaar,
n.l. van een tot en met vier jaar,
te verstrekken aan automobilisten
en motorrijders als de gezond
heidstoestand van de betrokkenen
daartoe aanleiding geeft. Deze
maatregel zal in de eerste plaats
gelden voor personen van 60 jaar
en ouder, di ebij het behalen of
verlengen van een rijbewijs toch
reeds, ook onder de huidige rege
ling, onderworpen worden aan
een medisch onderzoek. Ook jon<
geren met een „kwaal" kunnen
echter een rijbewijs met een be
perktere looptijd krijgen.
(Van onze redactie binnenland)
TUBBERGEN. In tegenstelling
tot het grote ruilverkavelingsobject in
het Zeeuwsch-Vlaamse Stoppeldijk,
dat vorige week met succes werd
bekroond, hebben schreeuwende boe
ren in Tubbergen een stemmingsver
gadering aldaar onmogelijk gemaakt.
Zij maakten constant zoveel lawaai,
dat burgemeester Schepers van Tub
bergen uiteindelijk besloot deze wet
telijk voorgeschreven vergadering
waarvoor 3300 stemgerechtigden wa
ren uitgenodigd tot nader order
uit te stellen.
Een groep ontevreden boeren pro
testeerde onder meer tegen het tijd
stip, waarop de stemming werd ge
houden, n.l. van tien uur 's morgens
tot twee uur 's middags. De actie
groep, die een uur lang 'n daverend
tumult ontketende, eiste in dit ver
band aanpassing van de ruilverkave-
lingswet, waarin staat dat niet-stem-
mers worden geacht voor te
stemmen. Een normaal werkende
boer kan zich in deze tijd overdag
niet vrij maken, was het standpunt
van de actiegroep.
De ruilverkaveling Tubbergen, die
al enkele jaren is voorbereid, omvat
ruim tienduizend hectaren. De kos
ten zijn begroot op 41 miljoen. Het
rijk verleent 29 miljoen subsidie.
TWEE JONGEMANNEN, 17 en 19
jaar oud, zijn uit het hoofdbureau
van politie via het dak an een laag
gebouwtje ontsnapt. Zij waren aan
gehouden, verdacht van diefstal met
braak.
IN HET POOLSE Kielce zijn Jozef
Zakrzewski en zijn zoon Czeslaw ter
dood veroordeeld wegens het plegen
van moord op acht mensen. Een an
dere zoon van Zakrzewski kreeg 25
jaar.
IN HET ZWEEDSE Malkoeping
zijn bij een brand in een inrichting
voor geesteszieken vijf personen om
het leven gekomen.
Door deze maatregel wil men
voorkomen, dat personen waarvan te
vrezen volt dat ze fysiek niet in
staat zullen blijven een motorrijtuig
te besturen, toch hun volle vijf
jaren kunnen „uitdienen". Ander
zijds is het denkbaar, dat iemand
van boven de zestig, die thans op
medische gronden geen rijbewijs
kan krijgen omdat men aan een
periode van vijf jaar vastzit, straks
wel in aanmerking komt omdat men
een rijbewijs met kortere looptijd
kan geven en de betrokkene dus
vaker aan een controle kan onder
werpen. Na afloop van de verstre
ken termijn kan opnieuw verlenging
volgen voor een beperktere >eriode
van de normale tijdsduur van vijf
jaar. Die maatregel geldt ook voor
personen beneden de zestig.
tn de wetswijziging zal voorts de
gebruikers van een motorvoertuig
grotere rechtsbescherming worden
geboden ia de gevallen waarin een
rijbewijs (bijvoorbeeld bij een aan
rijding) meteen wordt ingenomen
door een opsporingsambtenaar, in
afwachting van de berechting of an.
dere beoordeling van betrokkene.
Hoewel stellig niet wordt aange
nomen, dat de opsporingsambtenaren
grote willekeur aan de dag leggen,
is de situatie toch wel zo,dat het aan
die ambtenaren wordt overgelaten
of er aanleiding is tot het innemen
van het rijbewijs. Straks zullen er
scherpere criteria voor het innemen
worden vastgesteld, waardoor men
discussies over de rechtmatigheid
van de beslaglegging op het rijbe
wijs hoopt te voorkomen.
1
Brieven voor deze rubriek moeten met vol
ledige naam en adres worden ondertekend. Bij
publicatie zullen deze vermeld worden. Slechts
bij hoge uitzondering zal ven deze regel wor
den afgeweken. Naam en adres zijn den bij
de redactie bekend. Publicatie van brieven
(verkort of onverkort) betekent niet det de
redactie het In alle gevallen «ene Ie met in
houd, e.g. strekking.
De schandelijke verhoging van de
telefoontarieven door 4e PTT met
niet minder dan 150 procent is een
fraaie gangmaker voor het bedrijfs
leven en de werknemers dm im
maar fors verder te gaan met het
opdrijven van prijzen en lonen en
op die manier de inflatie te stimule
ren.
Het is onbegrijpelijk, dat een de
missionair kabinet zich hiertoe heeft
geleend en dat nog wed op zó korte
termijn, dat zonder meer het woord
„onfatsoenlijk" op zijn plaats is. De
PTT mag zich dan ook wel haa-stén.
om vóór de bewuste ingangsdatujm
alle abonnees per rondschrijven óp
de hoogte te brengen van wat een
gesprek hen gaat kosten na die da
tum. Want dat is toch wel het min
ste wat ban worden verlangd.
Voor de bejaarden is dit een niéu
we tegenvaller. Voor de meeste van
hen is een telefoon geenszins luxe,
maar dringende noodzaak om con
tact te kunnen houden met familie,
dokter, verzorgers, enz. Van de PTT
kan enig sociaal denken niet worden
verwacht, maar de toch zo beleefde
overheid had hieraan wed eens aan
dacht mogen besteden. De Spoorwe
gen mogen dan met hun 65-plus
kaarten voornamelijk het eigen be
lang voor ogen hebben gehad, een
feit is, dat zij daarmee bij veel
landgenoten eeai enorme goodwill
hebben verkregen.
ROOSENDAAL
A. DE VRIES
EEN AMERIKAANSE diplomaat is
in de Sahara, vermoedelijk aan een
zonnesteek, overleden, nadat zijn auto
het had begeven. Zijn vrouw, zijn 15-
jarige zoon en nog een mede-inzitten
den werden gered door een woestijn-
wacht.
(ADVERTENTIE
m
99
