ONWEER KLEURT RIJN ROOD
Sterfte van inktvissen
indirect milieugevolg
Ralph Waver moet land uit
"ISSBSff
MINISTER POLAK EN STAATSSECRETARIS WIERSMA
Alleen kort geding kan Amerikaanse deserteur nog redden
OOK D'66 VOOR
ONTSLAG
Drie bonden
eisen
ontslag van
ir. Bogerd
ZUSTERS HEROVEREN KAZERNE
SLAG OF
STOOT
Algemene snelheidsbeperking in België
ACTIEGROEP
ROEPT
BOEREN
OP TOT
BETOGING
C.C.O. zou kritisch
gezeur en
onderzoek bedrijven
Plof fles verwondt
Ulvenhoutse
mw£A$
79,
M?&oW
iky m$
HUM
K09TUUN?
^HoSf^RDtNI-
Elke 12 minuten
één verkeers
dode in EEG
WACHTEN
KRITIEK
Als Mansholl in
Schoondijke is
ZWITSERLAND WIL
GEEN SUPER-
SONE KNALLEN
PMcHTiqfc
DMooiïfÊ
PtU6 MfitfW 69/
\POLF1ROPAMvóor
Ik 'NDOLFUNE
EHOWI
DOLFIRODAM - Rotterdam
Directeur: Dr. W. A. J? M. Harkx
Hoofdredacteur: L. Leijendekker
Redactie- en administratie-adres:
Nieuwstraat 9, Terneuzen, tel. (01150)—7920
Abonnementsprijs: 11.15 per kwartaal;
per maand 3.90. Losse nummers 15 cent,
inclusief 4% B.T.W.
Gironummer 1945433.
ZEEUW
VRIJDAG
11 JUNI 1971
25e Jaargang
No. 6570
Advertentieprijs: per mm 16 cent; minimum
per advertentie 2,40, exclusief 4% B.T.W.
Rubiiek „Kleine Advertenties" (geen handels
advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel méér
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of Adres
bureau van dit blad, 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 uur.
Voor het maandagnummer: Vrijdag tot va.
11 uur.
Uitgeefster N V. Uitgevers Maatschappij De Stem
DEN HAAG (ANP) —De ver
vuiling van de Rijn in Duitsland is
in de loop van donderdag zo ern
stig geworden dat het Ministerie
van Verkeer en Waterstaat de situ
atie als „deplorabel" kwalificeerde.
Het vuile Rijnwater zal wellicht
vandaag al in Nederland arriveren.
De onmiddellijke oorzaak van de
nieuwe verslechtering van het
Rijnwater is dat boven sommige
delen van West-Duitsland een lie
vig onweer is losgebarsten. Als ge
volg daarvan werden donderdag
bij de Westduitse plaatsen Main en
Neckar grote hoeveelheden roodge
kleurd slib in de Rijn afgevoerd.
De Rijn zelf werd daardoor ter
plaatse ook geheel rood gekleurd.
Door de zeer trage stroming van
het Rijnwater kreeg de nieuwe
vervuiling zo'n ernstige uitwer
king. Op het moment bedraagt de
afvoer van het water 1000 a 1200
m3 per seconde terwijl dat gemid
delde 2300 en normaal in het voor
jaar 4 a 5000 m3 per sec be
draagt.
Bovendien is de temperatuur
van het water in de Rijn op dit
moment veel hoger dan normaal
als gevolg van het warme voorjaar.
Door de trage gang van het Rijn
water is het vuil dat daarin terecht
komt sterker geconcentreerd,
waarbij door de hoge temperatuur
van water een versnelde afbraak
van biologische afbreekbare stof
fen plaats vindt. Dit proces, dat
met een geweldig zuurstofver
bruik gepaard gaat, veroorzaakt
een enorme stank.
Momenteel is het zuurstofgehalte
van de Rijn al gedaald tot beneden
één milligram per liter (ter verge
lijking: in mei ,1968 was dit 5,9 tot
3 milligram per liter)
Volgens het Ministerie van Ver
keer en Waterstaat staat Neder
land machteloos tegenover de „de
plorabele situatie" van de Rijn.
„We zijn geheel overgeleverd aan
wat onze buren ons leveren", aldus
een woordvoerder van het Ministe
rie. Deze vertelde wel dat het
Rijnwater bij Lobith thans fre
quent gemeten wordt. Verwacht
wordt dat het met rode slib ver
vuilde water vrijdagmorgen ons
land bereikt. In hoeverre het rot
tingsproces in het water dan is
gevorderd en het water weer door
natuurlijke oorzaken is geregene
reerd blijft nog een open vraag, zo
voegde men er aan toe. Men hoopt
dat de situatie vandaag weer aan
merkelijk verbeterd zal zijn. Wel
wordt aangenomen dat de vissterf
te, die in mei al zeer hoog was,
thans verder zal toenemen.
De lage waterstand van de Rijn
duurt nu al zo lang, dat volgens
het weekblad Scliuttevaer kan
worden gesproken van een uitzon
derlijke situatie. Pessimistische
stemmen zeggen, dat er eenzelfde
„droge rivier" komt als in 1947.
Optimisten beweren echter dat de
Beueden-Rijn geen grote proble
men zal opleveren, aldus Schutte-
vaer, dat echter verscheen, voordat
er van de nu gemelde situatie
sprake was.
(Van onze redactie buitenland)
STfiAATSBURG Elke twaalf
minuten valt bij een verkeers
ongeluk in de zes landen van de
EEG één dode. In de jaren 1958-
1968 werden 420.000 personen bij
verkeersongelukken gedood en
11.5 miljoen gewond. De laatste
jaren is het gemiddelde gestegen
tot 50.000 doden en 1.2 miljoen
gewonden per jaar. Dit heeft Al-
bert Coppe, lid van de Europese
Commissie gisteren in het Euro
pese parlement meegedeeld.
De Europese Commissie zal nog
voor het einde van hét jaar voor
stellen de bepalingen voor het
verlenen en intrekken van rijbe
wijzen te harmoniseren en strin
gent er te maken, de straffen op
rijden onder invloed te harmoni
seren en te verzwaren en ver
plichte technische controle in te
voeren.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG De opvallend grote sterfte van inktvissen voor de
Walcherse kust wordt niet als een direct gevolg van sterke verontreiniging
van het zeewater beschouwd. De vereniging Milieuhygiëne Zeeland, met deze
inktvissensterftc geconfronteerd, acht het wel gewenst de ontwikkelingen
scherp in liet oog te houden, maar zoals de woordvoerder van de VMZ,
de heer L. van der Pol het uitdrukt „het is beslist niet zo, dat wij nu
direct tot onderzoek of actie zullen overgaan. We zullen er trouwens weinig
aan kunnen doen."
Volgens de VMZ-woordvoerder is sterfte van inktvissen in de maand juni
een normaal verschijnsel. Dit jaar doet het zjch echter in verhoogde mate
voor, hetgeen men afleidt uit het grote aantal dode exemplaren vaii deze
vissoort, dat op de stranden, wordt aangetroffen. „Een oorzaak kan echter
zijn," aldus de VMZ, „dat de natuurlijke vijand van de inktvissen, de bruin
vis, uit het water voor de Walcherse kust is verdwenen. De verdwijning van
de bruinvis wordt wel toegeschreven aan de sterk toegenomen verontreini
ging van het water. „De tijd dat je vanaf de Vlissingse boulevard de bruin
vissen in de branding kon zien spartelen, is naar ik vrees voor goed voorbij,"
aldus de VMZ-woordvoerder, die hieraan toevoegt, dat de VMZ zeker attent
is op eventuele milieuoorzaken van de inktvissensterfte.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De Amerikaanse deserteur Ralph Waver
moet worden overgeleverd aan de Amerikaanse autoriteiten.
Dit deelde staatssecretaris Wiersma (Justitie) gisterenmiddag mee
na afloop van de vergadering van de justitie-commissie uit de
Tweede Kamer. Tevoren had de staatssecretaris en zijn minister,
mr. Polak, aan de leden van de Tweede-Kamercommissie voor justitie
meegedeeld, dat zij geen termen aapwezig achtten, om het beroep
v«n Vsv,:er, dat hij niet zou vallen onder de Amerikaanse rechts
macht, gegrond te verklaren. Dit komt er dus op neer dat Waver
zal worden uitgewezen.
„Met de grootste afschuw hebben
wij kennis genomen van de beslis
sing van minister Polak". Dit heb
ben de actiegroepen „Ralph Waver"
en Sjaloom in Odijk gezegd in een
telegram aan enkele leden van de
Tweede Kamer. De actiegroepen vra
gen dringend om een spoedinterpel-
latie- van de aangeschreven parle
mentariërs om een kamerdebat over
deze beslissing uit te lokken.
De beslissing van justitie tot over
levering is gevallen, ondanks het ad
vies van de Haarlemse rechter-com-
missaris mr. H. Zweers waarin staat
dat Ralph Waver niet onder de Ame
rikaanse rechtsmacht valt en dat
daarom de bepalingen van het NAVO-
statusverdrag niet op hem van toe
passing zijn. Dit verdrag bepaalt dat
NAVO-lidstaten gehouden zijn deser
teurs uit NAVO-landen terug te stu
ren naar het land van herkomst, in
dit geval Amerika.
Intussen is komen vast te staan dat
'Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG. De gezamenlij
ke bonden van overheidspersoneel in
Zeeland, de ABVA, de NCBO en de
KABO eisen het ontslag van PZEM-
directeur ir. T. Bogerd. Alternatieven,
zoals schorsing van de directeur, of
uitbreiding van de directionele top
met een personeelsdirecteur, worden
door de bonden niet in overweging
genomen.
Dit verklaarde gisteravond, namens
de drie bonden, de heren A. v. Aalst,
districtsbestuurder en hoofdbestuurs
lid van de ABVA, en de heer P.
Nieuwenhuijse van de NCBO, op een
met spoed belegde persconferentie.
Zij trekken de huns inziens enig mo
gelijke consequentie uit h"t rapport
van de rekenkamer
De provinciale werub. <)'66
rn Zeeland heeft gisteravond even
eens verklaard dat ir. Bogerd met is
te handhaven als directeur van de
PZEM.
De werkgroep vindt bovendien dat
het dagelijks bestuur van de PZEM
zijn functies ter beschikking dient te
stellen. Het dagelijks bestuur moet
de consequenties trekken uit het feit
dat het zich in december volledig
verantwoordelijk heeft gesteld voor
de gang van zaken bij de PZEM, zo
meent de werkgroep.
de raadsman van Waver, de Amster
damse advocaat mr. Van Bennekom,
bij de rechtbank in Den Haag een
kort geding tegen de Nederlandse
Staat zal aanspannen wegens on
rechtmatige overheidsdaad. Dit is de
enige mogelijkheid om Waver van de
overlevering te redden. Beroep tegen
de beschikking van de staatssecreta
ris is niet mogelijk. Alleen de presi
dent van de Haagse rechtbank kan
nog beslissen dat de beschikking on-
Het kort geding zal vanmiddag om
twee uur voor de Haagse rechtbank
president dienen.
Minister Polak en staatssecretaris
Wiersma deelden op een persconfe
rentie mee, dat zij in ieder geval met
de overlevering van Waver zullen
wachten totdat de president van de
Haagse rechtbank in het kort geding
een uitspraak heeft gedaan. Als die
uitspraak voor Waver ongunstig uit
valt, hebben de Amerikanen" vier da
gen de tijd om Waver in te rekenen.
De heer Wiersma noemde zijn be
schikking „een conclusie waarover ik
me niet verheug."
De rechter-commissaris, mr. H.
Zweers, had in zijn advies gezegd dat
er tussen het tijdstip van de desertie
(26 juni 1970) en het moment waarop
Amerika de overlevering heeft ge
vraagd (5 mei 1971) zoveel tijd ver
streken is, dat men zich kan afvra
gen of de overlevering nog terecht
zou zijn. Voorts viel Waver volgens
de rechter-commissaris niet onder de
Amerikaanse rechtsmacht, omdat hij
niet als militair in officiële functie in
Nederland heeft verbleven. (Waver
deserteerde van een Amerikaans ma
rineschip dat terloops, de haven van
Rotterdam aandeed). Beide argumen
ten van de rechter-commissaris acht
te staatssecretaris Wiersma niet
steekhoudend.
Bovendien heeft de staatssecretaris
van Amerikaanse zijde vernomen, dat
Waver inmiddels, noch vervolgd was
in de Verenigde Staten, noch was be.
recht, noch uit de dienst was ontsla
gen. Als dit wel het geval geweest
was dan was het NAVO-statusver
drag niet meer op Waver van toe
passing geweest.
De beslissing van de staatssecreta
ris is om zes uur gisteravond aan
Waver in het Huis van Bewaring in
Haarlem meegedeeld. Waver tekende
in 1967 als kort-verband-vrij williger
bij de Amerikaanse marine, kreeg in
de loop der tijd steeds meer kritiek
op het Amerikaanse leger en de oor.
log in Vietnam. Begin 1970 probeerde
hij via een beroep op de wet gewe
tensbezwaren uit de dienst te wor
den ontslagen. De Amerikanen zeg
gen echter dat Waver dit verzoek
nooit schriftelijk heeft gedaan, waar
door het geen rechtsgeldigheid heeft.
Volgens staatssecretaris Wiersma
deed hij dit beroep via zijn dominee.
Ten einde raad deserteerde hij in
juni 1970 van het marineschip U.S.S.
Marias, toen dat de Rotterdamse ha
ven aandeed voor een vriendschaps-
bezoek.
(Vervolg op pagina binnen- buiten
land 1)
""(Égg
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA De Norbertinessen
van St. Catharinadal te Oosterhout
hebben gisteren met hun innemend
optreden de Kloosterkazerne in
Breda zonder slag of stoot heroverd.
De zusters, die het 700-jarig bestaan
van hun convent herdenken, brach
ten een bezoek aan het Bredase
klooster, dat hun voorgangsters in
1647 moesten verlaten. De contac
ten tussen de witte zusters en de
opgepoetste militairen verliepen zo
vlot, dat na korte tijd niemand nog
besefte, dat hier een confrontatie
van twee totaal verschillende leef-
en denkmilieus plaatsvond.
De contemplatieve kloosterzusters
toonden een spontane belangstelling
voor het leven van de militairen en
lieten zich zelfs uitvoerig voorlich
ten over vuurmonden en raketten,
die speciaal voor hen stonden op
gesteld. Tot niet geringe tevreden
heid van de fotografen beklommen
enkele zusters in hun smetteloos
witte habijt de affuiten om de ge
heimen van de vuurmonden van
nabij te bekijken, (foto hiernaast)
De contactdag „Kloosterkazerne-
Sint Catharinadal", waarin de VVV
van Breda een groot aandeel had,
begon gistermorgen met een samen
komst op de binnenplaats van de
Kloosterkazeme. Daar werden de
zusters, 41 in getal, verwelkomd
door burgemeester ir. W. Merkx
van Breda. Deze gaf een uitvoerig
historisch overzicht van het voor
malige Bredase Norbertinessen-
klooster en belichtte vooral de be
tekenis, die liet klooster voor de
stad heeft gehad.
BRUSSEL (ANP) In
België zal zeer binnenkort
worden overgegaan tot
een algemene snelheids
beperking op de wegen,
die zeer streng gecontro
leerd zal worden en die
bij overtreding zwaar zal
worden gestraft. Dat heeft
de Belgische minister van
verkeer, Bertrand, gisteren
meegedeeld in de senaat.
Minister Bertrand kon
digde ook nog andere maat
regelen aan. Het in België
toegelaten alcoholpromil
lage in het bloed zal ver
minderd worden en brom
fietsen die sneller rijden
dan 40 km per uur zullen
alleen nog maar bereden
mogen worden door per
sonen, ouder dan achttien
jaar die in het bezit zijn
van een rijbewijs.
Verder heeft de minister
gezegd dat voertuigen van
bestuurders die onder in
vloed van alcohol een on
geval veroorzaken onmid
dellijk in beslag genomen
zullen worden. De maat
regelen zullen waarschijn
lijk nog van kracht wor
den voor het komende
vakantieseizoen.
Het Belgische ministerie
van verkeer heeft in ant
woord op vragen meege
deeld dat er een wetsont
werp ter beperking van de
snelheid op de Belgische
wegen ter studie ligt. Een
bijzondere commissie voor
de veiligheid op de weg
bestudeert het momenteel.
In het ontwerp worden
de volgende snelheden ge
noemd: 60 km per uur in
de steden en dorpen (be
staat al in België), 90 km
per uur op de grote ver
keerswegen en 120 km per
uur op de autosnelwegen..,
(Van een onzer verslaggevers)
SCHOONDIJKE Een actie
groep uit de landbouworganisa
tie NCB en ZLM roept al zijn
leden uit West-Zeeuwsch-Vlaan
deren op tot een demonstratie op
vrijdag 18 juni, wanneer dr. Sicco
Mansholt de verzamelde CBTB
leden op hun toogdag zal toespre
ken.
„Dat de C.B.T.B.-leden niet wor
den aangeschreven is geen discrimi
natie", aldus een woordvoerder van
de actiegroep, „maar vloeit voort nit
het feit dat zij geacht worden op de
toogdag aanwezig te zijn". In een
rondschrijven aan de West-
Zeeuwsch-Vlaamse boeren is de
tekst gepublicieerd van een petitie
die men de heer Mansholt volgende
week vrijdag wil aanbieden.
De aangeschreven boeren worden
uitgenodigd allen met de trekker
naar Schoondijke te komen, exact
om half eü 's morgens waar dan
gelegenheid zal bestaan de petitie te
ondertekenen
De actiegroep, die voor de demon
stratie toestemming heeft van de
politie en zelf ook voor een orde
dienst zal zorgdragen vraagt de boe
ren om stipt de aanwijzingen van de
politie op te volgen en te zorgen
voor een „waardige demonstratie".
In de petitie vraagt de actiegroep
zich af of de landbouw in Nederland
nog toekomst heeft. „Het gedurende
de laatste jaren gevoerde EEG-prijs-
beleid geeft aanleiding tot deze
vraag", aldus een woordvoerder van
de groep. „De sterk stijgende kos
ten, de voortdurende inflatiespiraal
met daarnaast de bevroren prijzen
maken dat steeds meer akkerbouw-
bedrijven in grote financiële moei
lijkheden komen", zo vervolgt hij.
In de petitie worden vijf eisen ge
steld:
Afstemming van het prijsbeleid
op kostenstijgingen en geldontwaar
ding door indexering.
Aanvulling van dit prijsbeleid
door een actief structuurbeleid, dat
de akkerbouwbedrijven in staat stelt
hun positie te verbeteren en zieh
aan te passen aan de wijzigende
omstandigheden.
Gelijkschakeling van het econo
mische aan het monetaire beleid in
de EEG.
Het scheppen van gelijke con
currentievoorwaarden tussen de
EEG-partners met o.a. harmonisatie
van het sociale beleid en de fiscale
wetgeving en tenslotte
Een harmonisatie van de rente
subsidies.
BERN (AFP). Het Zwitserse La
gerhuis heeft gisteren eenstemmig
besloten te verbieden dat burgervlieg
tuigen supersonisch vliegen boven
Zwitserland. Het verbod maakt deel
uit van een serie maatregelen ter be
strijding van lawaai.
Een voorstel om landen en opstij
gen van vliegtuigen van Zwitserse
vliegtuigen tussen 22 uur en 06 uur
te verbieden, werd met 72 tegen 11
stemmen verworpen.
De maatregelen moeten nog door
het hogerhuis worden goedgekeurd.
UTRECHT (ANP). „Met het kri
tisch gezeur van Koopkracht, het
blad van het Consumenten Contact
Orgaan, wordt dc consument stelsel
matig een rad voor ogen gedraaid.
Om niet van bedrog te spreken".
Dit stelt het vakblad voor de de
tailhandel in levensmiddelen "De
Kruidenier" in twee artikelen waar
in de methoden van het Consumenten
Contact Orgaan over de hekel wordt
gehaald. Het gaat om een publicatie
in het blad van het CCO over ver
warrende voordeelkortingen en om
een onderzoek naar de slijtagewer-
king van wasmiddelen.
„De bedrijfstak is het zat", zo wordt
gesteld, „dat de vakcentrales, de ver
bruikerscoöperaties, de Nederlandse
Vereniging van Huisvrouwen ep wel
ke organisaties nog meer in het CCO
vertegenwoordigd zijn, publicistische
flauwekul die met reële consumen
tenvoorlichting niets te maken heeft,
met hun goede naam bedekken"..
(Van onze correspondent)
ULVENHOUT Mevrouw van de
Wijngaard uit Ulvenhout is aan haal
been gewond geraakt door een plof-
fles. De Cola-fles plofte met zo'n
racht uit elkaar, dat ook scherven in
het hout van een deur bleven ste
ken.
DE TOT AMERIKAAN genaturali
seerde Britse filmspeler Michael
Rennie is op 62-jarige leeftijd in de
Noordengelse plaats Harrogate over
leden.
(ADVERTENTIE)
TEXTILE oó PER MARKT
O.O.. ven.!
&JONS
TEXTIEL SUPERMARKT
49.- 53.- VW
TEXTIEL SUPERMARKT
B/ofcHÊ KoUfKTlE
TEXTIEL .SUPERMARKT
KOOfiJÊS
OOK UOÓfe WHDSfeeN
VRÏÏ5KQWWON&
KOM NAAR HET
In het enige drijvende Dolfijnen
stadion ter wereld met 1.000 zit
plaatsen ziet u een unieke show
van zeeleeuwen en dolfijnen in één
programma. Tijden: 10.00, 11.30,
13.00,14.30,16.00 en 17.30 uur.
LEUVEHAVEN 1
BIJ METROSTATION BEURS
TEL. 137800.
