DE GIEREN
CIRKELEN
BOVEN
HET
MASSAGRAF
WALTHER VAN
DEN HOUT:
„Ik zou
met
Luns in
de clinch
willen"
WAT IS CHOLERA?
KANKER-
DESKUNDIGE
OVERLEDEN
„KERK OP MOZAMBIQUE KIEST MET VOOR HET VOLK"
binnenland
buitenland
anders dan andere altijd even goed
Verklikkers
Rome
Beroering
WOENSDAG 9 JUNI 197]
Deze Oostpakistaanse vluchtelingen kamperen op straat. Hun schamele bezittingen zijn in zakken gestouwd.
(Van onze redactie buitenland)
ellende onder de nu al meer dan vijf miljoen Oostpakistaanse
vluchtingen blijft zich opstapelen. Die ellende laat zich vatten in
twee woorden: cholera en hongersnood.
Een correspondent van het Amerikaanse persbureau Associated Press
telexte gisteren: „Het grootste massagraf ligt bij Badadurpur, onge
veer 10 kilometer van Krishnagar, in een woud, dat aan de Indiase
staat toebehoort. Hier zijn ruim 500 mensen begraven in een diep
graf. De gieren krijgen hier geen kans.
Maar in Krishnagar zelf cirkelen gieren en kraaien boven een mas
sagraf van 50 bij 50 meter waarin 150 lijken liggen, vele slechts be
dekt met een dun laagje aarde.
's Nachts komen de wilde honden de lijken opgraven. Overdag vallen
de gieren aan".
Terwijl haar kind huilt, is deze moeder van
uitputting
(ADVERTENTIE)
BRUSSEL (ANP). De bekende
Belgische kankerdeskundige, prof Jo
seph Maisin is in Spanje, in een zie
kenhuis in Sevilla, overleden aan de
verwondingen, die hij opliep bij een
verkeersongeval. Het stoffelijk over
schot van de geleerde is gisteren per
vliegtuig naar België gebracht.
Prof Maisin was voorzitter van het
Comité van deskundigen van het In
ternationaal Centrum voor Kanker
onderzoek. Hij heeft een boek ge
schreven over kanker en hij publi
ceerde in Belgische en buitenlandse
vakbladen de resultaten van 210
proefnemingen in zijn kliniek aan de
universiteit te Leuven, het kanker
instituut, dat bekend staat als een der
best uitgerust instellingen van
Europa.
Toneelspeler en TV-acteur Wim van der Grijn
caballero
Ed. Laurens Continental
i
(Van een onzer redacteuren)
TILBURG „Ik zou minister Luns graag eens ontmoe
ten. Bij voorbeeld in een gesprek voor de televisie. Ik kan
hem dan vragen waar hij zijn wetenschap over het Portu
gese bewind heeft opgedaan. Van zijn contacten met de
huidige machthebbers?"
„Weet hij, om maar iets te noemen, dat in Lissabon nog maar
tien procent van de bevolking de kerk bezoekt? Maar ja, de
heer Luns zal wel niets voelen voor zo'n openbaar gesprek. Ik
heb de indruk dat hij praat over zaken waarvan hij niets weet
als hij het heeft over het Portugese katholicisme".
Dat zegt Walther van den
Hout (42), een van de 32 Witte
Paters de enige Nederlander
onder hen die eind mei „op
verzoek van de Portugese auto
riteiten" Mozambique hals-
over-kop moest verlaten.
Een merkwaardig jonge man, ge
bruind, donkere wat grijzende stug-
geharen en milde ogen. Een poli
tieke demonstratie, dat besluit van
de paters om het missiegebied te
verlaten?
„Als zodanig is het niet bedoeld.
Hoewel we heel goed weten dat we
daarmee een negatief oordeel heb
ben uitgesproken over de Portugese
overheersing in de koloniën die van
uit Lissabon worden bestuurd. Maar
wij gingen weg omdat we de col
lega's van andere orden en congre
gaties willen helpen. Wij moesten
die daad stellen. Onze kerk is niet
werkzaam op het eiland om alleen
maar zieltjes te winnen. Voor de
moderne missionaris zo voelen
wij het is de mens een eenheid
van ziel en lichaam en geest. Hoe
kun je in alle oprechtheid de grote
boodschap van het christendom ver
kondigen, en dan maar net doen of
die los staat van sociale nood, ge
wetensvrijheid en staatkundig wan
beheer?
Het besluit om weg te gaan
eenstemmig door de 32 genomen en
aanvaard door de algemeen overste,
met groot begrip is na rijp be
raad gevallen. Het heeft een voor
geschiedenis van goed drie jaar.
Steeds duidelijker werd dat de
overheid de sociëteit dwarsboomde.
Inreisvisa van nieuwe paters wer
den niet gegeven. Ook mochten de
paters die vakantie in Europa had
den gehad niet terugkomen. Het se
minarie werd door de nieuwe bis
schop het zijn alle acht Portuge
zen op Mozambique plotseling
overgedragen aan Portugese Jezu
ïeten. „Kortom, de tegenwerking
werd steeds duidelijker. Ook van de
bisschoppen. Die bisschoppen zijn in
de eerste plaats Portugezen, en dan
nog eens Portugezen, en nog eens
Portugezen, en dan pas bisschoppen
van de katholieke kerk. Ze begrij
pen niet hoeveel schade ze die kerk
berokkenen met hun onkritische
houding tegenover het regime, dat
in feite een bezetting van het eiland
is." I
Pater Van den Hout wijst er met
nadruk op dat vele blanke Portu
gezen technisch-juridisch hebben
alle eilandbewoners de Portugese
nationaliteit ook uiterst kritisch
tegenover het regime staan. „Maar
wie ook maar zijdelings iets zegt
dat op kritiek lijkt, kan worden ge
arresteerd. Het regime bedient zich
van verklikkers. Valse beschuldi
gingen kun je niet natrekken. Er is
sprake van een politiestaat. Die po
litie controleert zelfs de regering.
Allemaal om de veiligheid van de
staat te verzekeren. Een staat, Por
tugal, waar in feite 65 families de
macht in handen hebben. Hij wijst
er op dat de sociëteit der Witte Pa
ters een internationale gemeenschap
is. De 32 uitgewezenen vertegen
woordigen negen nationaliteiten,
„Wij zijn Afrikakenners bij uitstek.
In 1968 besloten we, toen de span
ning al voelbaar begon te worden,
te blijven. We namen ons voor heel
voorzichtig te zijn, en uitsluitend de
christelijke boodschap te brengen.
Maar dat was nu juist wat we steeds
moeilijker konden doen. Je verkon
digt toch geen christelijke leer als
je de mensen die in nood bij je ko
men zegt, dat ze maar moeten bid
den en onderdanig zijn?
De liquidatie van de missie van
de Witte Paters op Mozambique is
in 1967 eigenlijk begonnen. Het is
niet een beslissing die zonder dis
cussie is genomen. „We hebben er
dagen over vergaderd. Onder ons
waren missionarissen van 60 jaar
en ouder, die heel erg opzagen te
gen vertrek. Wat moesten ze begin
nen? Hun leven en werken was
tientallen jaren de bevolking van
Mozambique geweest. Maar ook zij
meenden dat we moesten gaan. Om
voor de kerk van Mozambique een
daad te stellen." Hun verdriet is
onpeilbaar. Daarover laat pater Van
den Hout geen twijfel bestaan.
De algemeen overste van de Witte
'aters heeft de hele ontwikkeling
an de situatie op Mozambique en
kele malen in Rome doorgepraat
met de kardinaal-staatssecretaris
Villot, en zijn assistenten. Rome
speelde op tijdwinst, wilde en kon
zich kennelijk niet compromitteren.
Tenslotte is het in de geschiedenis
van de katholieke missie ongehoord
dat een hele congregatie vertrekt
uit protest tegen het feit dat een
poliiek regime de christelijke ge
loofsverkondiging onwaarachtig
maakt. Een zich christelijk (katho
liek) noemend regime nog wel.
„Maar ik heb de indruk dat men in
Rome toch wel verheugd is over
onze stap. De onderstaatssecretaris
van Buitenlandse Zaken, heeft ons
na de uitwijzing allemaal ge
hoord toen we in Rome waren. Hij
is daarna onmiddellijk naar Mo
zambique vertrokken met assisten
ten. We hebben hem gezegd zich
niet te laten inkapselen door de re
geringsvertegenwoordigers en bis
schoppen, want dan wordt hem een
rad voor de ogen gedraaid."
Pater Van den Hout weet dat de
stap van de Witte Paters grote be
roering onder de missionarissen van
andere orden en congregaties heeft
veroorzaakt. De Portugezen zijn
helemaal niet blij met de grote in
ternationale publiciteit. Zë lieten de
32 in vier afzonderlijke groepen
vertrekken. Om demonstraties te
voorkomen. Welnu, de blanke Por
tugezen stroomden naar het vlieg
veld als er een groep wegging. Zo
iets kun je in een tropisch land niet
geheim houden. De Witte Paters
zelf hadden hun vertrek geleidelijk
willen doen verlopen.
„Dan hadden we onze scholen en
andere zaken rustig kunnen over
dragen. De Portugese machthebbers
wezen ons, nadat we besloten had
den weg te gaan, uit. Het zij zo!
Die regering ,n de Portugese bis
schoppen op Mozambique weten
heel precies waarom we weg zijn
gegaan. Ze kregen er allen een brief
over waarin keiharde feiten staan.
Die brief is door ons niet gepubli
ceerd. Voor ons compromitteert de
kerk op Mozambique zich. Zij kiest
geen partij voor de kudde, het volk.
Wij menen dat de kerk een teken
moet zijn voor de gelovigen, voor
alle mensen. Maar op Mozambique
dreigt ze het, tegenteken te worden
door steeds maar de kool en de geit
te sparen. Wij konden dat niet lan
ger. Wij zagen geen kans meer de
christelijke boodschap goed en eer
lijk te verkondigen."
JAC. LEVIJ.
(Van een onzer redacteuren)
Cholera (Cholera Asiatica) is een ernstige, acute en besmettelijke darmziek
te, die door een komma-vormige bacterie (Vibrio cholerae) veroorzaakt
wordt. De bacterie werd in 1883 door Robert Koch tijdens een epidemie in
Egypte ontdekt. Cholera komt sinds onheuglijke tijden regelmatig voor in
India, vooral in de Gangesdelta, waar zjj jaarlijks vele slachtoffers maakt.
Herhaaldelijk heeft de ziekte zich vanuit deze streek naar andere wereldde
len uitgebreid. In 1894 en 1909 zijn ook kleine epjdemietjes in Nederland
voorgekomen.
De besmetting wordt overgebracht doordat zieken of bacillendragers met hun
uitwerpselen water verontreinigen, dat door anderen als drinkwater of was
water wordt gebruikt. De bacteriën dringen het lichaam binnen door de
mond, vele worden door zoutzuur in het maagsap gedood, maar in de dunne
darm vermenigvuldigen zij zich snel. Na een periode van 8 uur tot 5 a 6 da
gen ontstaan de ziekteverschijnselen: hevige diarree en braken, zodat het
lichaam veel vocht verliest; het bloed dikt in en de circulatie en de nierfunc
tie worden ernstig gestoord. Andere verschijnselen zijn een lage okseltempe-
ratuur, de huid wordt blauwachtig, slap en uitgedroogd, de ogen liggen diep
in de kassen, de stem is hees en er zijn pijnlijke spierkrampen. In de zwaar
ste gevallen volgt de dood binnen enkele uren; meestal duurt het enige da
gen. De behandeling bestaat in hoofdzaak uit strenge bedrust, warmtetoe
voer en vervanging van het verloren vocht door constante toevoer van zout
en glucose-oplossingen. Zijn de hevigste ziekteverschijnselen voorbij dan
zorgt een vloeibaar dieet voor het verdere herstel van het lichaam.
Wordt de ziekte doorstaan dan ontstaat gedurende enkele jaren een immu
niteit voor deze bacterie. Door vroegtijdige inenting kunnen zich oqk in het
lichaam antistoffen ontwikkelen. De tijdsduur hiervan is echter kort (een
half jaar), maar door vaccinatie van grote bevolkingsgroepen kan de uit
breiding van de epidemie grotendeels gestuit worden. Veel belangrijker dan
deze inenting zijn goede drinkwatervoorzieningen, rioleringen en een hy
giënische persoonlijke verzorging. Alleen op deze manier kan de vreselijke
ziekte voorkomen worden.