Vroeger Tien met een griffel Niersteen De pil Ziekenhuis J.Th.J.M. Willem- door Piet de Bont eerlijk ambtenaar aan Nuenen kan er nog altijd niet over uit. "Toch wel een beetje raar gegaan met Toon" zegt het dorp en met Toon bedoelt KrUiStOCht het Toon Spreeuwenberg die nog niet zo lang gele den met een aandoenlijke circulatie de Nuenense ge meenschap in opperste verbazing bracht. sociale zaken een paar keer tors ingegrepen maar dat kun -je niet blijven doen". "Geachte dorpsgenoten" schreef de vijfenvijftigjari- ge Toon: "Na een kwart eeuw hier als ambtenaar ter secretarie werkzaam te zijn geweest neem ik af scheid van het gemeente huis. Nuenen wordt mo dern en groeit steeds en daar gaat een eerlijk amb tenaar aan kapot. In de vijfendertig jaar dat ik als ambtenaar in de optocht meedraaf, heb ik steeds mijn best gedaan om ieder- die iets kwam vragen 'te helpen. Zo ver zelfs dat er eenentwintig maanden tuchthuisstraf voor opge knapt moest worden. En hoe gaat het nu: steeds meer begint waarheid te worden: de brutalen heb ben de halve wereld. Het algemeen belang dienen is geen hoofddoel meer. Poli tiek en eigenbelang treden steeds meer op de voor grond. Jantje lukt alles, Pietje geen snars. Als je in de optocht meeloopt word je voorgetrokken, als je dwèrsklipper bent wordt je achteruit gezet". Toon Spreeuwenberg, die in de: oorlog bijna twee jaar in een concentratiekamp zat omdat hij onderduikers had geholpen, een man die op zijn eentje een kruistocht te gen de onoprechtheid is be gonnen, heeft moeite met 't nieuwe Nuenen dat moet uit groeien tot een stad van tachtigduizend inwoners. Zo hebben tenminste de planolo gen van de naar D-niveau hunkerende agglomeratie Eindhoven het bepaald. Toon Spreeuwenberg, alias Toon den Koppelaar die half Nue nen in de echt heeft vere nigd, houdt niet van dat D-ni- 'veau. Hij heeft heimwee naar het "Nuenen van burge meester Haffmans datnau welijks meer bestaat. Rust en gemoedelijkheid zijn uit het dorp waar eertijds Van Gogh doolde verdwenen sinds legioenen import-men sen, die in keurige strakke stadswijken wonen, erneer streken. „Neem dart vroeger. Onder burgemeester Haffmans net als ik Limburger had den we hier een leuke tijd. Het was toen allemaal niet zo formeel. Aan dat officiële gedoe had \e een broertje dood. Hij is een tijdje scha penfokker in Argentinië ge weest en toen de centen op waren is hij burgemeester geworden. Hij zei altijd: als je een goed burgemeester wilt worden moet je eerst een poosje schapen gaan fokken. Hij was voor nie mand bang. Ik herinner me nog goed dat hij eens van een gedeputeerde op zijn bliksem kreeg omdat hij op kosten van de gemeente een abonnement had genomen op een groot landelijk week blad. Hij schreef toen terug: Wees nou niet boos, want we hebben ook een abonnement op het bisdomblad". Nu waadt er een koelere wind door het Nuenen van Vincent •wan Gogh' én Toonr Spreeu wenberg. In de raadszaal zeggen de vroede vaderen el kaar niet meer zo ongezou ten de waarheid. Ook hier „glaasjes- water- gesprek- ken". Nuenen rukt op naar het D-niveau. Toon Spreeuwenberg „Als nu je buurman dood gaat ervaar je dat pas als je de lijkauto naast je voor deur ziet staan. Vroeger wist je eerder dat ie van plan was om te gaan hemelen". De ex- chef bevolking, burgerlijke stand en verkiezingen, die nog net voor zijn afscheid zijn jongste dochter in de echt verbond, is niet bij de pakken gaan neerzitten. Hij vult het plaatselijk adver tentieblad, doet administra tief werk en knapt hier en daar een klusje op. Maar- aan de vijftienhonderd piek schoon in de maand die hij op het gemeentehuis haalde komt hij bij lange na niet, een voldongen feit waarmee mevrouw Spreeuwenberg heel wat meer moeite heeft dan haar doortastende echt genoot. „Ik begrijp dat Nue nen het een beetje rare zaak vindt, maar ik heb alle con sequenties goed overwogen. Die beslissing is niet zo maar genomen. Ik heb er heel lang over nagedacht en U mag gerust weten dat ik er nachten van wakker gele gen heb. Ik kon echter niet anders en als ik weer voor de beslissing stond deed ik precies hetzelfde". Als we afscheid nemen van Toon Spreeuwenberg laat hij zijn glas opnieuw vullen. „Nog eentje" zegt hij lachend "en dan stoppen yre ermee, want ze zullen van Toon Spreeu wenberg niet zeggen dat ie aan de drank verslaafd is". Toon Spreeuwenberg ik wil eerlijk blijven.. Toon Spreeuwenberg die vijfentwintig jaar als chef van de afdeling bevolking, burgerlijke stand en verkie zingen zijn gemeente meer dan voorbeeldig heeft ge diend hij kreeg van zijn chefs een tien met een grif fel legt het ambtelijk bijltje erbij neer op de_ dag van zijn zilveren jubilé. In „De Zwaan", waar hij eens als Prins Koppelaar Toon den Urste de zotskap opge zet kreeg, komen zo'n vijf zeshonderd man hem het al lerbeste toewensen. Alle ambtenaren zijn er. Afwezig is burgemeester Smits van Oyen. Hij zit in Engeland maar vergeet zijn scheiden de chef-bevolking niet. In diezelfde Zwaan waar Toon kind aan huis is hij maakt er geen geheim van een biertje te lusten licht de man die met zijn besluit lan delijk in het nieuws kwam het waarom toe. „Kijk eens", zegt hij voorzichtig nippend aan een glas blond bier „toen ik op 1 oktober 1935 als volontair ter secre tarie mijn loopbaan begon heb ik me afgevraagd: jon geman, wat ga je doen en wat zijn de consequenties van wat je gaat doen. Idea list als ik mijn hele leven ben geweest was 't ant woord: ambtenaar worden en de mensen helpen. Dat is ook altijd mijn ideaal geble ven. Kwam er iemand met trubbels dan zocht ik de zaak to the bottom uit en kon ik helpen, dan werd er ge holpen. Moest het antwoord negatief zijn dan nam ik betrokkene apart en vertel de hem eerlijk waarom het nee was. Tegenwoordig gaat dat allemaal anders. Men helpt de mensen niet meer. Er wordt aan de lopende band nee verkocht. Ik heb op Pesticiden De raad van Europa heeft een resolutie aangenomen waarin wordt aangedrongen op voorzichtigheid bij het ge bruik van chemische bestrij dingsmiddelen. Volgens de raad vormen de o.a. 2 mil joen ton DDT die per jaar over de aarde worden ver spreid naast een garantie voor voedsel' een bedreiging van het milieu, een waarlijk opzienbarende conclusie. Maar al wandelt de raad dan ver achter de feiten aan, de resolutie vormt toch een dankbare steun voor het stre ven naar een leefbaarder we reld en als zodanig moet men deze uitspraak van de Raad van Europa dan ook zien. Het is echter te hopen dat de raad spoedig in staat zal worden gesteld om naast uitspraken ook maatregelen te nemen om in bepaalde ontwikkelingen veranderin gen aan te brengen. Het uit geven van handvesten en re soluties is natuurlijk erg leuk, maar maatregelen van meer dwingende aard zullen ongetwijfeld effectiever zijn. Artsen van de medische fa culteit der Technische Hoge school in Aken hebben in sa menwerking met het labora torium voor ultra-geluids golven de mogelijkheid on derzocht om nierstenen m.b. v. ultra-geluidsgolven te ver gruizen. Volgens „Umschau in Wissenschaft und Tech- nik" heeft dit onderzoek reeds positieve resultaten opgeleverd in die zin dat vol gens de artsen deze onbloedi ge niersteenvergruizing iin principe mogelijk is. Bij het onderzoek naar anti- conceptionele middelen heeft men zich de afgelopen ja ren voornamelijl bezig ge houden met (vrouwelijke) geslachthormonen die het vrijkomen van de eitjes uit de eierstok verhinderen. De ze anticonceptiven bestaan grotendeels uit een combina tie van oestrogenen en hor monen uit de groep van de gestagenen. Recente onder zoekingen aan de vrouwen kliniek van de Universiteit van Berlijn hebben zich daarentegen toegespitst op pillen die alleen uit die ges tagenen (o.a. progesteron) bestaan en die o.a. erg ge schikt schijnen om als "mor- ning-after" pil te dienen. De ze gestagenen verhinderen namelijk de innesteling van het eitje in de baarmoeder wand en voorkomen daar mee de embryonale ontwik keling met dezelfde effectivi teit als de traditionele pillen die het vrijkomen van de ei tjes tegengaan. Philips een overeenkomst ge sloten voor onderzoek naar toepassings - mogelijkheden voor automatisering in zie kenhuizen en psychiatrische inrichtingen. Het is de bedoe ling dat Philips zich daarbij op de volgende aspecten spe ciaal zal toeleggen: automa tische medische registratie in ziekenhuizen, automatise ring en informatievewerking in klinisch - chemische laboratoria, de medische re gistratie van psychiatrische centra en de geautomatiseer-, de patiëntenbewaking. Zoals bij nieuwe ontwikkelingen vaak het geval is kleven aan deze op zich prijzenswaardi ge vooruitgang enkele risi co's die bij de ontwikkeling niet uit het oog verloren mo gen worden. Automatische verwerking van gegevens is afhankelijk van een juiste programmering en met die programmering valt öf staat bijvoorbeeld de uitslag van een laboratorium-onderzoek. Daar er bij dit soort automa tisering mensenlevens op het spel staan dient er bij deze plannen een optimale veilig heid te worden ingebouwd. Slordigheid hoe begrijpelijk ook is bij het programme ren van medische gegevens ontoelaatbaar. Onderzoek van het laborato rium voor Psychofysiologie van de Universiteit van Am sterdam heeft aangetoond dat extra-lessen in lichame lijke opvoeding een positieve invloed hebben de op de hou ding van de leerlingen jegens fitheid, recreatie en vrije tijdsbesteding. Deze zaken werden na een jaar duidelijk meer gewaardeerd. Staatssecretaris Kruisinga (Volksgezondheid) heeft met IMoil De Raad van Europa lieeft een resolutie aangenomen waarin wordt gewaarschuwd tegen overmatig gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen (zie: pesticiden). Het gebruik van fluoresce rende materialen in broeikas sen verhoogt de produktie omdat deze fluorescerende materialen onbruikbaar licht (van een te lage golflengte) omzetten in bruikbaar licht (van een golflengte boven 400 m). Voor het verschaffen van een adequate informatie aan (ped) agogische instellingen in de gemeenschap is méér nodig dan de studie van de theorie der opvoeding en vor ming bestudering van we- tenschapplijke kennis en in zichten van anderen op dat gebied en kennis van metho den van (ped)agogisch-di- daktisch handelen. (stelling bij proefschrift van A. Eijsenring V.U. Amsterdam) Verschenen: drie voor de ge- interesseerde leek bijzonder lezenswaardige aula-pockets over de geschiedenis van de wijsbegeerte. Duitse onderzoekers hebben een laser-methode bedacht om bloed te onderzoeken zonder dat dit afgetapt be hoeft te worden. De ver schillende metingen kunnen daardoor aanzienlijk aan be trouwbaarheid winnen. Indien door godsdienstige op voeding een kind de in de Vroege kinderjaren gevorm de gevoelens van vertrouwen, en veiligheid verloren gaan, moet deze opvoeding inade quaat worden genoemd. (stelling bij proefschrift van A. Eijsenring, V.U. Amsterdam) Een optimalisering van het Universitair natuurweten schappelijk onderzoek in Nederland vereist een ver der doorgevoerde afschei ding van het wetenschappe lijk onderwijs en is gebaat bij het stichten van interdis ciplinaire instituten voor spe cialisatie-onderzoek. (stelling bij proefschrift van R. Kraayenhof te Amsterdam) In het afgelopen parlemen taire jaar waren de PSP, P.vd.A. en D'66 het meest actief bij het stellen van schriftelijke vragen over mi lieuzaken, op de voet gevolgd door KVP en VVD. Ze hebben een schilderij van me ingelijst: De ondergang der zoogdieren. Jammer dat Oe Tant verhinderd was. Gerard Esser. Iedereen wil nog teveel op zijn eigen eilandje blijven zitten. Gerard Jan Bijnders, aankomend regisseur. Ik heb geen zin te wachten op de grote revolutie, die komt toch niet. Ja, mis schien als ik tachtig ben. Adriaan Venema. Voor een doodgewone dienst plichtige is een kwaal het einde van een militaire loop baan. Hij is naar buiten ge brandmerkt als een ongezon de werknemer. Mr. dr. Schuurmans i Stekhoven. Als we niet meer zingen gaan we in Drente wonen. Daar hangt nog een heerlijk mys tiek sfeertje. Bikkert en Elly Zuiderveld. Andere groepen beginnen aan solo's met een duidelijke structuur. Maar ze verliezen zich al gauw in onduidelijk werk en het eindigt altijd in rommel. Bobbie van Leeuwen (Schoclang Blue). Weet je wat mij in Holland het meest is opgevallen4 Al die bloemen in de venster banken en chocolade-hagel slag op de boterham. Audrey Withers (vrouw van Engelse voetballer Whiters; speelde dit sei zoen bij Go Ahead) Priem en Den Hertog Jiad- den met hun vingers in de neus vier, vijf minuten kun nen pakken. Budi Liebregts (wielrenner). De tv geeft nog te veel high brow ontspanning. Echt la chen vindt men nog altijd minderwaardig. Henk van der ITeyden. Rinus Bosgieter is voor mij een openbaring. Binus Israel. Alles wat rood is zal de schuld krijgen bij een revo lutie. En niet het gedeelte dat de boel heeft laten ver pauperen. Banada Suriname Het kwaad vroet voort in on ze samenleving en het volk wordt zoet gehoudent met "Brood en Spelen". Edward Geerts (Zandvoort) Ik geloof dat George ons wel heeft laten zien dat hij geen sufferd is. Ik vind dat we erg goed zijn, ieder van ons op zich. Paul McCartney. Er is op een gegeven mo ment geen tijd om te ouwe hoeren, anders hangen ze je op. Caret Briels. Je moet gewoon besluiten nemen. Dat is je vak. Je vak is: een eind maken aan het gelul, anders gaat het mis. Han hammers, wethouder A'dam. rt Ik geloof dat ik vrij gierig ben, vroeger ook. k ben er tenminste vaak op geatten deerd. Ik zal bijvoorbeeld niet zo maar klakkeloos wat kopen. Nee, dat vind ik niet nodig. Johan Cruyff. Samengaan, ja daar ben ik helemaal voor. Geen katho lieke partij, geen protestands -christelijke partij van welke richting ook. Alleen: één christelijke partij. Prof. mr. C.P.M. Bomme.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1971 | | pagina 9