Afrekening met
nazi-verleden
El
Opmaat
„EIKEN EN KONIJNEN"
[Al EERSTE HOLLANDSCHE
luister naar
vanavond
TRAPEZE
U IJ LEVENSVERZEKERINGS-BANKN.V
Nieuwe gevallenen
Kliniek voor
tv-patiëntjes
Vrijheid en vrijheid
M
WOONTEXTIEL
GORDIJNSTOFFEN en TAPIJTEN Uw woninginrichter staat er voor in!
KRUK (Riissel):
bóft
als u van vis houdt.
is férr
JONGEN ÏN SOOS
AFGETUIGD:
HERSEN
SCHUDDING
DINSDAG 4 MEI 1971
VANAVOND brengt de A.V.R.O.-Televisie het spel „Eiken
en Konijnen" (Eiche und Angora), een Duitse kroniek van
Martin Walser in de bewerking en onder regie van John van
de Rest, op het scherm.
„Eiken en Konijnen" is bepaald geen „gelegenheidsdrama"
in de traditionele zin van het woord, maar een satire, een
cynisch-komisch spel over de sinistere Nazitijd. De acteur
Martin Walser rekent hierin af met de Duitse terreur door
er afstand van te nemen. Hij doet dat door de nachtmerrie
van het „duizendjarige rijk" terug te brengen tot het doen
en laten van een aantal brave burgers, die hun eigenbelang
denken te steunen, maar in werkelijkheid de machtswaan
en de massamoord dienen.
Het spel bevat drie delen, die zich
alle afspelen in een eikenbos nabij
een Duits dorpje. Als het spel be
gint is het 1945. De bezetters zijn op
een paar kilometer van het dorp.
Hoofdpersoon, en n.rode draad" door
het verhaal, is Alois Grübel (ver
tolkt door Henk van Ulsen). Hij is
een gevangene, die in een concen
tratiekamp aan allerlei experimen
ten heeft blootgestaan. Door een be
paalde bestraling werd hij kastraat,
wat als enig voordeel had, dat hij er
een prachtige kopstem aan over
hield. Hij wordt „medisch begeleid"
door dr. Zerlebeck, een arts die al
zijn reacties op de diverse proeven
nauwkeurig registreert. Hij is naïef
en zijn enige passie as het fokken
van angorakonioncn.
In het tweede deel, dat in 1950
speelt op dezelfde plek, staat hij in
de volle belangstelling, als het feit
gevierd wordt dat hij in 1945 de
notabelen van executie heeft gered.
Ter gelegenheid van deze herden
king houdt Alois een feestrede,
waarbij hdj wartaal spreekt en de
IN de tweede aflevering van de
veertiendaagse KRO-radio-rubriek
„Dinsdagavondtheater" wordt het
verhaal „Dat zou ze hem zeggen"
uitgezonden, geschreven door Fran-
coise Xenakis, de echtgenote van de
bekende Griekse componist, en uit
gegeven in Parijs. Het verhaal, dat
in de bewerking over enkele stem
men werd verdeeld, wordt vrijwel
letterlijk uitgezonden, in de regie
van Leon Povel.
Het vertelt over een jong echt
paar, dat uit elkaar gerukt is, omdat
de man als politieke gevangene
werd weggevoerd. Na een jaar zon
der enig bericht ontvangt de vrouw
de mededeling, dat haar man naar
een gevangenkamp op een van de
eilanden is gedeporteerd. Uiteinde
lijk lukt het de vrouw na twee
jaar! een vergunning te krijgen
om haar man te mogen bezoeken.
Maar als zij dan uiteindelijk tegeno
ver hem zit, kan zij hem niet meer
bereiken: hij is een gebroken man
geworden. Ook de man, die net als
zijn vrouw naar dit weerzien heeft
toegeleefd, is niet in staat om zijn
dagdromen van jaren te verwoorden.
Zo blijft het bezoekuur, waarin het
niet tot een echt gesprek komt, vol
onuitgesproken gedachten.
„Dat zou ze hem zeggen", schetst
twee geteisterde mensen, die overal
ter wereld te vinden zijn, waar poli
tieke gevangenen in kampen een
mensonwaardig einde vinden. Het
spel laat eigenlijk zien dat er dage
lijks nieuwe gevallenen te herden
ken zijn (Hilversum I, 21,25).
sporen van waanzin, die de concen
tratiekamptijd bij hem heeft achter
gelaten, onmiskenbaar zijn. Omdat
zijn uitlatingen „niet passend" zijn,
wordt hij naar een krankzinnigenge
sticht afgevoerd.
Het laatste deel speelt in 1960.
Weer staat Alois in het middelpunt
van de belangstelling. Er vindt een
zangconcours plaats, maar het wordt
Alois de beste tenor van het
dorpskoor verboden mee te zin
gen. Hij zou immers eens herinne
ringen kunnen opwekken aan de
concentratiekamptijd. Ten slotte ziet
men hoe Alois met een koffertje,
waarin het laaitst overgebleven an-
goraikondjn, op eigen initiatief het
dorp verlaat, op weg naar het
krankzinnigengesticht.
De overige rollen in dit door Jo
sephine Soer vertaalde werk, wor
den gespeeld door Dore Smit (Anna,
de vrouw van Alois), Pim Dikkers
(Gorbach), Wim Hodides (Potz), Jo-
han Schmitz (Schmidt), Steye van
Brandenberg (dr. Zerlebeck), Sacco
van der Made (Maschnik), Marijke
Merckens (Maria), Herman Frank
(Jerzy), Fred Scholten (Zenker),
Frans Kokshoorn (Blab) en Peter
Aryans (Semper).
Aanvankelijk lag het in de bedoe
ling dat het Nieuw Rotterdams To
neel dit spel op het repertoire zou
nemen,-en dat de A.V.R.O. het daar
na voor televisie zou uitzenden.
Hoewel voor toneel geschreven,
bleken de realisatiemogelijkheden
voor televisie groter te zijn. Daarom
werd besloten e een N.R.T.-A-
V.R.O.-televisieproduktie van te ma
ken.
John van de Rest, deel uitmakend
van de directie van het N.R.T.,
werkt met uitzondering van Dore
Smits (bekend als IKOR- omroep-
„Kinderen, die urenlang voor
de televisie zitten en kijken naar
alles wat er over de buis rolt,
hebben niet zelden last van psy
chische storingen als slapeloos
heid, oververmoeidheid, benauw
de dromen en verminderde aan
dacht op de school. Vaak zijn ze
bijzonder prikkelbaar." Tot deze
conclusie kwam professor Hel
mut Selbach, directeur van een
psychiatrische en neurologische
kliniek in West-Berlijn na een
maandenlang onderzoek.
Nog dit jaar wil hij een soort
„televisiekliniek" voor jeugdige
tv-patiëntjes tot twaalf jaar
openen
Alois (Henk van Ulsen) en Gorbach (Pim Dikkers).
ster), uitsluitend met N.R.T.-ac-
teurs.
Martin Walser werd in 1927 gebo
ren aan de Bodensee. Hij is sinds
1949 dag- en weekbladpublicist, au
teur van radio en televisiespelen,
roman- en toneelschrijver.
Evenals zijn Duitse tijdgenoten,
Günther Grass en Heinrich Böll, is
Walser duidelijk een „geëngageerd"
auteur, met een voorkeur voor docu
mentair toneel, zij het niet in zuiver
historische zin en met afkeer van
literaire pretenties. (Ned. I,
20.25).
VANAVOND zendt de KRO-radio
een programma van Frans Stultiëns
en Jan Derk Gerritsen uit onder de
titel „Vrijheid-onvrijheid. Droom of
syndroom". Dit programma vraagt
de aandacht voor het feit, dat de
wetenschap inmiddels heeft vastge
steld, dat er een soort concentratie
kampsyndroom bestaat, dat zich in
de meeste gevallen pas openbaart
als de patiënt rond de 50 jaar is.
Bij velen,die in het verzet waren
en tengevolge daarvan in het con
centratiekamp terechtkwamen, ko
men na verloop van jaren de eerder
onderdrukte herinneringen aan het
kamp weer terug in een hevigheid,
die evenredig is aan de mate van
onderdrukking. Slapeloosheid, nacht
merries, hartaanvallen, opvliegend
heid en geestelijke afwezigheid zijn
de symptomen, waardoor zij die de
vrijheid hebben meebevochten nog
steeds hun onvrijheid beleven. In
het programma „Vrijheid-onvrij
heid" wordt de aandacht gevraagd
voor die onvrijheid, waarvan als de
wetenschap gelijk heeft, de kinde
ren van deze slachtoffers ook de
psychische sporen zullen meetorsen
(Hilversum I, 20.03).
(ADVERTENTIE)
SILVESTER
f
L A
GINA LOLLOBRIG1DA
HET was wel even een verrassing
toen de film „Trapeze" in 1956 op
de markt kwam. Niet omdat een
nieuw meesterwerk was geboren,
maar omdat het een film was van
Carol Reed. De beroemde edelman
onder de cineasten deed hier name
lijk afstand van zijn beroemde stijl
en hij stortte zich kennelijk zonder
blozen op het zuiver commerciële
werk, zonder de diepgang die zijn
vorige films toch meestal kenmerk
te. Voor hem was het blijkbaar al
leen maar het bewijs dat hij alle
genres aankon. Voor de commerciële
film was het trouwens alleen maar
een winstpunt. Het verhaaltje van
„Trapeze" is gewoon de melodrama
tische historie van drie ci-rcusarties-
ten en him onderlinge (amoureuze)
verhouding en daar is weinig over
te zeggen. Maar voor Carol Reed
helemaal geen hinder om er niet een
knappe fUm van te maken. Steeds
in hetzelfde décor, mpt als hoofdele
ment het zweefrek, gaf hij met vak
kundige hand het verhaal een
prachtig filmisch ritme mee. De
hoofdrollen worden vertolkt door
Cina Lollobrigida, Tony Curtis en
Burt Lancaster. (BRT, 20.40).
eindredactie
hans maas
NEDERLAND I:
NOS
10.45 SCHOOLTELEVISIE
14.50 SLUITING
18.55 (Kleur) DE FABELTJES
KRANT
19.00 (Kleur) JOURNAAL
AVRO
19.05 EEN ,PAAR MINUTEN IS
HET STIL
NOS
19.30 (Kleur) KONCERT DOOR
HET RADIO FILHARMONISCH
ORKEST
19.50 REPORTAGE VAN DE DO
DENHERDENKING ,OP DE
WAALSDORPEKVLAKTE
20.05 PAUZE
20.10 (Kleur) JOURNAAL
AVRO
20.25 (Kleur) EIKEN EN KONIJ
NEN
„Eiken en konijnen" is een satirisch
spel over de Tweede Wereldoorlog
en het Nazidom
22.00 AVRO'S TELEVIZIER-MAGA-
ZINE
22.50 (Kleur) JOURNAAL NOS
22.55 NASCHOLING HUISARTSEN
TELEAC
23.25 SLUITING
NEDERLAND II:
18.55 (Kleur) DE FABELTJES
KRANT
19.00 (Kleur) JOURNAAL
19.05 (Kleur KUNSTSIGNALE
RING
19.30 (Kleur) KONCERT DOOR
HET RADIO FILHARMONISCH
ORKEST
19.50 REPORTAGE VAN DE DO
DENHERDENKING OP DE
WAALSDORPEKVLAKTE
20.05 PAUZE
20.10 (Kleur) JOURNAAL
20.25 BRANDPUNT SPECIAL
21.10 (Kleur) HET WRAK VAN
EEN OOST-INDle-VAARDEK
22.00 (Kleur) PAUL VLAANDE
REN
22.50 (Kleur) JOURNAAL NOS
22.55 (Kleur) EN FRANCAIS. TE
LEAC
23.25 SLUITING
DUITSLAND I:
20.0'» (Kleur) JOURNAAL EN'
WEERBERICHT
20.15 (Kleur) ALLES OF NIETS
21.00 (Kleur) SHARK
Amerikaanse speelfilm uit 1969
22.30 (Kleur) JOURNAAL, KOM-
MENTAAR EN WEERBERICHT
22.50 (Kleur) ALLES OF NIETS?
23.35 (Kleur) JOURNAAL
23.40 SLUITING
DUITSLAND II:
19.45 (Kleur) HEUTE
20.15 (Kleur) DE SPORTSPIEGEL.
21.00 (Kleur) DEPARTMENT S
Tv.-film van Philip BROAD LEY.
Afl.; „De moord met het masker"
21.50 (Kleur) IMPULSE
22.20 (Kleur) JOURNAAL, WEER
BERICHT EN KOMMENTAAR
22.35 ALS IN EEN SPIEGEL
Zweedse speelfilm uit 1966 van Ing-
mar Bergman.
24.00 SLUITING
12.30 MIDI CHEZ VOUS
13.00 JOURNAAL
13.20 TèLe- VILLAGES
18.30 NIEUWS
18.35 LEVEN NU
18.55 VOOR DE KLEUTERS
19.00 REGIONAAL NIEUWS
19.25 RIEN QUE LA VèRITé
Spelprogramma
19.45 JOURNAAL
20.15 ADIEU MES QUINZE ANS
Serie naar de roman van Claude
Campagne
20.30 DAKTAR1
Serie met Marshall Thompson
21.20 LES éTOILES DE LA CHAN
SON
22.10 MEDISCHE RUBRIEK
23.10 JOURNAAL
BELGIë (Nederlands):
14.09 -14.25 SCHOOLTELEVISIE
17 00 -17.25 SCHOOLTELEVISIE
18.00 (Kleur) DE FABELTJES
KRANT
18.95 (Kleur) SKIPPY
18.30 T1ENERKLANKEN
19.05 DE TOEKOMST VAN ONS
VERLEDEN
19.35 HIER SPREEKT MEN NE
DERLANDS
19.43 MEDEDELINGEN
19.45 NIEUWS
20.10 WACHTWOORD
20.40 (Kleur) TRAPEZE (1956)
22.25 NIEUWS
BELGIë Frans):
14.00, 14.30 en 15.00 SCHOOLTELE
VISIE
17.35 NIEUWS IN HET KORT
17.40 SCHOOLTELEVISIE
18.10 TV-CLUB JUNIOR
18.25 AFFICHES
18.55 PLUM PLUM
19.00 UNE CHAMBRE a LOUER
19.30 LE MONDE DES FORMES
19.40 WEEKBERICHT
19.45 JOURNAAL
20.10 LES MAILLES DU FILET
21.50 SIGNES DES TEMPS
22.40 JOURNAAL
(ADVERTENTIE)
Uw polis wordt aangepast aan uw belangen
en uw behoeften
Keizersgracht 174-182, Amsterdam-C, (020) 2217 70
Bijkantoor: Breda, Sophiastraat 20, 01600 - 38 78 3
WmimÊÊM
Dinsdag 4 mei
HILVERSUM I 402 m en FM-
kanalen
KRO: 12.00 (S) Van twaalf tot
twee: gevarieerd programma- (12.22
Wij van het land; 12.26 Mededelin
gen t.b.v. land- en tuinbouw; 12.30
Nws.; 12.41 Actualit. 13.00-13.05 Ra
den maar. 1405 Schoolradio.
14.30 (S) Interlokaal; muzikaal mid
dagmagazine. (16.00 - 16.02 Nieuws).
Overheidsvoorlichting; 17.00 Protes
tantisme op de Ned. Antillen. Een
vraaggesprek van Raymundo Debrot
met ds. H- Eggink. KRO: 17.10 Voor
de kinderen. 17.15 Kinderzangfesti
val 1971 17.45 Hai!: jeugdprogram
ma 18.19 Zendtijd Politieke Partij
en. 18.30 Nws. 18.40 Actualiteiten.
19.00 (S) Klass. muz. (gr.)- 20.00
Stilte op de Dam en Wilhelmus.
20.03 Vrijheid - onvrijheid: droom
of syndroom. 20.30 (S) Dinsdaga
vondtheater I: La Contessina, komi
sche opera van Gassmann, uitge
voerd door Radio Kamerorkest en
solisten. 22.25 Overweging. 22.30
Nws. 22.40 Den Haag vandaag- 22.50
Kontekst: magazine waarin op de
dingen wordt doorgepraat. 23.15 (S)
Stickers: licht pl.progr. 23.55-24.00
Nws.
HILVERSUM 2 402 m en FM-
k an alen
12.30 Overheidsvoorlichting: Uit
zending voor de landbouw. 12.40
Knipperlicht: wekelijkse radiover-
keersmagazine. 13.00 Nws- 13.10 Ra
diojournaal. NOS: 13.30 Den Haag
vandaag. 13.35 Spiegel van België:
muz. en nws. van onze zuiderburen.
14.05 Jazz uit het historisch archief.
14.30 (S) Radio Kamerorkest: mod.
muz. 1500 Herdenkingsdienst in de
oude Lutherse Kerk te A'dam. 15.25
Orgelconcert: klass. en mod. muz.
15.55 Plechtigheid bij het Nationaal
Monumen op de Dam. AVRO: 16.30
(S) De wereld van de opera: be
schouwingen over opera's aan de
hand van nieuw verschenen gram-
mof.pl. 17.30 Toppers van toen (d).
17.55 Communiqués. 18.00 Inf. de
Presse. 18.10 Actualités. 18.25 (S)
„Allerhande": disques légers. NOS:
19.15 „Vuil-bruine catalogus.
klankbeeld. 19.57 Inleiding herden-
ikng op de Dam. 20.00 Stilte op de
Dam. 20.02 Wilhelmus. 20.04 (S)
Radiophilharmonisch orkest: mod.
muz. AVRO: 20.30 Lichte grammo-
foonmuz. 20.40 Vanavond: gevarieerd
programma. 22.30 Nieuws. 22.38
Mededelingen- 22.43 Radiojournaal.
NOS: 22.55 (S) Zin-tuig no. 40:
kunstuitingen buiten het Nederl.
taalgebied. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM 3 240 m en FM-
kanalen
13.00 Nieuws. 13.03 De Eddy Bec
ker Show. (14.00 Nws.) 15.00 Nws-
15.03 Drie-draai. 16.00 Nws 16.03-
18.00 Mix: rijp en groen op a lie
toeren. (17.00 Nws.).
BRUSSEL 324 m (Nederl. nitz.)
12.00 Nws., mededelingen en SOS-
berichten. 12.08 Tuinbouwkroniek
12.15 Muz. progr. 12.55 Buitenl. pers
overzicht. 13.00 Nieuws en toneela
genda. 13-20 Dansmuz. 14.00 Nws.
14.03 Schoolradio. (15.00 Nws.) 16.00
Nws. en beursber. 16.05 Verzoekpr.
17.00 Nws. en meded. 1715 Voor de
oudere luisteraars. 17.55 Weegschaal
18.00 Nws. 18.03 Verz.pl. 18.28 Paar-
desportuitslagen 18.30 Verkeersin
formatie- 18.45 Sport. 18.55 Taai-
wenken. 19.00 Nws. en actualit.
19.40 Intermezzo. 19.45 Praatje.
19.55 Intermezzo. 20.00 uur Gram-
mof.pl.progr 22.00 Nws. en De Ze
ven Kunsten. 22.20 (S) Jazzpl. 23.00
Nws. 23.05 Gewijde muz. 23.40-23.45
Nws.
Woensdag 5 mei
HILVERSUM I 402 m en FM
kanalen
NCRV: 7.00 Nieuws. 711 Het le
vende woord. 7.16' (S) Op het eerste
gehoor: klassieke muziek (gr.).
(7.25 Horen en zien; 7.30 Nws; 7.32-
7.50 Hier en Nu: acctualit.). TROS:
8.00 Nws. 811 Luister uiten
thuis: verz.pl.progr. voor de milit.
(8.30-8.32 Nws.; 9.00-9.10 Gymnas
tiek vooo de huisvrouw) 9.35 Voor
de kleuters. 9.50 Vier eeuwen muz.:
componisten en hun werken toege
licht. 10.15 Voor de vrouw 1100
Nws. 11.03 Aktua: nws., nieuwtjes,
reportages, commentaren en muz.
11.55 Mededelingen.
HILVERHUS II 298 m en FM-
VARA: 7.00 Nws- 7.11 Ochtend
gymnastiek. 7.20 S) Dag woens
dag; muz. en informatie (pim. 7.33
Vfn de voorpagina) VPRO; 7.54 De
ze dag.- VARA; 8.00 Nws. 8.11 Actu
aliteiten. 8.22 Dag woensdag (ver
volg) 9.00 VARA-radioweekblad
voor de woensdagochtend: gevar.
programma met om 9.35 Waterstan
den; om 10.15 Koning Klant; om
10.45 Voor de kleuters; om 11.00
Nws.; om 11.03 Koffiepauze.
HILVERSUM III 240 m en FM-
AVRO: 9.00 Nws. 9.02 Van meet
af aan licht platenprogramma.
10.00 Nws. 10.03 Radiojournaal.
10.06 Arbeidsvitaminen: populaire
verz.pl.progr. (11.00 Nws.)-
(ADVERTENTIE)
HEERLIJK...
GEBAKKEN VIS
Schol, schar, makreel, wijting,
■schelvis, kabeljauw, spiering,
tong... gebakken: verrukkelijkl
Koop uw gebakken visje bij
uw vishandelaar, of bak ze zelf.
Laat de schoongemaakte en
licht gezouten vis op een ver
giet goed uitlekken. Gebruik
een flinke koekepan met een
stevige bodem. Wentel desge
wenst de vis door de bloem
en schud ze goed uit. Bak de
vis in hete boter, margarine of
olie mooi bruin.
Vis houdt ifit
Vraag recepten bij uw vishandelaar of bij
het Produktschap voor Vis en Visprodukten,
Wassenaarseweg 20, Den Haag.
81-29. Als Aram de grot uitkomt,
slaat zijn verwondering over Wana-
ta's afwezigheid om in blijde verras
sing. Want daar staat de jonge indi
aan, ondanks het bebloede verband
om zijn borst, fris en monter een
reebok te roosteren, die hij blijk
baar in het vroege morgenuur ge
schoten heeft. „Aha, wat ruikt mijn
neus?" gnuift Tim, terwijl hij opge
wonden achter Aram de grot uit
komt. „Wildbraad!! Laat Tim Tyler
dat boutje maar verder behandelen,
maat, ik heb niet voor niets jaren
lang in de kombuis gestaan!!" Ter
wijl Tim zich over het braadspit
ontfermt, begint Aram zo goed en zo
kwaad in gebarentaal een gesprek
met Wanata. Maar ai spoedig wor
den zij gestoord door Presto, dié
met een bezorgd geziahit naar buiten
komt. „Agua heeft wondkoortsen",
meldt hij somber. Haastig gaat
Ar-am naar binnen en knielt naast
Agua, die met een wilde blik om-
hoogstoart «a allerlei onsamenhan
gende klanken uitstoot...
82-29. In de loop van de ochtend
worden Agua's koortsen heviger.
Onophoudelijk trekken rillingen
door het lichaam van de gewonde en
na enkele uren verliest Agua het
bewustzijn, Wanata staat roerloos
aan de ingang van de grot en kijkt
naar de blauwzwarte gezwollen plek
op de gewonde arm. Dan, zonder
Tim, die bij Agua de wacht betrok
ken heeft, te groeten, draait de indi
aan zich om en verdwijnt in de
struiken. Even later zien Aram en
Presto, die met pijl en boog op jacht
gegaan zijn, hoe ver onder hen een
kano het meer opvaart. „Kijk, een
kano, en er zit een indiaan in
roept Presto opgewonden, ,,'t Is Wa-
"sts!", mompelt Aram verbijsterd.
„Kijk maar naar dat verband om
zijn borst, hij heeft ons dus in de
steek gelaiten". Ontgoocheld staren
zij het bootje na en ze b -nerken
niet, dat achter hen de struiken
uiteenwijken...
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA Een 15-jarige jongen is
zaterdagavond in de soos, die is
gehuisvest onder de Peigrimskerk
aan de Langendijk, zo afgetuigd dat
hij met een ernstige hersenschud
ding in bewusteloze toestand moest
worden opgenomen in het Diacones-
senhuis De recherche heeft de zaak
in onderzoek, maar kon gisteravond
nog geen bijzonderheden doorgeven.
De vechtpartij schijnt in de soos
ontstaan te zijn. Ongeveer 25 jonge
ren zouden eraan hebben meege
daan. Het gevecht werd later buiten
voort^zet. Vorig jaar ontstonden bij
dezelfde soos moeilijkheden, toen
een groep jongeren niet werd bin
nengelaten. Als reactie daarop wer
den toen o.a. ruiten ingegooid.
