PARTIJEN EN PARTIJPOLITIEK
STRIJD OM
STEMMEN
KOMT NU
OP GANG
PHJS5UGKLANTEN
ZITTEN GOEDMET
GROOTHANDELSPRUSL
VERGELIJKT U MAAR!.
Tumult in Hengelo
Oorlogsmisdadiger Willy Lages overleden
die keiharde prijs-slagprijzen
maken 't leven goedkoper
't scheelt minstens fl.12.50
in de week
3
VRIES-VERS VLEES
PRIJSSLAG E
O, Friets
binnenland
buitenland
Geen spelletje
Hoeveel
Proces
HAND-
ZACHT
HALVARINEI
LUNCH-
MEAT
SPERZIEl
BONEN
SHAMPOO
DOP
ERWTEN
WORST
ONTBIJT
KOEK
CHOCO
MELK
LEVER
PASTEI
SUIKER
SUPER
KOFFIE
SPINAZIE!
PEPER OF
NOOT
MUSKAAT,
EIER-
BESCHUITI
KWAK
KOFFIE- HQ
MELK IU
TUNES
GEHAKT
TARTAAR
ROSBIEF
.v.
Woningnood
Liftster zwaar
mishandeld
WD6NSDAG 14 APRIL 1971
(ADVERTENTIE)
Van onze Haagse redacteur)
Dat er met de aanstaande ver
kiezingen genoeg keuze is, geldt
niet alleen met betrekking tot het
aantal partijen dat op 28 april naar
de gunsten van de kiezer dingt,
maar zeker ook ten aanzien van de
enorme hoeveelheid geschreven
tekst die over deze verkiezingen is
verschenen. Naast de dagelijkse
kranteverslagen heeft de kiezer,
die een beetje „bij" wil zijn (en
daar wat geld voor over heeft),
volop keuze in de boekwinkel, al
zal hij er dat heeft een van de
uitgevers op een persconferentie
toegegeven nauwelijks toeko
men van deze enorme berg lees
voer ook maar een hapje te nemen.
Van de verschenen banden noem
ik allereerst de reeds in deze
krant besproken dissertatie van dr.
Ferry Hoogendijk: Partijpropagan-
da in Nederland. Het zal wel puur
toeval zijn dat de heer Hoogendijk,
hoofdredacteur van Elseviers Ma
gazine, zo vlak voor 28 april pro
moveerde en buiten dat: zijn dis
sertatie heeft nauwelijks nog prak
tische waarde, want de propagan-
damolen van de partijen draaide al
op volle toeren, toen Hoogendijk's
dissertatie in handelsuitgave op de
markt kwam. Het is geen sterk
staaltje van wetenschappelijke lec
tuur, dit boek van Hoogendijk en
menigeen heeft zich al afgevraagd
hoe je nou uitgerekend op dit
proefschrift, dat feitelijk een stuk
je journalistieke arbeid vertegen
woordigt, de doctorsgraad in de
politieke wetenschappen kunt ha
len.
Duidelijk wel op 28 april ge
schreven is „Partij Kiezen", een
systematisch-vergelijkende analyse
van de- partijprograms voor de
Tweede Kamerverkiezing 1971 van
de Nijmeegse politicoloog drs. L.
P. J. de Bruyn. Het is een interes
sante studie, waaraan evenwel
geen conclusies zijn verbonden,
tenminste niet in het boek zelf.
Wel heeft drs. De Bruyn op een
persconferentie bij aanbieding van
het boek aan een drietal politici
conclusies getrokken, onder meer
dat op het financieel economische
vlak de afstand tussen de confessi
onelen en de linkse combinatie ge
ringer lijkt dan tussen de christe
lijke partijen en de VVD. De
Bruyn betwijfelt overigens of par
tijprogramma's een verstaanbaar
antwoord kunnen geven op een
aantal concrete vragen van de kie
zer (bijvoorbeeld: wat gebeurt er
met mijn loon?). Samenvattend is
van De Bruyn's boek te zeggen dat
het interessanter is om wat er niet
dan om wat er wel in staat.
Het derde boek in deze politieke
reeks is „Partijen op het eerste
gezicht" van de journalist Dick
Houwaart. Het boek is precies wat
de titel zegt: een vrij oppervlakki
ge kennismaking met de vele par
tijen en partijtjes, voornamelijk
aan de hand van de verkiezings
programma's. Voor iemand die snel
geïnformeerd wil zijn over wat die
partijen nu allemaal in hun bla
zoen schrijven is het een handig
boek, dat een stuk makkelijker
„wegleest" dan alle partijpro
grams. Kortom zeer aanbevolen.
Dr. F. A. Hoogendijk: Partijpro-
paganda in Nederland. Uitgever:
Agon Elsevier. Prijs 9,90.
Drs. L. P. J. de Bruyn: ,JPartij
Kiezen". Uitgever: Samsom Alp
hen aan de Rijn. Prijs: 6,90.
Dick Houwaart: Partijen op het
eerste gezicht. Uitgever: Bekking
Amsterdam. Prijs: 9,90.
DEN HAAG Nederland is nog niet bevangen door de
verkiezingskoorts. Tot nu toe is er van een strijd om de
stembus nog geen sprake geweest. Lijsttrekkers duiken diep
het land in, vanaf de aanplakborden kijken ze vol hoop naar
de kiezers, of zoals Veringa, er overheen, maar verder was
de voorbereiding op de verkiezingen van 28 april tot nog
toe sen tamelijk lauwe bedoening.
De verwachting is dat dit vanaf deze week anders zal worden
en er dan in de finale toch nog iets van een strijd om de gunst
van de kiezer sprake zal zijn. Dat kan gebeuren als enige lijst
trekkers tegen elkaar in het strijdperk treden.
Hoewel de voorbereiding van de
verkiezingen over het geheel dus
nog een rustige affaire is geweest,
hebben de lijsttrekkers van de
grote partijen niet stilgezeten.
Veringa (KVF), Den Uyl (PvdA),
Biesheuvel (AR) en Udink (CHU)
bijvoorbeeld hebben al een druk
program vol werkbezoeken, ont
moetingen en spreekbeurten achter
de rug. En vooral de lijsttrekkers
van de grote confessionele partijen
hebben na de rust van Pasen een
slopend programma af te werken.
Zij reppen zich van hot naar haar,
bewegen zich handenschuddend
tussen de mensen, bezoeken be
jaardentehuizen, drinken een slok
je thee hier en een kopje koffie
daar. Mr. Biesheuvel presteert het
om zijn bezoek aan Overijssel op
16 april 's morgens om zeven uur
te beginnen op de veemarkt in
Zwolle. Dr. Veringa is op zaterdag
24 april eerst in de veemarkthallen
in Den Bosch, die middag moet hij
zich in Hengelo aan de man bren
gen. Intussen wordt hij „tussen de
bedrijven door" op die dag bij de
NW-jongeren in Amsterdam ver
wacht. Voor deze lijsttrekkers is
het overal handenschudden gebo
den. Want nu de kiezer "niet meer
hoeft te komen, moet de man meer
dan ooit naar de kiezer worden
gebracht om het stemmen toch
aantrekkelijker te maken.
Drs. Den Uyl heeft al een groot
aantal werkbezoeken in den lande
afgelegd. Hij was onder meer in
de Haagse schilderabuurt, waar dr.
Veringa gisteren is geweest. Het
bezoeken van saneringsbuurten is
opeens een geliefde bezigheid van
politici geworden. In de twee we
ken voor de verkiezingen is het
programma van oppositieleider
Den Uyl veel minder druk dan van
de confessionele lijsttrekkers. De
heer Den Uyl houdt zich namelijk
intensief bezig met het vormen
van een alternatief progressief ka
binet. Hij doet dit in nauw overleg
met Van Mierlo (D'66) en Aarden
(PPR). Voor drs. Den Uyl is de
samenstelling van dit alternatieve
kabinet beslist geen spelletje.
Hij hoopt een week voor de
verkiezingen met een sterke ploeg
ministers-kandidaten tevoorschijn
te komen. Te verwachten is dat
drs. Den Uyl zelf zo'n progressief
kabinet zal gaan leiden. Hij en
zijn medestanders Van Mierlo en
Aarden van de progressieve con
centratie speculeren erop dat zij
met hun schaduw-kabinet van
sterke progressieve figuren de con
fessionele partijen een gevoelige
knauw kunnen toebrengen. Zo ge
voelig, dat bij een volgende ver
kiezing die dan niet vier jaar
op zich zou laten wachten de
kans op een nederlaag voor de
confessionelen groter wordt.
komst op 75 tot 80 procent. Andere
prognoses zijn pessimistischer. In
politiek Den Haag bestaat een vrij
algemene opvatting dat zo'n 70
procent van de kiezers wel zal
stemmen. Van de ruim zeven mil
joen mensen die in aanmerking
komen om hun stem op een Ka
mer-kandidaat uit te brengen, zal
zo'n twee miljoen het laten afwe
ten.
Voor het eerst tekent zich bij de
verkiezingen ook iets van politieke
vernieuwing af. Als tegenhanger
van het blok van drie confessione
le partijen KVP, AR en CHU
heeft zich het blok van de progres
sieve concentratie PvdA, D'66
en PPR geplaatst. Heeft het
confessionele blok een program dat
om belastingverhoging vraagt, het
progressieve program vergt nog
meer uitgaven van de overheid.
Willen de confessionelen geleide
lijk naar één christen-democrati
sche partij toegroeien, de progres
sieven zien uiteindelijk hun heil in
een vooruitstrevende volkspartij.
Zijn beide blokken overtuigd van
de noodzaak de belastingen te ver
hogen, de WD en DS'70 menen
dat de belastingen verlaagd moe
ten worden door in de overheids
uitgaven te snijden.
De verkiezingen van 28 april KieZftTS
worden door de politiek ingewij
den met grote belangstelling tege
moet gezien. Bij deze verkiezingen
doen zich enkele nieuwe factoren
voor, die gelijk onzekerheden be
tekenen. Onzekerheid bestaat bij
voorbeeld over de vraag hoeveel
kiezers niet zullen stemmen.
Dr. Van Ommen Kloeke, secreta
ris van de Kiesraad, schat de op-
De 150 zetels in de Tweede Ka
mer blijken fél begeerd. Over het
hele land nemen 28 partijen op de
28ste aan de verkiezingen deeL In
totaal komen op de verschillende
lijsten wel zesduizend namen van
kandidaten voor. Maar uiteindelijk
gaat de strijd om de 150 zetels
tussen zo'n dikke 300 namen van
kandidaten die serieus genomen
moeten worden.' Aan waarborgsom
men moest bij het indienen van de
kandidatenlijsten 124.000 gulden
worden neergeteld. Worden op een
lijst ongeveer 35.000 stemmen uit
gebracht, dan mag zo'n lijst wel op
één zetel rekenen. Haalt men het
vereiste aantal zetels niet, dan is
men de waarborgsom kwijt.
Bij opinie-peilingen is gepro
beerd wat meer duidelijkheid over
de politieke machtsverhoudingen
van nu te krijgen. Duidelijk is dat
het gok-élemenit bij opine-onder-
zoeken uitermate groot is. De grote
vraag is of de politieke verschui
vingen op 28 april wel zo groot
zullen zijn als sommigen vermoe
den. Veel ingewijden in politiek
Den Haag verwachten geen aard
verschuivingen. Het grootste
vraagpunt is meer het aantal men
sen dat het stemhokje zal mijden.
D'66 en DS'70 zullen nog wat
winst maken. Voor ieder een paar
zetels, zo wordt gegokt. KVP en
PvdA zullen het misschien met
een zetel minder moeten stellen.
Dat zou dan ook gelden voor de
WD. Winst wordt verwacht voor
GPV en-of SGP ten koste voor
al van de AR en misschien de
CHU en voor de CPN (een
zetel).
Als de nieuwe Tweede Kamer
op 11 mei bijeenkomt, is de kans
groot dat er een kabouter bij de
„geachte afgevaardigden" zit. Er
zullen een paar boeren verdwenen
zijn, maar bij uiterst rechts zullen
misschien een paar nieuwe gezich
ten terugkomen. Wat er op 28 april
in feite gebeurt, dat moeten echter
de kiezers bepalen.
„In het gezicht van de dood
kunnen zich omstandigheden
voordoen, die het uitvoeren van
een straf zinloos maken. Dan
houdt de straf op, rechtstoepasse-
lqk te zijn." Met deze uitspraak
motiveerde de toenmalige minis
ter van Justitie dr. I. Samkalden
op 21 juni 1966 zijn besluit om de
levenslange gevangenisstraf van
de Duitse oorlogsmisdadiger Wil
ly Lages voor drie maanden te
onderbreken. Het bleef niet bjj
drie maanden. Vjjf jaar nog heeft
de in 1901 in Braunschweig ge
boren Lages van de vrijheid kun
nen genieten.
In 1940 kwam Willy Lages, na een
carrière bij de politie in Bremen, als
lid van de Sicherheitsdienst naar Ne
derland. Hij was achtereenvolgens in
Den Haag en Amsterdam chef van
de „Aussendienststelle der Sieher-
lieitspolizei und S.D." en had de su
pervisie van de „Zentraistelle für
jüdische Auswanderung". In deze
de door dit „Joodse emigratiebureau"
uitgevoerde deportatie van 70.000
Amsterdamse joden en de executie
van honderden politieke gevangenen.
Dit alles maakte hem tot Himmlers
„beste leerling".
In de nazomer van 1949 stond
Lages, samen met Aus der Fünten
en Fischer (die later met Kotalla be
kend zouden worden als „de vier
Breda") terecht. Tijdens dit proces
werden 97 getuigen a charge ge
hoord. Op 20 september 1949 veroor
deelde het Bijzonder Gerechtshof in
Amsterdam Lages ter dood. In zijn
antwoord verklaarde Lages dat hij
alleen maar politiediensten had ver
richt, en zich als Duits soldaat on
schuldig voelde aan misdaden tegen
de menselijkheid, en aan misdaden
aan het volkenrecht en de internatio
nale bepalingen. Een beroep in cas
satie werd op 12 juli 1950 verworpen.
In september 1952 werd de doodstraf
veranderd in levenslange gevangenis
straf. Hierop volgden felle protesten.
De Nationale Federatieve Raad
van het Voormalige Verzet noemde
de gratieverlening in een telegram
aan premier dr. W. Drees „een ver
krachting van het recht" en „een slag
in het gezicht van alle bonafide Ne
derlanders die goed en bloed voor het
vaderland hebben gegeven". In de
Tweede Kamer interpelleerde mr.
Burgers de minister. Hij verweet de
bewindsman besluiteloosheid. Minis
ter Donker had de gratieverlening
gemotiveerd door erop te wijzen dat
de uitvoering van de doodstraf na de
onzekerheid waarin Lages had moe
ten verkeren, door hem in strijd werd
geacht met een behoorlijke rechts
pleging. Hij antwoordde het parle
mentslid dat het niet de bedoeling
was dat de in levenslang omgezette
straf inhield dat de veroordeelde jo
denvervolger later op vrije voeten
zou komen
In een in 1955 door het ministerie
van Justitie uitgegeven verklaring
ten aanzien van de Duitse gedetineer
den staat er over Lages: doodstraf,
door gratie omgezet in levenslang.
Ruim 270 Nederlanders laten fusil
leren zonder vorm van proces. Op
dracht gegeven tot Silbertanne-acties,
zes slachtoffers en een aantal ge
wonden. In negen gevallen bevel ge
geven tot brandstichting. Medewer
king aan jodenvervolging en -depor
tatie. Razzia's doen houden in ver
band met arbeidsinzet: 400 mannen
naar Duitsland gevoerd, hetgeen de
dood van tenminste 60 hunner tenge
volge had. Opzettelijk toelaten van
ernstige mishandelingen door zijn on
dergeschikten.
Na de veroordeling bleef Lages, die
inmiddels naar Breda werd overge
bracht, de gemoederen bezighouden.
Achttien jaar na de bevrijding werd
er door de professoren Van Bemme-
len en Pompe in het Nederlandse ju
ristenblad een pleidooi gehouden
voor de vrijlating van de „vier van
Breda". Het veroorzaakte echter zo
veel protesten dat de vrijlating op de
lange baan werd geschoven."
In 1966 kwam Lages weer ln het
nieuws. Hij werd ernstig ziek in het
centraal ziekenhuis voor het gevan
geniswezen in Vught opgenomen. Er
werd een hartaandoening geconsta
teerd. De zeer zorgelijke gezondheids
toestand deed de minister van Justi
tie besluiten de gevangenhouding te
onderbreken. Lages werd per ambu
lance naar de Duitse grens gebracht,
waar hij door de Duitse medische in
stanties werd overgenomen. Ook dit
riep weer felle protesten op. Samkal
den verdedigde zich door te zeggen
dat er in elke vrijlating een risico
schuilt. Hij bleef van mening dat
Lages in de uitzonderlijke positie ge
laten moest worden. Na de onderbre
kingsperiode kwam Lages niet meer
terug. Hij was hersteld van de „on
geneeslijke ziekte".
Samkalden vergiste zich. Lages
bleef nog vijf jaar in leven.
HANS JACOBS.
titerflaton
afwasmiddel
normale prijsgg'
2 kuipjes
.bella"
plantaardige
voor de slanke lijn
normale prijst®'
dubbelblik
340gram
normale-prijs J»3
literblik
normale prijsjjQj
familie-flakon flQQ
PALMOLIVE ^Q*J
ei-goud of anti roos.
normale prijs^Zr'
literblik
middel fijn
normale prijsyQ
inhoud 8 stuks
normale prijsjgö
grote malse
klasse A
normale prijsJSS"
literfles
frisse magere
normale prijs
bük.homburg*
200gram
normale prijsj/ö
wit-geel of bruin
normale prijs
500gramspak
heerlijk pittig
normale prijs1
DIEPVRIES
450gramspak
zomervers
normale prijs TC
SOgramsbusje
normale prijs-JW
2 rollen
ovanverse
normale -prijsje
kilobaai
wasmiddel
matig schuimend
normale prijs^S
literfles aa«ja
gouden kan
normale pHJsjï®
I repen
normale prijsQQ"1
500 GRAM
.HALF OM HALF
BIEFSTUK
OP SCHAAL
500 GRAM
B0TERMALS
•JAC. HERMANS
(Van een onzer verslaggevers)
HENGELO Een al enkele da
gen sluimerend conflict tussen
Turkse en Nederlandse bewoners in
de Werninkhofstraat in Hengelo is 's
avonds laat op tweede paasdag tot
een gewelddadige uitbarsting geko
men. Rond twaalf uur werd er in de
straat massaal gevochten tussen een
Turkse minderheid en een over
macht van Nederlanders.
Daarhij schroomden de vechtlusti-
gen niet om elkaar met ijzeren sta
ven en messen te lijf te gaan. Vier
Turken werden tijdens de vechtpar
tij zo afgetuigd dat zij naar het
ziekenhuis vervoerd moesten wor
den.
De voornaamste aanstichters van
de vechtpartij waren Nederlanders
en en genaturaliseerde Turk. Zij
werden naar het politiebureau over
gebracht en opgesloten. In het Paas
weekeinde was er in de Wernink
hofstraat al eerder gevochten tussen
Turken en Nederlanders.
Brieven «oor deze rubriek moeten met vol
ledige naam en adres worden ondertekend. Bij
publicatie zullen deze vermeld wordenSlechts
bij hoge uitzondering zal van deze regel wor
den afgeweken. Naam en adres zi|n dan bij
de redactie bekend. Publicatie van brieven
(verkort of onverkort) betekent niet dat de
redactie het in alle gevallen eens is nwt fr
houd, c.q. strekking.
In de verkiezingsstrijd hebben de
socialisten veel kritiek op het bouw
en woningbeleid van het kabinet-De
Jong. Doch de heren-socialisten moe
ten „een toontje lager zingen", omdat
zij boter op hun hoofd hebben. Gedu
rende de tijd na de tweede wereld
oorlog (1945- 1959), toen er socialis
ten in de regering zaten, zijn er veel
minder woningen gebouwd, dan in
de periode toen er geen socialisten in
de kabinetten waren opgenomen. Er
was in 1959 zelfs een niet snuggere
socialistische minister van Volkshuis
vesting, die de jonge mensen waar
schuwde geen bouwvakker te worden,
omdat hij vreesde dat er na een aan
tal jaren in de bouwnijverheid werk
loosheid zou ontstaan.
Ook hebben de kabinetten (met
socialisten), welke na de tweede we
reldoorlog zijn opgetreden, verzuimd
maatregelen te nemen, waardoor de
huren van de woningwetwoningen
werden gekoppeld aan het inkomen.
Iets wat toch sociaal rechtvaardig
zou zijn.
Na de eerste wereldoorlog waren
er woningbouwverenigingen, die een
dergelijk systeem toepasten. De huur
ders betaalden 15% van hun inkomen
aan buur met een maximum van hun
inkomen aan huur met een maximum
van de economische huurwaarde. Dat
systeem heeft jarenlang goed gewerkt
het was in het belang van de huur
ders, maar ook van de betrokken
verenigingen
BREDA J. G. TEN HAM
BARENDRECHT (ANP) Een
62-jarige vrouw uit Hellevoetsluis is
in het Paasweekeinde door drie
mannen van omstreeks 25 jaar in
een donkerkleurige auto meegeno
men, verkracht en zo ernstig ge
wond dat zij met spoed in een
Rotterdams ziekenhuis moest wor
den opgenomen.
De vrouw werd badend in het
bloed in Heerjansdam aangetroffen,
waar zij door de drie mannen met
geweld uit de auto was gegooid.
De vrouw, die een vaste bezoek
ster is van een café in het noorden
van Rotterdam, had de gewoonte
tegen het sluitingsuur 's nachts lif
tend huiswaarts te keren. Zij werd
in Rotterdam-centrum door de drie
mannen opgepikt. Een van hen
sleurde haar onderweg uit de auto,
verkrachtte haar en verwondde haar
ernstig.
Zij is later weer in de auto ge
duwd en op een eenzame plek in
Heerjansdam uit de wagen gesme
ten. Daar belde zij in een shocktoe
stand bij de dichtstbijzijnde woning
aan. De Barendrechtse rijkspolitie,
die de zaak in onderzoek heeft,
verzoekt om inlichtingen.
(ADVERTENTIE)
wat heerlijk die koele
romige saus op mijn lipte
lijfje.
Is dat nou Remia?
Ja, liefje.
Remia frites-saus.
De Onfeilbare Saus.
Heb je tóch gelijk gehad
Friets.
Mmmmm, dat ik dét mee
mag maken.
Ik huil gewoon van
blijdschap Friets.
Stil maar.
Nog even.
Dan ga je over de tong.
FRITES-SAUS
tijdelijk 30 cent voordeel
