De agent, het zal je oom maar wezen ANTI-RELLEN WET MOET VAN DE KAART GEVEEGD WORDEN ABN Spaarbiljet 1971/76 „PRATEN MET POLITIE", PROFIEL VAN DE POLITIEMAN Algemene Bank Nederland f100,- groeit naarf 150,- binnenland buitenland Houten stoeltjes Verbalen Jonge inspecteur PROF. L. HULSMAN: Midden weg Resolutie in vijfjaar en zeven maanden. U bent welkom bij de Amerika wil ook vrouwen tot diaken wijden TOUWTREKKERIJ Australische premier stemt zichzelf weg Veiligheid boven alles? GEEN REM OP WELZIJNSWERK Fransman Jean Grenier overleden Twee jongetjes veroorzaken brand in school DONDERDAG 11 MAART 1971 (Van onze correspondent) IN NEDERLAND leeft op grote schaal de gedachte: „De agent?, het zal je oom maar wezen...." Dit geldt zowel voor de groep die gemeenlijk met rechts, con servatief, autoritair en pater nalistisch wordt aangeduid als voor links, voor de rooie rakker, de alternatieveling. Maar wie is precies de agent onder wiens pet het gezag belichaamd rond gaat volgens de een veel te veel, volgens de ander veel te weinig? De publicisten Ben Bos, Andries de Jong, Ineke Jung- schleger en Jac. Vroemen heb ben het antwoord op die vraag gezocht en het resultaat van hun bevindingen neergelegd in de door Bruna uitgegeven pa perback „Praten met politie". Een boekje vol verrassingen wie had ooit durven hopen uit de mond van een gezagsdrager de volgende zinsnede te mogen optekenen: „Als ik een nieuwe schrijfmachine nodig heb, dan kan ik hem aanvragen, maar dat duurt allemaal even lang. Nee, je kunt hem beter uit je handen laten vallen, dan heb je zo een nieuwe." De vier samenstellers van „Pra ten met politie" hebben waar ge maakt wat de titel belooft. Ze hebben gesproken met directies van politie-opleidingen, met hoofd commissarissen, met het lagere ka der, met Amsterdamse agenten en met agenten uit het hele land De vragen en antwoorden zijn in strak ke interview-vorm neergelegd. Zo is een beeld, een profiel ontstaan van de politieman, dat weinig ver huld laat. Directeur B. Scholten vain de po litieschool Leusden weet over het gemiddelde vooropleidinigsniveau van de aspirant-agent te melden dat zeker de helft mulo heeft, driejarige hbs of vierjarige havo. De rest heeft lagere school of enig vervolgonderwijs gehad. Over het karakter van de kandidaten zegt Scholten: „Mensen die egocentrisch zijn, deugen niet voor ons vak. Ze moeten stress-bestendigheid heb ben,. Ze moeten kalmpte en be heersing op kunnen brengen en bewaren. Ze moeten bestand zijn tegen spanningen, niet direct in pandek raken. Mijn ervaring is dat sollicitanten, die veel aan sport doen, die de sportiviteit kennen, in de praktijk vaak goede agenten worden. Ook moeten ze gevoel hebben voor orde en regelmaat, accuratesse zonder dat de betrok kenen formalistisch worden. Deze eigenschappen wijzen op een ge lijkmatigheid in karakter. We be kijken of dat aanwezig is. Het antecedentenonderzoek is daarom erg belangrijk. Mensen die komen uit een gebroken gezin, zijn niet zo stabiel als mensen die uit een goed gezin komen". Uit verdere ci taten in het boek blijkt dat de poli tieman veelal voortkomt uit de kleine middenstand en dat hij wei nig interesse heeft. Over de opleidingen tot politie ambtenaar zijn de vier auteurs van „Praten met de politie" weinig te spreken. Uit de verzamelde stof trekken ze de volgende conclusie. „De opleidingen maken de kandi daten op een bijzonder beïnvloed bare leeftijd bevooroordeeld met betrekking tot wet, gezag en orde. Wil de politiefunctionaris zijn be roep menselijk willen uitoefenen, dan kan dat pas, wanneer bij een eigen oordeel heeft over de orde- toestand waar hij een taak in heeft. Dat oordeel kan hij moeilijk vormen. Hij heeft bij voorbaat reeds een oordeel aangereikt ge kregen, omdat het beroep een ei gen oordeel niet toestaat. Daarom leggen de huidige opleidingen, on danks de eventuele bereidheid to- het aanbrengen van enige veran deringen noodzakelijkerwijs het accent op de volgende min of meer met elkaar samenhangende aspec ten: op stabiliteit, zekerheid, regel- gebondenheid, ondergeschiktheid, gezagsgetrouwheid autoriteit, er- varingsnórm. Deze elementen slui ten min of meer groei, dynamiek, scepsis en twijfel, probleemgericht heid, zelfstandigheid, democratie en het nemen van de toekomst als norm uit... Politiemensen worden in feite opgeleid voor een beroep in een statische samenleving, waarin problemen opgelost worden door de meerdere, waarin eigen initia tief, zelfdenken en creativiteit slechts in beperkte mate nodig is omdat men kan volstaan met zich te houden aan het formeel gestel de". De auteurs staven deze weinig vleiende conclusie met een kras voorbeeld. Tijdens de les geeft de „leidraad voor het politieonder- richt" aan, wat de leerling grondig en wat hij slechts globaal moet kennen. In die leidraad staat bij voorbeeld: „Grondige kennis, wel ke ridderorden zijn ingesteld:, glo bale kennis: de betekenis van de verklaring van de rechten van de mens". En een kijkje achter de scher men tijdens een recreatie-avond op de politie-academie levert het vol gende, enigszins onthutsende beeld op: ,,'s Avonds bij de televisie zit ten de derdejaars vooraan, de tweedejaars daarachter enzovoort. De eerstej aars moeten ervoor zor gen dat na afloop de grootste rot zooi wordt opgeruimd. De eerste jaars mogen in principe niet in de zwart-witte leunstoelen zitten, die zijn voor de derdejaars. De witte zijn voor de tweedejaars en de eerstejaars mogen op de hoge hou ten stoeltjes zitten". Is de politiefunctionaris dan lou ter een marionet die gemanipu leerd wordt via de draadjes van zijn opleiding en instructies? Dat hoeft niet het geval te zijn blij kens een citaat uit de mond van commissaris Waldikötter uit Apel doorn: „Ik wil vier dagen van te voren weten wie ergens uitgezet moet worden en waarom. Je hebt dan de mogelijkheid om te contro leren of de uitzetting wel klopt. Soms heb ik uitzettingen gewei gerd omdat er iets mis was met de procedure. Er zijn bijvoorbeeld krepeergevailen. Een jonge moeder of een vrouw in verwachting zet ik ook niet op straat. Ik leef niet met de letter van de wet. Ik vecht tegen de mentaliteit „bevel is be vel". Deze zelfde commissaris meent: „Onze wetten zijn enorm verou derd. Die moeten nodig veranderd. Wij werken nota bene met een wetboek van strafvordering uit het jaar 1926. Dat is belachelijk". „Oom agent" neemt hier een rookbommetjesgooier bij de neus. Op de vraag hoe hij de activiteit van een agent meet, zegt hij: „U zou kunnen zeggen door het aantal verbalisaties dat hij maakt. Maar dat is niet meer zo. Daar tegenover staat dat iemand die slecht zijn werk verricht, gegarandeerd bijna geen verbalen maakt als hij toch tot taak heeft bekeurend op te treden. Overigens mogen mijn mensen waarschuwen. In die zin is het verbalisatievermogen geen ac tiviteitsmeter meer. Iemand die verbalenjager is, zit ook fout verstaat zijn vak niet". Is de politie-functionaris per de finitie aggressief? De psycholoog die aan het Amsterdamse politie korps verbonden is geweest, heeft na een harde rel eens tegen de betrokken agenten gezegd: „Als jullie mju eens je pet achterstevo ren op je hoofd hadden gezet en mee waren gaan dansen rond het lieverdje, dan was het misschien niet tot een vechtpartij uitge groeid". Maar zover lijken we nog lang niet te zijn. Anderzijds geeft „praten met de politie" dit citaat van een functio naris uit het hoofdstedelijke korps: „Wij zijn niet speciaal bij de poli tie gekomen omdat we zo lekker gewelddadig zijn. Welnee, ik durf zelfs te stellen diat de doorsnee politieman minder gewelddadig is dan de doorsnee burger. We wor den niet voor niets psychologisch getest voordat we aangenomen worden". Een agent van de mobiele briga de vertelt over hetzelfde onder werp: „Je hebt dan ineens met jongeren te doen die de straat blokkeren. Ach, je hebt zo je eigen benaderingswijze. Je wilt die jon gens gewoon met een praatje weg sturen. Maar dan komt er opeens een jonge inspecteur. Ik denk zo recht van de politieschool en die zegt: sla ze hier weg. Je kunt dan niet protesteren. Dan hanig je zelf. Je sputtert wat tegen. Maar als zo'n knul zegt: niks mee te maken, sla ze hier weg dan pak je je knuppel en dan ram je erop, tegen beter weten in. Of ik dat leuk vind? Bent u belazerd?" Tot slot uit „Praten met de poli tie" een citaat ter illustratie van het feit dat het oom agent niet altijd even gemakkelijk wordt ge maakt om lief te zijn. „Nee, de echte relschoppers dat zijn mensen die geen flikker uitvoeren. Ze krij gen 81 gulden sociale bijstand waarom? Laat ze gaan werken, ja en dan zijn d'r van die goosers, die gaan naar een werkgever, mooi lang haar en zo. Die werkgever denkt: ik dank je lekker en dat gaat-ie maar weer die 81 gulden halen. Maar hij heeft gewoon een pruik op. Hij heeft gewoon een kort koppie, hoor, Ja, echt, dat hebben we hier vorige week echt meegemaakt" (Van onze correspondent) AMSTERDAM De zogenaamde anti-rellenwet waartoe een commis- santi rellenwet waartoe een commis sie onder leiding van secretaris ge neraal Mulder van het ministerie van Justitie voorstellen heeft inge diend, moet in zijn totaliteit van de kaart geveegd worden, ook de hele benadering waaruit de voorstellen zijn ontstaan Een nieuwe commissie moet het probleem van de ordebe waking gaan bekijken en wel vanuit het gezichtspunt dat er onvoldoende controle is op de overheid en dat er op het stuk van de gezagsuitoefe ning de-escalatie moet plaats vinden in plaats van escalatie Tot deze conclusie kwam de hoog leraar in het strafrecht prof. L.H.C. Hulsman eergisteravond toen hij sprak op een door 600 deelnemers bijge woonde protestvergaderimg in Am sterdam die was georganiseerd door de stichting „j'accuse". Het demonstratieve samenzijn had als motto meegekregen „de korpo raals komen",. Prof. Hulsman vond dit ongenuanceerd. Hij zei, verschil lende leden van de commissie-Mul der persoonlijk te kennen. ,,Het zijn geen fascisten, geen wegbereiders voor de kolonels. Ze hechten grote waarde aan de rechtswaarhorging. Als er bij hen een ander klimaat zou heersen, zouden hun voorstellen veel minder vaag en veel meer rechtlijnig zijn geweest. Ze zijn zelf overrompeld door de reacties die zij hebben opgeroepen. Ze voelen zich verkeerd begrepen". Volgens prof. Hulsman hebben de com missieleden typisch 'n middenweg in genomen. En hebben zowel het recht- misbruik van de overheid (methode- Koppejan) als dat van de buitenpar lementaire oppositie (gooien met benzinebommen) aan banden willen leggen. In de praktijk echter schep pen zij ih hun voorstellen de moge lijkheid dat iemand 15 uur van zijn vrijheid beroofd kan worden zonder dat hij ooit iets heeft gedaan. „Daar mee geven we het sinds Napoleon bestaande grote goed op, dat je nooit mensen kunt straffen die niets op hun kerfstok hebben", aldus prof. Hulsman. „Wat de commissie los van haar bedoelingen in de prak tijk wil bereiken is, dat het macht selement van politie en justitie wordt vergroot". Prof. Hulsman noemde dit uiterst gevaarlijk met name omdat de voorstellen te goeder trouw zijn gedaan. „Had de commis sie gesproken op de manier van Spiro Agnew dan had zij in Neder land geen schijn van kans op succes gehad. Maar zoals de voorstellen nu zijn geformuleerd bestaat het gevaar dat ze nog aangenomen worden ook", aldus prof. Hulsman. Volgens hem heeft de commissie-Mulder ge faald omdat het merendeel van de leden bestond uit mensen die sterk bij de zaak van de ordehandhaving betrokken zijn en omdat het ontbro ken heeft aan wetenschapsmensen die konden relativeren. Aan het slot van de bijeenkomst werd een resolutie aangenomen, waarin de vakcentrales met klem werd verzocht mee te werken aan acties tegen de voorstellen van de commissie-Mulder. Wanneer deze voorstellen wet worden, worden de rechten van de arbeiders, ook him stakingsrecht, bedreigd, aldus de re solutie. ADMIRAAL THOMAS MOORDER, voorzitter van de Commissie van Amerikaanse Stafchefs, heeft ver klaard dat de nucleaire verhouding zich drastisch ten gunste van de Sovjet-Unie heeft gewijzigd. DE SOVJET-UNIE heeft gisteren geprotesteerd tegen de „Amerikaan se prannen een onderzees wapen tot ontploffing te brengen in het wes telijk deel van de Atlantische oceaan". (ADVERTENTIES) dankzij de samengestelde interest van 7Vz% per jaar! bovendien verschuift uw inkomstenbelasting, wat'fiscaal voordeel kan opleveren. en u krijgt, als u meedoet met het Algemeen Premie Spaarplan, een extra premie. elk kantoor van de ABN kan u alle inlichtingen verstrekken over de financiële voordelen van het ABN Spaarbiljet 1971/76. (Van onze redactie buitenland) NEW YORK De Amerikaanse bisschoppenconferentie heeft beslo ten om voortaan ook vrouwen lot diaken te laten wijden. Dit besluit viel na bestudering van een daartoe door Amerikaanse theologen opge steld rapport. Dit rapport legt er grote nadruk op, dat in het beginstadium van de katholieke kerk de wijding van vrouwen tot diaken ook geoorloofd was. De bissohop van Charleston (South Carolina), mgr. Unterkoefler, die zich namens de Amerikaanse bisschoppenconferentie in het bij zonder met deze zaak heeft bezig gehouden, heeft inmiddels verklaard dat de uiteindelijke, beslissing over de wijding van vrouwen tot diaken echter door het Vaticaan genomen moet worden. JOHN GORTON v i ..'-9. WILLIAM MCMAHON (Van een onzer verslaggevers) CANBERRA (RTR) Austra lië heeft gisteren onverwacht een nieuwe premier gekregen. John Gorton werd als zodanig vervan gen door de plaatsvervangend lei der van de liberale partij en mi nister van buitenlandse zaken, William McManon. De beslissing viel op een dramati sche partijbijeenkomst, belegd in verband met een crisis binnen het kabinet die eerder deze week tot het aftreden leidde van de minister van defensie, Malcolm Fraser. Gor ton werd op de bijeenkomst gecon fronteerd met een motie van wan trouwen, waarover de stemmen staakten: 3333. Hij verklaarde daaruit af te leiden dat hij niet langer de steun van de partij ge noot, en bracht zijn stem - de enige die nog resteerde - tegen zichzelf uit. Vervolgens werd McManon geko zen tot partijleider en daarmee auto matisch tot premier. Gorton (51) is nu plaatsvervangend partijleider ge worden. Hij was premier sinds 9 januari 1968, toen hij Harold Holt opvolgde die bij het zwemmen in zee was verdwenen, vermoedelijk verdronken. Het conflict tussen minister Fraser nambeleid en de houding van minis ter tegenover het leger. Fraser zou een onderzoek hebben gelast door de geheime dienst naar het doen en la ten van tAustralische troepencon tingent in Vietnam, omdat hij de rap porten van het leger niet vertrouwde. Hij zou Gorton in zijn ontslagbrief hebben meegedeeld dat hij, gezien 't feit dat deze zich niet loyaal tegeno ver hem had gedragen, niet langer met hem kon samenwerken. Fraser doelde daarmee op een krantebe- richt, waarin stafchef generaal Daly hem van een „buitengewoon deloya le houding" tegenover het leger be tichtte. Premier Gorton zou tevoren van de publikatie op de hoogte zijn geweest, maar geen moeite gedaan hebben het bericht tegen te houden. Sommigen geloven dat Gorton daar mee de bedoeling had de reputatie van zijn minister van defensie te schaden. Terwijl de nieuwe premier McMahon nu zijn nieuwe kabinet gaat formeren wordt er een grote politieke touwtrekkerij verwacht. Er gaan geruchten dat hij Fraser en Fairbairn zal terugroepen, beiden ex-ministers van het kabinet Gor ton. Overigens ziet er naar uit dat de meeste ministens zullen worden herbenoemd. Brieven voor deze rubriek moeten met vol ledige naam en adres worden ondertekend. Bij publicatie zullen deze vermeld worden. Slechts bij hoge uitzondering zal van deze regel wor den afgeweken. Naam en adres zijn dan bij de redactie bekend. Publicatie van brieven (verkort of onverkort) betekent niet dat de redactie het in alle gevallen eens is met :*- houd, c.q. strekking. In kranten en tijdschriften leest men dikwijls over de vernietiging van de natuur. Bij de behandeling van de begroting van landbouw en visserij op 7 februari pleitten drs. W. L. A. Lockefeer (KVP) en mr. J. H. van Wijk (PSP) voor verder onderzoek naar de problemen, die zicih zullen voordoen bij de afslui ting van de Oosterschelde. Iets wat ik zeer op prijs stel, omdat de fauna van een groot gebied door de afslui ting bedreigd wordt. Bij alle uitla tingen over de Oosterschelde mis ik echter de vraag of onze dijken wel tegen hevige stormen bestand zijn. De dijkgraaf uit Schouwen, de heer Geluk had volgens mij gelijk toen hij zei. dat de veiligheid van het gebied rond de Oosterschelde een spoedige afsluiting van de rivier eist. Er is namelijk nog niet veel gedaan aan de zeeweringen, sinds de ramp van 1953. Op sommige plaat sen is alles zelfs nog net eender als voor de ramp. Is dat de veiligheid, die de regering o<ns na 13 jaar voor spiegelt? Er klopt iets niet, want als wij hier in Zeeland een zware storm krijgen en de dijken breken door, dan zouden er wel eens nog meer doden kunnen vallen dan in 1953. Mag de minister dan de verant woording nemen om te zeggen dat in 1978 alles beveiligd is door afsluiting van de Oosterschelde. Het zijn niet de polderbesturen, die ik op de verwaarlozing van de dijken aankijk. Het rijk had moeten zorgen, dat de dijken en zeewerin gen nu in orde waren. Het moet er zich niet mee afmaken door te zeg gen, dat de Oosterschelde afgesloten moet worden voor onze veiligheid. Wanneer men zo verder redeneert kan in het jaar 2000 de Westerschelde ook wel afgesloten worden en daarna misschien de Waterweg. Ik kan me best voorstellen, dat de dijkgraaf van Schouwen wanneer de stormen losbreken in angst zit. Wan neer men de dijken op hoogte had gebracht, dan zouden wij nu niet in nood zitten en dan behoefde de Oos terschelde ook niet afgesloten te worden. HANSWEERT, J. M. BAAS. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Er komt geen per soneelsstop voor het welzijnswerk. Minister Klompé (CRM) heeft dit geantwoord op schriftelijke vragen van de Tweede Kamerleden mej. Kok (KVP), Kieft (ARP) en Tilanus (CHU). Van een personeelsstop en een uitbreidingsstop is sprake ge weest vanwege het gebrek aan mid delen op de CRM-begroting, waar door het niet mogelijk is aan alle re delijke verzoeken om subsidie volle dig te voldoen. Wel zijn, zoals bekend was, beper kende maatregelen getroffen voor het algemeen maatschappelijk werk, on der meer een personeelsstop. Dat was nodig om geld vrij te maken om het percentage rijkssubsidie voor deze werksoort op te trekken van 45 naar 47 pet. Deze optrekking was een wens van de Tweede Kamer. Voor de andere sectoren van wel zijnswerk komt echter geen stop op de vervulling van vacatures. Wel valt er niet aan te ontkomen nieuwe ont wik-kelingen en uitbreiding te tem poriseren, aldus minister Klompé. PARIJS (AFP) De Franse au teur Jean Grenier is op 72-jarige leeftijd in Dreux overleden. Hij was romanschrijver, essayist, vertaler, journalist, criticus, literair adviseur (bij de uitgeverij Gaiiimard) en filo soof. In 1968 ontving hij de grote natio nale prijs der letteren. Grenier die zeer bevriend is geweest met Albert Camus, laat een omvangrijk oeuvre na. Z(jn laatste is getiteld: „Albert Camus, souvenirs". ARNHEM (ANP) Twee jonge tjes van zes en zeven jaar hebben de brand veroorzaakt, die vorige week aan de openbare kleuterschool ,De Rozeknop" voor twee ton schade aan richtte. Dit is de politie van Arnhem bii een buurtonderzoek bekend ge worden. De jongens, afkomstig uit het Spijkerkwartier, wisten door een gat in de afrastering op het school terrein te komen. Ze lichtten een pas ingezette ruit door de verse stopverf weg te krabben. Met lucifers uit de keuken van de school staken beide knaapjes vervolgens een gordijn in brand. De kleuterschool stond bin nen korte tijd in lichterlaaie.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1971 | | pagina 15