De agent, het zal
je oom maar wezen
ANTI-RELLEN WET
MOET
VAN DE KAART
GEVEEGD WORDEN
ABN Spaarbiljet
1971/76
„PRATEN MET POLITIE", PROFIEL VAN DE POLITIEMAN
Algemene Bank Nederland
f100,- groeit naarf 150,-
binnenland
buitenland
Houten stoeltjes
Verbalen
Jonge inspecteur
PROF. L. HULSMAN:
Midden weg
Resolutie
in vijfjaar en zeven maanden.
U bent welkom bij de
Amerika wil ook
vrouwen tot
diaken wijden
TOUWTREKKERIJ
Australische
premier stemt
zichzelf weg
Veiligheid boven alles?
GEEN REM OP
WELZIJNSWERK
Fransman Jean
Grenier
overleden
Twee jongetjes
veroorzaken
brand in school
DONDERDAG 11 MAART 1971
(Van onze correspondent)
IN NEDERLAND leeft op grote
schaal de gedachte: „De agent?,
het zal je oom maar wezen...."
Dit geldt zowel voor de groep
die gemeenlijk met rechts, con
servatief, autoritair en pater
nalistisch wordt aangeduid als
voor links, voor de rooie rakker,
de alternatieveling. Maar wie
is precies de agent onder wiens
pet het gezag belichaamd rond
gaat volgens de een veel te
veel, volgens de ander veel te
weinig? De publicisten Ben Bos,
Andries de Jong, Ineke Jung-
schleger en Jac. Vroemen heb
ben het antwoord op die vraag
gezocht en het resultaat van
hun bevindingen neergelegd in
de door Bruna uitgegeven pa
perback „Praten met politie".
Een boekje vol verrassingen
wie had ooit durven hopen uit
de mond van een gezagsdrager
de volgende zinsnede te mogen
optekenen: „Als ik een nieuwe
schrijfmachine nodig heb, dan
kan ik hem aanvragen, maar dat
duurt allemaal even lang. Nee,
je kunt hem beter uit je handen
laten vallen, dan heb je zo een
nieuwe."
De vier samenstellers van „Pra
ten met politie" hebben waar ge
maakt wat de titel belooft. Ze
hebben gesproken met directies
van politie-opleidingen, met hoofd
commissarissen, met het lagere ka
der, met Amsterdamse agenten en
met agenten uit het hele land De
vragen en antwoorden zijn in strak
ke interview-vorm neergelegd. Zo
is een beeld, een profiel ontstaan
van de politieman, dat weinig ver
huld laat.
Directeur B. Scholten vain de po
litieschool Leusden weet over het
gemiddelde vooropleidinigsniveau
van de aspirant-agent te melden
dat zeker de helft mulo heeft,
driejarige hbs of vierjarige havo.
De rest heeft lagere school of enig
vervolgonderwijs gehad. Over het
karakter van de kandidaten zegt
Scholten: „Mensen die egocentrisch
zijn, deugen niet voor ons vak. Ze
moeten stress-bestendigheid heb
ben,. Ze moeten kalmpte en be
heersing op kunnen brengen en
bewaren. Ze moeten bestand zijn
tegen spanningen, niet direct in
pandek raken. Mijn ervaring is dat
sollicitanten, die veel aan sport
doen, die de sportiviteit kennen, in
de praktijk vaak goede agenten
worden. Ook moeten ze gevoel
hebben voor orde en regelmaat,
accuratesse zonder dat de betrok
kenen formalistisch worden. Deze
eigenschappen wijzen op een ge
lijkmatigheid in karakter. We be
kijken of dat aanwezig is. Het
antecedentenonderzoek is daarom
erg belangrijk. Mensen die komen
uit een gebroken gezin, zijn niet
zo stabiel als mensen die uit een
goed gezin komen". Uit verdere ci
taten in het boek blijkt dat de poli
tieman veelal voortkomt uit de
kleine middenstand en dat hij wei
nig interesse heeft.
Over de opleidingen tot politie
ambtenaar zijn de vier auteurs van
„Praten met de politie" weinig te
spreken. Uit de verzamelde stof
trekken ze de volgende conclusie.
„De opleidingen maken de kandi
daten op een bijzonder beïnvloed
bare leeftijd bevooroordeeld met
betrekking tot wet, gezag en orde.
Wil de politiefunctionaris zijn be
roep menselijk willen uitoefenen,
dan kan dat pas, wanneer bij een
eigen oordeel heeft over de orde-
toestand waar hij een taak in
heeft. Dat oordeel kan hij moeilijk
vormen. Hij heeft bij voorbaat
reeds een oordeel aangereikt ge
kregen, omdat het beroep een ei
gen oordeel niet toestaat. Daarom
leggen de huidige opleidingen, on
danks de eventuele bereidheid to-
het aanbrengen van enige veran
deringen noodzakelijkerwijs het
accent op de volgende min of meer
met elkaar samenhangende aspec
ten: op stabiliteit, zekerheid, regel-
gebondenheid, ondergeschiktheid,
gezagsgetrouwheid autoriteit, er-
varingsnórm. Deze elementen slui
ten min of meer groei, dynamiek,
scepsis en twijfel, probleemgericht
heid, zelfstandigheid, democratie
en het nemen van de toekomst als
norm uit... Politiemensen worden
in feite opgeleid voor een beroep in
een statische samenleving, waarin
problemen opgelost worden door
de meerdere, waarin eigen initia
tief, zelfdenken en creativiteit
slechts in beperkte mate nodig is
omdat men kan volstaan met zich
te houden aan het formeel gestel
de".
De auteurs staven deze weinig
vleiende conclusie met een kras
voorbeeld. Tijdens de les geeft de
„leidraad voor het politieonder-
richt" aan, wat de leerling grondig
en wat hij slechts globaal moet
kennen. In die leidraad staat bij
voorbeeld: „Grondige kennis, wel
ke ridderorden zijn ingesteld:, glo
bale kennis: de betekenis van de
verklaring van de rechten van de
mens".
En een kijkje achter de scher
men tijdens een recreatie-avond op
de politie-academie levert het vol
gende, enigszins onthutsende beeld
op: ,,'s Avonds bij de televisie zit
ten de derdejaars vooraan, de
tweedejaars daarachter enzovoort.
De eerstej aars moeten ervoor zor
gen dat na afloop de grootste rot
zooi wordt opgeruimd. De eerste
jaars mogen in principe niet in de
zwart-witte leunstoelen zitten, die
zijn voor de derdejaars. De witte
zijn voor de tweedejaars en de
eerstejaars mogen op de hoge hou
ten stoeltjes zitten".
Is de politiefunctionaris dan lou
ter een marionet die gemanipu
leerd wordt via de draadjes van
zijn opleiding en instructies? Dat
hoeft niet het geval te zijn blij
kens een citaat uit de mond van
commissaris Waldikötter uit Apel
doorn: „Ik wil vier dagen van te
voren weten wie ergens uitgezet
moet worden en waarom. Je hebt
dan de mogelijkheid om te contro
leren of de uitzetting wel klopt.
Soms heb ik uitzettingen gewei
gerd omdat er iets mis was met de
procedure. Er zijn bijvoorbeeld
krepeergevailen. Een jonge moeder
of een vrouw in verwachting zet
ik ook niet op straat. Ik leef niet
met de letter van de wet. Ik vecht
tegen de mentaliteit „bevel is be
vel".
Deze zelfde commissaris meent:
„Onze wetten zijn enorm verou
derd. Die moeten nodig veranderd.
Wij werken nota bene met een
wetboek van strafvordering uit het
jaar 1926. Dat is belachelijk".
„Oom agent" neemt hier een rookbommetjesgooier bij de neus.
Op de vraag hoe hij de activiteit
van een agent meet, zegt hij: „U
zou kunnen zeggen door het aantal
verbalisaties dat hij maakt. Maar
dat is niet meer zo. Daar tegenover
staat dat iemand die slecht zijn
werk verricht, gegarandeerd bijna
geen verbalen maakt als hij toch
tot taak heeft bekeurend op te
treden. Overigens mogen mijn
mensen waarschuwen. In die zin is
het verbalisatievermogen geen ac
tiviteitsmeter meer. Iemand die
verbalenjager is, zit ook fout
verstaat zijn vak niet".
Is de politie-functionaris per de
finitie aggressief? De psycholoog
die aan het Amsterdamse politie
korps verbonden is geweest, heeft
na een harde rel eens tegen de
betrokken agenten gezegd: „Als
jullie mju eens je pet achterstevo
ren op je hoofd hadden gezet en
mee waren gaan dansen rond het
lieverdje, dan was het misschien
niet tot een vechtpartij uitge
groeid". Maar zover lijken we nog
lang niet te zijn.
Anderzijds geeft „praten met de
politie" dit citaat van een functio
naris uit het hoofdstedelijke korps:
„Wij zijn niet speciaal bij de poli
tie gekomen omdat we zo lekker
gewelddadig zijn. Welnee, ik durf
zelfs te stellen diat de doorsnee
politieman minder gewelddadig is
dan de doorsnee burger. We wor
den niet voor niets psychologisch
getest voordat we aangenomen
worden".
Een agent van de mobiele briga
de vertelt over hetzelfde onder
werp: „Je hebt dan ineens met
jongeren te doen die de straat
blokkeren. Ach, je hebt zo je eigen
benaderingswijze. Je wilt die jon
gens gewoon met een praatje weg
sturen. Maar dan komt er opeens
een jonge inspecteur. Ik denk zo
recht van de politieschool en
die zegt: sla ze hier weg. Je kunt
dan niet protesteren. Dan hanig je
zelf. Je sputtert wat tegen. Maar
als zo'n knul zegt: niks mee te
maken, sla ze hier weg dan pak je
je knuppel en dan ram je erop,
tegen beter weten in. Of ik dat
leuk vind? Bent u belazerd?"
Tot slot uit „Praten met de poli
tie" een citaat ter illustratie van
het feit dat het oom agent niet
altijd even gemakkelijk wordt ge
maakt om lief te zijn. „Nee, de
echte relschoppers dat zijn mensen
die geen flikker uitvoeren. Ze krij
gen 81 gulden sociale bijstand
waarom? Laat ze gaan werken, ja
en dan zijn d'r van die goosers,
die gaan naar een werkgever, mooi
lang haar en zo. Die werkgever
denkt: ik dank je lekker en dat
gaat-ie maar weer die 81 gulden
halen. Maar hij heeft gewoon een
pruik op. Hij heeft gewoon een
kort koppie, hoor, Ja, echt, dat
hebben we hier vorige week echt
meegemaakt"
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM De zogenaamde
anti-rellenwet waartoe een commis-
santi rellenwet waartoe een commis
sie onder leiding van secretaris ge
neraal Mulder van het ministerie
van Justitie voorstellen heeft inge
diend, moet in zijn totaliteit van de
kaart geveegd worden, ook de hele
benadering waaruit de voorstellen
zijn ontstaan Een nieuwe commissie
moet het probleem van de ordebe
waking gaan bekijken en wel vanuit
het gezichtspunt dat er onvoldoende
controle is op de overheid en dat er
op het stuk van de gezagsuitoefe
ning de-escalatie moet plaats vinden
in plaats van escalatie
Tot deze conclusie kwam de hoog
leraar in het strafrecht prof. L.H.C.
Hulsman eergisteravond toen hij sprak
op een door 600 deelnemers bijge
woonde protestvergaderimg in Am
sterdam die was georganiseerd door
de stichting „j'accuse".
Het demonstratieve samenzijn had
als motto meegekregen „de korpo
raals komen",. Prof. Hulsman vond
dit ongenuanceerd. Hij zei, verschil
lende leden van de commissie-Mul
der persoonlijk te kennen. ,,Het zijn
geen fascisten, geen wegbereiders
voor de kolonels. Ze hechten grote
waarde aan de rechtswaarhorging.
Als er bij hen een ander klimaat
zou heersen, zouden hun voorstellen
veel minder vaag en veel meer
rechtlijnig zijn geweest. Ze zijn zelf
overrompeld door de reacties die zij
hebben opgeroepen. Ze voelen zich
verkeerd begrepen".
Volgens prof. Hulsman hebben de com
missieleden typisch 'n middenweg in
genomen. En hebben zowel het recht-
misbruik van de overheid (methode-
Koppejan) als dat van de buitenpar
lementaire oppositie (gooien met
benzinebommen) aan banden willen
leggen. In de praktijk echter schep
pen zij ih hun voorstellen de moge
lijkheid dat iemand 15 uur van zijn
vrijheid beroofd kan worden zonder
dat hij ooit iets heeft gedaan. „Daar
mee geven we het sinds Napoleon
bestaande grote goed op, dat je nooit
mensen kunt straffen die niets op
hun kerfstok hebben", aldus prof.
Hulsman. „Wat de commissie los
van haar bedoelingen in de prak
tijk wil bereiken is, dat het macht
selement van politie en justitie
wordt vergroot". Prof. Hulsman
noemde dit uiterst gevaarlijk met
name omdat de voorstellen te goeder
trouw zijn gedaan. „Had de commis
sie gesproken op de manier van
Spiro Agnew dan had zij in Neder
land geen schijn van kans op succes
gehad. Maar zoals de voorstellen nu
zijn geformuleerd bestaat het gevaar
dat ze nog aangenomen worden
ook", aldus prof. Hulsman. Volgens
hem heeft de commissie-Mulder ge
faald omdat het merendeel van de
leden bestond uit mensen die sterk
bij de zaak van de ordehandhaving
betrokken zijn en omdat het ontbro
ken heeft aan wetenschapsmensen
die konden relativeren.
Aan het slot van de bijeenkomst
werd een resolutie aangenomen,
waarin de vakcentrales met klem
werd verzocht mee te werken aan
acties tegen de voorstellen van de
commissie-Mulder. Wanneer deze
voorstellen wet worden, worden de
rechten van de arbeiders, ook him
stakingsrecht, bedreigd, aldus de re
solutie.
ADMIRAAL THOMAS MOORDER,
voorzitter van de Commissie van
Amerikaanse Stafchefs, heeft ver
klaard dat de nucleaire verhouding
zich drastisch ten gunste van de
Sovjet-Unie heeft gewijzigd.
DE SOVJET-UNIE heeft gisteren
geprotesteerd tegen de „Amerikaan
se prannen een onderzees wapen tot
ontploffing te brengen in het wes
telijk deel van de Atlantische
oceaan".
(ADVERTENTIES)
dankzij de samengestelde interest
van 7Vz% per jaar!
bovendien verschuift uw inkomstenbelasting,
wat'fiscaal voordeel kan opleveren.
en u krijgt, als u meedoet met het Algemeen
Premie Spaarplan, een extra premie.
elk kantoor van de ABN kan u alle inlichtingen
verstrekken over de financiële voordelen van
het ABN Spaarbiljet 1971/76.
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK De Amerikaanse
bisschoppenconferentie heeft beslo
ten om voortaan ook vrouwen lot
diaken te laten wijden. Dit besluit
viel na bestudering van een daartoe
door Amerikaanse theologen opge
steld rapport.
Dit rapport legt er grote nadruk
op, dat in het beginstadium van de
katholieke kerk de wijding van
vrouwen tot diaken ook geoorloofd
was.
De bissohop van Charleston
(South Carolina), mgr. Unterkoefler,
die zich namens de Amerikaanse
bisschoppenconferentie in het bij
zonder met deze zaak heeft bezig
gehouden, heeft inmiddels verklaard
dat de uiteindelijke, beslissing over
de wijding van vrouwen tot diaken
echter door het Vaticaan genomen
moet worden.
JOHN GORTON
v i
..'-9.
WILLIAM MCMAHON
(Van een onzer verslaggevers)
CANBERRA (RTR) Austra
lië heeft gisteren onverwacht een
nieuwe premier gekregen. John
Gorton werd als zodanig vervan
gen door de plaatsvervangend lei
der van de liberale partij en mi
nister van buitenlandse zaken,
William McManon.
De beslissing viel op een dramati
sche partijbijeenkomst, belegd in
verband met een crisis binnen het
kabinet die eerder deze week tot
het aftreden leidde van de minister
van defensie, Malcolm Fraser. Gor
ton werd op de bijeenkomst gecon
fronteerd met een motie van wan
trouwen, waarover de stemmen
staakten: 3333. Hij verklaarde
daaruit af te leiden dat hij niet
langer de steun van de partij ge
noot, en bracht zijn stem - de enige
die nog resteerde - tegen zichzelf
uit.
Vervolgens werd McManon geko
zen tot partijleider en daarmee auto
matisch tot premier. Gorton (51) is
nu plaatsvervangend partijleider ge
worden. Hij was premier sinds 9
januari 1968, toen hij Harold Holt
opvolgde die bij het zwemmen in
zee was verdwenen, vermoedelijk
verdronken.
Het conflict tussen minister Fraser
nambeleid en de houding van minis
ter tegenover het leger. Fraser zou
een onderzoek hebben gelast door de
geheime dienst naar het doen en la
ten van tAustralische troepencon
tingent in Vietnam, omdat hij de rap
porten van het leger niet vertrouwde.
Hij zou Gorton in zijn ontslagbrief
hebben meegedeeld dat hij, gezien 't
feit dat deze zich niet loyaal tegeno
ver hem had gedragen, niet langer
met hem kon samenwerken. Fraser
doelde daarmee op een krantebe-
richt, waarin stafchef generaal Daly
hem van een „buitengewoon deloya
le houding" tegenover het leger be
tichtte. Premier Gorton zou tevoren
van de publikatie op de hoogte zijn
geweest, maar geen moeite gedaan
hebben het bericht tegen te houden.
Sommigen geloven dat Gorton daar
mee de bedoeling had de reputatie
van zijn minister van defensie te
schaden.
Terwijl de nieuwe premier
McMahon nu zijn nieuwe kabinet
gaat formeren wordt er een grote
politieke touwtrekkerij verwacht. Er
gaan geruchten dat hij Fraser en
Fairbairn zal terugroepen, beiden
ex-ministers van het kabinet Gor
ton. Overigens ziet er naar uit dat
de meeste ministens zullen worden
herbenoemd.
Brieven voor deze rubriek moeten met vol
ledige naam en adres worden ondertekend. Bij
publicatie zullen deze vermeld worden. Slechts
bij hoge uitzondering zal van deze regel wor
den afgeweken. Naam en adres zijn dan bij
de redactie bekend. Publicatie van brieven
(verkort of onverkort) betekent niet dat de
redactie het in alle gevallen eens is met :*-
houd, c.q. strekking.
In kranten en tijdschriften leest
men dikwijls over de vernietiging
van de natuur. Bij de behandeling
van de begroting van landbouw en
visserij op 7 februari pleitten drs.
W. L. A. Lockefeer (KVP) en mr. J.
H. van Wijk (PSP) voor verder
onderzoek naar de problemen, die
zicih zullen voordoen bij de afslui
ting van de Oosterschelde. Iets wat
ik zeer op prijs stel, omdat de fauna
van een groot gebied door de afslui
ting bedreigd wordt. Bij alle uitla
tingen over de Oosterschelde mis ik
echter de vraag of onze dijken wel
tegen hevige stormen bestand zijn.
De dijkgraaf uit Schouwen, de heer
Geluk had volgens mij gelijk toen
hij zei. dat de veiligheid van het
gebied rond de Oosterschelde een
spoedige afsluiting van de rivier
eist. Er is namelijk nog niet veel
gedaan aan de zeeweringen, sinds de
ramp van 1953. Op sommige plaat
sen is alles zelfs nog net eender als
voor de ramp. Is dat de veiligheid,
die de regering o<ns na 13 jaar voor
spiegelt? Er klopt iets niet, want
als wij hier in Zeeland een zware
storm krijgen en de dijken breken
door, dan zouden er wel eens nog
meer doden kunnen vallen dan in
1953. Mag de minister dan de verant
woording nemen om te zeggen dat in
1978 alles beveiligd is door afsluiting
van de Oosterschelde.
Het zijn niet de polderbesturen,
die ik op de verwaarlozing van de
dijken aankijk. Het rijk had moeten
zorgen, dat de dijken en zeewerin
gen nu in orde waren. Het moet er
zich niet mee afmaken door te zeg
gen, dat de Oosterschelde afgesloten
moet worden voor onze veiligheid.
Wanneer men zo verder redeneert
kan in het jaar 2000 de Westerschelde
ook wel afgesloten worden en daarna
misschien de Waterweg.
Ik kan me best voorstellen, dat de
dijkgraaf van Schouwen wanneer de
stormen losbreken in angst zit. Wan
neer men de dijken op hoogte had
gebracht, dan zouden wij nu niet in
nood zitten en dan behoefde de Oos
terschelde ook niet afgesloten te
worden.
HANSWEERT,
J. M. BAAS.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Er komt geen per
soneelsstop voor het welzijnswerk.
Minister Klompé (CRM) heeft dit
geantwoord op schriftelijke vragen
van de Tweede Kamerleden mej. Kok
(KVP), Kieft (ARP) en Tilanus
(CHU). Van een personeelsstop en
een uitbreidingsstop is sprake ge
weest vanwege het gebrek aan mid
delen op de CRM-begroting, waar
door het niet mogelijk is aan alle re
delijke verzoeken om subsidie volle
dig te voldoen.
Wel zijn, zoals bekend was, beper
kende maatregelen getroffen voor het
algemeen maatschappelijk werk, on
der meer een personeelsstop. Dat was
nodig om geld vrij te maken om het
percentage rijkssubsidie voor deze
werksoort op te trekken van 45 naar
47 pet. Deze optrekking was een wens
van de Tweede Kamer.
Voor de andere sectoren van wel
zijnswerk komt echter geen stop op
de vervulling van vacatures. Wel valt
er niet aan te ontkomen nieuwe ont
wik-kelingen en uitbreiding te tem
poriseren, aldus minister Klompé.
PARIJS (AFP) De Franse au
teur Jean Grenier is op 72-jarige
leeftijd in Dreux overleden. Hij was
romanschrijver, essayist, vertaler,
journalist, criticus, literair adviseur
(bij de uitgeverij Gaiiimard) en filo
soof.
In 1968 ontving hij de grote natio
nale prijs der letteren. Grenier die
zeer bevriend is geweest met Albert
Camus, laat een omvangrijk oeuvre
na. Z(jn laatste is getiteld: „Albert
Camus, souvenirs".
ARNHEM (ANP) Twee jonge
tjes van zes en zeven jaar hebben de
brand veroorzaakt, die vorige week
aan de openbare kleuterschool ,De
Rozeknop" voor twee ton schade aan
richtte. Dit is de politie van Arnhem
bii een buurtonderzoek bekend ge
worden. De jongens, afkomstig uit
het Spijkerkwartier, wisten door een
gat in de afrastering op het school
terrein te komen. Ze lichtten een pas
ingezette ruit door de verse stopverf
weg te krabben. Met lucifers uit de
keuken van de school staken beide
knaapjes vervolgens een gordijn in
brand. De kleuterschool stond bin
nen korte tijd in lichterlaaie.