IN BERG EN DAL IS DOMINEE WORDEN
NIET ZO MOEILIJK
Oud artistiek en intellectueel centrum Nanking werd m "20 jaar grote industriestad
buitenland
Centrum
Belangrijke brug
Overal politiek
(Van een onzer verslaggevers)
-NIJMEGEN. Een nieuw geloof is geboren.
De theologie is simpel: ieder gelooft wat hij wil, een schisma is onmogelijk, en elk
is dominee. En elke dominee die een tientje betaalt worth doctor in de theologie.
Met dit sterke programma, dat inmiddels al 3400 gelovigen heeft aan
getrokken, wil de universal life church de wereld verbetereu, beginnend
met Nederland.
Als premie en fiscaal niet achterhaalbaar kan elk van deze instant
dominees met een beroep op de wet vrijstelling vragen van de militaire
dienstplicht.
In Berg en Dal bij Nijmegen in de
Prins Bernhardlaan 5, een stil dood
lopend burgerstraatje met nette een
gezinswoningen en aangeharkte
tuintjes, bevindt zich het hart van
de Universal Life Church.
Het is een wat verwaarloosde wo
ning op de hoek, met ongetemd gras
en om verf vragend hputwerk. Er
branden lampen. Het is midden op
de dag. Niemand is thuis en de
deuren staan open. Wordt hier ge;
woond?, vragen wij de buurvrouw.
Haar wenkbrauwen schieten om
hoog. „En zelfs intensief". Bij na
vraag blijkt dat het huis tevens het
domicilie is van ene Fred Ruysse-
naars (29, free-lanee tv-regisseur),
én tegelijk het. leefcentrum van een
commune en het onderdak van de
stichting „Omroep 2000".
Drie jaar geleden kreeg de Ameri
kaanse dominee Hensley uit Modes
to in de Verenigde Staten een lumi
neus idee. Hij maakte van zijn ge
meente een waarlijk universele kerk
en benoemde ieder die hierop prijs
stelde tot dominee. Deze titel kwam
de ganse mensheid toe. niet enkele
uitverkorenen, vond Hensley die al
gauw 300.000 collega's erbij kreeg,
toen bleek dat het domineeschap
bepaalde voordelen opleverde.
Zo kon men zijn woning opschil
deren met subsidie van de staat,
want niet. een particuliere woning
kreeg een beurt, maar een kerkge
bouw. Een dertigtal jongeren in en
om Nijmegen las dit verhaal en
werd er zo door geïnspireerd dat
men besloot tot oprichting van een
dochterkerk, net als de Amerikaanse
moederkerk Universal Life Church
geheten, maar overigens volmaakt
zelfstandig opererend.
Het evangelie van de Nederlandse
variant was nog ruimer dan dat van
Hensley. De deuren stonden letter
lijk en figuurlijk open voor ieder
een. Wie een brief schreef naar de
Prins Bernhardlaan of postbus 2000
en een postzegel insloot voor ant
woord, werd ter plekke en ter ure
tot dominee benoemd. Wie in zijn
bekeringsdrift zo ver ging, dait hij
een tientje overmaakte, mocht bo
vendien een cursus volgen die cul
mineert in een bul die ontvanger tot
doctor in de theologie benoemt.
De nieuwste kerk van Nederland
had een formidabele start, opvallend
in deze tijden van twijfelen aan alle
waarden, 3400 mensen schreven zich
in, stuurden een postzegel mee, en
werden zo voor een paar kwartjes
opgenomen in de categorie van wel
eerwaarde heren. Van hen volgen
er 420 momenteel de docturscursus
en mogen zich straks behalve wel
eerwaarde ook zeergeleerd noemen.
„En er volgen er nog meer", aldus
Eva. Niet verder met naam te noe
men, huisgenoot en secretaresse van
de Universal Life Church. „De jong
ste dominee is enkele weken oud.
Zijn ouders, ook dommee, waren zo
enthousiast dat hun baby erbij
moest komen. En de oudste is ze
ventig jaar. De enige eis die wij
stellen is dat men de universele wet
der liefde nastreeft, maar hoe men
dat doet, moet individueel bekeken
worden".
Geloven jullie in een eeuwig le
ven?
Eva: „jSlij kijken niet zover voor
uit".
Maar andere kerken wel.
Eva: „Dat is het kenmerk van
andere kerken. Het thema van het
leven na de dood moet individueel
bekeken worden. Ieder is dominee
en gelovige. Ieder is ambtsdrager.
Het ministeri evan Defensie
zegt laconiek op de eis van
ULC-dominees ontheven te wor
den van de plicht of het
burgerrecht te dienen te
land. ter zee of in de lucht:
„De ULC moet eerst erkend
worden. Dan pas kan zij aan
spraak maken, mits ook haar
bedienaren erkend worden in
hun functie, op de zelfde voor
rechten als bedienaren van er
kende kerkgenootschappen, zo
als vrijstelling van dienstplicht.
Wij hebben een aantal ver
zoeken gekregen van de „domi
nees" van de ULC voor onthef
fing, maar deze mensen hebben
van ons nul op rekest gekregen.
Dat nul op rekest geven ge
schiedt op basis van het dienst
plichtbesluit. Zoals u misschien
weet. maken ook de Jehova's
getuigen aanspraak op vrijstel
ling, maar omdat ook deze
groep niet officieel erkend is,
moesten wij vrijstelling weige
ren".
En ieder mag geloven wat hij wil.
Hoe pluriformer hoe beter".
Eva: „Men wordt niet zomaar doc
tor. De cursus, geschreven onder
meer door onze metropoliet Thomas
Levie (26, ambtenaar) moet besloten
worden in de praktijk. Ze móeten
bijvoorbeeld een keer een aantal
handtekeningen verzamelen tegen
de Vdetnam-politiek van Amerika,
of de Zuid-Afrika-reis van minister
Bakker. Ze moeten een inzicht ver
werven in daden om. de wereld
menselijker te maken".
Wordt men verwijderd uit de
kerk ais men dit niet doet?
Eva: ..Nee,dat kan niet. Ieder is
vrij".
Ook een bewonderaar van Nixon?
Eva: „Zelfs dat is geen belemme
ring. Daar hebben wij niets mee te
maken. Wè hebben geen contact met
de Amerikaanse kerk, want die is te
INDUSTRIE IN GROEN VERBORGEN
in de geschiedenis geweest. Tegen
de tijd dat in 1864 de opstand was
neergeslagen en Nanking geplun
derd, hadden naar schatting meer
dan twintig miljoen Chinezen hun
leven verloren.
Van wat recentere datum is de
proclamatie van de eerste Chinese
republiek hier in 1911, toen door
Sun Yat Sen. Later diende de stad
als hoofdstad voor Tsjang Kai
Tsjeks Kuomintang. Het indrukwek
kende Mausoleum, dat Tsjang liet
bouwen voor het lichaam van Sun is
heden ten dage nog de belangrijkste
getuigenis van hun toenmalige aan
wezigheid. Sinds de communistische
machtsovername in 1949 is de stad,
die al lange tijd een artistiek en
intellectueel centrum was, snel geïn
dustrialiseerd. Ambtenaren in Nan
king beweren zonder absolute cij
fers te noemen, dat de productie in
de laatste twee decennia ongeveer
60 maal zo hoog is geworden. Meer
dan 400.000 mensen van de 1,7 mil
joen zouden in. de industrie werk
zaam zijn.
Kunstmest, textiel, ijzer en staal,
machinerieën vrachtauto's, cement,
optische instrumenten, radio's en
voedingsmiddelen zijn de belang
rijkste produkten. De enorme
kunstmestfa-briek in de stad, die
meer dan één miljoen ton per jaar
produceert, is één van de bekendste
bedrijven van het land. De belang
rijkheid van Nanking, als Centrum
van industrie en verkeer, kan alleen
nog maar worden verhoogd door zijn
pronkstuk: de brug. Deze maakt
van Nanking de sleutelverbinding
tussen het noorden en zuiden van
heit land. Voordat de brug in decem
ber 1968 was voltooid, moesten de
treinen op veerboten worden gere
den. Het nemen van de hindernis,
die de Yangtse vormt, was een lang
zame en vermoeiende affaire. Nu
denderen per dag 90 treinen met
grote snélheid over de rivier. Bij de
planning werd met een grote toena
me van het verkeer rekening gehou
den.
Het mooie van de stad is, dat dc
industrialisatie haar niet heeft aan
getast. Nanking verbergt zijn fabrie
ken achter lange rijen dicht bebla-
derde bomen of situeert ze in de
groene landerijen rond de buiten
wijken. Die landerijen zijn van be
lang voor de welvaart van de hele
stad. Groot Nanking omvat 800 vier
kante kilometer, waarop 26 boeren
gemeenschappen dc onontbeerlijke
rijst, groenten, fruit en thee voort
brengen. Een rit langs de voorsteden
voert dc reizigers langs de als op
een schaakbord gerangschikte ak
kers. vijvers, en fabrieken, arbeiders
flats en kleine boerendorpen.
De eigenlijke binnenstad doet al
even prettig aan. Dat komt vooral
door de" bomen, die niet alleen mooi
zijn maar ook en vooral de verzen
gende zomerhite in Midden-China
draaglijker maken. Samen met Wu-
hah en Chunking, die beide verder
stroomopwaarts langs de Yangtse
liggen staat Nanking bekend als een
van de .drie ovens" van China.
De stad is nog precies zoals de
Engelsman A. F. Lindley haar zag
tijdens de periode van de Taiping-
dynastie. „De straten waren erg
breed en bijzonder schoon, een zeld
zaam iets in China". Overigens gaat
die tegenstelling nu niet meer op.
Alle steden hebben een zindelijk
aanzien gekregen.
En dan zijn er die alomtegenwoor
dige kenmerken van het nieuwe
China. Buiten hangen luidsprekers,
die va-nat zes uur 's morgens iedere
hoek van de stad vanrevolutionaire
muziek, nieuws en politieke ge
sprekstof voorzien.
Men vindt er massa's aanplakbil
jetten en leuzen op de muren, poli
tieke propaganda in de etalages. In
de theaters en bioscopen gaan revo
lutionaire stukken, 's Avonds ver
lichten schaars brandende lampen
de kamers, waarin groepjes mensen
tegenover foto's van Mao Tse Toeng
in hun rode boekjes lezen. Toch
heerst er een sfeer, die minder met
politiek is overladen dan in Shang
hai. De mensen in Nanking zijn
uiterst vriendelijk tegenover buiten
landers. Een glimlach wordt onmid
dellijk met een glimlach beantwoord
en kleine kinderen worden omhoog
gehouden om ze te laten bekijken.
De oude stadsmuur doet volledig
recht aan het nieuwe China. Met
letters, zo groot als koeien verkon
digt hij de lof van Mao
(Copyright The Globe and Mail/
De Slem)
voorrecht dat een voorganger
niet in militaire dienst hoeft, zo
vindt Fred, die de overheid nog
niet heeft kunnen overtuigen van
zijn gelijk, waarvan een forse
correspondentie de stille getuige
is.
De initiatiefnemers van de
ULC weigeren zich te laten foto
graferen. Eva: „Neem maar een
foto van een Vietnamees kind
Wij zijn niet belangrijk."
Voor 'n tientje
„zeergeleerd"
Slechts weinigen zullen vermoe
den, dat dit ietwat verwaarloosd
hoekhuis aan de Prins Bernhard
laan 5 te Berg en Dal, de tempel
is van de Nederlandse Universal
Life Church, die reeds met enor
me spoed 3400 dominees heeft
afgeleverd en waarvan binnen
kort 420 doctoren in de theologie
op stapel staan.
Een tafereeltje uit het dagelijks leven in Nanking: mannen en vrouwen trekken zwoegend karren met stenen of groenten voort, zonder acht te slaan
op de politieke leuzen die hen tegemoet schreeuwen vanaf immense aanplakborden. Toch heerst in Nanking, dat met zijn vele monumenten nog aan
een keizerlijk verleden herinnert, een minder politiek geladen sfeer dan in Shanghai.
materialistisch. Die vragen 15 dollar
voor de doctorsbul".
Maar jullie een tientje.
Eva: „Dat is alleen voor de kosten
van verzenden en stencillen".
Maar een tientje is veel voor een
kamerbewoner.
Eva: „Wij menen van niet".
Eva gaat éven in op de successen
van haar kerk. „We hebben mensen
uit alle groeperingen. Veel jongeren,
maar ook ouderen. Er zijn 'mensen
bij van over de zestig, die hun hele
leven gezocht hebben naar een ge
schikte kerk. En er zijn er bij, die
graag dominee wild-en worden, maar
daar de gelegenheid niet voor kre
gen". Heel fel is Eva op 'de katholie
ke kerk, die een deel van de oprich
ters van de ULC een tijd herbergde.
„De katholieke kerk is verloederd.
De paus bezoekt Thailand en de
Filippijnen, allemaal rechtse staten
met armoede. Met gesloten ogen
loopt hij door de krottenwijken. Met
Vietnam bemoeit hij zich niet. Er
staan in Nederland ontzettend veel
gebouwen van de katholieken leeg
terwijl er zo'n woningnood heerst.
En ondertussen prediken ze de naas
tenliefde. De katholieke kerk heult
met het grootkapitaal en de politie.
In het oud-seminarie Rijsenburg
loopt politie rond met bloedhonden.
In liet seminarie te Amersfoort wor
den politiehonden getraind. Zo is de
katholieke kerk met het gezag ver
weven".
En hoe zit liet met de linkse
staten?
Eva: „Och, wij hebben evenveel
kritiek op het Amerikaans imperia
lisme als op het Russisch imperialis
me. Want dat deugt ook niet. Maar
ik voor mij heb toch altijd liever
-Rusland dan Amerika".-
De ULC is momenteel in Hè clinch
met enkele ministeries, omdat de
verse dominees benoemd en beroe
pen vanuit Berg en Dal met de hand
aan de wet aanspraak maken op de
vrijstelling van dienstplicht.
Eva: „Onze zaak is nu bij de raad
van state die allang uitspraak had
moeten doen. Het leger heeft zelfs
al 2 tot 3 dominees opgeroepen in
militaire dienst hoewel dit niet mag.
De wet zegt namelijk dat er gelijk
heid van godsdienst is, en dus ook
gelijkheid van subsidie. Wij hebben
bij Veringa subsidie gevraagd voor
het stichten van een theologische
hogeschool, maar ook daar hebben
we nog geen antwoord op gekregen.
En dat terwijl wij 3400 dominees
hebben en een theologische hoge
school met 80 leerlingen al 1% mil
joen subsidie krijgt. De ministeries
zitten met ons in de maag. Maar wij
gaan door, desnoods tot de hoge
raad".
Fred Fuyssenaars, een der
apostelen van het nieuwste ge
loof, en hoofd van de juridische
afdeling van de ULC, heeft ar
tikel 181 en 182 van de grondwet
als wapens aangehaald in zijn
streven om zijn dominees uit
's konings wapenrok te halen.
Elke godsdienst heeft gelijke
rechten, dus waarom mogen zijn
predikanten niet delen in hel
(Door Norman Webster)
NANKING Op een reusachtig aanplakbord in het centrum van
Nanking, doemt voorzitter Mao Tse Toeng in volle glorie op voor
een van China's meest trotse staaltjes van bouwkunst, de grote brug
over de Yangste-rivier. In de straat voor het aanplakbord zwoegen
en zweten mannen en vrouwen, terwijl ze karren met stenen, kolen,
hout en groenten voorttrekken.
Deze tegenstelling is treffend. Ze geeft iets weer van de sfeer van
dit oude centrum, zoals dat zweeft tussen zijn keizerlijk verleden en
de communistische visie op de toekomst.
Nanking bestaat al ongeveer 6000
jaar. Het was de hoofdstad van vele
Chinese dynastieën, waarvan de
Minig een tijdlang wel de belang
rijkste is geweest. (Nan Jing, de
Chinese naam voor de stad, bete
kend hoofdstad-van het zuiden).
In 1853 werd de stad veroverd
door de boerenlegers van een op
standige beweging- in zekere zin
de geestelijke .voorloper van de
communistische revolutie en ze
werd de hoofdstad van Taiping, het
hemelse rijk van grote vrede, dat
meer dan een tiental jiaren op een
groot deel van het land zijn stempel
drukte. Voor China zelf was het
echter niet zo'n vredige tijd. De
strijd tussen het hemelse rijk en de
Manchu-dynastie is waarschijnlijk
dat verschrikkelijkste burgeroorlog
rit
