WEINIG NIEUWS EN NOG MINDER
SENSATIONEELS IN NEURENBERG
Racekamertje
Wonder
Makkelijk
eten,
wie wil
dat niet
door BER CROUZEN
„Wat moet een vrouw
nou de hele dag in huis
doen vraagt de heer
Smeets zich af. Hij weet
het niet. Veel vrouwen
weten het evenmin. En
de resultateii worden
merkbaar. Steeds meer
huismoeders denken er
over om weer te gaan
werken. Binnen een
paar jaar is de werkende
vrouw heel gewoon, zeg
gen de mensen die het
weten kunnen. Maar
lioe moet het dan met
iet eten Ik heb geen
dn om 's avonds nog
net potten en pannen te
ïaan rommelen, zegt zij.
Kijk, daar wachten wij op,
zegt de heer Smeets, direc
teur van het gelijknamige be
drijf, en deelnemer in de
diepvriesunie in het Zuiden.
Diepvriesmaaltijden hebben
de toekomst. Nu zie je ze al
leen nog maar in een aantal
fabriekskantines en in be
jaardencentra, maar binnen
een paar jaar kom je ze over
al tegen. In restaurants, in
ziekenhuizen, op de scholen
en in het huishouden. De fa
brikanten zijn er vast van
overtuigd: „Binnen twee,
drie jaar komt er een enor
me explosie op de markt",
voorspelt de heer W. Roose
boom, adviseur in dienst van
International Food Service.
Binnen dezelfde tijd zal ze
ventig procent van de nieu
we huizen een ingebouwde
diepvrieskast hebben, ver
wacht de heer Smeets. En
die zal al gauw te klein blij
ken te zijn. De Nederlandse
markt is er rijp voor. De ge
ruchten dat Albert Heijn nog
dit jaar op grote schaal inge
vroren maaltijden in zijn
winkels gaat verkopen wor
den steeds sterker. De voor
lichtingsdienst van het Zaan-
damse bedrijf zwijgt nog in
alle talen, maar de deskundi
gen hebben hun rapporten al
klaar en er zijn al afspraken
gemaakt over samenwerking
met bestaande bedrijven,
verzekeren insiders. De voor
naamste bron voor het bijna
ongebreidelde optimisme is
dichter bij huis in Zweden.
Daar ligt het levenspatroon
waarvan de contouren ook in
ons land al zichtbaar worden,
's Morgen stappen man en
vrouw samen de deur uit,
naar het werk. En als zij
s avonds thuiskomen heb
ben zij al warm gegeten. De
scholen leveren sinds een
paar jaar een warme maal
tijd aan hun spruiten. Moch
ten ze thuis toch nog een
warm hapje willen eten, dan
s de v diepvrieskast bij de
hand. Het is lekker en je
blijft er gezond bij, beweren
de deskundigen. Hoe is de si
tuatie op het ogenblik in Ne
derland? Na een aantal ge
sprekken, onderbroken door
ïen diepvriesmaaltijd, teke
nen zich de volgende lijnen
af: Tot nu toe worden in veel
kantines alleen maar warme
maaltijden verstrekt voor
overwerkers en op zondag.
Veel werknemers houden het
nog bij de warme hap van
moeder thuis. Maar in Enge
land en Duitsland en wellicht
ook al in sommige gedeelten
van ons land neemt de vrou
wenarbeid toe. En dan moe
ten we wel overgaan tot
grootscheepse warme maal
tijden op het bedrijf, zegt een
kantinechef van een groot
bedrijf in Heerlen. De kanti
nes zijn in de afgelopen ja
ren de belangrijkste proef
velden geweest van de fa
brikanten. Daar werden de
maaltijden uitgeprobeerd.
Overheersten vijf jaar gele
den nog de klachten: de
aardappels smaakten naar
rode kool en er was te wei
nig variatie, nu zijn de kin
derziekten overwonnen. „De
maaltijden van vijf jaar ge
leden zijn niet meer te verge
lijken met de maaltijden die
we nu kunnen aanbieden,
zegt de heer Smeets. Twee
jaar geleden verklaarde het
Nederlands instituut voor toe
gepast huishoudkundig onder
zoek in Wageningen nog dat
er in de verschillende aan
biedingen enkele belangrijke
vitamines ontbraken. Voor
mannen met zware arbeid en
jongens in' de groei zaten er
te weinig calorieën in de toen
bestaande maaltijden. „Op 't
ogenblik zitten er evenveel
calorieën in als in de verse
maaltijden, of zelfs meer,"
zeggen de heren Smeets en
Rooseboom. Aan de uitbrei
ding van het assortiment en
de verbetering van de kwali
teit zijn kapitalen besteed.
Iglo, het Utrechtse bedrijf,
dat in Nederland als pionier
geldt van diepvries-eten, was
verleden jaar uit de rode cij
fers, maar de complete maal
tijden leverden nog steeds
verlies op. International
Food Service, een
AKZO-dochter moet nog
steeds geld toeleggen op z'n
convenience foods. En 'n be
drijf als de Diepvriesunie
kan alleen groeien en bloeien
dank zij de „bijproducten"
als kip en dergelijke. De
meeste fabrikanten beperken
hun markt op het ogenblik
nog tot de bedrijven. Drie
vierde van de maaltijden
gaat naar de personeelskan-
tines van fabrieken en zie
kenhuizen. Ze lonken met 'n
half oog naar de patiënten
voeding. Maar tot nu toe is
er nog geen ziekenhuis, dat
er toe overgegaan is om diep
vriesmaaltijden aan de zie
ken te verstrekken. Het voor
naamste bezwaar is dat de
meeste patiënten dieet moe
ten houden, en deze speciali
teiten variëren van zieken
huis tot ziekenhuis. Er ligt
een rapport klaar over stan
daardisatie van diëten en
wanneer de ziekenhuizen dat
nu maar over willen nemen
is het voornaamste obstakel
genomen. Want vroeg of laat
zullen de economisch direc
teuren over de dam moeten
komen. De personeelskosten
worden steeds hoger en de
roep om efficiency in het
huishoudelijk bedrijf wordt
steeds luider. Ook de patiënt
gaat hogere eisen stellen. Hij
wil meer variatie en krijgt
steeds meer zin in tussentijd
se hapjes („snacks"). De
meeste koks aarzelen nog.
Het is wel een ommezwaai.
Een groot deel van de keu
ken kan verdwijnen en dat
vindt niemand leuk, die daar
zijn fantasie en werklust kon
uitvieren. Dat probleem
speelt nog veel sterker in de
horeca-sector. Het is bekend
dat veel restaurants er slecht
aan toe zijn. Ook hier worden
de personeelskosten steeds
hoger, terwijl de omzet nau
welijks stijgt. Horecaf, de
bond van restauranthouders
vierde verleden jaar het
tachtig-jarig bestaan met de
uitgave van een Handboek
voor convenience foods, een
opvallend rood boekje dat
volgens het bestuur een vei
lige gids naar de toekomst
zal zijn. In Amerika en ook
in Zweden hebben de conve
nience foods al lang hun in
trede gedaan in de hotels. Je
kunt er op alle tijden van de
dag en de nacht in een mum
van tijd een van te voren ge
maakte warme maaltijd krij
gen. En dat slaat aan. Want
in tegenstelling tot de Neder
landse bedrijven, gaat het
hun Amerikaanse en Zweed
se collega's naar den vleze.
Schoorvoetend beginnen nu
ook de Nederlandse hoteliers
het voorbeeld te volgen, Het
gaat daarbij allang niet meer
alleen om diepvriesmaaltij
den alleen. Sterker nog „Als
je naar Zweden kijkt, merk
je dat de diepvriesmaaltijden
hun alleenrecht allang weer
verloren hebben" zegt de
heer Rooseboom. „Daar heb
je een heel ruim aanbod van
voedsel dat van te voren
klaargemaakt is binnen of
buiten het bedrijf en nu via
ontkoeling of ontvriezing
snel en zonder veel romp
slomp voor de consument
klaargemaakt kan worden".
Dat betekent dat je de eigen
specialiteiten van een hotel
in een rustige tijd kunt klaar
maken en wanneer de men
sen komen, binnen vijf minu
ten weer op de vereiste tem
peratuur kunt hebben". Zo
als gezegd, de meeste fabri
kanten van convenience
foods houden zich nog afzij
dig van de gewone consu
ment. Weliswaar levert Iglo
wel componenten, zoals spi
nazie en andijvie en kun je
op aanvraag ook al volledige
maaltijden krijgen, maar de
grote opmars moet nog be
ginnen. Wel worden er voor
bereidende stappen gedaan
om de markt open te breken.
Groko b.v. een Brabantse
dochter van het Amerikaan
se bedrijf International Tele
graph and Telephone Ltd.
(een merkwaardige vorm
van branchevervaging) is
enkele weken geleden begon
nen met de levering van
maaltijden aan een Lim
burgs dienstencentrum. De
bejaarden krijgen daar elke
middag een maaltijd thuisbe
zorgd. Het eten bevalt ze zo
goed dat nu ook gastarbei
ders aan de bel trekken.
Wanneer de proef goed uit
valt lijkt de uitslag wel te
voorspellen. Wat weerhoudt
de diepvriezers ervan het
gouden kalf fors bij de hoorns
te vatten? Terwijl het aan
bod steeds groter wordt
volledige maaltijden en losse
componenten volgens het
„kook in de zak-systeem"
v wedijveren om de gunst van
de consument blijven ze
voorlopig nog in de zeer kou
de (twintig graden onder nul)
ijspakhuizen liggen. Er is
geen plaats. De winkels zijn
nog niet ingesteld op diep
vries. Als je er een beetje
moeite voor doet kan diep
vries vijftien procent van de
omzet worden, maar de ge
middelde ruimte bij een nor
maal kruideniersbedrijf is
nog maar twee procent zegt
de heer Smeets. De toevoer
kanalen naar de huisvrouw
zijn nog bevroren. Hier en
daar wordt gedacht aan de
vestiging van speciale diep
vries-winkels. Of die er ko
men zullen is voorlopig nog
verborgen in de schoot van
de rapportenmakers en de
geldschieters. Maar dat de
huisvrouw dit jaar nog ken
nis kan maken met de snelle,
gemakkelijke en goedkope
maaltijden uit het ijs wordt
wel steeds waarschijnlijker.
„Ik hoop één ding," zegt de
heer Smeets, dat we wel onze
eetcultuur zullen bewaren.
Convenience foods mogen
dan wel makkelijk zijn,
maar ik heb toch ook wel
eens zin in een lekker etentje
dat ik zelf helemaal klaar
gemaakt'heb. Want op diep
vries-eten kun je voorlopig
nog niet al je fantasie kwijt".
Daarom zal de heer Smeets
's zondags tot nader order
zelf achter de potten en pan
nen staan. Al staat de diep
vrieskast in de buurt.
door JAN SCHILS
Speelgoed wordt
héél wat duurder
De 22ste internationale speelgoedbeurs van Neu
renberg, waar ruim dertienhonderd fabrikanten
uit tweeëndertig landen de afgelopen week hon
derdduizenden stukken speelgoed, kerstboomver
en ontsieringen en massa's schertsartikelen hebben
vertoond, heeft eigenlijk weinig sensationeels op
geleverd.
Het best in de markt lig
gen fabrikanten die hun
assortiment systematisch
uitbouwen dan wel verbe
teren. De inkopers toon
den vooral belangstelling
voor fijn-mechanisch speel
goed, poppen, pluchen die
ren, goed houten speelgoed.
In iets mindere mate kre
gen aandacht zogenaamd
pedagogisch speelgoed,
boeken en gezelschapsspe
len. Hierbij zij opgemerkt
dat het predikaat pedago
gisch meestal door de fa
brikanten aan hun speel
goed wordt gegeven, waar
mee menig deskundige ter
beurze zich echter niet kon
verenigen.
Beslist pijnlijk voor de inko
pers was het feit dat ze vrij
wel bij elke fabrikant aan
zienlijke prijsverhogingen
(gemiddeld van 8 tot 12 pro
cent) moesten incasseren.
Opvallend daarbij was dat de
Duitse inkopers deze tegen
slag doorgaans zonder kri
tiek accepteerden in tegen
stelling tot de buitenlanders
die overigens zonder re
sultaat probeerden er
langs te komen. Een direc
tielid van een grote speel
goedfabriek in Fürth bij Neu
renberg zei hierover: „Het
was opvallend hoe zij (bij
buitenlandse inkopers)
trachtten van de prijs wat
af te pingelen. De Duitse col
lega's dachten er blijkbaar
anders over. Tenslotte wor
den de prijsverhogingen toch
doorberekend naar de consu
ment". Voor de Nederlandse
consument geldt dat natuur
lijk ook. Daarom is het wel,
licht raadzaam nu reeds een
spaarpotje aan te leggen
want er komt weer.veel duur
der speelgoed op de markt
met 8 tot 12 procent als ge
middelde verhoging maar
ook met uitschieters tot 20
procent toe.
Duurder worden zeker de
autoracebanen voor vader en
zoon. De snelheden zijn op
gevoerd, de banen vergroot
en verbeterd. Het is niet
overbodig een apart „raceka
mertje" in huis in te rich
ten als de ruimte daarvoor
aanwezig is.
Anders is het natuurlijk met
dit nieuwtje op de beurs
waarmee uiteraard in de bui
tenlucht moet worden geëx
perimenteerd. Het betreft
hier een raket van een be
kende grote Duitse vuur
werkfabriek, waaraan door
de standhouder pedagogische
waarde werd gehecht. Be
doeld projectiel wordt met
een onbrandbaar gas tot een
hoogte van 300 meter ge
bracht. Op dat punt ontvouwt
zich een parachute waarna
de „uitgebrande" raket op
aarde terugkeert.
De beurs werd verder ver
rast met een „Mini-Mini-
Bambino", een motor voor
kinderen met een bezinemo-
tor van 0,7 PK, afmetingen
van 112 x 35 x 48 en een top
snelheid van 14,2 km per uur.
industrie, is ook dit jaar „in"
Er zijn niet alleen de gebrui
kelijke ranches en cowboys
met of zonder paard in hout,
plastic of andere kunststof,
er komen ook steeds meer
uitbeeldingen van gevechts
situaties (bankovervallen,
veediefstallen), waarbij de
paarden, soldaten, cowboys en
sherifs bij vele fabrieken ook
al beweegbare armen en be
nen hebben. De kleuren zijn
prachtig, de ranches en het
landschap natuurgetrouw na
gebootst. De prijzen zijn
overeenkomstig zoals trou
wens ook het geval is met de
weer modernere treinen, skel
ters, auto's, schepen enz. enz.
Een zeer grote plaats nam de
poppenwereld in te Neuren
berg, zowel kwalitatief als
kwantitatief. Er zijn poppen
die lopen, zingen, praten,
lachen, huilen, sprookjes ver
tellen, uit een flesje drinken
en dan ook nog op de koop
toe als ze op de pot worden
gezet na een twintigtal secon
den een plasje doen. Dus: op
het potje zetten, anders geen
plasje. De fabrieken prijzen
dit soort poppen aan met de
slogan: „Geef u. kind, pedago
gisch vera7ifiv0ofd"sp4elgoed'
Bij alle fabrikanten heerst de
overtuiging dat er een com
plete revolutie in de poppen-
industrie voor de deur staat.
Zeker nu er baby-popjes op
de markt zijn die erbarmelijk
beginnen te huilen als je hun
rammelaar wegneemt en pas
weer stil worden als de ram
melaar precies op dezelfde
plaats wordt teruggelegd.
Nieuw zijn ook poppenmeu-
beltjes van Lego. Deze fa
briek heeft een complete pop-,
penkamer op de markt ge
bracht (artikel 260) met een
aanbouwkast waarvan men
de schuifladen open en dicht
kan maken. Ook een tafel
met bank en zitjes ontbreken
niet. Daarnaast is er een pop
penkeuken met aanrecht, een
fornuis met bakoven waar
van het deurtje open en dicht
gaat en een ijskast met de
zelfde mogelijkheid.
Veel fabrieken leggen zich
toe op verkeersspelen, waar
bij de kinderen spelender
wijs de nieuwste verkeers
regels leren. Hiervoor had
den de inkopers meer dan
gewone belangstelling waar
bij ze zeker niet alleen aan
het kind maar ook aan vader
en moeder hebben gedacht!
Het Wilde Westen, al enkele
jaren geleden nieuw leven in-
eblazen in de speelgoed
Terwille van het goed func
tioneren van het mechanis
me
Een van de poppen uit de
nieuwe generatie is „Titti" (in
mini en met lange haren). Ze
wiegt een babypopje in haar
armen en zingt daarbij „Goe
de avond, goede nacht
Tegelijkertijd beweegt ze
haar hoofd ritmisch naar bo
ven en beneden, sluit en
opent haar ogen en beweegt
(zoals alle sprekende poppen)
de lippen.
Nieuw is ook „Mariloe", de
aangewezen pop voor kinde
ren (en zijn ze dat niet alle
maal?) die graag doktertje
of verpleegstertje spelen. Bi.i
„Mariloe" kan het kind naar
de hartslag luisteren en de
temperatuur meten.
Het broertje van „Mariloe"
is „Krabbelbaby", die met de
armen en benen slaat, zowel
in bed als op de stoel.
Het „wonder" van de poppen
wereld is wel „Baby Wunder-
weich", waarvan de ontwik
keling de fabriek een miljoen
mark heeft gekost. Deze fa
briek (Mattel) vervaardigde
in samenwerking met een
groot chemisch concern eer
geheel nieuwe, zachte stof
(soort PVC). De pop voelt
aan als een echte baby, is
veertig cm lang en krijgt tra
nen in de ogen bij het huilen,
in de poppenmode heeft mini
de strijd glansrijk gewonnen
Driekwart van de in Neuren-
oerg ten toon gestelde poppen
draagt mini, de rest midi en
in slechts geringe mate maxi.
De poppen gaan helemaal met
le mode mee, behalve met het
laatste „snufje" uit Rome en
Parijs, de zogenaamde „hot
iant". Op de beurs liepen nu
illeen nog echte juffrouwen
- in gering aantal overigens -
naar deze modegril gekleed
rond. De fabrikant van Barbip
komt er in 1972 mee.
De haarmode bij de poppen is
duidelijk. Hel blond en rood
haar worden nauwelijks ge
vraagd. Natuurblond, brunet
te en vooral zwart zijn up-to-
date, tenminste als ze lang
worden gedragen, want pop
pen met korte haren lopen
voor schut. Ouders die kinde
ren hebben met kort geknipte
poppen met hel blond of rooi
haar, hoeven niet met hun
handen in het haar te zitten:
er komen steeds meer pruiken
voor poppen en de poppen-
haren, meestal van kunststof,
kunnen worden geverfd met
Ie gewone haarverfmiddelen
Een echte motor voor jongens met een 0,7 pk benzinemotor en
automatische koppeling. Een van de nieuwtjes op de beur*.
