LEEN PFROMMER: „NOTTET
REED NU VOORTREFFELIJK
UITSLAGEN HEERENVEEN
AVRO nam wraak
op NOS-reporters
Voorstel
wijziging
reglement
"W~
Opvallend
Geen nadeel
Niet imponerend
Schaatsen als handgranaten
sport
DERDE SPORTPAGINA VAN MAANDAG 25 JANUARI 1971
CLAESON: „VERKERK BLIJFT VERKERK..."
(Van onze sportredactie)
HEERENVEEN Het toernooi dat de
schaatsgeschiedenis had zullen ingaan als
liet meest dramatische, erbarmelijktse wal
de weersomstandigheden betreft, emotie
volste en hogelijk gedevalueerde, kreeg
een onverwachte ontknoping die paste in
de dramatiek van de twee dagen in Hee
renveen. De gruwelijkheid die kleefde aan
«le diskwalificatie van Jan Bols gaf de Eu
ropese schaatsstrijd een macaber aanzien.
De pees van verwachting stond strak ge
spannen na de eclatante successen in Da-
vos waar de formatie van Leen Pfrommer
met wereldrecords had gesold en op bijna
Terwijl de dag daarna de enige -p-p- T i
vlag die nog op de tribune wapper- L I 1 H |\j L WW
de, de Nederlandse, halfstok was A 11 I v l I JL n
gehesen, en er een zwarte wimpel
aan was bevestigd, gebeurden in ditfTirv T) T~1 x xrri
turbulente toernooi dingen die voor I H K H l |H I
onmogelijk waren gehouden. En toch J
was het Nederland dat voor de aan-
vang in de ogen van velen al het O HPT? TV T/7" O' I 11/
predikaat van onverslaanbaar had J Pj fl IX i 1 X Ir j
verdiend, en alle drie plaatsen op
het ereplatform had moeten bezet-
alle afstanden Nederlandse namen op de
lijsten van de beste tijden had laten schrij
ven. De buitenlandse concurrentie leek
meteen de mond gesnoerd, elke hoop op
een plaats op het ereplatform zou hen a!
ontnomen zijn. Hoe anders verliep het.
Op de eerste dag werd de potentiële kam
pioen door het onverbiddelijke reglement
onttroond voor hij plaats had kunnen ne
men op de zetel. De deceptie, zo moet wor
den aangenomen, zou doorwerken op de
gehele Oranje-equipe die alleen nog in
Ard Schenk een kandidaat voor het ere
metaal leek te hebben.
steeds weer stortten in de strijd die
voor hen doelloos is als het gaat bij
de groten te komen.
ten, dat een algemene buitenlandse
hegemonie verijdelde en daardoor
een schijnbaar mislukt toernooi een
ongelooflijke portie spanning be
zorgde, die uitmonde in twee ere
plaatsen.
Bevochten op grandioze wijze, na
de man die achter zijn succes van
1969 aanjoeg, Dag Fornaess. De
Noor die in dat jaar alleenheerser
was geweest, was niet meer te be
naderen, maar Ard Schenk's wraak
op de 10 km, gestalte gegeven in
een grandioze rit, en de explosie
van de na drie ritten kansloos ge
achte Kees Verkerk vader Heun
Verkerk: „Ik heb het altijd gezegd,
Kees werkt naar Gotenborg toe"
voerde de extase van de toch weer
mat 30.000 opgekomen toeschouwers
tot een climax waarop zij na de
dramatische eerste dag niet meer
hadden durven hopen.
Ard Schenk stede het zilver veilig
in een razendsterke rit, Kees Ver
kerk ontnam in een vol spanning
geladen race de Zweedse hoop
Göran Claeson het brons.
Er was sinds 1967 een opvallende
lijn in de Europese- en wereldkam
pioenschappen. In dat jaar werd
Kees Verkerk landskampioen en be
haalde hij de Europese- en wereldti
tel. Het jaar daarop werd Fred An
ton Maier de „dubbele" kampioen.
In 1969 greep Dag Fornaess naar de
titels en won hij bovendien de
nieuwjaarswedstrijden. Vorig jaar
deed Schenk hetzelfde en in 1971
had Jan Bos de nieuwjaarswedstrij
den gewonnen en de landstitel hero
verd. De lijn had voortgezet kunnen
worden in de geest van de traditie
die was ontstaan. Het doornatte ver
kleumde, om een plaatsje in de toch
waarlijk niet zuinig gebouwde toi-
lettenreeks strijdende publiek, dat
trachtte bij te komen in de ijshoc-
keyhal waar met plaids omhulde
schaatsfanaten warmte zochten, dat
publiek werd wreed gestoord in de
stellige verwachting dat de in onge
naakbare vorm verkerende Jan Bols
de vlag in de hoogste mast zou laten
hijsen.
Wilde tonelen speelden zich af in
het bizarre leger van in allerlei
vochtwerende kledingstukken ge
wikkelde lieden, toen langzaam de
mare doordrong dat de grote favo
riet uit het toernooi was gestoten.
Weg was de vreugde over zijn op
zienbarende 500 m, waarin hij zich
nestelde achter de sterkste Neder
landse sprinter van de all-rounders,
Ard Schenk, wiens prestatie nog
meer glans kreeg omdat hij zijn tijd
van 40.61 sec had gereden toen de
wind tot stormkracht was aange
wakkerd met 9 meter per seconden,
de felste windstoten van dit gehele
nummer, terwijl Bols „slechts" 3,5
meter had te weerstaan. Met Ver-
heyen „Ik ben dolgelukkig met
mijn zesde plaats, en vooral met die
op 500 meter. Van de 1500 m had ik
me iets meer voorgesteld' stelden
zich drie Nederlanders op in de rij
van de eerste vijf na een afstand,
een comfortabel uitgangspunt voor
een toernooi dat de schaatsnaam van
ons land dit jaar Op nimmer ge
toonde wijze gestalte moest geven.
Een nummer verder, de 5000 m,
de meest dramatische die men zich
kon voorstellen, was dat aantal ge
slonken tot een. Ard Schenk was de
enige die zich had kunnen handha
ven in het geweld, dank zij zijn
sterke sprint, want de wijze waarop
hij zijn rit op de 5000 meter tegen
Stensen verloor, deed de wenkbrou-
wen fronsen. Voor Ard Schenk ook
ditmaal geen langzaam achterop ra
ken. Als meermalen in het verleden
viel er, dit keer tegen het eind,
ineens een groot gat. De kracht was
eensklaps gevloden uit de atleet die
toen al geen hoop meer mocht koes
teren op prolongatie van zijn titel.
Schenk: „Mijn 5000 en ook de 1500
m gingen slecht. Het lukte niet en
dat was een combinatie van factoren.
Hoofdscheidsr echter Henny Roos,
de man die voor de zware beslissing
stond Bols te diskwalificeren na de
5000 meter.
Maar het heeft er niets mee te
maken dat ik groot ben, dat is geen
nadeel. Intussen was, bijna onge
merkt, een man naar voren geko
men, op wie weinigen zullen hebben
gerekend, de Rus Tsjekoeljajev, die
zonder sterk in het oog vallende
prestaties op de 500 en 5000 m, toch
naar de tweede plaats was opgerukt.
Achter Fornaess maar voor Schenk,
Groenvold, Thomassen, Verheyen,
Claeson en Verkerk, die de pot zou
den gaan verdelen. Groenvold was
een pure outsider, want zijn 10 km
is niet sterk genoeg. Tsjekoeljajev.
die eindelijk na 1968, toen Rusland
zijn laatste succes behaalde met Ma-
tusevitsj op de tweede plaats in Oslo,
het gezicht van zijn land als
schaatsnatie zou gaan redden, viel
hopeloos terug door een val op de
1500 meter.
Hoe anders bleef dit toernooi ver
lopen dan op papier al nagenoeg was
vastgesteld. De kleine verschillen na
twee afstanden tussen de eerste ze
ven met Verkerk op enige af-
stasd als achtste werden meedo
genloos uiteen gerukt na de 1500
meter. Het organisatiecomité be
ducht voor een demonstratie, had
het aanvankelijke plan om de win
naar van de 5 km, Fornaess, voor de
1500 m te huldigen laten varen.
Coach Leen Pfrommer wendde zich
tot het publiek en verzocht met
emotievolle stem elke actie achter
wegen te laten. Het hoefde niet. Wel
klonk de yell „heya Jan Bols"
steeds op, maar toen na de 1500 m
de huldiging plaats vond en For
naess tweemaal achtereen de hoog
ste trede van het platform besteeg,
als winnaar van de 5000 en 1500
meter, de handen hoog geheven en
een vreugdedans uitvoerend, werd
hij hartstochtelijk toegejuicht. Het
publiek zag, ontdaan van alle emo
ties en tot normale gedachten terug
gebracht, in hem terecht de sterkste
rijder van dit toernooi. Fornaess la
ter: „toch werd toen ik de 10 km
reed, een bierflesje op het ijs ge
gooid". Maar zelfs op Schenk's
sterkste afstand, de 1500 m, waarop
hij kort tevoren een fabelachtig we
reldrecord had gereden, bleef For
naess de Nederlander voor: liefst 1,3
seconde.
Inmiddels was het noernooi gehal
veerd, want de helft van de ritten
op de anderhalve kilometer was gere
serveerd voor de rijders die zich bij
de laatste 16 zouden scharen, en de
andere helft voor de mannen, die
zich met grote hardnekkigheid
En weer had Schenk niet kunnen
imponeren op de 1500 meter. Weer
ontbrak hem in zijn rit gegen Tho
massen tegen het eind de kracht om
zijn sterkste afstand te kunnen uit
buiten tot een niveau waarop hij
alsnog Fornaess zou kunnen bedrei
gen. Ondanks de steun van Jan
Bols, die niet startte op de 1500 m
maar wel enige rondjes in camoufla-
ge-constuum trok en zodoende het
publiek tot een demonstratie bewoog
Pfrommer: „Het getuigt van wei
nig medeleven als je niet kunt be
grijpen dat Jan, hij is emotioneel,
niet in staat was te starten" Lag
Schenk in verloren positie toen de
10 km begon.
Verloren positie? Met de zon was
het onvoorwaardelijk welslagen van
dit toernooi, ondanks de veel be
sproken diskwalificatie, doorgebro
ken. Groenvold kon zich zoals ver
wacht niet handhaven en viel terug
in de groep van kanslozen voor het
eremetaal. Fornaess rammelde het
door Tsjekoeljajev even tevoren ge
vestigde baanrecord aan flarden.
Toen begon Ard Schenk aan de
onmogelijke opgave 27.66 seconden
goed te maken op Fornaess. De
spanning ontlaadde zich op de tribu
nes in donderende toejuichingen
toen Schenk langzaam seconden ging
winnen. Maar die bijna halve mi
nuut was nu eenmaal te veel. Niet
temin knokte Schenk formidabel
door, des te meer opvallend omat hij
in een Nederlandse titelstrijd een
onvoorstelbare deceptie had moeten
verwerken toen Bols hem inliep en
hij vlak tevoren op de 1500 m in de
rit-rangschikking was gepasseerd
door Fornaess. Drie afstanden zou hij
niet winnen, flitste het door de ge
dachten van Schenk, die een bijzon
der sterke prestatie leverde en met
15.33.0 zijn persoonlijke record met
1-100 ste seconde verbeterde. Hon-
derste seconden speelden ook de
hoofdrol in de formidabele rit van
Kees Verkerk, die weer eens van die
onwaarschijnlijke explosies op het
ijs wierp. Verkerk: „We hadden na
Davos een favorietenstempel opge
drukt gekregen. Ik verwachtte na
zaterdag niet meer bij de eerste vier
te komen. Mijn 500 m was minder
dan ik had gedacht, omdat mijn
tegenstander zo vreemd reed dat ik
er rekening mee moest houden dat
hij zou vallen en me onderuit zou
rijden".
Claeson, de van het zilver beroof
de, zei berustend: „Verkerk blijft
Verkerk".
Diep voorover gebogen was ook
Verkerk begonnen aan een taak die
voor hem niet mogelijk leek. Hij
moest 11,34 seconden beter rijden
om gelijk te komen met Claeson. De
sfinx Verkerk, die het ene moment
eterk tegenvalt om het volgende
ogenblik iets onwaarschijnlijks te
presteren reed 12.07 seconden snel
ler. Naast Fornaess, onbetwist de
sterkste in dit van een potentiele
kampioen beroofde toernooi, Schenk
en Verkerk op het ereplatform. De
algehele buitenlandse hegemonie
was door het moreel sterk en ge
prikkelde Nederlandse formatie ver
ijdeld.
Jan Bols in actie tijdens zijn dramatische rit op de 5000 meter, die hij winnend beëindigde. Even later zou hij gediskwalificeerd worden wegens bi
kiezen van een verkeerde baan.
(Van onze sportredactie)
HEERENVEEN Coach Leen Pfrommer zwaaide onverholen lol
toe aan zijn gedecimeerde ploeg, speciaal aan Peter Nottet, en aan
Dag Fornaess: „Ik vind dat Fornaess een groot kampioen is, kijk maar
naar zijn tijnen. Hij is onze grootste concurrent voor de wereldkam
pioenschappen in Gotenburg. Zijn 10 km zou sterker kunnen maar
hij heeft nog drie weken om daaraan te schaven. Onze ploeg is als
totaal geslaagd in de opzet. In dit kampioenschap is bewaarheid dat
een stel vrienden aan het schaatsen is".
Na de diskwalificatie van Bols heb
tk gezegd: „Je moet met zijn vieren
verdei-, leg het hoofd niet in de
schoot, maaik er wait van. Met het re
sultaat ben ik dik tevreden. En dan
noem je natuurlijk de naam van Ard
en Kees maar ik wil speciaal Peter
Nottet vermelden. Ik heb hem begm
januari gefeliciteerd met zijn exa
men voor fysio-therapeut, na de Ne
derlandse kampioenschappen heb ik
dat weer gedaan met zijn schaats-
examen en nu doe ik dat voor de
derde keer".
Over de diskwalificatie van Bols:
„De beslissing was juist. Maar het
reglement is niet op dergelijke ge
beurtenissen afgestemd. Ik geef een
voorbeeld: als iemand zijn belasting
biljet onjuist invult en de staat be
nadeelt, is hij strafbaar. Als iemand
niet alle posten aftrekt die mogen
en hü vult dus ook foutief zijn biljet
In, is hij niet strafbaar. Hij heeft
wel zichzelf benadeeld. Dat was met
Bols ook zo, hij reed te veel.
Daarom hoop ik dat de KNSB op
de eerstvolgende vergadering van de
I.S.U. zal voorstellen aan het regle
ment toe te voegen dat een rijder
niet gediskwalificeerd wordt als hij
zichzelf benadeeld of dat tenminste
dan de beslissing bij de scheidsrech
ter ligt en niet het starre regie
ment beslist moet worden uitge
voerd'-
Ard Schenk en Kees Verkerk nemen de nieuwe kampioen,
de Noor Dag Fornaess op de schouders na de huldiging.
(Van onze sportredactie)
HEERENVEEN „Echte Ard.
Schenk-scliaatsen compleet met
braam" was de originele verkoops-
kreet van een handelaar in minia
tuurschaatsjes voor de ijsbaan in
Heerenveen.
De tweede dag prees hij zijn waar
echter aan met „schaatsjes, ook te ge
bruiken als handgranaten om op de
baan te gooien". Het kaïn verkeren....
500
m.
1500
m.
5000
m.
10.000
m.
totaal
l
Fornaess (No.)
41.25
7)
2.04.5
1)
7.42.3
1)
15.37.2
1)
175.840
2
Schenk (Ned.
40.61
D
2.05.8
2)
7.58.2
(10)
15.32.9
3)
177.008
3
Verkerk (Ned.)
42.46
(16)
2.06.5
4)
7.50.4
4)
15.29.1
2)
178.122
4
Claeson (Zwe.)
41.99
(13)
2.06.6
5)
7.49.1
3)
15.41.8
3)
178.190
5
Thomassen (No.)
40.79
3)
2.07.0
6)
7.58.2
(10)
15.57.0
(11)
178.793
6
Verheyen (Ned.)
41.09
5)
2.09.3
(12)
7.56.1
9)
15.49.6
8)
179.280
7
Guttormsen (No.)
43.46
(22)
2.08.8
9)
7.47.9
2)
15.22.1
1)
179.288
8
Groenvold (No.)
41.28
8)
2.05.8
2)
7.52.5
6)
16.18.2
(15)
179.373
9
Stensen (No.)
42.98
(20)
2.07.5
7)
7.54.2
8)
15.43.6
6)
180.080
10
Zimmerman (W-DI.)
41.85
(12)
2.09.1
(10)
7.59.3
(13)
16.05.7
(13)
181.098
11
Nottet (Ned.)
42.88
(19)
2.09.2
(11)
7.58.7
(12)
15.51.2
181.377
12
Nietala (Fin.)
42.77
(18)
2.09.4
(13)
8.02.8
(14)
15.52.7
(19)
181.818
13
Sandler (Zw.)
43.63
(26)
2.09.4
(13)
7.54.1
7)
15.59.0
(12)
182.123
14
Troitski (Rus.)
41.08
4)
2.11.6
(16)
8.05.6
(15)
16.21.4
(16)
182.577
15
Johansson (Zwe.)
42.07
(14)
2.09.8
(15)
8.08.0
(16)
16.12.4
(14)
182.757
16
Tsjekoeljavev (Rus.)
41.32
9)
2.21.1
(31)
7.51.0
5)
15.49.0
7)
182.903
(Van onze sportredactie)
HILVERSUM Miljoenen kij
kers en luisteraars hebben zater
dag en zondag meegeleefd met de
NOS-reportages van de schaats-
kampioenschappen in Heerenveen.
Iedereen vernam met ontzetting,
dat Jan Bols was gediskwalifi
ceerd. Pogingen van de NOS-re
porters om Bols ui het eommuni-
catiecentrum te krijgen, teneinde
zijn reactie te kunnen vragen op
deze beslissing, mislukten omdat
Jan onvindbaar bleek.
En terwijl iedereen bleef zoe
ken, waren na een telefonische
uitnodiging Jan en zijn echtgeno
te al in de auto op weg naar de
televisiestudio in Bussum. Ruud
ter Weijden van AVRO's sportpa-
norama had even voor achten voor
de tv-camera's een gesprek met
Bols over de verdrietige afloop
van deze schaatswedstrijden voor
de sympathieke Jan, die nog dui
delijk onder de indruk was.
Maar wat slechts weinigen zich
realiseerden, was de grandioze
stunt, welke AVRO's Sportpano-
rama hiermee leverde. Immers,
zoals wij reeds schreven, was het
de AVRO-televisie niet gelukt
om bij NOS-Sport en de K.N.S.B.
toegangsbewijzen voor deze Euro
pese kampioenschappen te verkrij
gen De K.N.S.B had namelijk 138
rode en blauwe banden, 'welke
toegang gaven tot het ijsstadion
en het communicatiecentrum, aan
NOS-Sport verstrekt. En daar
konden niet een paar banden af
voor de AVRO-televisieDat
het de AVRO-medewerkers des
ondanks gelukte om de hoofdfi
guur van deze kampioenschappen
voor de neuzen van hun concur
rerende NOS-collega's weg te ka
pen en in „Sportpanorama" te
interviewen is een compliment
waard.
Nederland weer
op voorste plan
