MEER LOON OF
MEER HUIZEN?
(VII)
een gelijke kansen
BLOTE
BENEN
LOOK
Uw
toeverlaat
bij GRIEP
Aanpak bejaarden
probleem blijft
onder de maat
m
BOOS ECHTPAAR OVERVALT WONING
binnenland
buitenland
kiea
len
samen of alleen
Wim v. Seeters: Jongeren moeten nog te veel aanmodderen
Eisen
Kloof
Vorming
iedereen weet-Aspirine helpt.
Ouders Soraya voor
1,5 ton beroofd
Dr. Simonis XXXI
1
WOENSDAG 20 JANUARI 1971
(ADVERTENTIE)
Werkende jongeren worden niet geboren. Ze worden
gemaakt. Ze worden er speciaal voor gemaakt om
de belangrijkste trekpaarden voor het karretje van
de nationale economie te zijn. Ze draaien de hoogste pro
ductie, maar verdienen het minst. En: ze krijgen maar
verduveld weinig kans zich omhoog te werken.
Dat laat Wim van Seeters (29) geboortig uit Raamsdonksveer,
thans landelijk vrijgestelde van de Katholieke Werkende Jonge
ren te Utrecht, zich ontvallen in een gesprek over het concept
actieprogramma van de drie vakcentrales. Hij wijt „die hele
rottoestand" uitdrukkelijk aan de structuur van de hedendaagse
maatschappij, vooral aan het onderwijssysteem, dat die maat
schappij hanteert. „Het onderwijs, daar deugt maar weinig van.
Dat is een afvalrace. De besten stromen door. De anderen moeten
weg of wat later afhaken. Die moeten aan de slag. Het onderwijs
heeft ze snel klaargestoomd voor het werk, dat ze moeten gaan
doen. Verder moeten ze maar aanmodderen. Er is geen sprake
van, dat het onderwijs iedereen gelijke kansen biedt."
Wim van Seeters: „Werkende jongeren worden niet geboren. Ze
worden gemaakt."
W'm van Seeters vertrouwt
er niet zo hard op, dat daar snel
verandering in komt. „Als de
huidige regering niet wordt weg
gestemd zal er in de komende
vier jaar niets veranderen. Mis
schien toch wel een klein beet
je, omderwille van de nationale
economie. Want als ze helemaal
mets doen worden de werkende
jongeren apathisch. En dat is
slecht voor de economie. Maar
de verkende jongeren eens een
beetje centraal stellen, dat komt
er oij deze regering niet van.
Want dat zou betekenen, dat er
ingrijpend aan de maatschappij
visie móet worden gesleuteld."
Romen de werkende jongeren vol
doende aan hun trekken in het con
cept-actieprogramma van de vak
centrales? „Ja en nee. Onze belang
rijkste punten zijn erin opgenomen.
Hier er. daar wat minder uitdruk
kelijk, dan we het graag hadden
gezien. Bovendien gaat het ontwerp
misschien nog een tikkeltje teveel
uit van de huidige structuur, vooral
daar. waar het onderwijs aan de or
de komt," aldus Wim van Seeters.
Daarom zullen de werkende jon
geren met alle respect overigens
voor de vakcentrales en het belang
rijke stuk, dat ze geproduceerd heb
ben toch nog proberen vóór de
verkiezingen met een eisenpro
gramma te komen. Wim van See
ters; „Nee, .daar zullen we waar
schijnlijk geen stemadvies aan vér-
binden. We hopen wel, dat onze en
andere mensen hun conclusies zul
len hebben getrokken, vóór ze hun
stemmen uitbrengen."
Ket bestuur van de K.W.J. hoopt
inmiddels wel, dat de leden hun bij
drage zullen leveren aan het defini
tieve programma van de vakcentra
les. Of tijdens de studiebijeenkom
sten van hun eigen afdelingen óf
tijdens de vergaderingen van de af
delingen van de vakcentrales.
V/al willen de werkende jonge
ren precies op het stuk van onder
wijsvernieuwing? Wim van Seeters:
.Een heleboel. Heel in 't kort ge
zegd moeten er mogelijkheden ko
men voor de maximale ontplooiing
van ieders capaciteiten. Men moet
langs allerlei wegen zo hoog moge
lijk kunnen komen. Nu is het zo,
dat de een ten koste van de ander
op een fluwelen stoel naar de top
wordt gedragen. De eerste gaat een
hoog salaris verdienen, de tweede
een laag Zo wordt de kloof tussen
die twee steeds groter."
Bovendien, vinden de werkende
jongeren is het onderwijs te veel
kennisoverdracht en veel minder
gericht op de leerling zelf dan op
het werk, dat die leerling straks
moet gaan verrichten. De leerling
krijgt bijna geen kans zich te oriën
teren op wat in de maatschappij
gaande is.
Hi.e dat alles te verbeteren is
volgen? Wim van Seeters voor een
niet onaanzienlijk deel een „kwestie
van mentaliteitsverandering". Wat
de praktische kant van de zaak aan
gaat: er is een radicale vernieuwing
van systeem en inhoud van het
kleuter- basis- en dagonderwijs no
dig. „Belangrijkste uitgangspunt
daarbij ipoet dus zijn: gelijke kan
sen voor iedereen. Achterstelling
van kinderen uit bepaalde milieus
moet niet nog eens door het onder
wijs worden geaccentueerd, maar
opgeheven." zoals de gezamenlijke
organisaties van werkende jongeren
het eens geformuleerd hebben.
In 1974 moet bij het voortgezet
onderwijs een start gemaakt zijn
met de „middenschool", waarin de
capaciteiten van leerlingen zo goed
moge'ijk tot hun recht komen. Pas
aan het slot daarvan of daarna mo
gen de keuze van een beroep en/of
het beroepsonderwijs aan de orde
komen. Nu moeten veel kinderen al
op 12-jarige leeftijd kiezen voor een
bepaald beroep. Dat is uit den boze.
De werkende jongeren hebben
het helemaal niet begrepen op wat
de eommissie-Lievegoed „participa
tie-onderwijs" noemt en speciaal
wil bestemmen voor „praktisch in-
gestelden en op maatschappelijke
participatie gerichten".
Wim van Seeters daarover: „Zo
blijf je die scheiding houden tussen
maatschappelijke milieus. Dat par-
rïcipatie-onderwijs wordt ttoch een
vsrgaarbafe voor jongelui,'die in de
afvalrace van het onderwijs hebben
moe:en opgeven. Wij geloven bo
vendien niet, dat er zuiver theore
tisch en zuiver praktisch ingestel-
den zijn."
Neg een belangrijke wens (lees:
eis) van de werkende jongeren is,"
dat de universiteiten, hogescholen
en het hoger beroepsonderwijs zul
len worden vernieuwd en dat die
ook open. zullen staan voor mensen,
die al in het bedrijfsleven werk
zaam zijn. „Wetenschappelijk on
derwijs kost veel geld en het ,gaat
nog veel duurder worden. Het is
niet juist, dat al dat geld naar
slechts één groep gaat," aldus Wim
van Seeters.
De werkende jongeren willen
voorts de partiële leerplicht aan
zienlijk uitgebreid zien. In het
schooljaar" 1973/1974 moet het
naar hun stellige mening zo zijn,
dar, alle jongeren tot 18 jaar vor
ming krijgen: de 15-jarigen 3 dagen
per week, de 16-jarigen 2 dagen en
de 17-jarigen 1 dag per week. „Dat
is het minimum," oordeelt Wim van
■Seeters. Uitbreiding van de vorming
van werkende jongeren mag niet
leiden tot vermindering van de ge
zinsinkomens; de overheid moet
„via de kinderbijslag of zo" com
pensatieregelingen treffen.
De bedrijfsscholen en het leer
lingwezen moeten in hun huidige
vorm zo snel mogelijk verdwijnen.
„Die gaan helemaal uit van de be
hoefte van de bedrijven, niet van
die van de cursisten, die gebaat zijn
bij algemeen vormende opleidingen
met daarnaast korte bedrijfsinstruc-
ties
Verbetering en vernieuwing van
onderwijs en vorming, die staan het
hoogst op de prioriteitenlijst van de
werkende jongeren. Verbetering
van de arbeidssituatie en van het
beloningssysteem („de vakcentra
les zijn daar nog niet aan toe, maar
wij w;llen bijvoorbeeld, dat alle
werkende 18-jarigen het minimum
loon krijgen") staan ook hoog geno
teerd
De werkende jongeren willen ook
aan anderen denken. Aan de bui
tenlandse werknemers bijvoorbeeld,
die net als zij ondanks een belang
rijke bijdrage aan de nationale pro-
duktie in het verdomhoekje zitten.
En aan de jongeren in de ont
wikkelingslanden. Wim van See
ters: „Van elke honderd gulden,
die Nederland in de ontwikke
lingsprojecten steekt, komen er
50 terug. Daar moeten ze zich in
de ontwikkelingslanden enorm
voor in het zweet werken. De
jongeren daar natuurlijk niet
in het minst
De rest van het verhaal laat
zich gemakkelijk raden.
WILLEM WOLTERS.
De vorige afleveringen van deze
serie stonden in De Stem van 24, 29
en 31 december 1970 en 5, 9 en 14
januari 1971.
(Van een onzer verslaggevers)
MONSTER Ruim een uur lang
is de 25-jarige mevrouw Els Hoo-
genraad uit Monster in haar eigen
huis gevangen gehouden. AI die tijd
werd ze bedreigd met twee vuur
wapens en 2 alarmpistolen.
Buiten het huis verzamelde zieli
een politiemacht, gealarmeerd door
de heer Hoogenraad die had weten
te ontkomen. De politie durfde ech
ter niet tot actie over te gaan, aan
gezien de overvallers telefonisch
hadden laten weten (nadat de heer
Hoogenraad ontvlucht was) in een
dergelijk geval „zonder pardon te
zlllen afrekenen" met mevrouw
Hoogenraad en haar drie kinderen.
De overval werd gisternacht uit
gevoerd door de 51-jarige H. de H.
uit Monster, diens echtgenote en
hun 12-jarige zoontje.
H. de H. is de vroegere eigenaar
van het huis en de tuin van de fa
milie Hoogenraad. De woning en
het stuk grond werden enkele ja
ren geleden verkocht op initiatief
van een schuldeiser van de heer
De H. die sindsdien steeds de rechts
geldigheid van deze verkoping ont
kend heeft.
De bedoeling van het echtpaar De
H. was dat het gezin Hoogenraad
het huis niet eerder mocht verlaten
dan nadat de autoriteiten voldoen
de aandacht hadden besteed aan
deze verkoop.
Deze opzet werd echter gedwars
boomd door de vlucht van de heer
Hoogenraad die. uit het ingeslagen
raam sprong waardoor de heer en
mevrouw De H. met hun zoontje
waren binnengedrongen.
Tegen 3 uur in de nacht (de over
val was rond half twee uitgevoerd
toen de familie Hoogenraad lag te
slapen) mocht ook mevrouw Hoo
genraad met haar kinderen, twee
van een jaar en een van twee jaar,
het huis verlaten. Het werd hen
echter niet toegestaan kleren of
schoeisel mee te nemen.
Daarna ging de politie tot actie
over/ Door een raam te forceren
drong men - de woning binnen en
overmeesterde de heer en mevrouw
De H. die geen gebruik maakten
van hun vuurwapens.
Het echtpaar De H. is opgesloten
in het politiebureau van Monster
in afwacthing van een eventuele
voorgeleiding aan de officier van
justitie.
De herkomst van de twee pis
tolen. waarmee werd gedreigd is
niet bekend, volgens een woord
voerder van de politie in Monster.
55
55
ROME (UPI) De japon
waarin de zijnaden open
gewerkt zijn overheerst bij
de Romeinse mode-ont
werper Roberto Capucci,
die dit linnen gewaad spe
ciaal bestemde voor zachte
zomeravonden.
DEN HAAG De regering heeft
in haar bejaardennota een goede
analyse gegeven van de situatie
waarin de bejaarden verkeren. Maar
de voorgenomen plannen om de pro
blemen op te lossen blijven ver
beneden de maat. Dat was de alge
mene kritiek die een tiental organi
saties voor bejaardenzorg gisteren
leverden op een hoorzitting van een
commissie van Tweede Kamerleden,
Vooral het aantal verpleegbedden
dat de regering wil effectueren voor
zieke en demente bejaarden was
punt van kritiek. De regering wil
binnen vijf jaar 10.000 bedden erbij.
Maar volgens de Nederlandse fede
ratie voor bejaardenzorg moeten dit
er minstens 30 tot 40 duizend wor
den.
VARA's ombudsman Marcel van
Dam betoogde dat nu al 21.000 de
mente bejaarden vaak in erbarmelij
ke omstandigheden wonen, thuis of
in een dubieus tehuis. De regering
is volgens hem van veel te Ie
normen uitgegaan bij de berekening
van de behoefte.
Kritiek was er ook op het afrem
men van de bouw van verzorgings
tehuizen. Door de bouw van de
tehuizen te remmen zou de regering
proberen geld te besparen om dit te
besteden aan uitbreiding van het
„open bejaardenwerk", de bejaar
denzorg onder thuiswonenden.
De Nederlandse vereniging van
bejaardenoorden (NEVEB) waar
schuwde dat door de bouw van be
jaardentehuizen af te remmen alleen
de bejaarden die zeer dringend ver
pleging behoeven nog kunnen wor
den opgenomen. De tehuizen zouden
sterk het karakter krijgen van
„wachtkamers des doods".
Opvallend was het pleidooi van de
organisaties van commercieelge
voerde bejaardenoorden. De NEVEB
sprak van een hetze tegen de niet-
bestuurlijke tehuizen, die in de pers
en door Marcel van Dam gevoerd
zou worden. Toch hebben volgens
deze vereniging de niet-bestuurlijke
tehuizen 10 pet. meer zieke en de
mente bejaarden en aanzienlijk
meer gediplomeerd personeel dan de
tehuizen die door stichtingen geleid
worden.
Het bedrijfschap HORECA en de
Nederlandse bond van pensionbe-
drijven drongen aan op behoud van
de kleine, particuliere bejaardente
huizen. Deze tehuizen zouden bij
veel bejaarden de voorkeur genieten
boven de „ijskasten" van een paar
honderd mensen.
De NEVEB had ook forse kritiek
op de voorschriften voor bejaarden
oorden. De overheid rommelt maar
wat aan, zo werd gesteld. Van de
tehuizen die de laatste vijf jaar met
investeringen van honderden miljoe
nen zijn gebouwd, is nu al 80 pet.
verouderd omdat de eisen voortdu
rend worden veranderd, volgens de
NEVEB
Verschillende instanties zagen
verbetering van de financieel-econo-
mische positie als voorwaarde om de
bejaarden beter te laten meedoen in
de samenleving. Gepleit werd voor
snelle opvoering van de AOW tot de
hoogte van het minimumloon en een
algemene pensioenregeling waarbij
iedereen een pensioen krijgt van 70
pet. van zijn laatst genoten inkomen.
MüNCHEN (AP) De ouders van
de voormalige keizerin van Iran, Cha-
lil en Eva Esfandiary hij is Pers,
zij een Duitse zijn gisternacht door
inbrekers bezocht, die gemaskerd en
gewapend waren.
De misdadigers, drie in totaal, out-,
kwamen met juwelen en baar geld
tot een totale waarde van 153.000
Mark. Zij bonden mevrouw Esfandia
ry vast en sloten de heer des huizes
in een kamer op en doorzochten toen
het huis.
palier
jw pen
Snevsr luur-ek moeten met vol-
•edige naam en aares worden ondertekend. Bij
juDlicatie zuilen deze vermeld worden. Slechts
oil noqe u'tzoi.oerina zal van deze regel wor-
cien afgeweken Naam en adres zijn dan bij
de redactie öekend. Publicatie van brieven
verkort of onverkort) betekent niet dat de
-edactie het ir> alle gevallen eens is met in-
noud, c.q strekking.
Het artikel van Jgn Landman over
dr. Simonis is zéér interessant... en
belangrijk. Het geeft tevens voor
lichting op eenvoudige wijze en
daarom wordt gevraagd'. De eenvou
dige lezer kan met al die „dure"
woorden niet uit de weg en laat het
lezen, dus ook het denken daarover
achterwege. Soms is in klein bestek
van Papier -voor uw Pen een om
schrijving niet mogelijk. In mijn
antwoord aan drs. Zuidgeest was
ook die derde groep, die Jam Land
man noemt, inbegrepen. Immers in
een „kristallisatie van 's mensen
handelen (cultuur) is een handelen
van gelovigen, ongelovigen en zelfs
anti's begrepen". Zij maken dage
lijks het niveau van die cultuur:
verrijken deze of verarmen ze. Ik
zit nu bij het artikel van Jan Land
man weer voor dezelfde moeilijk
heid. Want er zijn toch m.i. wel
enige kanttekeningen te maken. Ik
wil het proberen het zó kort moge
lijk en toch leesbaar te maken. Het
betreft voornamelijk het stukje
„Denkfout".
Het opmerkelijke voor mij is, dat
al de schrijvers, zowel pro als con
tra uitgaan van het Nederlandse
standpunt en dit als „waardemeter"
voor hun redenering of betoog ge
bruiken. Een objectieve waarde-be-
paiing los van die pro en contra's
heb ik nog niet ontmoet. Een we
reldomvattende geloofsgemeenschap
met als centraal punt Rome, Tot
voor kort erkende ieder de kerkelij
ke hiërarchie, uitdijend in alle lan
den met de ook uit die landen
aangetrokken geloofsdeskundigen.
Weliswaar overheerste het Italiaanse
element. De geloofsleiding was der
halve nog niet efficiënt verdeeld.
Maar ieder land had toch praktisch
zijn eigen kardinaal, die een bepaal
de inbreng in Rome had. Wanneer
wij nu objectief die structuur bekij
ken dan zouden we ze met het
begrip bedrijfsleiding moeten verge
lijken. Want zó beziet men thans
hier in Nederland die kerkelijke
hiërarchie in Rome. De beginselen
van onze parlementaire democratie
moeten op die kerkelijke hiërarchie
van toepassing worden gebracht,
omdat onze eultuoir(?) dat eist(?).
Er moet ook in geloofswaarheden
„inspraak" zijn. In mijn geest zie ik
die bedrijfsleiding als directie van
een weverij. Het produikit dat die
weverij voortbrengt bezit weeffou
ten. Het is maar op een beperkte
markt verkoopbaar (er ontstaan veel
onfeerkelij'ken). Die bedrijfsleiding
weet dat (Vatioanum II). Met de
uitvoering om tot een beter produikt
te komen wordt nogal wat geaar
zeld. Intussen neemt een groep het
initiatief: zij wil het weefgetouw in
elkaar timmeren. Het risico van een
faillissement neemt ze op de koop
toe. Wat gematigde groepen begin
nen met alvast de kerken te ontluis
teren om die gewelddadigere enigs
zins tegemoet te komen. De leiding
kan. ook gehoor geven aan de groep,
die het produikt, met weeffouten,
wil behouden. Het gevolg: een min
derwaardig produkrt met lagere om
zet (streng behoudenden): minder
gelovigen. Er is ook een derde mo
gelijkheid. De leiding kan aan een
aantal deskundige technici opdracht
geven, de fout in het (structuur-)
mechanisme op te sporen. Ik meen
stellig, dat we hiermede zijn geko
men waar het om draait.- Het geschil
tussen de algemene bedrijfsleiding
Rome en het Nederlandse episco
paat.
Rome weigert om onder de des
kundige technici ook de diocesane
pastorale raden- te verstaan: even
min het pastoraal concilie Noordwij-
kerhout.
Zij weigert te geloven, dat de
gebruikelijke methoden van de par
lementaire democratie: de inspraak
met de gebruikelijke helft plus één
de „weeffout" uit het mechanisme
zal kunnen halen. Zij meent en m.i.
terecht dat wanneer de „geloofs
waarheden" in hetzelfde vlak als de
maatschappelijke noden (sociale en
economische) worden gebracht het
zelfde verschijnsel als bij de parle
mentaire activiteit zal ontstaan, de
buiten-parlementaire acties, wanneer
minderheden hun verlangens en
wensen proberen door te dryfcken.
Als een rode draad loopt vanaf de
oudheid het streven naar grotere
eenheid op staatkundig en econo
misch terrein. Zullen wij de wereld
omvattende eenheid, die de r.-k.
kerk was en is, door' nationale 'in
spraak prijs geven, zoals die thans
is geregeld (en organisatorisch fout
is)? Want het is en blijft toch maar
een zeer verdeelde inspraak. Dat
getuigen de pro en contra's. Immers
met het geloof en de geloofswaarhe
den zijn aan eultuurschommelingen
onderhevig. Maar de mens-zelf in
zijn handelen: zijn doen en laten. Er
zijn perioden, dat de mens meer 'dan
normaal zijn handelen door de ge
loofswaarheden laat beheersen (de
bezettingstijd), daarentegen in een
periode van welvaart minder dan
normaal: Een democratische in
spraak zal de kenmerken van die
labiele momenten zeker weerspiege
len. De weeffout zit ergens anders.
DLVENHOUT
DRS. C. J. N. de Graaff.
