ons helpen beter Lucht moet te leven en te wonen IDEAAL VAN NEUMA Feiten over oorlog en vrede moet iedereen kennen EEN ZENUWARTS:,BIJ DE MENS GRIJPEN WE HELAAS VAAK TE SNEL NAAR CHEMISCHE MIDDELEN' Vingeroefening VTfl Feiten VN-vredestaak Eigenwij> ZATERDAGBIJ LAGE VAN DE STEM/28 NOVEMBER 1970 Het Nederlands Instituut voor Vredesvraagstukken een stichting opent 3 december zijn poorten, aan de Haagse Alexanderstraat 7. Het gaat een geheel eigen taak vervullen: voor lichting geven over alle as pecten van de vredes- en oorlogsproblematiek aan ieder die 'er meer en beter van wil weten'. De direc teur van het instituut, de bekende journalist en te levisie-commentator op het gebied van de buitenlandse politiek H. J. Neuman, laat daarover geen twijfel be staan. Hem en zijn weten schappelijke medewerkers, zes deskundigen die samen een breed terrein van ken nis bestrijken, staat duide lijk voor ogen wat zij wel en wat zij niet gaan doen. „Wij willen beslist niet dat het' instituut een soort SER voor buitenlandse zaken gaat worden. Ook geen instelling, die allerlei fundamenteel we tenschappelijk onderzoek gaat verrichten op het brede gebied van de vredes- en oorlogsvraagstukken. Zulke instituten zijn er reeds. Aan dubbel werk hebben we geen enkele behoefte", zegt Neu man. „Wij willen gaan fungeren als centrale, ook internatio naal, waar, onder andere, de resultaten van dit weten schappelijk werk worden verzameld en waar zij toe gankelijk worden gemaakt voor allen die belangstelling hebben, voor alles wat met vrede en oorlog te maken heeft. En dat is heel wat!" Neuman wil met worden misverstaan. ,,Wij gaan die resultaten leesbaar en han teerbaar maken. Maar wij gaan ze beslist niet populari seren door de vaak ingewik kelde problemen te versim pelen. Wel, door allerlei stu dies van wetenschapsmensen te ontdoen van het ongeniet bare vakjargon." Hem staat duidelijk een service-instituut voor ogen. „Op den duur hopen wij uit voorraad voorlichtingsmate riaal te kunnen leveren over allerlei vraagstukken die met oorlog en vrede te ma ken hebben. Wij willen de mensen gewoon helpen, zo- ,clat zij leren zien waar de problemen liggen en wat de achtergronden ervan zijn". Het is allemaal, ook voor de mensen van het Instituut nog een beetje wennen. Bij wijze van vingeroefening, hebben ze toen de derde conferentie over beperking van de strategische bewape ning begon in Helsinki, ge probeerd de hele problema tiek van dat vraagstuk in 6 pagina's uiteer te zetten. Zonder jargon, zonder bijza ken, die zo dikwijls de prin cipiële kanten van de zaak versluieren. „Er bleek grote belangstelling voor te be staan. We zonden het stuk aan kranten-redakties en za gen tot onze vreugde dat onze feitelijke gegevens de redakteuren hielpen bij het schrijven van hun over zichten. Kijk, dat is nou een van de dingen die wij willen doen". Hij glimlacht. Een gedach te schiet hem te binnen. „Nu .al krijgen we briefjes van middelbare scholieren. Ze vragen materiaal, omdat ze over een of ander onderwerp waarvan zij denken dat het tot het terrein van ons insti tuut hoort, een skriptie moe ten maken". Neuman is een realist. Een belangrijk aspect van het werk van het instituut vindt door HENK EGBERS „Hoe zit je in je stoel? Als een pias! Statisch, spas tisch. Noirmaal functione ren van je bloedsomloop is niet mogelijk. Dat ding beperkt je bewegingsvrij heid. Ook je vrijheid van denben wordt daardoor méde aan banden gelegd. De tafel staat ertussen als een barrière. We zijn ge vangenen geworden van onze meubels en interieurs. Allemaal maatschappelijk en economisch (bijvoor beeld door de meubelin dustrie) bepaald. Niet voor niets verlopen onze „visites" zo dullig. Con- taktstoomissen te over!" Op drie stoelen zitten drie mannen, die hard(op) den ken én doen rond het thema wonen en leven: ir. Jan Brouwer, Den Haag, ir. Paul Bunnik, Breda, en bewe- gingstherapeur Rudi Steuer, 's-Gravenzande. Samen de groep USE, afkorting voor Unconventional Structure Engeneering. Vrij vertaald betekent het zo ongeveer, dat ze samen zoeken naar nieu we tot heden ongebrui kelijke dingen om (beter) te wonen en te leven. Vanuit een nieuwe filosofie op de maatschappij willen ze leef bare woontoestanden maken; tot op het beroerdste flatje toe. Het zijn geen ludieke idealisten, maar pragmati sche denkers. Eind novem ber komt hun eerste produkt op de markt: een reuzen- luchtbed als unieke bewe gingsstimulator. Meer plan nen staan op stapel. „Als je weet, dat een arts in een nieuwe wijk in Breda aan de hand van een consciënti eus bijgehouden kaartsys teem vaststelt, dat 70 pet van zijn „gevallen" is terug te voeren tot ongelukkige •woontoestanden (leefklimaat in flats) schrik je je dood". Bunnik en Brouwer bei den docent aan de Delftse T.H. waren in hun eigen zestiger Delftse jaren al niet gelukkig met wat er toen ge- Rudi Sfeuer - relaxed - op zijn reuze-luchtbed in het instituut Westerhonk. doceerd werd over interieur- decoratieve kunst. „Het bleef allemaal hangen in het randgebied van sfeertjes en kleurtjes, hetgeen met het wezenlijke probleem „wo nen" weinig van doen heeft. De commercie en „Schoner Wohnenbladen" houden deze verwarring in stand". Reeds toen en nu trachten zij daar uit te ontsnappen. „Een ar chitect moet meer doen dan steentjes stapelen en kozijn tjes zetten". Rudi Steuer, bewegings therapeut aan het instituut voor geesteszwakke kinde ren „Het Westerhonk" le Monster voelde zich onbe haaglijk met de traditionele therapieën. Rond deze drie is nu een groep van specialis ten aan het groeien (vorm gever, psychiater, een afde ling van de V.U. Amster dam, het Delftse Stevin-labo- ratorium etc.). De eerste re sultaten trekken reeds grote belangstelling in binnen- en buitenland. Het is allemaal begonnen met deze matras. De statis tieken zeggen: in ons land worden jaarlijks 5400 debie len, 1575 imbecielen en 525 idioten geboren, terwijl 2 pet van de gehele bevolking tot de zwakzinnigen gerekend moet worden. Daarvoor heb ben wij talrijke inrichtingen, waarin men tracht deze mensen zich te leren handha ven in de hun omringende wereld. Rudi Steuer: „Bij het zwakzinnige kind ont breekt vaak een juiste- coör dinatie om tot harmonische beweging te komen. Velen missen zelfs geheel het be wustzijn van hun lichaam. Ruimtelijke ervaring is er praktisch niet". Na onderzoekingen op ,Het Westerhonk' heeft USE nu een matras vervaardigd (lOx 12x0,75 m) uit verstevigd po lyester, die in 10 minuten (vullen met lucht) bedrijfs klaar is. De diep-zwakzinni- ge kinderen waaronder spastische blijken zich, zonder risico's, met vreug de over te geven aan de gol vingen van het luchtbed. Buiten de motorische verbe teringen, zagen we, dat de kinderen elkaar in evenwicht hielpen blijven, zodat het on derlinge kontakt in gunstige zin (sensatief) beïnvloed wordt. We moeten deze kinderen geen kunstjes leren of bede len met speelgoed, maar ma terialen en mogelijkheden aanbieden waardoor ze zich zelf leren ontdekken en hand haven". Inmiddels heeft USE, vanuit hetzelfde prin cipe, een grote klim-bubble (een grote „iglo") uitge werkt. Maar ook de „normale" mens ervaart in mindere mate dezelfde handicaps in deze tijd. Er is meer be hoefte aan beweging, aan uit^ leven van drang en drift, aan bevrijdend spel, dan ooit te voren (vgl. de trim-rage). „Als Ajax een doelpunt maakt gaat iedereen schreeuwend de lucht in, als of men zelf gescoord heeft. De mens wil zich graag in fantiel bewegen, veren, val len, op zijn hoofd staan etc. Onze gym-toestellen (en gym-zalen) zijn daarop niet berekend. In 50 jaar veran derde daaraan niets. Voor 80 pet zijn het zelfs gevaarlijke toestellen, zodat de „sponta niteit" van bewegen daarop zelfs een angstige zask is. Op een dergelijke matras is alles mogelijk, wat het li chaam (en de geest) bevrij dend nodig heeft. Daarom zullen de matrassen ook voor privé-gebruik (4x4 m) in de handel komen. Voorlopig ge raamde prijzen: groot for maat tussen de 10 en 15.000 gulden; klein formaat tussen de 500 en 1000 gulden. Steuer met twee patiënten bij materialen die niet in de handel verkrijgbaar zijn. „Als produkt", zeggen bei de ingenieurs, „heeft de ma tras nu voor ons afgedaan. Hij is goed, werkt en zit technisch perfekt in elkaar. Waaraan we nu denken? Bij voorbeeld Het uitwerken van ramp- verblijven. Opblaasbare (bij voorbeeld) wegwerphuizen, zodat vanuit over de wereld verspreide depots binnen 2 uur ter plaatse dorpen over eind gezej kunnen worden, die twee maand dienst doen. Mogelijkheden (dingen) maken, die de leefintenties van mensen, binnen hetzelf de interieur sneller laten wisselen. Leren leven met tijd en niet met ruimte. On ze huizen zitten met hun bankstellen en ëethoeken vastgepind op ruimtegebrek. Snel opblaasbare meubels (ook in de kast op te bor gen), waarin je niet meer „opgeprikt" hoeft te zitten. Die zich aanpassen aan je wervelkolom en waar je on geremd mee omspringt. Het bed. Maatschappelijk bepaald op 180x190 of 90x190 cm. En je zult 1.95 m zijn! Onze matras (op een te ver warmen vloer) is uit te bou wen tot bed met drie funk- ties: beweging, ludiek cen trum en rust-element. Multi-functionele elemen ten. Voor manifestaties als C'70, Woodstock en Kraling- se festivals moeten maanden lang trottoirs en gazons om geploegd worden etc. Je kunt opblaasbare koepels maken, die er in een mum staan. In het klein: werkcellen (mind- expensers) in restaurants, kindercrèches in warenhui zen. Zelfs de luchtgolvingen kunnen daarbij functioneel gemaakt worden op je psy chische toestand. Koepels om 's winters in je tuin te zetten, om bouwwerken in de winter te overkappen. Er zijn zoals bekend plan nen om hele steden zc te overkoepelen en het klimaat te regelen. We denken daar bij aan de vuilafvoer bij b.v. grote festivals. Containers zijn aardige dingen, maar simpeler kan het door mid del van opblaasbare lucht- sluizen. Én ga zo maar door. Uit it door JACQUES LEVIE hij dat het contact met de- actualiteit bewaard moet blijven. „Juist op het gebied van oorlog en vrede kan men vaak zulke zweverige menin gen horen. Daaraan gaan wij niet meedoen. Wij zullen ze ker veel aandacht besteden aan de theorieën over de oorzaken van de oorlog, aan voorstellen om te komen tot een vreedzame ordening van de wereld. Maar wij zullen goed in het oog houden dat we het dan hebben over een ver-verwijderd hoopvol per spectief en dat de wereld daaraan nog lang niet toe is". Neuman stelt dat het insti tuut „natuurlijk" over kwes ties als de oorlog in Vietnam, de spanningen in het Mid- den-Oostem, geen nieuwe ge zichtspunten meer kan ope nen. Wel kan het steeds weet de nadruk leggen op de fei ten. „Maar wie weet er dat er al jaren oorlogen woed er in Tschaad, in het noordoos ten van Birma? En het grote publiek, ons publiek, begrijp' vaak helemaal niet wat ei aan spanningen in bepaalde delen van de wereld bestaat en dat die tot oorlog kunner leiden. Wij gaan daarop wij zen". Uitermate belangrijk vindt hij dat het instituut van het begin af geloofwaardig is. „Wij zullen onze voorlichting zo gewetensvol als maar mo gelijk is geven. Bij alles wat wij doen, zal de waarde van de vrede voorop dienen te staan". Hij realiseert zich heel goed, dat heel wat van die voorlichting politiek geladen zal zijn. Dat is onvermijde lijk. Het instituut zal zich echter voor geen enkel poli tiek karretje laten spannen. „Onze onafhankelijkheid, moet en zal onaantastbaar zijn. Daar staat trouwens de hele bestuursopbouw borg voor. Vooral het adviescolle ge van 30 leden dat zoveel mogelijk een afspiegeling is van de Nederlandse samen leving in al haar geledingen. In de adviesraad zitten 9 le den 3 benoemd door de 3 departementen die de stich ting volledig subsidiëren, 3 benoemd door de samenwer kende vredesorganisaties van ons land, 3 benoemd door vergelijkbare instituten. „Wij kunnen gevraagd en ongevraagd, adviezen geven. Alles wat wij publiceren zal openbaar zijn. Wij zullen on ze adviezen geven aan de overheid, aan het parlement, aan do politieke partijen, aan de vakbonden, aan de kerken, aan organisaties, aan voorlichtingsmedia. Wat die er mee doen is hun zaak." Neuman maakt heel duide lijk dat het ine" tuut een ei gen geluid zal laten horen over alle vraagstukken, waarvan het dit nodig acht. Die problemen zijn van de meest uiteenlopende aard. Voorbeelden: armoede en oorlog, vredesonderwijs, ont wapening, defensie-inspan ning van Nederland, bet vre desoverleg van Genève. „Kijk, er zijn heel wat pro blemen die door deskundi gen buiten ons instituut wor den beheerst. Wij zullen, als ons dat nodig lijkt, die des kundigen bij elkaar brengen. Wij kunnen onderzoek dat nog niet is verricht, zelf doen of uitbesteden. De opening van het Insti tuut opbouw van een ei gen bibliotheek en documen tatiecentrum staat op liet verlanglijstje wordt ge plaatst in het licht van de vredeshandhavende taken van de Verenigde Naties. Daarbij komen moeilijke vragen aan de orde. Bijvoor beeld, aan welke eisen moe ten nationale contingenten in het kader van de VN-vrecles- macht voldoen. 'VN-s' -ijd- machten kunnen gedwongen worden te vechten. Denkt u maar eens aan wat ze in Kongo moesten doen' Over dat onderwerp gaan 3 de cember deskundigen p - - on. Generaal Richey uit India, militair adviseur van VN-se- cretaris-generaal Oe Thant, kolonel Björn Egge, de Noor die de inlichtingendienst leid de van.de VN-strijdmacht in Kongo en L. v. d. Put, een specialist op dat terrein van ons ministerie van defensie. 'Er komen vele autoriteiten. Maar wij inviteerden ook re- cties van schoolkranten en vertegenwoordigers van de werkende jeugd. Die worden door ons van te voren uitvoe rig voorgelicht over het pro bleem. Wij hopen dat zij zich in de discussie eed zullen wren. Wij jn van plan die leningen en de discussie, voorzien van een toelichting, e publiceren' Ook aan de nternationale contacten wordt de nodigp aandacht nesteed. Als daar aan de Haagse Alexanderstraat 7 alles vlot loopt, zullen staf en administratief personeel gereed zijn het Neder'nndse publiek te helpen met het zooken naar de waarheid over oorlog en vrede. Pillen slikken bii het leven door MATHIEU BERDEN JAN, Piet en Klaas zullen we hen noemen, omdat door deze oer-Hollandse voornamen hun anonimi teit het best gewaarborgd wordt. Die Jan, Piet en Klaas dus werken bij een en hetzelfde bedrijf, dal uit ongeveer 30 personeels leden bestaat, allemaal hoofdarbeiders. Ongeveer de helft van hen slikt re gelmatig medicamenten, van valium of librium (op doktersrecept) tot alle mo gelijke tabletten en pille tjes, die in iedere apotheek of drogisterij verkrijgbaat zijn. Laten we beginnen met Jan, die hierover het volgen de zegt: „Ik ben een paar maanden geleden naar mijn huisarts gegaan met klachten over vermoeidheid en nervositeit. Hij heeft me grondig onder zocht, maar kon geen duide lijke oorzaak vinden. Hij heeft me aangeraden minder te roken, vroeger naar bed te gaan en me geneesmidde len voorgeschreven. Ik neem ze trouw in, maar het helpt geen zier. Ik doe mijn werk maar half, want ik blijf me moe en nerveus voelen. Wel ke geneesmiddelen ik slik, weet ik niet". „Ik weet het wél", zegt Piet. „Ik ben met ongeveei dezelfde klachten naar mijn huisarts gegaan en ik slik nu al een paar maanden va- liumtabletten. De eerste we ken was ik de hele dag' ver suft, maar ik moet eerlijk toegeven, dat ik me nu stuk ken beter voel. Volgens mijn dokter kan ik er binnenkort mee stoppen". En nu Klaas: „Dokters kunnen me gesto len worden", zegt hij eigen wijs. „Als ik hoofdpijn heb, neem ik een paar asperien- tjes in. Ook als ik me wat grieperig voel. Helpt 't niet direct, dan koop ik sterkere middeltjes. Daarnaast slik ik ongeveer het hele alfabet aan vitaminen, te beginnen met A. B. C. en D. En als ik een paar nachten last, van slapeloosheid heb gehad, neem ik soneryl of zo iets. Aan mijn lijf geen dokters, ha, ha, ha!" „Die Klaas van u", zegt een apotheker, „behoort tot het ergste soort medicamen- tenverslinders die ik in mijn apotheek krijg. Voor mijn kassa is dat uitstekend, maar voor hun body funest. Gelooft u, dat ik af en toe zin heb om zo'n man of vrouw terzijde te nemen en hen te zeggen: mijnheer of me vrouw, laat dit nou, want u bent bezig uzelf te vergifti gen. Er worden veel te veel medicijnen gebruikt, met of zonder doktersrecept. Die wij zonder recept mogen ver strekken, zijn zogenaamd on schadelijk, maar wie kan dat bewijzen. Als je kilo's van dit of van dat slikt, ga je er onder door". Een huisarts met een gro te fondspraktijk haalt zijn schouders op, wanneer we hem het probleem voorleg gen. „Wat wilt u", zegt hij een beetje moedeloos. „Ik weet.' dat wij medicamenten voor schrijven, waarvan wij de werking niet voldoende ken nen, omdat er steeds nieuwe op de markt worden ge bracht. Daar wordt zoveel reclame voor gemaakt, dat de patiënt die zelfs kent en erop staat, dat je ze hem voorschrijft. Als je meent, dat het helpt, doe je dat dan maar. Je kunt daarbij niet iedere patiënt zonder meer doorsturen naar een specia list. Die mensen weten nu al niet hoe ze het werk afkun nen". E'en zenuwarts, sprekend vanuit de ervaringen van een lange praktijk, meent: „Ik geef toe, dat medici, zowel specialisten als huis artsen, te gemakkelijk ge neesmiddelen, zoals wekami nen en tranquilizers, voor schrijven omdat de patiënten „hierom vragen. Over het al gemeen is vooral de zenuw arts hiermee echter uiterst voorzichtig. De aanbiedingep van de pharmaceutische fa brieken zijn enorm, ze ma ken geweldige reclame en overstelpen je met monsters Toch gebruikt de zenuwarts slechts een beperkt aantal tranquilizers, namelijk die, waarvan hij de werking door en door kent. De mens is nu eenmaal geen distilleerkoll. waar je maar alles in kunt stoppen. Ik zie daarom geen heil in beschermende maat regelen van de overheid, waarmee het' gebruik van drugs, wekaminen en tran quilizers aan banden gelegd moet worden. De oorzaak van veel psy chische afwijkingen zit in het oneconomisch gebruik, dat de maatschappij van mensen maakt. Men kent eenvoudig de limiet van de mens niet meer, ja, de mens kent zelfs zijn eigen limiel niet. Dit in tegenstelling met dé machine, waarvan we precies weten hoeveel ze produceren kan om niet stuk te gaan. Sn voor deze over belasting wachten wij ons wel, want dat kost geld Met de mensen springen we heus niet zo voorzichtig om. Voor al in de topfuncties. Hoe vaak komt het niet voor in bedrijven, dat zo'n topfunc tionaris uitvalt, door ziekte of dood, en dat dan in zijn plaats 3 krachten worden aangesteld. Dan kan het dus, maar als men hem eerder een of twee assistenten had gegeven, was veel onheil voorkomen. Deze overbelas te mensen zijn het die hun toevlucht nemen tot drugs, wekaminen, tranquilizers of alcohol. Naar mijn mening, is dit een ondoordacht en een incompetent tegemoetkomen aan een tekortschieten in zelfinzicht. Mensen die zich zelf kennen, die de oorzaak van hun vermoeidheid o I overspannenheid zelf hebben ontdekt, grijpen niet zo gauw naar een geneesmiddel. Zij zoeken op de een of andere manier ontspanning en gene zen zich hierdoor zelf. He laas zijn er hoe langer hoe minder van dat soort men sen. De maatschappij weel beter hoe een computer in el kaar zit d n een mens en zij maakt een schandelijk mis bruik van hem. Als produ cent er als consument wordt -le mens hoe langer hoe ineet- geëxploiteerd, zoals wij bijvoorbeeld in de kip al leen nog maar een producent van eieren en kippebout zien. Wij worden gelijkgeschakeld met de machine en kunnen onze menswaardigheid niet meer waarmaken. Hierdoor ontstaan spanningen, die dan door de medicus moeten worden we^g. werkt Ën bij dat wegwerken wc n >r- daad helaas soms al te snel naar chemische mid len ge grepen, die vaal' een elang- rijke hulp kunnen zijn, maar 'och wel als laatst" middel moeten worden toegepast. De grootste hulp is het ge- iuldig aanhoren van 1 pa tiënt en hem leren zijn klachten en de oorzaak daar van te onder! innen. En of dit nu doo; de zenuwarts of door de huisarts gebeurt, s hetzeude. al geet ik de voor keur aan de zenuwarts, om- d t de artsenopleiding in ons land neg te weinig anthropo- logisch is ingesteld. Vooral ionge huisartsen hebben daarom niet voldoende erva ring en grijpen soms te snel naar gene -middelen. Eer-t moet getracht worden de pa tiënt door met hem te pra ten, een duidelijk inzicht te geven in zijn kwaal. In de meeste gevallen kan hij zich dan zelf genezen. f.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1971 | | pagina 5