Veel nieuwe leiders in Poolse top
Geen hangbrug
over
W ester schelde
Raketten op
Jeruzalem
Vreugde over nieuwe sterke man
in Polen: Edward Gierek
Papadopoulos: ook in
'71 geen democratie
frites-saus
Middelburgse
cafés dicht
voor Fransen
BURGOS-ONVREDE IN HOOFDSTAD
BRIIG-TUNNEL-COMBINATIE IN 77 KLAAR
Rover slaat slag
bij dichte mist
Vijftig keer
ongeslagen
in de Kuip
300 DODEN
MELLEMA: NO. 9
OP VOORLOPIGE
CHU-LIJST
COUP IN
CHILI
IN DE MAAK?
Burgos: tijdstip
uitspraak
nog onzeker
Arrestaties na
protesten
tegen Bakker
"Bakker stakker"
Verkeer naar Berlijn
weer gehinderd
De nieuwe elegante flus (geen fles, geen bus)
met 500 gram tijdelijk van 1,95 voor 1.65
J- nu ook in een flus
DirecteurDr. W. A. J. M. Harkt.
HoofdredacteurL. Lejjendekker.
Redactie- en Administratie-adrea
Nieuwstraat 9, Terneuzen, teL (01150)—7920.
Abonnementsprijs m.iv. 1 jan.1971
J 11,15 per kwartaal; per maand 3,90.
Losse nummers 15 cent, inclusief 4% B.T.W.
Gironummer 1945433.
DE VRIJE ZEEUW
MAANDAG
21 DECEMBER 1970
25e Jaargang
No. 6429
Advertentieprijsper mm 16 cent; minimum
per advertentie 2,40, exclusief 4% B.T.W.
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels
advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel méér
23 cent Kleine advertenties bil vooruitbetaling.
VermeldingBrieven onder nummer, of Adres
bureau van dit blad, 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 uur.
Voor het maandagnummervrijdag tot TJn.
11 uur.
Uitgeefster N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem
(Van onze redactie buitenland)
WARSCHAU Edward Gierek
de man die thans de plaats heeft in
genomen van eerste secretaris Go-
raoelka, die deze positie 14 jaar lang
heeft bekleed, is iemand die al lang
was gedoodverfd als Gomoelka's op
volger.
Gierek, 57 jaar oud, is hoofd ge
weest van het partij-apparaat in Si-
lezië, een hechte en doelmatige or
ganisatie. Men beschouwt hem als
een pragmatisch politicus, een tech
nocraat, en een man die zich nog
nooit heeft opgesteld bij de
extreem-liberale of de nationalisti
sche vleugel van de partij. Hij is lid
van het centrale partijcomité.
Silezië, waar hij zijn werk heeft
verricht, is een. belangrijk deel van
het land met zijn vele steenkolen
mijnen en staalfabrieken. Sommi
gen vinden dat Gierek in Silezië op
industrieel gebied meer heeft bereikt
clan anderen in hun gedeelten van
het land.
Omdat Polen al lang lijdt aan
economische problemen wordt de
komst van Gierek met zijn uitge
breide industriële ervaring door ve
len gezien als een goede zaak
Gierek, de zoon van een mijnwer
ker, heeft zelf in Noord-Frankrijk
en België geruime tijd in de mijnen
gewerkt. Na de Eerste Wereldoor
log emigreerde hij met zijn ouders
n.l. naar Frankrijk. In 1948 keerde
hij naar Polen terug.
In kringen van de Poolse gemeen
schap in Nederland is men ver
heugd dat mannen als Gomoelka,
staatshoofd Spychalski en partij-
ideoloog Kliszko de laan zijn uitgc
stuurd. Men noemt hen „zieke, ver
sleten, oude mannen". In deze krin
gen wordt Gierek beschouwd als
een man met een harde hand, vee
harder dan Gomoelka, en een ge
weldig organisator. Hij heeft hei
volgens hen voor elkaar gekregen
dat in de industriegebieden van Si
lezië driemaal zo hoge lonen en
pensioenen en meer vakantie woe
den gegeven dan in de rest van he
land. Dit maakt het verklaarbaa
dat de onrust van de laatste dager
niet tot Silezië zou zijn doorgedror
gen.
De Poolse gemeenschap in Nedei
land is er in het algemeen van over
tuigd, dat het met Gierek aan hei
roer in Polen, sociaal-economisch
gezien, beter kan worden.
EDWARD GIEREK
GOMOELKA TREEDT AF
(Van een onzer verslaggevers)
GOES In 1977 zal de vaste
oeververbinding over de Wester-
schelde gereed kunnen zijn. De
plannen voor een hangbrug zijn nu
definitief van „de baan". Er zal een
brug-tunnelcombinatie komen vol
gens het tracé Kruiningen-Ossenisse.
Dit zal 15 procent goedkoper zijn
dan een alternatieve hoge brugver-
binding (van Waarde naar Walsoor
den) Deze gegevens van de rijks-
waterstaatsprojectgroep „vaste oe
ververbinding Westerschelde", wer
den zaterdag door minister drs. J. A.
Bakker van Verkeer en Waterstaat
bij de opening van het wegvak Bie-
zelinge-SIoedam van Rijksweg 58
bekendgemaakt.
Hij deed dit in wegrestaurant De
Caisson, waar een gezelschap van
•rijkswaterstaatambtenaren, de bur
gemeesters van Goes en Kapelle, de
commissaris van de koningin mr. J.
van Aartsen en vele andere betrok
kenen bijeen waren gekomen voor
een feestelijk programma, dat de
hele dag duurde. Het overladen ope-
GOMOELKA
(Van onze redactie buitenland)
WARSCHAU De Poolse eerste partijsecretaris Vladis
lav Gomoelka is afgetreden. „Wegens ziekte", zo luidde
de officiële bekendmaking gisteravond in Warschau. Tot
opvolger van Gomoelka is benoemd Edward Gierek.
Het Poolse persbureau PAP meldt, dat Gomoelka in een ziekenhuis
is opgenomen wegens moeilijkheden met de bloedsomloop waardoor
hij niet meer goed. kan zien. Ook het PooLt ki.iatshoofd, maarschalk
Marian Spychalski is afgetreden, alsmede onder anderen Boleslav Jasc-
zuk, de economische man in het Poolse politbureau, die beschouwd
werd als de verantwoordelijke man voor de jongste rigoureuze prijs
verhogingen, die het oproer tengevolge hebben gehad. Ontslagen is ook
Zenon Kliszko, de topideoloog van de partij.
JERUZALEM De spanning in
het Midden-Oosten is aan de voor
avond van Kerstmis gestegen, nu
gistermorgen in de joodse sector van
Jeruzalem twee raketten van Russi
sche makelij zijn geëxplodeerd. Een
van de raketten veroorzaakte schade
aan een flatgebouw. Er zijn volgens
de politie geen slachtoffers.
De door Arabische guerrillastrijders
afgevuurde raketten zijn terecht
gekomen dicht bij de plaats waar de
nieuwe residentie van president Zal-
man Sjazar wordt gebouwd. Een van
de raketten heeft een diep gat ge
slagen nabij een postkantoor, waar
op het moment van de inslag veel
publiek aanwezig was.
Het was de eerste aanval van de
Palestijnse commando's sinds ver
scheidene maanden en de eerste
raketaanval op Jeruzalem sinds de
juni-oorlog van 1967. Veiligheidstroe-
HENGELO (ANP) Zaterdag is
bij dichte mist een roofoverval ge
pleegd op een benzinestation langs
een van de uitvalswegen van Hengelo.
De dader drong op een stil moment,
aldus de 35-jarige pompbediende, het
kantoortje binnen en sommeerde deze
hem het geld uit de kluis te geven.
De overvaller verdween met 1300.-
in de mist.
pen en politie stelten een onder
zoek in.
De Sovjet-Unie en, Egypte willen
een tijdschema voor de terugtrekking
van Israël uit de bezette Arabische
gebieden.
Deze wens is vervat in een ge
meenschappelijk communiqué, giste
ren in Cairo uitgegeven na afloop
van het bezoek aan Egypte van een
delegatie van het centrale comité
van de Sovjetrussische communis
tische partij onder leiding van partij
secretaris Boris Pcxnomarev.
Direct nadat zijn benoeming be
kend was geworden legde Gierek een
verklaring af, voor radio en televisie,
waarin hij de Polen opriep kalm te
blijven en hun arbeid normaal te ver
richten. Er zijn problemen, aldus Gie
rek, die niet op weloverwogen wijze
zijn opgelost. Men moet de realiteit
onder de ogen zien, met het volk pra
ten en de collegialiteit eerbiedigen.
De prijsstijgingen hebben de koop
kracht van de arbeidersmassa ver
minderd. Wij zullen deze kwestie op
nieuw bezien en het plan voor 1971
evenals het vijfjarenplan herzien.
Wij zullen echter het socialisme
nooit prijsgeven, zo ging Gierek ver
der, en ook niet het bondgenootschap
met de Sovjet-Unie die onze veilig
heid waarborgt. Integendeel, wij zul
len onze banden met de Sovjet-Unie
en de andere socialistische landen
versterken. Polen is en blijft een ste
vige schakel in de ketting van so
cialistische landen. Dit belet ons ech
ter niet voor de vrede in Europa en
de samenwerking met landen
een ander politiek systeem te wer
ken.
(Van onze sportredactie)
Rotterdam-Feijenoord heeft
gisteren een nieuw „record" ge
vestigd. Het gelijke spel (11)
tegen Ajax betekende, dat de
Rotterdamse ploeg voor de vijf
tigste achtereenvolgende maal
op eigen veld ongeslagen bleef
in een competitiewedstrijd. De
laatste nederlaag in de kuip da
teert van december 1967
Zie voor verslag van Feijen-
oordAjax onze sportbijlage.
(Van onze correspondent)
MIDDELBURG Op diverse bars
cn cafés in Middelburg treft men
bordjes aan waarop Fransen duide
lijk wordt gemaakt dat zij niet ge
wenst zijn.
Voor de bouw van Pechmey zijn
iiverse Franse werknemers naar
.eeland gekomen. Deze Franse gast
arbeiders zouden zich volgens de
caféhouders hinderlijk gedragen, ru
ziemaken en vrouwen lastig vallen.
De caféhouders voelen zich gedu
peerd, omdat andere vaste Mamten
wegblijven door deze schermutselin
gen.
Barhouders in Vlissiftgen overwe
gen eenzelfde houding tegen deze
Fransen aan te nemen ais hun Mid
delburgse collega's. De Vlissimgse
commissaris van politie vindt deze
manier van handelen discriminerend.
Hij kan de houding van de caféhou
ders dan ook beslist niet toejuichen,
zo verklaarde hij. De Middelburgse
politie heeft tot nu toe slechts enkele
malen hoeven in te grijpen bij vecht
partijen, waarbij Fransen betrokken
waren. De leiding van Péchiney heeft
aan de Vlissingse commissaris toe
gezegd, maatregelen te zullen ne
men tegen die Franse werknemers
over wie klachten binnenkomen.
De politie van Middelburg, die
evenmin over het geval te spreken
is, is voornemens deze week een ge
sprek te arrangeren tussen de be
trokken barexploitamten en de werk
nemers van Péchiney.
In Amsterdam hebben zaterdagmiddag tweeduizend tot drieduizend men
sen gedemonstreerd tegen het Francoregime en het proces tegen de
consulaat in de hoofdstad, dat, zoals de foto laat zien, zwaar werd
zestien Basken in Burgos. Einddoel van de protesttocht was het Spaanse
bewaakt. Ook In Frankfurt had een soortgelijke demonstratie plaats.
Hoewel zaterdagavond en gisteren
radio-Warschau beweerde dat er
„rust heerst in het land", is de situa
tie in verschillende Poolse steden ook
in het afgelopen weekeinde gespan
nen geweest. Dit blijkt o.a. uit be
richten dat een algemene staking in
Szczecin gisteren voortduurde. Deze
staking vormde een protest tegen de
afgekondigde noodtoestand en de
aanwezigheid van tanks in de stad.
Radio-Szczecin heeft gisteren ge
meld dat de arbeiders van twee
scheepswerven in Szczecin besloten
hebben het werk vandaag te hervat
ten.
Intussen blijven de geruchten aan
houden over stakingen en langzaam-
aan-acties in diverse delen van Polen
in verband met de lonen en de prij
zen.
Van officiële zijde is meegedeeld
dat er bij de onlusten, ontstaan door
de woede van de arbeiders over o.a.
de verhoging van de voedselprijzen
vlak voor Kerstmis, minstens 12 men
sen om het leven zijn gekomen en
honderden gewond zijn geraakt. Vol
gens een Zweedse verslaggever zou
den er echter alleen al in Gdansk
minstens 300 doden zijn gevallen. In
de ziekenhuizen aan de Oostzeekust
zouden duizenden gewonden liggen.
Hoewel het van semi-officiële zij
de ontkend is, komen er steeds meer
berichten uit Opper-Silezië in Zuid-
Polen dat de mijnwerkers in deze
streek de een of andere vorm van
compensatie hebben gehad voor de
prijsverhogingen. Waarnemers in
Warschau hadden het al vreemd ge
vonden dat er uit Silezië geen berich
ten over onlusten zijn geweest.
In Londen hebben gisteren on
geveer 2000 betogers geprotesteerd
tegen het harde optreden tegen de
arbeiden In de Poolse havensteden.
UTRECHT (ANP) Het hoofd
bestuur van de Christelijk Historische
Unie (CHU) heeft in Utrecht het de
finitief advies vastgesteld omtrent de
kandidaatstelling voor de Tweede-
Kamerverkiezingen in 1971.
Het hoofdbestuursadvies zal 30 ja
nuari in een aantal regionale verga
deringen als grondslag dienen voor
de vaststelling van de kandidatenlijst
van de CHU.
Het advies vain het hoofdbestuur
luidt: 1. minister drs. B. J. Udink; 2.
staatssecretaris dr. R. J. H. Kruisim-
ga; 3, staatssecretaris mr. Chr. van
Veen; 8. en 9. de Kamerleden drs. A.
M. de Boo en J. T. Melletna; 17.
staatssecretaris J. C. E. Haex.
SANTIAGO (AP) Er zijn be
paalde tekenen die er op wijzen dat
er ui Chili, waar sinds begin novem
ber de linkse president Allende aan
de macht is, een gewapende actie
tegen het bewind wordt voorbereid.
Volgens het socialistische congres
lid Carmen Larzo, zou er een „bloed
bad" in de maak zijn, waartoe samen.,
zweerders reeds bezig zijn wapens
het iand in te smokkelen.
Volgens de president zou de oppo
sitie waarover sprake is, sterk zijn
onder de grondbezitters, die in het ge
deelte van het land dat aan Argen
tinië grenst, gebruik maken van
kleine privé-vliegvelden om contra
bande het land binnen te brengen.
ATHENE (DPA) Premier Ge
orge Papadopoulos van Griekenland,
heeft zaterdag via radio en televisie
bekend gemaakt, dat het land in 1971
niet zal terugkeren naar een parle-
mepiaire democratie. Hij zei dat de
staat van beleg, die in april 1967 bij
de militaire staatsgreep werd afge
kondigd, van kracht blijft.
Voorts deelde de eerste minister
mee, dat er vóór het eind van dit
jaar ongeveer 300 van de circa 640
politieke gevangenen zullen worden
vrijgelaten, die als gevaarlijk voor de
openbare veiligheid worden vastge
houden. Hetzelfde geldt voor vijftien
van de 68 personen die naar afgele
gen dorpen zijn verbannen. Deze
groep betreft hoofdzakelijk konings
gezinde officieren. Papadopoulos zei
ook, dat een kamp voor vrouwelijke
gevangenen zal worden opgeheven.
De minister-president zei: „Alleen
ik, als drager van het mandaat van
het volk, zal beslissen, wanneer het
juiste tijdstip is aangebroken voor
een veilige terugkeer naar het par
lementaire leven overeenkomstig de
grondwet".
Het gebruik van de eerste per
soonsvorm verraste vele waarnemers,
aangezien Papadopoulos zich tot dus
ver altijd de vertegenwoordiger van
de revolutie had genoemd.
BURGOS/MADRID (AP) De
krijgsraad in Burgos zal de straf te
gen de 16 Baskische nationalisten
niet uitspreken voor Kerstmis. Dit
zei men gisteren in betrouwbare
kringen in Burgos en Madrid. Over
de straffen wordt door een groep van
vijf personen in het geheim beraad
slaagd sedert 9 december, en het
overleg zou gereed kunnen zijn op
23 of 24 december, waarop het be
sluit dan aan de krijgsraad wordt
meegedeeld.
Pas na Kerstmis zouden dam de
advocaten der beklaagden de beslis
sing vernemen, vermoedelijk twee of
drie dagen na Kerstmis.
De eis tegen de zestien nationalis
ten had geluid: de doodstraf tegen
zes hunner, en een toctaal van 724
jaar gevangenisstraf voor de hele
groep.
ningspi'ogramma dat de minister za
terdag moest afwerken (rijksweg
rijksbrug in Middelburg en zwem
bad aldaar) werd overigens begeleid
dor een aantal acties.
Het begon al vroeg in de ochtend
toen de Middelburgse politie een.
aantal Yersekenaren oppakte, die
leuzen tegen minister Bakker en het
sluiten van de Oosterschelde bij de
nieuwe brug over het kanaal 'in
Middelburg kladderden en plakten.
Minister Bakker heeft deze voor
hem bedoelde protesten niet gezien.
In de nacht van vrijdag op zater
dag werden vijftien „plakkers" uit
Yerseke naar het politiebureau van
Middelburg overgebracht. Tegen
drie van hen werd proces-verbaal
opgemaakt.
Zij waren erop betrapt dat zij in
de omgeving van de zaterdag door
minister Bakker te openen kanaal-
brug leuzen kalkten en plakten: be
halve „Bakker stakker" ook „Oos
terschelde zilt, geen miljard ver
spild" en „handen af van Ooster
schelde" en „Waterstaten technocra
ten moeten de Oosterschelde openla
ten". De Yersekenaren behoren tot
een nieuwe nog onbekende actie
groep tegen de afsluiting van de
Oosterschelde. Op de gevel van de
metaalhandel „Avar" aan ,de Ka-
naalweg hadden L.W.IJ., W.F.M. en
A.C. van K. hun leuzen geschilderd.
Op ramen en gevels van particu
liere woningen aan de Blauwe Dijk
en de Kanaalweg waren plakkaten
aangebracht.
Ook niet in het „daglicht" trad
het kersverse, zich positief achter de
regeringsplannen opstellende actie
comité Hansweert-Oost. dat een dag
tevoren was opgericht. Dit comité
wil de nadelige gevolgen van het
verbreden van het kanaal door
Zuid-Beveland voor de bewoners
van hierdoor bedreigde huizen zoveel
mogelijk tegengaan. De minister be
vestigde in zijn openingswoord
overigens nog eens dat dit kanaal
inderdaad zal worden verbreed voor
de duwvaart.
Ook zeer recent was de actie te
gen de gevolgen van de rijkewegen-
aanleg bij Rillaind-Bath, waar een
groot natuurgebied wordt bedreigd
door het zouite water uiit het opgespo
ten zand. Rijkswaterstaat had vrij
dag ijlings al het water uit de weg-
in-aanleg gepompt. Zaterdag werd
echter hierover niet gerept. Wel was
er in De Caisson een stil en klein
protest tegen het beleid van minister
Bakkers collega van Landbouw,
(vervolg op pag. stad en streek 1)
WEST-BERLIJN (DPA) Het
verkeer tussen West-Berlijn en West-
Duitsland wordt sinds zaterdag weer
bemoeilijkt bij de Oostduitse contro
leposten.
De vertragingen houden kennelijk
verband met het feit, dat maandag
in West-Berlijn de leiders vam de so
cialistische fracties in de landdagen
van de tien Westduitse deelstaten en
ir. de Westberlijnse senaat bijeenko
men. De Sovjet-Unie heeft ai tegen
deze conferentie geprotesteerd en
gesteld, dat Amerika, Enigeland en
Frankrijk verantwoordelijk zijn voor
de eventuele gevolgen.
(ADVERTENTIE)
