I
I
UUR-STAKING VRIJWEL ALGEMEEN
Nieuwe feiten
dwingen
bestuur
tot onderzoek
DROSTE
Vaticaan heeft geen boter op het hoofd
Confessionele partijen eisen concessies van kabinet
DIRECTEUR UIT GOES
KWAAD OP STAKERS
Jri/)WÈ4/i frites-saus
I
I
I
I
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Om een kabinetscrisis te voor
komen, moet de loonmaatregel van de regering
worden bijgeschaafd.
OOK VOOR POPZANGER „TRANEN IN DE MORGEN'
Kritiek in raad
Borsele:
wethouder komt
teveel in café
WHO DE KOCK
Duitse schildwacht
vermoord
OSSERVATORE ROMANO:
Zwitserland handhaaft
bankgeheim
RUSSEN TER DOOD
VEROORDEELD
Utrecht gaat
doorstromings
premie geven
PLOTSELINGE WENDING IN PZEM-ZAAK
Onbekend
Hoog opgenomen
Ademloos
met 500 gram tijdelijk van f 1,95 voor 1.65
JLWy lil/1/14/ nu ook in een du»
I
DirecteurDr. W. A. 3. M. Harkx.
HoofdredacteurL. Lejjendekker.
Redactie- en Administratie-adree
Nieuwsbraat 9, Terneuzen. td. (01150)—7920.
Abonnementsprijs m.ï.v. 1 jan. 1971
1 11,15 per kwartaal; per maand 3,90.
Losse nummers 15 cent, inclusief 4% B.T.W.
Gironummer 1945433.
VRUE ZEEUW
WOENSDAG
16 DECEMBER 1970
25e Jaargang
No. 6425
Advertentieprijsper mm 16 cent; minimum
per advertentie 2,40, exclusief 4% B.T.W.
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handelf-
advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel méér
23 cent Kleine advertenties bil vooruitbetaling.
VermeldingBrieven onder nummer, ol Adres
bureau van dit blad. 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 uur.
Voor het maandagnummervrijdag tot VJn.
11 uur.
Uitgeefster N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem
(Van onze redactie binnenland)
UTRECHT/AMSTERDAM De
oproep van de vakbonden om een
uur te staken als protest tegen de
door de regering voorgestelde loon
matiging heeft in het hele land gro
te weerklank gevonden. Het meest
algemeen was de werkonderbreking
in de havens, bouw- en metaalbe
drijven en in de textielsector. Het
NS-personeel hield zich overal aan
het voor hen geldende verbod om
aan de staking deel te nemen. Het
personeel van de busondernemingen
volgde dezelfde lijn. Alleen in
Utrecht en op de Veluwe hielden
de buschauffeurs stiptheidsacties.
Vrij algemeen was de staking wel
bij de taxibedrijven.
Veel werknemers werden door
hun directies of chefs onder druk
gezet om aan het werk te blijven.
Dit deelde een woordvoerder van
het NKV gistermorgen mee. Bij het
NKV waren voor elf uur tientallen
telefoontjes binnengekomen van
mensen die advies vroegen omdat
meedoen aan de actie „hun drin
gend was afgeraden" of „verboden".
Het NKV adviseerde in deze ge
vallen de zaak niet op scherp te
stellen maar te zoeken naar een
andere, aangepaste vorm van soli
dariteitsbetuiging.
Voor vele buitenlandse reizigers
kwam de werkonderbreking als een
onaangename verrassing. Hoewel op
Schiphol slechts een klein deel van
het personeel het werk neerlegde
vloeide daar voor vele vluch
ten tamelijk grote vertragingen uit
voort. De belangrijkste schakel, die
van de bagage en 't vervoer, viel uit.
De staking verliep in het gehele
land uiterst gedisciplineerd. Alleen
in Amsterdam, Rotterdam en Den
Haag gingen de stakers de straat op.
Rijdende bussen en trams die wei
gerden aan de werkonderbreking
mee te doen waren het doelwit.
Rond twaalf uur was de chaos in
de Amsterdamse binnenstad com
pleet. Rijen trams die door de sta
kers tot stilstand werden gebracht
van honderden meters blokkeerden
kruisingen. Duizenden stakers
maakten alle verkeer ook dat van
particuliere auto's onmogelijk. Een
busje voor ziekenvervoer kon dank
zij omstanders de Dam passeren. Er
ontstonden diverse vechtpartijen.
Overigens greep de politie die in
de meeste steden ook niet meer
deed dan strikt noodzakelijk was,
niet in.
In Rotterdam en Den Haag be
zorgden de stakers het verkeer ook
grote moeilijkheden.
Vijftig van de ongeveer 400 Haag
se bouwvakkers die in optocht naar
het Binnenhof waren getrokken
drongen het gebouw van de Twee
de Kamer binnen waar het debat
over de loonmatiging nog niet was
begonnen. De deur van de minis
tersingang bleek niet bestand tegen
een stormioopje. In de Tweede Ka
mer ging men onder meer in de lo
ges zitten en ook de zetel van de
Kamervoorzitter werd „gepro
beerd". Twee van de bouwvakkers
posteerden zich tn een torentje van
de Ridderzaal. Een van hen werd
door de politie mee naar het bu
reau genomen, dat hij na een re
primande weer mocht verlaten. Op
last van de politie verlieten de
bouwvakkers het gebouw van dc
Tweede Kamer. Het overgrote deel
van het Hilversumse omroepperso-
neel gaf ook gevolg aan de oproep
van de vakcentrales. Alleen Hil
versum H bleef in de ether, omdat
de NCRV op deze zender weigerde
aan de actie mee te doen. De school
televisie op Nederland 1 werd één
uur onderbroken.
Een vergadering van de commis
sie sociale verzekeringen van de
SER ging niet door doordat de ver
tegenwoordigers van de werkne
mers aan het begin van de bijeen
komst verklaarden de vergadering
van elf tot twaalf uur te willen on
derbreken. De delegatie van werk
gevers was daarover zo ontstemd
dat ze meteen opstapte, aldus een
mededeling van het NKV.
KANS OP CRISIS KLEINER
Het kabinet stond gisteravond voor de opgave aan de
confessionele partijen in de Tweede Kamer concessies te
doen. Het verloop van het kamerdebat maakte al gauw
duidelijk dat de loonmaatregel ook de confessionele rege
ringspartijen bijzonder zwaar op de maag ligt.
Voor de oppositie was de zaak zo klaar als een klontje: de loonmaat
regel moet onverwijld worden ingetrokken. De oppositie vraagt daar
over een uitspraak van de Kamer, waarover vanmiddag zal worden
gestemd.
(Van een onzer verslaggevers)
BORSELE. Tijdens het begro
tingsdebat van gisteravond in de ge
meenteraad van Borsele heeft PvdA/
PPR-woordvoerder I. A. van Royen
persoonlijke kritiek geleverd op wet
houder C. Verdonk. Deze zou teveel
van zijn tijd in het café doorbrengen.
Hij excuseerde eerst (voor kritiek
op uitvoering van raadsbesluiten)
„beide hierbij betrokken wethou
ders",, die „in feite overbelast zijn".
Hiermee doelde hij op de heren E.
Baerends (AR) en A. M. Jansen
(CHU). Over de derde zei hij later:
„Een wethouder die over zoveel vrije
tijd beschikt, dat zijn auto zeer ge
regeld delen van de dag voor een
bepaald pand in 's-Heerenhoek staat,
naar buiten de indruk geeft dat een
gedeelte van zijn werk door de an
dere leden van het college van b. en
w. wordt opgeknapt, en faalt in het
geval-Westdorp, is voor onze fractie
onaanvaardbaar. Natuurlijk zijn naar
de mening van onze fractie hiervoor
de beide andere wethouders mede
verantwoordelijk, en dient een ande
re taakverdeling in het college van
b. en w. te zijn. In de opbouwperiode
van de gemeente verwacht onze frac
tie een volle inzet van alle leden van
het college van b. en w., de wethou
der die hieraan niet voldoet dient te
verdwijnen." Aldus de heer Van
Royen.
OP SCHIPHOL is gisterochtend een
actie gestart om het Nederlands fruit
meer bekendheid te geven en op die
manier de verkoop te stimuleren.
HET BRUTO nationaal produkt van
de Verenigde Staten is dit jaar voor
het eerst boven de biljoen dollar uit
gekomen.
(ADVERTENTIES)
N—««totraat 107. Tel. 01150-425:
TERNEUZEN
Van dc concessies van het kabinet
zal afhangen, hoeveel leden van de
confessionele regeringspartijen uit
eindelijk de hele loonmaatregel on
verteerbaar vinden. Bij voorbaat was
duidelijk dat zowel bij de KVP als bij
de AR enige leden „uit de boot zullen
vallen". Bij de CHU bleef dat nog
een vraagteken.
Een voordeel voor het kabinet is
dat de stemming over de motie waar
in intrekking van de loonmaatregel
wordt geëist pas vanmiddag zal
plaatshebben, als de vermoeide ka
merleden enige tijd rust hebben kun
nen nemen.
Dat zinde de pacifist Wiebenga
aanvankelijk niet. Hij vond de zaak
voor het Nederlandse volk zo belang
rijk, dait aan het einde van de nachte
lijke vergadering nog voor het oog
van de televisie zou moeten worden
gestemd. Gezien de onprettige erva
ringen uit het verleden (de „nacht
van Schmelzer", het recente BTW-de-
bat) wordt de Tweede Kamer echter
langzamerhand beducht om na een
vermoeiende vergadering in een ge
prikkelde stemming de „koppen te
tellen".
Van de regeringspartijen kwam de
onomwonden steun voor de loonmaat
regel van de VVD. De CHU hulde
aanvankelijk haar standpunt in neve
len. KVD en AR lieten weten dat
voor „enige" fractieleden de loon
maatregel zonder meer onverteerbaar
is. Zoals de kaarten na de eerste ron
de van het kamerdebat lagen, zag
het er naar uit dat het kabinet dank
zij de steun van SGP, GPV en de een
ling Kronenburg op een kleine meer
derheid kan rekenen en een crisis op
het nippertje kan worden bezworen.
(Zie vervolg op binnen-buitenland I)
MARBURG (AFP) Een bewaker
van een Westduits militair brand
stofdepot in de omgeving van Mar
burg in deelstaat Hessen is giste
ren aangevallen en gedood- Dit heeft
niet bekend, of er een of meer daders
de politie bekend gemaakt. Het is
waren en wat het motief was.
(Van een onzer verslaggevers)
GOES/BREDA Een staking is iets wat in Nederland niet iedere
dag voorkomt. Dat was ook wel te merken. In de bedrijven keken de
werknemers elkaar zo tegen een uur of elf een beetje schuin aan.
Zou hij ook In vele gevallen was het ja, in andere gevallen nee.
Vele huisvrouwen hadden er op gerekend dat er geen bussen zouden
rijden, dat er in de winkels door het personeel misschien ook wel
gestaakt zou worden. Maar dat viel over het algemeen wei mee. Van
de staking viel op straat niet zo veel te merken.
Het meest opmerkelijke in Breda was wel datdaar om elf uur precies
de stadsbeiaardier zijn laatste slag op het klavier van zijn carillon gaf
om precies een uur later weer opnieuw te beginnen.
In Goes deed zich bij de drukkerij Oosterbaan le Cointre tegelijkertijd
een incident voor. Directeur J. Smit jr., die in het bedrijf bekend staat
als „de jonge Jan", was zo vrbolgen over de staking in zijn bedrijf, dat
hij thee uit de thermosflessen van het overblijvend personeel door de
gootsteen goot. Daarop verdrongen zich' zo'n zestig man van het perso
neel voor de kamer van de directeur. Zij gingen pas weer aan het
werk toen de directeur zijn excuses had aangeboden.
Zeven mensen zijn tot nu toe ontslagen wegens het meedoen aan de
werkonderbreking. Het NKV heeft hen voor juridische bijstand ver
wezen naar de desbetreffende bonden.
(ZIE OOK ELDERS IN DIT BLAD)
VATICAANSTAD (KNP)
De Osservatore Romano
heeft gisteren nadrukke
lijk alle berichten ontkend,
dat het Vaticaan overgrote
hoeveelheden boter en sui
ker zou hebben geïmpor
teerd en ten onrechte gro
te bedragen van de EEG
zou hebben geïncasseerd.
Met name ontkent het
Klad een invoer van ruim
1,3 miljoen kg boter en de
ontvangst van ongeveer
een miljoen gulden uit
EEG-gelden.
De Osservatore consta
teert, dat in tegenstelling
tot de bewering, het Vati
caan vorig jaar helemaal
geen boter uit Frankrijk
heeft geïmporteerd. Wel is
er 1,2 ton Franse suiker in
gevoerd.
Uit West-Duitsiand heeft
liet Vaticaan 60.200 kg bo
ter geïmporteerd, d.w.z.
een dagelijks botergebruik
van de Vaticaanse burgers
van 200 gram. En geen 4
kg per dag, aldus de Os
servatore, maar 2 tot 3 kg
per jaar. Hetzelfde geldt
voor de suikerimport. Bo
vendien betekent de sui
ker- en boterimport voor
het Vaticaan slechts 0,06
respectievelijk 0.1 procent
van de consumptie in Ita
lië. Een eventuele invoer
van het Vaticaan naar Ita
lië zou niets om het lijf
hebben, meent het blad.
Het besluit zijn publika-
tie met het verwijt, dat de
beschuldigingen aan het
Vaticaan duidelijk ingege
ven zijn door kwade
trouw. „Men probeert met
alle geweld de kerk in een
kwaad daglicht te stellen",
aldus de Osservatore.
Bruce Johnston, lead-singer van de
Beach Boys en vertolker van de
hit „Tears in the morning", arri
veerde gisteren op Schiphol. Ook
hij werd getroffen door de sta
king. Hij moest een uur op zijn
bagage wachten. Wel aanleiding
om een beetje bedroefd te zijn.
BERN (DPA) Het Zwitserse
parlement heeft gisteren een wet op
het bankwezen aangenomen, waarin
het bankgeheim onverkort gehand
haafd blijft.
MOSjKOU (REUTER) Twee
Russen die deelgenomen hebben aan
de gruweldaden van de nazi's in het
bezette deel van Rusland, zijn ver
oordeeld tot de dood door de kogel.
(Van onze redactie binnenland)
UTRECHT De gemeente
Utrecht kondigt in de begroting
1971 een doorstromingsvergoe -
ding aan om mensen die met een
te hoog inkomen in een te goed
kope huurwoning zitten, te sti
muleren naar een duurdere wo
ning te verhuizen.
De premie zai gemiddeld zo'n
1250 gulden bedragen. Dit be
drag wordt echter uitsluitend
uitgekeerd aan mensen die een
woning verlaten, waarvoor het
gemeentelijk huisvestingsbureau
een kandidaat kan aanwijzen.
Verlaat men een woning van een
particuliere eigenaar, die zelf
een kandidaat mag aanwijzen,
dan krijgt men de vergoeding
niet.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Het dagelijks bestuur van de n.v. PZEM zal op
de kortst mogelijke termijn de Raad van bestuur van dit provinciale
energiebedrijf een aanvullend controle-onderzoek voorstellen naar
mogelijke verschrijvingen in verband met privébelangen van de di
recteur, ir. T. Bogerd. De vorm van dit onderzoek wordt nog vast
gesteld.
Dit deelde de Zeeuwse gedeputeerde A. Kaland een onder doodse stilte
toeluisterende Statenvergadering van Zeeland dinsdag mede. Hij tiet er
daarbij geen twijfel aan bestaan dat hij zich persoonlijk verantwoordelijk
stelde voor de gang van zaken in het Zeeuwse energiebeleid.
„Volstrekte duidelijkheid is nood
zakelijk en er mag niet worden ge
rust eer die is verkregen. Dat is in
het belang van het personeel, van het
bedrijf en van de directeur," aldus de
heer Kaland.
De besluiten die de Raad van be
stuur van de PZEM over het onder
does zal nemen, worden in de Sta
tenvergadering van januari bekend
gemaakt. Uiteraard worden de aan
deelhouders al eerder ingelicht.
„Als u in januari van oordeel
mocht zijn dat het door ons voorge
stelde onderzoek niet afdoende is en
dat er een ander onderzoek nodig is,
dan kunt u maar één ding doen: Mij
wegsturen," aldus een duidelijk ont
roerde gedeputeerde.
Voordat de heer Kaland deze ver
klaring aflegde, had zich een onver
wachte ontwikkeling in de door DE
STEM en DE VRIJE ZEEUW in de
openbaarheid gebrachte PZEM-af-
faire voorgedaan.
Terwijl gedeputeerde Kaland zich
nog prepareerde op het antwoord dat
hij op de socialistische afgevaardigde
dr. Prins gestelde vragen over het
PZEM-beleid zou geven, diende zich
de administratief adjunct-directeur
van het energiebedrijf, drs. M. de
Bruijne, aan met het verzoek de frac
tievoorzitters uit de Staten te mogen
spreken
Iedereen voorvoelde dat drs. De
Bruijne, die in een eerder stadium al
had verklaard dat bepaalde werk
zaamheden voor de directeur privé
wellicht niet in rekening zijn ge
bracht, een nieuwe belangrijke mede
deling wilde doen. Het gesprek tus
sen de heer De Bruijne en het senio
renconvent kwam intussen niet tot
stand. Een vinnige discussie tussen
dageiijks-bestuursleden van de PZEM,
waarvan sommigen in de Staten zit
ten, en de fractievoorzitters voor
kwam dat namelijk. Drs. De Bruijne
legde daarop zijn verklaring af ten
overstaan van het dagelijks bestuur
van de PZEM, voorgezeten door de
heer Kaland.
Na afloop van die bespreking
maakte de gedeputeerde bekend: „Er
zijn ons gegevens ter ore gekomen
die volstrekt onbekend waren. Wij
wisten dat het bedrijf een soort al
gemene service aan personeelsleden
ten bedrage van duizenden guldens
per jaar verleent. De vraag rijst nu
of deze dienstverlening moet worden
gehandhaafd en voor welk deel de
bedrijfsservice ten bate van de privé-
woning van de directeur is besteed."
Volgens onze informaties zou het
belangwekkendste feit dat aan het
PZEM bestuur ter kennis gebracht is
inbonden, dat er in de PZEM-boek-
houding voor het project „bungalow
van de directeur" geen afzonderlijk
boekingshoofd bestond. Daardoor zou
het personeel automatisch gedwon
gen zijn geweest de voor de heer
Bogerd privé verrichte werkzaamhe.
den en de leveranties onder andere
boekingshoofden te verantwoorden.
Gedeputeerde Kaland heeft dit al
les zeer hoog opgenomen. Hij heeft
zelfs verklaard de „solidariteitsver
klaring" van de Raad van bestuur
met de directeur en de daarin geuit»
mening dat onze publikaties als „ten
dentieus en onder de dekmantel van
het algemeen belang gedaan" werden
gekwalificeerd, desgewenst opnieuw
ter discussie te willen stellen.
„Het lag," aldus de heer Kaland,
„niet op de weg van de Staten om
een onderzoekcommissie in te stellen
naar de vraag in welke mate het be
drijf service heeft verleend ten be
hoeve van de privé-woning van de
directeur. Een dergelijke commissie
zei hij kan alleen door de Raad
van bestuur en/of de aandeelhouders
worden ingesteld.
De heer Kaland betreurde het dat
allerlei feiten niet via de normale
kanalen, bijvoorbeeld de twee over
legorganen van de PZEM, tot de be
stuurlijke top van het bedrijf zijn
doorgedrongen.
„Als ik het goed aanvoel," zei de
gedeputeerde, „dan bestaan er bij
het personeel ten opzichte van de di
recteur gemengde gevoelens, bestaan
de uit bewondering en vrees."
De Staten die na een soms rumoe
rige vergadering de uiteenzetting van
de heer Kaland ademloos volgden,
komen vandaag met hun antwoord.
Het ziet ernaar uit dat zij de for
mule van de heer Kaland zullen over
nemen. „De heer Kaland," zo kon
men horen zeggen, „heeft nu zijn
eigen functie en eigen reputatie ver
bonden aan de deugdelijkheid van
het onderzoek. Dat is voor ons de
beste garantie dat de doofpot-periode
voorbij is."
(ADVERTENTIES)
zijn heerlijke kersenbonbons.
Omdat er Droste op staat.
Een verschil dat u moet proeven.