Voorzitter KPK: „Ik ben verantwoordelijk" midi- en maxi japonnen PTT 'LUISTERT AF' IN DEN HAAG vanleest Hartpatiënten willen baas in eigen hart zijn binnenland buitenland Schieten '^.v-iSsU: V f commentaar -"T Op hol geslagen Feiten Onvoldoende begrip Politie-apparaat werkt onder hoogspanning Xaf" „Slecht" Getuigen: Kap. Medina gaf opdracht My-Lai te vernietigen FONOSHOP \mM NATIONAAL HARTSPAARZEGELPLAN GEÏNTRODUCEERD voor een feestj'e of een gezellig avondje. «j 15 't Is fijn voor de afwas En zacht voor je handen. Er hangt iets heel leuks aan:1 Een heel fijn verhaaltje, Daarop kun je ook zien Hoe hard je wel groeit. Lodaline in oranje aanbiedingsfles nu met gratis groeimeter. DINSDAG 15 DECEMBER 1970 „WIJ BESCHOUWEN ONS ALS POLITIEKE GEVANGENEN" (Van onze rechtbankverslaggever) DEN HAAG Paul en Jacob, de samenzweerders. Mozes en Ma- theas, de leiders. Gevieren waren zij op 31 augustus de mannen ach ter de bezetting van de ambtswoning van de Indonesische ambassa deur in Wassenaar en gevieren moesten zij zich daarvoor gisteren in een uitpuilend zaaltje van de Haagse rechtbank verantwoorden. Toen voelden ze zich helden. Nu waren ze alledaagse mannen, eenvoudig in het pak, moeilijk met hun woorden, die a raison van gemiddeld een uur per persoon door de nuchtere molen van het recht gingen. Voor de overval hadden ze luid-op met hun volgelingen gebeden. Nu kwam er van hun getuigenis bar weinig terecht. Wat rechtbankpresident mr. W. F. C. van Hattum met zijn uitputtend ondervraging vooral boven wilde woelen, waren de strafrechtelijke feiten, met de dood van de door hart en lever geschoten hoofdagent Johan Moolenaar van de Wassenaarse politie voorop. En aan die feiten viel niet te tor nen. Een arsenaal aan geweren, pis tolen, handgranaten, munitie (1.100 patronen) en slag- of steekwapens lagen op tafel. Flus een dik pak vol bekentenissen. Daar waren allereerst Mozes S. en Matheus S., vain wie althans de eerste aan het hoofd had gestaan van het commando Zuidamerikaanse stijl, dat Nederland in de vroege ochtend van 31 augustus verbijsterde; 34 en 21 jaar oud. Ondanks hun Castro- en Quevara-baarden zo beleefd en gezeg lijk, dat de tientallen agenten in het rechtbankgebouw, de argwanende controles van toegangsbewijzen, de incidentele fouilleringen een grap leken. Maar op de dag van de over val waren Mozes en Matheus letter lijk levensgevaarlijke lieden geweest. Mr. Van Hattum probeerde daaraan door de wijze, waarop hij de zitting leidde, geen twijfel te laten bestaan. Deze verklaring van Mozes S. ter illustratie: „Als we gijzelaars hadden doodgeschoten zou het bevel van mü uit zijn gegaan. Ik zou het geven van zo'n bevel hebben laten afhangen van de omstandigheden, maar prin cipieel zou ik er geen bezwaar tegen hebben gehad". Mozes S. afkomstig uit het kamp IJsseloord en vicevoorzitter van de radicale organisatie, die zich KPK noemt gaf zonder trots of spijt toe, de bliksemibezetting („in zeven minu ten waren we allemaal binnen") te hebben geleid. Hij had uitgemaakt, wie van de 33 overvallers welke wa pens zouden krijgen. Hij was als eers te de oprijlaan van de residentie van de ambassadeur ingerend. „De ande ren volgden mij. Wie het waren, weet ik niet. Ik keek pas om toen ik, na een paar schoten, de noodkreet van agent Moolenaar hoorde. Ik zag hem vallen. Toen hij niet opstond, ben ik doorgelopen en via het achter-bordes en de serre het gebouw binnenge drongen. Anderen hadden ruiten in geslagen en waren er al voor mij. Tot mijn verbazing zag ik een andere agent, de heer Vink. Ik heb hem la ten ontwapenen. Later zag ik, dat de bewoners van de residentie in de hal bijeen waren gedreven. Er waren vrouwen bij. Sommigen waren ge boeid". Mozes S. verder: „De bedoeling was, dat alleen geschoten zou worden op de Indonesiërs, die zich verzetten. Mijn instructie was: niet schieten op Nederlanders of op de politie. President: „En al die vernielin gen?" doelend op een eerder door hoofdinspecteur Rijken afgelegde verklaring, waarin het heette, dat de residentie na de overgave één grote chaos was (Radioator lek geschoten. Portretten van de Indonesische pre sident Soeharto doorstoken. Laden geforceerd. Deuren ingetrapt. Sloten kapot geschoten. Tapijt verbrand. Kasten leeggehaald. Elektriciteits draden gesloopt om gijzelaars te boeien. Bedden omver. Ruiten inge gooid). Mozes S.: „Ik geloof, dat het uitin gen van emotie zijn geweest". Het enige detail in dit verhaal vol ge welddadigheid was die in de residen tie aanwezige dame, die was wegge kropen onder een bed en die er niet meer onderuit kon komen. Ze moest door vier bezetters met vereende krachten worden bevrijd. Over de dood van hoofdagent Moo lenaar zei leider Mozes: „Toen ik - 1 AyTANDAAG gaal de Tweede Ka- mer praten over het loon- matigingsbesluit van het kabinet- De Jong. De Kamer bevindt zich bij dit debat in een weinig benij denswaardige positie. Aan de ene kant vindt zij tegenover zich een eensgezinde vakbeweging die, haar macht demonstrerend met een korte staking, de voorgestelde loonbeper- king (voor zes maanden) onvoor waardelijk afwijst. Aan de andere kant staat het kabinet, dat als het door de Kamer in de steek wordt gelaten, moeilijk kan aanblijven. Op dit moment lijkt de keuze dus te zijn: grote arbeidsonrust of een ka binetscrisis. Waar gaat het nu precies om? Wel, het is voor iedereen duidelijk, dat lonen en prijzen als twee op hol geslagen paarden, het economisch verkeer ernstig in gevaar brengen. De regering, kan hierbij niet lijdelijk toezien. Als werkgevers- en werk nemersorganisaties niets of te wei nig doen om de loon- en prijsont wikkeling te beteugelen dan moet de regering ingrijpen. Bij een overspannen arbeidsmarkt is het altijd nog moeilijk om de lonen in de hand te houden. De regering heeft hierbij van het begin af aan te weinig steun gehad van de werk geversorganisaties. Vele onder nemers durfden (of konden) geen neen zeggen tegen overtrokken looneisen. En de vakcentrales Zij zeggen dat zij eigener beweging doende waren een loonmatiging te realise ren. Hun grootste grief is dat de regering die zelfbeperking niet se rieus heeft genomen. De vakcentrales voelen zich onverdiend voor onbetrouwbaar, voor leugenaar weggezet. HEEFT de regering terecht of ten onrechte geen vertrou wen gesteld in de zelfdiscipline van de vakbeweging? Dit blijkt ons de belangrijkste vraag van het Kamer debat van vandaag. Men kan deze vraagstelling hevig geëmotioneerd benaderen. Maar wie is daarbij gebaat Laten we lie ver van realiteiten uitgaan. Dan is het een feit dat de economische ont wikkeling van Nederland grote zor gen zal gaan baren als de vakbewe ging eensgezind dwars gaat liggen. Een feit is ook, dat de vakbewe ging in een periode van grote ar moe, de eerste jaren na de bevrij ding, zeer constructief heeft meege werkt aan het economisch herstel van Nederland. Toen had de vak beweging heel gemakkelijk het wapen van de staking kunnen han teren. De vakbeweging heeft dat toen niet gedaan. Het kan er bij ons niet in, dat de vakcentrales nu opeens geen oog meer zoud enhebben voor het alge meen belang. Gezien hun staat van dienst verdienen zij naar onze me ning de tijd en gelegenheid te krij gen om hun beloften inzake vrij willige loonmatiging waar te maken. Redelijke mensen moeten hier een oplossing kunnen vinden. ly/TINISTER Marga Klompé, een -1-" van de uitblinkers in het ka binet-De Jong en inmiddels wel be stand tegen politieke stormen, heeft een brief op poten naar de NOS ge stuurd. Verwijt; In de uitzending van de NOS over de loonmaatregel is de regering onvoldoende aan haar trekken gekomen. De NOS heeft dit verwijt terecht gepareerd met enkele simpele vast stellingen: Wij hanteren bij het ma ken van onze programma's dezelfde normen als andere zendgemachtig den en de schrijvende pers. Wij zijn onafhankelijk en kritisch, ook al is dat tegenover de regering. Als de regering meent, dat zij iets erg be langrijks kwijt moet, moet zij maar zendtijd vorderen, zoals volgens de omroepwet mogelijk is. Waarom Marga's boze brief, die de vrijheid van meningsuiting in het geding brengt? Is de zin uit' die brief „de regering had niet vol doende gelegenheid om volledig uit te spreken" niet het kernpunt? Zelfs Marga blijkt onvoldoende be grip te hebben voor de taak en ver antwoordelijkheid van de onaf hankelijke massamedia. over de radio voot het eerst hoorde, dat hij dood was, voelde ik me diep getroffen en had ik veel spijt". Geen berouw daarentegen over de gijze ling van dertien personen. „Ik vind het jammer dat de ambassadeur zelf ons is ontsnapt". Matheus S., de tweede van het commando, die op de eerste dag van het proces terecht stond, is afkom stig uit het kamp Moordrecht en had opdracht, daar geschikte mensen voor de overval te zoeken en met vuur wapens uit te rusten. Zijn groep had oorspronkelijk de Indonesische am bassade in Den Haag moeten bezet ten. maar toen dit plan niet door ging, was hij meegegaan naar Was senaar. Rechtbankpresident mr. Van Hattum hield Matheus voor, dat hij in 1966 al eens tot drie maanden met aftrek was veroordeeld wegens po ging tot brandstichting in de Indo nesische ambassade. Het bezoek van het Indonesische staatshoofd Soeharto aan Nederland daar draaide het allemaal om. Dit werd vooral in de ochtenduren van de eerste procesdag duidelijk, toen Paul T. terecht stond, de 41-jarige voorzitter van meergenoemde KPK en de man, die ter zitting de ten las te gelegde uitlokking subsidiair me deplichtigheid toegaf met de woor den: „Ik ben verantwoordelijk. Ik neem op me wat de jongens gedaan hebben'. Waaraan hij echter in één adem toevoegde: „Ik vraag om ontslag van rechtsvervolging. Ik beschouw me als een politieke gevangene". Zijn secre taris, de 36-jarige Jacob U., die hem later in de beklaagdenbank opvolgde, zou hem kenschetsen als „een goed mens, die geweld will voorkomen". Hoe had de voorgeschiedenis van de eendagsguerrilla zich dan ont wikkeld? Uit de verklaring, die Paul T. aflegde, bleek het volgende. Er was een groep jongeren, die een aan slag op president Soeharto beraam de. Dat wilde hij niet. In plaats daar van was hij met het voorstel geko men, de Indonesische amlbassade in Den Haag, de ambassadeursresidentie in Wassenaar en het Indonesische consulaat in Amsterdam te bezetten en alle aanwezigen te gijzelen, ten einde de Nederlandse regering een gesprek met Soeharto af te dwingen. Hij had met dit doel in de nacht voor het drama een zestig gewapende ra dicale jongeren om zich heen verza meld. maar schrok voor de conse quenties terug en besloot van de be zeting van het ambassadegebouw in Den Haag en het consulaat in Am sterdam af te zien, om zoveel moge lijk geweid te voorkomen. (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG Het Haagse poli tie-apparaat werkt tijdens het pro ces tegen de Zuidmolukkers onder hoogspanning. Op het hoofdbureau van de Haagse politie is een video- recorder-centrale ingericht, die aldus een woordvoerder tijdens het proces op volle „oorlogssterkte" zal werken. In de buurt van het ge rechtsgebouw blijken rijkelijk veel voorzieningen voor opvang- en af luisterapparatuur te zijn getroffen. |lr staat o.a. een PTT-busje, waarin constant aan de knoppen wordt ge draaid. De PTT werkt in opdracht van de politie. Alle raampjes van dit busje zijn afgesloten, zodat ie dere belangstelling .wordt geweerd. In het afgezette gebied (zie foto) rond de rechtszaal, doen voortdu rend rechercheurs de ronde. Spe ciale pasjes zijn vereist om in de buurt van het gerechtsgebouw t» komen. De politie heeft bovendien veel celruimte ingeruimd voor eventuele arrestanten. Dat waren er gisteren nogal wat. Tegen het middaguur hield de politie er 13 aan. Acht jon geren (leeftijd 15-19) werden aan gehouden wegens „uitdagend ge drag". In een ander deel van Den Haag werden later vijf jongens aan gehouden ju yerbaud. met vermoe delijk wapenbezit. Later werdén drie Ambonezen gearresteerd, die volgens de politie „ongewenste handwapenen" bij zich hadden. Een half uur later kwam daar nog een jongen bij, die van dezelfde over treding verdacht werd. De toestand in Den Haag blijft tamelijk gespannen. Dat werd gis teren omstreeks half elf nog aange wakkerd door iemand die telefo nisch meedeelde dat „om half twaalf twee bommen onder de rechtszaal tot ontploffing zouden komen". Zowel de rechtszaal als de perskamer en koffiekamer, bene vens de kantine moesten worden ontruimd. Er werd niets bijzonders aangetroffen. De zitting kon na een kwartier worden voortgezet. Rechtbankpresident mr. Van Hat tum geloofde niet zo erg in al die afkeer van geweld. Hij citeerde de toespraak, die Paul T. voor de over val had gehouden: „We zijn klaar voor de grote dag. Dit is geen avon tuur, geen romantiek, maar een ge vaarlijk karwei. Vermijd zo mogelijk vuurcontact, maar gebruik desnoods uw wapens, want als u alleen de blo te vuist gebruikt, wordt u doodge schoten". Vervolgens verweet mr. Van Hat tum de KPK-leider: „U liet twee lege kantoorgebouw ongemoeid maar koos een huis, waarin vrouwen en kinderen waren. En toen de ambas sadeur in zijn blauwe pyjama op het nippertje door de struiken kon wegvluchten, is er verschillende ke ren op hem geschoten. Dat gebeur de niet pit verdediging". Paul ,T. kwam met het verrassende ant woord: „Hij is een laf man. Hij liet zijn vrouw en kinderen in de steek". Hij noemde zijn arrestatie op 15 ok tober, toen 1.100 man politie met pantserwagens het kamp IJsseloord binnentrokken „ontzettend een on menselijke behandeling, niet alleen tegen mijn persoon maar tegen mijn hele volk". Tenslotte stond gisterochtend even eens verdacht van uitlokking subsi diair medeplichtigheid Jacob U. te recht. Hij had de vuurwapens ge kocht, die de overvallers gebruikten het wadr en hoe bleef buiten be schouwing: en het ultimatum ver taald en gestencild, waarin Paul T. aankondigde, om het uur een gijze laar te zullen laten doden, wanneer de eisen van de Zuidmolukkers niet zouden worden ingewilligd. „Ik acht me niet verantwoordelijk voor Was senaar", verklaarde hjj timide. „Al leen voor de actie tegen de ambas sade in Den Haag, die niet is door gegaan". Hoe verdedigde het viertal zich? De zeer alert reagerende raadsman mr. H. Droesen ontlokte met zijn vraag- en antwoordspel nu reeds ver klaringen, die hij in zijn pleidooi op 5 januari ongetwijfeld uit zal spin nen. Paul T. zei onder meer: „Wij zijn geen bandieten. Maar er ont stond onder ons grote onrust toen we hoorden, dat Soeharto naar Ne derland zou komen, want wij weten allemaal, dat hij de moordenaar van onze president Soumokil is en de onderdrukker van ons volk. Ik ver lang ernaar, naar mijn geboorte eiland Ceram terug te keren, maar zolang Soeharto hetbezet houdt, is Tk strijd voor de vrijheid van mijn volk". Jacob U. verklaarde: „Onze strijd gaat niet tegen Nderland, maar tegen .Indone sië. De republiek der Zuid-Moluk- ken ginds moet vrij worden.". Mozes S. zei: „Ik' verlang terug naar mijn land, maar als ik nu'zóu gaam, zou ik spelen met mijn leven. Uit brie ven in geheimtaal, die ik van fami lieleden ontvang, lees ik, dat het ginds erg slecht is". FORT BENNING (Reuter) Drie getuigen a décharge in het proces te gen luitenant Calley, die wordt be schuldigd van moord op 102 inwoners van het Vietnamese dorp My Lai, hebben gisteren verklaard dat kapi tein Medina, Calley's meerdere, op dracht had gegeven My Lai te ver nietigen. In My Lai waren geen burgers, al leen vijanden, zo zeiden de getuigen. Zij verklaarden dat zij Calley zelf nooit op burgers hadden zien schie ten. Op de vraag of Medina ook had bevolen vrouwen en kinderen dood te schieten, zei een van hen: „Vrou wen en kinderen doodden ons ook". (ADVERTENTIE) Eindstraat Breda (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG „De Dolle Mlna's mogen vragen „baas in eigen buik' te zijn, als hartpatiënten willen wij „baas in eigen hart" zijn." Daarmfce verantwoordde voorzitter H. Fie- vet van de Nederlandse vereniging van hartpatiënten, het doel van het nati male hartspaarzegelplan, dat gis teren tijdens een rumoerige perscon ferentie in het Haagse Nieuwspoort officieel in de openbaarheid kwam. Het plan is voor de kopers erg een voudig. Wie aankopen doet voor een bepaald bedrag bij een deelnemende winkelier, krijgt een hartzegel. Voor een kaart vol zegels ontvangt de spaarder een hartcheque van vijf gulden, waarvoor hij weer inkopen kan doen. Het plan staat of valt met het al of niet deelnemen van winke liers. Men hoopt dat over drie jaar zestigduizend Nederlandse winkeliers zullen deelnemen. Van het binnenkomende geld wordt 85 procent gestort in de kas van de stichting fondsenbeheer, waarvan o.a, de professoren dr. P. Hugenhollz en dr. J. Nauta(beiden van 't Rotterdamse Jihrtcentrum en dr. S. Ritmeester uit Eindhoven lid zijn. Het geld is in le instantie be stemd voor de aankoop van zoge naamde hartbewakingseenheden, met de aanschaf waarvan het sterftecij fer van 30 op 10 procent kan worden gebracht, zoals buitenlandse cijfers aantonen. De moeilijkheden rond de actie draaien om de vraag of de hartpa tiëntenvereniging met haar actie de Nederlandse hartstichting niet in de wielen rijdt en of het probleem van het groeiend sterftecijfer, veroorzaakt door hart- en vaatziekten, wel met geld te bestrijden is. Het antwoord is, dat Nederland èn nog over on voldoende apparatuur èn nog over te weinig mankracht beschikt om het probleem optimaal aan te pakken. Prof. Nauta, tevens lid van de me dische adviesraad vai dé hartstich ting, gaf tijdens de persconferentie een typering van de beide organisa ties. „De hartstichting werkt op lan gere termijn en naar buiten wat voorzichtiger dan de hartpatiënten vereniging, die directe noden wit le nigen, en een hardere aanpak heeft op het gebied van de. publiciteit"', aldus prof. Nauta. Op de drukbezochte persconferen tie waren ook de hartstichting en het Nederlands ondernemersverbond vertegenwoordigd. Men gaf van alle kanten toe dat er de laatste weken (zoals wij eerder vermeldden) spra ke is geweest van communicatie stoornissen, die echter het doel van de actie niet zouden mogen vertroe belen. De hartstichting had intussen ai op 15 juli van dit jaar de patiën tenvereniging succes gewenst met de actie, zoals uit hun brief bleek. (ADVERTENTIE) Breda-Tilburg Roosendaal - Middelburg 1 TWEE MEISJES van 11 en 12 zijn verantwoordelijk voor de brand in een open loods van de strokarton fabriek Brittannia. De brand richtte een schade aan van een half miljoen gulden. Tumultueuze tijden zijn het, vrien den, dat snapt u. Oei, oei, je zou van de weeromstuit gaan werken. Edoch, de wilde plannen van Nik kelen Nelis en de zijnen ten aanzien van uw en mijn portemonnee vormen niet de enige reden om er eens een uurtje tussenuit te knijpen. Immers, kijkt eens om jelui heen, en dan ver der dan uw woonkamer, verder dan uw kantoor, verder ook dan uw fa- briekshal, kortom verder dan uw neus lang is. Uw moeite zal beloond worden want wandelend in het een of andere favoriete park zal het u niet ontgaan, dat de natuur aanmerkelijk in de war is Niet alleen groeien er nog madeliefjes, zoals vorige week in de ze krant gemeld kon worden, maar er worden hier en daar in het land zelfs weer bosbessen geplukt. Rijpe! In het Arnhemse moet het hele maal uit de hand gelopen zijn, want daar bloeit langs rijksweg-12 de gele brem weer en in de stad zijn bloeien de prunusbomen gesignaleerd. Het geen volgens kenners een zeldzaam heid heet te zijn. Moeder natuur denkt kennelijk: geeft heden nog, wat gij morgen niet meer kwijt kunt. Nóg een lentebode, en wat voor een: een Drents schaap heeft in Steenwijkerwold het leven geschon ken aan een lammetje! Jawel'. Bij mijn weten zijn de Kamerver kiezingen in de komende lente ge pland, om precies te zijn in april. Maar als ik behalve het gewoel in de natuur ook nog het gewoel in de poli tiek en daaromtrent bekijk, dan ga ik me werkelijk afvragen of het mis schien toch al lente is. De Haagse lente. Het wordt een verloren uurtje wordt gezegd. Nu ik toch zo natuur-lijk bezig ben: een 50-jarige Britse ex-book maker vertelde vorige week aan ieder die het maar horen wilde, dat hij er in geslaagd was een Schotse terriër te kruisen met een zwarte kat. De voortgebrachte schepseltjes hadden een hondekop, maar kattepoten en een kattelijf. De bewuste hondepoe zen kwamen in allerlei kranten en zelfs op de t.v. Hier ziet u een van die beestjes. Maar na een paar dagen liet de man weten dat hij iedereen bij de neus had genomen (hij bleek bij 'na dere informatie dan ook de leukste thuis). Er was helemaal geen sprake van zo'n kruising. De hondjes, want dat waren het, waren gewoon van het alom bekende vuilnisbakkenras. Ja, ja. En voor de rest: houdt de tijd in de gaten vanochtend. Overigens, we mo gen ook wel eens denken aan al die mensen die niet kunnen staken omdat ze geen werk hebben. Tot morgen. MERIJN. (ADVERTENTIE) Lodalientje

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1970 | | pagina 5