Radicalen
weren zich
bij paus -
bezoek aan
Filippijnen
tip van Sint
geef iets van
Profiteer nu
van de
hoge rente bij
de ABN
Voetangels en klemmen aan een pausreis
Haex: Eerst mentaliteit ombuigen
dan pas vrijwiligers leger
Algemene Bank Nederland
Bevolking hoopt op bekentenis van solidariteit
Oppositie
Identiek
Verklaring.?
hij maakt er een
fijn cadeau van!
„Zal je erg goed
staan, zo'n zegelring;
Waarom gaan we
niet es kijken?
Ben benieuwd
wat-ie kost."
Samen naar de juwelier
geweest. Heleboel ringen
bekeken. Deze stond
geweldig. Kostte f97.-,
dat viel reuze mee.
Echt goud natuurlijk.
De juweliers van Nederland.
7%
7-8%
7m
8%
spaardeposito - twee jaar opzegging
spaardeposito met oplopende rente -
twee of vier jaar opzegging
spaardeposito - drie jaar opzegging
spaardeposito - vier of vijf jaar opzegging
Uw geld floreert ook bij kortere opzegtermijnen:
de rente bedraagt dan 4y2 tot 6% bij de ABN.
19
NOVEMBER 1970
19
(Van onze speciale verslaggever)
MANILLA „Wanneer de paus liet voorbeeld van Chris
tus volgt, zal hij tijdens zijn verblijf in Manilla niet logeren
bij de president noch bij de kardinaal. Hij zal beide uitnodi
gingen afslaan en ergens tussen beide paleizen zijn intrek
nemen. Uiteindelijk is Christus ook tussen twee rovers aan
het kruis gaan hangen".
Met zulke provocaties bereiden de weinige radicale kranten op
de Filippijnen de laatste weken de bevolking voor op de komst van
paus Paulus VI, die morgen in de hoofdstad Manilla arriveert om
(aldus de officiële verklaring) de eerste bisschoppenconferentie
van Zuidoost-Azië toe te spreken, die daar een week lang wordt
gehouden. De Vaticaanse kerkvorst zou wellicht blij zijn, wanneer
het daarbjj bleef. Hij zal namelijk niet kunnen voorkomen, dat dit
zijn meest controversiële reis naar het buitenland wordt.
kele jaren sterk om zich heen.
Daar tegenover staat het radicalis
me van studenten en intellectuelen
binnen de kerk, die binnen het
bestaande systeem sociale hervor
mingen doorgevoerd willen zien.
Voorlopig zijn deze pogingen nau
welijks gehonoreerd; enerzijds
door het verzet van het oligargisch
establishment van rijke suikerboe-
ren en industriëlen, anderzijds
door de sterk conservatieve hou
ding der kerkbestuurders, die in
dit eilandenrijk (waar 80 procent
van de mensen rooms-katholiek is)
een machtige invloed hebben.
Overigens hebben de radicalen
op de Filippijnen wat zijn logies
betreft al hun zin gekregen: hij
logeert namelijk bij de nuntius.
Het staat nu al vast, dat verschil
lende groeperingen de Filippijnse
bevolking (plm. 35 miljoen men
sen) deze gelegenheid zullen aan
grijpen om in Manilla protestbeto
gingen tegen de sociaal-economi
sche structuur in hun land op touw
te zetten. Communisten, maoïsten,
studenten en intellectuelen van de
kerk hebben al aangekondigd, dat
zij hun stem zullen verheffen,
wanneer paus Paulus niet duide
lijk stelling neemt tegen het maat
schappelijk onrecht, waaronder de
meerderheid van de Filippijnse be
volking gebukt gaat. Er is van
regeringszijde aangekondigd, dat
de paus een lijfwacht van 300
man politie om zich heen zal krij
gen om hem bij eventuele ordever
storingen te beschermen. Dat alles
maakt duidelijk, dat deze reis voor
hem een kruistocht dreigt te wor
den.
Dank zij de voortdurende indoc
trinatie van de pers weet men op
de Filippijnse archipel (7100 eilan
den, negenmaal de oppervlakte
van Nederland) maar al te goed,
dat het demonstratieve bezoek van
deze paus aan Columbia in 1968
niet de verhoopte verbetering
heeft gebracht in de toestand van
de sociaal-zwakke meerderheden
in Zuid-Amerika. Datzelfde kan
gezegd worden van zijn optreden
in Bombay (India) in 1964. Beide
malen was er geen duidelijke stel-
lingname ten gunste van de ver
drukte, verarmde massa. Men
heeft slechts de pracht en praal
onthouden, waarmee de paus zich
door de machthebbers liet omrin
gen. Op de Filippijnen heeft men
zich heilig voorgenomen, dat een
te verwachten herhaling van zulke
staatsie-taferelen tot felle reacties
zal leiden. Het sociale klimaat is
er overrijp voor, want in verschil
lende opzichten zijn de toestanden
in de Filippijnse republiek iden
tiek aan die van Zuidamerikaanse
landen. De sterke kapitalistische
invloed van de V.S. is nog tot
daaraan toe. Veel schrijnender is
het feit, dat de Filippijnse econo
mie wordt beheerst door een kliek
van hooguit 300 rijke families, die
vooral de landbouw ijzersterk in
hun greep hebben. Het gevolg is,
dat 70 procent van de boeren geen
eigen grond heeft. De grote dag
bladen, verscheidenè radiostations
en t.v.-kanalen worden beheerd
door enkele industriële big bosses.
Van net middelbaar onderwijs is 60
procent in particuliere handen,
hetzelfde geldt voor de 'meerder
heid van de 500 hogescholen in het
land, waar ongeveer 25 procent
van dc bevolking nog analfabeet is.
Communistische, en vooral maoïsti
sche stromingen grijpen sinds en-
Fernando Marcos, sinds 1965
president, heeft vele sociale pro
gramma's gelanceerd, die echter
niet breken met de traditionale
welvaartsverdeling. Het gemiddeld
inkomen blijft gestadig zakken,
het ligt nu bij f 60,- per jaar .De
werkloosheid schommelt tussen 8
en 10 procent. Uitbuiting van de
brede massa heeft Marcos nog al
tijd niet kunnen verhinderen. De
conservatieve kerk, belichaamd in
kardinaal Rufino Santos, heeft tot
dusver niet de moed gehad om
tegen deze sociale wantoestanden
effectief verzet aan te tekenen.
Vorig jaar kwam het in Manilla tot
de eerste openlijke demonstraties,
toen het vertrek van kardinaal
Santos werd geëist. Het vuurtje
was mede aangestookt door links-
radicale minderheidsgroepen in de
kerk, die aan de vooravond van
het pauselijk bezoek steeds luider
van zich hebben doen spreken.
Men verwacht, dat zij het komend
weekeinde de straat op zullen gaan
om opnieuw hun misnoegen tegen
over Santos en zijn „gang" ken
baar te maken. Relletjes worden
niet uitgesloten en de politie heeft
van de jongste studentenonlusten
in Manilla geleerd, hoe zij hard
handig moet optreden.
Paus Paulus bij aanvang van
zijn reis naar het Verre Oos
ten en Australië in de deur
opening van het vliegtuig op
het vliegveld van Rome.
is ook, of de bisschoppenconferen
tie, waaraan ongeveer 200 kerke
lijke prelaten uit 15 Aziatische
landen zullen deelnemen, met een
verklaring zal durven komen,
waarin stelling wordt genomen in
zake de ontwikkelingsproblematiek
in dit deel van de wereld. De helft
van de méhsheid woont momenteel
in Azië Slechts één procent daar
van is katholiek. En meer dan de
helft van deze katholieke groep
woont op de Filippijnen, namelijk
21 miljoen katholieken. Velen vre
zen, dat de paus slechts naar Ma
nilla komt om zijn aanhankelijk
heid aan deze oudste Aziatische
dochter van de kerk te bekennen.
In dat geval zullen de conservatie
ve figuren rond kardinaal Santos
zich in hun opvattingen gesterkt
voelen, terwijl het door hen ge
steunde politieke establishment dit
bezoek dan zal uitbuiten ter beves
tiging van de sociale status quo.
Het optreden van Paulus VI in
Bombay en Bogota zal zich echter,
hoe dan ook, in Manilla niet her
halen In de Vaticaanse kringen is
men bang voor een echec. Het is
maar, wat men daaronder wil ver
staan. De Filippijnse massa ver
wacht een verlossend woord. Wan
neer dat uitblijft, zal de paus dit
maal beslist geen „zwijgende
kerk" tegenover zich vinden.
Men hoopt (weliswaar tegen be
ter weten in) dat paus Paulus
ditmaal duidelijk zijn solidariteit
met de massa zal tonen. De vraag
Een van onze redacteuren be
vindt zich sinds enkele dagen in
Manilla, de hoofdstad van de
Filippijnen om daar verslag te
doen van het bezoek van d oaus.
Over het belang en ter
gronden van dit bezoek handelt
dit artikel.
(ADVERTENTIE)
(Van onze redactie buitenland)
HONG KONG/SYDNEY De
reis, die paus Paulus tot 5 december
naar het Verre Oosten zal maken zal
de langste (40.000 km) zijn, die hij
tot nu toe gemaakt heeft, maar bo
vendien de meest gecompliceerde.
De pressie, die openlijk en binnens-
ADVERTENTIE)
(gratis fraaie geschenkverpakking)
kamers op de paus en de organisato
ren van de reis wordt uitgeoefend
om er politieke munt uit te slaan, is
niet gering. De paus zelf heeft reeds
op 4 november te kennen gegeven,
niet op die pogingen in te zullen
gaan. Hij verklaarde: „Deze reis, zal
evenals de voorgaande, noch een
toeristische excursie zijn, noch een
politiek doel van welke aard ook
beogen. De reis is alleen aposto
lisch: ik bedoel daarmee, godsdien
stig, kerkelijk, geestelijk en missio
nair. Het voornaamste doel ervan is
mijn broeders in het bisschopsambt
te ontmoeten".
Maar zo zien de ontvangende lan
den het beslist niet alleen. En te
recht, want behalve dat de paus
allerlei formele telegrammen stuurt
aan staatshoofden, ontmoet hij ook
allerlei presidenten, ministers en
leidende figuren, die met veel zorg
voorgeselecteerd zijn. De paus zal
ook een aantal speeches houden, die
hoe dan ook, altijd in een bepaalde
richting uitgelegd gaan worden. De
paus verricht handelingen, die hoe
typisch binnenkerkelijk zij ook mo
gen schijnen, een sociale betekenis
hebben.
Reeds bij de voorbereidingen zijn
volgens Vaticaanse zegslieden de
verschillende opvattingen over de
betekenis en bedoeling van de paus
reis naar voren gekomen. Kardinaal
Villot, staatssecretaris, wilde van de
reis voornamelijk een werkbezoek
aan de bisschoppen maken, terwijl
de invloedrijke substituut, mgr. Be-
nelli van het staatssecretariaat gro
tere nadruk wilde leggen op de
contacten met de regeringen. Uit het
feit, dat kardinaal Villot ervan af
heeft gezien mee te gaan en dat de
reis voorziet in tal van ontmoetingen
met de regeringsleiders, is de con
clusie gerechtvaardigd, dat Benelli
zijn zin heeft kunnen doordrijven.
Het bezoek aan Hong Kong levert
weer heel andere complicaties op
voor de paus dan zijn verblijf in
Manilla (zie boven), ook al duimt
zijn oponthoud in Hong Kong maar
enkele uren. De paus zelf ziet het
zo: „Ik wil aan heel het grote Chi
nese volk zonder enig onderscheid
laten zien hoe de katholieke kerk'en
ikzelf van dit volk houden en het
waarderen".
De bisschoppen van Taiwan zien
het anders. Zij hebben de paus al
enige tijd geleden geschreven, dat
naar hun mening een oponthoud in
Hong Kong een misverstand zou
kunnen wekken. „,De paus moet wel
erg op zijn woorden passen. Verder
kan hij beter ook naar Taiwan ko
men, om het volk te zegenen". Te
gelijkertijd dat dit bekend werd
kwamen de vele katholieken, die in
Hong Kong leven en meestal uit
China gevlucht zijn, in beroering.
Zij waren erg tegen een komst van
de paus, omdat zij bang zijn voor
een zekere toenadering tot commu
nistisch China. Hun gevoelens von
den weerklank in de Chinese krant
„Express", maar werden niet ge
deeld door de Engelse krant. „South
China Morning Post" toonde geen
enkele reserve. Het blad vond het
zelfs geweldig dat de paus zo dicht
kwam bij een land met 700 miljoen
inwoners, waar geen plaats voor de
katholieke kerk is, terwijl de kerk
met haar sociale leer toch duidelijk
iets te brengen heeft.
Tegen het bezoek van de paus aan
Australië, waar hij eveneens de bis
schoppenconferentie zal bijwonen, is
voor zover bekend slechts weinig
oppositie gerezen: deze oppositie
komt van de zijde van een Angli-
kaanse bisschop, die van de oecume
ne niets wil weten.
Zowel in Hong 'Kong als in Syd
ney zijn toegangskaarten voor de
pausmis op de zwarte markt ver
schenen. Mgr. F. X. Chen Pung Hsu,
bisschop van Hong Kong, is er
kwaad om. Hij heeft gezegd dat het
helemaal niet nodig is om de kaar
ten zwart te kopen, want de mis zal
overal via de televisie te zien zijn.
Ook in Sydney blijken er al mensen
te zijn, die er veel geld voor over
hebben om de pausmi» direct te
kunnen bijwonen.
DEN HAAG (ANP)
Een mentaliteitsombuiging
van het ganse volk is vol
gens staatssecretaris J. C.
E. Haex (Defensie) de
enige oplossing voor het
probleem, hoe men voor
een eventueel toekomstig
vrijwilligersleger voldoen
de gegadigden kan krij
gen. Het gaat volgens hem
om „de bereidheid van
jonge mensen om een bij
drage te leveren aan ons
vrije voortbestaan".
Afgaande op gesprek
ken met dienstpiichtingen
die ik heb gehad over hun
motivatie, mag ik wel
zeggen dat we in Neder
land in een vacuum le
ven", aldus de staatssecre
taris in een interview met
het officiële orgaan van
de koninklijke landmacht,
de Legerkorier. Sterk me
debepalend voor dit va
cuum acht de heer Haex
de Nederlandse publici
teit, waarmee hij „niet zo
dolgelukkig is". Waar
we vanaf moeten is de
onbewuste aanname dat
het ministerie belast is
met het staatsburgerlijke
vormingsaspect", zegt de
bewindsman, „wat twintig
jaar lang is nagelaten kun
je niet in zestien maanden
vormen". De bereidheid
van jonge mensen „om
een bijdrage te leveren
aan ons vrije voortbe
staan", is volgens hem voor
100 procent een onderwijs
probleem en geen defen
sieprobleem.
Wil men die bereidheid
ook zo groot krijgen, dat
zij de behoefte van een
effectief verdedigingsap
paraat dekt,dan moet men
het besef van de waarde
van het leven in een de
mocratie opvoeren, meent
staatssecteraris Haex. Hij
vindt dat op de scholen
het verschil tussen demo
cratie en dictatuur moet
worden uitgelegd. „Jonge
mensen moeten een per-
soonlijk en bewust inzicht
krijgen om voor normloze
invloeden immuun te wor
den".
(ADVERTENTIE)
