Belgische expansiedrift
wekt
argwaan
Ook burgers slachtoffer executies
I
Container-terminal Vlissingen vertrekpunt voor Australië
BRABANTSE STATENLEDEN WILLEN SAMEN MET
ZEEUWEN PRATEN OVER TRACTAAT MET BELGIË
Veerdiensten
zetten al meer
dan 2 miljoen
voertuigen
over
KWESTIE VAN KIJKEN
nstuif zeeland
rrico
Hulster scholen
voor voortgezet
onderwijs hielden
sportdag
ZEEUWSE VW
GAAI KIASSIEICATIE
MAKEN VAN
VAKANTIEVERBLIJVEN
^evolux
Kroestjev weer ziek
Buiig
Nog geen antwoord
op vragen over
Rijksweg 60
bevolux nederiand n.v.
VAN MENSEN DINGEN EN DADEN
„Stikkelorum"
democratie en
diepvriesgroente
een avondje
kaasfonduen
V
ZATERDAG 21 NOVEMBER 1970
(Van een onzer verslaggevers)
VLISSINGEN De gemeente
Vlissingen heeft nu wel die zeker
heid gekregen, dat de container-ter
minal welke aan de Sloehaven in
aanbouw is, zal worden aangewezen
als vertrekpunt van exportcontainers
met bestemming Australië. Zoals be
kend, wordt een deel van de wolec-
port van Australië na april van het
volgend jaar via de container-termi-
nal in Vlissingen Oost aangevoerd.
Dit blijkt uit de antwoorden van
het Vlissingse college van B en W
op bet vooronderzoek, dat de raads
leden op grondige wijze, naar aan
leiding van de gemeentebegroting
hebben verricht. In het vooronder
zoek vormen zaken die het milieu
betreffen de steeds terugkerende
bronnen van twijfel. In veel geval
len hebben B en W wat dit betreft
voor hun antwoord moeten verwij
zen naar hetgeen rijk en provincie
al ter bescherming en bewaking van
het milieu ondernemen.
Wat de vervuiling van het water
betreft, waarover vorig jaar veel
deining ontstond als gevolg van een
rapport van de Belgische Verbrui
kers Unie, zeggen B en W, dat zij
voortaan voor eigen rekening een
maandelijke steekproef naar de
kwaliteit van het Westerscheldewa-
ter zullen laten uitvoeren. Het be
zoek aan het badstrand is in liet
seizoen 1970 met maar liefst 30 pet
(dat komt overeen met ongeveer
10.000 personen) teruggelopen. De
negatieve reclame welke er van het
Belgische rapport uitgegaan is wordt
door B tn W ook afgemeten aan de
annulering van hotelaccommodaties,
20 in getal.
Overigens is het de hotellerie in
het afgelopen seizoen beter gegaan
dan men had durven hopen, aldus
het college. Een andere milieukwes
tie wordt door B en W van een
mening voorzien. Zij tonen zich
voorstanders van de aanleg van
groenzones rond de industrieën in
Vlissingen-Oost. De kosten daarvan
zouden aan de bedrijven, via de
grondprijzen, moeten worden door
berekend hetgeen een zaak van het
havenschap is, dat de gronden uit
geeft. De reeds gevestigde bedrijven
kan men de kosten van de groengor-
dels bezwaarlijk in rekening bren
gen, vinden B en W.
Een verheugend nieuwtje verkondi
gen B en W met de mededeling, dat
de nieuwe Veerhaven te Vlissingen
besteksklaar is. Wanneer tot uitvoe
ring van de plannen zal worden
overgegaan is echter nog niet be
kend. Wat de hoofdverkeersverbin-
dingen op VTissings grondgebied be
treft, delen B en W mee, daarmee
ingaande op verschillende suggesties
van raadsleden, dat alle aandacht
geconcentreerd moet worden op de
hoge overbrugging van het kanaal
door Walcheren en de spoorlijn, ter
hoogte van de PZEM-centrale.
De dubbelstadsgedachte (Middel
burg-Vlissingen) voert B en W tot
de uitspraak, dat bij de studie over
een eventuele nieuwe bestuurlijke or
ganisatie op Walcheren, ook de
vraag van de gewestvorming aan de
orde zal komen. Het lijkt niet uitge
sloten, aldus B en W dat meteen
bezien zal worden of de gemeente
lijke herindeling van Walcheren in
1966 wel ver genoeg is gegaan.
(Van een onzer verslaggevers)
HULST Leerlingen van ver
schillende scholen voor voortgezet
onderwijs in Hulst hebben vrijdag
deelgenomen aan een sportdag, die
door de Janseniu&cholengemeen-
schap in het kader van het vijftigja
rige bestaan ,Van de katholieke mid
delbare schoolvereniging op touw
was gezet.
Het was voor de eerste keer, dat
leerlingen van verschillende vormen
E voortgezet onderwijs elkaar op
■tief gebied bestreden. Er is ge-
n aan verschillende vormen van
r**' sport. Plaatsen van handeling waren
de gymnastieklokalen van de Janse-
niusscholengemeenschap en sporthal
Den Dullaert. De reacties op dit
initiatief waren onverdeeld gunstig.
De drukte in sporthal Den Dul
laert bij de scholierenwedstrijdes.
(Van een onzer verslaggevers)
HULST Plaatsvervangend mi
nister van Verkeer en Waterstaat,
Schut, heeft in antwoord op vragen
van het Eerste Kamerlid drs. W.
Lockefeer meegedeeld binnen de ge
stelde termijn niet te kunnen reage
ren op de vragen van de senator
met betrekking tot de beveiliging
van rijksweg 60.
Enkele weken geleden heeft de
heer Lockefeer bij de minister geïn
formeerd naar de huidige situatie
op rijksweg 60 en eventuele plannen
om de weg te beveiligen naar aan
leiding van het dodelijke ongeluk
dat kort daarvoor was gebeürd op
de kruising Absdaalseweg-rijksweg
60.
(Van een onzer verslaggevers)
GOES De provinciale Zeeuwse
VVV heeft in haar algemene verga
dering in de Prins van Oranje te
Goes besloten een klassificatie in te
voeren van vakantieverblijven,
Daarbij zal gebruik gemaakt worden
van de normen die door het natio
naal bureau voor toerisme en de
ANWB worden opgesteld. Deze nor
men zullen per 1 januari 1971 bekend
zijn.
Bij de praktische uitvoering zal
worden samengewerkt met het NBT
en ANWB en worden gewerkt aan
de hand van de richtlijnen die in
overleg met deze organisaties wor
den opgesteld. Het ligt in de bedoe
ling in de zomer van 1971 een begin
te maken met de klassificatie.
De geklasseerde vakantieverblij
ven zullen worden ondergebracht in
een centraal register, dat in de toe
komst deel zal uitmakeh van een
nationaal register van erkende va
kantieverblijven. De provinciale
Zeeuwse VW vestigt er de aan
dacht op dat zij niet zal optreden als
verhuurkantoor: bij de verhuur van
vakantieaccommodatie zal slechts
bemiddelend worden opgetreden.
Voor deze bemiddeling kunnen de
gemaakte kosten in rekening wor
den gebracht.
Het was de laatste rede van mr.
Wage als VW-voorzitter. Gisteren
trad hij officieel af en werd hij ver
vangen door mr. H. Bruin advocaat
en procureur te Middelbui-g (associé
op kantoor Van der Weel), die 37
stemmen verwierf, terwijl de tweede
kandidaat, de -heer J.C. Vink te Axel,
twee stemmen op zich wist te ver
enigen.
(ADVERTENTIE)
warme dranken service
de oplossing
van uw koffieprobleem
vraag vrijblijvend inlichtingen
naam
adres.
woonplaatstel
bernard loderstraat 39-41
tilburg, tel.04250-74915*
DE RUSSISCHE maanautomaat Loe-
nocliod-1 is gisteren op zijn derde
verkenningstocht op het maanopper
vlak kleine heuvels en een betrek
kelijk diepe krater gepasseerd. Het
voertuig staat op 125 meter afstand
van het moederschip.
AAN DE universiteit van Nanterre
is gisteren opnieuw gevochten tussen
aanhangers van oud-minister van
justitie Foyer en linksgezinden.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN BOSCH Naar aanleiding van de Progil-motie van de pro>
vinciale staten van Zeeland hebben de staten van Noord-Brabant in
een motie hun verontrusting uitgesproken over de vestiging of de
voorgenomen vestiging van grote chemische industrieën op Belgisch
grondgebied in de onmiddellijke omgeving van Zeeland en Brabant.
In dezelfde motie stellen de Bra
bantse staten dat zij zo snel mogelijk
een Nederlands-Belgisch tractaat wil
len, dat de gelegenheid biedt de
grensoverschrijdende milieuveront
reiniging van industrievestigingen te
beperken en in de hand te houden.
G.S. werd gevraagd bij de regering
op de totstandkoming daarvan aan te
dringen
G.S. van Brabant hadden aanvan
kelijk voorgesteld de Zeeuwse Progil-
motie, die als ingekomen stuk op de
agenda stond, voor kennisgeving aan
te nemen, maar de staten gingen dui
delijk op de milieuhygiënische toer.
Drs. P. van Heyst van de KVP-frac-
tie was van mening dat de grens,
overschrijdende luchtverontreiniging
technisch aangepakt moet worden.
„Wij hebben behoefte aan een geauto
matiseerde luchtdouane," zo zei hij,
„gezeten in snuffelpalen." Hij vroeg
G.S. namens de KVP in overleg met
Zeeland nu reeds tot de oprichting
van zo n meetnet te komen.
De fractieleider van het PAK, de
heer Einmahl, wees op het gevaar van
explosie en brand bij de Progilvesti-
ging in Kallo. Volgens hem hij is
chemicus zouden eventuele cala
miteiten dodelijke gevolgen kunnen
hebben tot op twintig a vijfentwintig
kilometer. „Als de vestiging van Pro-
gil doorgaat." zei hij, „zullen er maat
regelen genomen moeten worden om
te voorkomen dat de zwavelkoolstof
over onze grenzen vervoerd wordt."
Mevrouw A. "MeyerHuisman van
DD'66 vroeg zich n.l. af of Neder
landse industrieën geen gevolgen van
deze motie zullen ondervinden. „Wat
weten wij eigenlijk van Shell-Moer-
dijk?", vroeg zij. Weten wij wat de
gevolgen kunnen zijn als Shell ethy-
leenoxide gaat produceren voor Dow-
Terneuzen? Ons protest legt de pro
vincie verplichtingen op ten aanzien
van verdere industrievestiging. An
ders is het hypocriet."
MOSKOU (RTR) De voorma
lige Russische partij- en regerings
leider Nilrita Kroestjev is voor de
tweede maal dit jaar wegens hart
klachten in een ziekenhuis opgeno
men. Dit is gisteren in niet-officiële
Russische kringen in Moskou ver
nomen.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG In de loop van
de maand oktober hebben de veer
diensten over de Westerschelde de
„magische" grens van 2.000.000
overgezette voertuigen overschreden.
Gerekend vanaf I januari 1970 wer
den precies 2.011.998 voertuigen
overgezet. De dienst Vlissingen-
Breskens spande de kroon met
1.055.574 voertuigen, terwijl Krui-
ningen-Perkpolder goed was voor
920.759 voertuigen. Hoedekenskerke-
Terneuzen was weer hekkesluiter
met 35.665 voertuigen.
Opmerkelijk is, dat op deze „ster
vende" dienst, toch meer voertuigen
werden overgevaren dan in de over
eenkomstige periode van 1969. Het
aantal van 1968 werd evenwel niet
gehaald.
Het aantal overgezette passagiers
op alle drie de Westerscheldeveren
blijft aantrekkelijk stabiel. In de
eerste tien maanden van dit jaar
waren het er bijna 6 miljoen, terwijl
er in dezelfde periode van 1969
5.664.187 passagiers de overtocht
maakten.
In de maand oktober alleen wer-,
den tussen Kruiningen en Perkpol-
der bijna 100.000 voertuigen overge
zet. Vlissingen-Breskens bleef in ok
tober bij 89.803 voertuigen. In okto
ber werd op de dienst Hoedekens-
kerke een vrij scherpe daling van
het aantal vervoerde auto's waarge
nomen. In tegenstelling tot alle ja
ren na 1965 bleef het aantal auto's
dat in oktober op de „middenroute"
werd overgezet, beneden de 3000
eenheden. Het aantal voertuigen dat
op de veerpleinen een beurt moest
overslaan nam in oktober opvallend
af.
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA MIDDELBURG DEN
HAAG In Zeeland en West-Bra
bant zijn volgens het verslag van de
ministers Polak van Justitie en Den
Toom van Defensie (zie ook pagina
1) vier executies voltrokken: de reeds
in de loop van dit jaar in de open
baarheid gekomen executies te Breda,
Serooskerke en Zijpe en naar nu
blijkt één op het eiland Walcheren.
Op Walcheren heeft bovendien een
schijn-executie plaatsgehad.
Tijdens een mars van een colonne
Nederlandse militairen van Middel
burg naar Serooskerke in de nacht
van 13 op 14 mei vielen schoten,
waarvan aanvankelijk werd veron
dersteld, dat ze gelost werden door
Dnitse para's. Na de hierop ontstane
verwarring namen de Nederlandse
militairen elkaar onder vuur. Daarbij
kwam de commandant van de colon
ne, een kapitein, om het leven. Een
commissie slaagde er niet in de zaak
tot klaarheid te brengen. Er volgde
geen nader onderzoek.
Op 14 mei werd „ergens op het ei
land Walcheren" een soldaat tegen
de muur gezet, die tegen uitdrukke
lijk verbod in een sigaar van een
burger'had aangenomen. Zijn com
mandant, een kapitein, instrueerde
het vuurpeloton over de jongeman
heen te schieten. Toen dat gebeurd
was gaf de kapitein de soldaat, die
hevig overstuur was, nog enkele for
se vermaningen. Deze schijn-executie
leidde nooit tot een strafzaak.
Het verslag vermeldt, dat in 1940
een speciale commissie een onder
zoek heeft ingesteld naar de inmid
dels overleden sergeant-majoor De
Leeuw, die op 12 mei op de binnen
plaats van het politiebureau aan de
Veemarktstraat in Breda de militai
ren H. Steenbeek (31) uit Gouda er
J, van Wingerden (20) uit Zwijn
drecht liet executeren. De commissie
sprak van een „zeer ernstig feit"
maar kwam niettemin tot de conclu
sie, dat de sergeant-majoor had ge
daan wat men van „een flink soldaat
en een goed vaderlander mocht ver
wachten onder de gegeven omstan
digheden". De sergeant-majoor be
schouwde de twee in burger gekledf
militairen als deserteurs en wilde een
afschrikwekkend voorbeeld stellen
Hij had zijn commandant niet kun
nen bereiken.
In Serooskerke werd op 13 mei de
Bergen op Zoomse adjudant W. Mon-
té geëxecuteerd. Volgens het verslag
was hij door een patrouille gesom
meerd naar huiten te komen en had
daarbij de benen willen nemen. Voor
zover wij enkele maanden geleden
aan de hand van verklaringen van
ooggetuigen konden nagaan was de
heer Monté echter gewillig naar bui
ten gekomen, waarna hij zonder
vorm van proces werd doodgeschoten,
omdat hij werd aangezien voor een
spion.
Als spion werd ook beschouwd een
majoor-machinist van de Marine, die
zich op 15 mei op De Zijpe redde van
de in Puin geschoten H.M. „Hydra"
en zwemmend de Schouwense kust
wist te bereiken. Hij werd voor een
reservekapitein gebracht, die hem na
het stellen van enkele vragen zelf
doodde of het door een ondergeschik
te liet doen. De kapitein werd twee
keer vrijgesproken van de hem ten
laste gelegde doodslag. In 1944 werd
hij door de Duitsers gefusilleerd i.v.m.
verzetsactiviteiten.
Een overzicht van de andere exe
cuties in 1940 voor zover die nog niet
aan het licht waren gekomen:
Op 15 mei lieten hij Vianen een ka
pitein en een luitenant een vaandrig
fusilleren, omdat die na een verwarde
ondervraging een andere militair zou
hebben geëxecuteerd. Er werd geen
strafvervolging ingesteld.
In de waan door zijn commandant
gedood te worden schoot op 13 mei
te Duggerdam een kapitein zijn meer
dere en twee burgers neer. Hij werd
ontoerekenbaar bevonden en ter be
schikking van de regering gesteld.
Op 14 mei werd in Sliedrecht een
kantonnementscommandant neerge
schoten, toen hij zich verzette tegen
zijn arrestatie door een kapitein en
een luitenant. De laatsten werden
veroordeeld tot respectievelijk 20 en
10 jaar gevangenisstraf.
Een kapitein doodde op 12 mei bil
Rhenen een soldaat, die tot taak had
vluchtende militairen naar het kamp
terug te sturen. De kapitein ontkende.
Het onderzoek werd daarop gestaakt
Op 11 mei werd bij Makkum een
sergeant-majoor „neergehaald", nadat
deze in overspannen toestand een mi
litair en een burger dodelijk had ver
wond.
Vier N.S.B.'ers werden gedood tij
dens een treintransport te Amster
dam. Enkele militairen openden het
vuur op hen, toen ze in verzet kwa
men. Geen onderzoek.
Op 12 mei liet een luitenant-kolo
nel in Dordrecht twee broers fusil
leren, omdat vanuit hun huis gescho
ten was. Hij werd veroordeeld tot
12 jaar cel.
Een gepensioneerd KNIL-officier
werd te Den Haag neergeschoten door
een ritmeester en een wachtmeester,
toen hij niet snel genoeg zijn handen
opstak tijdens de omsingeling van
zijn hilis. De wachtmeester werd vrij
gesproken, de ritmeester kreeg één
maand
Een van N.S.B.-praktijken ver
dacht man werd op 10 mei in het ge
meentehuis te Kessel neergeschoten
door een kapitein, die vijf jaar kreeg.
Twee agenten schoten op 12 mei
een gearresteerde burger neer, die te
gen een waarschuwing in de handen
van zijn rug had gehaald. De agenten
werden vrijgesproken.
Een Wassenaarse burger kreeg op
13 mei de kogel, toen hij zich tijdens
een huiszoeking bij N.S.B.'ers niet
aan de bevelen hield. De kapitein, die
het schot loste, kreeg uiteindelijk 8
jaar.
Een onderluitenant schoot op 11
mei tn het wilde weg op een huis in
Rotterdam, nadat zich daarin, vol
gens hem, tegen de bevelen in, men
sen zich voor het raam hadden ver
toond Een jongeman werd gedood.
De zaak werd geseponeerd. De onder
luitenant werd na de oorlog wegens
moedig gedrag op 13 mei 1940 te
Overschie onderscheiden
A.v.
y /..vX
Haarlem .vlv.-,
-m
In de deze maand in twee talen
verschenen „Veersemeergids"
staat een kaart afgedrukt, die
landgenoot en vreemdeling attent
maakt op het bestaan van het
vliegveld Midden-Zeeland.
Een argeloze lezer van de
Veersemeergids (en dezulken
zijn er maar zat) kan de indruk
krijgen, dat zich vanuit het hart
van Zeeland een ware bundel
van bulderbanen verspreidt
dwars over Biervliet, Hulst, Tho-
len en Noord-Beveland. Machtige,
met spikkels bezaaide armen rei
ken vanuit het vredige Arnemui-
den tot diep in Europa. Voor een
argeloze bezitter van de kaart om
er de zenuwen van te krijgen.
Wie de werkelijkheid kent,
welke immers bestaat uit een
keurig gemaaid grasveldje met
enkele opstallen, schrikt natuur
lijk niet van de kaart met bul
derbanen. Klaar misschien valt
zijn aandacht juist dan op het
merkwaardige kijkfenomeen, dat
zich in Zeeland voordoet.
Elke gemeente en nu dus
ook Arnemuiden heeft zo zijn
eigen kaart, die laat zien dat die
ene gemeente, hetzij Vlissingen,
Goes of Colijinaplaat, het hairt van
Europa vormt. Het epicentrum
van hetzij transportroutes over
het water of over de weg, hetzij
van andere economische stromen
ligt toevalligerwijze in de
gunstigste positie van de toe
schouwer. Ook bij deze tekening
is het, alsof de tekenaar zich ter
hooigte van Brussel per helikopter
hemelwaarts heeft begeven om
vast te stellen of hij Arnemuiden
kon zien liggen. En waarachtig,
dat kon! Nog sterker: alle lucht
lijnen, brede en machtige corri
dors, wezen toevallig naar Arne
muiden waar ze welkom thuis
voor alle vliegtuigen luiden. Het
is, zoals u ziet, helemaal een
kwestie van kijken. Dat geldt
vanzelfsprekend ook voor ons,
houdt u dat goed in 't oog'..
„De affaire - Stikkelorum heefi
velen bezig gehouden en houdt
(terecht) nog steeds velen bezig,
(terecht) nog steeds velen bezig.
Een van de opmerkelijkste reac
ties ontvingen wij van een lezer
uit Schoondijke, wiens commen
taar wij hier integraal laten vol
gen.
De „affaire-Stifekelorum" door
u terecht onder onze aandacht
bracht, heeft mij verbijsterd,
want terwijl ik dacht dat wij een
kwart eeuw geleden bevrijd wa
ren, blijken nu onze ambtenaren,
en zelfs hun familie-leden, nog
altijd onderworpen te zijn aan
richtlijnen van onze Oosterburen:
niet meer van hun regering, maai'
wel van hun tegenwoordige wer
kelijke führers. de industrie-
magnaten. Ik kan me voorstellen
dat deze heren nu al zitten te
azen op de resultaten van de
volkstelling, in de hoop dat zij
daarop de hand kunnen leggen en
dan misschien in staat zullen zijn
leden van bepaalde partijen of
lezers van zekere kranten op de
een of andere manier aan te pak
ken of naar hun hand te zetten
door hen of hun familieleden te
chanteren, bij voorbeeld door
broodroof. Hoe weinig deze lie
den en hun Nederlandse zetbazen
gehinderd worden door democra
tische gevoelens, is wel gebleken
uit de rede, die de heer Nijman
voor de K.v.K. gehouden heeft,
waarin hij iedere verantwoor
dingsplicht aan de inwoners van
Zeeland afwijst hij wil alleen
praten met „deskundigen", en
wie dat zijn, zal hij zelf wel
uitmaken en de verregaande
arrogantie heeft de vereniging
voor milieuhygiëne, waarvan le
den en bestuur zonder enig ei
genbelang het algemeen welzijn
willen dienen, voor te stellen als
een stelletje onverantwoordelijke
herrieschoppers. Vanzelfsprekend
zou ik me direct als lid van de
vereniging hebben opgegeven, als
ik het niet al was. Zou een werk
nemer van Hoechst dat ook kun
nen. zonder gevaar voor zijn car
rière?
Wat mij misschien nog meer
verbaasd er is sinds 1940 toch
weinig veranderd is de arge
loosheid waarmee onze gedepu
teerde Kaland deze chirurgie met
het botte mes op onze samenle
ving tracht te vergoeilijken. Het
wordt hoog tijd. dat hij door onze
staten met klem gewezen wordt
op de werkelijke door hem te
behartigen belangen van onze
provincie, die echt niet identiek
hoeven te zijn met die van welk
bedrijf ook, en op.het feit dat
onze democratie geen diepvries-
groente is, maar een levende
plant, die met zorg behoed moet
worden, want zo robuust is ze
helemaal niet".
(ADVERTENTIE)
n iet vergeten„.Frico eten
Vooruitzichten
voor zondag en
maandag,
opgesteld door
het K.N.M.I. op
vrijdag
om 18.09 uur:
Nu en dan zon,
plaatselijk een
bui en temperaturen in het algemeen
iets boven normaal.
Weersvooruitzichten in cijfers ge
middeld over Nederland.
Voor zondag: aantal uren zon: 0 tot
4; min.-temp.: 1 tot 5 graden boven
normaal: max.-temp.: 0 tot 3 graden
boven normaal; kans op een droge
periode van minstens 12 uur: 60 pro
cent; kans op een geheel droog et
maal: 30 procent.
Voor maandag: aantal uren zon: 1
tot 5; min.-temp.: van ongeveer nor
maal tot 4 graden boven normaal;
max.-temp.: van ongeveer normaal
tot 3 graden boven normaal; kans op
een droge periode van minstens 12
uur: 80 procent; kans op een geheet
droog etmaal; 50 procent.