win uw grundig droomreis
op de middellandse zee!
200 volledig verzorgde
vliegreizen voor jongens en meisjes
naar de
Studio
0/
biedt meer...veelmeer!
IT
WOENSDAG 11 NOVEMBER 1970
De Westduitse president Lübke probeerde in 1967 De Gaulle (I.) met de
Amerikaanse president Johnson (r.) te verzoenen. Tevergeefs. De Gaulle
haatte de Amerikanen al sinde de conferentie van Yalta, waar zónder hem de
wereld werd verdeeld. Hij uitte zijn afkeer oa. door kritiek op de Vietnam-
ooriog. Met president Nixon kon de generaal overigens beter opschieten.
Samen met de Westduitse kanselier Adenauer ondertekende De
Gaulle in 1963 het Frans-Duitse vriendschapsverdrag. De leidende ge
dachte hierbij was het vormen van een nieuwe as ParijsBonn, waar de
rest van Europa (zonder Engeland) omheen zou draaien. Na Adenauer
verkoelde de vriendschap echter.
In 1966 bezocht De Gaulle de Sovjet-Dnie. Podgorny, voorzitter van het
Opperste Sovjet-presidium, begroette hem bij zijn aankomst in Moskou. Bij
De GauIIes toenaderingspogingen tot de Sovjet-ünie en de Oosteuropese lan
den zweefde hem het ene Europa van Kanaal tot Oeral voor de geest. Het
bleef een illusie. De Russen kwamen niet onder de indruk van de generaal,
noch van zijn (eigen) atoombommen.
yM*ïii
i "i
-'v
CHARLES DE GAULLE
Gedrevene door
slechts één idee:
FRANKRIJK
God alleen is groot. Deze woorden van de hofprediker Bossuet bij de dood van Lodewijk
de Veertiende lijken wel bij uitstek van toepassing nu de meest karakteristieke figuur van
het na-oorlogse Frankrijk is overleden. Charles André Marie de Gaulle is niet meer en dat
is een gegeven dat bijna onwezenlijk lijkt, zo beheerste deze militair nog vanuit zijn isole
ment via zijn Mémoires het Franse politieke toneel.
f -
Generaal De Gaulle ais bevelhebber tijdens de tweede wereldoorlog.
De Nederlanders, de wereld, kennen De Gaulle sinds de Acht
tiende juni 1940. In het uur van de grootste verslagenheid, tijdens
een strijd op leven en dood met een meedogenloze vijand, riep zijn
stem op tot volhouden en verzet. Tegen alle twijfelzucht en half
hartigheid in, vooral in zijn eigen land, heeft hij gelijk gekregen.
Hij had ook recht op dat gelijk, want al voor de tweede wereld
oorlog onderscheidde hij zich door scherpzinnige publicaties over
de moderne oorlogsvoering. Ze werden, helaas, door zijn meerderen
slecht gelezen.
Intocht van De Gaulle op de Champs Elysees in het bevrijde Parijs
op 26 augustus 1944.
Charles de Gaulle was ongetwij
feld een gedrevene. Frankrijk was
zijn leidende idee. In de oologsja-
ren kon dat geen kwaad, te meer
omdat zijn bondgenoten zich niet
ontzagen de kruimels van het
Franse imperium voor zichzelf te
vergaren, flet leidde tot heel wat
geprikkelde verhoudingen en situ
aties, met name met de Verenigde
Staten van Amerika. Met Groot-
Brittannië, althans met de bulldog
Churchill, lagen de zaken heel wat
aangenamer. De Engelse oorlogslei
der herkende in de voorman van
de Vrije Fransen niet ten onrechte
een verwante geest.
Na De Gaulles triomfantelijke
terugkeer op Franse bodem bleek
al spoedig dat Frankrijk weliswaar
zijn idee was, maar dat hij daar
aan weinig of een verkeerde in
houd gaf. Frankrijk was bij De
Gaulle bovenal historie en cultuur;
de Fransen zelf, de mensen, kwa
men er veel minder aan te pas. De
eerste ontmoeting van De Gaulle
met het Franse binnenlandse ver
zet liep dan ook op een teleurstel
ling voor beide partijen uit.
In de vijfentwintig jaren die
volgden, zou bij herhaling blijken
dat de vroegere kolonel van het
pantserwapen moest botsen met
mensen die uitgaan van verlan
gens, wensen en opvattingen over
de vorm waarin een samenleving
dient te worden georganiseerd. Het
leek wel of hij niet wilde zien dat
men verschillend over allerlei za
ken kon denken zonder dat dit
behoefde te duiden op een gerin
gere vaderlandsliefde. En het was
hem helemaal onmogelijk om te
(ADVERTENTIE)
Grootse Grundig Jubileumwedstrijd
hoofdprijzen
luxe droomreizen op de Middellandse
Zee
1000 koninklijke Grundig
apparaten, en wel
ioo T.V. apparaten zwart/wit
200 Radiomeubels
200 Bandrecorders
200 Radio-apparaten
300 Portable radio's
Extra prijzen:
Grundig fabrieken in Neurenberg.
20 jaar (GRUnDIG) in de Benelux
de aristocraat onder de TV
Iedere officiële Grundig dealer heeft een schitterende kleurenfolder met alle bijzonderheden
voor u klaar liggen. U kunt hem ook krijgen bij de GRUNDIG showrooms te Amsterdam, Arnhem,
Eindhoven en Groningen.
HAALT U HEM SNEL, HET HELE GEZIN GENIET ERVAN.
aanvaarden dat patriotisme in de
zin zoals het hem was geleerd, in
het atoomtijdperk een achterhaalde
zaak is.
De Gaulle zou, als hij het niet
allemaal zo doodernstig meende,
een voortreffelijk acteur zijn ge
weest. Als de dialoog hem niet
zinde, verliet hij het toneel. Eerst
in 1947, na een conflict met de
linkse ministers in zijn kabinet,
ruim twintig jaar later toen een
volksstemming over een wet over
de ruimtelijke ordening in zijn na
deel uitviel. Bij werkelijk demo
cratische staatslieden zou dat een
voorbijgaand incident zijn geble
ven, Charles de Gaulle speelde
zo'n situatie naar een catastrofe uit
een Griekse tragedie, waarbij me
despelenden en toeschouwers met
een vaag schuldgevoel bleven zit
ten.
Maar, of hij wilde of niet, poli
tiek moest hij als staatshoofd toch
bedrijven. Hij bezigde daarbij een
voor iedereen buiten Frankrijk en
ook wel voor vele Fransen zelf een
nogal doorzichtige methode. Zijn
onvermogen om een keuze ten
gunste van het een of andere
standpunt te maken, ging hij uit
de weg met even dubbelzinnige als
nietszeggende uitspraken.
Het meest beruchte voorbeeld
daarvan is zijn toespraak in 1958
tot de Franse bevolking van Al
giers. De Franse kolonisten, die
hun verworvenheden niet prijs
wilden geven en een zelfstandig
heid van de Algerijnen niet onder
ogen durfden zien, zagen in hem
de man die hen van de ondergang
zou redden. De Gaulle wist dat
heel goed, zo goed als hij besefte
dat hij het laatste belangrijke on
derdeel van de Franse Unie zou
moeten prijsgeven. Hij sprak toen
de gedenkwaardige woorden: „Je
vous ai compris". Hij had ze begre
pen, dat gehoor van duizenden fa
natieke Franse kolonisten. En ie
dereen kon dat interpreteren naar
't hem zinde. De ontgoocheling was
des te groter. Want de even gevleu
gelde uitspraak „dat het Algerije
van pap;r" voorbij was, werd door
geen der betrokkenen op haar juis
te waarde geschat.
Een dergelijke situatie 'herhaalde
zich eigenlijk in de meidagen van
1968. De studenten, de jonge intel
lectuelen wilden een andere maat
schappelijke orde? Het was De
Gaulle best. Als voortreffelijk, zij
het wat statig stilist vond hij er
onmiddellijk een woord voor: de
participatie, de deelneming aan al
le sectoren van het Franse leven.
Hij had er minder gevoel voor dat
de kringen die hem plachten te
steunen, zich eveneens van dat
woord meester maakten om er een
heel wat minder verstrekkende in
houd aan te geven. De participatie
moet nog steeds van de grond ko
men, de contestatie van een nieu
we generatie duurt in alle hevig
heid voort.
Van een man voor wie de we
reld eindigde bij de gezichtseinder
van het eigen land, behoefde de
omringende wereld weinig mede
werking te verwachten. Het is het
moeizame proces van de Europese
eenwording bij herhaling gebleken.
Al moet bedacht worden dat ook
zonder De Gaulle de Fransen, door
een wat vertekend beeld van de
eigen potentie, lastige partners
zouden zijn geweest. En dat De
Gaulle het macchiavellisme niet
schuwde als hem dat zo uitkwam,
heeft men in Israël terdege erva
ren. Zoals ook een Sekou Touré in
Generaal De Gaulle is op 22 november 1890 in Rijssel geboren. Na zijn
opleiding aan de speciale militaire school te Saint Cyr (19091912) kreeg
hij aan het begin van de tweede wereldoorlog het bevel over de vierde
pantser-divisie (mei 1940) en werd hij door Paul Reynaud benoemd tot
onderminister van nationale defensie en oorlog (juni 1940).
Op 18 juni 1940 riep hij in Londen op tot voortzetting van de strijd voor
een bevrijding van Frankrijk van de Duitse bezetting. Van augustus 1944
tot januari 1946 was hij president van een voorlopige regering. Daarna
kwam hij in 1948 opnieuw aan de macht door de gebeurtenissen in
Algerije.
Op 21 december 1958 werd hij gekozen tot president van Frankrijk, op
19 december 1965 werd hij als zodanig herkozen. In april 1969 trad hij af
na een referendum, waaraan hij zijn mandaat had verbonden.
Guinee de gelegenheid werd gebo
den kennis te maken met de toorn
van de grote Parijse heer, toen h'ij
de keuzemogelijkheid van een re
ferendum wat al te letterlijk nam
Zijn bijkans caricaturale interven
tie in Canada herkreeg in deze
dagen een schrijnende actualiteit.
Charles de Gaulle heeft de mis
lukkingen van zijn staatsmanschap
steeds met die stijve waardigheid
en grandeur gemaskeerd die maakt
dat voor- en tegenstanders eigen
lijk nooit hardop kwaad van hem
durven spreken. Dat zal ook nu,
bij zijn toch nog plotselinge dood,
wel blijken.
En bij alle politieke bedenkin
gen welke men tegen deze mar
kante gestalte - onderwerp van
kwinkslagen als geen ander - kan
aanvoeren, overheerst toch wel de
erkentelijkheid voor een persoon
lijke inzet en offerbereidheid wel
ke heeft bijgedragen tot de over
winning op de machten der duis
ternis welke de wereld twaalf jaar
hebben bedreigd.
JOOP BARTMAN
(ADVERTENTIE)
Elke aflevering van
het radio/tv-
magazine Studio zit
propvol gezelligheid. Vrolijke
stripverhalen, puzzels, rake cartoons,
correspondentierubrieken, prachtige kleurenfoto's en fascinerend
achtergrondnieuws. Voor elf stuivers per weekmeer gezellig
heid, meer informatie, meer sport, meer aktualiteit!
Ook kunt niet zonder Studio. Stuur daarom
nü een kaart zonder postzegel met
uw naam en adres aan ons \WY^
antwoordnummer te
Amsterdam.
N^SV
het dynamische radio/tv-magazine van de KRO
