GELADEN SFEER IN GRONINGSE GEVANGENIS
Weg bijna vrij
voor hervatting
vredesgesprek
Lutherse kerk wil
oecumenisch concilie
Korte metten met
„monster" Progil
Ontvoerd door ex-oom
|9wckJlO|
Chroestsjev
ernstig ziek
Graven geschonden
in grensdorpje
Kennedy in
Den Haag „om
te luisteren
en te leren5
CANADESE STUDENT
GEARRESTEERD
Bakker in Z. Afrika:
Plotseling straat op
Granaten
exploderen
in bioscoop:
23 doden
Hippies
schelden
Frost uit
WcuitJi
Wantei-
coótuumó
japonnen
Cjor-t<?ay
roRRen
Felle kritiek
op voorarrest
Hulp biedende
man verongelukt
Bredanaar (54)
verongelukt
in Etten-Leur
Matthieu van Eijsden
(74) overleden
OPMERKELIJKE VERKLARING VAN DAJAN:
„Betrekkingen
handhaven"
Jongen (11) uit
Zevenbergen
overreden
Boven normaal
Verpleger van
aanslag
verdacht op
Sovjet-soldaat
3
MAANDAG 9 NOVEMBER 1970
3
(ADVERTENTIE)
met en zonder bont
Maat 36 t.m. 54
met en zonder bont
Maat 40 t.m. 50
Maat 38 t.m. 54
Maat 36 t.m. 44
Elegante damesconfectie
Ginnekenstraat 153
Hoek van Coothplein
Breda - Tel. 01600 3 49 65
's maandags gehele dag gesloten
(Van een onzer verslaggevers)
GRONINGEN In het huis van
bewaring te Groningen heerst sinds
enige tijd een zeer gespannen situa
tie. De ongeveer 75 gedetineerden
zijn bijzonder verontwaardigd over
zowel de gang van zaken tijdens het
voorarrest als over de duur ervan.
In sommige gevallen hebben gede
tineerden 10 tot 11 maanden moe
ten zitten voordat hun zaak door
de rechtbank werd behandeld. De
kritiek heeft geresulteerd in twee
brieven aan de minister van Justi
tie. In deze brieven wordt de gang
van zaken in Groningen fel aange-
vallen. Het gevolg ervan als reactie
op de eerste brief van 5 mei was.
dat vrijdag in Groningen een waar
nemer van de minister met de ver
dachten ging spreken. De gedeti
neerden zien in een lang voorarrest
een belemmering voor een korie
straf. Zij menen dat het voorarrest
in het arrondissement Groningen
niet alleen wordt gehanteerd om
direct over een verdachte te kun
nen beschikken, maar in feite reeds
als een soort strafmaatregel wordt
toegepast. De gedetineerden menen,
dat dit onjuist is, omdat de schuld
van de verdachte dan nog moet
worden vastgesteld.
De tweede brief ging vorige
week woensdag de deur uit. De
aanleiding daarvan zou zijn ge.
weest de vrijlating van een ver
dachte, die een ernstig misdrijf had
gepleegd, zwaar lichamelijk letsel
ten gevolge hebbende. Andere ver
dachten, die lichtere vermogensde
lieten op hun naam hebben staan,
werden wel en langer vastgehou
den. Tijdens het gesprek, dat gede
tineerden hadden met de waarne
mer van de minister, is overeenge
komen dat de verdachten per 7 da
gen zullen worden geïnformeerd
over de behandeling van hun grie
ven. Insiders vrezen, dat de toe
stand veel ernstiger is in het huis
van bewaring te Groningen dan
men bij Justitie wel vermoedt. Ook
de gedetineerden zelf schijnen nu
reeds met de overeengekomen rege.
ling niet gelukkig te zijn.
APELDOORN (ANP) Een ge
wezen oom, de 22-jarige uit Indone
sië afkomstige R. de J. blijkt ver
antwoordelijk te zijn voor de ont
voering van het vijfjarige meisje
Shirley Ann Lammers, donderdag in
Baarn.
Uit de verhoren door de Baamse
politie is gebleken dat De J., die
geestelijk niet geheel volwaardig
zou zijn, geen ander motief had dan
de behoefte met iemand te praten
over zijn moeilijkheden. Hij koos
daarvoor de 5-jarige Shirley uit die
hem vanuit de familierelatie kende.
Het tweetal verbleef tot de aanhou
ding van De J. in diens auto.
De Apeldoornse politie werd ge
tipt door een wegenwachter, die het
tweetal bij Hoog-Soeren had gesig
naleerd. R. de J. is een broer van de
man, waarmee Shirley's moeder (fo
to) getrouwd is geweeest.
Men vreest dat de informatie per
7 dagen er gemakkelijk toe zal lei
den, dat de behandeling op de lan
ge baan wordt geschoven. De gede
tineerden hadden niet alleen kri
tiek op de Justitie, maar ook op de
Groninger advocaten. Deze zouden
onderscheid maken tussen toege
voegde klanten en verdachten die
zelf hun advocaat betaalden. Van
de zijde van de orde van advocaten
is deze voorstelling van zaken met
klem tegengesproken.
Een zegsman zei ons echter, dat
sommige advocaten inderdaad wel
erg lang wachten voordat zij in
contact treden met de verdachten.
Dit vergroot weer de onrust ondei
degenen die in het huis van bewa
ring zitten. Dat dit regel zou zijn.
bestreed deze zegsman achter. Do
minee A. Bongemaar, een van de
geestelijke verzorgers in het huis
van bewaring zei: „Men moet de
situatie niet onderschatten. De on
tevredenheid onder de gedetineer
den is groot. Op grond van wat men
van plan is als men geen gehoor
vindt, zou ik willen zeggen dat het
ministerie deze grieven niet ernstig
genoeg kan nemen. De stemming is
werkelijk hoogst geladen. Als er
moeilijkheden losbarsten kunnen
de gevolgen beslist ernstig zijn".
MOSKOU (REUTER De 76-
jarige Russische oud-premier Nikita
S. Chroetsjev heeft een instorting
gehad na zijn hartaanval van juni.
Dit is zaterdag in goedingelichte
kringen in Moskou vernomen.
Zijn arts heeft hem verzocht weer
naar het ziekenhuis te gaan waar hij
na zijn hartaanval ook enige t-ijd is
geweest. Chroetsjtsjev zou er echter
de voorkeur aan hebben gegeven het
weekeinde in zijn buitenhuis nabij
Moskou bij zijn familie te blijven.
MOLENBEERSEL (ANP) In
de nacht van zaterdag op zondag
hebben één of meerdere grafschen-
ners huisgehouden op het kerkhof
van het Belgische grensdorpje Mo-
lenbeersel.
Meer dan 60 houten grafkruisen
werden uit de grond gerukt of om
vergeworpen. Ook werden enkele
grafkruizen meegenomen naar een
nabijgelegen autobushalte. De Belgi
sche en Nederlandse politie stellen
een onderzoek in, tot dusver echter
zonder resultaat.
VEENDAM (ANP) In de ge
meente Veendam is de 33-jarige
heer A. Kruize uit Leek dodelijk
verongelukt.
De man had een gestrande auto
mobilist geholpen en stond naast
zijn auto. De heer Kruize werd ge
grepen door een passerende perso
nenauto, kwam op de motorkap te
recht, sloeg door de voorruit en was
op slag dood.
SCHIPHOL (ANP) Edward
Kennedy, de pas herkozen 38-jarige
senator van Massachusetts, is gister
ochtend uit New York in Neder
land aangekomen om met vele ande
re Amerikaanse senatoren, in Den
Haag twee dagen lang de NATO-
conferentie bij te wonen. Hij zal er
echter niet het woord voeren of
verklaringen afleggen. „Ik ben
slechts gekomen om te luisteren en
te leren", zo zei hij.
Kennedy vertelde de pers bij zijn
aankomst, dat hij blij was Den Haag
terug te zien. Hij heeft er jarenlang
geleden een cursus gevolgd aan de
School voor Internationaal Recht.
Op enkele voor de hand liggende
vragen kregen de verslaggevers
evenzeer voor de hand liggende ant
woorden. Hij zou bij zijn besluit
blijven om zich niet kandidaat te
stellen voor het presidentschap. Ke
nedy stelt prijs op een zetel in de
senaat en voelt zich vereerd voor de
vele kiezers die hem hebben ge
steund, maar hij wil niet verder
gaan.
De uitslag van de verkiezingen in
Amerika omschrijft hij als een
„mixed bag" waarmee men alle
kanten uit kan. Zijn democratische
partij heeft een paar waardevolle
senatoren verloren, maar er zijn an
deren, even waardevol gekozen. En
onder hen zijn er zeker ettelijke,
die Kennedy's steun zouden krijgen
als zij zich voor het presidentschap
kandidaat zouden stellen.
(Van een onzer verslaggevers)
ETTEN-LEUR De 54-jarige
nachtwaker C. Aarts uit Breda is
gisteren in een Bredaas ziekenhuis
overleden aan de verwondingen, die
hij zaterdagavond opliep tijdens een
verkeersongeval in Etten-Leur.
Hij was mede-passagier in de auto
van H.A.C. van B. uit Zevenbergen,
die een auto op rijksweg 58 in
Etten-Leur geen voorrang verleende
vanuit de Hoge Vaartkant.
HAARLEM (ANP) De acteur
Matthieu van Eijsden is gistermor
gen op 74-jarige leeftijd m een zie
kenhuis te Haarlem overleden. De
heer Van Eijsden was daar vier
dagen geledeen voor een betrekkelijk
kleine operatie opgenomen.
De begrafenis is donderdag 12 no
vember om 13.00 uur op de begraaf
plaats „Zorgvliet" te Amsterdam.
MONTREAL (AFP) Een van
de vermoedelijke ontvoerders en
moordenaars van minister Pierre
Laporte is zaterdag gearresteerd.
Het is de 19-jarige student Bernard
Lortie, tegen wie op 23 oktober een
arrestatiebevel was uitgevaardigd.
Hij zou zijn aangehouden in een
woning in een westelijke wijk van
Montreal. Hij was in gezelschap van
een meisje, dat eveneens is gearres
teerd. Zij zou een vriendin zijn van
Paul Rose, die in verband met deze
ontvoeringszaak ook wordt gezocht.
De politie van Montreal heeft de
arrestatie van Lortie nog niet willen
bevestigen.
LONDEN (Reuter) Twintig
hippies hebben zaterdagavond
David Frosts' wekelijkse show
voor de Britse onafhankelijke
televisie verstoord, en Frost ge
noodzaakt uit te wijken naar een
andere studio.
De hippies bezetten tijdens de
rechtstreekse uitzending, die ge
woonlijk door miljoenen t.v.-kij-
kers wordt gevolgd, het podium,
bedolven Frost onder bloemen en
bespoten hem met waterpistool
tjes. Ze scholden en jouwden
hem uit, waarna de uitzending
werd afgebroken om later van
uit een andere studio te worden
voortgezet.
Ze zeiden Frost (foto), dat hij
zich infantiel gedroeg en begon
nen „doodt de varkens" te roe
pen.
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK-JERUZALEM Er bestaat een goede kans,
dat ondanks het verbitterde VN-debat van vorige week, de
vredesbesprekingen over het Midden-Oosten weer op gang
komen.
De grote diplomatieke activiteite in en rond de VN (de ministers
van buitenlandse zaken van Egypte en Israël hadden in het weekend
contact met de VN-hemiddelaar Gunnar Jarring) hebben diplomaten
de hoop gegeven, dat een hervatting van het vredesgesprek niet ver
af kan zijn.
Opmerkelijk was in dit verband ook de verklaring van de Israëlische mi
nister van defensie, Mosje Dajan, die zonder omhaal van woorden te kennen
gaf vóór hervatting van de onderhandelingen onder auspiciën van Jarring
te zijn, „omdat", zo zei Dajan letterlijk, „er geen bevredigender oplossing is
om tot een eind van de strijd te komen".
Onze correspondent uit Jeruzalem
tekent bij de belangwekkende ver
klaring van Dajan het volgende aan:
De vredesonderhandelingen zijn
dood, lang leven de vredesonderhan
delingen. Dit is de formule voor
een Israëlische terugkeer naar de
conferentietafel, zoals generaal Da
jan, de minister van defensie, die dit
weekeind heeft voorgesteld.
In een verrassende toespraak ver
klaarde hij vóór nieuwe vredeson
derhandelingen te zijn, omdat er
geen andere manier bestond een ein
de aan de oorlog te maken. Dajan
gaf hiermee niet de officiële politiek
weer, omdat hij sprak vóór de ka
binetszitting van zondag gehouden
was. Maar in het verleden is bewe
zen dat wat de generaal vandaag
denkt, Israël morgen doet. Dajan
gaat ervan uit dat „staakt het vu
ren" volgens t r>l-n Ro.?0-p wa^r-'
van de schending alle moeilijkheden
heeft veroorzaakt sinds vorige week
officieel afgelopen is.
Het huidige bestand is een heel
andere zaak. Dit is niet door de Ame-
JOHANNESBURG (Reuter)
Minister Bakker heeft bij zijn aan
komst in Johannesburg verklaard,
dat de betrekkingen tussen zijn land
en Zuid-Afrika moeten worden ge
handhaafd ondanks het feit, dat Ne
derland het in bepaalde opzichten
niet eens is met het beleid van de
Zuidafrikaanse regering. Deze me
ningsverschillen nemen echter niet
weg, dat de twee landen in de
gehele wereld vele vrienden hebben.
Minister Bakker herhaalde, dat
Nederland het door de Verenigde
Naties afgekondigde wapenembargo
tegen Zuid-Afrika in acht zal blij
ven nemen.
De Nederlandse bewijdsman be
tuigde zijn instemmming met het
initiatief van Ivoorkust om te ko
men tussen betere relaties tussen
Zuid-Afrika en de negerstaten van
Afrika.
(Van een onzer verslaggevers)
ZEVENBERGEN De 11-jarige
Bart van Ooijen uiit Zevenbergen is
zaterdagmiddag door een auto over
reden en in het Bredase Ignatiuszie-
kenhuis aan de verwondingen over
leden. De jongen was vanuit een
brandpad tussen huizenblokken plot
seling de Stoofstraat opgelopen.
DE CONFERENTIE vain de UNESCO
heeft in Parijs een resolutie aangeno
men die het mogelijk maaikit dat de
UNESCO de betrekkingen zal kun
nen verbreken met internationale or
ganisaties die vertegenwoordigd zijn
in Zuid-Afrika, Rhodesië en de Por
tugese gebieden.
Vooruitzichten voor
dinsdag en woens
dag vastgesteld
door het KNMI op
zondag 18.00 uur.
Onbestendig met
temperaturen over
dag omstreeks nor
maal en in de nacht
boven normaal.
Weersvooruitzichten in cijfers ge
middeld over Nederland. Voor dins
dag: Aantal uren zon: 0 tot 4. Min.
temp.: 0 tot 4 graden boven normaal.
Max. temp.: omstreeks normaal. Kans
op een droge periode van minstens 12
uur: 60 procent. Kans op een geheel
droog etmaal: 30 procent.
Voor woensdag: Aantal uren zon:
0 tot 4. Min. temp.: 1 tot 5 graden bo
ven normaal. Max. temp.: omstreeks
normaal. Kans op en droge periode
van minstens 12 uur: 50 procent.
Kans op een geheel droog etmaal: 20
procent.
rikanen geregeld en het dwingt bei
de kanten tot niets anders dan het
afzien van schietpartijen, aldus Da
jan. Hieruit volgt dat, hoewel de ge
neraal dit niet vermelde, de schen
dingen van het bestand niet langer
van belang zijn. Dajan benadrukte
steeds weer, dat Israël nu vanuit
een krachtspositie kon praten.
Hiermede bevestigde Dajan dat het
militaire evenwicht, dat volgens de
Israëli's door de schendingen van 't
bestand was gestoord, geheel of ge
deeltelijk hersteld is.
De generaal liet de vraag, hoe de
besprekingen op gang moeten wor
den gebracht, weloverwogen open.
Hij liet ook doorschemeren, dat Is
rael niet de minste haast heeft.
Omdat de Arabieren de bezette ge
bieden toch niet met geweld terug
kunnen krijgen, is het aan hen, of
misschien aan de Amerikanen, om
opnieuw een formule te ontwerpen
om de besprekingen op gang te
brengen. Dajan aanvaardde als een
onvermijdelijk feit dat Israel vroeg
of laat weer aan de conferentietafel
moet gaan zitten. Heeft het land niet
22 jaar lang om besprekingen ge,
smeekt? Het zou zich nu niet kun
nen veroorloven langs de lijn te blij
ven staan, terwijl zelfs Egypte be
sprekingen wil. Dajan was er zich
ook terdege van bewust dat de Ame
rikanen erop zuden staan dat, als
prijs voor de meest recente injectie
van miltairen en economische hulp,
Israël naar de onderhandelingstafel
zou terugkeren. Dajans nieuwe be
nadering zal in het Israëlische ka
binet zeker een meerderheid halen.
BERLIJN (AFP-RTR) De
Westberlijnse politie heeft gisteren
de 21-jarige ziekenverpleger Ecke-
hard W. uit Kreuzberg gearresteerd,
die ervan wordt verdacht te hebben
deelgenomen aan de aanslag in de
nacht van vrijdag op zaterdag op
een Russische schildwacht bij het
Russische oorlogsgedenkteken in de
Britse sector van Berlijn.
De gewonde Russische soldaat is
buiten levensgevaar. Volgens Russi
sche berichten maakt hij het rede
lijk, Hij is aan linkerzijde en arm
gewond. Zijn, identiteit is: Iwon
Iwanowitsj Tsjerbak. In de buurt
van de plaats waar de aanslag werd
gepleegd, zijn anti-communistische
pamfletten gevonden. Het gedenkte
ken werd, enige maanden na de
bezetting van Berlijn door het Sov
jet-leger. tussen het puin van de
stad opgericht. Enige stenen waren
afkomstig van Hitiers verwoeste
rijkskanselarij.
PHNOM PENH (Reuter) Door
het ontploffen van twee handgrana
ten zijn zaterdagavond in een bio
scoop in de Cambodjaanse hoofdstad
Phnom Penh 23 doden en 29 gewon
den gevallen. Onder de doden zijn
zes kinderen.
Aanvankelijk werd aan een aan
slag gedacht. De hele wijk werd
afgesloten, maar later achtte de
hoofdcommissaris van politie Kam
Nath, het waarschijnlijker, dat de
handgranaten toebehoorden aan een
Cambodjaanse militair en per onge
luk waren ontploft.
Een militaire commissie van het
Amerikaanse ministerie van defen
sie heeft oud-president Jonhnson en
diens minister van defensie McNa-
mara geknoei ten aanzien van de
oorlog in Vietnam verweten. De
burgerlijke leiders hadden destijds
naar het oordeel van de commissie
nagelaten de oorlog uit te roepen en
reservisten bij de strijd in te scha
kelen.
AMSTERDAM (KNP) leden) in dé Amster- het voorstel ver van een
- De Nederlandse Evan- damse Maarten Luther- gemeente-centrum wo-
gelisch-lutherse kerk zal kerk. nende leden primair te
het initiatief nemen tot De synodale commis- adviseren, over te stap-
de voorbereiding van sie van de kerk zal pen naar een kerk in
een internationaal oecu- daartoe de diverse hun woongemeente,
menisch concilie, waar- kerkleden benaderen, waartoe zij zioh aange-
in zullen samenkomen Ditzifde voorstel trokken voelen,
vertegenwoordigers van werd tijdens de pink- Voorts dient er vol-
alle kerken, die bereid sterbijeenikomst van de gens de synode op korte
zijn gezamenlijk hun algemene kerkvergade- termijn een topgesprek
identiteit „op het spel ring van de Nederland- te worden georgani-
te zetten" in het stre- se Hervormde kerk af- seerd mt alle kerken,
ven naar eenwording. gewezen. die in de raad van ker-
Op de synodevergade- ken vertegenwoordigd
Dit besloot afgelopen ring werd ook de toene- zijn. Doel daarvan is te
zaterdag de vergadering mende verstrooiing van komen tot een fusie,
van de synode der evan- de kerkleden bespro- een federatie of een an-
gelisch-lutherse kerk ken. De synode sprak dere vorm van gamen-
(ongeveer 100.000 kerk- zioh positief uit over werking.
(Van een onzer verslaggevers)
KALLO „Stop Progil, stop
Progil". Gescandeerd klonk deze
kreet zaterdag in het Belgische
dorp Kallo in de onmiddellijke
nabijheid waarvan zoals gemeld
een zwavelkoolstoffabriek van
Progil is gepland. Voor de ramen
van bijna alle woningen van het
2500 zielen tellende landbouw-
dorp hingen affiches met de
tekst: „Kallo weigert Progil". De
plaatselijke jeugdvereniging „De
Suikerbossies" organiseerde een
demonstratieve optocht waarin de
opschriften geen twijfel lieten
bestaan aan het standpunt van de
deelnemers ten opzichte van de
Progil-affaire: „Wie zwijgt stemt
toe, stop Progil", „Voor Progil
helpt geen pil", „Opdat wij Kallo
niet zouden verliezen, Progil pak
uw biezen".
In de optocht waarin voorna
melijk jongeren meeliepen werd
een als monster bedoelde papie
ren slang (foto) meegevoerd,
voorstellende het schrikbeeld
Progil".
Guido Hoogveld, voorzitter van
de jeugdvereniging „Suikerbos
sies": „We zijn vooral beducht
voor de bedreiging van ons leef
milieu door Progil en voor het
ontploffingsgevaar. Het is gewoon
niet verantwoord dat die fabriek
op nog geen 500 meter van Kallo
zal worden gebouwd".
Een Kallonaar, zijn schietboog
in foudraal op de rug, keek de
optocht met sceptisch gezicht na.
Toen we naar zijn mening vroe
gen haalde hij de schouders op:
„Wat kan de kleine man doen.
De groten hebben het immers
toch voor het zeggen en de kleine
laten zich gemakkelijk zand in
de ogen strooien".
„Het kapitaal is in België de
baas", zei een vrouw die even
het kuisen van haar auto onder
brak. „Er zal niets aan te doen
zijn" en een bakkersvrouw
meende: „Over twintig jaar is
Kallo opgeslokt door de fabrie
ken. Nou, dan gaan we verhui
zen. Er wordt immers overal
brood verkocht?".
Intussen had de optocht het
plein voor het raadhuis bereikt.
Uit een geluidswagen schalde
een lied waarin zinnen' voorkwa
men als „Van Progil, verlos ons
heer, van stankfabrieken verlos
ons heer, van Vlerick spaar ons
heer. (Vlerick is de Belgische
staatssecretaris die tegen de ves
tiging van Progil geen bezwaar
heeft)".
Daarna werd onder tromgerof
fel en gejuich de brand in het
Progil-monster gestoken.
