Provinciale besturen in actie
Noodtoestand in
Canada en
250 arrestaties
breda
„Nu al
hangt er
'n lucht
van rotte
witte
kool"
OOK AMBTENAREN
KRIJGEN F 400
Weer arrestaties van
KWJ-ers in Brazilië
Bijdrage exploitatie
tekort vliegveld
Midden-Zeeland
Scholieren protesteren
RADIO K KOCK
De Jong: Tito
krijgt zware
bewaking
TRUDEAU: OPSTAND DREIGT IN QUEBEC
Man uit Yerseke
steekt met
naald in oog
HAARWERK
Se MUL
Gas-
verwarming
Dakgoten
Ojoekwoe wil naar
Zwitserland
geweld
„Groep" dreigt
met
tegen Progil
saucijzebroodjes
PREMIER
„Zorgelijk probleem'
BISSCHOPPEN NV ééN BLOK
Onbehoorlijk
Directeur Dr. W. A. J. M. Harkx.
Hoofdredacteur L. Leijendekker.
Redactie- en Administratie-adres
Nieuwstraat 9, Terneuzen. tel. (01150)7920.
Abonnementsprijs m.i.v. 1 juli 1970
9,20 per kwartaal; per maand 3,25.
Losse nummers 15 cent, inclusief 4% B.T.W.
Gironummer 1945433.
VRUE ZEEUW
ZATERDAG
17 OKTOBER 1970
25e Jaargang
No. 6374
Advertentieprijsper mm 16 cent; minimum
per advertentie 2,40, exclusief 4% B.T.W.
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels-
advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel meer
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
VermeldingBrieven onder nummer, of Adres
bureau van dit blad, 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 Uur.
Voor het maandagnummervrijdag tot v.m.
11 uur.
Uitgeefster N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem
(Van onze verslaggevers)
HULST/CLINGE/OSSEN-
DRECHT/PUTTE „Er Is wel
gezegd, dat al het mogelijke ge
daan zal worden om de overlast
en de verontreiniging van wa
ter en lucht te beperken, maar
wat dat betreft heb ik niet zo
veel vertrouwen in de Belgen.
Dan zou ik dergelijke bewerin
gen nog eerder willen geloven
als ze hier in Nederland gedaan
worden. Ik ben voor het schep
pen van werkgelegenheid, maar
niet voor de vestiging van Pro-
gil". Mevrouw Peters uit Hulst
die dit zegt, staat volledig achter
de acties van Nederlandse zijde
om de Progil-vestlging in Kalo
bij Antwerpen te verhinderen.
„Er wordt gezegd dat Progil een
zoete geur zal verspreiden. Ik
vind het verschrikkelijk die
weeïge geur om over brand en
explosiegevaar nog maar te zwij
gen".
Schoenmaker G. van de Ber
gen in Clinge zegt er dit van:
„Ik ben ook radicaal tegen Pro-
gil. Ik vind het vervelend, dat
we straks zitten opgescheept met
de rommel van Progil. Als de
wind uit de verkeerde hoek
komt, hebben we de poppen aan
het dansen. Ik kan me voorstel
len, dat er met het oog op de
werkgelegenheid fabrieken moe
ten komen, maar deze fabriek is
har slecht voor alle andere men
sen. We zitten cr in vogelvlucht
hooguit twaalf kilometer van
daan. Voor mij hoeft het niet".
Enkele mensen, die we in
Zeeuwsch-VIaanderen om com
mentaar vroegen, bleken van de
Progil-affaire helemaal niets af
te weten, zoals mevrouw T. Bo-
gaert uit Clinge: „Progil, me
neer? Wat is dat. Nooit van ge
hoord. Ik lees de krant niet".
Mevrouw Willaert in Nieuw-
Namen: „Dacht u, meneer, dat
we dat tegen kunnen houden?
Ik heb er natuurlijk wel mijn
mening over. Ik ben gewoon
tegen vestiging van die Franse
chemische fabriek, want op die
manier verdwijnt alle natuur
schoon. Het is trouwens nu al zo,
dat je 's morgens in Nieuw-Na-
men de fabrieken van Antwer
pen kunt ruiken. En dat wordt
met de dag erger".
Ook de bevolking van Ossen-
drecht en Putte is niet gelukkig
met de dreigende vestiging van
Progil, ze bleek ons gisteren. De
heer J. Sluyts, winkelier in Put
te, vindt dat er nodig interna
tionale afspraken moeten ko
men. „Sinds de vestiging van be
drijven pal over de grens (o.a.
BASF red.) hangt hier vaak een
vieze lucht van rottende witte
kool", zegt hij.
De 79-jarige heer Torenstra
meent: „Wat moeten wij met al
die vuile lucht van anderen?
Maar onze burgemeester schijnt
het niet erg te vinden. Die be
weert, dat die lucht en de stof
fen, die erin zitten, wel over ons
heen gaan. Voor mij mogen ze
ermee in Frankrijk blijven, als
ze zo nodig hun rommel kwijt
willen".
In Ossendrecht zijn de straten
makers J. de Vos en A. Theuns
het ook niet eens met al die fa
brieken in de buurt. „En nu dat
Progil erbij komt, kan de toe
stand nog wel eens echt gevaar
lijk worden", zegt De Vos. Zijn
collega valt hem bij en beweert
dat de zinken dakgoten in het
dorp veel te lijden hebben. „De
gaten vallen er zomaar in", zegt
hij.
Tenslotte mevrouw Sitters,
moeder van drie jonge kinderen
en zelf bronchitispatiënte. Op
aanraden van de dokter is zij
ruim vijf jaar geleden naar Os
sendrecht verhuisd en had baat
bij de verandering van lucht. De
laatste tijd heeft zij echter weer
geregeld last van aanvallen. „Als
het zo doorgaat, kan ik net zo
goed weer in de stad gaan wo
nen en ik zie de vestiging van
Progil dan ook met angst tege
moet".
BERN (AP) De voormalige Biaf-
raanse leider Ojoekwoe probeert asiel
in Zwitserland te krijgen, nu hij zijn
toevluchttsoord Ivoorkust moet ver
laten.
ZWARE DRUK
OP REGERING
TEGEN PROGIL
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG/DEN BOSCH/DEN HAAG/GENT De ernstige bezorgdheid in zuidwest-
Nederland over de vestiging van de zwavelkoolstoffabriek Progil nabij Kallo aan de Schelde
is gisteren zowel in Zeeland als in Brabant in daden omgezet.
Provinciale Staten van Zee
land vatten liun verontrusting
samen in een motie, die ter ken
nis zal worden gebracht van de
regering, de Eerste- en Tweede
Kamer, Provinciale Staten van
Brabant en de provinciale bestu
ren in noordelijk België.
Gedeputeerde Staten van Brabant
hebben een telegram gestuurd aan
de minister-president, waarin de Ne
derlandse regering wordt verzocht, al
het mogelijke te doen om het milieu
in West-Brabant en Oost-Zeeland te
beschermen tegen de nadelige gevol
gen van een vestiging van Progil.
Gedeputeerde Staten van Zeeland
vinden de zaak-Progil zo urgent, dat
zij nog dit weekend contact zullen
opnemen met drs. Kruisinga, staats
secretaris van Sociale Zaken en
Volksgezondheid. Zij zullen hem ver
zoeken stappen te ondernemen bij dè
Belgische regering.
Bijna 500 leerlingen van vijf scho
lengemeenschappen uit ,vuile-lucht-
stad" Vlaardingen hebben gistermid
dag aan het slot van een protestmars
door Den Haag bij het Ministerie van
Sociale Zaken en Volksgezondheid in
de Zeestraat een protestbrief afgele
verd voor staatssecretaris Kruisinga.
De leerlingen dringen er in de brief
op aan, dat de heer Kruisinga maat
regelen neemt die leiden tot een snel
le inwerkingtreding van de wet op de
luchtverontreiniging.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Ook het overheids
personeel krijgt een extra-uitkering
in het kader van de algemene loon-
ronde van 400 gulden. De minister
raad heeft dit besloten. Het exacte
bedrag staat nog niet vast.
Eind november krijgen de ambte
naren al vast 200 gulden, eind januari
de rest. Is in januari het gemiddelde
van wat het bedrijfsleven uitkeert
(Van een onzer verslaggevers)
HULST De gemoederen in
Zeeuwsch-VIaanderen en West-Bra
bant over de komst van Progil naar
de linker Scheldeoever vlak bij de
Nederlandse grens raken langzamer
hand verhit. Gistermiddag werd on
ze redactie in Hulst gebeld' door een
zich „Jonker" noemende persoon die
dreigde de vestiging van deze zwa
velkoolstoffabriek „desnoods met
geweld" te zullen bestrijden.
De man, die later toegaf geen
Jonker te heten, maar zijn eigenlij
ke naam weigerde te noemen, zei
woordvoerder te zijn van een „ge
heim genootschap". Deze groep zou
nog nooit eerder in actie zijn geko
men, maar Zeeland als werkterrein
hebben. Door de telefoon verklaarde
de man dat het genootschap bestond
uit o.a. een aantal oud-militairen,
dat bekend was met het gebruik
van explosieven. „Jonker" be
schouwde zijn telefoontje als eerste
officiële waarschuwing aan het
adres van die politici „of het nou
Nederlandse of Belgische zijn, in
teresseert me niks" die vestiging
van Progil naar Antwerpen stimule
ren.
De rijkspolitie in Hulst, die door
ons over het telefoontje is ingelicht,
heeft contact opgenomen met de
waarnemend districtscommandant
van de rijkspolitie in Zeeland. De
politie heeft voorlopig een afwach
tende houding ingenomen. Mocht
blijken, dat het dreigemenet serieus
genomen moet worden, zal onmid
dellijk de Belgische Rijkswacht op
de hoogte worden gebracht. De poli
tie had nooit eerder vernomen van
het bestaan van een extremistisch
geheim genootschap in Zeeland.
nog niet bekend, dan wordt in die
maand 200 gulden uitbetaald. Zou
achteraf blijken dat deze tweede uit
kering te hoog is, dan vindt later ver
rekening plaats.
Voor jeugdige werknemers van de
overheid zal een aangepaste regeling
worden opgesteld. De uitkering zal
ook op enigerlei wijze in de over-
heidspensioenen worden verwerkt.
Het is de bedoeling dat de lagere
overheidsorganen het voorbeeld van
het rijk zullen volgen.
(ADVERTENTIES)
■EN BEGRIP VOOS
■rkond iMfittat
trutt-
DZEM
Warme
Noordstraat 107. Tel. 01150-4255
TERNEUZEN
Onze publikaties over de vestiging
van Progil zijn gisternacht, zoals wij
vrijdag in enkele edities nog konden
melden, ook ter sprake geweest in de
Tweede Kamer aan het eind van de
algemene beschouwingen over de
staatsbegroting voor 1971. Op vragen
van D'66-fractieieider Van Mierlo
zegde premier De Jong toe, dat de
Nederlandse regering de vestiging
van Progil, pal tegen de Nederlandse
grens, zal opnemen met de Belgische
regering, in het bijzonder met de
Belgische minister van volksgezond
heid.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister-president
De Jong heeft gisteren verklaard dat
de veiligheidsmaatregelen rond het
bezoek van president Tito van Joego
slavië „tenminste zo streng" zullen
zijn als bij het bezoek van president
Soeharto van Indonesië.
„De veiligheid van de president is
voor ons een zorgelijk probleem", al
dus de heer De Jong.
Zoals gemeld brengt de Joegoslavi
sche president komende week een
driedaags bezoek aan ons land, waar
bij hij o.m. Amsterdam, Den Haag en
Eindhoven aandoet.
(Van onze redactie buitenland)
MONTREAL De Canadese regering heeft voor heel Canada de nood
toestand afgekondigd. Kort daarna werd in Montreal en Quebec-stad een
groot aantal arrestaties verricht. In Montreal bijna 250 personen, onder wie
de advocaat Robert Lemieux, die allen aanhangers zijn van het Front voor
de Bevrijding van Quebec (FLQ). Onder de arrestanten in Quebec-stad be
vonden zich de twee FLQ-leiders Vallières en Gagnon en de voorzitter van
de centrale vakbondsraad in Montreal.
De Canadese premier, Trudeau,
heeft de uitzonderingsbepalingen aan
het Canadese parlement voorgelegd,
en daarbij de vertrouwenskwestie ge
steld. Hij wil de bewuste wet voor
lopig tot 30 april IDÏ1 van kracht la
ten blijven. Dc idtzonderUigabLj ;in-
gen gelden voor heel Canada. Op
grond daarvan kunnen verdachten
worden gearresteerd en zonder recht
op borgtocht maximaal negentig da
gen worden vastgehouden. Voorts
kan de politie waar dan ook huiszoe
king verrichten zonder dat ze daar
voor speciale toestemming nodig
heeft.
Het FLQ wordt in een decreet be
titeld als een groepering die gebruik
van geweld bepleit om de regering
ten val te brengen, en niet terug
deinst voor ernstige misdrijven als
moord, bedreiging met moord en ont
voering.
In het communiqué waarin de af
kondiging van de uitzonderingstoe
stand bekend werd gemaakt, deelde
de Canadese premier mee, dat hij
vrijdagmorgen brieven had ontvan
gen van de Quebecse premier Bou
rassa en het gemeentebestuur van
Montreal, waarin op het gevaar van
een opstand werd gewezen.
De door de komst van een sterke
legermacht gespannen sfeer in Mon
treal dreigde tot een uitbarsting te
komen, toen grote groepen zich open
lijk achter de FLQ stelden. Studen
ten in Montreal bereidden een mas
sale staking voor om daarmee hun
steun te betuigen aan het bevrij-
dingsfront. Ook het bestuur van de
vakbonden in de hoofdstad van Que
bec stelde zich achter de eisen van
de FLQ.
(Van onze correspondent)
YERSEKE De 38-jarige L. M. uit
Yerseke zal ten gevolge van 'n onge
val op zijn werk een van zijn ogen
moeten missen.
Toen hij bezig was zakjes ge
schoonde mosselen dicht te naaien,
bralk onvoorzien het touw door. De
paknaald schoot door tot in zijn oog.
Direct operatief ingrijpen baatte niet.
(Van onze redactie buitenland)
RIO DE JANEIRO/ROTTERDAM Opnieuw heelt de Braziliaanse politie
arrestaties verricht onder leiders en leidsters van de Katholieke Werkende
Jongeren. Het aantal arrestaties is nu gestegen tot 17. De nieuwe arrestaties
hebben het conflict tussen de Braziliaanse regering en het r.-k. episcopaat
verscherpt.
In verscheidene plaatsen zullen vandaag in Nederland door de KWJ mani
festaties worden gehouden om de bevolking in te lichten over de arrestaties
en martelingen van KWJ'ers in Brazilië. In Rotterdam zal na afloop van een
bijeenkomst van Sint Joris, de vakbondsorganisatie van katholieke bouwvak
kers, worden gedemonstreerd. Het einddoel is het consulaat-generaal van
Brazilië, waar een petitie zal worden aangeboden. Tevens zal een groot aan
tal handtekeningen (meer dan 40.000) worden overhandigd.
Voor het eerst in de geschiedenis van de Braziliaanse kerk hebben alle
bisschoppen zich na de jongste arrestaties verenigd in een protestschrijven
aan de regering. Zelfs de als zeer conervatief hekend staande aartsbisschop
van Rio de Janeiro, kardinaal Jaime de Barros Camara, heeft zich bij dit
protest aangesloten.
De grootste Icollektie dames-
en herenhaariverk vindt
U ih de showrooms van
Zwaar bewapende militairen van
liet Canadese leger bewaken hier
het stadhuis van Montreal.
(ADVERTENTIES)
Heb jij voor Piet
die krant van
vorige week nog
J met die bon
voor een baan waar
je beter ven wordt?
•EtATTI
Ginnekenweg 43, telefoon 01600-32288
Terkoop ook via Uw kapper, vraag
hem een introduklie.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Met zeven stem
men tegen heeft de provinciale sta
tenvergadering van Zeeland een
voorstel van Gedeputeerde Staten om
voor veertig procent bij te dragen in
't grote exploitatietekort (f 75.000)
van de Stichting Vliegveld Midden-
Zeeland aangenomen. Vrijwel alle
fracties maakten ernstige bezwaren
tegen de wijze waarop het stich
tingsbestuur had gehandeld. Alleen
de S.G.P. (vijf zetels) en D'66
(twee zetels) wensten hun bezwaren
ook in tegenstemmen om te zetten.
De heer E. Ph. Nieuwkerk (CHU)
vond het landingsgeld (f. 5) veel te
laag en vond een verviervoudiging
van dit bedrag niet onredelijk. Bo
vendien zei hij zijn steun aan het
voorstel van G.S. te willen verlenen
als een vertegenwoordiger van de
provincie in het stichtingsbestuur
zitting zou mogen nemen. Later
deelde gedeputeerde A.J. Kaland
mee, dat de stichting het provincie
bestuur heeft gevraagd een zetel in
het stichtingsbestuur in te willen
nemen.
De heer H. Kapenga van D'66
vertelde dat al in 1968, toen aan de
Prov. Staten werd voorgesteld f.
50.000 (de helft van de stichtings-
kosten van het vliegveld) te fourne
ren, enkele statenleden hun onge
rustheid uitspraken over de door
hen verwachte exploitatietekorten,
terwijl ook kritiek werd uitgeoefend
op de hoogte van de erfpachtscanon
die door de dienst der domeinen
werd verlangd. „Men had zich voor
af, dus voor de aanleg, rekenschap
moeten geven van de dekking van
de tekorten en van het verkrijgen
van garanties daarvoor". De heer
Kapenga, die memoreerde dat de
stichting vliegveld Midden-Zeeland
zich pas enkele dagen voor de ope
ning van de luchthaven met een
subsidieverzoek tot gemeenten en
provincie heeft gewend, noemde dit
onbegrijpelijk en onverantwoord.
Het verwijt door (Je stichtingsvoor
zitter, onlangs aan de gemeenten die
niet subsidiëren, gericht, als zouden
zij kortzichtig zijn omdat een vlieg
veld met een tekort van f. 75.000
'een koopje zou zijn, noemde de D'66-
woordvoerder onbehoorlijk. De heer
Kapenga die in herinnering bracht
dat het vliegveld pas zijn eerste
voltooiingsfase heeft bereikt, zei
bang te zijn dat ook de exploitatie
tekorten nog maar hun eerste fase
zijn ingegaan en dat zij binnen
enkele jaren een ondragelijke last
voor provincie èn gemeente zullen
vormen. Bovendien vroeg hij zich
af, waarom het bedrijfsleven, dat
tenslotte samen met de provincie de
stichtingskosten heeft gedragen, nu
ook in de tekorten geen bijdrage
levert „Sterk heb ik de indruk dat
het stichtingsbestuur welbewust
heeft gewerkt naar een situatie,
waarbij de overheid in een dwang
positie wordt geplaatst, waarin het
moeilijk zal zijn om „neen" te zeg
gen.... Als wij op dit verzoek een
gunstige beslissing zouden nemen,
zouden wij als staten van Zeeland
andere belangengroepen een vrij
brief geven om soortgelijke stunten
uit te halen". WD-woordvoerder ir.
W. Landheer vond het normaal dat
in de beginfase een vliegveld
verliesgevend is. De heer C. Th. A. v.
Waterschoot (PPR) zei, slechts met
moeite het voorstel te kunnen steu
nen, omdat het enige alternatief
sluiting van het vliegveld betekent.
Ook de heer P.J. Everaert (KVP)
uitte kritiek, maar hij had geen
bezwaar tegen de subsidie. P. A.
Roels (PvdA) had veel kritiek op
de handelwijze vain het stichtings
bestuur. „Hoe kan een dermate
kostbaar project gerealiseerd wor
den, voordat men een waterdichte
exploitatie rond heeft?" De SGP-er
F. Dieleman vond het voorstel een
precedent. „Wordt het niet te ge
makkelijk gemaakt zulke zaken te
beginnen?" Ook had hij bezwaar
tegen de openstelling van het vlieg
veld op zondag, wat de gedeputeer
de Kaland de opmerking ontlokte,
dat ook de Zeelandbrug op zondag
niet gesloten wordt. Enkele gemeen
ten hebben overigens geweigerd in
de kosten bij te dragen: Domburg
Veere, Mariekerke, Kortgene er»
Reimerswaal.
T.a.v. de stichting van een soortgelijk
vliegveld bij Hulst zullen G.S. een
zelfde houding innemen, aldus deel
de gedeputeerde A.J. Kaland tijdens
de beantwoording van de opmerkin
gen der statenleden mee. Hij was het
eens met de kritiek, maar we moe
ten primair blij zijn, dat er in Zee
land een vliegveld gekomen is". Hii
deelde mee, dat de provincie bij het
rijk had getracht de erfpacht verlaagd
te krijgen. Dit was niet gelukt.
