Prinsjesdag bezorgt Nederland een koude douche:
Arbeidsonrust om
f 400 in bouw blijft duren
Minder acties bij Philips
NVV zegt
„neen" tot
loonpauze
Troonrede in rechtszaal Breda
Accordeonist: t wordt
elk jaar beroerder
Haven weer aan t werk
Loonpauze
3% meer belasting
Huren 7% hoger
5% prijsstijging
Ook minder
belasting
Krachtig optreden
Tot 18 jaar
naar school
Het zat er in
Nader praten
NIEUWE BRANDER
SNIJDT STAAL VAN
70 CM BIJ KMS
WOENSDAG
16 SEPTEMBEE 1970
25e Jaargang
No. 6347
Uitgeefster N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. - Fel is in Nederland gereageerd op de bestedingsbe
perking, die gisteren in Troonrede en Miljoenennota is aangekondigd.
Commentaar
2000 woningwetwoningen meer
Voor liet eerst boven de 30 miljard
Ontwikkelingshulp wordt 1 procent
CHOCOLADE CBÜFERS
Hoop
AKZO
Schip uitgebrand
in Antwerpen
DirecteurDr. W. A. J. M. Harkx.
HoofdredacteurL. Leijendekker.
Redactie- en Administratie-adres
Nieuwstraat 9, Terneuzen, tel. (01150)—7920.
Abonnementsprijs m.i.v. 1 juli 1970
9,20 per kwartaal; per maand 3,25.
Losse nummers 15 cent, inclusief 4% B.T.W.
Gironummer 1945433.
Advertentieprijs per mm 16 cent; minimum
per advertentie 2,40, exclusief 4% B.T.W.
I
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels-
advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel méér
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
VermeldingBrieven onder nummer, of Adres
bureau van dit blad, 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 uur.
Voor het maandagnummervrijdag tot V.m.
11 uur.
f
BESTEDINGSBEPERKING IN 1971
Wordt in bijna alle commentaren erkend? dal er iets moet gebeuren om de overver
hitting van de economie tegen te gaan, over de wijze waarop bestaat geen eenstem-
mingheid.
Industrie, landbouw en middenstand zijn van oordeel dat te zware
lasten op het bedrijfsleven worden afgewenteld. Volgens de vakbe
weging is juist het tegenovergestelde het geval. De regeringspartijen
hebben zich intussen bij monde van hun fractieleiders in grote lijnen
achter de regering opgesteld. De oppositie daarentegen heeft aange
kondigd zich krachtig te zullen verzetten.
Het meest omstreden punt in het bestedingsbeperkingspakket is een
loonpauze per 1 januari a.s. De organisaties van de grote werkgevers
„betwijfelen de zin en het nut" van die loonpauze. De vakcentrales
zijn er zonder meer tegen. „Daar komt nieuwe arbeidsonrust van."
Minister. Roolvink heeft aan de SER advies gevraagd over de termijn en de
werking van een loonpauze. Bedrijfstakken, waar de loonontwikkeling niet
uit de hand is gelopen, kunnen ervan uitgezonderd worden. Hoopvol perspec
tief: de vakbeweging zal wel weer spoedig aan het centraal loonoverleg
deelnemen, want minister Roolvink heeft laten weten bereid te zijn alsnog
artikel 8 uit de loonwet te schrappen. Een adviesaanvrage aan de SER ter
zake spreekt duidelijke taal.
Bestedingsbeperking! Dat was een
ijskoude douche op Prinsjesdag.
Maar het zat er in: Nederland kon
niet onbeperkt doorgaan met meer
te consumeren dan .te produceren.
Wie hef kabinet De Jong op dit punt
niet gelooft moet maar ten rade
gaan bij de EEG-commissie. Van die
kant is allang gewaarschuwd, dat
de Nederlandse economie door over
verhitting vast dreigt te lopen.
Is het duidelijk dat er wat moet
gebeuren, het is natuurlijk de vraag
of het pakket maatregelen van Prof.
Witteveen (Financiën) inderdaad het
gewenste afkoelingseffect zal heb
ben. Grijpt de minister te sterk in
dan stagneert de welvaartsgroei
voor geruime tijd. In het andere
geval blijft de inflatie etc. voortdu
ren en zijn we al even ver van huis
Is het bijvoorbeeld verstandig de
verlaging van de loon- en inkom
stenbelasting nu toch door te laten
gaan? De consumptievergroting, die
hiervan het gevolg zal zijn is duide
lijk in strijd met de noodzaak de
bestedingen af te remmen.
Over deze en andere vragen
moet zakelijk gediscussieerd kunnen
worden. Maar zal dit ook gebeu
ren? De bestedingsbeperking inclu
sief de loonpauze komt midden in
een conflictsituatie aan het loon-
front. Bovendien staan de kamer
verkiezingen vlak voor de deur. Al
les bij elkaar bepaald niet het ideale
klimaat voor een zakelijk gesprek.
Dat weet de regering natuurlijk
ook. Voor de oppostitie in het par
lement behoeft zij echter niet bang
te zijn. Die kan door onderlinge ver
deeldheid toch geen vuist maken.
Aan de volgzaamheid van de rege
ringspartijen behoeft niet getwijfeld
te worden. Blijft over het buiten-
gebeuren. Het pressiemiddel van de
buitenparlementaire actie, dat de
laatste jaren steeds meer als wapen
gehanteerd wordt, zal gezien de
reeds bestaande arbeidsonrust ze
ker worden toegepast. Zal de rege
ring ook tegenover die druk over
eind kunnen blijven? Die vraag za
het politieke strijdtoneel in de ko
mende weken en maanden beheer
sen.
De vakbeweging en de werkge
versorganisaties hebben in eer
ste instantie negatief gereageerd op
de voorgenomen loonpauze. Er zijn
ook andere middelen, zeggen zij,
om de loonontwikkeling in de hand
te houden.
Dat klopt, maar tot dusverre heb
ben belangrijke delen van het ge
organiseerde bedrijfsleven Gods
water min of meer over Gods
akker laten lopen.
Die passiviteit die onmacht werd na
passiviteit, die onmacht werd na
tuurlijk sterk bevorderd door hef
feit dat de grote vakcentrales sinds
enkele maanden niet meer aan het
loonoverleg deelnemen, daarmee
hun grote boosheid demonstrerend
over artikel 8 in de loonwet, het
„betuttelings"-artikel, dat minister
Roolvink de bevoegdheid geeft bij
afzonderlijke CAO's in te grijpen.
Het heeft er alle schijn van, dat
de heer Roolvink zijn lesje geleerd
heeft en nu bereid is artikel 8 te
laten vallen De desbetreffende ad
viesaanvrage aan de SER wijst daar
op. Als dat zo is dienen de vak-
De bestedingsmogelijkheden worden verder in het plan-Witteveen als
volgt afgeremd:
Per 1 januari worden de loon- en inkomstenbelasting, de vennootschaps
belasting, de benzine-accijns en de bijzondere verbruiksbelasting van
personenauto's voor de duur van één jaar met drie procent verhoogd.
Opbrengst rond 550 miljoen gulden.
In gebieden met een krappe bouwvakarbcid-itijnarht, met name de Rand
stad, komt een tijdelijke heffing (waarschijnlijk rond vijftien procent)
op de aannemingssom van bouwwerken in de sector industrie, handel en
verkeer. Opbrengst 200 miljoen. Deze maatregel heeft twee neveneffecten:
de produktie van woningwetwoningen kan met 2.000 woningen worden
opgevoerd. Het bemoeilijken van nieuwe vestigingen in de Randstad
bevordert bovendien het industriespreidingsbeleid i.e. vestigingen elders.
Dit komt goed uit voor Zeeland, waar faciliteiten voor industrievestiging
per 1 januari 1971 worden geschorst.
De omzetbelasting wordt verhoogd van 12 naar 14 procent. Opbrengst
655 miljoen. Het O.B.-tarief op eerste levensbehoeften wordt gchter van
4,3 tot 4 procent teruggebracht.
De consumptieve kredietverlening, het kopen op afbetaling, zal worden
bemoeilijkt evenals het aangaan van persoonlijke leningen.
De overheidsuitgaven worden nog dit jaar op een aantal terreinen beperkt
dan wel getemporiseerd. Te temporiseren uitgaven voor 1971: rond 140
miljoen.
De belastingverzwaring bedraagt in totaal ruim één miljard. Tegenover
die verhoging staat echter nog een verlichting van de belastingdruk. Prof.
Witteveen wil de verlaging van de loon- en inkomstenbelasting met 300
miljoen, waartoe reeds eerder is besloten, handhaven. Hiervan profiteren
vooral de lagere inkomens en de middengroepen. Verdere verlagingen
betreffen de heffing op investeringen, invoerrechten (Kennedy-ronde) en
de commissarissenbelasting.
Met de rijksbegroting voor 1971 is voor het eerst de 30-miljardgrens over
schreden: in totaal vragen de uitgaven 32.725 miljoen. Daar staan 30.663
miljoen aan ontvangsten tegenover. Het tekort bedraagt dus ruim 2 miljard.
De financiering hiervan vormt geen probleem. Bij de uitgavenstijging is de
regering binnen de overeengekomen zes-procentsnorm gebleven. Van die
stijging (ruim drie miljard) moet 1,2 miljard gereserveerd worden voor de
ambtenarensalarissen. Politiek opvallend punt: gemeten naar het nationaal
inkomen wordt er in 1971 minder geld voor de defensie beschikbaar gesteld
dan dit jaar.
Blijkens de Troonrede liggen de hoofdaccenten van het regeringsbeleid
het komend jaar op de beheersing van de economie, de beveiliging van het
leefmilieu en een juiste gezagshandhaving. Dit laatste punt vormde zelfs de
opening van de Troonrede. De desbetreffende passage, waarover naar ver
luidt binnen het kabinet nogal wat te doen is geweest, belooft enerzijds een
aanpassing van de wet aan „zich wijzigende levensopvattingen, zoals het
verlangen naar meer vrijheid en meer democratische beïnvloeding", en stelt
anderzijds in het vooruitzicht „krachtig optreden tegen groepen, die de ge
boden vrijheid misbruiken om op onverdraagzame wijze anderen hun op
vattingen en gezagspatroon op te dringen of ernstig overlast aan te doen".
Volgens regeringswoordvoerders is deze laatste passage geïnspireerd door de
ernstige ongeregeldheden rond de Dam van enkele weken geleden. 1
Nog ander belangrijk nieuws van Prinsjesdag:_
De ontwikkelingshulp wordt opgevoerd tot 'één procent van het nationale
inkomen.
Wie geld te vorderen heeft van de fiscus (en omgekeerd) krijgt rente c.q.
moet rente betalen. De netto-rente zal 4,8 procent bedragen.
De kosten van levensonderhoud zullen met rond 5 procent stijgen. Het
reëel besteedbare loon stijgt als gevolg van de bestedingsbeperking met
slechts 1,8 procent.
Los van de bestedingsbeperking staat een verhoging van de opcenten van
de wegenbelasting van 134 naar 174 procent.
Ook het PTT-tarief voor drukwerk en nieuwsbladen wordt-verhoogd.
De huren van oude woningen worden per 1 april 1971 met zeven procent
verhoogd.
Er komt een jongerenstatuut ter regeling van de rechtspositie van de
werkende jongeren in de bedrijven. Binnen tien jaar zullen alle jongeren
tot tenminste hun achttiende jaar naar school gaan. Per 1 augustus 1971
wordt de volledige leerplicht al met één jaar verlengd.
De coördinatie in het vervolgingsbeleid ten aanzien van drugs en porno
grafie wordt verbeterd.
Het Nederlandse volk wordt geregistreerd in een nationaal nummei'systeem
en dan „opgeborgen" in computers.
DEN HAAG (ANP) Prinsjesdag 1970 in Den Haag is weer minder
druk bezocht geweest dan voorgaande jaren. Toch waren ze er weer:
de kijkgragen, die 's morgens om negen uur hun klapstoeltjes neerzetten
langs de route, hun boterhammetjes uitpakten en de thermosfles open-
schroefden. Ze waren geringer in aantal dan voorgaande jaren. De
wafelbakker, de draaiorgelman, de speldjesverkoper en de harmonica
speler klaagden hartgrondig tegen elkaar. Ze stelden vast, dat het niet
aan het slechte weer alleen ligt, dat de mensen wegblijven. „Het wordt
elk jaar beroerder en dit jaar mag je blij zijn een handgeldje bij elkaar
te krijgen", meende de accordeonist.
De politie zette tientallen mannen bij de toegangswegen. Met auto
bussen waren ongeveer duizend militairen aangevoerd voor een nadere
afzetting langs de 1500 dranghekken.
Incidenten bleven uit, toen de stoet van de koningin van het paleis
Lange Voorhout naar het Binnenhof trok. Alles verliep vreedzaam.
Kabouters ventten een krant, die naast de „officiële" troonrede een
alternatieve troonrede bevatte. Aangekondigd als de officiële troonrede
vonden deze kabouterkranten nogal wat aftrek.
De terugtocht naar het paleis Lange Voorhout werd zijn pracht en
praal voor een groot deel ontnomen door de regen, die juist de omvang
van een wolkbreuk had, toen de koningin en prins Bernhard uit de
koets stapten.
N
(Van een onzer verslaggevers)
VLISSINGEN In de afde
ling zware plaatwerkerij van de
n.v. Koninklijke Maatschappij
De Schelde te Vlissingen, is een
nieuw apparaat geïnstalleerd,
dat in staat is om staal tot 70
centimeter dikte met grote
nauwkeurigheid te snijden.
Het nieuwe stuk gereedschap,
dat officieel „pyrocopt G2 snij
brander" heet, werkt op hoge-
druk acetyleen of op methaan,
propaan of aardgas.
In de „pyrocopt G2" worden
enorme temperaturen opgewekt,
waardoor het te snijden metaal
in een smalle voor onder de
brander wegsmelt.
(Van onze verslaggevers en correspondenten)
AMSTERDAM - DEN HAAG - ROTTERDAM De arbeidsonrust in ons
land ziet er iets minder stormachtig uit, nu de havenstaking in Rotterdam
zo goed als afgelopen is en in de diverse Philipsbedrijven de stakingsacties
enigszins afnamen. Dit laatste overigens voorlopig, want men wacht het
gesprek af dat de bonden morgen met de Philipsleiding hebben. (Zie over
Philips en de haven elders in dit blad). Rustig is het in het,land rond de 400
echter bepaald niet. Met name de bouwvakkers lijken niet van plan zich
neer te leggen bij de weigering van een extra uitkering.
De vakbonden in de bouw mogen
van de rechter acties van werknemers
om de 400 gulden steunen. Dit blijkt
uit de uitspraak die de president van
de Amsterdamse rechtbank, mr. U. W.
H. Stheeman, gisterochtend heeft ge-
(ADVERTENTIES)
Voorstellingen:
1030 (beh.zo.)-12.30-13.30-15.00-1630-l7.30uor
LEUVEHAVEN (bij Metro-station Beun)
Tel.: 10101114287
centrales onverwijld terug te keren
naar de conferentietafel.
Wanneer het normale loonoverleg
dan weer is hersteld moet daar ook
de kwestie van de loonpauze aan de
orde gesteld kunnen worden, inclu
sief alternatieve oplossingen. We
kunnen ons niet voorstellen dat de
regering bij een normaal loonover
leg zonder meer zou vasthouden
aan de loonpauze. Dat zou olie op
het vuur zijn van de buitenparle
mentaire agitatie.
daan in het kort geding dat de aan
nemersbonden tegen de drie bouw
vakbonden hadden aangespannen.
Mr. Stheeman wees de eis van d^
werkgevers om steunacties van de
banden te verbieden van de hand,
omdat naar het hem voorkwam de ac
ties van de bonden niet duidelijk in
strijd zijn met de bewoordingen van
de c.a.o. en ook geen geweld aandoen
aan de bij de uitvoering ervan in acht
te nemen goede trouw. De bouwwerk-
gevers worden veroordeeld in d>e kos
ten van het geding 500,
De heer A. Buys, namens de cen
trale commissie bouwnijverheid spre
kend. heeft enige hoop, dat de werk
gevers de uitspraak sportief zullen
opvatten en dat ze nu de noodzaak in
zien tot het voeren van overleg over
de kwestie van de extra uitkering. De
houding van de werkgevers zal van
betekenis zijn voor de verdere acti
viteiten van de bonden in de bouw
nijverheid en daardoor voor het kli
maat in de bouw. De werkgevers in
de bouw blijven tot dusver echter bij
hun weigering.
Volgens een woordvoerder van de
centrale commissie bouwnijverheid,
het samenwerkingsorgaan van de drie
bouwbonden, hebben ook gisteren in
tal van plaatsen bouwvakkers niet ge
werkt. Zo gingen in Rotterdam sta
kende werknemers van Van der
Vorm en Nedam met succes andere
bouwstellingen in de stad 'af om ook
daar de mensen tot staken te bewe
gen.
In Eindhoven legden bouwvakkers
onder meer het werk aan het bejaar
dencentrum Peppelrode stil. De bon
den hebben de indruk dat zowel in
de stad als in de provincie Utrecht de
onrust in de bouw snel groter wordt,
In het mislukte overleg tugsen de
raad van bestuur van de AKZO en de
vakbonden, maandagavond in Noord-
wijk, had de AKZO-direetie voorge
steld een gezamenlijk initiatief te ne
men om het overleg in de Stichting
van de Arbeid over de kwestie van de
400,opnieuw te doen openen. De
bonden waren niet bereid hieraan
mee te werken. De AKZO-directie
overweegtnu de mogelijkheid deze
stap zelf te doen.
De onrust binnen het AKZO-con-
eern tengevolge van het uitblijven
van een akkoord over de 400,
heeft zich opnieuw uitgebreid. Bij
Enka-Bred'a wordt door elke ploeg,
dus elke 8 uur, voor 2 uur gestaakt.
Ook in andere AKZO-bedrijven wor
den zitstakingen e.d. gehouden.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Het NVV weigert
beslist mee te werken aan het advies
dat de regering aan de SER heeft ge
vraagd inzake de loonpauze. Dit ver
klaarde gisteravond de voorzitter
van het NVV, de heer A. Kloos, tij
dens de tv-uitzending „Vanavond in
Nieuwspoort".
Het verzoeningsgebaar van minis
ter Roolvink, die duidelijk liet blij
ken dat hij, via een andere advies
aanvraag aan de SER, bereid is het
fel omstreden artikel 8 uit de loon
wet te laten vallen, was voor de heer
Kloos niet voldoende. Hij eiste min
of meer onmiddellijke intrekking
van dit artikel zonder vooraf advies
te vragen aan de SER.
Minister Roolvink betreurde deze
houding en zei: „Van mijn kant
maak ik er geen prestigezaak van.
Het landsbelang eist dat de anderen
(vakbeweging, red.) mijn uitgesto
ken hand accepteren."
(Van een onzer verslaggevers)
Als een laaiende fakkel lag gister
avond in de Antwerpse haven het
Zweedse vrachtschip Marianne:
brandweerlieden, die al een hele na
middag hadden gevochten om de
brand te blussen, hadden alle hoop
opgegeven. Men vreesde dat het
schip zou kapseizen door de grote
hoeveelheden water die men in de
ruimen had gespoten.
De brand brak om, kwart voor drie
uit. Het schip kwam uit Bremen,
waar het een lading van honderden,
tonnen chemische produkten en
auto's in - het onderruim had gela
den.
De Marianne had als eindbestem
ming Griekenland. De schade is
eno-rm. De oorzaak van de brand is
onbekend.
DE ANTWERPSE POLITIE heeft
een geestelijk gestoorde gearresteerd
die zij verdenkt van brandstichting
m de Antwerpse haven. Aanvanke
lijk vermoedde men, dat Rotterdamse
stakers de branden hadden veroor
zaakt.
(Van een onzer
verslaggevers)
BREDA Een Bredase
officier van justitie, mr.
P. van Benthem, bewees
gistermiddag hoe snel ver
tegenwoordigers van het
openbaar ministerie kun
nen reageren en oordelen.
Tijdens de behandeling van
een snelrechtszaak wegens
verstoring van de openbare
orde haakte hjj gistermid
dag in op een passage uit
de op dat moment nog
maar nauwelijk verklonken
Troonrede.
„De koningin heeft het
vanmiddag in haar troon
rede gezegd en ik wil het
hier aanhalen. Er staan
dingen te veranderen wat
de gedragingen van bepaal
de personen betreft. Het
moet maar eens afgelopen
zijn anderen op onver
draagzame wijze te bejege
nen. Men moet niet langer
zelf de baas willen spelen".
aldus mr. Van Benthem.
Drie Tilburgse jongeman,
nen hadden vorige week
in de nacht van zondag
op maandag een auto „op
z'n kop op het trottoir ge
klapt". Een hunner had
eerst geprobeerd de nieu
we minnaar van zijn ex-
vriendinnetje persoonlijk
te lijf te gaan. Toen dat
niet Lukte grepen hij en
zijn broer en diens vriend
overigens onder invloed
van alcoholmaar de
auto van de minnaar. Vol
gens de officier was dit
„een uitgesproken zaak
voor snelrecht. Dergelijke
daden doen inbreuk op de
openbare orde". Hij eiste
iegen de verdachten uit Til
burg twintig dagen gevan
genisstraf. waarvan
voorwaardelijk met
proeftijd van drie jaar. De
politierechter, mr. L. C.
van der Plas vonniste con
form de eis.
tien
een
9
X
