Veel stakingen in
P hi I ipsvest igingen
Akkoord
haven
in zicht
HARDE MAATRECELEN VAN
REGERING VERWACHT
Den Haag
beraadt
zich over
zigeuners
RAADSMAN BONDEN: ACTIES OM F 400 NIET VERBIEDEN
„Gevolgen
in bouw
niet te
overzien
Wild-west in
Kloetinge
VLIEGTUIG
GEKAAPT
NEE!!!
Gesprek met Hoechst
over f 400 afgebroken
MAN NA VAL
IN SLUISKIL
OVERLEDEN
LIMBURGSE BOUWERS
BEREID IE PRATEN
Zigeuners nog in Hilvarenbeek
Succes
VATICAANSE KLAP
IN GEZICHT
ARGENTIJNSE
BISSCHOPPEN
SHV EN BONDEN
LATEN VEER
HOUDT
VAN LANGE OP,
.rms
U I
DirecteurDr. W. A. J. M. Harkx.
HoofdredacteurL. Leijendekker.
Redactie- en Administratie-adres
Nieuwstraat 9, Terneuzen. tel. (01150)—7920.
Abonnementsprijs m.i.v. 1 juli 1970
9,20 per kwartaal; per maand 3,25.
Losse nummers 15 cent, inclusief 4% B.T.W.
Gironummer 1945433.
DINSDAG
15 SEPTEMBER 1970
25e Jaargang
No. 6346
Uitgeefster N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem
Advertentieprijsper mm 16 cent; minimum
per advertentie 2,40, exclusief 4% B.T.W.
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels
advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel méér
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
VermeldingBrieven onder nummer, of Adres
bureau van dit blad, 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 uur.
Voor het maandagnummervrijdag tot v.m.
11 uur.
PRINSJESDAG
VOL ONRUST EN BEZORGDHEID
(Van onze verslaggevers en correspondenten)
DEN HAAG Terwijl de arbeidsonrust over het hele land
met het uur toeneemt, kijkt Nederland gespannen uit naar de
maatregelen die een zeer bezorgde regering vanmiddag in
Troonrede en Miljoenennota zal aankondigen.
Het kabinet-Dc Jong zal naar stellig wordt verwacht de
huidige overbesteding krachtig gaan afremmen en een hoge dam op
werpen tegen een dreigende loongolf. Er gaan in dit verband sterke
geruchten over een loonpauze. In regeringskringen wordt de arbeids
onrust vau dit ogenblik ervaren als de ernstigste sinds 1945. Het kabi
net houdt vooral zijn hart vast voor de economische gevolgen.
Al met al is Prinsjesdag 1970 een dag vol onrust, spanning en bezorgd
heid. Behalve de stakingen in een groot aantal Philipsvestigingen (hierover
elders op deze pagina) concentreert de onrust rond „de 400,zich mo
menteel vooral op de bouw.
Op de meeste bouwbedrijven waar
vorige week al werd gestaakt, ligt
het werk nog stil, terwijl gisteren
het werk ook is neergelegd bij Dura
in Tilburg, Intervam in Tilburg,
A.C.B. en Luitgaarden in Vlaardin-
gen, Kinsam in Lochem, Theunnissen
in Alkmaar en in de Marinehaven in
Den Helder. Onder de werknemers
die bezig zijn met de nieuwe sporthal
in Rotterdam, die morgen officieel
wordt geopend, heerst volgens de
kath. bouwbond St.-Joseph ,veel on
rust".
Inmiddels komen bij de bond ook
steeds meer berichten binnen over
aannemers die, zij het min of meer
„verkapt", de 400 toch uitbetalen,
bijvoorbeeld in de vorm van een
loonsverhoging. Negen timmerfabrie
ken in Bergambacht (samen 1500
man) keren de volle 400 uit.
In Breda zijn zeventien chauffeurs
van de meubelfabriek Meurop gister
middag op1 staande voet ontslagen, na
dat de directie van dit Belgische be
drijf de looneisen van 400 gulden in
eens en een loonsverhoging van 37,50
gulden per week had geweigerd. De
chauffeurs gingen niet in op het aan
bod van 200 gulden ineens. Zij zijn
geen van allen lid van een vakbond.
(Meer daarover op pagina 3).
Bij Enka-Breda, dochter van AKZO,
zijn de twee-uurs stakingen de laatste
dagen onverminderd voortgezet. Van
avond komen georganiseerde werk
nemers en vakbonden bijeen om de
situatie tot dan te bespreken en, zo
nodig, een nieuwe strategie uit te
stippelen.
Intussen zijn de vakbonden inge
gaan op een uitnodiging van AKZO
voor een .gesprek. Dit gesprek begon
pas gisteravond laat. Zoals bekend
wil AKZO slechts f 200,geven, de
vakbonden eisen 400,
Het NVV-personeel (ruim 1000 men
sen) krijgt 400,evenals bij het
CNV. Bij het NKV wordt nog over
legd. Voorts keert Batavus in Heeren-
veen de 400,uit overigens ten
koste van de kerstgratificatie.
Het overleg van de vakbonden met
Unilever is gisteren opnieuw vastge
lopen. Unilever wil slechts 200,
betalen.
(Van een onzer verslaggevers)
SLUISKIL Gisternamiddag om
een uur overleed in het St.-Elisabeth-
ziekenhuis te Sluiskil de 41-jarige
J. P. Wullems uit Sluiskil. De man
viel zaterdagavond in zijn woning
van de trap en moest met ernstige
verwondingen in het ziekenhuis
worden opgenomen.
BUENOS AIRES (KNP) De Ar
gentijnse bisschoppenconferentie
heeft een scherpe nota ontvangen
van het pauselijk staatssecretariaat.
In deze nota veroordeelt het Vaticaan
„de niet te rechtvaardigen houding,
welke sommige priesters en katho
lieke organisaties hebben aangeno
men tegenover de ontvoeringen, dood
van ex-president Aramburu".
De nota. ondertekend door staats
secretaris kardinaal ViQlot, wondt in
Argentinië beschouwd als een klap
in het gezicht van de Argentijnse bis
schoppen die duidelijk een naar twee
kanten uit te leggen verklaring had
den afgelegd over de toenemende
deelneming van zogenaamde derde-
nvereldpriesters aan reivoiuitlioiniaiire
activiteiten.
(ADVERTENTIES)
De eerste winnaar van
1000 gulden
in het grote kolenspel is
ttUBuitink,Srautelaan2,Baaxn.
Wijhouüenstesiis
hardnekkig vol
dat zelfs een
simpele krentenbol
zoals die heden
wordt gemaakt
van Bums het
allerbeste smaakt
DWARSGEBAKKEN
UTRECHT (ANP) Het bestuur
van het gewest Limburg van het
Algemeen verbond van ondernemers
in de bouwnijverheid heeft in een
telegram aan het hoofdbestuur van
de bond, aangedrongen op
onverwijlde hervatting van het cen
traal overleg inzake de loonsituatie
in de bouwnijverheid.
Dit met het oog op de bijzondere
situatie in de grensprovincies.
Zoals bekend hebben de centrale
werkgeversorganisaties in de bouw
nijverheid geweigerd, met de bon
den te praten over een extra uitke
ring van f 400,-.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG - HILVARENBEEK
Er is nog niet beslist wat er met de
93 Oosteuropese zigeuners, die op het
parkeerterrein van het recreatiepark
De Beekse Bergen in Hilvarenbeek
verblijven, moet gebeuren. Gister
avond deelde een woordvoerder van
het Ministerie van Justitie mee dat
de toestand „blijft zoals die is". Voor
hoe lang, kon hij niet zeggen. Het ziet
er echter niet naar uit dat er vandaag
veel besproken zal worden in Den
Haag, d'at immers genoeg heeft aan
Prinsjesdag.
Gisteren is tussen verschillende mi
nisteries en op het Ministerie van
Justitie intern druk overleg geweest,
Een paar kinderen van de zigeu
ners die nu nog in Hilvarenbeek
verblijven.
maar dat heeft niet tot resultaten ge
leid die naar buiten bekend konden
worden gemaakt.
ZigeurierkonjHig Koos Petaio is gis
termiddag naar justitie gegaan om
daar te pleiten voor het definitief toe
laten van de zigeuners. Volgens de
zigeunerkoning zijn de 93 zigeuners,
onder wie tal van kinderen, politieke
vluchtelingen. Volgens, de zegsman
van justitie is het niet waarschijnlijk
dat de zigeuners op die basis een ver
blijfsvergunning krijgen.
In Hilvarenbeek en omgeving heerst
een soort angstpsychose. Tijdens het
weekeinde zijn politiemannen wezen
zeggen, d'at iedereen ramen en deu
ren gesloten moest houden en mid
denstanders werden nog eens extra
op de zigeuners geattendeerd. De
middenstanders van Hilvarenbeek en
Tilburg-Zuid houden zich zeer stipt
aan de adviezen, evenals de rest van
de bevolking. De meeste middenstan
ders weigeren zelfs maar iets aan de
zigeuners te verkopen, ook als deze
met het geld in de hand staan.
Bij de rijkspolitie zijn de laatste da
gen maar enkele klachten wegens
overlast binnengekomen. Voorzover
bekend heeft de groep geen overtre
dingen van enige importantie begaan.
"Van een onzer verslaggevers)
EINDHOVEN/BREDA/MIDDELBURG. Zoals verwacht is giste
ren in verschillende Philips-bedrijven in het land gestaakt als gevolg
van het afbreken van de onderhandelingen tussen de vakbonden en
de raad van bestuur van Philips over een uitkering van 400,bruto.
Er is o.m. gestaakt in Eindhoven, Tilburg (Volt), Breda, Roosendaal,
Middelburg (Vitrite), Stadskanaal, Zwolle, Dordrecht, Gorinchem,
Drachten, Hoorn, Leeuwarden, Winterswijk, Hoorn, Almelo en Hooge-
veen. Philips zelf schatte het aantal stakers tussen 7000 en 8000. Het
aantal kan echter veel hoger zijn geweest omdat de Philips-persdienst
niet op de hoogte bleek te zijn van verschillende stakingen. De vak
bonden schatten het aantal stakers op 20.000.
De raad van bestuur van Philips heeft de eerste stakingsgolf in het bedrijf
passief over zich heen laten gaan. De vakbonden daarentegen zijn gister
avond pas goed in de aanval gegaan. Verklaarden zij tijdens het weekend
nog slechts dat zij eventuele stakingen zouden steunen, gisteren werd tijdens
een vergadering van bondskaderleden te Eindhoven duidelijk dat de bonden
vanaf vandaag volop mee in de slag zullen gaan.
Vanmorgen zullen de vakbondsbe
stuurders in Utrecht bijeen komen
om een strijdplan op te stellen. De
heer Van Bijsterveld, hoofdbestuurs
lid-van de fabrieksarbeidersbond St.-
Willibrordus, zei hierover: „De acties
zullen scherp, maar waardig moeten
zijn. De vakbeweging is veel te lang
te fatsoenlijk geweest". Hy spoorde
de vakbondsleden aan tot langzaam-
aanacties, modelwerk en andere ac
tiviteiten die het verloop van het
werk in de fabrieken kunnen stagne
ren. Hij adviseerde ook geen over
werk aan te nemen. Op vragen van
kaderleden verklaarde hij dat de
vakbeweging de stakers zal verdedi
gen tegen eventuelp, repress,-<Ues van
Philips-directies.
De 700 werknemers van de lamp-
voetenfabriek Vitrite te Middelburg,
waarin Philips een meerderheidsbe
lang heeft, hebben gisteren snel suc
ces gehad met een staking, die het
hele bedrijf van 's morgens vroeg
tot diep in de middag plat legde. De
directie van Vitrite bleek bereid tot
onmiddellijk onderhandelen over de
400,wanneer de staking tege
lijkertijd werd beëindigd. De af
spraak werd van beide kanten na
gekomen. Het overleg leverde de
werknemers een extra-uitkering van
400,bruto per 1 oktober en nog
eens 400,bruto per 1 januari a.s.
(te verwerken in de cao's) op.
Dit „akkoord van Middelburg" zal
bij de centrale directie van Philips
in Eindhoven waarschijnlijk slecht
aankomen. Vitrite kan, in tegenstel
ling tot bijna alle andere Philips
vestigingen in het land, zelfstandie
loonafspraken maken. Vitrite heeft
het beleid van de raad van bestuur
van Philips met betrekking tot de
400,duidelijk doorbroken. De
vakbonden beschouwen het succes bij
Vitrite als een sterke steun in de rug
by zijn volgende acties.
Nieuwsgierige bouwvakkers wachten buiten het verloop van het kort geding af.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM „Als de spontane
acties in de bouw niet gekanaliseerd
worden binnen de landelijk overeen
gekomen uitkering ineens van 400
gulden, dreigt er een grote chaos.
Mocht de rechter acties verbieden,
dan zijn de gevolgen niet te over
zien. De macro-eeonomische conse
quenties zullen enorm zijn. Rad
draaiers staan klaar om de bouw
over te nemen en het voorbeeld van
de Rotterdamse haven te volgen,
waar de schade door de staking
aangericht, per dag op 50 miljoen
gulden moet worden geschat."
Aldus gisterochtend mr. M. G.
Rood, die de bouwvakbonden ver
tegenwoordigde bij het kort geding,
dat de werkgevers in het bouw
bedrijf hebben aangespannen tegen
deze bonden.
De eis van de werkgevers is, dat
de vakbonden zich zullen onthou
den van acties om een extra-uitke
ring te krijgen buiten de cao om.
Voor iedere dag, dat de bonden toch
actie voeren, vragen de werkgevers
een dwangsom van 1 miljoen gul
den.
■Het geding diende voor mr. U.
Steehman, president van de Am
sterdamse rechtbank, die volgende
week dinsdag of zoveel eerder als
mogelijk uitspraak zal doen.
Het Amsterdamse paleis van
justitie stond onder zware politie
bewaking, omdat van de zijde van
de bouwvakarbeiders actie werd
verwacht. Er deden zich echter
geen incidenten voor. Wel staat
voor vanmiddag een demonstratieve
optocht in de hoofdstad op het pro
gram.
Mr. Rood noemde het kort geding
een volstrekt onjuist initiatief van
werkgeverszijde. „Nog nooit is in
Nederland een rechter gevraagd
om acties van vakbonden te verbie
den, die gericht zijn op inkomsten
verbetering van hun leden. Ik zie
dit kort geding als een poging om
de vakbonden zelf aan te passen
en buiten spel te zetten."
Mr. A. J. Haakman, die namens
de werkgevers in het bouwbedrijf
optrad, vond het een gevaarlijke
gedachte, dat er tijdens de looptijd
van een verbindend verklaarde cao,
die tot 1 januari 1971 geldt, onrust
kan worden toegestaan met die
zelfde cao als inzet. Het stakings
recht is niet van toepassing, aldus
z(jn betoog, wanneer het in strijd
is met de normen, die het overleg
tussen werkgevers en werknemers
regelen.
Bij Volt in Tilburg, waar vorige
week woensdag reeds gestaakt werd
door de vaklieden, heeft gisteren on
geveer 1200 man (eenderde van het
totaal) het werk neergelegd.
(Zie verder pagina 3)
(Van een onzer verslaggevers)
GOES De 39-jarige caféhouder
G. H. van V. uit Goes heeft op wild-
westwijze een geringe drankschuld
van z(jn klant R. J. S. uit Kloetinge
willen vereffenen. Toen hij de fami
lie S. op het Binnenhof te Kloetinge
niet thuis trof, werd hij zo kwaad, dat
hij naar zijn auto terugliep, een
florbertgeweer pakte en drie kogels
afvuurde die bij de voorruit de wo
ning van S. binnendrongen en door
de achterruit weer verlieten. Dankzij
het feit dat enkele buren het num
mer van de auto van Van V. hadden
genoteerd, kon de politie later de
Goese caféhouder arresteren. Na ver
hoor, voorgeleiding en in-beslag-
name van het geweer, werd Van V,
weer vrijgelaten.
(Van onze correspondent)
ROTTERDAM De staking van
het Rotterdamse havenpersoneel is
in een beslissend stadium gekomen.
Vertrouwensmannen van het NVV
die samen met de Scheepvaart Ver-
eeniging Zuid rond de tafel zitten in
een poging tot een akkoord te ko
men, zijn het eens geworden over
een voorstel dat hen is gedaan door
R. Hulsker, voorzitter van de be
drijfsgroep havens van de Nederland
se Bond van vervoerspersoneel, en A.
•Boon, tweede voorzitter van het NVV
Dit voorstel houdt in dat de stakers
vanmorgen, wanneer zij tenminste het
werk weer hervatten, honderd gul
den „in het handje" krijgen uitbe
taald en vrijdag nog eens honderd
gulden. Daarnaast zullen de vakbon
den in het eisenpakket, dat zij op 1
november bij de SVZ op tafel zou
den leggen, dergelijke voorwaarden
verwerken, dat het totaal overeen
komt met de eis van 37,50 extra
per week, zoals de stakers nu onder
meer stellen.
Na urenlange onderhandelingen is
men gisteravond tot overeenstemming
gekomen. Het ging. er alleen om de
afspraken voorlopig nog geheim te
houden, uit angst dat de militante
actiegroep „Arbeidersmaeht Rotter
damse Haven" weer greep op de sta
kers zal krijgen en hen ervan zal
trachten te weerhouden weer aan het
werk te gaan.
Dat de actiegroep dit inderdaad
zal gaan proberen, wordt niet uitge
sloten geacht, vooral ook omdat de
onderhandelaars zich er terdege van
bewust zijn, dat het akkoord dat zij
nu met de officiële NW-delegatie en
met de bedrijvencommissie heeft be
reikt, lang niet de eisen dekt, waar
aan de stakers tot gisteravond nog
onverminderd vasthielden.
Met name het uitbetalen van de
gestaakte dagen is volkomen onder
tafel geschoven en daarvoor in de
plaats zijn nu de tweehonderd gal
den „in het handje" gekomen, een
bedrag dat bij lange na niet de gele
den schade dekt. Alles hangt nu af
van de manier waarop de stakers
vanmorgen reageren op het pamflet
dat hen namens de onderhandelaars
NVV en Bedrijvencommissie wordt
uitgereikt.
De indruk bestond gisteravond dat
er onder de stakers een groot aantai
werkwilligen schuilt. In de voorgaan
de dagen is echter ook gebleken hoe
groot de macht van de uiterst mili
tante actiegroep „Arbeidsmacht Rot
terdamse Haven" is, zodat conflicten
niet uitgesloten worden geacht.
(VERVOLG OP PAGINA 5)
MÜNCHEN (RTR/DPA/AP)
Gisteren is een Roemeens verkeers
vliegtuig, dat op weg was naar Praag
gekaapt. Het is op het vliegveld van
München geland.
De politie heeft de kapers waar
schijnlijk Hongaren aangehouden.
Het waren drie mannen van wie er
twee gewapend waren, een vrouw en
twee kinderen. Er werd geen verzet
geboden.
De machine was op weg geweest
van Boekarest naar Praag en men
was, daartoe gedwongen, via Honga
rije en Oostenrijk naar Beieren en
München gevlogen.
(ADVERTENTIE)
met zijn verkoop van
Dames-, Heren- en
Kinderconfectie
Nog even geduld
Morgen verder lezen op de
voorpagina.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Gistermiddag zijn de onderhandelingen tussen verte
genwoordigers van de Vakbonden van Chemie Arbeiders en de directie van
Hoechst-Vlissingen n.v. afgebroken. Van vakbondszijde werd daarbij de eis
van een uitkering ineens ter hoogte van 400,— bruto gesteld. De directie
van Hoechst conformeerde zich echter aan de bedragen, die elders in het
land in de chemische industrie werden uitbetaald en die liggen op 200,—
De partijen zijn niet tot overeenstemming kunnen komen, waarna de vak
bonden het overleg hebben afgebroken.
Vandaag zal de ondernemingsraad van Hoechst, die zeer onlangs is ge-
vorm, bijeenkomen om over de nu ontstane situatie te spreken. Het is nog
niet bekend of het by Hoechst tot stakingen of andere acties zal komen.
De directie van Hoechst stelt zich po het standpunt dat eerder door de
Stichting van de Arbeid is gepresenteerd en dat hierop neerkomt, dat
uitkeringen van 400,— gewettigd kunnen zijn in gevallen dat bedrijven
met koppelbazen werken. De ondernemingen die niet met koppelbazen
werken, en daartoe behoort Hoechst, kunnen de werknemers uitkeringen
aanbieden die variëren tussen 0 en 400 gulden.
De directie van Hoechst stelt zich op het standpunt dat eerder door de
200,— gulden middenweg gekozen, welke echter voor de bondsvertegen-
woordigers niet acceptabel was.
Op de bouwwerken van de n.v. De Delta in Vlissingen en Middelburg,
waar de vorige week een staking uitbrak, werd gisteren weer normaal ge
werkt. Ook vandaag wordt het werk gewoon voortgezet, maar morgen wordt,
indien bij de onderhandelingen met de directie geen resultaat is bereikt'
weer gestaakt.
