„ALTERNATIEVE RECHTBANK" STRAFT NIET CUTTERZUIGER VAN BREDA NAAR BELGISCH MEER Gigantisch transport lokt duizenden de straat op Mr. Burger vraagt Polak menselijkheid Oecumenica stap 'ns over op perfekt tot de laatste trek Brulkikvorsen Vertrouwen in V.S.-politiek sterk gedaald Abortus I Abortus II Gemengd huwelijk n Derk de Vries hééft hef! Vrede voor Ulster - Tijdrovend - Centimeterwerk - Zonder muziek Politie-inval in 19 sexboetieks Frits van der Poel praat met VPRO DONDERDAG 13 AUGUSTUS 1970 (Van een onzer verslaggevers) AMSTERDAM Als alles gaat zoals Adriaan Venema en de re dactie van het literaire magazine „Soma" willen, gaat in september de alternatieve rechtbank van start. Mensen, die zich tekort ge daan of zelfs onrechtvaardig be handeld voelen kunnen met hun klacht gaan naar die mindere" rechtbank die bestaat uit drie ju risten en drie andere personen, terzake kundig. De uitspraak van dat zestal is bindend voor klager en beklaagde. Wie door de jury in het gelijk gesteld wordt, kan zich gelukkig prijzen met een rechtsge voel, waaruit de kwetsuren zijn weggestreken, wie ongelijk krijgt moet zich daarbij neerleggen. Nie mand wordt gestraft, niemand be taalt de kosten van het geding. Wie gelijk krijgt is gelukkig en juridisch stelt de zaak niets voor. T"anwaar deze belangeloze, veel tijd eisende organisatie? Het begon allemaal met een in zijn rechtsge voel aangetaste Adriaan Venema (29), schrijver van de roman „Van een bloedrode manchet en een kooi kershondje". Die roman gaat over èen „business jongen", ofwel een prostitué. Een aantal weken gele den liet de VARA in haar zaterda- middagprogramma „Dit is het be gin" een vraaggesprek horen door enige redacteuren van Soma met een door hen verzonnen schrijver Charles B. Whistier. Die laatste sprak met wat minachting over „ene Adriaan Venema, een busi ness jongen die in urinoirs ope reert". Venema vond de vereenzelviging dom en beledigend. Een schrijver is niet zomaar gelijk te stellen met zijn personages, en, zegt Adriaan Venema, als dat boek autobiogra fisch was, zou ik verder niets meer kunnen schrijven. „Overigens heb ik niets tegen „business jongens". Een weer woord werd de schrijver in dit opbel-programma echter niet ge gund. „Omdat er nog twee platen gedraaid moesten worden". Later kreeg hij die kans wel. zij het, dat de VARA, aan wie hij fascistische tendensen verweet, daar de kritiek tegen hem persoonlijk was gericht, zonder dat hij toen gelegenheid kreeg iets terug te zeggen Juist dat fragment wegknipte. Venema nam contact op met Soma-hoofdredac- teur Dirk Kooiman en het resul taat van hun onderhandelingen was, het plan voor de „alternatieve rechtbank". Voor een „echte" rechtzaak voelde Venema niet veel. Hij kan zich voorstellen, dat veel mensen ervoor terugschrikken naar de rechter te lopen met hun klacht: niet iedereen weet welke wegen hij moet bewandelen, en een advocaat die dat wel weet kost veel geld. Veel mensen voelen zich niet zo thuis in de juridische sfeer. En sommigen hebben er geen zin in maanden te wachten voor de zaak aan het rollen komt. Een van de grote voordelen van de „alter natieve" rechtbank is, dat er geen straf wordt gegeven. De kosten van het proces betalen is er even min bij. Het enige dat moet wor den betaald zijn de reiskosten en de huur van de rechtzaal. „Onze bedoeling is, en nu spreek ik ook uit naam van Soma, dat dit een permanente zaak wordt, zodat iedereen die in de clinch ligt naar de alternatieve rechtbank toekomt. Adriaan Venema verwacht, dat de drempelvrees voor de alternatieve rechtbank minder zal zijn dan bij de „echte". Veel reacties zijn er niet op het plan, maar Venema is optimistisch genoeg om te vermoeden, dat de vakantie daar oorzaak van is. „Ik had gehoopt, dat de mensen zichzelf zouden aanmelden om mee te doen, of om een klacht in te dienen, maar die hoop bleek ijdel". Hij is intussen met de Soma-men- sen bezig om juryleden aan te zoeken, onder meer bij de Vereni ging van Letterkundigen. Overigens: „Het kan best zijn, dat we bezig zijn met iets dat helemaal niet nodig is, misschien zijn we er te laat mee, misschien is het klimaat er nog niet rijp voor". Als er vergelijkingen moeten worden getrokken, noemt Venema het Victnam-tribunaal van enkele jaren geleden, waarbij Amerika beschuldigd werd van het plegen van oorlogsmisdaden in Vietnam. Ook dat tribunaal had geen conse quenties, maar het gaf mensen die daar behoefte aan hadden een ze kere voldoening. „Ik vraag me ook af of Neurenberg geen alternatieve rechtbank was", oppert Adriaan Venema. Terug naar de concrete praktijk van dè „alternatieve rechtbank". Als er een jury is van zes perso nen zouden de stemmen wel eens kunnen staken. „Dat is ook een uitspraak", zegt Adriaan Venema vriendelijk, „we kunnen allebei gelijk hebben en daar leggen we ons dan bij neer". Onder enorm veel bekijks kruipt het mammoet-transport hier over een kruispunt in Breda. BREDA „Als Pele op dit uur van de nacht in een open landauer door Breda was gereden had het op straat niet drukker kunnen zijn dan nu." Een opmerking van één der duizenden belangstellenden, die dinsdagnacht het giganten-transport van de cutterzuiger Breda van Breda-Noord naar het Belgische Meer gespannen volgde. Een zwaar en moeilijk transport, dat uitgroeit tot een soort reclamestoet voor een carnavalsoptocht. De directie van Stoof, die het transport van de ZTM-zuiger op zijn nieuwste trailer met 96 wielen verzorgt, en de Bredase politie hebben de gelegenheid aangegrepen om het Bredase en Nieuw-Ginnekense publiek eens goed te laten zien hoe je een der gelijk karwei energiek en kleurrijk aanpakt. Voorafgegaan door drie blauw en geel zwaailicht voerende politie wagens en een gedeelte van de Stooffamilie te voet (jacquet, hoge hoed en het Bredase Politie Harmoniegezelschap ontbraken er net aan) glijdt het machtige gevaarte schijnbaar moeiteloos tussen de huizenrijen, lichtmasten, bomen, elektriciteitsdraden en verkeersbor den door. Een blok metaal van 120.000 kilo, 30 meter lang en 4.50 meter hoog. Ervoor en erachter trekkers van 325 PK, hulpwagens, een hoogwerker van de gemeente en een ploeg van de dienst openbare werken. Grote mannen van het transport: trailer- voerder Johan de Rooy, trekker chauffeur Ben Bilock, technisch voorbereider en colonne-comman dant Janus Boomaars en Jos Stoof, die met enkele anderen de wegmas- todont coacht. Jos Stoof: „Speciaal voor dit tran sport hebben wij een nieuwe metho de bedacht. Onze trailer van 15 meter lengte en 40 ton gewicht (draagkracht 350 ton) was veel te kort voor de cutterzuiger. Tussen trekker en trailer hebben wij daar om een aparte drijfstang laten ma ken. Een ding van een meter of negen. Datzelfde aan de achterkant van de trailer voor het geval we in bochten zouden blijven steken". Directeur K. Stoof: „Voor dit transport hebben wemet behulp van Vriens speciale banden voor de trailer moeten aanschaffen. Onder de trailer 96 en 10 mee als reserve". Het meest spectaculair doet het werk van Johan de Rooy aan, hoe wel dergelijke transporten alleen slagen dank zij uitstekend team werk. Hij bedient de vanuit de trek ker niet bestuurbare trailer met de zuiger erop. Met behulp van een electrische besturing laat hij de 12 wielassen zo in groepen draaien, dat op het hele 28 kilometer lange tra ject alleen een paar overhangende boomtakken sneuvelen. De reactie van de directie na de geslaagde rit: „Grandioos. Fantastisch gegaan. Geen draadje, geen ruitje, geen boompje meegenomen. Alle lof aan onze mensen en veel dank aan de politie en de gemeente". Na het vertrek om negen uur dinsdagavond aan de Regenbeemd in Breda ziet het er niet naar uit, dat het transport zo vlot zal verlopen. Het traject door Breda-Noord naai de Wilhelminasingel vergt aanzien lijk meer tijd dan gepland is. Voor een deel is dat op rekening te schrijven van de duizenden toe schouwers, die op alle kruispunten het manoeuvreren door hun aanwe zigheid extra bemoeilijken. Ook op de balkons van de flats in Breda- Noord ziet het zwart van de belang stellenden. „Eindelijk is er eens iets te doen in Breda-Noord en dan wil len wij er van mee profiteren", meent een gemoedelijke huisvader vanuit zijn balkonfauteuil". Vana vond kan hij er weer voor gaan zitten, want dan komt het tweede gedeelte van de cutterzuiger Breda op precies dezelfde manier bij hem onder het raam door. Al snel wordt duidelijk, dat half Breda is uitgelopen. Terwijl het transport pas om kwart voor elf bij de Claudius Prinsenlaan arriveert stonden er al vanaf half negen toe schouwers te wachten op nog veel verder gelegen kruispunten waar het transport zou passeren. De Stoofen, hun personeel en de heren Mulders van de Zand Transport Maatschappij kijken hun ogen uit. Dat heeft niemand verwacht. Slag vaardige Jos Stoof toch wel een beetje, want hij heeft 's middags in aller ijl nog grote reclameborden aan de zuiger laten bevestigen. De heren Mulders volgen vandaag zeker zijn voorbeeld voor het tweede tran sport. 22.45 uur: hoek Beverweg - Clau dius Prinsenlaan. Steken hoeft niet, de bocht is makkelijk te halen. 23.15 uur: hoek Wilhelminasingel - Wil- helminastraat. Feilloos zeilt het ge vaarte op een paar centimeter langs een lichtmast en een gemeentelijke blopmbak op hoogte. 23.25 uur: hoek Ginnekenweg - Zandberglaan. Bij een levensmiddelenbedrijf moeten de zonneschermen omhoog. 23.35 uur: Oranjeplein. Weer centimeter werk. Nu tussen twee lichtmasten en een aantal verkeersborden door. Tijd voor koffie, aangedragen door vrouwelijke Stoofen. Om 24.00 uur komt volgens ver wachting het moeilijkste punt: hoek Prins Hendrikstraat - Valkeniers plein en direct daarachter hoek Valkeniersplein - Allerheiligenweg. Lichtmasten en verkeerszuilen zijn voor de zekerheid al weggehaald. Het publiek wordt door tientallen begeleidende auto's op veilige af stand gehouden. Over kunstwerken van gemeentebeplantingen heen JOHAN DE ROOY draait het voorste dieel voorzichtig naar zijn goede richting. Alles ver loopt prima. Nog steeds duizenden toeschouwers. Nu krijgen de 12 uitvoerders van het transport meer ruimte. Het tem po gaat omhoog, tot een snelheid van 6 kin-uur. Ulvenhout wordt om 00.45 uur bereikt. Tijd voor een warme hap in een cafetaria. De café's in Ulvenhout zijn langer open dan normaal. Ook hier nog honder den mensen. Een laatste moeilijk punt voor de grens is de brug kort voor de splitsing naar Chaam of Strijbeek even ten zuiden van Ul venhout. Zal de brug de in totaal 160 ton houden? Jos Stoof: „We hebben er al eens 120 overgebracht. Gokken Maar". De gok lukt. Het kerstboomeffect van de met diverse lichten gemarkeerde cutterzuiger wordt nu nog verhoogd door een plotselinge onbewolkte hemel met miljoenen lichtpuntjes. Het wordt koud en de meeste belangstellende begeleiders geloven het wel. Ze stappen in de auto's en rijden naar huis. Het transport verslindt daarna rustig de kilometers op weg naar de grenspost Strijbeek. Tegen half vier kan daar halt worden gehouden. „Niets bijzonders te melden, alles haaks", is de melding. In België boven verwachting evenmin problemen. Wel moest te voren een krotwoning gedeeltelijk worden afgebroken en moest dicht bij de plaats waar de zuiger uitein delijk gebruikt gaat worden een groot tuinhek uit de grond. Om pre cies zeven uur, na tien uur inspan nende arbeid, komt het transport aan op de plaats van bestemming: een zanderig terrein langs de weg van Meer naar Loenhout. Een kraan tilt de zuiger even van de trailer, er worden wat bielzen onder geschoven en de grootste trailer van Europa, die onder de zuiger zo'n nietige indruk maakte, kan terug naar Bre da. Voor het nieuwe karwei. Vanmorgen wordt het tweede deel van de zuiger opgeladen. Vanavond om negen uur wordt de start voor dit vertrek gegeven. Er wordt nog meer belangstelling verwacht en de zakelijk ingestelde directies van de ZTM en Stoof is er alles aan gele gen om het publiek goed te laten zien van wie de zuiger is en wie het gevaarte vervoert. De muziek zal ook vanavond ontbreken. Want daarvoor heb je een gemeentelijke vergunning nodig. En dat is het enige waaraan Stoof en de ZTM niet hebben gedacht. WIPPEL HOUBEN WASHINGTON Twee kwieke bruikikvorsen zijn gisteren door een verkenningsraket in een baan om de aarde gebracht. De lancering vond plaats op Wallops-Island in Virginia. Het experiment moet gegevens ople veren over de effecten van gewicht loosheid in de ruimte. DEN HAAG (ANP) Mr. JA.W. Burger, lid van de Eerste Kamer voor de Partij van de Arbeid, heeft minister Polak (Justitie) schriftelijk gevraagd, of deze kans ziet bij de toepassing van de voorschriften wat meer menselijkheid door zijn appa raat te doen betrachten. Het kamerlid vraagt dit naar aan leiding van het terugzenden van een Zuid-Slavische vrouw, die op reis was naar haar in ons land wonende en werkende dochter. Mr. Burger hekelt in zijn vragen de z.i. forma listische wijze van handelen der Ne derlandse instanties, daarbij inbe grepen de „belerende" reactie van de zijde van het ministerie van Jus titie en stelt daartegenover de be toonde zorg van een Duitiise Rode- Kruisman voor een kennelijk niet aan reizen gewende hulpeloze vrouw. Het kamerlid vraagt de mi nister of dit contrast niet navrant is. Hij zorgde er ook voor, dat de vrouw in een ziekenhuis te Keulen kon worden opgenomen. De Arn hemse grenspolitie ptuurde haar naar Belgrado terug wegens het niet beschikken over voldoende middelen van bestaan. Haar dochter wachtte tevergeefs op het Haagse station voorzien van de eventueel verlangde cautie. Een woordvoerder van het minis terie van Justitie verklaarde, dat hier volgens de voorschriften is ge handeld. WASHINGTON (AP) Een ge heime opiniepeiling, die door het Amerikaanse bureau voor voorlich ting is gehouden in acht landen, toont aan, dat het vertrouwen van de burgers van die landen in de Verenigde Staten sterk is gedaald na de Amerikaanse actie in Cam bodja, zo heeft afgevaardigde Allard K. Lowenstein verklaard. (ADVERTENTIE) De Nederlandse Christen Studenten Vereniging, NCSV, één van de oudste bewegingen in onze universi taire wereld, vanaf de eeuwwisseling decennia-lang koploper in de oecu mene, blijkt nog steeds springlevend. Werd na de oorlog op het punt van politieke en sociale bewogenheid een spoor vóór de kerken uit getrokken, nu blijken urgent maatschappelijke vragen aan de orde. Na overleg met haar leden pro testantse en r.-k. studenten uit het hele land werd besloten krachtige steun te verlenen aan het streven van de Stimezo, stichting voor me disch verantwoorde zwangerschaps onderbreking. Deze laatste vereniging hoopt nog dit jaar in Rotterdam een abortuskliniek te openen en wil via het inrichten van afdelingen voor abortus in algemene ziekenhuizen bijdragen tot vakkundige hulp bij zwangerschapsonderbrekingen. Gezien de grote nood en het aan misdadigheid grenzende uitbuiten daarvan door buitenlandse klinieken, mag men hopen, dat deze studenten- steun aan het Stimezo-initiatief, in bredere en vooral ook kerkelijke kringen het juiste gehoor zal vinden. Tn flagrante tegenstelling tot het 1 bovenstaande, staat een opmerking van pater Pedro Arrupe, generaal der jezuïeten. In een vraaggesprek voor radio-Vaticaanstad, uitte hij de beschuldiging, dat in Japan veel meer onschuldige mensen door abortus zijn gedood dan door de atoombom op Hiroshima. Hij gewaagde van 50 mil joen tegenover 180 duizend. Ietwat dubieus rekenwerk! Telt de generaal nu b.v. óók al die onschuldige Zuid- amerikaanse kindertjes die wel ge boren worden maar hun eerste ver jaardag niet halen? En dat, omdat hun moeders geen pil mogen slikken van de kerk, terwijl ze geen brood krijgen van een regime, waarvan de kerk zich op z'n minst nooit duidelijk gedistantieerd heeft. We zijn het met de generaal eens, dat de kinderen onschuldig zijn. Al hoewel: over ongeboren vruchten weten we niet zoveel, over volwassen mensen wel. (~\ok in ons land doet de mythe, dat een gemengd huwelijk doorgaans leidt tot onkerkelijkheid van beide partners, in brede kring opgang. Ont mythologiserend werkt dan ook het resultaat van een sociologisch onder zoek van de universiteit van Chicago onder gemengd gehuwden. Daaruit blijkt nl. dat het gemengd gehuwd zijn, weinig of geen betekenis heeft voor het godsdienstig leven van de partners. De mate van godsdienstig heid van de ouders is in dit opzich t veel belangrijker: zij bepaalt verre gaand de geloofsbeleving der vol wassen kinderen! Tfen zinvolle en daadwerkelijke bij- drage tot de vrede in Ulster lijkt ons het initiatief van de Ierse predi kant, ds. Gordon Gray. Om in ruimere kring te tonen, dat de verhouding tussen roams-katholieken en protes tanten heel anders kan zijn dan in Ulster het geval is, bewerkte hij een uitwisseling van protestantse en r.-k. jongeren uit Nederland en Ierland. Eind juli bezocht een groep Neder landers dit door haat gespleten landje, nam deel aan een conferentie en logeerde bij Ierse gezinnen. Momen teel zijn 17 Noordieren in ons land te gast bij Kerk en Wereld, Drie bergen. De ervaring leert, dat de betekenis van dergelijke ondernemin gen niet onderschat moet worden. Bovendien vonden wij het prettig ook eens over een andere Ierse d minee te kunnen schrijven. (Van een onzer verslaggevers) HEERLEN De politie in het arrondissement van Maastricht heeft een inval in 19 sexboetieks gedaan om een intensief onderzoek in te stellen naar de aanwezigheid van sodomitiSche pornografie (afbeelding van geslachtelijke omgang tassen mens en dier). Tijdens dit onderzoek waarvoor ongeveer 35 politiemensen werden ingeschakeld, werden twee boekjes één in Heerlen en één in Vaals met dergelijke afbeeldingen in beslag genomen. Vaals werd in het onderzoek be trokken, omdat het openbaar minis terie in deze plaats een grote hoe veelheid van deze pornografie dacht te vinden, die vanuit Aken afkom stig is. (Van een onzer verslaggevers) HILVERSUM De VPRO pleegt overleg met Frits van der Poel sinds zijn ontslag bij de KRO is hij parlementair redacteur bij het Vrije Volk over de presentatie van een aantal korte tv-programma's, die een informatief-satirisch karakter moe ten krijgen. Als overeenstemming wordt bereikt zullen de program ma's komende winter worden uitge zonden. r

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1970 | | pagina 7