"WONDERDOENER VERTROK: SALAZAR STIERF
Gevangen Russische
intellectuelen
doen boekje open
Duistere praktijk verdwijnt als abortus
legaal wordt
3:
- 4K
f9
79
PRMS-SLAG
Portugal betreurt reis
Nederlandse pater
Blauw bloed voor George
FRANS WINTERBRUIDJE
CONCLUSIE VAN MR. FRENKEL IN MEDISCH CONTACT:
21 urn-
IburcersK?
PRWSSLAG
Paus degradeert
„luxe nuntius"
KAMPARTS MENGELE
ZOU IN CAIRO ZIJN
THEE-
BiSKWIE
B1ETÜES
SLASAUS
KWAK
CHIPS. &3|j|
LUCIFERS*»
LUIERS
J®
WIJNGLAS
KORRELS
2»
DONNA R0SA
MUSCATOLER
«&HEMMNS
In 7 maanden
30 bankroven
aan Franse Rivièra
Prévin vrij voor huwelijk met Mia
Trimstations
langs
autobahn
Sociale lading
Illegaal
pakken
ouenverse
3 ki lobaal
jgSTRIP
DOP
ERWTJES
FROLIC
VARKENS
IATOES
Negende arreslatie.
in hasjiesj - zaak
WOENSDAG 29 JULI 1970
BAVEL-ACHT Salazar is
dood. Zijn wonderdoener zit in
Nederland, maar hij wil niet ge
stoord worden. Volmaakte rust is
het parool van zijn naaste familie
leden. Twee jaar lang stond hij pal
naast de regeerder van Portugal.
Dinsdag nam hij afscheid van hem.
Hij diende hem het sacrament der
zieken toe en vertrok naar Neder
land. Zijn schoonzus in Acht: „Ja,
heeroom is hier, maar hij wil niet
gestoord worden, ook telefonisch
niet".
Heeroom is pater Gregorius Ver
donk (paters van de h.h. harten)
in Portugal staat hij bekend als de
wondere -ener van Lissabon. Dui
zenden klopten bij hem aan om
hulp. Toen dan ook twee jaar gele
den Portugals eerste man een in
zinking kreeg, was de eerste ge
dachte bij de figuren rond Salazar:
Gregorius. En pater Gregorius
kwam. Salazar genas en pater Gre
gorius bleef dagelijks komen. De
wonderdoener van Lissabon was
vaste gast geworden van de Portu
gese heerser.
Op stille wijze vierde de 66-
jarige pater Verdonk afgelopen
weekend zijn 40-jarig priesterjubi
leum. In de plaatselijke krant
werd er nauwelijks aandacht aan
besteed. Wel was er een koninklij
ke onderscheiding: officier in de
Orde van Oranje Nassau. Wel was
er een ellenlange brief van onze
minister van Buitenlandse Zaken,
Luns. Daarin werden de verdien
sten van de pater gememoreerd.
De inzet van zijn gehele persoon
lijkheid voor de Nederlanders in
Portugal en ook zijn werk voor de
bevolking. Pater Gregorius was in
het Portugese een grote figuur.
Duizenden kwamen bij hem. Nie
mand werd afgewezen.
De pastoor van zijn parochie in
Acht: „Pater Verdonk is een be
scheiden en vrome figuur. De
plechtigheid rond zijn 40-jarig
priesterjubileum is zeer eenvoudig
Lissabon een willekeurige taxi
chauffeur aanhouden en de naam
Gregorius noemen. De man zal je
er onmiddellijk heen rijden. Ver
dere uitleg is niet nodig. Verdonk
gevierd. Hij liet alles over zich
heengaan alsof niet hem betrof".
Pater provinciaal, drs. J. J.
Scheepens in Bavel: „Hij is enorm
populair in Portugal. Je kunt in
is sinds 1939 in Portugal en tot
ongeveer tien jaar geleden was hij
werkzaam in de volksmissies. Hij
trok de parochies langs die zonder
priester zaten en bleef dan overal
een week of twee. Daarna is hij
overste van een communiteit in
Lissabon geworden.
Nu free-lanced hij zo'n beetje.
Ja, het is inderdaad waar, dat hij
destijds twee jaar geleden bij Sa
lazar werd geroepen, toen deze een
ernstige inzinking kreeg. Ik weet
niet precies wie het was, die daar
voor zorgde. De zus of de huis
houdster van Salazar. In de eerste
tijden bezocht hij Salazar dage
lijks, later kwam hij er tweemaal
per week. Vorige week dinsdag
heeft hij Salazar bediend. Dat
klopt. Daarna is hij naar Neder
land gegaan om zijn priesterjubi
leum te vieren. Momenteel ver
blijft hij met vakantie bij zijn
familie".
De enige bekendheid van de
wonderdoener van Lissabon kreeg
Nederland enkele jaren geleden,
toen er een verhaal in de Katholie
ke Illustratie verscheen. Daarna
werd alles weer stil. De omstan
digheid dat een Nederlandse pa
ter in de onmiddellijke nabijheid
van Portugals heerser verkeerde,
was in Nederland onbekend. Via
Madrid vernamen wij gisteravond,
dat pater Gregorio Verdonk, die
onlangs in Nederland terugkeerde,
de naaste vertrouweling van Sala
zar was gedurende de laatste twee
jaren. In Madrid had men verno
men, dat in Lissabon het verhaal
de ronde deed, dat Salazar was
gestorven omdat de wonderdoener
was heengegaan. Het bleek name
lijk een wonderlijke samenloop
van omstandigheden, dat Salazars
grote inzinking donderdag j.l.
plaatsvond, de dag waarop pater
Gregorius Verdonk vertrok naar
Nederland. Daarna viel weer de
stilte.
(ADVERTENTIE)
NEW YORK (AP) In een verklaring die in het concentratiekamp
waar hij wordt gevangen gehouden, is opgenomen op de band, heeft
de Russische schrijver Alexander Ginsburg gezegd, dat in zijn kamp
onlangs 16 politieke gevangenen zijn omgekomen wegens het ontbre
ken van medische verzorging.
In een eveneens op de band opgenomen verklaring beschrijft Vladi
mir Boebovski de martelingen waaraan dissidente Russische intellec
tuelen worden blootgesteld in de zenuwinrichtingen waar de autori
teiten hen in hebben laten opnemen.
De schrijver André Amalrik zegt
in een verklaring, die op de band
werd opgenomen kort voor zijn ar
restatie door de geheime politie, dat
in de Sovjet-Unie revolutie zal uit
breken. Amalrik is de auteur van
het boek „Zal de Sovjet-Unie het
jaar 1984 halen?".
De op de band opgenomen bood
schappen zijn naar de Verenigde
Staten meegenomen door William
Cole, de correspondent van Colum
bia Broadcasting System, die on
langs door de Russische regering
het land werd uitgewezen wegens
„activiteiten die niet in overeen
stemming waren met de status van
een buitenlands journalist".
Hoe de banden tot stand zijn geko
men en via Moskou naar de Ver
enigde Staten zijn gebracht, is niet
bekend gemaakt.
Alleen de verklaring van Ginsburg
het was ongetwijfeld zijn stem,
hebben Amerikanen verklaard die
hem hebben gekend was in de
gevangenis opgenomen. Cole heeft de
anderen in Moskou gefilmd. De film
is gisteren door CBS uitgezonden.
Ook de banden zijn, door de radio,
uitgezonden.
De stemmen van Boekovsky en
Amalrik zijn eveneens herkend.
Allen hebben verklaard dat zij
„ongeacht de consequenties" wil
den, dat de film en de boodschappen
in de Verenigde Staten zouden wor
den uitgezonden.
Ginsburg zegt in zijn verklaring
dat in zijn gevangenkamp slechts
één arts is zelf ook een gevange
ne. „Iedereen loopt hier gevaar voor
zijn leven," aldus Ginsburg.
Boekovsky zegt dat de gevange
nissen en concentratiekampen niet
de ergste straffen zijn die in de
Sovjet-Unie bestaan. Zenuwinrich
tingen, zegt hij, zijn het ergste. De
27-jarige Boekovsky heeft zes jaar_
in zenuwinrichtingen, gevangenissen
en concentratiekampen doorge
bracht.
Hij beschrijft een van de marte
lingen. „Patiënten" worden in natte
zeilen opgerold van hoofd tot voe
ten. Als het doek opdroogt krimpt
het samem rond de patiënt die erin
zit. Bij deze „behandeling", aldus
vertelt Boekovsky, zijn artsen aan
wezig om erop toe te zien dat de pa-
tienten het bewustzijn niet verliezen.
Boekovsky zegt dat de opname in
zenuwinrichtingen wordt gelast voor
personen die zich niet aan overtre
ding van formele wetten hebben
schuldig gemaakt, maar die de auto
riteiten niettemin willen straffen en
van de buitenwereld isoleren. Zij
worden krankzinnig verklaard en
kunnen dan worden opgenomen.
Amalrik zegt in zijn boodschap:
„Wat tot een revolutie zou kunnen
leiden is het volledig gebrek aan
gezond verstand bij de hoogste klas
se, die altijd probeert elke verande
ring te voorkomen".
Geleidelijk aan zullen de mensen
beginnen te beseffen dat alle kleine,
lokale, problemen hun oorzaak vin
den in de tekortkomingen van het
politieke stelsel waaronder wij le
ven, aldus deze schrijver.
NICE (Reuter). De Franse poli
tie stelt een diepgaand onderzoek tn
naar een reeks bankovervallen aan
de Franse Rivièra.
Sinds het begin van dit jaar zijn
aan de Franse zuidkust meer dan der
tig banken overvallen. De afgelopen
weken alleen al drie. In totaal werd
voor een bedrag van bijna een mil
joen gulden buitgemaakt.
(Van onze redactie buitenland)
BELPER. Britse politieke zegs
lieden achten het waarschijnlijk, dat
de Britse oud-minister van buiten
landse zaken, George Brown, over
enkele weken in de adelstand zal
worden verheven. Hierdoor zou hij
dan een zetel in het Hogerhuis kun
nen krijgen.
Zijn verkiezingsagente, mevrouw
Lilian Woodall, had zondagavond de
partijmedewerkers meegedeeld, dat
Brown niet zou proberen voor Belper
in net parlement terug te keren.
Brown zelf had gezegd dat hij bij de
volgende algemene verkiezingen 60
jaar oud zal zijn. Daar een harde
strijd dan noodzakelijk zal zijn vindt
hij het tijd terug te treden.
Een bruid, zoals Parijs haar de komende winter graag ziet: in een toilet
van witte zijde met slepende, aflopende rok. Een hermelijnen kap comple
teert deze creatie van Givenchy.
LOS ANGELES (AP). Het hu
welijk van de 41-jarige componist
en dirigent, André Previn, en zijn
drie jaar oudere vrouw Dore is na
elf jaar door het hooggerechtshof
van Los Angeles ontbonden.
Prévin heeft dit jaar erkend de
vader te zijn van de tweeling van
de actrice Mia Farrow. Prévin is
dirigent van het London Symphonic
Orchestra. Zijn eerste vrouw was de
zangeres Betty Bennett, die in 1957
echtscheiding aanvroeg en verkreeg.
VATICAANSTAD (KNP). Ge
ruisloos is de voormalige nuntius in
Chili, de 57-jarige mgr. Carlo Martini
uit Santiago de Chili vertrokken. De
paus heeft als hoofd van het staats
secretariaat hem in Mexico een plaats
gegeven als apostolisch delegaat, een
post die wel zeer delicaat is, maar
geen diplomatiek karakter heeft
Mgr. Martini had zich vooral in
Chili onmogelijk gemaakt doordat hij
was overgegaan tot de aankoop van
een zeer dure villa in een van de
rijkste wij ken van Santiago de Chili.
LIMBURG a.d. Lahn (DPA).
De Westduitse minister van
verkeer, Georg Leber, heeft
maandag het eerste van een
reeks van vijftig „trimstations"
geopend, die langs de Westduit
se autowegen zullen worden ge
plaatst. Het bevindt zich naast
een uitspanning aan de weg
FrankfortKeulen in Limburg
a.d. Lahn.
De trimstations een combi
natie van rekstokken op diverse
hoogten met een handleidings
bord bieden automobilisten
gelegenheid tot lichamelijke ac
tiviteit en ontspanning.
„Toen de mensen zich nog te
voet voortbewogen, moesten er
banken worden neergezet. Nu is
het zaak, automobilisten in staat
te stellen zich met behulp van
eenvoudige turntoestellen tijdens
de lange ritten lichamelijk fit te
houden," zo verklaarde Leber,
die gelijk ook maar even wat
oefeningen aan de rekstok deed.
(Van onze correspondent)
BONN Volgens in West-Duits-
land circulerende persberichten ver
blijft dr. Joseph Mengele, eens kamp
arts van het concentratiekamp Ausch
witz, in Cairo, samen met een groot
aantal andere Duitse oorlogsmisdadi
gers.
Mengele zou in de Egyptische
hoofdstad een luxueuze villa bewo
nen. De voormalige SS-generaal Os
kar Dirlewander zou de Arabische
toeristen trainen, terwijl de vroege
re Gestapochef van Lublin, Leopold
Glein, een belangrijk lid van Nas
ser's politiestaf zou zijn.
(Van een onzer redacteuren)
BREDA De huidige wetge
ving ten aanzien van de abortus
provocatus is een slechte rege
ling: enerzijds worden de artsen
sterk aan banden gelegd, ander
zijds blijkt uit de praktijk, dat
de criminele abortus een ternau
wernood te achterhalen (en dus
te bestraffen) praktijk is. Deze
ongezonde situatie zou aanzien
lijk verbeteren, wanneer aan de
arts zoveel mogelijk ruim baan
wordt gegeven gegeven en daar
bij bovendien regelingen en
voorzieningen worden getroffen,
die de ingreep technisch en voor
de betrokkenen ook financieel
uitvoerbaar maken.
Het komt dan ook ongewenst
voor, om in het strafrecht voor de
arts bindende regels omtrent indi
caties op te nemen, welker inacht
neming hem pas strafvrijheid ver
zekert. Het enkele beginsel, dat de
beslissing wordt genomen met in
achtneming van de vereiste zorg
vuldigheid van onderzoek dient
voldoende te zijn en hoeft bepaald
niet in het strafrecht te worden
verankerd. Tuchtrechtelijke uit
spraken in deze materie zouden
zelfs niet repressief dienen te zijn,
maar als het ware programmerend
en zo duidelijk geformuleerd, dat
zij basis voor verdere discussie
kunnen zijn.
Bij deze constateringen van mr.
Frenkel in Medisch Contact mag
men niet de (langdurige) voorge
schiedenis vergeten. Het mag alge
meen bekend worden veronder
steld, dat het strafbaar zijn van
abortus provocatus in de Europese
cultuur van oorsprong een kerke
lijke aangelegenheid is. Het betrof
immers een misdrijf tegen de on
gedoopte ziel Zolang men niet
wist wanneer de ongeboren vrucht
nu eindelijk een ziel kreeg (en de
discussies daarover zijn al eeuwen
lang gaande) werd afhankelijk van
tijdgebonden inzichten abortus
voor de derde maand of voor de
zevende week of in het geheel niet
onbestraft gelaten.
Sind 191 is wat Nederland be
treft de arbortuswetgeving gere
geld door middel van artikel
215bis. Daarin wordt gezegd, dat
„reeds het enele in behandeling
nemen met het te kennen geven of
vrwachting opwekken dat daardoor
zwangerschap kon worden ver-
BREDA. De discussie in Me
disch Contact, het orgaan van de
Kon. Nederlandse Maatschappij
ter Bevordering van de Genees
kunst, over de abortuswetgeving
wordt in het jongste nummer
voortgezet met een bijdrage van
mr. F. E. Frenkel. Mr. Frenkel is
medewerker van de faculteit der
Gaandeweg kreeg het begrip
medische indicatie een uitgebrei
der betekenis dan een zuiver bio
logische: er kwam een zekere soci
ale lading bij. Merkwaardigerwijs
had dat tot gevolg, dat alles wat in
een concrete situatie een abortus
provocatus rechtvaardigt in het be
grip medische indicatie moet wor
den gewrongen. Dat immers is het
enige, dat strafbaarheid voorkomt.
Het probleem met het accepteren
van abortus provocatus als een
normale ingreep zoals bijvoorbeeld
plastische chirurgie, ligt vooral
hierin, dat het gaat om een ingreep
in het leven van een (ongeboren)
individu.
Leven en individualiteit spelen
overigens een even belangrijke rol
bij anticonceptie, kunstmatige in
seminatie, euthanasie, reanimatie
of castratie en intens op de per
soonlijkheid ingrijpende psychia
trische technieken (hersenspoeling-
resocialisatie)
En het ligt voor de hand, dat de
discussies zo uitvoerig gaande zijn,
juist om de behoefte te bevredi
gen, die „de mens" nu eenmaal
heeft aan „vaste normen". Het ver
velende voor die „mens" is nu, dat
zogenaamd vaste normen steeds
aan verandering onderhevig zijn.
En houdt men desondanks toch
vast aan normen, zonder dat ze
gecontroleerd worden op de doel-
rechtsgeleerdheid van de Neder
landse Economische Hogeschool
te Rotterdam. Hij gaat zeer uit
voerig in op de historie en de
ontwikkeling van het denken en
oordelen over abortus provoca
tus. Hij stelt wetswijzigingen
voor, die voortvloeiend uit een
zelfde inzicht als prof. mr. Ch.
einden, die ze nastreven, dan be
staat een grote kans op ernstige
conflicten met diegenen, die vraag
tekens zetten bij dit soort normen.
Juist ten aanzien vaii de abortus
provocatus ziet men een dergelijk
conflict ontstaan. Degenen, die
abortus provocatus afwijzen (om
welke reden dan ook, maar in ieder
geval op basis van voor hen gel
dende normen) vragen zich niet of
ternauwernood af, wat de conse
quenties zijn van die afwijzing.
Wie van hen weet eigelijk wat het
lot is van kinderen, wier komst
ongewenst was, maar wier moeder
de gewenste abortus niet kon ver
krijgen? Er wordt hooguit verwe
zen naar wat de maatschappij zou
moeten doen om die kinderen goed
op te vangen, maar dat gebeurt
dan zonder zich ook maar in het
minst af te vragen in hoeverre dat
te realiseren is. Het ontbreken van
een vast norm voor wat leven is
maakt het onbegrijpelijk waarom
uit alle ingrepen in menselijke le
vensprocessen nu juist abortus
provocatus in het wetboek van
strafrecht terecht is gekomen. Ten
zij men natuurlijk de staat een
taak als zedenmeester wil toebede
len en men abortus als zedelijk
beschouwt. Maar in dit laatste ge
val mag men zich toch wel afvra
gen of het strafrecht nu het medi
um bij uitstek is om zedelijke
Enschedé (zie De Stem van
woensdag 22 juli), dat de wet
gever een evolutie in de medi
sche moraal geen belemmerin
gen in de weg dient te leggen,
bepaald verder strekken dan die
welke de hoogleraar voorstelt.
In bijgaand artikel wordt een
samenvatting gegeven van de
opvattingen te verzamelen en te
bewaken. (De praktijk wijst uit,
dat dit ook onmogelijk behoorlijk
te doen is. Want incest, kannibalis
me of seksuele omgang met dieren
zal men tevergeefs in het straf
recht zoeken). Men kan zich in dit
verband ook afvragen of strafbe
dreiging of strafoplegging nu wel
de enige of meest geschikte mid
delen zijn om mensen tot een be
paald gedrag te bewegen of van
ongewenst gedrag af te houden.
In het algemeen (en dus ook ten
aanzien van abortus provocatus)
zal de wetgever zich moeten afvra
gen, of het wel gerechtvaardigd is
om een bepaald gedrag te verbie
den en dan vervolgens nog of dat
verbod wel zal werken.
Om met het laatste te ueginnen:
het verbod van abortus provocatus
(behalve op medische indicatie)
schiet zijn doel geheel voorbij; de
allervoorzichtigste schattingen ha
len een totaal van 10.000 gevallen
van illegale abortus per jaar. En
eigenlijk ligt het al even duidelijk
t.a.v. het eerste: de gerechtvaar
digdheid van het verbod. Het is
gebaseerd op zogenaamde vaste
normen als zedelijkheid of leven;
in het voorgaande is aangetoond,
dat er geen sprake is van enige
meningen van mr. Frenkel. In
feite vindt de schrijver elke re-
regeling van het abortuspro
bleem in het wetboek van straf
recht overbodig. Indien er dan
toch een wetswijziging moet ko
men, dan een, die de artsen zo
weinig mogelijk belemmeringen
in de weg legt.
„vastigheid" in deze normen.
Waarmee tegelijkertijd de gerecht
vaardigheid van het verbod op los
se schroeven komt te staan.
In deze zin redenerend, is voor
de hand liggend om elke motive
ring van een verbod op basis van
„vaste normen" achterwege te la
ten en zich nog uitsluitend bezig te
houden met regelingen, die abortus
zonder risico voor de betrokken
vrouw kunnen garanderen. Dat be
tekent: na een gedegen onderzoek
(zowel medisch als sociaal) en vol
gens de regelen der kunst (dus
door een gynaecoloog of bevoegd
aborteur). Elke andere regeling
en daarmee keren we terug naar
de in het begin van dit artikel
vermelde constatering zal min
der goed functioneren.
Een regeling, zoals mr. Frenken
die ziet, sluit een pluriformiteit in
procedure niet uit. Naast de huis
arts, die bij een hem welbekende
patiënt reeds direct zelf tot een
beslissing kan en durft komen zul
len anderen met teams blijven
werken. Een positief gevolg zou
bovendien zijn, dat steeds meer
vrouwen die een abortus provoca
tus wensen zich tot een arts zullen
wenden in plaats van tot de onbe
voegde aborteur. Wat toch de voor
naamste doelstelling van wetge
ving op dit gebied zou moeten
flan1*»1'*'''*"
WH
grote pot
zoet zure
RODB-
49
halte liter
romige
per fles
89
matig schuimencG^^m
ook voor uw tan-
me\\w&Ymcb'm
normale prijs f&95Tcy ons
m
olat scheelt dubbeltjes!.,
grote baal
paprika ofr merk
naturel
3 pakken nA
vonkvru w%0
vonkvry
hoge kwaliteit
sterk absorberend'
OOK U KUNT
evenals veel hotel-ten
pensionhouders by
JAC. HERMANS PRIJS-SLAS
glaswerk kopen voor
GROOT HANDELSPRMZEN1
model „VIKING j*
moderne varmgewngi
literblik
zeer-fijne
u/eek inu/eek uit,
zo voordelig!...,»
dat strooit voordelig
grote baa!450gtam
BOTERHAM
MEUK OF PUUR
89
99
In de prys stag betaalt uwcor
hondenuoedsel
per pak slechts
UCIUMU VUA/I
HX> gramJO0RRK3EN
t. wuDenvooy;.
gVoothtfnaelspryzen
volzoete impori-yJijn
koppig en zacH gekru'd
Hood of
AMSTERDAM (ANP) De Am
sterdamse recherche is er gister
nacht in geslaagd de man aan te
houden, die bij een inval in een
pand aan de Noorderstraat zondag
middag j.l., waarbij de politie 31
kilo hasjiesj in beslag nam. de be
nen nam Het is de I8-jarige kok T.
T. B. uit de hoofdstad, die zich als
buitenlander (Amerikaan) had uit
gegeven.
De politie trof hem aan op de
kamer van een vriendin Toen hij de
agenten gewaar werd. vluchtte ver
dachte naar het dak. De politie kon
hem door zijn handicap zijn rech
terarm en -been zaten in het gips
echter snel inrekenen.
