e^elFci
Vroeg opsporen aangeboren afwijkingen
Minder en lichtere
straffen
voor militairen
Duik over balie
brengt f 30.000 op
Auto's te water:
negen gevallen
van verdrinking
I
1
Rijkspostspaarbank
rente tot 7%
Assoean-dam klaar
COMMISSIE LAGERW
RAPPORT AAN MINISTERS:
PANIEK NA AMRO
PLEIDOOI VAN ARTSEN
Feest met
wodka
en bier
Grijzende man
vóór moord
met vrouw
gesignaleerd
|l
Commentaar
Zuid - Afrika I
Zuid-Afrika II
0 Gehoorzamen
Nederlander met
ruilhart en
studiehoofd
Sportvliegtuig
ramt Boeing
Drieduizend ton
bananen
vrijdag de zee in
A"
WOENSDAG 22 JULI 1970
UTRECHT (ANP) Verplichte
aangifte door de arts bij de ge
boorte van gehandicapte kinderen,
kan een wetenschappelijk middel
zijn om afwijkingen voor, tijdens
en na de geboorte zoveel mogelijk
te voorkomen. Dit stelt het Groene
Kruis in zijn maandblad „Gezond
heidszorg" naar aanleiding van een
beschouwing van dr. F.J. van
Sprang, kinderarts, en dr. S. K.
Wadman, klinisch chemicus, in
hetzelfde blad over het opsporen
van erfelijke stofwisselingsstoor
nissen.
Dergelijke stoornissen kunnen
met achterlijkheid gepaard gaan,
maar wanneer direkt na de ge
boorte tijdens de periode waar
in het centrale zenuwstelsel zich
ontwikkeld de diagnose ai kan
worden gesteld, kan een aantal
ziekten doeltreffend worden be
handeld. De stofwisselingsstoornis
zelf kan weliswaar niet worden
genezen, maar de gevolgen ervan
kunnen worden beperkt of voorko
men.
de geboorte met de behandeling
wordt begonnen. De grote moei
lijkheid bij het opsporen van deze
ziekten is, dat ze relatief weinig
voorkomen. Aan de meest bekende
stofwisselingsstoornis, fenylketonu-
rie, lijdt ongeveer een op de twin-
In totaal zijn al veertig erfelijke
stofwisselingsstoornissen bekend,
die, als ze niet worden behandeld,
achterlijkheid kunnen veroorzaken.
Volgens dr. Van Sprang en dr.
Wadman kan bij ongeveer de helft
van deze stoornissen achterlijkheid
worden voorkomen als direkt na
tigduizend pasgeborenen.
Controle van pasgeborenen is in
Nederland bijzonder moeilijk, om
dat veel kinderen hier in tegen
stelling tot de ons omringende lan
den waar 80 procent van de kinde
ren in een kliniek tei wereld komt
thuis geboren worden. Boven
dien bezoeken nie' alle kinderen
consultatiebureaus. Er zal dan ook
een aparte waterdichte organisatie
moeten worden opgezet om alle
pasgeborenen in het onderzoek te
kunnen betrekken.
Dr. Van Sprang en dr. Wadman
stellen, dat voor een effektief on
derzoek plaatselijke organisaties
nodig zijn, die bloed en urine van
de babies verzamelen en die con
troleren, of alle kinderen veertien
dagen na aangifte van geboorte in
het programma zijn opgenomen.
De loed- en urinemonsters zouden
in speciale centra moeten worden
onderzocht volgens specifieke en
geautomatiseerde methoden. Deze
centra moeten ook beschikken over
de outillage om bij' eventuele be-
hand ;ling van daarvoor in aanmer
king komende patiënten de bioche
mische controle op zich te nemen.
KAIRO (AP) Na tien jaar
is de geweldige Assoean-stuw-
dam, welke één miljard dollar
heeft gekost, gereed gekomen. De
laatste 12 turbines zijn gisteren
in de hydro-electrische centrale
gaan draaien. Sal El Aali, zoals
de hoge dam 6,5 km ten zuiden
van de Assoean dam heet, zal de
Egyptische elektriciteitsproduktie
vervijfvoudigen en verwacht
wordt, dat de kosten binnen twee
jaar terugverdiend zullen zijn.
De dam zal een 500.000 ha
toevoegen aan het Egyptische
landbouwareaal en goedkope
stroom voor de industrie leveren.
Sad el Aali, zou de grootste van
rots gebouwde dam ter wereld
zijn en h> t lichaam heeft een
inhouc. 17 maal groter dan de
pyramide van Cheops. Hoge auto
riteiten en ongeveer 600 inge
nieurs uit de Sovjet-Unie en
Egypte hebben gisteren de vol
tooiing van het grootste werk ge
vierd met Wodka en Assoean-
bier Moskou heeft naar schatting
een derde deel van de kosten
betaald. Het was het gorotste
Sovjet hulpproject in het buiten-
'and.
TAe nieuwe (conservatieve) regering
van Engeland zit na bijna zes
jaar Labour-bewind weer koud in het
zadel of ze besluit de wapenleve-
ringeri aan Zuid-Afrika te hervatten.
Zoals de conservatieven ook wapens
leverden tussen 1955 en 1964, on
danks een in 1963 aangenomen re
solutie van de Verenigde Naties die
wapenleveringen aan Zuid-Afrika
verbood vanwege zijn apartheidspo
litiek. Maar die apartheid zal deze
1 Britse regering een zorg zijn, het
gaat om haar belangen. Douglas1
Home zei in het parlement wel dat
de te leveren wapens niet bedoeld
zijn voor het onderdrukken van bin
nenlandse onlusten of voor het door
voeren van de apartheidspolitiek,
maar wie garandeert dat?
Het gaat de Britse conservatieven,
officieel, om de verdediging van de
zeevaartroute rond Kaap de Goede
Hoop. Daar komen tegenwoordig de
grote olietankers langs, nu het Suez-
kanaal dicht ligt. Economische belan
gen dus. Bovendien, zei de minister,
groeit de Russische vloot in de Indi
sche Oceaan angstwekkend, en daar
om is de Zuidafrikaanse basis Simons-
town waar de Britse marine ge
bruik van mag maken van belang
voor Engelands verdediging. Dat ge
looft natuurlijk geen zinnig mens.
Alleen het motief: veiligstelling van
de olieaanvoer, lijkt nog acceptabel.
De meest voor de hand liggende re
den voor de wapenleveranties noe
men de Britten echter niet, en dat is
gewoon: er valt een hoop geld mee
te verdienen. Wat de Britse regering
ook best kan gebruiken.
Minister Luns kan er helemaal in
komen dat de Britten wapens aan
Zuid-Afrika gaan verkopen. En dat
is niet te verbazen, want als er ie
mand begrip heeft voor al die be
langen, is hij het wel. Bovendien
heeft minister Luns het volste ver
trouwen dat de wapens niet voor de
apartheidspolitiek gebruikt zullen
worden. Zuid-Afrika heeft dat im
mers beloofd I
Q'uid-Afrika had ook beloofd, dat
1 de niet-blanke marinemannen op
de „Van Speijk" en de „Van Galen"
niet onder de apartheidswetten zou
den vallen bij het vlootbezoek van
die twee schepen aan Zuid-Afrika.
Het is toch gebeurd. In twee geval
len zijn niet-blanke Nederlanders op
grond van hun huidskleur geweigerd
in restaurants. Terecht heeft de Ne
derlandse regering protest aangete
kend, incluis een dreigement dat het
vlootbezoek voortijdig zou worden
afgebroken. Dat klonk goed, maar
veel om het lijf had het niet, want
het bezoek zou gisteren toch al be
ëindigd zijn. De Nederlandse rege
ring heeft hoogstens haar gezicht
weten te redden in de traditionele
internationale diplomatie.
Men had beter helemaal niet op
vlootbezoek kunnen gaan. Als de re
gering dit nu publiekelijk zou erken
nen, zou er alsnog tenminste een
daad gesteld zijn.
Over het onzinnige afspraakje, dat
kleurlingen-in-uniform wél zouden
worden toegelaten, zwijgen we
maar. Daarvoor alleen al moest onze
regering zich diep schamen.
Wel wordt een straffehstelsel voor
gesteld, waarin verlaging van rang
en streng arrest (celstraf) wordt af
gewezen. Aan geldboetes is een be
langrijke plaats toegedacht. De meer
derheid van de werkgroep is vóór af
schaffing van de straf, die plaatsing
in de tuchtklasse (Nieuwersluis) mo
gelijk maakt.
„De grondslag voor de krijgstucht
moet niet meer zijn het .voortdurend
besef van ondergeschiktheid". Als al
ternatief heeft deze commissie gesteld
dat voor de militair moet gelden „het
voortdurend besef van de reële nood
zaak tot samenwerking binnen het
hiërarchisch verband van de krijgs
macht". Uit dit besef zal een bereid
heid tot samenwerking moeten voor
komen. Slechts als iedere militair
een eigen verantwoordelijkheid
draagt en zich hiervan bewust is, zal
dit besef kunnen ontstaan. De com
missie Lagerwerff gaat er in het rap
port van uit. dat in de gezagsverhou
ding binnen de structuur van de
krijgsmacht het vertrouwenselement
de nadruk zal krijgen. Het aanmoedi
gen en belonen zal voor de leidingge
venden naast het terechtwijzen een
belangrijke plaats moeten innemen.
Uit het rapport blijkt, dat de leden
van de werkgroep op het standpunt
blijven staan, dat de functie die de
krijgstucht vervult gerelateerd moet
zijn aan de doelstellingen van de
krijgsmacht. Zij zijn van mening, dat
r én van de belangrijkste doelstellin
gen is, dat de krijgsmacht onder alle
omstandigheden voor de gewapende
bescherming inzetbaar zal moeten
zijn.
Bijzondere aandacht is besteed aan
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minder en lichtere straffen voor militairen. Hierop
komt in het kort de belangrijkste vernieuwing neer uit het gisteren
verschenen rapport van de commissie Lagerwerff. Dit is de werk
groep, die de herziening van het militair tuchtrecht moet bekijken.
Het rapport is aangeboden aan de minister Polak (Justitie) en Den
Toom (Defensie).
De werkgroep zegt in het rapport, dat een uitgebreid, gedifferentieerd
en verfijnd straffenstelsel de voorkeur zou verdienen, maar dat dit
stelsel aan de andere kant overzichtelijk en eenvoudig hanteerbaar
moet zijn, wil men op doeltreffende en snelle wijze zonder al te
gecompliceerde vormvoorschriften kunnen reageren op overtredin
gen. Daarom is afgezien van combinaties van straffen en voorwaarde
lijke veroordelingen.
de rechtsbescherming van de militair.
De-werkgroep heeft echter geen eens
luidend standpunt over de wijze
waarop dit dient te geschieden kun
nen bereiken,
Een meerderheid van de werkgroep
is van mening, dat voor de krijgstuch-
telijk gestrafte beroep buiten de mi
litaire hiërarchie in twee instanties
wordt mogelijk gemaakt. Een minder
heid wil het huidige systeem handha
ven. In dit systeem is in eerste in
stantie beroep mogelijk binnen de
militaire hiërarchie en pas in tweede
instantie daarbuiten.
De opstellers van het rapport tor
nen niet ahn de plicht van de militair
om te gehoorzamen. Het dienstbevel
wordt gezien als een éénzijdig verti
caal gericht communicatiemiddel. Het
gebruik van het dienstbevel is uit
sluitend voorbehouden aan de lei
dinggevende. Volgens het rapport is
daar de gehoorzaamheidsplicht direkt
aan verbonden. Naast de plicht tot
gehoorzaamheid hebben de opstellers
van het rapport wel de mogelijkheid
van het recht tot ongehoorzaamheid
opengelaten.
„Teneinde de militair hieromtrent
het gewenste inzicht te verschaffen
behoort dit in de krijgstuchtregeling
te worden opgenomen", aldus het
rapport van de commissie-Lagerwerff
De Vereniging Voor Dienstplichtige
Militairen heeft in een voorlopige re
actie gezegd dat het rapport weinig
nieuws bevat. De VVDM heeft de in
druk dat de meeste voorstellen uit
het rapport intussen al min of meer
praktijk geworden zijn.
De vereniging kon nog geen uitge
breid commentaar geven omdat zij
het rapport nog niet heeft kunnen
bestuderen.
LEEUWARDEN (ANP) Bij het
buurtonderzoek naar de moord op
de 75-jarige mevrouw H. IJsselstein-
Van der Velde in Leeuwarden is
gebleken, dat het slachtoffer zondag
avond omstreeks negen uur nog is
gezien in gezelschap van een rijzige
grijzende heer, gekleed in een licht
gekleurde regenjas. Vermoedelijk is
deze man de laatste geweest, die
contact met de bejaarde vrouw heeft
gehad
De Leeuwarder recherche ver
zoekt deze belangrijke getuige zich
met het bureau in Leeuwarden in
verbinding te stellen.
Volgens de politie moet de moord
getleegd zijn door iemand, die het
slachtoffer „niet onbekend is ge-
wëest".
UIT RAPPORTEN blijkt dat een
deel van de politie zich op 12 juni op
omdisciplinaire wijze heeft gedra
gen. Op maandag 20 juni heeft dit
gedrag zich op zo ernstige wijze her
haald dat zulks in een gediscipli
neerd korps als de politie onder
geen enkele omstandigheid kan wor
den getolereerd. De Surinaamse mi
nister van justitie en politie. J. H.
Adhin. zegt dit in een dagorder, die
in opdracht van ministerraad is uit
gegeven.
AMSTERDAM (ANP) Bij een overval op een filiaal van de AMRO-
bank in de Beethovenstraat in Amsterdam hebben twee jongemannen gis
termiddag 30.000 buitgemaakt. Ongeveer half twee stapten een lange be
baarde jongeman van ongeveer 1.90 meter en een van het zuidelijk type,
die niet groter was dan 1.70 meter, de bank binnen. Er waren op dat moment
geen klanten aanwezig. De overvallers hadden dit moment kennelijk afge
wacht. want nog geen vijf minuten daarvoor stonden er tien mensen voor
de balie.
De langste van de twee, die gekleed was in een gele trui, had een pistool
bij zich en de ander, die gebroken Engels sprak, had een dolkmes in zijn
hand. Beiden doken voor de niets vermoedende twee bankemployees over de
balie. De man met het vuurwapen dreef hen in de keuken/toiletruimte
achter in de bank en maakte hun duidelijk, dat ze niet te voorschijn mochten
komen. De raampjes in deze ruimte waren te klein om daardoor naar buiten
te ontvluchten. Intussen graaide de ander 30.000 uit een van de geldladen
en beiden verdwenen ongezien. De overval speelde zich in 4 minuten tijd af.
De bankemployees hebben de recherche een duidelijk signalement van
de daders kunnen geven.
De politie was binnen 4 minuten
na de overval op de plaats des on-
heils. Er was echter geen spoor meer
van de bankrovers te bekennen.
SAN FRANCISCO (ANP)
De Nederlandse emigrant G.
van Buuren, die een halfjaar
geleden in Amerika het hart
kreeg van een zestienjarige
Amerikaanse jongen, gaat stu
deren. Hij heeft zich per 1 au
gustus laten inschrijven voor de
opleiding van tandtechnicus.
Terugkeer naar zijn oude baan,
als begroter voor een ijzerwa-
rengrcothandel, werd te lastig
daar hij nog steeds eens per
week naar het universiteitszie
kenhuis in Stanford moet voor
onderzoek. De omscholing tot
tandtechnicus wordt de heer
Van Buuren aangeboden door
Ie revalidatieafdeling van de
American Heart Association. De
studie duurt een jaar.
(Van onze verslaggevers)
VELDHOVEN/ROTTERDAM - Een
Nederlandse auto, bestuurd door de
36-jarige H. A. Beerens uit Veldhoven
bij Eindhoven, is maandagavond laat
in de Belgische plaats Arendonk in
een kanaal gereden. De echtgenote
van de heer Beerens en hun twee
kinderen van zeven en zes jaar ver
dronken. De bestuurder kon zelf door
een raampje naar .buiten komen. Hij
zag zijn gezin voor zijn ogen verdrin
ken.
Gistermorgen toen met behulp van de
brandweer de wagen op het droge
werd gebracht, trof men er de lijken
van de drie inzittenden in aan.
Vier personen zijn in de nacht
van maandag op dinsdag in een per
sonenauto in de Veerhaven in Rot
terdam gereden en verdronken. De
slachtoffers, twee mannen en twee
vrouwen, zijn ruim een half uur na
het ongeluk levenloos uit de auto ge
haald, nadat reddingspogingen van
opvarenden van sleepboten waren
mislukt.
De auto raakte in het water, juist
tussen twee boten in, die op slechts
enkele meters van elkaar lagen. De
slachtoffers zijn: de serveerster E.
Collée (32) en E. C. Timme (29), en
de zeventienjarige Wilhelmina Mind-
lin en de achttienjarige Alexander
Hultipeuw, allen uit Rotterdam.
Eveneens in de nacht van maan
dag op dinsdag raakte de 36-jarige
uitvoerder J. A. Baltus uit Beverwijk
op de rijksweg Haarlem-Den Helder
onder de gemeente Limmen met zijn
personenauto van de weg. De auto
sloeg over de kop en kwam vervol
gens in de naast de wegberm gelegen
sloot terecht. De heer Baltus ver
dronk.
In een ziekenhuis in Utrecht is
dinsdag overleden de 58-jarige bouw
kundige D. Vermey uit Woudenberg,
die maandagmiddag met zijn auto in
de Maarsseveense Vaart was geraakt.
MADRID (DPA) Een Westduits
straalvliegtuig vam het type Boeing
is bij de landing op het vliegveld van
Barcelona door een sportvliegtuigje
geramd. De drie inzittenden van het
sportvliegtuigje kwamen om het to
ven. De boeing, eigendom van de
Westduitse maatschappij Condor,
dochter-onderneming van de Luft
hansa, kon veilig landen. Er bevon
den zich 84 vakantiegangers aan
boord.
(ADVERTENTIE)
(Van onze correspondent)
LONDEN Een vertegenwoordi
ger van een van Engelands grootste
bananenimporteurs heeft gisteren
meegedeeld dat bijna 3.000 ton West-
indische bananen die een waarde ver
tegenwoordigen van ruim 2,1 mil
joen gulden, vrijdag in zee zullen
worden gegooid als de stakende Brit
se havenarbeiders niet besluiten ze
voor die dag te lossen.
De bananen liggen in schepen voor
de kust van Wales. In 1966 zijn mil
joenen bananen in zee gegooid tij
dens de staking van de Britse zee.
lieden.
De woordvoerder van de impor
teurs zei dat het een ramp voor de
bovenwindse eilanden zou :ijn als de
staking blijft voortduren.
Met de Harwichboot, de laatst over
gebleven vervoersmogelijkheid ter
zee, gaan nu per dag nog zo'n zeven
a achtduizend kistjes tomaten naar
Enigeland. Normaal zou de Nederland
se tomatenexport naar dat land in de
ze tijd een paar honderdduizend kist
jes (van zes kilo) per dag hebben
bedragen in de haven van Dover
wordt nog wel gewerkt, maar de Ne
derlandse groenten kunnen er niet
heen doordat men ze in de havens
van Zeebrugge en Duinkerken (Ca
lais) niet meer aanneemt.
Sorry hoor, maar ik ben gisteren
gestruikeld over de Belgen, die de
grens waren overgetrokken; juist op
de dag dat ze herdachten dat ze zich
van ons hadden afgescheiden. Nu
weet iedereen ook wel dat België
ook niet alles is, maar om dan uit
gerekend naar het land te gaan waar
je voortdurend grapjes over maakt,
is wat onfris. Het kan ook zijn dat
die Belgen gewoon genoeg hebben
van hun eigen land.
In dat licht bezien valt de suggestie
van Gerton van Wageningen (Neder
land moet contact opnemen met
Frankrijk en gewoon een viaduct
over België heen bouwen) weer
stukken beter te begrijpen. Grapjes
over ons maken en dan toch komen,
durven ze wel.
„In Nederland heeft 78 procent van
de huizen een bad of douche, in Bel
gië slechts 44 procent. Ik heb altijd
gedacht, bij het overschrijden van de
Nederlands-Belgische grens, dat de
natüür in België anders rook, maar
het zijn dus kennelijk de Belgen
zelf" (Hopper).
De twee Nederlandse schepen die
zo'n sensationeel officieel bezoek aan
Zuid-Afrika hebben gebracht, zijn
daar op het geplande tijdstip ver
trokken. Ondanks het feit dat diverse
opvarenden (evenals de autochtone
bevolking) op discriminerende wijze
zijn behandeld. Ze mochten restau
rants niet binnen enz., u kent dat wel.
En dat toch ondanks de verzekering
van de Zuidafrikaanse regering dat
een .uniform wit zou wassen'. Niet-
blanke opvarenden in uniform zou
den gewoon als blanken behandeld
worden. En dat is niet gebeurd.
Voor mij worden die twee schepen
geacht 24 uur eerder te zijn ver
trokken. Uit protest.
„Het feit dat een paard een hoofd
heeft, geeft te denken" (J. A. Ren-
kema).
Zegswijze in Ulvenhout: een goede
raad is duur.
Er is zo meldt het persbureau
AP geen sprake van een romance
tussen de Britse prins Charles en
Tricia Nixon, dochter van dé Nixon.
„Ik ben gelukkig te kunnen mee
delen dat Tricia niet verloofd is,"
dat vertelde Constance Stuart, pers-
cheffin van Nixon.
Waarom dat zo gelukkig is, werd
niet helemaal duidelijk, want „op het
Witte Huis komt men wel bij van de
drukte rond het bezoek van Charles
en zijn zusje Anne". Begrijpt u wel.
Ik niet.
Walter Scheel, minister van bui
tenlandse zaken van West-Duitsland,
krijgt bij deze de hartelijke geluk
wensen. Hij is gisteren vader gewor
den van een dochter.
Zuid-Afri-kaffers.
•k
All the best, au revoir, grüss Gott,
tot ziens,
MERIJN
DE WERKGROEP X-Y heeft in
een open brief aan de regeringen
van de meeste Europese landen
gepleit voor de belangen van de
ontwikkelingslanden bij uitbreiding
van de EEG.
^°STSP4
SPAARBANK
SERie» EN VOLGI
999-123
Uw spaarrekening is bekend o
serie- en volgnummer. Vermel:
op de formulieren voor Inleg en
brieven, die u un de Ccnlrale
de Rijkspostspaarbank zendt
Dt STAAT traarbart! de toll
door de Kljkipoilspoarbonk
llngen haar door ejkrechtewi
I Art. »tm de tone—ito
Er zijn 2300 vestigingen. Op de postkantoren kunt u
de hele dag terecht. Een aantal daarvan is zelfs ook op vrijdagavond
of de plaatselijke koopavond geopend.
Voor de postagentschappen gelden aparte openingstijden.
