Apartheidsincidenten hij vloot
bezoek ondanks beloften
Engelse regering
wil wapens aan
Z.-Afrika leveren
Fatale overweg heeft „mogelijk al
honderden malen "opengestaan
BEJAARDE VROUW
VERMOORD IN
WONING GEVONDEN
Kleuter dood
bij aanrijding
in Renesse
JOOP ZOETEMELK WORDT VERWEND
Gemenebest
Dorpsjeugd
Oostvoorne
contra
duin-
kabouters
es
Ruitje
Luns
Als je overweg
wachter
bent in
Zeven-
bergschenhoek
sta je
met één been
in de
gevangenis
Klachten
Hoogovens en
Billiton doen
greep naar
aluminium
Fulvia gezonken
Verkeer in Frankrijk
slaat harder toe
1
DirecteurDr. W. A. J. M. Haitec.
HoofdredacteurL. Lejjendekker.
Redactie- en Administratie-adres
Nieuwstraat 9, Temeuzen, tel. (01150)—7920.
Abonnementsprijs m.i.v. 1 juli 1970:
9,20 par kwartaal; per maand 3,25.
Losse nummers 15 cent, inclusief 4% B.T.W,
Gironummer 1945433
DE VRIJE ZEEUW
DINSDAG
21 JULI 1970
25e Jaargang
No. 6298
Advertentieprijsper mm 16 cent; minimum
per advertentie 2,40, exclusief 4% B.T.W.
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels-
advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel méér
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
VermeldingBrieven onder nummer, of Adres
bureau van dit blad, 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 uur.
Voor het maandagnummervrijdag tot v.m.
11 uur.
Uitgeefster N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem
NEDERLANDS
PROTEST BIJ
ZUID-AFRIKA
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Er hebben zich tijdens het Nederlandse vlootbezoek van de fregatten „Van
Speijk" en „Van Galen" aan Kaapstad (Zuid-Afrika) enkele apartheids-incidenten voorge
daan, waartegen zondag j.l. door de regering bij de Zuidafrikaanse ambassadeur is geprotes
teerd. Er is de ambassadeur gezegd dat overwogen zal worden het bezoek voortijdig af te
breken, indien de Zuidafrikaanse regering niet kan verzekeren, dat discriminatoire handelin
gen achterwege blijven.
De Nederlandse ambassadeur in Zuid-Afrika is dienovereenkomstig ingelicht en geïnstru
eerd. Het vrijdag j.l. begonnen vlootbezoek zou tot vandaag duren.
De marinevoorlichtingsdienst in
Den Haag, die dit gisteren mee
deelde, heeft melding gemaakt
van twee incidenten, waarbij en
kele niét-blanke opvarenden in
Uniform de toegang tot restau
rants werd geweigerd. Dit on
danks de eerder gedane toezeg
ging van. de Zuidafrikaanse rege
ring dat de niet-blanke beman
ningsleden van de fregatten als
blanken zouden worden behan
deld, mAs zij in uniform zijn.
Het eerste incident betrof vier op
varenden in uniform die niet tot een
restaurant werden toegelaten, omdat
zich onder hen een kleurling van Su
rinaamse afkomst bevond. Het be
toog van de vier dat zij van de Ne
derlandse koninklijke marine waren
en gast van de Zuidafrikaanse rege
ring, hielp niet. De restauranthouder
riep zelfs de hulp van een politie
man in, waarop het viertal verdweep
zonder verder een incident te ver
oorzaken.
Het tweede geval betrof een groep
je van drie man in uniform, waar
van twee van Indonesische afkomst
die een restaurant annex cafetaria
binnen wilden gaan. De portier van
de restaurantafdeling liet wel de
blanke marineman toe, maar sloot het
toegangshekje voor diens twee col
lega's omdat „de zaak vol was". De
blanke verliet toen ook weer het
restaurant en het drietal ging toen
naar de cafetaria-afdeling waar men
wei werd toegelaten.
De marinevoorlichtingsdienst weet
over de incidenten nog te melden
„dat alle betrokkenen zich zeer rus
tig gedragen hebben en zich niet in
discussies hebben begeven".
inmiddels heeft het bestuur van
D'66 er bij de regering op aangedron
gen bij de regering in Zuid-Afrika
te protesteren en te bezien of vloot-
bezoeken en andere evenementen,
waarbij Nederlandse onderdanen aan
de Zuidafrikaanse apartheid zijn on
derworpen, niet moeten worden afge
last.
Er wordt herinnerd aan kamervra
gen in januari jl. aan minister Luns
over de positie van gekleurde beman
ningsleden van de fregatten die Zuid-
Afrika bezoeken. Minister Luns heeft
toen een geruststellend antwoord ge
geven. Het bestuur van D'66 meent
dat, hoewel de Nederlandse regering
maatregelen heeft genomen, er in de
praktijk geen waarborgen tegen dit
soort incidenten blijken te bestaan.
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN De Britse regering is bereid Zuid-Afrika wapens voor de ex
terne verdediging te leveren. Dit heeft de Britse minister van buitenlandse
zaken Alec Douglas-Home gisteren bekendgemaakt.
Hij deelde het Lagerhuis wel mee dat Engeland onder geen enkele om
standigheid wapens zal leveren voor onderdrukking van binnenlandse on
lusten of voor het doorvoeren van het apartheidsbeleid.
Dit betekent een einde aan het
Britse wapenembargo tegen Zuid-
Afrika, dat vijf en een half jaar
heeft geduurd. De opheffing van het
embargo geldt slechts voor enkele
categorieën wapens, die bestemd
zijn voor de verdediging van de
zeevaartroute rond Kaap de Goede
Hoop.
De conservatieve Britse regering
wil een definitief besluit nemen,
nadat zij onderzocht heeft om welke
wapens Zuid-Afrika zou kunnen
verzoeken en na overleg met de
Zuidafrikaanse regering over de in
terpretatie van dit verdrag. De Brit
se regering, aldus Douglas Home,
heeft al de gelegenheid gehad om te
laten blijken dat zij het „fundamen
teel oneens" is met de rassenpolitiek
van de Zuidafrikaanse regering.
(Van een onzer verslaggevers)
OOSTVOORNE In het door
gaans bijzonder rustige dorpje
Oostvoorne aan de Zuidhollandse
kust onder de rook van de Maas
vlakte gist het. De oorzaak is het
verblijf van een groep langharige
jongelui in een voormalig opzich
tershuisje op het terrein van de
duinwaterleiding. Gisteravond
gaf burgemeester Bolwidt op
dracht aan de Rijkspolitie om
het buisje te ontruimen.
nl het voorjaar vroeg een
jeugdgroepering in het dorp of zij
de beschikking konden krijgen
over het huisje om er een jeugd
soos van te maken. Met mede
werking van het gemeentebe
stuur van Oostvoorne en Rotter
dam wegens de drinkwaterlei
ding) begonnen de jongelui het
woninkje op te knappen. In de
vakantieperiode gingen vele jon
gelui op vakantie en daarom
werd de soos voor een maand ge
sloten.
T»
In die maand echter maakten
jongelui uit andere plaatsen die
in Oostvoorne op vakantie kwa
men, zich van het huisje meester.
Dit leidde tot verschillende klei
ne incidenten tussen de autochto
ne jeugd en de „kabouters" zo
als de langharigen al gauw wer
den gedoopt. Er werden een paar
kleine ruitjes van de soos inge
gooid en een „strafexpeditie" kon
nog net worden voorkomen.
Burgemeester Bolwildt wil
geen kwaads horen over de tijde
lijke bezoekers. De politie is een
paar keer wezen kijken, maar
kon geen enkel strafbaar feit
constateren. Er werd muziek ge
maakt, er werd gediscussieerd en
geslapen. Verder niets. Het be
stuur van de sociëteit had er aan
vankelijk in toegestemd dat va
kantiegangers ook naar de soos
kwamen. ,Dat is nu een beetje uit
de hand gelopen", volgens de
burgemeester. De soos is nu door
de politie ontruimd om verdere
moeilijkheden tussen de „duin
kabouters" en de dorpsjeugd te
voorkomen.
De minister deelde verder mee,
dat hij over deze kwestie contact
had opgenomen met de andere lan
den van het Gemenebest. Van een
aantal regeringen had hij nog geen
antwoord gekregen en andere rege
ringen hadden om aanvullende in
lichtingen over de bedoelingen van
de Britse regering gevraagd.
Volgens berichten uit Dar-es-Sa-
laam heeft Tanzania gedTeigd uit
het Gemenebest te treden als Enge
land het embargo op wapenleveran
ties aan Zuid-Afrika opheft. Ook
India is scherp gekant tegen het
Britse plan. Nigeria, ook lid van het
Gemenebest, heeft zich gisteren
eveneens tegen de wapenleveranties
uitgesproken en dreigt met „maatre^
gelen".
De Nederlandse regering is niet
bereid de Britse regering te doen
weten dat zij het besluit tot hervat
ting van de, onder het Labourbe-
wind, verboden wapenleveranties
aan Zuid-Afrika betreurt.
Dit heeft minister Luns van Bui
tenlandse Zaken gisteren meege
deeld aan de Tweede Kamerleden
Wierenga (PvdA) en Kleisterlee
(KVP), die in schriftelijke vragen
op een dergelijke stap hadden aan
gedrongen.
De nieuwe Britse regering acht
het, mede gezien de ontwikkelingen
in het Midden-Oosten en de sluiting
van het Suezkanaal, in het belang
van de veiligheid van het Verenigd
Koninkrijk dat bepaalde militaire
goederen, die niet gebruikt kunnen
worden in het kader vain de apart-
heidspoütdek, aan Zuid-Afrika wor
den geleverd.
In het licht hiervan meent minis
ter Luns dat dergelijke leveranties
niet zonder meer in strijd met de
betrokken VN-resolutie behoeven te
zijn.
Overwegwachter Van Leest op zijn moeilijke post.
(Van een. onzer verslaggevers)
ZEVENBERGSCHENHOEK
„Als je overwegwachter bent op
de oude Rijksweg in Zevenberg-
schenhoek, sta je met één been in
de gevangenis". Dit wrange zinne
tje heeft dé laatste tien jaar op
gang gemaakt onder het spoorweg
personeel in Zevenbergschenhoek
en Lage Zwaluwe. Hoé juist het
is, is afgelopen zondag aangetoond,
toen drie mensen om het leven
kwamen, omdat de spoorbomen in
Zevenbergschenhoek niet op tijd
gesloten waren.
Volgens de spoorwegemployees
treft de overwegwachter nauwe
lijks schuld. „Het is daar", zei één
van hen gisteren, „een vervloekt
moeilijke situatie. Per dag passeren
zo'n 300 treinen. Als er een snel
trein uit de richting Roosendaal
komt met een snelheid van zo'n 130
Kilometer per uur, dan heeft de
overwegwachter nauwelijks mi
nuut de tijd om de bomen te slui
ten. En daarbij moet hij ook nog
op de treinen Uit de richtingen
Breda en Rotterdam letten".
„Je kunt op die plaats geen mo
ment uitrusten. Steeds werk je on
der hoogspanning. Er zijn wachters,
die als ze naar het toilet moe
ten de hele tijd de bomen geslo
ten houden. Het is al ontzettend
vaak voorgekomen, dat er tremen
passeerden, terwijl de bomen nog
geopend waren".
„Ik heb dat zelf al zo'n dertig
maal meegemaakt. Maar het is best
mogelijk, dat het de afgelopen jaren
al honderden malen is gebeurd. Je
moet bedenken dat het niet altijd
wordt doorgegeven. Als dat zon ge
beuren, zou vrijwel niemand het
hier langer dan een paar weken vol
houden".
Volgens de spoorwegemployees is
het beveiligingssysteem in Zeven
bergschenhoek sterk verouderd.
„In vijftien, jaar is hier niets ver
anderd", aldus een spoorwegman,
die zelf geruime tijd de bomen ter
plaatse bediend heeft, en toegeeft
diverse malen een fout te hebben
gemaakt.
„Er is niets veranderd, terwijl het
treinverkeer steeds intensiever is
geworden en de treinen steeds har
der rijden. Ik schat, dat de intensi
teit van het treinverkeer hier in een
tijd van vijftien jaar vervijfvoudigd
is. Maar de apparatuur is hetzelfde
gebleven".
Volgens de spoorwegmensen is
de laatste jaren herhaaldelijk op de
gevaarlijke situatie gewezen. Er zijn
klachten naar de directie gestuurd,
de rayonkantoren zijn ingeschakeld
en de vakbonden op de hoogte ge
steld. Er zijn zelfs mensen geweest,
die geweigerd hebben om in Ze
venbergschenhoek dienst te doen.
(Vervolg op pag. 3)
(Van onze correspondent)
RENESSE De vijfjarige André
Boogaart uit De Lier is gisteren op
slag gedood bij een aanrijding op
de kruising Koolmansweg-Koetenis-
seweg in Renesse.
Hij zat in een personenauto, be
stuurd door W. J. Kooman uit Re-
nesse, die volgens de politie voor
rang verleende aan de prso-nen-auto
van J. L. Manni uit Haamstede.
De heer Kooman en zijn bij bem
in de auto zittende kinderen Jacob
en Catharina en de heer Manni moes
ten met zeer ernstige verwondingen
worden overgebracht naar het Rode
Kruisziekenhuis in iZerikzee.
De toestand van enkele van hen is
kritiek.
De beide auto's werden totaal ver
nield.
LEEUWARDEN (ANP) De
Leeuwarder politie heeft een speur
tocht geopend op de dader van de
moord op de 75-jarige weduwe H.
IJ.-v.d. V., die gistermiddag om vijf
voor twee levenloos in de woonka
mer van haar huis te Leeuwarden is
gevonden. Tot dusver ontbreekt van
de dader elk spoor. Het onderzoek
wordt bemoeilijkt door de omstan
digheid dat het slachtoffer weinig
of geen omgang had met haar bu
ren, geen familie had en een nogal
zonderling leven leidde.
De moord, die zondagavond na ne
gen uur moet zijn gepleegd, werd
ontdekt door de politie die was ge
waarschuwd door een van de bu-
Joop Zoetemelk, die zo'n fraaie tweede plaats in de Tour de France veroverde, is gisteren in alle vroegte
thuisgekomen: reden voor zijn moeder om hem, na een kort slaapje, eens extra te verwennen.
ren. Deze hadden zowel zondagavond
laat als maandagmorgen vroeg de
hond van mevrouw IJ. steeds jan
kend buiten zien lopen. Dat gebeur
de anders nooit. Men waarschuwde
daarop de politie.
In de voorste woonkamer vond de
politie het lijk van de bewoonster
aan. Zij lag op de vloer met een oude
wollen lap en een stuk elektrisch
draad om de keel gesnoerd. Haar
schedel bleek met een scherp voor
werp, mogelijk een bijl, te zijn in
geslagen. Bij de sectie zal, aldus de
politie, moeten worden uitgemaakt
c>f het slachtoffer door wurging dan
wel door het inslaan van de sche
del om het leven is gebracht.
Mevrouw IJ. was bij de Leeuwar
der politie geen onbekende. Men be
schikt bij de politie over dikke dos
siers vol klachten van de nu ver
moorde vrdoiuw, waarin zij meestal
klaagde over wanbetaling van haar
huurders. Dikwijls werd de politie
b.v. verzocht achterstallige huren te
incasseren.
Over een mogelijk motief voor de
moord tast de politie nog in het
duister, omdat o.m. nog niet kon
worden nagegaan of er geld of kost
baarheden in huis zijngeweest, die
een roofmoord aannemelijk zouden
kunnen maken. Het onderzoek van
de woning is trouwens toch al bij
zonder moeilijk, omdat er een on
voorstelbare chaos heerste. De oude
vrouw kwam nooit meer op de bo
venverdiepingen, hoewel zij op de
begane grond ook maar nauwelijks
een voet kan verzetten vanwege de
grote partij oude spullen, en stuk of
zes kachels, allerlei serviesgoed, kle
dingstukken, gordijnen en dekens.
De woning was niet aangesloten op
elektriciteit en gas noch op deriole-
ring.
Zondagavond omstreeks negen uur
was mevrouw IJ door de buren het
laatst gezien toen zij met haar hondje
in de richting van het centrum wan
delde. Pas veel later op de avond
liep de hond alleen buiten.
(Van on^e correspondent)
IJMUIDEN. Billiton en Hoog
ovens willen voor de verdere inte
gratie en ontwikkeling van hnn alu-
miniumactiviteiten een belang ver
werven in de Belgische vennootschap
Societé Industrielle de I'Aluminium
S.A. „Sidal".
BiHiitan en Hoogovens, op dót ter
rein thans actief in de gezamenlijke
dochter „Holland-Aluminium N.V.",
zullen voor 49 pet deelnemen iin een
voor dit doel op te richten houdster
maatschappij welke 61,5 pet van de
aandelen Sidal zal bezitten. Het Fran
se alumindumconcern Pechiney bezit
de overige 38,5 pet der aandelen Sidal.
De resterende 51 pet van de aandelen
van de houdstermaatschappij zullen
het eigendom zijn van de groep Bel
gische aandeelhouders.
Sidal is gevestigd te Brussel. Zij be
zit alumimumfabrieken te Duffel en
Burcht (België) voor de vervaardi
ging van extrusie- en wailserijproduk-
ten. De totale verwerkiingBcapaciteit
bedraagt momenteel circa 150.000 ton
aluminium per jaar. De personeelsbe
zetting bedraagt circa 1.500 man.
Voor Holland-Aluminium N.V. be
tekent het belang in Sidal een belang
rijke stap op weg naar integratie, daar
in de koten bauxiet-aluinaarde-metaal
-halffabrikaten-eindprodutoten, de
halffabrikaten nog grotendeels ont
braken.
SANTA CRUZ DE TENERIFE (AP)
Het cruise schip Fulvia, waarop
zondag brand uitbrak terwijl het met
700 personen aan boord voor de kust
van de Canarische Eilanden voer, is
gisteern gezonken.
Alle 448 passagiers en 247 beman
ningsleden van de Fulvia zijn in vei
ligheid.
PARIJS (RTR). Verkeersonge
lukken hebben in de eerste helft van
dit jaar 6.406 personen het leven ge
kost, 103 meer dan in dezelfde perio
de vorig jaar. Er vielen 148.810 ge
wonden, een stijging van 2.350, aldus
officiële cijfers.
