REGERINGSPARTIJEN STEUNEN MOTIE OPPOSITIE
Bouw
t voorrang in
Mag politieman
raadslid zijn in
eigen gemeente
V.W.-VESTIGING IN
BELGIË
SLAAT POLITIEKE
BEDRIJVIGHEID LOS
bont
zomer
prijzen
lekker lui m Treffer
„Waanzinnig voorstel", zeggen vakbonden
KVP? AR, CH, en VVD:
steun in rug van Schut
Van den Doel: Afkeuring
van regeringsbeleid
BELEEFD PROTEST VAN MILITAIREN
ECHIPMR NOBUS UIT
EEDE NAAR AMERIKA
Kapper 6 pet.
duurder
I
Acht maanden
voor weigering
militaire
groet te brengen
BOUWVAKVAKANTIE IN DE WINTER:
DONDERDAG
2 JULI 1970
BEROERING IN NIEW-GINNEKEN
Geen toezegging
119,055 voltooid
PPR-kamerleden stellen vragen
Niet nadelig
Paulus VI: Winst
maatschappij moet
bestreden worden
Directeur: Dr. W. A, J. M. Harkx.
HoofdredacteurL. Leijendekker.
Redactie- en Administratie-adres
Nieuwstraat 9, Terneuzen, tel. (01150)—7920.
Abonnementsprijs m.i.v. 1 juli 1970:
9,20 pea- kwartaal; per maand 3,25.
Losse nummers 15 eenit, inclusief 4% B.T.W.
VRUE ZEEUW
25e Jaargang
No. 6282
Advertentieprijsper nm 16 cent; minimum
per advertentie f 2,40, exclusief 4% B.T.W.
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels
advertenties) 6 regels f 1,15. Iedere regel méér
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
VermeldingBrieven onder nummer, of Adres
bureau van dit blad, 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 uur.
Voor het maandagnummervrijdag tot v.m.
11 uur.
Uitgeefster N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem
1971
(Van een onzer verslaggevers)
ULVENHOUT/DEN HAAG Hoewel de perikelen rond de gemeente
raadsverkiezingen in den lande al weer voor vier jaar zijn opgepot,
houdt een unieke kwestie de gemoederen in de gemeente Nieuw-Ginne-
ken steeds sterker bezig. In deze gemeente woedt een strijd rond de
vraag of het mogelijk is dat een rijkspolitieman die dienst doet in
Nieuw-Ginneken kan worden toegelaten tot de gemeenteraad van die
zelfde plaats. De eigen groepering van wachtmeester le klasse A. B. N.
van der Sangen behaalde tot ieders verrassing vijftien procent van de
uitgebrachte stemmen.
In de gemeentewet staat ergens:
„Iemand die ondergeschikt is aan
het gemeentebestuur kan niet als
raadslid worden toegelaten". Maar
daar is de kous niet mee af. De mi
nister van justitie heeft vóór de
verkiezing van de gemeenteraden,
via de inspecteur-generaal van de
rijkspolitie, laten weten: „Een
ambtenaar van het korps rijkspo
litie kan zonder mijn machtiging
het lidmaatschap van een gemeen
teraad aanvaarden". En verder:
„Artikel 25 van de gemeentewet
geeft een beperkende opsomming
van de betrekkingen, welke on
verenigbaar zijn met het raadslid
maatschap. De ambtenaar van het
korps rijkspolitie wordt niet ge
noemd".
Wie heelt gelijk? Over deze
zaak bestaat geen jurisprudentie.
Wat de politiemannen betreft die
bij een gemeentelijk politiekorps
werken is de zaak eenvoudig; zij
kunnen géén raadslid worden. Het
kleine aantal rijkspolitiemannen
dat het wèl is, woont in een ande
re plaats dan waar het dienst doet
en dan heeft men bovendien
meestal een bureaubaan.
In het geval van de heer Van
der Sangen is daarentegen hele
maal geen sprake van bureau- of
parketwerk. Hij doet normale exe
cutieve dienst in Ulvenhout, Bavel,
Strijbeek en Galder. De verwach
ting is dat de oude gemeenteraad
die zich 17 juii over de geloofs
brieven van de nieuwe raadsleden
zal huigen, de geloofsbrief van Ad
van der Sangen zal weigeren.
Mocht dat inderdaad gebeuren,
dan zal hij in beroep gaan bij ge
deputeerde staten, zo heeft hij
meegedeeld.
Pijnlijk getroffen derde in deze
kwestie is de commandant van
het district Breda van de rijkspo
litie, overste W. H. L. van Nijnan
ten. Hij noemt het geheel een
„organisatorisch ongelukkige
zaak". Hij deelde ons mee, dat hij
na de vakanties de kwestie zal
aanbinden in een landelijke verga
dering van districtscommandanten.
De overste beweert dat hij pas één
dag voor de verkiezingen op de
hoogte is gekomen van de raads-
aspiraties van Van der Sangen.
Opmerkelijk, want de zaak was
allang bekend; de postcommandant
in Nieuw-Ginneken wist van de
zaak af en ook in De Stem is er in
mei aandacht aan besteed.
„Ik ben helemaal niet van plan
een man om partij-politieke oorza
ken over te plaatsen, aldus over
ste v. Nijnanten. Het is theoretisch
mogelijk dat het hoofd van de
plaatselijke politie de burge
meester in conflict raakt met
een politieman gemeenteraads
lid en dat een conflict binnen de
gemeenteraad kan resulteren in de
onmogelijkheid van verdere sa
menwerking buiten de raad.
„Ik zou in een onmogelijke po
sitie worden gemanoeuvreerd ais
de burgemeester zou zeggen dat
hij die politieman niet meer in zijn
gemeente wil handhaven", zegt de
overste.
„Ik kan hem ook niet beletten
te spreken, terwijl dat voor de in
terne gang van zaken nodig zou
kunnen zijn; maar ik mag me niet
met een partijzaak bezighouden".
Daarbij komt nog, aldus de over
ste, dat „de persoonlijke belangen
in de politiek in kleine gemeenten
scherper zijn afgetekend". Ik wil
niets liever dan een regeling, die
er voor zorgt dat een politieman
die executieve dienst doet in een
gemeente, nooit gekozen kan wor
den- in de raad van diezelfde ge
meente".
„Dit is een krankzinnige situatie.
In die brief is de omstandigheid
van de politieman die in de eigen
gemeente dienst doet over het
hoofd gezien", vindt overste Van
Nijnanten.
Hij heeft geen contact gehad met
Van der Sangen en ook nog niet
met de inspecteur-generaal: „Ik
heb nog vier jaar de tijd, die man
is nu eenmaal gekozen".
(Vififeen onzer verslaggevers)
MIDDELBURG OSSENDRECHT
BREDA De „Nationale Groetdag"
die door de Vereniging voor Dienst
plichtige Militairen (VVDM) was uit
geroepen als protest tegen de hoge
celstraf voor de niet-groetende sol
daat H. van der Horst, is gisteren in
veie karzerneplaatsen een groot suc
ces geworden. Overdag beperkte de
actie zich tot de kazernes, maar
's avonds trokken vele dienstplichti
gen in uniform de straat op om te
genover zoveel mogelijk burgers de
hand aan de baret te brengen.
Uit Ermelo vertrok een groep sol
daten naar Amsterdam om op De
Dam saluerend te gaan defileren. In
Ede trokken alle manschappen de
straat op en ook in Middelburg, Os-
sendrecht, Roosendaal, Steenwijk en
Gilze-Rijen werd in ruime mate ge
reageerd op de oproep van de WDM.
Alleen in Breda, een opleidingsplaats
voor militair kader, werd lauw gere
ageerd. De KMA en de SROA distan
tieerden zich van de actie, omdat, al
dus een woordvoerder, het van wei
nig gevoel voor discipline getuigt
wanneer niet voldaan wordt aan de
fatsoensplicht van het groeten.
Volgens de heer Grondman, secre
taris van de WDM, heeft zeker 80%
van de dienstplichtigen aan de actie
deelgenomen. De vereniging heeft in
een officieel communiqué verklaard
dat de groetplicht een totalitaire en
anachronistische traditie is die niet
meer in deze tijd past.
Het Tweede-Kamerlid E. WiieH-
draaijer (PvdA) heeft de minister
van Defensie gevraagd of er plannen
bestaan om de groetplicht te herzien
of geheel af te schaffen.
(Van een onzer verslaggevers)
EEDE De heer E. Nobus uit
Eede vertrekt zaterdag 4 juli naar
Houston in de Verenigde Staten waar
hij een hartoperatie zal ondergaan.
Zijn vrouw Ria vergezelt hem. De
heer Nobus zal worden opgenomen
in het Medical Center van de Baylor
College of Medicine. Een actie in
Eede, waaraan ook door De Stem en
De Vrije Zeeuw werd meegewerkt,
om mevrouw Nobus in staat te stel
len haar man naar Amerika te be
geleiden leverde in korte tijd een
bedrag van rond negenduizend gul
den op. Uit alle delen van Neder
land kwamen reacties binnen op de
actie „Operatie Amerika".
EEN wilde staking van 24 uur van
het cabinepersoneel van BOAC en
BEA heeft geleid tot de annulering
van alle internationale BEA-vluch-
ten.
DE Tweede Kamer heeft zonder hoof
delijke stemming het wetsontwerp
inzake de luchtverontreiniging aan
vaard. Na de aanvaarding kreeg
staatssecretaris Kruisinga (Volksge
zondheid) talrijke felicitaties in ont
vangst te nemen.
BINNEN drie kwartier zijn gister
avond in drie warenhuizen in New
York brandbommen ontploft.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het woningbouwdebat in de Tweede Kamer
is gisteren uitgemond in een met bijna algemene stemmen aan
vaarde motie van Hans van den Doel (PvdA)waarin de rege
ring gevraagd wordt in de begroting voor 1971 aan de volks
huisvesting „een hogere prioriteit toe te kennen dan voor dit
jaar". Alleen de Boerenpartij stemde tegen de motie.
De motieven van de voorstemmers liepen duidelijk uiteen. P.v.d.
A.-woordvoerder Van den Doel liet herhaaldelijk blijken dat zijn mo
tie een afkeuring van het regeringsbeleid inhield, met name nadat
hem gebleken was dat de regeringspartijen wel sympathiek tegen
over zijn motie stonden.
De woordvoerders van de regeringspartijen zeiden dan ook dat de socia
list door deze steun kennelijk verrast was. Zij hielden echter vast aan hnn
voornemen de motie te steunen onder de uitdrukkelijke verklaring, dat de
regeringspartijen zich distantieerden
Doel zelf aan zijn motie gaf.
De regeringspartijen wensen de
motie juist als een steun in de rug
voor minister Schut te beschouwen.
Door de tegenslagen in de woning
bouw waarvan minister Schut de oor
zaken niet in de hand heeft gehad, is
het verlenen van een hogere prioriteit
nodig geworden, aldus de regerings
partijen.
KVP-woordvoerder Andriessen be
klemde no-g eens dat zijn fractie een
geleidelijke opvoering van de wo
ningbouw wenst. Hij keerde zich te
gen de motie-Jansen (groep-Aarden)
waarin de regering gevraagd wordt
nog dit begrotingsjaar vijfduizend
woningwetwoningen meer uit te ge
ven. liet Centraal Planbureau heeft
deze zaak nog in studie en de KVP
wil daar niet op vooruitlopen. Er is
bovendien momenteel een record aan
tal van 155.000 woningen in uitvoe
ring. Het probleem is trouwens niet
meer geld voor de woningbouw te
krijgen, maar vooral de bouwproduk-
tie op te voeren, aldus de woordvoer
ders der regeringspartijen.
De motie-Jansen kreeg alleen de
steun van PvdA, D '66, PSP, CPN en
de groep-Harmsen en werd daarmee
verworpen. Met dezelfde stemverhou
ding werd voorts de motie-Nypels
(D '66) verworpen, waarin het ver
trouwen in minister Schut werd op
gezegd. Nu stemde niet de groep-
Harmsen voor, maar wel de Boeren
partij van Koekoek.
In tegenstelling tot de door som
migen geuite veronderstelling, deed
minister Schut geen toezegging voor
de bouw van meer woningwetwonin
gen in dit jaar. Hij noemde juist het
steeds maar vragen om meer geld
door de oppositie een „naieve reactie
van mensen die niet willen luisteren
naar wat er gaande is".
Het gaat er om meer bouwproduk-
tie te krijgen. De heer Aantjes (AR)
had daartoe het eenmalig met va
kantie gaan in de winter in plaats
van in de zomer bepleit. Minister
Schut wil daar met de werknemers
bonden in de bouw wel over praten,
maar hij liet zich gisteren niet ver
leiden tot verdere toezeggingen op
het gebied van een overheidsbijdrage
in de verdubbelde vakantie-uitke
ring, die deze zaak voor de werkne
mers aantrekkelijk zou moeten ma
ken.
Het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek heeft inmiddels becijferd dat
in de maand mei 1970 met de bouw
van 11.251 woningen werd begonnen.
In die maand zijn 9.977 woningen vol
tooid. In mei 1969 waren deze aantal
len resp. 10.264 en 10.681.
Gerekend over de eerste vijf maan
den van 1970 bedroeg het aantal be
gonnen woningen 50.727 (49.244 in de
eerste vijf maanden van 1969) en het
aantal voltooide woningen 40.924
(44.986). Het aantal intrekkingen van
in voorgaande maanden als begonnen
opgegeven woningen bedroeg in mei
279 (januari-mei 632). Deze intrek
kingen zijn in mindering gebracht op
het aantal woningen in aanbouw.
van de uitleg die indiener Van den
Eind mei 1970 waren er 154.935 wo
ningen in aanbouw, tegen 1523679 ul
timo mei 1969.
In de 12-maandsperiode juni 1969 -
mei 1970 werden 122.711 woningen in
aanbouw genomen en 119.055 wonin
gen voltooid.
DEN HAAG (ANP) Het hoog
Militair Gerechtshof in Den Haag
heeft gisteren de 20-jarige technisch
tekenaar H. van der H. uit Den Haag,
die als dienstplichtig soldaat heeft
geweigerd de militaire groet te brem
gen, veroordeeld tot een gevangenis
straf van acht maanden met aftrek
van voorarrest en tot ontslag uit mi
litaire dienst. De advocaat-fiscaal
had veertien dagen geleden tegen de
tekenaar een gevangenisstraf van een
jaar en vier maanden met aftrek ge
vorderd en ontslag uit militaire
dienst. De krijgsraad in Den Haag
had Van der H. in eerste aanleg tot
een jaar en acht maanden veroor
deeld en tot ontslag uit militaire
dienst.
Eind januari had de tekenaar in
Ermelo geweigerd de militaire groet
te brengen. Heit hof wees er in zijn
arrest op diait heit nieit gaat om die
incidentele weigering, maar dat de
tekenaar al eerder in een gesprek
met zijn commandant had verklaard
niet langer de militaire groet te zul
len brengen, en niet deel te zullen
nemen aan parades of ander z.i. over
bodig ceremonieel. Het hof vindt dat
de tekenaar door bepaalde bevelen of
voorschriften in militaire dienst niet
op te volgen, zich schuldig maakt
aan een ernstig vergrijp, „daar hij
aldus de voor de functie en het doel
van de krijgsmacht onontbeerlijke
krijgstucht ondergraaft".
Het hof kon zich met het vonnis
van de krijgsraad verenigen, met uit
zondering van de bepaling van de
strafmaat. Het hof veroordeelde de
tekenaar tot acht maanden gevange
nisstraf met aftrek van voorarrest en
tot ontslag uit militaire dienst.
Bij de behandeling van deze zaak
voor het Hoog Militair Gerechtshof
was gebleken, dat Van der H. gedu
rende zijn diensttijd steeds meer
moeite had gekregen zich aan te pas
sen aan de sfeer in de militaire
dienst. Hij had zich gedwongen ge
voeld dingen te doen die inbreuk
maakten op zijn persoonlijke vrij
heid. Zijn raadsman had het hof ver
zocht een nader psychiatrisch onder
zoek van zijn cliënt toe te staan om
de invloed van het klimaat van de
militaire dienst op de tekenaar vast
te stellen. Dit verzoek is door het
hof afgewezen.
(Van onze redactie binnenland)
BRUSSEL/DEN HAAG/TILBURG/TERNEUZEN. De voorge
nomen vestiging van een Volkswagenfabriek bij Gent heeft politieke
en industriële kringen in Nederland en België woensdag in beweging
gebracht.
Het Belgische ministerie voor streekeconomie bevestigde inmiddels ons in
een aantal edities van de krant van gisteren opgenomen bericht dat de
Volkswagen een investeringsontwerp heeft ingediend voor een bedrijf dat
een investering van verscheidene miljarden franken vergt. Het aantal
arbeidsplaatsen zou voorlopig duizend bedragen.
Toch toonde men zich overigens in
Brussel nog zeer terughoudend. Een
definitieve beslissing zou nog steeds
genomen moeten worden, hetgeen
nog twee tot drie maanden zou kun
nen duren. Nederland, Noord-Ier-
land en Noord-Frankrijk zouden vol
gens deze Belgische woordvoerders
nog niet uitgeschakeld zijn.
De Bredase PPR-afgevaardigde
mejuffrouw A. Kessel en haar frac
tiegenoot van de PPR de heer Jans
sen hebben het zekere voor het on
zekere genomen en de minister van
Economische Zaken naar de juist
heid van het bericht gevraagd. Zij
willen verder weten, met het oog op
de Tilburgse kansen om Volkswagen
aldaar gevestigd te krijgen, welke
initiatieven door de overheid zijn ont
wikkeld om die uitbreiding van de
werkgelegenheid te bevorderen. Zij
willen verder vernemen welke mo
tieven de doorslag hebben gegeven
waardoor Tilburg niet voor vesti
ging in aanmerking zou zijn geko
men.
Het ministerie van Economische
Zaken had de hele zaak uit een
woensdag verspreid ANP-bericht
vernomen, maar beschikte niet over
eigen informaties. Voor het overige
had men ook geen ander commen
taar dan dat Tilburg één van de ves
tigingsmogelijkheden was waarnaar
Volkswagen heeft geïnformeerd.
„Het komt wel vaker voor aldus
het ministerie dat de motieven
voor het al of niet doorgaan van een
industriële vestiging onduidelijk blij
ven."
VATICAANSTAD (KNP) Wan
neer gezegd wordt, dat rijkdom een
machine is, die armen produceert,
dan moet men zich met alle geweld
verzetten tegen een dergelijke op
vatting en vechten voor een echte en
algehele ontplooiing van de mens.
Aldus paus Paulus in een brief via
zijn staatssecretaris kardinaal Villot
aan de deelnemers van de sociale
week in Framkrenk, die op het ogen
blik in Dyon aan de gang is. Armoe
de is niet alleen maar een financiële
aangelegenheid, aldus de brief, die
een aantal aspecten van de moderne
samenleving, welker economie de
armoede alis vanzelfsprekend ver
schijnsel wil legitimeren, behandelt.
De strijd tegen de armoede is meer
dan een strijd tegen financiële ar
moede, want de men» kan in de mo
derne samenleving op veel manieren
airm zijn, aldus de brief.
Kardinaal Villot wijst er op hoe
de mens tegenwoordig onder de wie
len van de vooruitgang terecht kan
komen. Armoede kan ook zijn, aldus
de brief, gebrekkige gezondheid, een
zaamheid, tekort schieten in het be
roep, onvermogen tot contact met an
dere mensen, lichamelijk of geeste
lijke handicap.
Do vestiging van Volkswagen nabij
Gent zal volgens de heer H. F. van
Luyk, woordvoerder van het Gewes
telijk Arbeidsbureau in Terneuzen,
geen nadelige invloed hebben op de
werkgelegenheid in Zeeuwsch-Vlaan-
deren. De trek van Nederlandse ar
beidskrachten naar België is zo ge
ring, dat geen vrees bestaat voor een
massale trek naar Gent vanuit
Zeeuwsch-Vlaanderen. De heer Van
Luyk staaft dit aan de hand van ge
gevens over het staalbedrijf Sidmar
in Zelzate (B.) waar op de 3500
werknemers zes Nederlanders in
dienst zijn. Wat eventueel wel van
belang kan zijn voor de werkgelegen
heid is het feit, dat veel Belgische
vrouwen kunnen besluiten dichter bij
huis te gaan werken, in plaats van in
Zeeuwsch-Vlaanderen te blijven. Ook
deze kans acht de heer Van Luyk
niet zo groot, omdat de secundaire
arbeidsvoorwaarden van de Neder
landse bedrijven over het algemeen
beter zijn dan die bjj de gemiddelde
Belgische ondernemingen. Met name
DOW-Chemical en de Nederlandse
Stikstofmaatschappij in Sluiskil hoe
ven niet bang te zijn voor concurren
tie van Volkswagen. De drei con
cerns bewegen zich elk op een ander
terrein," aldus de heer Van Luyk.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Nelissen
(Economische Zaken) heeft de kap
pers toegestaan met ingang van van
daag hun tarieven met 6 procent te
verhogen. De verhoging is een door
berekening van de stijging van de
lonen in het kappersbedrijf met 6
procent.
(ADVERTENTIES)
Voorstellingen:
10.30 (belt. 20.) 12.30 -13.30 -15.00 -16.30 - 20 U.
LEUVEHAVEN (bij Metro-station Beurs)
Tel/. (010) 1142S7
(Vraag onze nieuwe bontfolder)
[Grote markt 25,Breda,Tel.01600-'306501
pyjama's en
nachtmode
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG „Een waanzinnig
voorstel", aldus de heer J. M. Pot,
tweede voorzitter van de Neder
landse katholieke bond van werk
nemers in de bouwnijverheid over
het voorstel van mr. Aantjes (A.R.
P.) aan minister Schut (die er sym
pathiek tegenover stond) om een
keer een winterbouwvakvakantie
in te lassen met een extra-vakan
tietoeslag.
Mr. Aantjes is van mening dat
hierdoor de produktiviteit zal stij
gen. De heer Pot verklaarde (giste
ren) dat het technisch niets bete
kent: „Het aantal produktieve uren
in de winter kan zelfs groter zijn
dan in de zomer, zeker als het zo
geweldig warm is, zoals in de afge
lopen weken het geval was".
In sociaal opzicht noemde de heer
Pot het voorstel van de algemeen
secretaris van de Nederlandse Chris
telijke Aannemers- en Bouwvakpa
troonsbond ook geen succes: „De
heer Aantjes kan het zich met zijn
salaris misschien veroorloven om
op elk gewenst tijdstip met vakan
tie te gaan, maar ik kan me voor
stellen, dat de gemiddelde bouw
vakkers dat niet kunnen en boven
dien als ze het wel kunnen, vraag
ik me af of de heer Aantjes zich
wel gerealiseerd heeft welke con
sequenties dit t.a.v. de vakanties
van schoolgaande kinderen zou heb
ben".
Eerder al heeft de heer A. Buys,
voorzitter van de Nederlandse bond
van werknemers in de bouwnijver
heid (aangesloten bij het N.V.V.)
zich tegen het voorstel gekeerd. Hij
voelde er niets voor om met de ar
beidsovereenkomsten van de bouw
vakarbeiders te laten sollen.
(Zie voor commentaar en
reacties elders in dit blad).
meer
Y