Belgen dreigen
met staking
bij Tornado N.V.
Wassen
duurder
STAAT VAN
BELEG IN
ISTANBOEL
Mogelijk weer uitstel vlucht Apollo-14
Westduitse
diplomaat
wellicht
vandaag
weer vrij
Linus Pauling krijgt
Lenin-vredesprijs
Duitse stichting ten
bate van
contergan-kinderen
NED. VAKBONDEN WETEN NOG VAN NIETS
EX-GEVANGENEN VERTELLEN OVER MARTELINGEN
Aan onze abonnees
VYD-voorzitster in
Rijnmondraad
KWJ wil vorming ook
voor meisjes van 15
jaar in de huishouding
GEVAAR
OVERLEG
ENTHOUSIAST
HONGERSTAKING OP VOEDSELCONGRES
Galbraith: loon-
en prijsstop van
zes maanden in
Ver. Staten
Laatste peiling
in Engeland:
Labour wint
Politie paraat
aan grenzen
van Brazilië
en Uruguay
na wedstrijd
in Mexico
Asiel
Meer zeeschepen
naar
kanaalzone
Wanhoop over Britse
nederlaag
man springt uit raain
8ADI0 BE KOCK
Bij regen: vet,
olie en rubber
kunnen
wegen spiegel
glad maken
Vietcong van massa
moord beschuldigd
VOOR REISDEViEZEN,CHEQUES
Elf REISVERZEKERINGEN
DE GRENSWISSELKANTOREN N.V.I
DirecteurDr. W. A. J. M. Harkx.
Hoofdredacteur L. Leij endekker.
Rediactie- en Administratie-adres
Nieuwstraat 9, Tenteuzen, tel. (01150)7920,
ABONNEMENTSPRIJS mi.v. 1 juli 1970:
9,20 per kwartaal; per maand 3,25.
Losse nummers 15 cent, incl. 4% B.T.W.
DE VRIJE ZEEUW
WOENSDAG
17 JUNI 1970
25e Jaargang
No. 6271
Advertentieprijs per mm 16 cent; minimum
per advertentie 2,40, exclusief 4% B.T.W.
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels-
advertenties) 5 regels S 1,15. Iedere regel méér
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
VermeldingBrieven onder nummer, of Adres
bureau vam dit blad, 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiteriijk tot v.m. 11 uur.
Voor het maandagnummervrijdag tot v.m.
11 uur.
Uitgeefster N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem
(Van een onzer verslaggevers)
ETTEN-LEUR/TURNHOUT - De Belgische werkne
mers van de N.V. Tomadobedrijven in Etten-Leur en
Zwijndrecht, respectievelijk ruim 180 en ongeveer 35 in
getal, dreigen het werk neer te leggen wanneer de directie
hun looneisen blijft afwijzen.
De belangrijkste eisen zijn: een verhoging van 2 B.frs. per uur met
terugwerkende kracht per 1 februari jl. en een volgende verhoging
met 3 B.frs. per uur met ingang van 1 juli a.s.
De (Belgische) vakbonden, waarbij het allergrootste deel van de betrokken
Belgische werknemers is aangesloten de Christelijke Centrale der Metaal
bewerkers en de metaalbewerkersbond van de ABVV zullen de directie
nog deze week een „vooropzegging van staking" (ultimatum) sturen, waarin
de looneisen opnieuw zullen worden geformuleerd.
Het ultimatum zal maandag a.s. in
gaan en één week later aflopen. Wan
neer de directie dan niet aan de eisen
van de vakbonden én zijn Belgische
personeelsleden zal hebben voldaan,
zullen de Belgen het werk voor on
bepaalde tijd neerleggen. Aldus dis
trictsbestuurder F. Peeters van het
bureau van de Christelijke Centrale
in Turnhout.
De vrijgelaten Braziliaanse gevangenen brachten het V-teken, nadat zij het
vliegtuig, dat hen naar Algerië vloog, hadden verlaten. Zij maakten de reis
naar Afrika met geboeide handen.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. De wasserijtarie
ven gaan zeven procent omhoog. De
minister van Economische Zaken
heeft hiertoe gisteren in de Staats
courant een prijzenbeschikking af
gekondigd.
De verhoging is toegestaan tenein
de te voorkomen dat deze ar
beidsintensieve ondernemingen door
de loonkostenstijgingen van april
1970 in kostendekkingsmoeilijkheden
zouden komen.
Het minSsitetie van Economi
sche Zaken heeft in verband met
de voortgezette kostenstijgingen,
de Nederlandse dagbladen toe
stemming gegeven hun abonne
mentsprijzen te verhogen.
Op grond hiervan zijn met in
gang van 1 juli 1970 onze abon
nementsprijzen als volgt vast
gesteld:
per maand 3,25 (incl. 12 et. in
cassokosten) per kwartaal f 9,20
(excl. incassokosten).
Van abonnees dde een machti
ging hebben verstrekt tot auto
matische periodieke afschrijving
van hun aboniementsgeld van hun
bank- of girorekening, zullen wij
gaarne aannemen dat zij ermee
akkoord gaan dat bij de eerstvol
gende afschrijving de nieuwe
abonnementsprijs wordt aange
houden.
DE DIRECTIE
DEN HAAG (ANP) Mevr. Van
Someren Downer, de voorzitster van
de WD, die met voorkeurstemmen
is gekozen op de laatste plaats van
de kandidatenlijst zowel bij de ge
meenteraad van Rotterdam als de
Rijnmondraad, zal zitting nemen in
de Rijnmondraad. Ze komt daarmee
tegemoet aan de wens van een zo
groot mogelijke categorie kiezers nl.
zowel de Rotterdamse als die van het
Rijnmondgebied.
UTRECHT (ANP) De Katholie
ke Werkende Jongeren hebben de
Tweede-Kamer schriftelijk gevraagd
scholing en vorming mogelijk te ma
ken voor vijftienjarige meisjes die
in de huishouding werken. In het
ontwerp van wet tot wijziging van
de arbeidswet van 1919 wordt een
arbeidsverbod voor jeugdigen bene
den de 16 jaar voorgesteld, maar
meisjes die in een gezin werken wor
den daarvan in het ontwerp uitge
zonderd. De K.W.J noemt het on
aanvaardbaar dat deze groep van
scholing en vorming wordt uitgeslo
ten.
Bij Tornado erkent men, dat er ge
vaar is voor het ontstaan van een
conflictsituatie, „maar het overleg is
nog geheel open", zoals bedrijfsdirec
teur G. Dominicus van het Tornado-
bedrijf in Etten-Leur, dat een perso
neelsbestand heeft van in totaal 500
man, ons zei.
In de kringen van de (Nederlandse)
vakbonden was men gisteren nog on
kundig van de ontwikkelingen bij To
rnado. Er zijn inmiddels brieven van
de Tomadodirectie onderweg. Dis
trictsbestuurder S. van Nellen van
„St.-Eloy": „Dat we van de hele zaak
nog niets weten lijkt erop te wijzen,
dat de Nederlandse werknemers het
beschouwen als een zaak tussen de
Belgen en de directie. Dat neemt naar
mijn mening niet weg, dat de kwestie
ook voor de Nederlandse werknemers
zijn consequenties kan hebben".
Het overleg tussen de Belgische
vakbonden en de Tomadodirectie be
gon overigens al in februari. Toen te
kenden zich in België al de spectacu
laire loonontwikkelingen als gevolg
van o.m. de mijnstakingen al enigs
zins af. Bovendien werd toen overeen
stemming bereikt over loonsverhogin
gen voor het personeel van de Toma-
dovestigingen in het Belgische Puur
met in totaal ongeveer 5 B.frs. per
uur.
De Belgische vakbonden eisten toen
ook van de directie van Tornado in
Nederlan deen verhoging van 5 B.frs.
per uur voor de Belgische personeels
leden in de bedrijven te Etten-Leur
en Zwijndrecht. De directie wees die
eis af, omdat er geen „automatische
koppeling" bestaat tussen de Tornado-
bedrijven in Nederland en België en
omdat zij een „autonome loonsver
hoging" voor een groep personeels
leden volstrekt onaanvaardbaar vond.
De Tomadodirectie kwam toen met
het voorstel de Nederlandse cao in
zijn geheel voor de Belgische perso
neelsleden van toepassing te verkla
ren met enkele aanvullende voor
waarden (waaronder: behoud van de
Belgische kinderbijslag voor de be
trokken personeelsleden)Directeur
drs. B. Botman van Tornado: „De vak
bonden waren er oorspronkelijk
enthousiast over. Want ze vonden met
ons. dat er voor hun mensen meer
voor- dan nadelen aan vastzaten.
Ze gingen echter overstag door de
druk van een aantal „militanten"
toen ze ons voorstel in de kantine van
ons bedrijf met de Belgische perso
neelsleden bespraken".
Op de openingsdag van het we-
reldvoedselcongres in het Haagse
congresgebouw zijn jongeren in hon
gerstaking gegaan. Ze willen er 48
uur blijven zitten.
WASHINGTON (Reuter) De
bekende Amerikaanse economische
deskundige prof. J. K. Galbraith, die
is verbonden aan de Harvard-univer-
siteit, heeft gisteren verklaard, dat
er naar zijn opvatting in de V.S. een
wettelijk af te dwingen loon- en
prijsstop van zes maanden zou moe
ten komen.
LONDEN Volgens de laatste
Britse opiniepeiling, die gisteren in
de Times is gepubliceerd, zal het
Labour bijzonder naar den vleeze
gaan en kunnen de socialisten reke
nen op een meerderheid in het La
gerhuis van 150 zetels.
In percentage heeft Labour vol
gens de peiling thans een voorsprong
van 8,7 5 meer dan op 2 juni.
Bij de verkiezingen van 1966 be
droeg de meerderheid van Labour in
het Lagerhuis slechts 97 zetels.
ROME (Rtr.). Het Italiaanse ka
binet heeft gisteren een spoedzitting
gehouden naar aanleiding van de die
dag begonnen landelijke boycot van
examens door circa 420.000 leer
krachten. Door de boycot worden
meer dan acht miljoen scholieren ge
troffen.
(Van onze speciale verslaggever)
SAO PAULO De politie-auto-
riteiten in Brazilië en Uruguay
hebben speciale maatregelen ge
nomen om de rust te verzekeren
in de grensplaatsen tussen de
twee landen, als deze vanavond
uitkomen in de halve finales om
het wereldkampioenschap voet
bal in Mexico.
De politie zal met veel man
schappen patrouilleren, vooral
in de tweelingsteden Santana do
Livramento en Riviera, waar in
1959 een week lang een gevecht
heeft gewoed tussen hysterische
voetballiefhebbers op 't Vriend
schapplein, waarbij een aantal
winkels werd verwoest.
Meer dan 100 Brazilianen en
Uruguezen werden door de po
litie van beide landen gearres
teerd. Een onbekend aantal werd
afgevoerd naar eerste hulppos
ten en de al van jaren dateren
de vriendschappelijke verstand-
huoding op het Vriendschapplein
was gedurende enkele jaren ver
te zoeken, en dat alles vanwege
een voetbalwedstrijd tussen Bra
zilië en Uruguay in Buenos Ai
res.
Andere grensplaatsen waar de
politie op zijn hoede is, zijn on
der meer Quarairtigas, Jaguarao-
Rio en Chui-Chui.
ISTANBOEL (Reuter) De re ;e
ring heeft dinsdagavond de staat van
beleg afgekondigd voor Istanboel en
de aangrenzende provincie Kocaeli.
Volgens radio-Ankara is de staat van
beleg dinsdagavond om 20.00 uur Ned.
tijd van kracht geworden en zal voor
een maand gelden.
De regering is tot deze maatregel
overgegaan na ongeregeldheden in
deze stad tussen demonstrerende fa
brieksarbeiders en oproerpolitie, die
aan zeker drie mensen het leven heb
ben gekost. De slachtoffers zijn een
politieman en twee demonstranten.
Meer dan vijftig mensen zijn gewond.
De radio doet onophoudelijk een be
roep op bloeddonors.
In een verklaring van de regering
wordt gezegd, dat het volledige be-
stuursgezag in handen is gegeven van
een militaire bevelhebber. Alle straf
zaken zullen worden behandeld door
krijgsraden.
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. Aan de Ameri
kaanse Nobelprijswinnaar Linus Pau
ling is in de Sovjet-ambassade in
Washington de Lenin-vredesprijs uit
gereikt.
De 69-jarige geneticus uit Califor-
nië, die tot dusver de enige is, aan
wie twee keer de Nobelprijs is toe
gekend is, een van de bekendste pa
cifisten in de V.S.
Linus Pauling heeft nog de aan de
Lentn-vredesprijs verbonden gouden
medaille gekregen en een cheque
voor een bedrag van meer dan 27.500
dollar.
(Van onze redactie
buitenland)
WASHINGTON Het is
mogelijk dat het vertrek
van de Apollo-14, dat in
verband met de moeilijkhe
den ondervonden tijdens de
reis met de ApoIlo-13 al
twee maanden was uitge
steld, nog meer wordt opge
schoven.
De directeur van de NA
SA, dr. Thomas Paine, zei
gisteren dat de Apollo-14
pas zal gaan als letterlijk
en figuurlijk alles in het
werk is gesteld om te voor
komen dat problemen, zo
als deze zich met de Apol-
10-13 hebben voorgedaan,
zich niet zullen kunnen her
halen.
De commissie van onder
zoek, die het hele incident
met de ApolIo-13 haarfijn
heeft uitgeplozen, heeft in
middels bekendgemaakt, dat
de oorzaak ervan technische
maar ook menselijke fouten
zijn geweest.
In het eindrapport be
schuldigt de commissie van
onderzoek het bureau voor
ruimtevaart (NASA) en
twee contractondernemin
gen van ernstige nalatigheid
door de ruimtecombinatie
met onjuist werkende
warinteschakelaars te laten
vertrekken. De commissie
had al eerder als vermoede
lijke oorzaak van de ont
ploffing in de dienstcabine
deze schakelaars aangewe
zen.
Na 1100 bladzijden, die
vier lijvige folianten beslaan
komt de commissie van on
derzoek tot de conclusie, dat
zowel de beproevingsmetho
den als de constructie van
de zuurstoftanks in het
ruimteschip veranderd die
nen te worden.
(Van onze redactie buitenland)
RIO DE JANEIRO/ALGIERS -
De ontvoerde Westduitse ambassa
deur Von Holleben bevond zich gis
teravond ondanks de vrijlating, de
dag tevoren, van veertig politieke
gevangenen nog in handen van Bra
ziliaanse guerrillastrijders. De ont.
voerders lieten echter in een bood
schap weten dat de 60-jarige diplo
maat „ergens in deze stad (Rio)" in
vrijheid zal worden gesteld, wanneer
zeiden ze er niet bij. De boodschap
werd omgeroepen door radio-Nacio-
nal, een staatsomroep. Volgens onbe
vestigde berichten heeft mevrouw
Von Holleben een brief van haar
man ontvangen waarin deze mee
deelt dat zijn vrijlating om „techni
sche redenen" zesendertig uur ver
traagd is. Dat zou betekenen dat hij
pas in de loop van woensdag in vrij
heid komt.
De Braziliaanse regering heeft haar
bezorgdheid uitgesproken over het
uitblijven van de vrijlating van de
ambassadeur. De regering heeft alle
eisen van de „terroristen" ingewil
ligd. Zij zijn nu volledig verantwoor
delijk voor het welzijn van de diplo
maat, aldus een communiqué dat
eveneens door radio-Nacional werd
omgeroepen.
Inmiddels zijn de veertig Brazili
aanse politieke gevangenen maan.
dagavond laat per vliegtuig in Al
giers aangekomen.
Na aankomst zijn de vrijgelaten
gevangen-en n-aar een comp-lex villa's
gebracht waar kamers voor hen zijn
ingelicht. Van welingelichte Algerijn
se zijde is meegedeeld dat de ge
vangenen die in Algerije willen blij
ven, politiek asiel zullen krijgen.
De Algerijnse minister van buiten
landse zaken, Boeteflika, verklaarde
maandagavond voor de televisie, dat
zijn land de politieke gevangenen uit
humanitaire overwegingen heeft op
genomen.
Een 22-jarig meisje dat tot de
groep vrijgelaten gevangenen be
hoorde, werd in een rolstoel wegge
reden. Zij verklaarde dat haar benen
verlamd waren als gevolg van de
folteringen die zij had moeten door
staan tijdens de drie maanden dat
zij in de gevangenis had gezeten. An
dere ballingen lieten littekens op ar
men en borst zien die naar hun zeg
gen ontstaan zijn na elektrische
schokken.
(Van een onzer verslaggevers)
TERNEUZEN In de maand mei
j.I. werden in totaal in het kanaal
van Gent naar Terneuzen 1857
schuttingen verricht. In de eerste
vijf maanden van dit jaar bedraagt
het totaal aantal 8.553.
Dit zijn 875 schuttingen méér dan
over dezelfde periode van het vorig
jaar. In totaal gingen de bruggen in
Sluiskil en Sas van Gent 1215 maal
open. De binnenvaart op het kanaal
liep terug met 3270 schepen in ver
gelijking met de aantallen van vorig
jaar over dezelfde periode. De toe
name van het scheepvaartverkeer zit
dan ook in de toeloop van zeesche
pen. In totaal werden in de maand
mei 697 zeeschepen in de Zeeuwsch-
Vlaamse kanaalzone gelost en gela
den met een omzet van 1.425.942 ton
aan goederen.
BONN (DPA). De Westduitse
Bondsdag heeft gisteren in eerste le
zing een wetsontwerp aanvaard, dat
voorziet in de oprichting van een na
tionale stichting ten bate van kinde
ren die als gevolg van het kalme
ringsmiddel Contergan of door ande
re oorzaken gehandicapt zijn. Minis
ter van justitie Gerhard Jalin deelde
mee, dat de Bondsregering en de fa
brikant van het bewuste middel
„Chemie Griinenthal" elk 100 mil
joen mark zullen inbrengen.
De zogenaamde Contergan-kinde-
ren krijgen behalve de bestaande
bijstand elk een uitkering ineens
van maximaal 40.000 mark en voor
de rest van hun leven een maande
lijkse steun van ten hoogste 400
mark.
DÜSSELDORF (Reuter) Uit
wanhoop over Engelands nederlaag
tegen West-Duitsland in de strijd om
het wereldkampioenschap voetballen
heeft een 33-jarige Brit zich door het
raam van zijn flat in Düsseldorf ge
gooid. Hij maakte een val van zes
meter en is met ernstige, inwendige
kneuzingen in een ziekenhuis opge
nomen. De politie heeft zijn naam
niet onthuld.
(ADVERTENTIES)
Noordstraat 107. Tel. 01150-4251
TERNEUZEN
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA Hoewel weggebrui
kers voornamelijk in de herfst
en winter aan slipgevaar denken
is de kans op een forse slip juist
nu hartje zomer heel groot.
Na deze enorm lange periode
van absolute droogte kan het
wegdek spiegelglad worden, zo
dra het weer gaat regenen.
Wekenlang hebben olie van
auto's en motoren, banderubber
en uitlaatgassen zich op het dek
van de weg finnen vastzetten.
Op het wegdek is een film ge
vormd die bij de eerste regen
val een ware glibbermassa
wordt.
Een politieman vertelde ons
dat zelfs de manschappen in
surveillancewagens er door de
leiding op attent worden ge
maakt voorzichtig te rijden.
Wanneer de regen niet onmid
dellijk stevig doorzet, kan het
uren duren voordat de gladde
film van de weg is gereden en
gespoeld.
Weggebruikers moeten dus ook
midden in de zomer beducht zijn
op slippartijen. Tijdens of vlak
na een regenbui doen zij er goed
aan uiterst behoedzaam te rij
den.
THANH MY (Reuter). De Viet
cong heeft vorige week in het Zuid-
vietnamese dorp Thanh My 75 bur
gers gedood, omdat dorpelingen aan
de Amerikanen mededelingen hadden
verstrekt over de bewegingen van de
guerrillastrijders.
Dit heeft dinsdag een Amerikaanse
officier meegedeeld. Volgens hem
hadden de dorpelingen een rijst-
voorraad van de Vietcong aangewe
zen en verteld wat het resultaat was
geweest van een Amerikaanse artil
leriebeschieting.
i
op de stations, aan de grenzen
geopend van vroeg tot iaat,
ook op zaterdagen en zondagen,1
verkoop tegen de officiële, 1
in de dagbladen gepubliceerde,
koersen
