Eén op 240 Bredanaars lijdt aan hartafwijking
BURGERS MOETEN
OVERHEID
IN ALLES
KUNNEN VOLGEN
ONDERZOEK ONDER VERGETEN GROEP:
ROOLVINK MOET WIJZIGING PBO-WET INTREKKEN
Groeiende spanning in regeringscoalitie
AFTREDEN
KOSYGIN
VERWACHT
Commissie-Biesheuvel
RADIO DE KOOK
7
MINDER ZONNIGE ZIJDEN ZOMERWEER:
Geen tuintjes
sproeien
Middelburg
Vrees voor
grotere
vissterfte
(Halsteren)
Schip slaat om
vermoedelijk
5 mensen dood
DOMINEE y.d. AKKER:
Gevarenzone in verhouding kerk
Nederland-Rome overschreden
DUBBEN
Kabinetsformatie
Ministerraad
„Geheim van
Soestdijk"
afschaffen
Raad van State
openbreken
Japanner schoot
met katapult
op keizer:
anderhalf jaar
VOOR REIS0EVIEZEN,CHEQUES
EN REISVERZEKERINGEN
-op de stations, aan de grenzen
geopend van vroeg tot iaat,
ook op zaterdagen en zondagen
.verkoop tegen de officiële,
in de dagbladen gepubliceerde,
koersen
DE GRENSWISSELKANTOREN N.V.I
SANK
-
DirecteurDr. W. A. J. M. Harkx.
HoofdredacteurL. Leijendekker.
Redactie- en Administratie-adres
Nieuwstraa-t 9, Terneuzen, tel. (01150)7920.
Abonnementsprijs
8,per kwartaal; per maand 2,70.
Losse nummers 15 cent, inclusief 4% B.T.W.
IE VRUE ZEEUW
WOENSDAG
10 JUNI 1970
25e Jaargang
No. 6265
Advertentieprijs per mm 16 cent; minimum
per advertentie 2,40, exclusief 4% B.T.W.
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels-
advertenties) 5 regels f 1,15. Iedere regel méér
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
VermeldingBrieven onder nummer, of Adres
bureau van dit blad, 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 uur.
Voor het maandagnummervrijdag tot v.m.
11 uur.
Uitgeefster N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA Een uitgebreid bevol
kingsonderzoek in Breda heeft
aangetoond, dat ongeveer 1 op de
240 Bredanaars tot begin vorig
jaar met een hart- of vaatafwij
king rondliep, waarvan bij huisart
sen en specialisten niets bekend
was. Het betrof een algemeen ge
zondheidsonderzoek onder 39.873
Bredanaars: een vergeten groep
bestaande uit huisvrouwen, huis
houdelijk personeel, werknemers
van kleine bedrijven en ouderen.
Mensen die geen van allen onder
regelmatige medische controle
staan. Dit onderzoek, een voortbor
duren op het vroegere tbc-onder-
zoek, bracht aan het licht, dat 938
mannen en vrouwen een afwijken
de hartschaduw hadden op de
röntgenfoto die van hun borstkas
was gemaakt. In 493 gevallen
bleek de gefotografeerde zelf niet
te weten dat er iets aan de hand
was. Zijn huisarts evenmin. Van
de 493 niet bekende gevallen ble
ken er 285 ernstig te zijn. De
andere 208 konden zonder meer
genezen worden.
Zowel bij mannen als bij vrou
wen steeg het aantal hart- en vaat
afwijkingen met het stijgen van de
leeftijd. In percentages uitgedrukt
liggen de vrouwen overal hoger dan
mannen. Van de groep van 39.873
hadden de volgende percentages
(resp. mannen-vrouwen) in de op
volgende leeftijdsgroepen een hart
afwijking: 15-19 jaar 0,5-0,7, 20-24
jaar 0,5-0,7; 25-29 jaar 0,3-1,3; 30-
39 jaar 0,4-0,7; 40-49 Jaar 1,0-1,3;
50-59 jaar 2,0-2,8; 60-69 jaar 5,0-
6,0; 70-79 jaar 6,5-8,0; 80 jaar eu
ouder 12,0 pet. bij mannen en 16,0
pet. bij vrouwen.
Het onderzoek werd ingesteld
door de Stichting tot Opsporing van
Tuberculoselijders Sotu in Noord-
Brabant, het consultatiebureau
voor t.b.c.-hestrijding en de GG en
GD van Breda. Uitgangspunt was,
dat het bevolkingsonderzoek op
t.b.c., dat eens in de vier jaar
werd gedaan, een te kostbare en
tijdrovende activiteit werd, temeer
daar het aantal tbc-gevallen tot
uiterst gering is gedaald. De mens
van vandaag vraagt zich eerder af
„ben ik gezond" dan „heb ik
tuberculose". Besloten werd het
onderzoek te laten doorgaan met
als uitgangspunt het schermbeeld
van de gehele borstholte. Dat bete
kende, dat ook afwijkingen aan
hart- en vaten zichtbaar zouden
worden en skeletafwijkingen. In
voorbeeldige samenwerking tussen
longarts H. J. Kars, cardioloog G.
Gussenhoven, huisartsen en specia
listen kwam op die manier een
onderzoek tot stand, dat prof.
Meijler in Utrecht, de ontwerper
van het „deltaplan" ter preventie
van hart- en vaatziekten, tot groot
enthousiasme bracht.
In een rapport, dat dezer dagen
werd opgestuurd aan de gemeente
raad, alle hulsartsen en andere be
langstellenden in Breda, schrijft
dokter Kars: „De patiënten met
een hartafwijking zonder klachten
kunnen, al dan niet met een afwij
king op het electrocardiogram, ge
attendeerd worden op de gevaren
van overgewicht, dat dikwijls ge
vonden wordt, of op de gevaren
van verkeerde rookgewoonten, of
van een overmatig drukke agen
da". En elders: „Het groot aantal
patiënten met hartafwijkingen, dat
nog niet bekend is bij de huisarts,
omdat zij min of meer klachten vrij
zijn, motiveert een intensivering
van het bevolkingsonderzoek. Deze
opsporing staat m.i. nog aan het
begin van zijn ontwikkeling en
zou verfijnd kunnen worden", al
dus dokter Kars.
(Vervolg op pag. 3).
V.Y.D. LIGT WEER DWARS
(Van onze verslaggevers)
MIDDELBURG/DEN HAAG/HAL
STEREN Het fraaie zomerweer
(op verschillende plaatsen in Bra
bant en Zeeland tegen de 30 gra
den) heeft ook minder zonnige zij
den. Door de langdurige droogte
zien verscheidene Randstadgemeen
ten zich genoodzaakt een sproei-
verbod uit te vaardigen. Ook de ge
meente Middelburg zag zich hiertoe
gedwongen.
„Wij hebben zo lang mogelijk met
deze maatregel gewacht", zegt de
directie van de Middelburgse ge
meentebedrijven, „maar nu kunnen
we niet anders". Met onmiddellijke
ingang is het wassen van auto's
met behulp van slangen, het
sproeien van tuintjes e.d. verboden.
De drinkwatervoorziening in het
verzorgingsgebied van de N.V. Wa
terleidingsmaatschappij Midden-
Zeeland kan in gevaar komen, als
er bij het watergebruik geen zui
nigheid wordt betracht. Volgens de
directie van de Gemeentebedrijven
wordt dit vooral veroorzaakt door
het tijdelijke zeer hoge waterge
bruik tijdens de avonduren, ais
men op grote schaal overgaat tot
het schoonspuiten van auto's en het
besproeien van tuinen en gazons.
De druk op de waterleiding kan
dan tijdelijk zo laag worden, dat er
op de hoger gelegen woonlagen
geen water meer afgetapt kan wor
den. „Een lage waterdruk kan fu
neste gevolgen liebben bij eventuele
brandbestrijding", aldus Gemeente-
De meeste mensen (boven) en
dit meisje (onder) trokken zich gis
teren niets aan van de ongemakken
van het warme zomerweer.
Goes ziet men nog geen aanleiding
bedrijven Middelburg.
In Vlissingen zijn nog geen be
perkende maatregelen voor het
watergebruik afgekondigd. Ook in
over te gaan tot een sproeiverbod.
Volgens de Waterleiding Maat
schappij Midden-Zeeland doet zich
in Goes en de andere plaatsen op
Zuid-Beveland geen enkele moei
lijkheid voor, ten aanzien van de
watervoorziening.
In Halsteren heeft het goede
weer ongerustheid doen ontstaan
bij de visliefhebbers. In het ven „De
Grote Melanen", zijn honderden
dode vissen aangetroffen. Het war
me weer onttrekt zuurstof aan het
viswater, dat al een lage waterpeil
heeft. Als de warmte aanhoudt,
vreest men in Halsteren, dat de
sterfte onder de vissen tot 50 pet.
zal oplopen.
In Den Briel hebben 500 leerlin
gen van de lagere technische school
gisteren geweigerd naar school te
gaan, vanwege de tropische warm
te. Ondanks de nog steeds goede
weersvooruitzichten verwacht de
directeur van de school de leerlin
gen vandaag weer terug.
In Bodegraven hebben badgasten
in het zwembad „De Kuil" gisteren
middag ondanks de hitte zeer hard
gelopen. Op het dak van het over
dekte bad waren loodgieters be
zig een mastieklaag aan te brengen.
Het pek vloog tijdens het schaft
uurtje in vlam. Kort daarop vloog
ook het dak in brand. De weinige
aanwezige zwemmers vluchtten in
hun badpakken de straat op. De
schade aan het had is zeer aan
zienlijk waardoor het bad deze zo
mer niet meer gebruikt kan wor
den.
DUISBURG (DPA) Een scheeps-
ongeluk in het havenkanaal van
Duisburg-Rulirort beeft gistermorgen
vermoedelijk aan vijf mensen het le
ven gekost. De drie kinderen van
schipper Adrianus Suijkerbuyk van
het Belgische motorschip „Nautilus
II", zijn verdronken toen het schip
door nog onbekende oorzaak omsloeg.
De kinderen zijn zes maanden tot
vier jaar oud. Bovendien worden vol
gens de politie de matroos Klaus Die
ter Müller en diens vriendin ver
mist. De 24-jarige schipper en zijn
21-jarige echtgenote konden worden
gered.
Voor zover bekend, zijn de stalen
trossen van het schip gebroken.
Het 900 ton metende, uit Antwerpen
afkomstige schip was met boorspan-
nen beladen. Drie dagen geleden had
de waterpolitie 30 ton van de lading
vam boord laten halen omdat het zeer
diep lag en enigszins slagzij maak-
'e aan bakboord.
DE AMSTERDAMSE rechtbank heeft
de 24-jarige tuinman P. J. B. uit de
hoofdstad wegens doodslag op de 10-
jarige S. Visser na het plegen van
ontucht met de jongen conform
de eis veroordeeld tot vijf jaar ge
vangenisstraf en tbr.
PHILIPS gaat onderhands 250 mil
joen dollar uitlenen tegen een varia'
bele rente. De lening geschiedt met
een bankconsortium en zal groten
deels worden aangewend voor de
consolidatie van kortlopende schul
den.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Tussen de V.V.D. en de grote confessio
nele partijen zijn spanningen ontstaan. De samenwerking
in de regeringscoalitie heeft een gevoelige knauw gekre
gen.
De confessionele regeringspartijen zijn verbolgen, omdat de WD
in het parlementaire spel onvoldoende overleg pleegt. De groeiende
spanning tussen enerzijds de VVD en anderzijds KVP, AR en CHU,
manifesteerden zich gisteren in de Tweede Kamer op onverbloemde
wijze.
Tijdens het PBO-debat boekte de liberaal Geurtsen een overwinning door
een belangrijke wijziging van het PBO-wetsontwerp tegen de zin van de
coalitie-genoten in aangenomen te krijgen. De liberale victorie werd be
vochten met slechts vier stemmen verschil. Minister Roolvink (Sociale Za
ken) kon niet anders doen dan het hele ontwerp tot aanpassing van de
PBO-wet in te trekken. Na een jarenlange voorbereiding, talloze vergade
ringen en raadpleging van het bedrijfsleven strandde het wetsontwerp op
de klip van de zich sterk voelende VVD.
Eerder in de middag waren bij de
behandeling van de AOW-verhoging
de confessionele regeringspartijen
ook ai boos geworden op de VVD.
De liberaal Rietkerk had namelijk
zonder behoorlijk overleg met de
coalitiepartners een motie ingediend
om de kinderbijslagen per 1 januari
1971 te bevriezen, teneinde met de
hieruit voortvloeiende premiebespa
ring de verhoging van de AOW-pre
mie te kunnen financieren.
Dit was de derde keer in korte tijd
dat de VVD zich anders opstelt dan
de coalitie-partners in de regering.
De eerste keer gebeurde dat, toen de
liberalen steun gaven aan een socia
listische motie, inzake pensioen voor
oorlogsslachtoffers. Bij de grote con
fessionele partijen ziet men in het
deraillerende optreden van de libe
ralen een aanwijzing dat de VVD ge
sterkt door de recente verkiezings
uitslagen zich sterk weet en nu een
hoge borst gaat opzetten. Kennelijk
willen de liberalen demonstreren hoe
afhankelijk de grote confessionele
partijen van hen zijn voor de rege
ringssamenwerking na de verkiezin
gen in 1971.
MOSKOU (AFP) In Moskou
wordt verwacht dat de Russische
premier, Alexei Kosygin, binnenkort
op eigen verzoek wegen gezondheids
reden zal aftreden. Met deze ver
wachting zien althans waarnemers in
Moskou de zitting van de opperste
Sovjet tegemoet, die kort na de ver
kiezingen op 14 juni zal worden ge
houden. Tijdens de eerste bijeen
komst na de verkiezing van de nieu
we opperste Sovjet (het parlement)
wordt volgens de grondwet een
nieuw kabinet samengesteld.
In Moskou doen al sinds april ge
ruchten de ronde over mogelijke wij
zigingen binnen de hiërarchie in het
Kremlin. Aangenomen wordt dat de
veranderingen zijn uitgesteld met het
oog op de viering van de 100e ver
jaardag van de geboortedag van Le
nin en vanwege de sensationele vor
men die deze geruchten spoedig in
het Westen begonnen aan te nemen.
Een mogelijke opvolger van Kosy
gin is een van zijn twee directe
plaatsvervangers, Kiril Mazoerov, die
tevens lid van het politburo is. Als
Kosygin inderdaad ontslag neemt, zou
dat waarschijnlijk een aanzienlijke
versterking van de positie van de
partijleider Brezjnev betekenen.
Waarnemers verwachten dat de aard
van het „collegiaal bestuur" van de
Troika in het Kremlin niet onaange
tast zal blijven.
DEN BOSCH (KNP) Ds. N. K.
van den Akker, praeses van de pro
vinciale kerkvergadering der Ne
derlands Hervormde kerk in Noord-
Brabant en Limburg, heeft op de
pastoresdag in Den Bosch krachtig
gewaarschuwd tegen te vergaande
experimenten op oecumenisch ge
bied, die de katholieke kerk van
Nederland in open conflict dreigen
te brengen met Rome. „De geva
renzone is mijns inziens overschre
den", zo waarschuwde hij.
Tot de goede oecumene behoort,
dat wij een soort moratorium in
acht nemen om ons te bezinnen op
de wezenlijke vragen van het ambt.
Ds. Van den Akker wees erop, dat
de grenzen, die er zijn, ook in acht
genomen dienen te worden.
Hij wees er vervolgens op, dat
Rome het ambtsrapport van het
Nederlands Pastoraal Concilie blijk
baar verkeerd heeft begrepen zoals
duidelijk wordt uit de brief van
paus Paulus aan kardinaal Viilot.
„We moeten op het gebied van de
open communie en van het ambt
niet te ver willen gaan en zo de
positie van de Nederlandse bis
schoppen in gevaar brengen. Ik
ben en blijf voorstander van oecu
menische experimenten, maar het
lijkt op het ogenblik wat op een
Karei Appel-sfeer, van rotzooi maar
wat aan", aldus ds. Van den Akker.
In feite was de door minister Rool
vink verdedigde wijziging van de
PBO-wet niet zo'n ingrijpend poli
tiek gebeuren. Na heel wat dubben
over het opkalefateren van de pu
bliekrechtelijke gedachte, wil de re
gering de PBO uit het slop halen
door meer nuances in de „schappen"
mogelijk te maken. Naast zware pu
bliekrechtelijke organen, zouden er
Lichte schappen met na-uwel(jk ver
ordenende bevoegdheden moeten ko
men. En in de industrie, waar de
PBO niet van de grond is gekomen,
zou men zo nodig zijn toevlucht moe
ten kunnen nemen tot bedrijfscom-
missies waarin werkgevers en werk
nemers zouden moeten samenwer
ken. Bij deze bedrijfscommissies zou
de vrijblijvendheid nog groter zijn
dan bjj de lichte schappen.
Toen de Tweede Kamer eind mei
met de behandeling van het wets
ontwerp begon, laadde mr. Geurtsen
(VVD) zich meteen de gramschap
van de grote confessionele partij op
zijn hals. Hij wil namelijk een be
langrijke wijziging in het wetsont
werp aanbrengen: de bestuurders van
de schappen moesten voortaan niet
meer worden aangewezen door de
organisaties, maar rechtstreeks door
de bedrijfsgenoot worden gekozen.
Minister Roolvink was hier niet prin
cipieel tegen, maar vond dat over
zo'n belangrijke zaak eerst de orga
nisaties zelf gehoord moesten wor
den. Dat vonden ook de drie confes
sionele regeringspartijen. Zij waren
boos, dat Geurtsen nauwelijks over
leg met hen had gepleegd maar wel
de steun van de socialisten had in
geroepen.
(Vervolg op pag. 3)
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De „commissie heroriëntatie overheids
voorlichting" is van mening, dat de overheid veel grotere poen
heid moet betrachten en daartoe via een wet moet worden ver
plicht.
Deze plicht tot openbaarmaking wordt gezien als een wezenlijk onder
deel van de ministeriële verantwoordelijkheid. De openheid moet zo
ver gaan, dat uitzonderingen op dit beginsel ook wettelijk moeten
worden geregeld, waarbij moet worden bepaald, dat op te grote ge
heimzinnigeheid beroep openstaat bij de (administratieve) rechter. Uit
het rapport, dat de commissie gisterenmorgen de regering heeft aan
geboden, blijkt dat zij ook het zogenaamde „geheim van Soestdijk"
bij kabinetsformaties wil opheffen en tevens de adviezen van de Raad
van State gepubliceerd wil zien.
De commissie, die kamerlid mr. B.
W. Bicsheuvel bij de installatie in
september 1968 als voorzitter kreeg,
moest de vraag beantwoorden: in
welke mate en hoe kan en moet de
informatie, waarover de regering be
schikt, aan de burgers ter beschikking
komen. De commissie ziet het als een
probleem van politieke democratise
ring. Zij vindt openbaarheid zo be
langrijk, dat de plicht daartoe in een
wet moet worden vastgelegd, waar
voor de commissie reeds een ontwerp
heeft gemaakt. Iedere minister is
verantwoordelijk voor de inhoud van
de voorlichting over zaken, die zijn
departement betreffen, aldus de com
missie, en de minister-president moet
de voorlichting coördineren om het
algemene regeringsbeleid beter uit de
verf te laten komen. Een deel van de
commissie vindt, dat de premier zich
kan laten bijstaan door een staats
secretaris van voorlichtïngszaken.
In de huidige situatie is het zo,
dat het parlement alles eerst moet
weten voordat anderen op de hoogte
mogen worden gebracht. De commis
sie vindt, dat het parlement helemaal
geen recht heeft op de primeur van
besluiten, verrichtingen, voorstellen,
voornemens en feitenmateriaal van
de regering. Het parlement is mede.
wetgever en toetser van het rege
ringsbeleid, geen nieuwsgaarder. Het
moet natuurlijk wel worden geïnfor
meerd, meer niet per se als eerste.
„Het parlement is de vertegenwoordi
ging van het geïnformeerde volk",
aldus de commissie.
Op tal van gebieden is openheid
geboden, zo stelt de commissie. Dat
geldt ook voor de kabinetsformatie
Van het verloop daarvan moet de
burgerij via de nieuwsmedia voort
durend op de hoogte worden gehou
den. Ook de adviezen, die fractielei
ders en anderen aan de koningin uit
brengen en de tussentijdse rapporten
van de (in)formateur aan het staats
hoofd te zamen thans beschouwd
als „het geheim van Soestdijk"
moeten openbaar worden gemaakt,
evenals andere voor de formatie van
belang zijnde stukken.
De adviezen van de Raad van State
over wetsontwerpen en algemene
maatregelen van bestuur moeten vol
gens de commissie eveneens worden
gepubliceerd, evenals adviezen, die
de regering ontvangt van niet-ambte-
lijke adviesorganen. Voorts moet de
doorzichtigheid van het financiële be
leid van de rijksoverheid worden
vergroot, o.m. door elk voorjaar een
prioriteitennota te publiceren.
De vergaderingen van de minister
raad moeten ook minder geheimzin
nig verlopen. In de eerste plaets moet
de agenda worden gepubliceerd en
voorts moet aan het besprokene be
kendheid worden gegeven. De staats
courant moet worden herzien, onder
meer door opneming van een kort
kamerverslag.
Teneinde de informatiemogelijkheid
blijvend te doen zijn, zou er een „in
formatiebank" moeten komen, waar
in op microfilm alle openbare over
heidsdocumenten worden opgenomen.
Over de haalbaarheid zegt voorzit
ter Biesheuvel: „De rede, waarmee
de minister-president onze commissie
installeerde was veelbelovend van in
houd en rijk aan perspectief. Daar
om durf ik met enige verwachting
de hoop uitspreken, dat de regering
met, voortvarendheid onze aanbeve
lingen in gunstige overweging zal wil
len nemen".
TOKIO (Reuter) De arrondisse
mentsrechtbank te Tokio heeft een
man tot anderhalf jaar gevangenis
straf veroordeeld, wegens het schieten
met een katapult op keizer Hiro-
jaar.
De man, de 50-jarige Kenzo Okoezaki,
schoot vier ijzeren kogeltjes naar de
keizer. De man heeft verklaard, dat
hij niet van plan was geweest de kei
zer te doden, die overigens ongedeerd
bleef. Hij wilde slechts propaganda
maken voor afschaffing van de ma-
narchie in Japan.
BIJ EEN BRAND in Winkel (Noord-
Holland) is een 24-jarige man om het
leven gekomen. Hij is vermoedelijk
in zijn slaap verrast door het vuur.
DE ANTILLIAANSE regering heeft
besloten het inkomen van gepensio
neerde ambtenaren en werklieden
met tien procent te verhogen.
MAX LEWIN, voorzitter van Nieuw
Rechts, heeft in een brief aan de
Amsterdamse officier van justitie,
gevraagd met de allergrootste streng
heid op te treden tegen straatterreur
in de hoofdstad.
(ADVERTENTIES)
Noordstraat 107. Tel. 01150-4251
TERNEUZEN
i
