STAALKAART VAN AMATEURMUZIEK IN N.-BRABANT Tijdelijk SiSi Cassis Toneelplannen? Als de minister ze maar uitzoekt Nu is het tijdvoor lékker met lékker: Beschuit met aardbeien. kijk Aram en het spookslot aan de Tiber JOSEPHINE g m JOSEPHINE NEDERLAND I: vin. NEDERLAND II: BELGIë (Nederlands): BELGIë (Frans): DUITSLAND I: DUITSLAND II: Woensdag 13 mei 1970 DE VRIJE ZEEUW De vele, vaak uitermate uiteen lopende plannen voor vernieuwing op aille mogelijke terreinen van kunst, plegen één ding gemeen te hebben: een poging om zich te ont worstelen aan de bevoogding door de overheid, door delegatie van diens bevoegdheden aan instellin gen die merendeels door de kun stenaars zelf worden beheerd. De Minister van Cultuur moet er zijn om geld te geven, en voor het overige moet de kunst dan zelf uitmaken wie en op welke wijze van die subsidies mag genieten. Waarbij op de achtergrond van de ze gedachtengang het onontken- baar feit staat, dat een Minister en haar departement als „ambte naren" nu eenmaal erg weinig in voeling bezitten voor het specifieke van de kunstenaar en de kunst, en dat in wezen een ambtelijk appa raat moeilijk „rechter" kan zijn (een categorische keuze kan doen) in zaken van kunst. Des te vreemder wat er in de toneelwereld gebeurt. Want daar hebben alle vele discussies en com missies uiteindelijk geleid tot een situatie, die er op neer komt dat spelers en directeuren een pakket van de meest tegenstrijdige reor ganisatieplannen bij de minister op tafel gooien onder het motto: zoek het zelf maar uit! Daarmee maakt het toneel, uit eigen onmacht en verdeeldheid, die arme minister tot een veel groter kunstpaus dan ze was of ooit zou willen wezen. En zonder de huidige, oprecht kunst betrokken en enthousiate minister te kort willen doen: wie is zij dat ze er uit moet komen als de betrok ken kunstenaars dat zelf al niet kunnen? Wie is zij, om uit de kan didaatstellingen van wie er maar wil, vóór 1 januari 1971 te moeten kiezen welke projecten wel en wel ke niet kunnen worden gerealiseerd uit de beschikbare gelden? En op weike normen zou die arme minis ter dat moeten baseren? Formeel is de toedracht onge veer als volgt geweest. Al lang voordat de Actie Tomaat was uit gevonden (die overigens zelf geen alternatieve plannen wil brengen, alleen aangeven hoe slecht de hui dige organisatie is), al jaren daar voor was men in toneelkringen vastgelopen met het huidige sprei dingssysteem. Sommigen kwamen met jlannen, die een beetje hier en daar wilden bij-schminken. Anderen, zoals o.a. Kees van Ier- sel, kwamen met alles omverwer pende plannen als „één nationale pot van spelers met een gegaran deerd minimuminkomen, en daar uit telkens ad hoe, voor korte ob jecten, groepjes samenstellen". Weer andere wilden de toneelorganisa tie decentraliseren en een nieuwe opbouw beginnen vanuit de regio's. Mede onder druk van de Actie Tomaat en de vele perspublikaties. heeft de Vereniging van Neder landse Toneelgezelschappen (de ge zamenlijke directies dus) eind no vember en commissie ingesteld met de bindende opdracht om de elk aar tegensprekende commissies en subsidiegevers te horen, en dan te komen met één overkoepelend plan, dat enerzijds een soepeler struc tuur van het toneelbestel moge lijk zou maken, en dat tevens het toneel beter sociaal-cultureel zou doen functioneren in de Neder landse samenleving. De commissie ging snel van start en constateerde weldra „grote onvrede met het hui dige toneelbestel; de meest uiteen lopende opvattingen m.b. tot de oorzaken van het falen; de meest tegenstrijdige meningen over aan te brengen veranderingen". En ver volgens, zich oliik verschuilend ach ter een in het Latijn geciteerd mot to van Francis Bacon (Als de oor zaak niet bekend is, kan het ge volg niet worden teweeggebracht), deed zij weinig anders dan een overgangsperiode vaststellen, waar in iedereen met een fijn idee zich dan maar bij de overheid zou moe ten melden. Nog olijker heeft de commissie zich in haar slotopmerkingen be toond. Daarbij stelt zij vast, dat zij voortdurend aan de verleiding heeft bloot gestaan om richtlijnen voor de betrokkenen voor te schrijven, geeft zij in het kort een aantal in derdaad ingrijpende mogelijkheden, maar neemt die dan weer terug door te constateren dat zij niet voor de verleiding is bezweken en dus bovenstaande plannen niet op tafel heeft gegooid! Waarop zowel de vereniging van Toneeldirecties als die van Toneelkunstenaars op gelucht alle plannen en het Com missierapport naar Den Haag stuur den, daarmee zichzelf voor een pe riode van twee jaar van alle el lende ontheven achtend en de mi nister de zorg latend voor wat er na die overgangsperiode van twee jaar uit de bus zou blijken te ko men. Een vrij zinloze procedure lijkt mij. En te meer omdat bij die als grapje-terzijde vermelde plannen van de Commissie wel degelijk za ken waren, die nader onderzoek de moeite waard maakte. Al was het maar dat éne idee om alle to nelisten een vast basissalaris te geven, individueel te verhogen met een werktoeslag voor wie wél aan het werk waren. Daarmee zouden een paar kleine probleempjes met één klap tegelijk uit de wereld zijn, zoals de steeds nijpender zaak van medewerking aan TV. het uit lenen van acteurs tussen groepen, het honoreren van de steeds meer toenemende vormingsactiviteiten (inclusief toneelwerving) en de honorering van jeugdige hoofdrol spelers Maar ja, als de be trokkenen allemaal veel te bang zijn de tenen van één of andere geachte collega niet te kunnen ont zien, dan zijn dergelijke plannen natuurlijk vanuit eigen kring niet haalbaar. Maar of ze dat via een, welke dam ook, mimister zijn C. NICOLAï (Van onze showredacteur) EINDHOVEN „Brabant zit vol met muziek. Er is een vreselijk groot aantal amateurs bezig op allerlei terreinen. Niettemin heeft het wel de nodige moeite gekost om een elpee te maken die redelijk representatief genoemd mag worden voor wat er op muzikaal gebied gebeurt in deze provincie". Woorden van Ad Kraamer, producer van de bij Negram uit gebrachte langspeelschijf „Dit is Noord-Brabant" (Muziek en zang van Den Bosch tot Bergen op Zoom). Een plaat waarop zesduizend kinderstemmen op de Markt van Den Bosch te horen zijn, een vijftig man sterk mandolinenorkest uit Molen schot, de beatgroep De Indeps uit Heusden, De Trommelaeren van Roesendaele en het Brabants Barok Ensemble uit Tilburg, om maar wat op te noemen. Het idee voor deze elpee is van Negram-directeur Hans Kei lerman. Aanvankelijk lag het in de bedoeling om van elke pro vincie een muzikale staalkaart te maken, maar omdat de pro- duktie van dergelijke platen een bijna ondoenlijk karwei is be sloot hij eerst een experiment te wagen in een van de meest muzikale provincies van Neder land. Bovendien kon hij in Noord-Bra bant beschikken over de kwaliteiten van Ad Kraamer, die met verschil lende andere grammofoonplaten (o.a. met organist Bram Beekman, het Ned- Herv. Kerkkoor uit Waal wijk en de gem. zangver. Zang en Vriendschap uit Hank) had aange toond over voldoende inhoud te be schikken voor grote produkties. Ad Kraamer, die naast zijn schnabbelwerk in de lichte muze leerling aan het Tilburgs Conserva torium is, zegt dat deze plaat na tuurlijk verre van representatief ge noemd kan worden. „Het is gewoon onmogelijk om op een langspeelplaat een volledig overzicht van de Bra bantse amateurmuziek te geven. Je vindt er geen dixielaodmuziek op, geen cabaret, geen operette en geen accord eonmuziek". Het maken van deze plaat heeft ruim een halfjaar in beslag geno men. Ad Kraamer heeft gearran geerd. geproduceerd, begeleid en sa men met technicus Tony Dime heel Brabant afgesjouwd. „Er waren natuurlijk problemen bij d« vleet. Vooral omdat ik overal met amateurs moest werken verliep de procedure niet bijster gladjes. Vooral bij de opname van de kindervolkszang in Den Bosch heb ben we behoorlijk in de knijp geze ten. Eerst werd de datum een paar maal verschoven en toen het uitein delijk toch doorging, dreigde het te gaan stortregenen Die regen bleef gelukkig in de lucht zitten, maar daarmee waren nog niet alle moei lijkheden opgelost. We hadden onze microfoons opgehangen aan de voor zijde van het stadhuis waardoor we alleen het front van het koor kon den opvangen. Een andere microfoon stond bij organist Gerard Rovers. Wanneer er een kleine storing was geweest in een van de beide opna- mepunten zouden we volledig de mist in zijn gegaan en hadden we een vol jaar kunnen wachten voor dat we het over zouden kunnen doen. En dat had ik natuurlijk van zijn leven niet waar kunnen maken 4823. Terwijl hij wanhopig tracht zich los te rukken, wordt Gratz door de rovers meedogenloos meegesleurd naar de hoge rotswand, daar waar de waterval bruisend in de diepte stort. Door de openstaande deur staart Aram vol ontzetting naar de drie mannen buiten. „Wat wat gaan ze met hem doen," barst hij driftig los. De roverhoofdman heeft zijn zwaard ge trokken en leunt achterover tegen de deur, Aram en Presto geen moment uit het oog verliezend. „Niets bijzonders," zegt hij droogjes, „hoe minder mensen van het bestaan van die goudader afweten, hoe beter voor ons. Rentmeester Gratz valt straks per ongeluk van de rotswand omlaag een betreurenswaardig onge luk, maar trek het je niet aan, vriend. Een minuut geleden ging hij je nog met zijn eigen dolk te lijf." Dan, een ogenblik maar, werpt de roverhoofd man een snelle blik naar buiten, waar zijn mannen de ongelukkige reeds tot vlak bij de afgrond gesleept hebben. En onmiddellijk grijpt Aram zijn kans. Bliksemsnel grijpt hij de kruik, die voor hem op tafel staat en slingert die naar de rover 4923. De kruik treft de roverhoofdman tegen de rechterpols, waardoor het zwaard bijna aan zijn hand ontglipt. Nog voor de man zich herstellen kan, dreunt een gespierde vuist hem in het gezicht, de rover ziet plotseling een compleet zonnestelsel voor zijn ogen dansen en slaat met grotesk uitgespreide armen achterover tegen de deur. Presto volgt zijn meester op de voet, als Aram over de slap neerliggende roverhoofdman heenspringt en naar" buiten stormt. Op enkele tientallen meters afstand, op het uiterste randje van de afgrond, tracht de ongelukkige rentmeester nog steeds wanhopig zich aan de greep van zijn belagers te ontrukken. „Stop! In hemelsnaam stop! schreeuwt Aram, maar zijn stem gaat verloren in het donderend geraas van de waterval. Aram stormt de helling op, maar dan, in enkele seconden, heeft het drama zich al voltrokken. Een der rovers werpt Gratz met geweld van zich af, één ogenblik staat de rentmeester met zwaaiende armen op de rotswand, dan tuimelt hij ruggelings in de diepte O X oo O. (Tl LU 'X} OO X O bij de platenmaatschappij. Maar goed alles is gelukkig toch nog op zijn pootjes terecht gekomen". Als we voorzichtig informeren of Ad Kraamer meer zakenman dan musicus is, geeft hij volmondig toe dat hij niets tegen een uitgebreid belegde boterham heeft. „Kijk, ik kan natuurlijk netjes mijn contra basstudie aan het conservatorium af maken en dan in een of ander kamerorkest gaan zitten om met het heilige vuur van de artistiekeling in mijn ogen de rest van mijn levens dagen te slijten als miskend talent. Het lijkt me echter zinvoller als ik gewoon mijn brood probeer te ver dienen in de commerciële lichte mu ze en daarnaast voor mijzelf nog wat met Bach blijf stoeien. Je moet één ding niet vergeten; alle muziek is goed, als ze maar oprecht ge bracht wordt. De Zangeres zonder Naam heeft evenveel bestaansrecht, zo niet meer, dan Bernard Haitink. Bovendien kan ik door mijn muzi kale scholing er zorg voor dragen dat die zogenaamde niet-serieuze muziek op een hoger plan gebracht wordt. Dat de selectie op de buitenstaan der (koper) een nogal willekeurige indruk maakt, vindt zijn oorzaak voor een groot deel in het feit dat Ad Kraamer moest werken met een beperkt budget en binnen een be paalde tijdslimiet. Daardoor was het noodzakelijk dat hij gebruik maakte van zijn ervaringen die hij al met verschillende ensembles had. Het Brabants Barok Ensemble (het enige beroepsorkest) was voor hem een voor de hand liggende keus. Het bestaat namelijk uit leraren van het Tilburgs Conservatorium. Met het Bartjeskoor uit Den Bosch en organist Bram Beekman had hij al, eerder opnamen gemaakt. Van de Heineken Fanfare en de Trommelaeren van Roesendaele had hij uiteraard al eerder gehoord. De rest moest hij echter opspeuren. Zoals bijvoorbeeld „Estrelita" uit Molenschot, een van de weinige mandolineorkesten die er nog in ons land zijn. Voor geïnteresseerden in deze unieke regionale langspeelplaat ge ven wij hier nog een overzicht van het bijeengebrachte repertoire: naast de Bossche kindervolkszang brengt de Heineken Fanfare o.l.v. Karei van Dijck twee nummers ten geho re; „Highschool Cadets" en „Riff Interlude". Het mandolineorkest „Es treiita" speelt o.l.v. Benny Lude- mann „Le Trotteur, mars" en „La danseuse". „My back pages" van Bob Dylan wordt vertolkt door „The Indeps"; de psalm „Mensen geeft elkaar de hand" door het gemengd koor „Zang en Vriendschap" o.l.v. Henk Nieuwkoop, aan het orgel Bram Beekman en als soliste de sopraan Elly de Wind. 't Brabants Barok Ensemble, bestaande uit Ge rard Dekker (klavecimbel), Pieter van Veen (Blokfluit), Lucius Voor horst (dwarsfluit) en Hans Bol (vio la da gamba) brengt een niet al te zware „Triosonate in F-dur" van Telemann ten gehore, terwijl Gerard Dekker als solist een stuk van de Engelse componist Henry Purcell speelt. Het Bartjeskoor uit Den Bosch zingt het „Communielied" en het „Slotlied" uit de door Anuschka Smulders geschreven jongerenmis; de „Trommelaeren van Roesendaele" spelen o.l.v. Wim Laros de „Kees Laros-mars", door de huidige diri gent aan zijn vader-voorganger op gedragen. Orgeldraaier Ten Kate speelt dan op het Labre-orgel het bekende „Daar is de orgelman". (ADVERTENTIE) NOS/NOT 10.45 KIJK, ALS JE TEKENT ZIE JE MEER 11.10 WOORDEN ZEGGEN MEER DAN JE DENKT 11.35 WALTER EN CONNIE 28 12.00 SLUITING NCRV 17.00 KIJKKAST 17.35 SLUITING NOS 18.45 FABELTJESKRANT 18.55 JOURNAAL VARA 19.04 (kleur) DE GROTE TENT: Circus in de Sovjet-Unie. IKOR/ C VK/KRO/RRK 19.30 KENMERK 20.00 (kleur) JOURNAAL PPR 20.20 POLITIEK UITZENDING NOS 20.30 STICHTING SOCUTERA VARA 20.35 HET LEVEN VAN HENDRIK Film van Alexander Korda uit 1933 22.05 OMBUDSMAN NOS 22.45 JOURNAAL 22.50 OLYMPIA'S TOUR DOOR NEDERLAND Assen-Wieringen. NOS 18.45 FABELTJESKRANT 18.55 JOURNAAL NCRV 19.04 SCHEEPSJONGENS VAN BONTEKOE 19.13 (kleur) EDDY READY GO 20.00 (kleur) JOURNAAL 20.20 DE GROTE DAG VAN BER- TA LAUBE. 22.00 DAVID HOLLESTELLE 22.05 JOURNAAL NOS TELEAC 22.10 VAMOS A VER, les 15. 22.50 KOSMOVISIE, Les 4. 17.30 JEVANJONG 19.30 ZANDMANNETJE 19.35 OPENBAAR KUNSTBEZIT „Nood Gods" 19.45 HIER SPREEKT MEN NE DERLANDS 19.50 ZOEKLICHT 19.55 MEDEDELINGEN EN DE WEERMAN 20.00 NIEUWS 20.25 SHOW VOOR JONGEREN 21.05 PANORAMA 21.50 FILMFESTIVAL CANNES 1970 22.00 GASTPROGRAMMA 22.30 NIEUWS Bij het afsluiten van deze edi tie waren de programmagege vens helaas lig niet in oms bezit. 20.00 JOURNAAL (kleur) 20.15 EEN LAND 25 JAAR LATER 21 00 REPORTAGE OVER DE PAR TIJDAG VAN DE SPD. 21.20 TELEVISIERECHTBANK 22.50 JOURNAAL met commentaar. (kleur) 23.10 SYNODE EKD. 19.45 HEUTE 20.15 ZDF-Magazin 21.00 DOQR DE WOLKEN 22.30 JOURNAAL (kleur) Woensdag 13 mei HILVERSUM I 402 m VARA: 12.00 Stereo: Hallo... Vol luk: licht muz.progr. 12.54 Voor het platteland. 13.00 Nws. 13.11 Actualit. 13.25 Stereo: Oude kamermuz. (Gr.). 13.45 Gesproken portret. 14.00 Stereo: Lichte grammofoonmuz. 14.08 Dertig jaren na de moord, hoorspel. 15.15 In de Toonzaal: muz. door en voor de jeugd. 16.00 Nws. 16.03 Sociëteit Zestig minuten voor boven de zestig. NOS: 17.02 Onder de groene linde: oude liedjes. 17.20 Toerismo: toeristische informatie uit binnen- en buitenland. VARA: 17.40 Stereo: Pianorecital: klass. muz. 17.55 Mededelingen. 18.00 Nws. 18.11 Actualit. Politieke Partijen. 18.20 Uitzending van de PSP. VA RA: 18.30 Stereo :Klink Klaar - zon der nonsens. (Tussen 19.00 - 19.45 Evtl. verslag over de zesde etappe Olympia's Ronde van Nederland). 19.30 Nws. 19.35 Buiten! weekoverz. 19.45 Stereo: Licht vocaal en in- strum. ensemble met zangsolisten. 20.15 Stereo: VARA-Dansorkest en solisten. 20.40 Louis mag het zeggen: interview. 21.15 Stereo: Metropole orkest: amus.muz. 21.45 Country en Western muz. 22.00 Les in Jazz: opn. van een studentenorkest uit Boston. 22.30 Nws. 22.38 Mededelin gen. 22.43 Actualit. 22.55 Stereo: Contrasten: Mod. en klass. kamer muz. (Opn,). 23.55-24.00 Nws. HILVERSUM II 298 m KRO: 12.00 Stereo: Van twaalf tot twee, gevar. progr. (12.22 Wij van het land; 12.26 Meded. t.b.v. land en tuinbouw; 12.30 Nws; 12.41 Actu alit.; 13.00 - 13.05 Raden maar NCRV: 14.10 Stereo: Klass. orkest- muz. (Gr.). 15.00 In 't zilver: progr. voor oudere luisteraars. 16.00 Nws. 16.03 Stereo: Voor de jeugd. 17.00 Stereo: Twien - Popradio voor t(w)ieners. 17.50 Overheidsvoor!: O W, het veiligheisonderwijs op de lts. Vraaggesprek van Henk van Sti- priaan met de heer H. E. Aitink, leraar van de Kon. Wilhelminaschool te Hengelo. 18.00 C. en W. rubriek. 18.30 Nws. 18.41 Hier en Nu: Actua lit. NOS: 19.00 Openb. Kunstbezit. 19.10 Morele Herbewapening: Caux - intrigerend internationaal overleg, lezing. 19.20 Openb. avond over spi ritisme, reportage. 19.35 Geen on derdaan maar burger: reeks uitzen dingen over de staatkundige vor ming van de Nederlander. 19.50 Progr. voor blinden en slechtzien den. 20.00 Stereo: Concert of the Year: Jazzconcert. 22.30 Nws. 22.38 Cosa Nostra - ook uw zaak, klank beeld. 23.55 - 24.00 Nws. HILVERSUM Hl 240 m en FM kan. AVRO: 12.00 Nws. 12.03 Zet 'm op: licht pl.progr. (13.00 Nws.; 13.03 - 13.06 Radiojourn.) 14.00 Nws. 14.03 Gimmick: pl.progr. 15.00 Nws. 15.03 Arbeidsvitaminen. 16.00 Nws. 16.03 - 18.00 Licht muz.progr. (17.00 Nws. 17.02 - 17.05 Radiojourn.). BRUSSEL NEDERLANDS 324 M 12.00 Nieuws. 12.03 Gevarieerde muziek. (12.40 - 12.48 Weerbericht, mededelingen en SOS-berichten voor schippers). 12.55 Buitenlands persoverzicht. 13.00 Nieuws, weer bericht, dagklapper, beursberichten. 13.20 Tafelmüziek. 14.00 Nieuws. 14.03 Schoolradio. 14.20 Muziek uit Portugal. 14.30 Voor de jeugd. 14.50 Koormuziek. (15.00 Nieuws). 15.15 Voor de kinderen. 16.00 Nieuws. 16.03 Beursberichten. 16.09 Folklore. 16.30 Etnische muziek. 17.00 Nieuws, weerbericht en mededelin gen. 17.15 Jazzmuziek. 18.00 Nieuws. 18.03 Popmuziek. 18.20 Lekenmoraal en -filosofie. 18.50 Sport. 18.55 Taai- wenken. 19.00 Nieuws, weerbericht en actualiteiten. 19.40 Grammofoon- muziek. 19.45 Adviezen. 20.00 Ope rettemuziek. 22.00 Nieuws, berichten en De Zeven Kunsten. 22.20 Geva rieerde muziek. (23.00 nieuws) 23.40-23.45 Nieuws. Donderdag 14 mei HILVERSUM I 402 M AVRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Och tendgymnastiek. 7.20 Stereo: Lichte grammofoonmuziek. 8.00 Nieuws. 8.11 Radiojournaal. 8.20 Stereo: Lichte grammofoonmuziek (8.30- 8.33 De Groenteman). 8.50 Morgen wijding. 9.00 Stereo: Radio Kamer orkest: klassieke en moderne mu ziek. 9.35 Waterstanden. 9.40 School radio. 10.00 Voor de kleuters. 10.10 Arbeidsvitaminen (gr.). (11.00-11.02 Nieuws). 11.30 Rondom 12: pro gramma voor de vrouw. HILVERSUM n 298 M KRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Het le vende woord. 7.16 Stereo: Badinerie: klassieke muziek (gr.). (7.30 Nieuws; 7.32 Actualiteiten; 7.50 Overweging; 8.00-8.10 Nieuws.) 8.30 Nieuws. 8.32 Voor de huisvrouw. (9.00-9.10 Gymnastiek voor de huis vrouw.) NOS: 10.00 Wat heeft dat kind?, pedagogische lezing. 10.20 Stereo: Muziek uit de Barok (opn.). 11.00 Nieuws. KRO: 11.03 Voor de zieken. 11.14 Bericht SUS-Aktie. 11.55 Mededelingen. HILVERSU: 1 IH 240 M EN FM NCRV: 9.00 Nieuws. 9.02 Terug van weggeweest: n uziek van toen voor luisteraars van nu. 9.30 Zzzzoef....!: lichte instrumentale mu ziek. 10.00 Nieuws. 10.03 Muziek bij de koffie. (11.00 Nieuws). (ADVERTENTIE)

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1970 | | pagina 9