Bolletje
Vastere vorm van
samenwerking bij
Zeeuwsch-Vlaamse
ziekenhuizen
Miljoenen
schuld
A IS EEN AAPJE '-LIEF
EN
LEED OP
SCHOOL
Noormannen-pro ject op koninginnedag
nstuif zeeland
Onthullend verhaal
uit computertijdperk
STICHTING OVERKOEPELENDE
RAAD OP KOMST
Eigen
ophaaldienst
voor VAZV in
Cadzandbad
BOMEN GEROOID
LANGS
PRO VIN CI ALE WEG
Hagelbuien
Zeeuwse prof. doceert
geschiedenis van
de architectuur
Dodeiilierdenkin g
op Franse
begraafplaats
mmm
Drukke receptie zr. Mechtildis
VAN MENSEN DINGEN EN DADEN
Inspeel ie
Naschrift
ftiqeüjeftïeemv/
I
Woensdag 29 april 1970
DE VRIJE ZEEUW
(Van een onzer verslaggevers)
CADZAND Vanaf vandaag heeft
het verhuur- en verkoopkantoor van
zomerwoningen in Cadzand (de VA
ZV) een eigen vuilnisophaaldienst in
het leven geroepen. En bloc heeft het
bedrijf 100 abonnementen op de rei
nigingsdienst in Cadzand opgezegd.
Deze dienst wordt in opdracht van
de gemeente door een particulier
verzorgd.
Reden tot deze massale opzegging
is een slepende kwestie over het
huisvuil, dat volgens de VAZV on
voldoende in Cadzand-bad wordt op
gehaald. Het gevolg daarvan is dat
vaak volle dozen met vuil op straat
staan, die daar weken blijven liggen.
Om daarvan af te zijn en om de
huurders en kopers meer service te
geven, voert de VAZV plasticzakken
in, die door een eigen man zaterdags
worden opgehaald. Er is nog geen
overleg geweest tussen de VAZV en
de nieuwe gemeente Oostburg,
(Van onze correspondent)
TERHOLE De provinciale water
staat heeft alle bomen die aan de
noordzijde van de Provinciale Weg
tusseti de Driesprong en de Kraai
stonden, gerooid.
Vooral voor het vrachtverkeer be
tekent dit een grote verbetering, om
dat het nu mogelijk is de hele weg te
gebruiken. Er bestaan plannen om
binnen zeer korte tijd de hele Pro
vinciale Weg van Sint Annapolder
naar Terhole in een ander tracé te
brengen en er een vierbaansweg van
te maken. Deze plannen zijn nog in
voorbereiding, zodat het nog wel
enige tijd kan duren voordat de bij
vele weggebruikers slecht bekende
Provinciale Weg tot het verleden zal
behoren.
(Vervolg van pagina I)
De situatie van dit moment is, dat
het bedrijf 8,6 miljoen gulden aan
langlopende schulden heeft. Van de
lening van de overheid werd zeven
tot acht ton afgelost. Er is een ge
plaatst aandelenkapitaal van ruim
2.9 miljoen. De voorraden zijn op
kostprijsbasis 9 miljoen waard, waar
van 4,2 miljoen gereed produkt is.
De crediteurenschuld bedraagt 5,4
miljoen, bij de debiteuren staat 4,6
miljoen open.
Zou er sprake zijn geweest van
normaal ontslag, dan zou er ruim 2
miljoen aan lonen en salarissen uit
betaald moeten zijn. Van een na
vordering door de vakbonden zal ech
ter weinig terecht komen, omdat de
Herstelbank het recht van eerste hy
potheek heeft, terwijl de handelsban
ken preferent zijn voor wat betreft
de voorraden en de debiteuren.
De werknemers zullen het moeten
doen met 15.000 gulden uit het So
ciaal Fonds, terwfjl er in de afde-
lingskas ongeveer 150.000 gulden zit.
Die twee potten zijn buiten de sur
séance van betaling gehouden. De
aandeelhouders van de n.v., leden
van de familie Beckers. Becking en
Bongers zijn hun geld kwijt.
Er zijn reeds contacten geweest
over samenwerking met andere be
drijven in deze branche zowel in Ne
derland als in het buitenland. Die
contacten zullen volgens commissa
ris Van Boven voortgezet worden, al
geeft hü wel toe. dat door het stil
leggen van de bedrijven die voort
zetting van de contacten erg moeilijk
wordt.
Vooruitzichten
voor donderdag
en vrijdag, opge
steld door het
KMNI; op dins
dag om 18 uur.
Regen of hagel
buien. Later meer
zon, aanhoudend
koud met grote
kans op nacht
vorst.
Weersvooruitzichten in cijfers ge
middeld over Nederland. Voor don
derdag: aantal uren zon: 2 tot 7, min,
temp. 0 tot 4 graden onder normaal
max. temp. 2 tot 7 graden onder nor
maal, Kans op een droge periode van
minstens 12 uur: 60 procent. Kans op
een geheel droog etmaal: 30 procent
Voor vrijdag: aantal uren zon: 3
tot 9, min. temp. 1 tot 6 graden on
der normaal, max. temp. 2-tot 7 gra
den onder normaal. Kans op een
droge periode van minstens 12 uur
80 procent Kans op een geheel droog
etmaal: 60 procent.
(Van een onzer verslaggevers)
TERNEUZEN De al enige tijd
bestaande samenwerking tussen de
4 ziekenhuizen in Zeeuwsch-VIaan-
deren het Julianaziekenhuis in
Terneuzen, het St. Elizabethzieken-
huis in Sluiskil, het St. Antoniuszie-
kenhuis in Oostburg en het St. Li-
duinaziekenhuis in Hulst krijgt
binnenkort vastere vorm door de in
stelling van een overkoepelende raad
voor informatie en samenwerking.
Er wordt momenteel gewerkt aan de
opstelling van een statuut waarin de
doelstellingen, samenstelling en be
voegdheden van deze raad worden
vastgelegd.
Op 20 mei zal het overlegorgaan
van de bestuurscolleges van de vier
ziekenhuizen zich in een vergadering
te Hulst over de stichting van de
Raad voor Informatie en Samenwer
king nader uitspreken.
Tussen de ziekenhuizen in Terneu
zen, Sluiskil en Oostburg bestaat al
jaren een vorm van samenwerking
op verschillend gebied.
Zo werd gezameliik een verpleeg-
stersschool opgericht, en werd een
klinisch-chemicus aangesteld die voor
de drie ziekenhuizen werkzaam is.
Verder hebben de ziekenhuizen ge
zamenlijk een diëtiste in dienst ge
nomen. Om de opleiding van ver
plegend personeel nog meer gebun
deld te kunnen laten plaats vinden,
is het streven er op gericht in Ter-
neuzen een centraal opleidingsinsti
tuut in het leven te roepen.
Sinds het begin dit jaar is ook het
St. Liduinaziekenhuis in Hulst in de
samenwerking tussen de Zeeuwsch-
Vlaamse ziekenhuizen betrokken.
AMSTERDAM (ANP) Aan de
Vrije Universiteit te Amsterdam is
benoemd tot buitengewoon hoogle
raar in de geschiedenis van de ar
chitectuur dr. C.A. van Swigchem.
Cornells Albertus van Swigchem,
geboren 14 mei 1923 te Middelburg,
studeerde rechten aan de Rijksuni
versiteit te Leiden en aan de V.U.
(doctoraal examen aan laatstgenoem
de universiteit in 1947). Na enige
jaren advocatuur begon hij in 1951
zijn studie in de geschiedenis (doc
toraal examen in 1955, cum laude).
Daarna was de heer Van Swigchem
in verschillende functies aan de
V.U. werkzaam (voor studenten- en
Civitaszaken, als secretaris buiten
landse betrekkingen, als adjunct-se
cretaris academische senaat, als we
tenschappelijk hoofdambtenaar voor
de studiebegeleiding van de jongere-
jaars studenten in de sectie geschie
denis). Sedert 1961 is de heer Van
Swigchem hoofd van de afdeling
beschrijving van de Rijksdienst voor
Monumentenzorg en hij is sinds en
kele jaren als wetenschappelijk
hoofdmedewerker part-time verbon
den aan de sectie kunstgeschiedenis
van de V.U. Hij promoveerde in
1965 aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht op een proefschrift over
Abraham v. d. Hart (1747-1820).
architect, stadsbouwmeester te Am
sterdam. Hierbij verwierf hij tevens
het judicium „cum laude".
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG De expositie
„A is een Aapje", welke vandaag
(woensdag) in het rijksarchief in
Zeeland te Middelburg wordt ge
opend, zou als ondertitel kunnen
dragen: „Nederland als ontwikke-
t lingsland". Men staat op deze ten
toonstelling aan de wieg van ons
volksonderwijs, dat in 1806 wette
lijke vorm kreeg en dat toen een
beeld vertoonde, waarvan wij be
paalde trekken nu nog in ons hui
dige onderwijsstelsel kunnen her
kennen.
De parallellen liggen aan de op
pervlakte, maar soms moet men ook
dieper graven om ze te ontdekken.
In 1827 bijvoorbeeld schonk de
gouverneur van Zeeland een letter
kast aan Hoofdplaat. Met behulp
van dat destijds hoog moderne ap
paraat, waarmee uit losse letters
woordjes konden worden gevormd,
konden kinderen uit die tijd ge
makkelijker leren lezen. In onze
dagen stellen gemeentebesturen
gelden beschikbaar voor de aankoop
van t.v.-toestellen, bandrecorders en
andere elektronische apparaten voor
liet onderwijs. Van de letterkast
van Prinsen naar de kijkkast van
Philips is het maar een stap.
Klein is principieel ook de al-
stand die wij moeten overbruggen
om de wezenstrekken van de onder
gewaardeerde, maar vaak idealis
tische schoolmeester van ile 19e
eeuw terug te vinden in de onder
wijzer van vandaag. Sommigen wer
den (ook toen al) door nieuwe
denkbeelden aangestoken, die zij op
hun overbevolkte schooltjes en met
behulp van de plak, de ezelskap en
het in de hoek staan bij de leer
lingen inramden. Maar dan kwam
er verzet van de ouders. Niet tegen
het rammen, maar tegen de ver-
nieuwing, die afbreuk dreigde te
nieuwing. die afbreuk dreigde te
doen aan wat velen als de belang
rijkste taak van het onderwijs za
gen: de jeugd te doordrenken met
een bijles levensgevoel.
De onderwijzer troonde in de
oude tijd voor (L klas. Toen kwam
er een periode waarin hij voor de
klas stond, daarna ging liij zitten
(nog steeds voor de in strakke rijen
gegroepeerde kinderen) en nu zien
wij de onderwijzer meer en meer
tussen de jeugd plaatsnemen.
Op de expositie „A is een Aapje"
ziet men dat proces in wording,
hoewel men zich bij de inrichting
tot de pionierstijd heeft beperkt en
de verleiding om contrasten tussen
verleden en heden te tonen, heeft
weerstaan.
Typerend is, dat het inkomen van
de onderwijzer in het verleden om
gekeerd evenredig was aan het aan
zien dat hij bij de leerlingen ge
noot. Er waren er in de 19e eeuw,
die een vol jaar ploeterden als
schoolmeester, koster, doodgraver,
klokkenluider, organist en derge
lijke om aan een inkomen van on
geveer j' 300,per jaar te komen.
Dat hun loon hen in goudstukken
kon worden uitbetaald, deed niets
af aan het feit, dat zij armoede le
den. Hun geweeklaag over die situ
atie vindt men op de expositie in
hun in fraai lopend schrift geboek
staafde brieven aan de hogere
machten van die tijd.
De schoolkinderen waren onder
worpen aan drilsystemen en leer
methoden, die aan de vrije karak
tervorming en aan de fantasie niet
veel ruimte lieten. Ze werden ge
programmeerd voor een statistische
samenleving, hoewel gezegd moet
worden dat de kinderen door de
school veelal ook van die samen
leving. met zijn onbarmhartige kijk
op het beginsel van „loon naar wer
ken" werden gered. De betekenis
van de maatschappij tot nut van het
algemeen en het Zeeuwsch Genoot
schap der Wetenschappen kan in
dat verband nauwelijks worden
overschat.
Ons onderwijs blijkt in twee eeu
wen tijils een cirkelbaan te hebben
doorlopen. Voortgekomen uit de
maatschappij (zij het om redenen,
die aan onze tijd vreemd zijn) wil
het weer naar die intussen geëvo
lueerde maatschappij terugkeren,
na een lange te lange periode
van isolement te hebben doorge
maakt.
De expositie in het rijksarchief in
Zeeland voert door middel van ge
schreven stukken, prenten en leer
middelen langs een stuk ondervvijs-
geschiedenis, waarin onze ouders en
grootouders werden gevormd. Dat
maakt de tentoonstelling, die is sa
mengesteld uil eigen bezit van het
rijksarchief in Zeeland en uit dat van
diverse gemeente-archieven in de
provincie ook voor de jongeren van
nu interessant. Zij leren er de ou
dere generaties er weer iets beter
door begrijpen.
(ADVERTENTIE)
(Van onze correspondent)
KAPELLE Op zaterdag 23 mei
zal op de centrale Franse militaire
begraafpiaats in Kapelle de jaar
lijkse dodenherdenking zijn. Een
groot aantal militaire en burgerlijke
autoriteiten zal hierbij tegenwoordig
zijn. Bij de genodigden zijn de Fran
se minister van het Ministerie van
Oud-Strijders en de Franse ambas
sadsur in ons land. Clir. de Marge-
rie.
De generaal van het Korps Mari
niers, een vertegenwoordiger van h-
m. de Koningin en een van het mi
nisterie van buitenlandse zaken, ge
ven acte de présence. Ook de com
missaris van de koningin in Zee
land. mr. J. van Aartsen, zal aan
wezig ziin.
In de haven van Vlissingen zal
een Frans fregat liggen. Uit de be
manning van dit fregat zal een ere
wacht worden gevormd op de be
graafplaats. Het Nederlandse Korps
Mariniers levert ook een erewacht.
Na de kranslegging aan de voet van
het monument (waarop de namen
staan van alle in ons land gesneu
velde Franse militairen) zal er voor
het gemeentehuis van Kapelle voor
de genodigden een militair défilé
worden gegeven, gevolgd door een
receptie in de raadszaal van het ge
meentehuis. Voor dè genodigden is
er vervolgens een diner in het ge
meenschapshuis „De Vroone"-
(Van een onzer verslaggevers)
AXEL Leerlingen van de derde
en vierde klassen van de Antonius-
scliool aan de Walstraat in Axel leg
gen vandaag de laatste hand aan een
creatief projekt, waarmee ze zich
morgen aan de bevolking van Axel
zullen presenteren in het kader van
de activiteiten rond Koninginnedag.
De leerlingen hebben de historie rond
de „Noormannen" als uitgangspunt
voor hun werkstuk genomen.
Geheel vreemd is dat 'niet, want
Axel heeft volgens sommige geschied
kundige „lezingen" ooit wel eens de
reputatie van Noormannen-stad ge
had. Volgens enkele niet bewezen
theorieën zou de stad zijn oorsprong
hebben gevonden in een nederzetting
van Noormannen en van dat gegeven
hebben de leerlingen van de Anto-
niusschool graag gebruik gemaakt.
Op een groot aantal scholen is in het
kader van de onderwijs vernieuwin
gen geruime tijd geleden het nieuwe
vak „wereldoriëntatie" officieus aan
het lesprogramma toegevoegd. Aan
de hand van in lessen behandelde
onderwerpen worden projekten van
uiteenlopende soort uitgewerkt.
Meestal blijft het resultaat van alle
vlijt en ijver binnen de schoolmuren.
Bij uitzondering wil men dit op de
Antoniusschool nu eens een keer an
ders doen.
„Het komt goed gelegen, dat er in
het kader van Koninginnedag een en
ander wordt georganiseerd", vertelt
onderwijzer A. Maas. die te zamen
met zijn collega R. Vervaeck. de lei
ding heeft over het projekt. De afge
lopen maanden is er door in totaal
tachtig leerlingen hard aan het werk
stuk gewerkt. Eerst de voorberei
dingen en daarna de praktische uit
voering. De afgelopen weken is er in
het handarbeidlokaal getimmerd, ge
schaafd, geverfd en natuurlijk ook
gefantaseerd. Het resultaat mag er
zijn: indrukwekkende Noormannen-
tekeningen, vervaarlijke rood-wit ge
verfde zeeroversvlaggen en uiteraard
ook een miniatuur van een Noorman
nen-schuit. Al deze attributen zullen
op een wagen gemonteerd worden en
zo meedoen aan een grote optocht,
die morgen in Axel wordt gehouden.
Uiteraard doen aan die optocht ook
alloj leerlingen mee.
„De bedoeling van dit projekt is,
dat de leerlingen een inzicht krijgen
in de lijd van eeuwen geleden", al
dus de heer Maas.
„Op deze manier voelen ze zich
nauwer bij de zaak betrokken". De
leerlingen hebben zich in het projekt
wel kunnen uitleven. De optocht van
morgen moet de bekroning van
werk zijn en uiteraard ook op
van hun onderwijzers.
hun
dat
Zeer velen bezochten de recep
tie van zr. Mechtildis in het St.
Elisabeth ziekenhuis te Sluiskil
ter gelegenheid van haar 90ste
verjaardag. Onder de honderden
gasten bevonden izch tal van oud-
leerlingen en vrienden van zr.
Miechtildis, die gedurende vele
jaren onderwijzeres en hoofd van
de Antoniusschool is geweest.
Ook het ziekenhuispersoneel
kwam in groten getale de jarige
zuster gelukwensen.
De negentigjarige werd bijna be
dolven onder de bloemen en an
dere geschenken.
Zr. Mechtildis neemt de geluk
wensen bij gelegenheid vain haar
90ste geboortedag in ontvangst.
I
„Hierbij doe ik u een overzicht
toekomen van de toestanden aan
boord van een coaster uit hét com
putertijdperk 1970". Aldus begint
een Nederlandse kapitein een in
gezonden brief die in „Peiling",
het maandblad van de Algemene
Vereniging van Zeevarenden, is
afgedrukt. Een onthullend relaas.
De kapitein doet dan als volgt
zijn boekje open:
„Enige tijd geleden werd ik be
naderd door een bevrachtingskan
toor met de vraag, of ik genegen
was een aflosreis te maken voor
een kapitein die plotseling ziek
was geworden.
Nadat ik mij daartoe bereid had
verklaard, kwam ik in de avond
uren aan boord, het schip lag ge
reed om naar zee te gaan, de loods
kwam direct na mij aan boord en
we vertrokken direct naar zee.
Het schip mat 299 brt en had een
bemanning met mij meegerekend
van vier personen. Zoals gezegd
was het reeds duister toen ik aan
boord kwam en derhalve was hel
niet mogelijk om alles te inspec
teren. Zoals dit dan wel te doen
gebruikelijk is, nam de loods het
roer waar en zodoende was er
voor mij gelegenheid om in het
stuurhuis eens na te gaan, wat er
al dan niet aanwezig was.
Toen ik uil de kaantenlade de
eerst te gebruiken zeekaart op
zocht, bleek mij dat de gehele
voorraad kaarten in zeer sléchte
toestand verkeerde. Ze dateerden
uit 1949 tot 1952 en waren bruin
uitgeslagen door de koffie die er
in de loop dei' jaren overheen was
gegaan. De meeste kaarten lagen
in stukken uiteen of met plakband
aan elkaar geplakt.
Bijgewerkt was er geen enkele
kaart. Daar ik de te maken reis
wel kon dromen, was het mij mo
gelijk om de reis te volbrengen.
Een ter plaatse onbekend kapi
tein was vast en zeker hier of
daar gestrand.
Het schip kwam juist van de
werf. doch het echolood werkte
niet, de pleinschaal was zo rond
als een hoepel, een potlood was op
het hele schip niet te vinden.
De best-man-machinist kwam op
de proppen met een timmermans
potlood. Vlakgqm was ook nergens
te vinden, blijkbaar had dit ook
nimmer tot de uitrusting van het
schip behoord, want de kaarten
stonden vol dooreenlopende en
Hkaar kruisende koerslijnen.
Op de dag na vertrek bij dag
licht werd door mij het gehele
schip aan een inspectie onderwor
pen. Mijn verbazing steeg met de
minuut en ik vroeg mij af, hoe het
mogelijk was dat voor een schip
dat in zo'n toestand verkeerde
een certificaat was afgegeven.
Toen een gedeelte van de lading
was gelost kwam er een vreselijke
stank uit het ruim. Bij controle
bleken de vullings aan beide zij
den tot aan de buikdenning vol
te zitten met alles wat het schip
in de loop der jaren vervoerd had,
o.a. mais, tarwe, china-clay etc.
Onder deze omstandigheden was
het lekkage lenzen op de vullings
beslist uitgesloten. Het komt mij
voor, dat door de scheepvaartin
spectie ook de vullings niet zijn
geïnspecteerd bij het bezoek aan
de werf. Over de verdere berich
ting en uilrusting van het schip
valt evenmin iets goeds te ver
melden. In de slaaphut van de
kapitein was een mooie wastafel
zonder spiegel, echter wel een
kraan, die niet was aangesloten
op de waterleiding.
Wilde men het toilet van de ka
pitein doorspoelen, dan moest men
eerst aan dek een puts water
slaan.
Een douche was er op het 'ge
hele schip niet te vinden. Volgens
de bemanning ging men altijd on
der de douche bii de een of andere
fabriek, waar men lag te laden of
te lossen. Tenminste als de baas
liet goed vond. En zo niet dan
maar gewacht tot de volgende ha
ven: mensonterende toestanden
die in het atoomtijdperk toch wel
moeten verdwijnen.
Er zou nog veel zijn te vermelden
omtrent wat door mij is vastge
steld. doch ik zal het hierbij maar
laten".
De redactie van „Peiling" stelt
in een naschrift:
„Het bovenstaande relaas is niet
het verhaal van een gepensioneer
de kapitein, die zijn memoires aan
het schrijven is. maar de weergave
van een recente ervaring van een
van onze leden in de kleine han
delsvaart. Gelukkig gaat het hier
om een uitzondering: op zeer vele
coasters ziin de zaken uitstekend
verzorgd en wordt aan de toestand
van het schip, de navigatie-, en
veiligheidsmiddelen alle aandacht
besteed die deze behoeven.
Deze bijdrage bedoelt een waar
schuwing te zijn: Als U de ver
antwoording aanvaardt voor een
bemanning, een schip en een la
ding. overtuigt u er dan tijdig van
dat u die kunt dragen
(ADVERTENTIE)
