T.v. wordt steeds
minder intensief
bekeken in V.S.
Kies
uw tapijt
thuis
THEATER, KLANK EN BEELD" EEN MUSEUM?
steeds meermensen
fietsen u/eer u ook al?
Vanavond de laatste Studio Anno
louis de poortere
luister naar
kijk
c
Aram: „Het Spookslot aan de Tiber"
JOSEPHINE
O
X
m
X
JOSEPHINE
Educatief
NEDERLAND II:
BELGIë (Nederlands):
NEDERLAND I:
BELGIë (Frans):
Vrijdag 17 april 1970
DE VRIJE ZEEUW
Vanavond sluit de NCRV haar serie „Studio Anno" af. Teddy Scholten en Pirn Jacobs nemen u voor de laatste
keer mee naar de vrolijke sfeer van de Roaring Twenties." Niet alleen Amerikaanse maar ook populair ge
bleven Nederlandse liedjes zoals Zandvoort aan zee, Schooierskant, Had je me maar, en Waar zijn je haren
„August"? Overigens is het afscheid van „Studio Anno" niet helemaal definitief. De NOS zal in het kader
van de bevrijdingsfeesten nog een programma uitzenden. Voor de NCRV hoeft het evenwel niet meer, na
twee seizoenen „ouwe kost" NEDERLAND' 1, van 20.45 uur tot 21.40 uur.
(Van onze radio- en televisieredacteur)
BREDA Amerikanen vullen 28 procent van hun vrije
tijd met het kijken naar televisie. Aan televisie wordt twee
maal zoveel tijd besteed dan aan alle andere massamedia sa
men. Deze nemen 12 procent van de vrije tijd in beslag: zeven
procent kranten lezen, twee procent tijdschriften, twee procent
boeken en 1 procent radioluisteren. Gemiddeld kijkt men in
Amerika 92 minuten per dag naar de televisie. Daar komen
nog 36 minuten bij waarin men niet intensief naar de televisie
kijkt, maar terwijl het toestel aanstaat met iets anders bezig is.
Dit zijn enkele conclusies van een
onderzoek dat de Amerikaan J. P.
Robinson heeft ingesteld naar de hui
dige en toekomstige rol die het tele
visiekijken speelt in de vrijetijdsbe
steding. Hoewel het onderzoek slechts
toegepast mag worden op Amerikaan
se toestanden zijn er toch enkele ai-
gemene dingen uit te distilleren.
In de eerste plaats blijkt uit het
onderzoek dat de kijklust niet af
neemt wanneer de nieuwigheid er af
is. Wel is een tendens te bespeuren
van intensief naar minder intensief
kijken naarmate men langer televisie
heeft.
Waar Robinson het heeft over de
invloed van de televisie op langere
termijn houdt hij zich angstvallig op
1723. Behoedzaam rondspiedend dwalen Aram en Presto door de kille,
donkere zalen van het slot. Geen enkel teken van leven, fluistert Presto,
onrustig om zich heen kijkend. Maar nauwelijks heeft hij de woorden over
de lippen of de beklemmende stilte wordt verscheurd door een klagende
kreet. Watwatis dat? stamelt Presto achteruit deinzend. Uilen,
zegt Aram grinnekend, gewone steenuilenkijk, daar zitten ze, in de
hanebalkenDan blijft eensklaps hij verrast staan bij een ijzeren
toorts, die boven hem aan een zuil bevestigd is.
Aha, zegt Aram triomfantelijk, zie je die klinknagels, Presto, waarmee die
toorts in de steen is geklonken? Gloednieuw! En ook de toorts vertoont nog
geen spoor van roest, hoewel de wanden hier druipen van het vocht. Die
moet hier dus pas kortgeleden aangebracht zijn! Het kasteel is bewoond
Bravo Aram, een schrandere conclusie, klinkt plotseling een harde scherpe
stem boven hen. Verrast draait het tweetal zich om. Boven aan een brede
trap staat een lange, donkere gestalte. Komt verder vrienden, glimlacht de
man en hij maakt een uitnodigend gebaar, welkom in de woning van Merlin,
de Tovenaar
1723. Merlin?, vraagt Aram op spottende toon. Misschien familie van de
grote tovenaar Merlin uit de sagen van Koning Arthur? Met een paar spron
gen is hij bovenaan de trap en neemt de lange man onderzoekend op. Inder
daad, dat was een van mijn voorvaderen, antwoordt deze droogweg. Maar
kom toch verder, waarde vrienden. Merlin opent met een harde zwaai een
deur. Treedt binnen, zegt hij met een beleefde glimlach. Dit is Peer, mijn
knecht. Hij wijst op een reus van een man, die de binnenkomenden met som
bere blikken aanstaart. Hij ziet er wat ongemakkelijk uit, maar het is een
beste jongen. Al pratend schuift Merlin een paar stoelen aan voor zijn gasten,
waarna hij met een mand vol flessen wijn komt aandragen. Zozo Aram, u
was dus nieuwsgierig geworden van al die spookverhalen, dat u besloot zelf
eens een kijkje te nemen, glimlacht Merlin.
Hoe weet u dat?, vraagt Aram scherp, en hoe kent u mijn naam?
CL
LU
"O
V
m
©PIS
de vlakte. „Het is mogelijk dat de te
levisie op de lange termijn op haar
publiek een bijna onmerkbare invloed
uitoefend die voor de wetenschappe
lijke onderzoeker met al zijn vragen
lijsten verborgen blijft. Er zijn bij
voorbeeld aannemelijke argumenten
aan te voeren voor de stelling dat
de kwaliteit van de Amerikaanse film
veel verbeterd is dank zij de bedrei
ging van de televisie. Dat deze films
die zich wat betreft onderwerp en in
houd op terreinen bewegen die Vijf
tien of zestien jaar geledën nog taboe
waren, zich thans vrij succesvol met
de huidige televisieprogramma's kun
nen meten, kan immers niet worden
afgedaan met de mededeling dat dit
een onbelangrijke verandering is".
Het rapport van Robinson bevat
weinig schokkende conclusies. Vooral
waar hij op de toekomst induikt blijft
hij vaag en komt hij tot voor de hand
liggende stellingen. Bijvoorbeeld uit
het feit dat de kijklust niet toenam
na het in gebruiknemen van een
tweede net leidt Robinson af dat de
maximale kijklust bereikt is.
Overigens ziet hij die kijklust in de
toekomst wel afnemen. Een van de
factoren die daar aan mee kan gaan
helpen is de verkorting van de werk
week. Bovendien zit het erin dat de
werknemers meer en meer over zul
len gaan tot de aanschaf van dingen
die de aandacht van de televisie af
leiden, zoals auto, artikelen in de re
creatieve sfeer e.d. Aan de andere
kant, stelt Robinson, bestaat de mo
gelijkheid dat de mensen over zullen
gaan tot de aanschaf van goederen
die het televisiekijken niet bedreigen
zoals lekker eten, betere kleding of
betere behuizing.
Eén ding weet Robinson wel
zeker. De educatieve uitzendin
gen gaan de zaak beïnvloeden,
Tot nog toe zijn educatieve om
roepen in Amerika nog niet bijs
ter overtuigend uit de verf ge
komen. De oorzaak daarvoor is
het feit dat de intellectuele sma
ken te veel uiteenlopen. Wanneer
echter meer zendtijd beschikbaar
komt voor de educatieve omroe
pen, zoals bijvoorbeeld bij de
BBC gebeurd is, en er meer en
betere documentaires en voor
lichtingsprogramma's uitgezon
den worden, zal dit ongetwijfeld
zijn invloed hebben op het kij
kerspubliek.
NOS
18.45 DE FABELTJESKRANT
(kleur)
18.55 JOURNAAL (kleur)
19.04 SCALA
VARA
19.30 DE BEROEMDE DIEREN
TUINEN (kleur)
20.00 JOURNAAL (kleur)
20.20 KORT EN KLEIN (lcleur)
21.00 KONING KLANT
21.25 DEPARTMENT S (kleur)
22.15 ACHTER HET NIEUWS
22.55 JOURNAAL (kleur)
23.25 SLUITING
16.00—17.15 AFWISSELEND
Wielrennen. Rechtstreekse re
portage van de laatste kilome
ters en de aankomst te Recount
van LuikBastenakenLuik.
18.55 ZANDMANNETJE
19.00 EEN DAG UIT
NIEUW!
Haal bij uw woninginrichter da 2 boe
ken met tapijt-stalen van Louis de
Poortere en kies thuis uw tapijt. Keuze
uit 18 kwaliteiten (wol en synthetisch)
in 84 kleuren. De mooiste tapijt-col
lectie van heel Europa ligt voor H
klaar. Ga 'm halen.
de grootste tapijtfabrikant
van het Europese vasteland
(ADVERTENTIE)
Wilt u een fiets winnen? Kijk dan
naar de advertentie in uw damesblad
of vraag uw fietsen-handelaar om 'n
deelname-biljet!
Vrijdag 17 april
HILVERSUM I 402 M
NOS: 12.00 Blik op de wereld: in
formatief programma over proble
men van Europese integratie. Over
heidsvoorlichting: 12.30 Uitzending
voor de landbouw. NOS: 12.40 Stereo
Lichte grammofoonmuziek. 12.50
Recht en slecht, praatje. 13.00 Nws.
VARA: 13.11 Actualiteiten. 13.20
Voor de middenstand. 13.25 Stereo:
Moderne orkestwerken (gr). E.O.:
14.00 Ruimte: Radio-Magazine met
gewijde muziek, lezingen en actueel
nieuws over de zending in binnen- en
buitenland. NOS: 15.00 Stereo: As
pecten van de kamermuziek: moder
ne muziek. 15.45 Toerismo: toeristi
sche informatie uit binnen- en bui
tenland. VPRO: 16.00 VPRO-Vrijdag
gevarieerd programma. (16.00 Nws.;
17.55 Mededelingen; 18.00 Nws.; 18.20
Uitzending van de Volkspartij voor
Vrijheid en Democratie; 19.30 Nws).
VARA: 21.00 Stereo: Radiokameror
kest en solisten: moderne en klassie
ke muziek. 22.30 Nieuws. 22.40 Mede
delingen. 22.45 Actualiteiten. 22.55
Stereo: Prettig weekend: licht geva
rieerd platenprogramma. 23.55-24.00
Nieuws.
HILVERSUM H 298 M
KRO: 12.00 Stereo: Van twaalf tot
twee, gevarieerd programma (12.22
Wij van het land; 12.26 Mededelingen
t.b.v. land- en tuinbouw; 12.30 Nws.;
12.41 Actualiteiten; 13.00-13.05 Raden
maar.14.05 Schoolradio. 14.30 Ste
reo: Licht ensemble met zangsolis
ten. TROS: 14.55 Stereo: Concert 5
la carte: klassiek verzoekplatenpro-
gramma. 16.00 Nieuws. 16.03 Disco
dnvie in: de showbusiness op de
korrel genomen. 17.15 Sportkompas.
17.30 APOLLO 13.
19.50 Meisjeskoor met pianobegelei
ding. 20.50 Hervormd wordt her
vormd: vragen en antwoorden rond
de Algemene Kerkvergadering van
de NedHerv. Kerk. 20.10 Stereo:
licht platenprogramma. 21.00 Het ra
vijn, hoorspel. TROS: 22.00 Opname
(ADVERTENTIE)
5 tellen na nu!! (stereo): chan
sons. 22.30 Nieuws. 22.40 Lijk op
thuisvaart, hoorspel. 23.15 Stereo:
Toontje later: licht muziekprogram
ma 23.45 Actualiteiten. 23.55-24.00
Nieuws.
HILVERSUM m 240 M EN FM
VPRO: 12.00 Nieuws 12.03 Top-30
(13 00 Nmuws). TROS: 14.00 Nieuws.
14.03 Suzie Cream Cheese. AVRO:
15.00 Nieuws 15.03 Muziek-Boetiek.
(16 00 Nieuws). 17.00 Nieuws. 17.02
Radiojournaal 17.05-18.00 Zingende
Bougie: gevarieerd platenprogram
ma voor automobilisten.
BRUSSEL NEDERLANDS 324 M
12 00 Nieuws. 12.03 Gevarieerde
muziek (12.40-12.48 Weerbericht, me
dedelingen en SOS-berichten voor
schippers). 12.55 Buitenlands pers
overzicht. 13.00 Nieuws, weerbericht,
dagklapper en beursberichten. 13.20
Tafelmuziek. 14.00 Nieuws. 14.03
Schoolradio. (15.00-15.03 Nieuws).
15.30 Musical- en filmmuziek. 16.00
Nieuws. 16.03 Beursberichten. 16.09
Folklore en volksmuziek. 16.30 Etni
sche muziek. 17.00 Nieuws, weerbe
richt en mededelingen. 17.15 Jazz
muziek. 18.00 Nieuws. 18.03 Pop
muziek 18.28 Paardesportuitslagen.
18.30 Grammofoonmuziek. 18.35 Ver-
keerstips. 18.40 Grammofoonmuziek.
18.45 Sport. 18.52 Taalwenken. 18.55
Lichte zang. 19.00 Nieuws, weerbe
richt, actualiteiten en weerpraatje.
19 40 Grammofoonmuziek. 19.45
Praatje. 20.00 Gevarieerde muziek.
21.00 Gesprekken. 21.45 Literair pro
gramma. 22.00 Nieuws, berichten en
De Zeven Kunsten. 22.20 Kleinkunst-
magazine. 23.00 Nieuws. 23.15 Lied
jesprogramma. 23.40-23.45 Nieuws.
Zaterdag 18 april
HILVERSUM I 402 M
VARA: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtend
gymnastiek. 7.20 Socialistisch strijd
lied 7.23 Weekeind: jeugdprogram
ma VPRO- 7 54 Deze dag. VARA:
8.00 Nieuws. 8.11 Van de voorpagina.
8 15 Stereo Z.O. 135: gevarieerd pro
gramma (9.35-9.40 Waterstanden).
10 30 Stereo: Tango Rumba Orkest
met zangsolisten. 11.00 Nieuws. 11.03
Wegwijs, tips voor trips en vakantie
11.10 Stereo: Licht vocaal ensemble
(gr). 11.25 Oosteuropese Kroniek.
11.45 Stereo: Fodens Motor Works
Band (gr)
HILVERSUM H 298 M
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.11 Het leven
de woord 7.16 Stereo: Op het eerste
genoor: klassieke muziek (gr). (7.25
Horen en zien; 7.30 Nws.; 7.32-7.50
Actualiteiten). 8.00 Nieuws. 8.11 Ste
reo: Geestelijke liederen (gr). 8.30
Nieuws 8.32 Stareo: Voor de huis
vrouw. 9.00 Theologische etherleer
gang. 9.35 Gymnastiek voor de huis
vrouw. 9.45 Solistenkamer: gesprek
met muzikale illustraties. 10.54 Kunst
en vliegwerk: informatie over actu-
le tentoonstellingen. 11.00 Nieuws.
1130 Godsdienst en werkelijkheid
lezing. 11.15 Solarium: een hoogte-
zonprogramma voor iedereen.
HILVERSUM m 240 M EN FM
KRO: 9.00 Nieuws 9.02 Djinn: ge
varieerd programma. (10.00 en 11.00
Nieuws) NOS: 12.00 Nieuws. 12.03
Skivatoon- informatie over nieuwe
langspeelplaten.
Er zijn van die instellingen, waar
de mensen eigenlijk veel te weinig
van weten. „Theater Klank
Beeld" is er één van. Ondergebracht
bij het Toneelmuseum te Amster
dam als aparte stichting voor het
geluid- en beeldarchief, ten nauw
ste samenwerkend met het Museum
voor Vlaamse Cultuur te Antwer
pen opdat het gehele Nederlands
talige gebied gedekt wordt, is sinds
1967 dit „Theater Klank Beeld"
een snel en enthousiast groeiende
organisatie, die méér kan zijn dan
een museum. Méér WIL zijn, te
recht. Want juist in deze tijd, waar
in de toneelgroepen steeds sterker
de weg zoeken naar de scholen en
dus naar het nieuwe publiek, zou
Theater Klank Beeld een aanvul
lende, verruimende en zeker niet
minder nuttige taak kunnen ver
richten. En dat nog vrijwel
„voor niets", omdat de Minister
van Onderwijs voldoende waarde
ring voor het streven heeft, om de
scholen hun abonnementen en uit
leenvergoedingen te laten opvoeren
op hun subsidiabele begrotingen.
Met andere woorden: als de lera
ren moderne talen enthousiast mee
werken, komt het er in gestoken
geld als subsidie terug, terwijl de
erin geïnvesteerde culturele op
voeding behouden blijft ais bodem
voor verdere ontwikkeling van de
liefde voor het theater.
Wat lioudt dit alles in? Dat
Theater Klank Beeld, zowel uit
het verleden als uit het heden, be
langrijke gebeurtenissen vastlegt op
geluidsband en op film en/of foto's.
Dat het aldus van beroemde stuk
ken of beroemde acteurs materiaal
bezit als „museumcollectie" voor de
toekomst. Maar ook: dat het pro
grammaatjes samenstelt rondom
b.v. een auteur (zowel Shakespeare
ais Miller, zowel Albee als Moliè
re), bestaande uit bandfragmen
ten met bijbehorende dia's en ver
klaring, die als „project" kunnen
dienen voor het onderwijs. Als de
school een abonnement neemt
(f 25,op de catalogus en der-
zelver regelmatige aanvullings
bladen, kan zij naar eigen inzicht
en behoefte tegen zeer lage „huur"
het gewenste materiaal veertien da
gen in huis krijgen en net zo vaak
afdraaien als gewenst. Nog niet alle
materiaal helaas, want veel van
wat Theater Klank Beeld al in
huis heeft, mag uitsluitend ter-
plekke worden gezien of beluisterd.
Met name het snel groeiend pakket
overschrijvingen van radio- of TV-
programma's. De samenwerkende
omroepen hebben weliswaar vanaf
het begin met enthousiasme het ini
tiatief gesteund, en regelmatig ko
men hele of gedeeltelijke program
ma's ter beschikikng, maar auteurs
rechtelijk zit de zaak nog niet rond.
Dat komt omdat de radio al veer
tig jaar en de TV half zo lang wer
ken met bepaalde juridische cun-
tracten (vrijwel gelijkluidend in
heel Europa), waarin ontstellend
veel dingen wél zijn voorzien, maar
het stichten van een „levend mu
seum" niet. Zo is bijvoorbeeld een
regel, ingesteld om oneerlijke con
currentie aan de nationale film-
Industrie te voorkomen, dat TV-
programma's nimmer „aan derden"
ter beschikking mogen komen. Een
regel, die ook op ander gebied
vaak verdriet brengt. Want stel bij
voorbeeld dat een omroep een do
cumentaire maakt over een nieuw
soort niertransplantatie bij een be
paalde Universitaire Kliniek, dan is
begrijpelijk dat zulk een (toch al
tijd al geld voor research te kort
komende) instelling graag voor
enige honderden guldens een kopie
zou laten trekken ten gerieve van
eigen medische opleiding of voor
buitenlandse congressen en zo. Het
mag niet, althans officieel. De be
trokken instelling zou voor enige
tienduizenden guldens zelf een film
ploeg moeten bestellen en eigen do
cumentaire maken.
Hetzelfde geldt voor b.v. TV-
drama. Ook dat kan, zolang be
paalde afspraken niet zijn gemo
derniseerd, slechts ter beschikking
worden gesteld als „museumstuk",
ter plaatse te bezichtigen maar niet
uitleenbaar. En juist op dit gebied
zou Theater Klank en Beeld snel en
goedkoop groeien. Omdat het dan
immers niet zelf een (dure) opna
me hoeft te laten maken, zoals bij
theaterregistraties, maar zou kun
nen volstaan met een filmkopie, die
van de beeldband wordt getrok
ken vóór de opname wordt gewist
en de band vrijgemaakt wordt voor
nieuwe opname. Sterker, de omroe
pen die zelf maar een klein budget
potje hebben om de beeldopnamen
te laten „vereeuwigen" op film,
zouden bij kopiëring voor T K B
gebaat zijn, omdat ook hun eigen
archief dan (weliswaar in ander
mans huis) groter zou worden. Het
zal dus aan de omroepen niet lig-
jen ais snel de juridische beletsels
worden weggenomen. En aan de be
langhebbende spelers evenmin.
Want de Nederlandse toneelisten,
het nut voor hun kunst inziende,
hebben al gezamenlijk en op voor
hand te kennen gegeven dat zij be
reid zijn van hun „rechten" af te
zien bij vertoningen op scholen en
zovoorts.
Binnen een paar jaar zou dus
Theater Klank Beeld kunnen uit
groeien tot een monstercollectie
van theatermateriaal, waaruit zo
wel het onderwijs zelf als de to
neelgroep-propagandisten naar har
telust kunnen puren. De hoop is, dat
deze hartelust er ook zal komen.
Bij de propagandisten is zij er al,
en bij hun afnemer duidelijk merk
baar eveneens. Het wachten is dus
op de leraren, die hun lessen in
literatuur of hun opvoeding tot cul
tuur willen verlevendigen met het
beste uit binnen- en buitenland; zo
wel op toneelgebied zelf als op ac
teursprestaties.
C. NICOLAï.
NOS
17.45 APOLLO 13
18.45 DE FABELTJESKRANT
18.55 JOURNAAL (kleur)
EO
19.05 STOF OF BESTEMMING
(kleur)
19.35 CLOSE UP
„Zomaar een christen"
19.45 MUZIEKPROGRAMMA
NOS
20.00 JOURNAAL (kleur)
NCRV
20.20 HIER EN NU
20.45 STUDIO ANNO (kleur)
Teddy Scholten en Pim Jacobs
voeren de kijkers in deze laat
ste aflevering naar de tijd van
de „Roaring Twenties", Char
leston, One-step, Tango, May
West, Charley Chaplin, Valen
tino e.a.
21.40 FARCE MAJEURE
22.00 AST NEDICH IS
22.40 KOORZANG
22.50 JOURNAAL NOS (kleur)
TELEAC
22.55 VAN MOLECUUL TOT MENS
19.30 ZIET U ER WAT IN?
19.45 HIER SPREEKT MEN
NEDERLANDS
19.50 ZOEKLICHT
19.55 MEDEDELINGEN EN DE
WEERMAN
20.00 NIEUWS
20.25 IK LAAT ME NIET KISTEN
21.50 GUIDO GEZELLE
22.45 NIEUWS
14.00, 14.30 en 15.00
SCHOOLTELEVISIE
16,00—plm. 17.15 WIELRENNEN
LUIK—BASTENAKEN—LUIK
17.45 NIEUWS
17.50 SCHOOLTELEVISIE
18.15 HIPPOLÏTE ET SES AMIS
18.30 SCHOOLTELEVISIE
18.55 AFFICHES
19.25 MUSTI
19.30 LA ROUTE
20.00 JOURNAAL
20.30 L'ENNEMI SANS VISAGE
22.50 JOURNAAL
(ADVERTENTIE)
X
V
f
I
