FAMILIEBEDRIJVEN WORDEN „BOOMFABRIEKEN" Onrus tige tijd voor Zundertse boomkwekerijen Uwleven met Barwick. warwick iimrnsnapur 101 Meisje (18) met hondeketting beurs geslagen te Nijmegen 500 43 MUNS INZIENS Johan Winkler Wy&rs staat erachter Hooggerechtshof Y.S.: 'Opstandige" beklaagde mag geboeid worden Eis negen maanden Patiënt (19) in isoleercel omgekomen door Donderdag 2 april 1970 DE VRIJE ZEEUW De heren Dictus, De Bie en Kievits (v.l.n.r.). ZUNDERT De Zundertse boomkwekerijen die bomen voor de bosbouw kweken, gaan een moeilijke en onrustige tijd tegemoet Ze hebben, na een korte inzinking, weliswaar een plezierig voor uitzicht op de aanleg van enorme nieuwe bossen, beplanting van vele en grote recreatieprojecten, van ruilverkavelingsgebieden, campings, zogenaamde overhoeken bij autowegen en objecten van gemeenten die zich steeds meer aan het planten van stadsgroen gelegen laten liggen, maar er zal van de Zundertse kwekerijen worden geëist dat ze overschakelen op massaproduktie. De bijna intieme familiebedrijven zullen moeten uitgroeien tot grote „boomfabrieken", de leveranciers van onze toekomstige boomtuinen en luchtzuiveraars. Er zal een totale verandering van de structuur van de boskwekerijen in Zundert noodzakelijk zijn. Negentig procent van alle Nederlandse bosboomplan ten wordt momenteel in Zundert gekweekt. En de vraag naar dit soort bomen groeit onstuimig. Deze overschakeling geeft alleen al genoeg problemen. (Semi-) over heidsbedrijven als Staatsbosbeheer, Grontmij. en Heidemij. hebben daar echter nog een probleem aan toegevoegd. Ze willen in de toe komst standaardnormen voor de bosbomen gaan stellen. Staatsbos beheer wil geen lange, dunne bo men meer, maar korte, stevige; ze wil een verhouding tussen dikte en lengte dicteren. „Voor de boskwekerijen betekent dat, dat ze een veel groter areaal nodig heeft, want om korte, stevige bomen te krijgen moeten we ver der uit elkaar gaan zaaien en bo vendien meer sorteren. Dat gaat de kwekerijen meer geld en arbeid kosten, terwijl we nu al een groot personeelsgebrek hebben", aldus de heer P. Dictus, voorzitter van de Zundertse Boomkwekersclub, hoofd bestuurslid van NAK B., en één van de grootste boomkwekers in Zundert (Fa. Dictus). Hij vertelt dat het nu goed gaat met de handel in Zundert. In 1965 spraken de boskwekerijen in Zun dert van een „mijnramp". Dat sloeg op het feit dat de Nederlandse mij nen tot dat jaar de grootste afne mers van naaldbomen, voor mijn- hout, hun activiteiten in versneld tempo staakten, als gevolg van de ontginning van de gasvelden bij Slochteren. „Als we toen geen blad verliezende artikelen als eiken, beu ken, berken, elzen en esdoorns had den gehad, zou ik het niet geweten hebben", zegt de heer Dictus. Maar Zundert houdt het kwekersoog nu vooral gericht op de recreatie. Staatsbosbeheer heeft bij de aan leg van recreatieprojecten een ste vige vinger in de pap. En is dus van groot belang voor de Zundertse kwekerijen. Burgemeester Kievits van Zundert zegt - daarover: „Ik neem het Staatsbosbeheer als do- meinbeheerder vooral kwalijk dat het de kwekers naar marginale prij zen dwingt. Dit jaar is er een heel scherp prijzenoverleg geweest. Om dat er meer vraag dan aanbod was, hebben de kwekers dit jaar nog ge wonnen". De burgemeester vindt deze po litiek des te verwerpelijker nu de kwekerijen andere normen opge drongen worden en ze naar grotere eenheden moeten overschakelen. „Als de minister vindt dat de Ne derlandse kwekers voorop moeten lopen met een super-kwaliteit ge standaardiseerde bomen, moet hdj de kwekers helpen. Hij vindt de struc tuur verouderd", zegt de heer Kie vits. De uniforme kwaliteitsnormen maken deel uit van een of andere EEG-bepaling, die in de maak is. „Wij willen ons daar wel aan hou den, maar dan moeten de kwekers in België en Duitsland ook mee doen. Anders gaan zij evenveel ver dienen aan de niet-gestandaardl- seerde, goedkopere bomen", zegt de heer R. L. J. de Bie, directeur van een andere grote Zundertse kweke rij, De Bie van Aalst N.V. De kwekers stellen dat de nieu we eisen een bedrijfseconomische opzet naar grotere eenheden nood zakelijk maakt. De sterk ambachte lijke sierteelt kon tot voor kort door een kleine kweker op één hectare uitgevoerd worden. Nu heeft hij ook zeker al drie hectare nodig. Om de boskwekerij goed van de grond te krijgen zijn, aldus de kwekers, ka vels nodig van minstens veertig hectare. Voor Zundert zou dat een radi cale herindeling van de boom- kweekbedrijven betekenen. Het honderd hectare grote bedrijf van de fa. Dictus ligt verspreid over 27 percelen. „Daarop kunnen we nooit met dat grove werk begin nen", zegt de heer- Dictus. „Dat is alleen mogelijk met een ver door gevoerde herverkaveling". „Na de afstemming van de ruil verkaveling in Rijsbergen zien we die mogelijkheid niet meer, ter wijl het op korte termijn nodig zou zijn", vult de heer De Bie aan. „Door die bredere uitzaai hebben we per se meer areaal nodig". „Voor Zundert is die schaalver groting noodzakelijk", zegt ook burgemeester Kievits. „Die grote bedrijven hebben een grote uitstra ling op kleine toeleveringsbedrij ven". Alleen de firma De Bie blijkt er zeventig te hebben. Staatsbosbeheer heeft gedreigd, aldus burgemeester Kievits, zelf de boomplanten te gaan kweken, of ze in het buitenland te zullen gaan bestellen als „Zundert" niet aan haar normen kan voldoen. „Daar hebben we om gelachen", zeggen de heren Dictus en De Bie. „Laat Staatsbosbeheer het zelf maar eens proberen. Voor die Staats- boomkwekerij zijn minstens twee Wageningse koppen nodig en veel ander geschoold personeel, dat maar vijf dagen per week acht uur werkt. De boompjes zullen nog duur wor den". „Voor een Staatskwekerij zijn we niet bang; evenmin als voor het buitenland. België kan aan Zundert niet tippen, Frankrijk ook niet; al leen in het Duitse Holstein zitten grote concurrenten. De staat geeft daar ontzettende subsidie. Bij ons kapt de fiscus alleen maar", aldus de heer Dictus. „Ik vind het goed dat er kwali teitsnormen komen en de bedrij ven herindelen, maar dan moet de overheid er wel rekening mee hou den dat ze deze veranderingen be geleiden moet en desnoods moet subsidiëren", zegt burgemeester Kievits. „Nu eist ze van een keuterboer met drie koeien en twee hectare grond een Amerikaanse produktie. Dat kan toch niet!" De heer De Bie: „Persoonlijk ben ik van mening dat die nieuwe normen ons direct zou den worden opgedrongen als er geen tekort zou zijn". Zundert heeft een unieke ligging qua grondstructuur en klimatolo gische omstandigheden; aan vak kundige krachten ontbreekt het evenmin. Maar toch vrezen de kwe kers bedrijven als Staatsbosbeheer. „Het kan zijn dat de overheid haar belangen bij andere bedrijven pro beert te leggen, omdat Zundert een te groot bolwerk wordt", zegt de heer De Bie. Zijn collega Dictus: „Er is een wet in aantocht die de kostenver goeding voor de aanleg van bossen regelt. Particulieren, gemeenten, enz. kunnen hun kosten grotendeels door de staat vergoed krijgen, maar dan bepaalt „Den Haag" wèl dat zij zich aan die en die normen moe ten houden. We zijn dus wel ver plicht over te schakelen op die dik- stammen". In de nabije toekomst zullen er kapitalen in de bosbeplanting wor den gestoken. Dat kan de Zundert se kwekerijen ten goede komen; de lift is er, maar ze zullen een duw tje in de rug moeten krijgen om er in te kunnen stappen. Burgemeester Kievits: „Men mag niet alles van Zundert verwachten. De Cultuur technische Dienst geeft allerhande subsidies aan herstructureringspro jecten. waarom niet aan de kweke rijen?" Het belangrijkste hierbij zal zijn dat Zundert kan blijven leveren en de omschakeling ook aan zal kun nen. Om dit werkelijk mogelijk te maken zullen grotere kwekerijka vels èn koelhuizen nodig zijn. Waarom koelhuizen? „Als we de planten in een koel huis kunnen opslaan, kunnen we de planttijd met maar liefst zes weken verlengen. In koelhuizen kan de ontwikkeling van de plan ten kunstmatig achtergehouden worden", aldus de heer Dictus. Een ruime spreiding van de ar beid wordt dan mogelijk. Nu valt er in april een enorme plantpiek, die door het personeelsgebrek des te klemmender is. Zodra de plan ten in blad schieten kuimen ze niet meer geplant worden. Stammetjes uit de koelhuizen kunnen in juni nog worden geplant! „Het komt er op neer dat er voor ons bijna geen stille winter meer is als we het verzendien, zaaien, planten en rooi en achter elkaar kunnen uitsme ren", zegt de heer Dictus. Het zal voor de Zundertse bos kwekerijen een „must" worden bin nen een korte periode tot verdub beling van produktie te geraken. Een al eerder genoemd probleem, dat van te weinig werkkrachten, kan die ontwikkeling in de weg staan. „Waar halen we arbeiders vandaan? Weet u misschien men sen?", vragen de heren De Bie en Dictus in koor. De heer Dictus heeft ongeveer zestig man in dienst; zijn collega De Bie ongeveer veertig, maar velen daarvan hebben een hoge leeftijd. Aanwas van onderaf is er bijna niet. „Waarom krijgen bouwvakkers wel uitstel van mili taire dienst en kwekerij-arbeiders niet?", stelt de heer De Bie. Het moet voorts gezegd worden dat de boomkwekers in het alge meen bijzonder slecht georganiseerd zijn. Er zijn ongeveer evenveel or ganisaties als kwekers. Ze zijn be- taalplichtig aan het Landbouw schap, maar de meesten beperken het (dan verplichte) contact tot de jaarlijkse betaling van de premie aan het schap. Burgemeester Kievits vat samen: „Voor de structuurverandering in de boskwekerij zal een bepaalde subsidie gegeven moeten worden om deze tak van bedrijf van de grond te helpen, dat is een natio naal belang. Aan de andere kant zullen de bedrijven nog veel moe ten doen aan de interne communi catie". Kweker De Bie: „Zundert zal nooit of te nimmer buiten de markt komen te liggen". Kweker Dictus: „Wij hebben het centrum; we zijn altijd een streep voor!" Behalve als Staatsbosbeheer pro beert een streep door de hele reke ning van de Zundertse (lees nu nog: Nederlandse) boskwekerij te hal'en. Maar wie zal dat willen doen? PIM GAANDERSE (ADVERTENTIE) DU POOT 501 •M Waar leeft u het meest met tapijt? In uw woonkamer. Leg daar dan Barwick neer! Voor u iedere dag opnieuw een vreugde. Waarom? Want Barwick tapijt behoudt zijn frisse kleur en zijn pool blijft veerkrachtig. Natüürlijk heeft Barwick ook tapijt voor de slaapkamer, voor de badkamer en zélfs voor de keuken...! Barwick, daar kunt u mee léven! Overal in uw huis. En... Barwick tapijt bezit schoonheid die blijft. Wilt u het bewijs? Het is een eerlijk bewijs! Vijf jaar Intertest slijtage-garantie! Er is vlakbij u vast wel één van de 4000 winkels in Nederland, waar uw Barwick-tapijt verkrijgbaar is. WASHINGTON (Rtr). Het Amerikaanse federale hooggerechts hof heeft beslist dat een rechter een beklaagde die schreeuwt en de pro cesgang verstoort mag vastbinden en een prop in de mond doen stoppen. Hiermee steunt het hoogste rechts college van de Verenigde Staten het optreden van rechter Julius Hoffman die deze handelwijze verleden jaar toepaste tijdens het proces tegen Zwarte-Panterleider Bobby Seale. Deze was een vam de oorspronke lijk acht beklaagden diie waren be schuldigd van aanzetting tot de rellen bij de democratische partij - conventie in 1968. Seale werd vast gebonden op zijn stoel en kreeg een prop in zijn mond nadat hij het pro ces herhaaldelijk had onderbroken met aanvallen aan het adres van rechter Hoffman. Hij is vervolgens veroordeeld tot 4 jaar gevangenisstraf wegens belediging van de rechtbank. De zeven andere beklaagden en twee vain hun advocaten zijn later even eens veroordeeld wegens belediging van de rechtbank. Hiertegen hebben duizenden in verschillende Ameri kaanse steden gedemonstreerd. Volgens het hooggerechtshof zijn drie methoden tegen een weerspan nige beklaagde grondwettelijk ge oorloofd: men kan hem vastbinden en een prop in de mond stoppen zodat hij de rechtszaak kan blijven bij wonen; men kan hem dagvaarden wegens belediging van de rechtbank; en men kan hem uit de rechtszaal verwijderen totdat hij belooft zich verder ordelijk te gedragen. Het hof dieed de uitspraak naar aanleiding van de zaak tegen een ze kere WilMam Allen uit minois, die 13 jaar geleden een café zou hebben overvallen. Hij was in lagere instan tie door de rechter tijdens het proces uit de zaal verwijderd. De opsteller van het arresit, de de ken Hugo Black, verklaarde: „Het is niet plezierig te beslissen dat de be klaagde uit de rechtszaal is gezet tijdens zijn eigen berechting, maar onze rechterlijke colleges, die de vrij heid beschermen, kunnen niet straf feloos oneerbiedig worden bejegend." (Van onze correspondent) ARNHEM De officier van justi tie te Arnhem, mr. J. Corsten heeft negen maanden gevangenisstraf en een voorwaardelijke terbeschikking stelling van de regering geëist tegen de Sl-jarige kelner Gerhard H. te Nijmegen die samen met zijn vrouw, de 22-jarige Isabella H. - T. het 18- jarige verkoopstertje Corry H. heeft mishandeld met een hondeketting. Tegen de vrouw eiste de officier drie maanden voorwaardelijke gevange nisstraf. Het meisje kreeg medio 1969 con tact met de vrouw die als prostituée in haar onderhoud voorziet. Corry kon kindermeisje bij haar worden. In plaats daarvan kreeg het meisje een gedegen opleiding tot prostituée. De verhoudingen in het gezin kregen na korte tijd een totaal ander karak ter. Want het meisje gaf de wens te kennen een kind te mogen hebben van de man, waartegen de vrouw zich niet verzette. Integendeel. Na de seksuele uitspattingen in het gezin H. kwamen de mishandelingen die volgens een der raadslieden een ma sochistisch karakter hadden. Volgens het echtpaar H. zorgde het meisje niet goed voor de kinderen van een en twee jaar en maakte ze het leven zuur van de jonge vtouw. Vandaar dat eerst de vrouw begon met mis handelingen, daarna deed de man het nog een graadje erger. Toen Corry H. uiteindelijk op het politiebureau belandde, was haar rug met wonden bedekt. Ze was helemaal beurs gesla gen. Het echtpaar H. bekende de mis handelingen voor de rechtbank maar wilde niet toegeven dat ze het meisje een opleiding hadden gegeven tot pu blieke vrouw. Zowel de president van de rechtbank als de officier van justitie alsmede de beide raadslieden van het echtpaar, vonden het zeer vreemd dat het meisje zo lang in de woning van haar beulen is gebleven terwijl ze de vrijheid had weg te gaan. Uiteindelijk liep ze zaterdag 4 oktober weg, maar Gerhard H. snel de haar na met een hondeketting in de hand en sloeg haar op straat nog eens bont en blauw. Vreemd is ook dat het meisje nu twee huizen ver der is gaan wonen en opnieuw con tacten onderhoudt met de mensen die haar beurs hebben geslagen. Van daar dat de raadslieden de rechtbank verzocht hebben ook een psychia trisch rapport te kunnen krijgen over het meisje. De rechtbank zal over veertien da gen haar standpunt in deze zaak be palen. HAARLEMMERMEER (ANP) De negentienjarige patiënte L. H. Roos uit Weer is door rookverstikking om het leven gekomen, nadat brand was uitgebroken in de isoleercel van het epileptisch centrum „De Cruquius Hoeve" in Haarlemmermeer. Over de oorzaak van de brand is niets be kend. De materiële schade was niet groot. Het is de grote mode: overal wil men het verkeer uit de binnensteden weren om de winkelcentra tot meer der gemak van de winkelende mede burger uitsluitend voor de voetgan ger te reserveren. Eindelijk kan die dan rustig rondslenteren zonder dat hij voor zijn leven beducht hoeft te zijn. Het is de grote mode, en ]e vraagt je alleen af waarom „ze" (de eeuwige „ze", die we van alles de schuld gevenniet eerder op het idee zijn gekomen. Maar „ze" zijn w e l eerder op dat idee gekomen. Meer dan driehonderd jaar geleden! Mijnheer Barkhof van de ANWB heeft dit onlangs onthuld, toen hij voor de Ned. Vereniging Bescher ming Voetgangers, een rede hield, waarin hij vertelde, dat ze in Am sterdam, omdat er toen veel te veel voetgangers van de sokken werden gereden (toen óók al!) de binnenstad voor alle onnodige rijverkeer geslo ten hebben. In 1634! Ieder die zich na 7 mei van dat jaar nog met een koets, calèche of karos binnen de stad zou vertonen, riskeerde een boete van maar liefst vijfhonderd guldens. En dat was dus nogal wat! Niets nieuws onder de zon! Om meteen maar in de geldelijke sfeer te blijven: ik werd dezer dagen door twee berichtjes getroffen. Ze schokten me zelfs een beetje. Daar was allereerst de voorspelling van dat Zwitserse instituut voor toe gepast economisch onderzoek, dat we in 1985 in Nederland zowaar aan de kop zuil enstaan van de Westeuro- pese economie. Zonder daar echter als gewone burgers ook maar één cent wijzer van te worden.' Want: we zullen over vijftien jaar (en pas op, voor we het weten is het zover) gemiddeld 43 procent van ons inkomen aan de fiscus moeten afdra gen. En daar is dan de tiende pen ning van wijlen de heer Alva niets bij! Lang geleden, op de lagere school, leerden ze ons om bij het vernemen van dat „tiende penning" zo hard mogelijk te rillen en te sidderen van afschuw. Maar wat waren die voorouders van ons dwazen om voor zo'n klei nigheid in opstand te komen! Tien procent dat is niets, ver geleken bij de 43 die we in 1985 naar het belastingkantoor mogen brengen. Trouwens, toen ik er het geschied boek nog eens op nasloeg, merkte ik, dat het in de tijd van Alva en Philips toch eigenlijk, vergeleken bij die van Witteveen en de zijnen, allemaal zo erg niet was. Die Antwerpse kooplieden bijvoor beeld! Toen Philips (de Spaanse ko ning natuurlijk, niet de Eindhovense) weer eens geld nodig had, omdat hij het oorlogvoeren niet laten kon, leende hij van hen op een gegeven ogenblik zeshonderdduizend guldens tegen liefst 29, zegge en schrijve drie entwintig, procent. En toch kwamen we in opstand. Onbegrijpelijk. Het spijt me, maar we blijven nog even financieel doen. Het tweede be richt namelijk dat me trof ging over die hoofdstad van ons. Neen, niet Den Haag, maar Amsterdam. Zonder dat iemand er de volgende nacht van wakker lag, hebben ze daar in de raad de begroting voor het overigens al een kwartaal oude jaar 1970 aan genomen. Een begroting met een te kort van 101, zegge en schrijve hon derdeen miljoen. Ik mag er niet aan denken, dat m ij n begroting er ook zo uit zou zien, en dat ik mij bijvoorbeeld zou voornemen om in 1970 drie-, vier duizend gulden méér uit te geven dan waarover ik beschik. Ik zou daarmee van een strafbaar gebrek aan ver antwoordelijkheidsbesef blijk geven, en men zou mij terecht honend kun nen vragen of ik dan niet rekenen kon. Of stel u eens voor, dat een wille keurige N.V. de zaken ook aldus zou aanpakken, jaar in jaar uit. Zo van: geld of niet, we gaan toch maar met zo'n vrolijke begroting vol rode cij fers in zee komt tijd, komt raad. Van N.V. gesproken wie lanceert er nu eens het vruchtbare idee om de gemeenten in naamloze vennoot schappen om te vormmen? 't Kwam toen ik dat bericht over Amsterdam las, ineens bij mij op, dat denkbeeld. De bevolking kiest, in plaats van raadsleden, voortaan V.N.-commissa rissen en die zien er dan weer op toe, dat in plaats van wethouders keihar de, maar o zo deskundige directeuren de N.V. Amsterdam of de N.V. Wol- vega en noem verder maar op gaan „runnen", alles volgens de óók al keiharde regels, die nu eenmaal voor leiding en beheer van een naamloze vennootschap gelden. Thorbecke, de man van de ge meentewet, zou zich uiteraard, als dit denkbeeld alsnog tot zijn tombe zou doordringen, in die sombere ver blijfplaats krakend omdraaien. Maar toch wedden dat ze er over een jaar of vijftig toch toe zullen overgaan? Ik vraag als beloning voor de tip niet veel anders dan dat er ergens dan toch maar een lief klein straatje naar mij genoemd zal worden.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1970 | | pagina 7