Politieke aardverschuiving blijft uit
KI,AP VOOR KVP IN Z.-VLAANDEREN
BREDA
Dokter Mol
stuurt
pauselijke
onder
scheidingen terug
Gemoedelijk en Gastvrij
Feijenoord in
halve finales
Vermoedelijke bankrover niet voor rechter?
DONDERDAG
19 MAART
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De grootste verrassing van de
provinciale verkiezingen was gisteren het massa
le wegblijven van de stemmers31,1 procent.
Commentaar
Protest
•t
Zetelverdeling Tweede Kamer
lekker lui ow Treffer Mchtm
M
F*
U ziet hem op TV
vmwrmm
met5 jaar
slijtage-garantie
Fijn om over
de vloer te hebben
JUSTITIE: OVERKOMST VANUIT AMERIKA TE DUUR
(g)
Bier kan overal vandaan komen, maar als we nou
een bierstad hebben, mensen... wat zullen we
dan nog langer praten? Bier uit Breda!...
zo is het al bijna drie-en-een-halve eeuw.
Bier dat al net zo is als Breda zelf: gemoedelijk en
gastvrij. Breda Bier... proef het zelf!
(j
DirekteurP. J. van de Sande
Telefoon: (01150)—2073
Redaktie- en Administratie-adresSmidswal
Abonnementsprijs
8,per kwartaal; per maand f 2,70
Losse nummers 15 cent, inclusief 4% B.T.W.
DE VRUE ZEEUW
25e Jaargang
No. 6199
Advertentieprijsper mm 16 cent; minimum
per advertentie f '2,40, exclusief 4 B.T.W.
Rubriek„Kleine Advertenties" (geen handels
advertenties) 5 regels f 1,15. Iedere regel méér
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of Adres
bureau van dit blad 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
vrijdag tot n.m. 14 uur.
Uitgeefster N.V. v/h Fa. P. J. van de Sande, Terneuzen
liezers boycotten stembus
De tweede verrassing was dat de politieke verschuivin
gen lang niet zo groot waren, als algemeen werd veron
dersteld.
Rond dertig procent van de kie
zers is gisteren thuis geble
ven. Daardoor is de krachtmeting
tussen de regeringspartijen en de
oppositie als zodanig hebben de
politieke partijen zelf deze staten'
verkiezingen gezien in feite on
beslist geëindigd. De politiek ge-
interesseerde kiezer heeft wel voor
enige wijzigingen gezorgd maar de
politieke aardverschuiving, die Nl-
PO-onderzoekingen hadden voor
speld, is uitgebleven. Voor ver
vroegde kamerverkiezingen bestaat
dan ook geen enkele aanleiding.
Dertig procent thuisblijvers. Als
zoveel mensen geen gebruik ma
ken van een van hun belangrijkste
democratische rechten, zit er iéts
goed mis- Laten we het ronduit er
kennen: de politieke malaise in Ne
derland begint hoogst gevaarlijk te
worden. De politieke partijen heb
ben het vertrouwen van een groot
deel van de kiezers verloren. Er is
een duidelijk manco aan politiek lei
derschap en daardoor een belang
stelling voor zaken, die toch iedere
burger aangaan.
Schmelzer c.s. zullen wel opge
lucht ademgehaald hebben. De ver
liezen van de K.V.P. en de andere
confessionele partijen zijn veel ge
ringer dan werd verwacht. Reke
ning houdend met het feit dat re
geringspartijen altijd de rekening
gepresenteerd krijgen voor onpopu
laire regeringsmaatregelen mogen
de drie christelijke partijen niet kla
gen. Alleen: de winst van de V.V.D.
vormt voor hen wel een probleem.
Zou Witteveen nu nog meer de ster
ke man worden van het kabinet?
Ook de P.v.d.A- mag niet mop
peren. Ondanks allerlei interne te
genstellingen is het verlies klein. Er
is zelfs sprake van winst als de
PAK-cijfers worden meegeteld. D'66
heeft belangrijke winst geboekt,
maar toch aanzienlijk veel minder
dan werd verwacht. Is hier van in
vloed geweest de verklaring van
Van Mierlo, dat hij, als hij werke
lijk gedwongen zou worden te kie
zen, de voorkeur zou geven aan de
P.v.d.A. boven de V.V.D.? Als dat
zo is en het lijkt ons waarschijn
lijk dan wordt de vraag naar de
werkelijke politieke kleur van D'66
nog actueler.
Interessant is ook de (bescheiden)
winst van de C.P.N. en het verlies
van de P-S.P. Dit duidt op een radi
calisering van de linkervleugel in
de Nederlandse politiek. Ook ter
rechterzijde is in de winst van de
V.V.D. een accentverzwaring merk
baar. Het grote verlies van de Boe
ren Partij duidt er overigens op dat
proteststemmers nu ook weer niet
tot alles bereid zijn.
Samenvattend: deze verkiezingen
lossen nationaal gezien niets op.
De malaise blijft. Scherper dan ooit
zijn de politieke leiders geconfron
teerd met hun falen. Zal het stil
zwijgend protest der wegblijvers nu
eindelijk iets uithalen. Iedere partij
met enig zelfrespect moet het als
een uitdaging ervaren dat zoveel
kiezers niet kunnen, niet willen kie
zen.
Aan de politieke partijen de taak
er voor te zorgen dat er straks, bij
de gemeenteraads- en kamerverkie
zingen, wel gekozen wordt.
De grote confessionele partgen
hebben het er in ieder geval niet
slecht afgebracht. De grote par
tgen hebben overigens allemaal
van de wel opgekomen kiezers
een tik op hun vingers gekregen.
De versnippering over de kleine
partgen is zowel naar links
als rechts groter geworden.
Voor de oppositie in het parle'
ment geeft de uitslag geen aan
leiding om daaruit een duidelijke
motie van wantrouwen tegen het
kabinetsbeleid te concluderen,
meent men in politiek Den Haag.
In Zeeuwsch-Vlaanderen zijn de
verkiezingen zeer grillig verlopen.
De uitslagen wijken belangrijk af
van de landelijke. Zeer opvallend is
hier de enorme klap, die de KVP te
incasseren heeft gekregen. Stemmen
verlies van 20 tot 30 procent vormt
geen uitzondering. Deze stemmen zijn
vooral gegaan naar de PPR. Oor
zaak is ongetwijfeld de veelbespro
ken breuk tussen KVP en NKV-
voorman 3, van de Voorde.
„Ik wit er geen doekjes om win
den, ons verlies van 5,4 procent valt
me zwaar tegen", aldus drs. W. R. V.
Dusarduijn van de KVP-fractie in de
Zeeuwse Staten. „We moeten onze
hand in eigen boezem steken. Er is
binnen de Zeeuwse KVP de laatste
tijd al te veel narigheid geweest over
onze kandidaatstellingen. Er zal een
nieuwe frisse wind in de Zeeuwse
KVP moeten waaien, daar wil ik me
graag volledig voor inzetten", aldus
een duidelijk teleurgestelde drs. Du
sarduijn.
18 maart 1970: de eerste verkiezin
gen in Nederland waarop geen wette
lijke opkomstplicht meer geldt. De
verwachting was dat zo'n kleine twin
tig percent van de kiezers het zou
laten afweten. Tot aller verrassing
lieten veel meer mensen het rode
potlood in de stemhokjes onberoerd.
Duizenden en duizenden kiezers haal
den hun schouders op en concludeer
den: voor mij hoeft het niet.
Op vele plaatsen bleef meer dan
40 percent van de kiezers weg. Een
percentage, waarover de politieke lei
ders zich algemeen zeer teleurgesteld
en bezorgd hebben getoond.
Naar de redenen van het massale
wegblijven worden de volgende ver
onderstellingen gemaakt:
de provinciale staten spreken de
mensen niet aan
het niet-stemmen is een demon
stratie van onbehagen
De politiek blijft voor de mensen
zo onduidelijk dat ze het maar
langs hun kouwe kleren laten
heengaan.
De uitslag geeft voor de grote par
tijen een vrij stabiel beeld te zien.
De grote verschuivingen vooral
door de oppositie voorspeld zfjn
uitgebleven.
Er is wat verlies voor KVP en AR,
maar daar staat winst voor de VVD
en een lichte winst voor de CHU te
genover. De vier regeringspartijen te
zamen KVP, AR, CHU en WD
komen er als geheel zonder kleer
scheuren af.
De oppositie in het parlement kan
de verkiezingsuitslag dus niet hante
ren als een demonstratie van afkeer
tegen het kabinetsbeleid. Premier De
Jong zal op het Catshuis in Den Haag,
na de uitzending van de voetbalwed
strijd, tevreden naar de uitslag van
de provinciale verkiezingen hebben
gekeken.
De winst voor D'66 is niet zo groot
gebleken als de democraten hadden
gehoopt. Voor anderen is dit een aan
wijzing dat het nieuwtje van D'66
eraf is en deze partij zich gaat stabi
liseren. Het is voor vele politieke des
kundigen dan ook zeer twijfelachtig,
dat de Democraten bij de kamerver
kiezingen in 1971 met hun opmars
zullen voortgaan.
STATEN 1966
KAMER 1967
STATEN 1970
perc.
stemmen
perc.
stemmen
perc.
stemmen
Opkomst kiezers
94.6
6962651
94.9
7076328
68.9
5446856
Geldige stemmen
97.0
6750690
97.2
6878030
98.71
5377332
K.V.P.
24.58
1659177
21.66
1490192
19.79
1064240
A.R.P.
7.37
497787
8.31
571283
7.69
413727
C.H.U.
8.64
583231
7.13
490101
7.32
393795
C.C.P.
7.98
538960
7.45
512421
6.89
370675
48.57
3279155
44.55
3063997
41.69
2242437
P.v.d.A.
16.64
1123386
16.92
1164010
16.75
900474
P.S.P.
4.25
286819
2.41
165581
1.56
83733
P.P.R.
0.00
0
0.00
0
1.66
89439
P.A.K.
7.51
507276
7.09
487727
7.58
407305
28.40
1917481
26.42
1817318
27.55
1480951
V.V.D.
10.02
676092
10.73
738202
12.09
650100
D'66
0.00
0
4.47
307810
7.69
413480
C.P.N.
2.72
183571
3.61
248318
4.40
236602
S.G.P.
2.08
140148
2.01
138069
2.55
137243
G.P.V.
0.77
52049
0.86
59156
1.15
61973
B.P. (Koekoek)
6.73
454072
4.77
327953
1.60
85798
Boeren (afgescheiden)
0.00
0
0.00
0
031
16553
B.R.
0.00
0
0.00
0
0.66
35333
Overigen
0.71
48122
2.58
177207
0.31
16862
Specificatie overige lijsten:
17321
0.66
45335
C.D.U.
0.25
F.N.P.
0.40
6647
0.00
0
«Th.
V.V.P.
0.00
0
0.00
0
Lijst Leferink
0.00
0
0.00
0
Lijst Volleman
0.00
0
0.00
0
Voor C.C.P. en P.A.K. zijn voor 1966 en 1967 percentages en stemtotalen genomen, waarvan men op grond van computer
berekeningen kon voorspellen dat ze zo dicht mogelijk de reële cijfers zouden benaderen. Daardoor is het mogelijk een zui
verder vergelijking te maken dan wanneer deze, overigens fictieve cijfers, die aan de totalen van de betreffende partijen zijn
onttrokken, achterwege waren gebleven.
(ADVERTENTIE)
i's *n
«achtmeds
zoals deze zou worden, wanneer de voor de verkiezing van de Provin
ciale Staten uitgebrachte stemmen zouden zijn uitgebracht voor de
verkiezing van de Tweede Kamer.
Off. zetel
Correctie 1)
na herreke- 2)
verdeling
zetels PPR
ning zetels
Partijen
1967
en BP
CCP en PAK
Prognose
KVP
42
39
31
31
ARP
15
15
13
12
CHU
12
12
11
11
CCP
11
10
Totaal
69
66
66
64
PvdA
37
37
27
26
PSP
4
4
3
2
PPR
3
3
2
PAK
11
12
Totaal
41
44
44
42
VVD
17
17
17
19
D'66
7
7
7
12
CPN
5
5
5
6
SGP
3
3
3
4
GPV
1
1
1
1
BP (Koekoek)
7
3
3
2
Boer. (afgesch)
1
1
BR
3
3
Totaal
150
150
150
150
1) Bij deze zetelverdeling zijn de 3 zetels van de Groep Aarden afgeschei
den van de KVP) onder de PPR opgenomen.
De 3 zetels van de Groep Harmsen (afgescheiden van de Boerenpartij) zijn
vermeld achter Binding Rechts en de zetel van de heer Kronenburg (even
eens afgescheiden van de BP) is opgenomen onder Boeren (afgescheiden).
2) Teneinde een reëie vergelijking met 1970 te verkrijgen, is er bij deze
zetelverdeling van uitgegaan, dat de samenwerking tussen diverse partijen
in 1967 reeds bestond.
Mil
(Van onze sportredactie)
ROTTERDAM Feijenoord heeft
zich gisteren op vrij gemakkelijke
wijze geplaatst voor de halve finales
van het toernooi om de Europese be
ker voor landskampioenen. De Rot
terdammers, die de uitwedstrijd te
gen Vorwarts Berlin met 1-0 verlo
ren revancheerden zich in de „kuip"
met een 2-0 zege op de Oostduitsers.
Feijenoord oefende constant druk
uit op de Oostduitse verdediging.
Treffers van Ove Kindvall (48e mi
nuut) en Henk Wery (67) beslisten
de strijd. Kindvall miste een straf
schop, toegekend wegens een over
treding tegen Coen Moulijn, toen
Feijenoord reeds met 2-0 leidde.
(Zie ook sportpagina)
(ADVERTENTIES)
(Wyers staat er achter)
(Van onze speciale verslaggever)
ROME De Nederlandse eme
ritus-arts C. J. M. Mol sr. uit Et-
ten-Leur, oud-voorzitter van het
Wit-Gele Kruis en oud-Tweede-
Kamerlid, heeft de hoge pause
lijke onderscheidingen die hij in
1947 en 1958 ontving, teruggezon
den naar Rome. In een brief, die
in het Frans gesteld is en die
gedateerd is op 2 februari van dit
jaar, zegt hij de onderscheidingen
terug te sturen uit protest tegen
de wijze waarop het Nederlandse
episcopaat door ,,Rome" wordt
veronachtzaamd (désavouér). De
De 77-jarige arts werd in 1947
ridder en in 1958 commandeur in
de orde van Sint-Gregorius de
Grote.
(Van een onzer
verslaggevers)
GOES Het ziet er
voorlopig naar uit dat de
derde vermoedelijke dader
van de bankoverval die op
19 december van het vorig
jaar op de Nederlandse
Credietbank in Goes werd
gepleegd, zijn gerechte
straf zal ontgaan.
Ondanks het feit dat de
politie op de hoogte Is van
de verblijfplaats van deze
man, de 25-jarige H. D. uit
Yerseke, die met vrouw en
kind de wijk heeft geno
men naar Californië, heeft
de justitie nog geen stap
pen ondernomen om D.
naar Nederland te halen.
De voornaamste reden
hiervan zou zijn, aldus de
Goese hoofdinspecteur J. L.
de Rave, dat Nederland
geen uitleveringsverdrag
heeft met Amerika en dat
de kosten die een uitleve
ringsprocedure (het inscha
kelen van advocaten) met
zich meebrengt, aan de
hoge kant liggen.
De heer De Rave: „Met
deze uitlevering zon zeker
een bedrag van 25 tot 30.000
gulden gemoeid zijn, en het
ministerie van Justitie acht
dit bedrag te hoog om D.
naar Nederland te halen.
Ik ben het hier helemaal
niet mee eens, want ik ge
loof nu niet dat een derge
lijk bedrag een onoverko
melijke belasting op de be
groting zal betekenen. Bo
vendien acht ik de redene
ring van de justitie niet
juist. Iedereen zou bij Wij
ze van spreken een overval
kunnen plegen. Als de da
der dan maar zorgt om weg
te komen, dan hoeft hij
nergens meer bang voor te
zijn.
„Ik vind toch echt wel
dat D. naar Nederland moet
worden gehaald, omdat de
manier waarop de overval
gepleegd is, niet bepaald
sympathiek aandoet. Voor
al die inspuiting vind ik
beneden alle peil".
De officier van justitie
van de arrondissements
rechtbank in Middelburg,
mr. J. L. Andreae, was
niet bereikbaar voor com
mentaar.
