Zeeland in competitie om
vestiging bauxietwasserij
Politieke oorlog in Hontenisse
I
Comité protesteert
tegen Péchiney
Voorzitter Boerenpartij
beschuldigt partij
leden van overval
Open brief van
biologendispuut
nstuif zeeland
Ook kansen in Frankrijk en Duitsland
voor nieuw bedrijf Péchiney
gemeente
Hopeloos verliefd
Commentaar
Spoeling nog
dunner
Britse delegatie
bezoekt Nederland
Onbestendig
P.v.d.A.-Groningen
wil Péchiney in
noorden des lands
MESTSTOFFEN
Fa. De Moor-
Vlaeminck
Beroepingen
IN ZEELAND
Sluiting kantoren gemeentelijke diensten
Ontaarding
Antwoord
VAN MENSEN DINGEN EN DADEN
Zwarte lijst
Zaterdag 7 februari 1970
DE VRtJE ZEEUW
Als er welvaart gewonnen kan
worden uit het bauxiet de
grondstof voor aluminium
dan moet die welvaart voor een
veel groter deel dan nu het geval
is, ten goede komen aan de landen,
waar bauxiet wordt gevonden: Suri
name en Frans Guinee o.a. Dat is
ontwikkelingswerk waaraan we wat
hebben".
Zo luidt, kort samengevat, de me
ning van het aluminiumcomité, dat
kennelijk geïnspireerd is door het
interkerkelijk vredesberaad, dat in
zijn actieprogramma „Kosmokom-
plof '70" reeds in het vorige jaar
met een dergelijke stelling kwam.
Een der weinige voordelen, wel
ke de bevolking van een bauxiet-
land uit zijn bodemrijkdom put, is
de directe werkgelegenheid in ver
band met de winning en wassing
van het bauxiet. Het aluminiumco
mité en het interkerkelijk vredes
beraad hebben klaarblijkelijk aange
nomen, dat zowel de winning als de
wassing van het bauxiet het privi
lege van de bauxietlanden zouden
blijven.
Uit recente berichten blijkt echter,
dat dit helemaal geen wet van Me
den en Perzen is. De winning van
bauxiet kan uiteraard niet naar een
ander deel van de wereld worden
overgeheveld, maar met de wassing
blijkt dat wel mogelijk te zijn. Het
schijnt zelfs economisch voordeliger
uit te vallen. Aan het woord „voor
deliger" moet worden toegevoegd:
„voor de aluminiumconcerns
Nieuwe ontwikkelingen op ver
voer- en marktgebied maken het
mogelijk, dat weldra öok de
bauxietwassing als „welvaartsele
ment" aan sommige ontwikkelings
landen ontvalt. Mochten de bauxiet-
arbeiders vroeger hun delfstoffen
tenminste nog zelf wassen straks
mogen ze die alleen nog maar op
graven.
Het welvaartsaandeel, dat zij aan
het bauxiet 1e danken hebben,
wordt derhalve nog kleiner dan het
al is.
Het is vrij duidelijk: degenen, die
zich voor een dynamisch ontwikke
lingsbeleid via de bauxietexploitatie
inzetten, hebben niet alleen te strij
den tegen de gevolgen van een ver
keerd verleden, doch nog sterker te
gen de dreiging van een toekomst,
welke voor de bauxietlanden nog
schameler schijnt te worden dan het
heden reeds is.
En nu Zeeland en Nederland: nu
moet er een conclusie worden ge
trokken het wel of niet onttrek
ken van deze industrie aan ontwik
kelingslanden.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Een delegatie van
de North East Development Council
uit Engeland zal maandag 9 februari
in Nederland aankomen voor 'n twee
de bezoek binnen zes maanden.
Deze uit zes man bestaande dele
gatie zal besprekingen voeren met
bankiers over eventuele vestiging
van dochteronderneming van Neder
landse fabrieken en distributie cen
tra in het Noordoosten van Enge
land.
In de afgelopen jaren heeft zich on
der meer een dochteronderneming
van Molenschot en Zoon in Engeland
gevestigd. Dochterondernemingen
van Tornado en AKU zijn nog in
aanbouw.
Vooruitzichten
voor zondag
en maandag,
opgesteld door
het K.N.M.I. op
vrijdag
om 18.06 uur:
Onbestendig
met af en toe
regen, later mogelijk ook sneeuw
buien. Temperaturen vooral in de
nacht iets boven normaal.
Weersvooruitzichten in cijfers ge
middeld over Nederland.
Voor zondag: aantal uren zon: 1
tot 4; min.-temp.: 2 tot 6 graden bo
ven normaal; max.-temp.: van onge
veer normaal tot 3 graden boven
normaal; kans op een droge periode
van minstens 12 uur: 60 procent;
kans op een geheel droog etmaal: 30
procent.
Voor maandag: aantal uren zon: 1
tot 4; min.-temp.: 1 tot 5 graden bo
ven normaal; max.-temp.: omstreeks
normaal; kans op een droge periode
van minstens 12 uur: 60 procent;
kans op een geheel droog etmaal: 30
procent.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Zeeland
beschouwt zichzelf als een se
rieuze deelnemer in de compe
titie tussen drie Europese ha
vengebieden, met als inzet de
vestiging van een bouxietwas-
serij. Deze zal door het Franse
concern Péchiney en de Ame
rikaanse „Kaiser aluminium
and chemical corporation" in
het EEG-gebied gebouwd wor
den. In 1973, zo vernemen wij,
zal dit bedrijf moeten draaien.
De landen die voor vestiging
in aanmerking komen zijn
Duitsland (Wilhelmshaf en),
Frankrijk en Nederland.
De fabriek ig bedoeld als verwer
kingsbedrijf voor de grondstof bau
xiet, waaruit aluinaarde wordt gew
nen, die dan weer gebruikt wordt
voor de vervaardiging van alumini
um. Momenteel bevinden de bauxiet-
wasserijen zich in de directe nabij
heid van de vindplaatsen, waaronder
Suriname en enkele Afrikaanse lan
den. Vanuit die landen wordt de
aluinaarde naar de aluminiumsmel-
terijen, waaronder te zijner tijd ook
de smeltery van Péchiney in het
Zeeuwse Sloegebied, vervoerd.
Bedrijfseconomisch, zo hebben de
planbureaus van Péchiney en Kaiser
berekend, is het op den duur gunsti
ger om ook de wassing van bauxiet
naar de landen waar het aluminium
wordt geproduceerd en verder ver
werkt, te verplaatsen. Een overwe
ging ten gunste van de EEG was bo-
verdien de politieke onstabiliteit n ide
landen waar de bauxietwasserijen
thans gevestigd zijn.
De betrokken ondernemingen heb
ben noggeen mededelingen over haar
precieze terreinbehoefte gedaan,
maar aangenomen kan worden dat
haar claim op de ruimte in de hon
derden hectare gaat lopen. Dit houdt
verband met de grote behoefte aan
opslagcapaciteit per jaar. in totaal
2 miljoen tori bauxiet, Waaruit on
geveer een miljoen ton aluinaarde
moet worden gewonnen. Er zal vooral
veel depotruimte nodig zijn. Voor wat
de aanvoei van de grondstof- en de
afvoer van de aluinaarde betreft,
gaat het om massavervoer, waarvoor
om economische redenen alleen su
per-ertstankers geschikt zijn.
Ook op dit punt voldoet Zeeland aan
mogelijke wensen, zo vernemen wij.
Wat de benodigde ruimte betreft,
zo deelden ons zowel de directeur van
've,.schap Vlissingen i.o., de
heer J. van Konijnenburg, als een
woordvoerder van 't Bureau Ontwik
keling Zeeland, mee, bestaan er in
Zeeland geen problemen.
„Als de fabriek omstreeks 1973 in
bedrijf moet zijn, waarbij met een
bouwtijd van een jaar moet worden
gerekend, dan kan inderdaad in 1972
aan vrijwel elke te verwachten ter
reinbehoefte in het Zuidsloe worden
voldaan", zo gaf men ons te ver
staan.
Bovendien, zo vernamen wij verder
zou er voor een dergelijk groot be
drijf een terrein in het Sloegebied
kunnen worden gevonden, dat van
een aparte havenmond zou kunnen
worden voorzien. Dit terrein bevindt
zich oostelijk van Borsele.
Binnen de zogenaamde „artikel
vier"-lijn in het Zuidsloe, is op dit
moment ongeveer negenhonderd hec
tare ais mogelijke industriegrond
voor de toekomst aangewezen. De
ruimtelijke behoefte van Péchiney-
Kaiser is nog niet bekend. Wel weet
men dat het om een investering van
circa 720 miljoen gulden gaat.
Op hét gebied van het vaarwater
voor het diepst liggende schip ver
wacht men in Zeeland evenmin pro
blemen. Op dit moment is de Wester-
schelde bevaarbaar voor schepen tot
60.000 ton, maar het is mogelijk door
het wegbaggeren van de zogenaamde
drempel in de monding van de Wes-
terschelde, in de toekomst schepen
tot 100.000 ton en wellicht zelfs groter
te ontvangen. Van de zijde van Péchi
ney is verzekerd dat het Havengebied
Vlissingen-Oost in elk geval mede
in de verkenningen van het Péchiney
Kaiser consortium wordt betrokken.
Formeel contact heeft evenwel nog
niet plaatsgehad.
Uiteraard is een reeds aanwezige
in 't Sloegebied een van zijn grootste
aluminiumsmelterijen aan het bou
wen is. Het consortium heeft bekend
gemaakt dat het uiteindelijke besluit
mede zal afhangen van de financiële
steun, welke de landen bereid zijn
voor de vestiging te verlenen.
De vlotheid waarmee dat in Neder
land zal gebeuren, zal naar insiders
vrezen, niet al te groot zijn. Het ge
ven van steun bij de vestiging van
een soort industrie die tot dusver een
smalle peiler onder de wankele wel
vaart van enkele ontwikkelingslan
den, waaronder Suriname, vormde,
zal bij de volksvertegenwoordiging
weinig sympathie ontmoeten. Ook zal
men garanties eisen op het gebied
van de milieuhygiëne.
Wat dit laatste betreft: een bauxiet
wasserij is, wat de luchtverontreini
ging betreft, minder verdacht dan
een aluminiumsmelterij. Een pro
bleem kan echter rijzen bij de beant
woording van de vraag hoe het residu
van het produktieproces, de bauxiet-
modder, afgevoerd gaat worden.
AMSTERDAM (ANP) Op initiatief van Surinaamse organisaties
en de Bond voor Wetenschappelijke Arbeiders is een aluminium
comité gevormd dat protesteert tegen de vestiging van de Péchiney-
fabriek in Zeeland. Met klem bepleit dit comité de vestiging van een
nationale Surinaamse aluminium-industrie, waar dit land volgens het
comité als grondstoffenleverancier zonder meer recht op heeft. De
realisatie, hiervan, inclusief de know-how, dient te komen uit Neder'
landse bijstand.
Het comité zal voorts trachten op alle wijzen de vestiging of uitbrei
ding van aluminiumindustrieën in Nederland te voorkomen.
„Door de vestiging van de Péchi-
ney-fabriek in Zeeland wordt als
aanvulling op de reeds bestaande
economische uitbuiting en misvor
ming van Suriname door Billiton-
Hoogovens in Delfzijl en Alcoa in
Amerika de westerse beheersing van
/de Surinaamse bodemrijkdom uitge
breid en versterkt. Na 40 jaar
bauxiet-exploitatie wordt slechts
drie procent van de in Suriname ge
wonnen bauxiet in Suriname zelf tot
aluminium verwerkt. De overige
bauxiet gaat, na eventuele zuivering
en tegen uiterst lage uitvoerprijzen,
naar de V.S., Europa en Canada.
Bovendien vindt de verwerking van
deze drie procent nog door een
Amerikaanse firma, de Alcoa, in
Suriname plaats. Terwijl in Surina
me nog 20 procent van de bevolking
werkeloos is, wordt het Sloegebied in
Zeeland ontwikkeld met behulp van
uit Suriname en Frans Guyana af
komstige bauxiet", aldus de oprich
ters.
GRONINGEN (ANP) Het ge
west Groningen van de Partij van
de Arbeid doet een beroep op de
regering om te bevorderen dat de
aluminiumfabriek die door het Fran
se concern Péchiney en de Ameri
kaanse ondernemer Kaiser in Euro
pa zal worden gebouwd, in het noor
den des lands komt te staan. Van
avond is het volgende telegram aan
de minister van Economische Zaken
gezonden:
,31ijkens een ANP-bericht zoeken
Péchiney en Kaiser een vestigings
plaats voor een aluminiumfabriek in
Europa. Het gewestelijk bestuur van
de PvdA doet op u een dringend be
roep alles in het werk te willen
stellen om deze vestiging te doen
plaatsvinden in het noorden des
lands".
In het aluminium-comité zitten be
halve een aantal Surinaamse orga
nisaties onder meer Sjaloom, de
Katholieke Werkende Jeugd, Nesbic,
staf hervormde jeugdraad, actieco
mité ontwikkelingshulp Vrije Univer-
siteit, werkgroep Ned. Chr. Studen
ten Vereniging, Werkgroep Imperia
lisme Wageningen en Amsterdamse
raad voor ontwikkelingssamenwer
king.
(ADVERTENTIE)
Uw adres voor kunstmeststoffen
Dieselolie en Brandstoffen
Door de grote omzet en voorraad
steeds de laagste prijzen.
HULST - TEL. 01140-2628/3437
Ned. herv. kerk Bedankt voor
IJsselmuiden, J. de Lange te Rijs-
Geref. kerken Aangenomen naar
Beetgum, J. Brouwer te Avereest-
Balkbrug.
Geref. kerken vrijgemaakt Be
roepen te Hooghalen, Kornhorn-Ma-
rum en te Bergen op Zoom-Zeven-
bergen. K. Fnlkertsma, kand. te Be-
dum
Ned. herv. kerk Beroepen te
Warnsveld (toez.) W. M. Weenink te
Veere en Kleverskerke - te Winters
wijk J. Schipper te Epe en G. J. T.
van Dijk te Spijkenisse - te Kol-
lumerzwaag G. F. A. Carstens te
Zaandam
Benoemd tot bijstand in het pasto
raat te Ommeren en te Hoofdplaat
A. J. van Heuven, a.s. emeritus
predikant te 's-Gravendeel. Aange
nomen naar Amersfoort drs. B. C.
Juckema te Marknesse.
Geref. kerken Beroepbaarstel
ling - Kandidaat G. Verburg, Geest
brugweg 80 te Rijswijk is beroep
baar. Beroepen te Loenen aan de
Vecht G. Verburg, kand. te Rijswijk,
die dit beroep heeft aangenomen.
Geref. kerken vrijgemaakt Be
roepen te Groningen-Noord drs. A.
N. Hendriks te Delft - te Nijkerk
H. J. Begemann te Drogeham.
Geref. gemeenten Beroepen te
Kapelle-Biezelinge en te Hendrik-
Ido-Ambacht G. J. van den Noort te
Capelle a.d. IJssel - te Nieuw-Beij-
erland J van Haaren te Amers
foort.
Christ, geref. kerken Beroepen
te Maassluis D. J. Klein Onstenk te
Siegerswoude - De Wilp.
Vrije evang. gemeenten Be
dankt voor Utrecht D. de Jonge te
Yerseke.
(Van een onzer verslaggevers)
GOES Pas nu is bekend gewor
den, dat op de 29e januari de voor
zitter van het Zeeuws provinciaal be
stuur van de Boerenpartij, de heer A.
de Ridder uit Heinkenszand (vanaf
Kloetinge) dertig kilometer lang door
een drietal partijgenoten per auto is
achtervolgd en vervolgens bij Geers-
dijk in Noord-Beveland is klem ge
reden en overvallen.
„Ik werd," zo vertelt de heer De
Ridder, „uit mijn auto gesleurd,
waarna mijn kleren, portefeuille en
auto grondig werden onderzocht. Het
formulier, waarnaar zij zochten, de
lijst waarop de kandidaten voor de
Boerenpartij voor de Provinciale Sta
ten stonden, had ik echter niet bij
me. Ze hadden volgens mij de bedoe
ling, deze te veranderen. Eenmaal
thuis gekomen, kreeg ik wederom
(ADVERTENTIE)
Het gemeentebestuur deelt mee dat de kantoren van de gemeentesecre
tarie van alle gemeentelijke diensten op maandag 9 februari 1970 van
af 12.30 uur zijn gesloten.
bezoek van de overvallers en heb
hen ten einde raad, nadat ze mij de
verzekering hadden gegeven, niets
aan de namen te veranderen, de lijst
gegeven.
Bij nader inzien is echter gebleken,
dat zij zich niet aan de afspraak heb'
ben gehouden en mijn naam ik
was als tweede geplaatst hebben
geschrapt.
De namen van de overvallers en
de man achter de schermen zijn de
heer De Ridder bekend.
„Maar ik heb er geen politiewerk
van gemaakt, omdat ik de zaak in
tern wilde houden. Ik heb ze voor
de keuze gesteld: óf ik licht de politie
over de gang van zaken in, óf deze
zal door het provinciaal bestuur wor
den behandeld. Ze hebben het laatste
gekozen, hoewel ik er tot nu toe
nog niets van heb gehoord.
Wat ik nu ga doen? Dat is voor
mij een raadsel. Ik heb goede hoop,
dat op de algemene ledenvergadering,
die binnenkort in Utrecht gehouden
wordt, alles geregeld wordt."
De heer G. de W„ lid van provin
ciale staten voor de Boerenpartij, die
door De Ridder als de man achter
de schermen wordt afgeschilderd,
ontkende ook maar iets met de zaak
uitstaande te hebben. „De heer De
Ridder moet eerst zijn beschuldigin
gen maar eens waar maken. Het ver
haal, dat hij door ons van de lijst
zou zijn geschrapt, verwijs ik naar
het land der fabeltjes. Het algemeen
bestuur heeft deze maatregel geno
men." Het enige commentaar van de
heer 3. K„ die door de heer De Rid
der als een der sleurders werd beti
teld, luidde: „Is hij krankzinnig ge
worden!"
(Van een onzer verslaggevers)
HONTENISSE Wethouder Ever-
aert van Hontenisse zal voorlopig nog
geen stappen ondernemen tegen de
verspreiders van een tegen hem ge
richte circulaire. De circulaire is een
dezer dagen huis-aan-huis bezorgd
door mpathisanten van de „Lijst-
Anné", nadat het NKV-bestuur van
Hontenisse aanvankelijk begin deze
week een open brief huis-aan-huis
had laten verspreiden met daarin een
verklaring, dat men zich distantieer
de van roddelpraatjes, die sinds kort
over het hoofd van wethouder Ever-
aert wo-dt uitgestrooid. In de circu
laire, die door Lijst-Anne is verspreid
staat de mening van de heer Anné
over het standpunt van Everaert ten
aanzien van een gecombineerde
NKV-Iijst.
Het zittende raadslid en NKV-lid
Anné heeft zich uitgesproken voor
een zelfstandige NKV-lijst. Wethou
der Everaert heeft, zoals bekend, na
een beslissing van de NKV-bestuurs-
raad gekozen voor een gecombineer
de NKV-lijst o.a. in samenwerking
met drie andere partijen. Beide
raadsleden hebben nu door middel
van de huis-aan-huis verspreide open
brief hun visie over deze zaak aan
de bevolking bekendgemaakt.
De controverse tussen beide heren
is inmiddels uitgegroeid tot een po
litieke rel van formaat, die de ge
moederen in Kloosterzande sinds
woensdag aardig bezighoudt. In de
plaatselijke etablissementen is het
conflict het onderwerp van gesprek
Af en toe ontladen de emoties zich
in de vorm van een dreigement aan
het adres van de heer Everaert.
Onbekende tegenstanders hebben
hem gewaarschuwd als lid van de
plaatselijke Raad van Elf niet in het
nabijgelegen gehucht Groenendijk te
komen, als zijn gezondheid hem lief
is. Men heeft nJ. gedreigd, in dat
geval voor een paar rake klappen
(letterlijk wel te verstaan) te zullen
zorgen. De heer Everaert daarover'
„Ik ben er de man niet naar om me
door dergelijke ordinaire dreigemen
ten te laten intimideren. Ik ben dan
ook niet van plan om Groenendijk
dit jaar met carnaval ook maar
enigszins te mijden."
De bedreigde wethouder heeft mee
gedeeld, voorlopig een afwachtende
houding aan te zullen nemen, waar
bij hij zich heel wat zoals het
NKV-bestuur ze noemt „roddel
praatjes" over het hoofd moet laten
gaan. „Daar geef ik niet om", ver
telde hij desgevraagd. „De mensen,
die werkelijk in me geloven zullen
zich daardoor niet van de wijs laten
brengen."
Hij steekt de kritiek, die hij ten.
aanzien van de tegenpartij heeft niet
onder stoelen of banken, evenmin als
hij zijn mening over lijsttrekker An
né probeert te verdoezelen. Omge
keerd is het precies hetzelfde, al zeg
gen beide heren ook, dat ze elkaar
als mensen geen kwaad hart toe
dragen. Onder invloed van een aan
tal publikaties zijn de emoties in de
gemeente Hontenisse inmiddels ta
melijk hoog opgewaaid.
De meeste kiezers laten de opwin
ding overigens gelaten over zich
heen gaan. Het staat wel vast, dat
Kloosterzande en omgeving een po
litiek-geladen carnavalsweekend te
gemoet gaat, „want zelfs carnaval
kunnen ze niet buiten de politiek
houden", zegt Everaert verwijtend
De komende dagen wil hij zijn poli
tieke aspiraties laten voor wat ze zjjn
om zich volledig aan zijn taak als lid
van de raad te kunnen wijden. De
Raad van Elf dan wel te verstaan.
MIDDELBURG Het biolo
gendispuut aan de Vrije Universi
teit en de werkgroep van de Vrije
Universiteit voor het wereldna-
tuurfonds hebben een open brief
aan alle dagbladen gestuurd,
waarin de redacties naar behoren
worden gekappiteld. „Straks zijn
er weer Statenverkiezingen", zegt
de briet „en het is bekend dat
Provinciale Staten, resp. Gedepu
teerde Staten, in aangelegenheden
van regionale planologie een be
langrijk bestuurslichaam zijn. De
kiezers die in maart hun stem
gaan uitbrengen, kunnen een gro
te mate van invloed op het streek
beleid uitoefenen. Daartoe gaan
zij (zo hoort het toch?) in de
krant zoeken welke standpunten
door de verschillende partijen in
de Statenvergaderingen worden
ingenomen".
„Maar", zo gaat de open brief
verder, "wat blijkt? De grote dag
bladen brengen zelden of nooit
verslagen van Statenvergaderin
gen, laat staan van de houdingen
van de verschillende vertegen
woordigers daarin. Met andere
woorden: de kiezer weet niet wie
of wat hij in maart gaat kiezen
en volgens dit criterium zijn de
Staten een ondemocratisch li
chaam. De pers gaat hierin niet
vrijuit".
De brief vreest dat de komende
Statenverkiezingen zullen ontaar
den iin een tot niets verplichtende
voorjaarsloterij en een volstrekt
inadequate opiniepeiling, met
geen andere functie dan dat ieder
de valse indruk krijgt dat hij
meebeslist. „Wij beschouwen dit
soort vertoningen als opium voor
het volk, en. gezien de belang
rijke fase in de milieuhygiëne
waarin wij verkeren, als een ge
vaarlijk soort opium".
De brief besluit aldus: Er zijn
belangrijke zaken aan de orde op
provinciaal niveau: Rijnmond,
Waddenzee, Tjeukemeer enz.
Daarom hopen wij dat ook uw
krant, als voorstander van demo
cratie en milieuhygiëne aan on
ze oproep gehoor wil geven".
De oproep vraagt dan de kran
ten, om hun berichtgeving omtrent
Provinciale Staten, resp. Gedepu
teerde Staten, drastisch uit te
breiden en te verbeteren en in ie
der geval (met terugwerkende
kracht) de ingenomen standpun
ten van de vertegenwoordigers in
de Staten vermelden.
siteit is doorgedrongen, al heb
ben ook de landelijke pers, radio
en tv de nodige aandacht aan het
Péchiney-spektakel, aan de wei
gering een asbestfabriek toe te la
ten, aan de zorg om de zuiverheid
van de Westerschelde, aan de
vrees voor een verstoring van 't
biologisch evenwicht in de Ooster-
schelde en aan nog veel meer,
besteed.
Wij achten het een gunstig te
ken dat de Amsterdamse studen
ten van wie de bovenstaande open
brief afkomstig is, een open oog
bezitten voor het feit dat de pro
vincies, met name in de planologie,
een voorname rol kunnen spelen
en dat het mede aan provinciale
besturen te wijten of te danken is
of met met de milieuhygiëne in
ons land resp. verkeerd of goed
gaat.
Aan de neiging tot vereenvoudi
ging van een ingewikkeld pro
bleem konden echter ook de stu
denten niet ontkomen. Zij verzuim
den bijvoorbeeld de onderscheiding
tussen landelijke en regionale
pers to maken, die juist in dit ge
val noodzakelijk gemaakt móest
worden. De provinciale pers geeft
zelfs weieens, naar de mening
van haar lezers, te véél voorlich
ting over het in Provinciale Sta
ten behandelde en de lezer vraagt
zich dan ook weieens af met welk
doel al die ruimte in de krant aan
het „machteloze gedebatteer" in
de Staten wordt gewijd. Het ant
woord op die vraag ligt besloten
in de constatering van de studen
ten zelf: het provinciale beleid,
met zijn vaak vergaande conse
quenties moet voor iedereen door
zichtig worden gemaakt.
De standpunten der partijen ko
men in de verslaggeving uiter
aard tot hun recht, maar helaas
voor het dispuut en voor de werk
groep: de dingen liggen zelfs in
de provinciale politiek nooit zo
eenvoudig, dat men een soort
„zwarte lijst" zou kunnen opstel
len, welke al dan niet met terug
werkende kracht vermeldt welke
partijen of personen het met de
milieuhygiëne niet zo nauw ne
men, of zelfs met een gerust hart
de inderdaad grote belangen van
een zuivere biosfeer zouden opof
feren aan - bijvoorbeeld - de in
dustrialisatie. Dat zou maniakaal
zijn. Van die partijen en van ons.
Het is veelbetekenend, dat het
rijtje gebieden die de zorg van 't
dispuut en de werkgroep hebben,
de provincie Zeeland niet ver
meldt. Wat dit wél gebeurd, dan
zou de open brief waarschijnlijk
wat genuanceerder zijn geformu
leerd en wellicht zou er zelfs 'n
tussenzinnetje in hebben gestaan,
dat vermeldt dat men in Zeeland
zelf3 beducht kan zijn voor een
soort milieufobie. Deze laatste kan
tot gevolg hebben dat men geen
enkele industrie, tenzij hij horlo
geveren vervaardigt, in dit ge
west za] toelaten om redenen van
milieuhygiëne.
Het is eigenlijk wel wat triest,
dat van al hetgeen er rond het
probleem van industrialisatie en
milieu hygiëne in Zeeland heeft
gewoed, niets tot de Vrije Univer
Als de studenten (denkend aan
het milieuvraagstuk) vrezen dat
de Statenverkiezingen zullen ont
aarden in een voorjaarsloterij, of
een opiumroes, dan bekijken zij
de zaken ten dele juist, aange
zien inderdaad het werk der Sta
ten bij het publiek minder furore
maakt dan de verrichtingen van
Feijenoord. Maar zij moeten te
vens bedenken, dat de milieuhy
giëne slechts één van de zeer ve
le deels nog totaal onverkende
aspecten van een omvangrijk en
ingewikkeld ontwikkelingsbeleid
is, met name in Zeeland en in de
door de studenten genoemde ge
bieden, de IJmond uitgezonderd.
Wetenschap en techniek mogen
niets nalaten om te onderzoeken,
vast te stellen en te verbeteren
wat in onze biosfeer mis dreigt te
gaan. Dat zij grif toegegeven.
De wetgeving dient te worden
verfijnd op het gebied van de mi
lieuhygiëne. Maar het zou on
juist zijn om van de milieuhygi
ëne als een alleenzaligmakend
goed, een verkiezingsprogramma
te maken. Dat lijkt ons teveel op
het pleiten voor een algemeen
verkeersverbod, omdat er helaas
dagelijks mensen in het verkeer
omkomen of gewond raken. Be
zorgdheid is goed, maar nuchter
heid blijft tegelijkertijd geboden
K.
„Als Limburgse van geboorte
ben ik hier „immigrante". Mijn
kritiek op Zeeland volgt hieron
der"
schrijft ons een lezeres. En dan
verklaart zij haar liefde om Zee
land in de volgende regels:
'k Heb Zeeland lief,
er is niets meer aan te doen.
't Heeft me veroverd, 't heeft me
omsloten,
't heeft me opgenomen in zijn
wijde schoot.
Dit land leunt als 'n ijdele bruid,
zich van haar schoonheid wel
bewust,
tegen de brede zeerug aan,
als een schuwe, maar sterke
minnares,
tegen haar ruige veroveraar.
Zijn weidse wolkenluchten,
doorspikkeld met 'n overdaad aan
meeuwen,
bollen, rollen over, en verdwijnen,
terwijl 't landschap, niet in zijn
rust gestoord,
glimlachend achterblijft.
Vooral dit landschap heb ik lief,
hier zijn nog wazige horizonten.
Bier ruist de stilte nog, de Grote
Maker
olijft dit land met liefde overzien.
En als de storm over Zeeland
raast en brult,
dan juicht mijn hart, ga dansend
langs zijn wegen,
Dan schalt mijn lied, dat gierend
door
de stormwind wordt gestolen- Die
ermee dolt,
tot 't in de verte gaat verloren.
Dan buigen zich die mooie boom
partijen
Die overal verspreid te pronken
staan.
Die in de herfst hun blad vergul
den,
zodat 't Zeeuwse land in al zijn
eenzaamheid
zijn aardse schatten openbaart.
Hier zie je hoe de boer,
omgeven door 'n wolk van witte
meeuwen,
zijn land bewerkt. Dit kan ik niet
vergeten.
De meeuwen blijven bij hem, zijn
hem vertrouwd,
totdat de avond valt en hij
naar huis toe keert.
'k Heb Zeeland toch zo lief,
ik wil er niet meer van scheiden.
En als mijn grote avond komt,
hier rusten gaan, in 't stille, wijde
land,
dat nu 't mijne is.
