DRIEKWART EEUW
IN DE BIOSCOOP
MISDAAD
LOONT
LONDEN
Polltie-jaarverslag
toont aan
Protesten
Rinkelende kassa's
Geen echte sex
Buitenlandse sterren
Mysterie
T
MARILYN MONROE
MAE WEST
MAKLèNE DIETRICH
(Van een onzer verslaggevers)
WE LEVEN in een tijd waarin de sex op ons wordt
losgelaten als de leeuwen op de christenen van
het oude Rome. Dat is zo klaar als een klontje.
En die sexgolf blijft voorlopig aanzwellen, daar kan men
donder op zeggen. Laten we maar eerlijk zijn, wie tien
jaar geleden de ongekuiste versie van „Lady Chatterley's
minnaar" op de boekenplank had staan was een viespeuk.
Maar toen Jan Cremer enige tijd later een uitgever voor
zijn vieze-woorden-vocabulaire had gevonden, verwees
men het werk van Lawrence al gauw naar de categorie
„kinderboeken voor volwassenen".
Doch de honderdduizenden die gesnoept hebben van Jans onverbid
delijke bestseller voelen de aanschaf van diens pikante geschriften nu als
een miskoop, immers andere pornografen hebben Cremer allang gedegra
deerd tot een derderangs sex-amateurtje.
Zij gaven nog een hardere trap te
gen de kuisheid. Maar de sex heeft
niet alleen zijn wellustige tanden in
de literatuur gezet. De mode bij
voorbeeld propageert steeds korter
wordende rokken, doorkijkbloesjes en
zelfs zoals de Duitser het aller
aardigst weet te zeggen „oben
ohne"
Het advertentiewezen manifesteert
zich via bJote vrouwen die de ver
koop van badschuim en slagroomge
bak moeten stimuleren, of naakte
manspersonen die in vliegtuigen en
vergaderzalen ageren tegen namaak
De grammnfoonplatenbranche
draagt zijn sexsl '.je bij door ie
dereen die over een platenspeler be
schikt a raison van vier gulden ken
nis te laten maken met de manier
waarop Serge en Jane in „high fide
lity" de geneugten van het huwelijks
bed beleven. Ook zijn de muren van
de tempel der sexuele taboes in de
film, in de vijf-en-zeventig jaar dat
dit medium bestaat, in een steeds
sneller tempo geslecht.
Kwam het rond het jaar 1900 nog
voor dat benen en borsten van de
actrices via perforatie van het cellu
loid voor de bioscoopbezoeker on
zichtbaar werden gemaakt, anno
1970 wervelt onverhuld bloot in mas
sa's over het witte doek.
De geschiedenis van de sexfilm is,
zeker wat de beginperiode betreft,
voor het grootste gedeelte geschre
ven in de studio's van Hollywood,
want nadat Edison in Amerika en de
Franse gebroeders Lumière aan de
overkant van de oceaan de techni
sche mogelijkheden voor een renda
bele exploitatie hadden geleverd,
werd de film met name in de Ver
enigde Staten op de kermissen gebo
ren. Daar werden de eerste, nauwe
lijks een minuut durende filmpjes
vertoond in de „nickle-odeons", tent
jes met een aantal kijkkastjes die na
inworp van een muntstuk door de
kijker met handkracht bediend moes
ten worden-
Dit soort kermisvermaak werd al
spoedig volksvermaak nummer één,
met het gevolg dat primitieve bios
cooptheatertjes als paddestoelen uit
de grond tevoorschijn schoten. Geen
wonder, het medium was nieuw, het
publiek vergaapte zich aan. de in ijl
tempo over het doek voortrazende
komieken die met gooi- en smijtwerk
de lachspieren moesten kietelen, of
lieten tranen bij de flikkerende beel
den van het goedkope melodrama.
Ofschoon dë film in die eerste ja
ren vooral het gemeengoed van de ar
beider was, werd het aanvankelijk
nog met argwanende ogen gadege
slagen door de middenstand in Uncle
Sam's land. Want al waren de eerste
filmpjes infantiel vain inhoud, in
1896 sloeg „The kiss" enorme pro
testen I03 van vrouwenverenigingen
geestelijken en „the legion of decen
cy" het legioen dat met het allererg
ste fanatisme vocht voor het behoud
van de goede zeden in Amerika.
Reden voor dit protest was het
feit dat ir. kwestieus filmpje een sce
ne voorkwam waarin een jonge
man een meisje kust. En dat was
heus geen zoen waarvan de sterren
aan het firmament zouden verschie
ten, maar een vluchtige beroering
van de lippen op de linkerwang.
Na een paar jaar echter raakte
het publiek uitgekeken op de techni
sche mogelijkheden van de cinema
tografie. Men wilde iets anders. De
inhoud van de film werd belangrij
ker, de bioscoop werd volwassen en
de eerste echte sexster werd gebo
ren. Het was de kleermakersdochter
Theodosia Goodman die als „sex-
vampier" gelanceerd werd onder de
naam Theda Bara, een anagram van
Death Arab. De sex die zij de kijker
via de projector voorschotelde mag
in onze ogen lachwekkend lijken,
maar aan het begin van deze eeuw
geloofde er een hele natie in. De re
clameteksten die rond haar werden
opgebouwd logen dat ze in Egypte
was geboren, gevoed werd met slan-
genbloed, onderricht kreeg in de ge
heimen van de liefde, op mysterieu
ze wijze ten huwelijk was gegeven
aan een sfinx, maar tenslotte ont
voerd werd door een nomadenstam.
Haar huiselijke bezigheden werden
omschreven als het destilleren van
exotische parfums, voorspellen van
de toekomst en het krankzinnig ma-
kon van mannen die naar haar gun
sten dongen.
Make-up en kleding moesten dit al
lemaal sensueel accentueren. Zelfs
haar hotelkamers werden omgeto
verd tot mystieke oosterse tempels,
compleet met dampende wierook
staafjes. Niets mocht het mysterie
dat de handige producers rond haar
hadden geweven verstoren, niemand
mocht weten dat het meisje met de
gemelijk blikkende ogen de doch
ter van een arm snijdertje uit Cin
cinnati was. De kleren die zij in haar
films droeg waren in deze, door een
starre Victoriaanse moraal geken
merkte tijd, uiterst gewaagd, en be
perkten zich in sommige gevallen
zelfs tot ragfijne gewaden, doorzich
tig als een spinneweb, en metalen
slangen die zich rond de contouren
van haar borsten kronkelden.
Een tegenpool van de fatale vrouw
die Bara representeerde was de uit
Canadese ouders geboren Mary
Pickford, het meisje met het enge
lenhaar, het pruimenmondje en ogen
die kinderlijke onschuld uitstraalden.
Op het doek zou ze haar hele car
rière lang het volwassen kind blijven
spelen, het schatje dat steeds om
ringd werd door kwaadwillende ke
rels die alsmaar haar kuisheid in ge
vaar wilden brengen. Mary speelde
met de mannen, liet hen naderen om
op het moment dat toegegrepen
moest worden met een glimlach het
gevaar te keren- Maar Mary Pick
ford was niet zo'n passieloze maagd
als het zich liet aanzien. Critici durf
den deze kunstjes zelfs te omschrij
ven als pervers: eerst de man uit de
sexuele tent lokken en dan vroom het
signaal op rood zetten.
Maar de bioscoopbezoeker uit de
twintiger jaren werd ook volwassen
en verlangde naar subtielere vormen
voor hartstocht dan de vrouwelijke
vampier die van haar minnaar bloed
en ondergang eist. Men had schoon
genoeg van de fatale Bara en de
kinderlijke Pickford. 't Publiek wil
de zichzelf in zijn lievelingsster her
kennen. De sex moest niet irreëel
maar koppelbaar zijn aan het dage
lijkse leven. De kantoorbediende, het
winkelmeisje of arbeider, zij wilden
zich identificeren met de personen
op het bioscoopdoek.
De producers, met de rinkelende
kassa's in hun achterhoofd, voldeden
volgaarne aSn deze wens en voer
den Gloria Swanson ten tonele. Door
Cecil B. de Mille (Ernst Lubitsch
deed hetzelfde met Pola Negri) werd
zij geplaatst als een genotzuchtige
vrouw m een mondaine wereld, een
vrouw die seksueel verkeer noodza
kelijk acht maar van mening is dat
het huwelijk de erotiek afstompt,
hetgeen een reden is dit verkeer dan
maar buiten de echtverbintenis te
zoeken. De toenemende welvaart en
het feit. dat de Amerikaanse jeugd
steeds frivoler werd en het grootste
gedeelte van het bioscooppubliek
ging vormen, was er de oorzaak van
dat het met de populariteit van
Swanson die haar carrière als-
badnimf in de studio'? van hots-
knots-bots-expert Mack Sennett be
gon al gauw het nulpunt bereikte.
Vanuit Frankrijk was een nieuw
jeugdigheidsideaal overgewaaid: de
nonchalante tengere vrouw met
smalle heupen, platte boezem en
jongensachtige haardracht.
In Parijs „la garconne", in New-
York „flapper" (bakvis), genaamd.
Ofschoon zich in Hollywood meerde
re exponenten van dit ideaal aan
dienden zoals Colleen Moore, Joan
Crawford en Louise Brooks, werd
roodharige Clara Bow een straat
arm meisje uit Brooklyn de popu
lairste. In haar films verscheen ze
als een dame van twintig met de on
schuld van een kind van tien jaar en
de ervarenheid van een rijpe vrouw.
Zij gaf uitdrukking aan de sex door
te flirten met een paar ogen die
daartoe op bestelling geleverd kon
den zijn, het vluchtig aanraken van
mannen en de neiging steeds weer
te willen stoeien met de leden van
de andere sekse.
Tot de depressie, die aan het eind
van de twintiger jaren in de „States"
inzette, was er maar weinig sprake
van echte sex in de films. Minneko
zen werd zeer summier en statisch
gefilmd, de zoen beperkte zich tot
het „plakgenre" en leek meer op
mond-op-mond-beademing, terwijl
de camera bedeesd wegzwenkte wan
neer de explorerende mannenhanden
lager dan de vrouwenhals wilden af
zakken. De Amerikaanse depressie
ging ook niet aan het filmbedrijf
voorbij. Dankzij de opkomst van de
geluidsfilm konden de grootste maat
schappijen het hoofd boven water
houden- De depressie had eveneens
tot gevolg dat het publiek in een tijd
van alom heersende werkloosheid
meer interesse toonde voor het mis
daadgenre, met nieuwe idolen die de
„struggle for life" in die dagen aan
konden. Het misdaadgenre bleef tot
1937 populair, waarna plotseling gro
te vraag ging bestaan naar onver
hulde sex.
Aan deze sexhonger dankten Jean
Harlow en Mae West hun grote po
pulariteit.
Jean Harlow werd in 1911 als Har-
lean Carpentier geboren. Haar vader
en moeder, welke laatste dochters
carrière niet hoger waardeerde dan
de reputatie die een slet geniet, gin
gen weldra uit elkaar. Ofschoon
haar maten (85-60-88) bepaald niet
sensationeel waren, wordt Harlow
de eer gegeven dat zij de belangstel
ling voor de benen naar de borsten
verlegde. Voor de depressie immers
beschouwde men de benen als de
meest erotische delen van het li
chaam, waardoor de vrouwen uit die
tijd als strijkplankachtige wezens
over het scherm huppelden. Dankzij
de „brassière", die de boezem plat
drukkende „bandeau" verving en de
dingen beter liet zien, ontdekte het
publiek via Jean Harlow dat de
vrouw ook nog andere charmes be
zat. Doch Harlow's zinnelijkheid was
niet alleen gelegen in de borstenom-
vang, maar meer nog in haar weel
derige platinablonde haardos en een
roomblanke albino-achtige huid.
Jean, van wie gezegd wordt dat ze
nooit ondergoed droeg behalve op de
dag dat president Roosevelt haar ont
ving, etaleerde de sex als een grap.
Mae West was een nog radicalere
vertegenwoordigster van dit idee.
Deze dochter van een geëmigreerde
Ierse beroepsbokser was bijna veer
tig jaar toen ze haar, zonder steun
van buitenaf opgebouwde carrière
als filmster begon. En dan te beden
ken dat Mae nog geen een meter
zestig groot was, haar figuur op stra
tegische plaatsen met vullingen geac
centueerd moest worden, zich zeer
log voortbewoog en haar stem nota-
bene als een krakende deur klonk.
Voor ze in Hollfwood terecht kwam
zong en danste Mae West in Vaude
villes die in die dagen floreerden
dankzij dubbelzinnige en vulgaire
teksten. Deze afkomst verloochende
zich dan ook niet in haar films
waarin ze zorgde voor pittige dialo
gen en songteksten die de moralisten
tot in alle vezelen schokten.
Vele anti-film-campagnes waren
meer tegen Mae dan tegen het me
dium gericht. De censuur was er
dan ook als de kippen bij haar om te
buigen tot een andere vrouw. Ook
buitenlandse actrices hebben een be
langrijk aandeel geleverd in het A-
merikaanse sexgebeuren op het witte
doek. Een ware legendarische popu
lariteit wisten de Duitse Mariene
Dietrich en de Zweedse Greta Gar-
bo te verwerven.
Mariene Dietrich werd 1901 - 1902
of 1903, daarover wil men nogal
eens bekvechten, te Berlijn geboren-
Haar vader en daarna stiefvader
waren officier in het Pruisische le
ger en dus voorstanders van een
strenge discipline. Marlenes opvoe
ding was er geheel op gericht haar
gevoelens te maskeren. Dit zou de
essentie van haar filmcarrière wor
den, die ondanks het feit dat Mar
lenes moeder haar dochter liever
violiste had zien worden begon
onder regisseur Josef von Sternberg
die Dietrich bij toeval ontdekte tij
dens een auditie. Ofschoon deze Duit
se meesterregisseur Mariene in „Der
blaue engel" lanceerde als de vrouw
met de goddelijk mooie benen, gaf
hij er later in Amerika de voorkeur
aan haar te omhullen met geheim
zinnigheid. Hij kleedde haar zelfs
van top tot teen in mannenkleren om
te bewijzen dat zinneprikkeling niet
alleen afhankelijk is van een paar
welgevormde benen. Juist door die
geheimzinnigheid, bereikt door be
lichting, kleding en cameragebruik,
wist hij zonder naaktheid een erotic
sche sfeer te scheppen.
Helaas ontstond na zes jaar een
breuk tussen Dietrich en Von Stern
berg. Ze gingen uit elkaar, de Ame
rikaanse maatschappijen hapten hon
gerig toe en poogden uit Mariene ka
pitaal te slaan. De studio's gingen
haar hoe langer hoe meer zien als
een mooie meid met veel sex-appeal.
De glans van geheimzinnigheid werd
vervangen door de glans van onbe
schaamdheid. Haar succes takelde
af en eindigde in optreden voor sol
daten aan het front.
Met nog meer geheimzinnigheid
was Greta Garbo gehuld. Om haar
had men een mysterie geweven dat
eigenlijk nooit heeft bestaan, maar
dat kunstmatig Jn stand wercLgehou-
den door de actrice aan het publiek
voor te spiegelen als een vrouw die
elk contact.met de buitenwereld als
een schuw dier trachtte te ontwijken.
Om dit te bereiken liet men tijdens
de opnamen geen pers en slechts de
meest noodzakelijke technici toe.
Garbo werd in 1903 in Stockholm
geboren als Greta Gustafsson, doch
ter van een boerenechtpaar. Die af
komst verloochende zich niet. Met
haar lange ledematen, platte li
chaam en andere plompe proporties
is het eigenlijk een raadsel dat zij die
legendarische filmroem wist te oog
sten. Behalve de geheimzinnigheid
droeg daartoe het feit bij dat men
haar de liefdesscènes, gezien haar
abnormale lichaamslengte, liggend
liet spelen Hierdoor riep ze bij het
bioscooppubliek nog meer sexuele
verwachtingen op. Na het verlaten
(in Amerika) van haar ontdekker en
regisseur Mauritz Stiller zou Garbo
„veramerikaniseren". De legende
die men rond haar geweven had
bleek bedrog te zijn, en het publiek
liet haar vallen-
Met het einde van de tweede we
reldoorlog kwam ook het einde van
de filmster die op de eerste plaats ac
trice was en op de tweede plaats met
haar typerend sex-appeal het ero
tisch bewustzijn van de bioscoopbe
zoeker wist los te weken. De na-oor-
logse welvaartsmaatschappij in
Amerika raakte verziekt door de
sex. De filmster werd meer als een
wandelende vleestentoonstelling dan
actrice beschouwd. Het grootste
slachtoffer van die tendens werd
Marilyn Monroe de vrouw wier l
lichamelijke maten 98-60-93 belang-
rijker werden geacht dan haar ac-
teertalent voor de camera's.
Monroe, geboren als Jean Morten-
son, was een buitenechtelijk kind j
waarvan de vader onbekend, was. Al j
vroeg verloor ze haar moeder, waar-
na ze achtereenvolgens onder de J
hoede gesteld werd van een. Califor-
nisch weeshuis, een reeks pleegou
ders en tenslotte twee jaloerse tan
tes.
Marilyns carrière begon met een
enorme rel door in een wulpse hou-
ding naakt te poseren voor 'een beel-
tenis die een kleurenkaleniier ging
sieren. „Ik wil dat de hele wereld
mijn lichaam ziet", wanen haar
woorden die de rel pareerden. En de
hele wereld heeft haar lichaam, het
handelsmerk dat haar wereldbe-
roemd maakte, gezien. "Wat men
nooit heeft willen zien wan. Marilyns
verbeten gevecht zich voor alles te
étaleren als een goede afctrice. Dat
heeft de man in de bioscoopfauteuil
nooit aanvaard. Marilyn werd
slechts geaccepteerd als een stuk be
koorlijk vlees. Het gevecht om er
kenning als actrice eindigde in 1962
in Monroe's dood tengeyol'ge van een
overmatig gebruik van. slaaptablet
ten.
Haar existentie op bet witte doek
heeft de sluizen van oinverhulde sex
in de film opengedraaid. Na haar
verschenen honderden vrouwen voor
de camera's om bloot, te kunnen-zijn
terwille van de populariteit. De sex
film vloeide over de hele wereld uit
als een druppel op een vloeiblad. de
sexfilm stelde het werk van de gro
te artistiek filmende cineasten
in de schaduw, en daaraan was niet
alleen de veranderde moraal of de -
commerciële dreiging van de televi-
sie debet.
Vele sterren heb'oen zich tegen het
systeem van de sex.hom pur sang ver
zet. Weinigen waaronder Brigitte
Bardot, Claudia Gardinale, Gina Lol-
lobrigida, Rague'i Welch, Elizabeth
Taylor en Sofia Loren slaagden
erin uit te groeiem boven het niveau
van de ordinaire sexbom, al was dat
vanwege hun gestroomlijnde figuur- -
tjes uitermate moeilijk.
Wat dan overblijft zijn de meis-
kes die vooral in de Franse,
Skandinavische, Italiaanse, Duitse
en Engelse films als naamloze
stukken vlees in „technicolour"
rondhuppelen tot meerdere com
merciële eer en glorie van de pro
ducer met de /rinkelende kassa's in
het achterhoofd, en de bioscoop
exploitant die zijn voortbestaan
slechts kan continueren dankzij de
naakte lichamen van de honderden
naamlozen.
LONDEN Wanneer slechts één
van de vier plegers van een mis
drijf van het wegnemen van een
flesje Maggi tot vadermoord
door de politie „gepakt" wordt,
kan er nauwelijks meer sprake zijn
van het in gerechtelijke kringen
graag gebruikte adagium: misdaad
loont niet.
Wie het jaarverslag van de Lon-
dense politie, de Metropolitan Po
lice, over 1968 leest, moet tot de
conclusie komen dat misdaad het
is niet anders heus wel kan lo
nen. In groot-Londen (8.250.000 in
woners) zijn in '68 welgeteld 275.222
misdrijven ter kennis van de politie
gekomen, zoals dat heet. Dat houdt
in dat er uiteraard ettelijke meer
zijn gepleegd, maar daar heeft de
politie niet eens lucht van kunnen
krijgen. Van die dikke 275.000 mis
drijven zijn er „maar" 68.391 opge
lost. Dat komt neer op een percen
tage van 24,8. De politie in de
Britse ttoofdstad moet bijna aan
zichzelf gaan twijfelen, zou je bij
het zien van dergelijke cijfers willen
zeggen.
Om een sprekend voorbeeld te ge
ven: In Londen, dat altijd nog een
oppervlakte heeft gelijk aan de hele
provincie Utrecht, zijn in 1968 7.019
auto's gestolen. Van die auto's is er
maar één van de vier teruggevon
den (1 779). De totale waarde van
de gestolen auto's vertegenwoordig
de een bedrag van twintig miljoen
gulden. Hiervan is dus maar voor
ongeveer vijf miljoen teruggehaald:
een bedrag, waar menig garagebe
drijf van zal dromen. De verzeke
ringsbedrijven zullen echter heel an
dere gedachten hebben over die cij
fers.
Om acht en een kwart miljoen
mensen in de gaten te houden be
schikte de Metropolitan Police in '68
over een leger van 19.876 mannelijke
en vrouwelijke politiefunctionarissen.
Binnen dit politiekorps hebben 3.100
rechercheurs handenvol werk. Over
het algemeen hebben de Londense
politiemensen het te druk. Een per
soneelstekort van niet minder dan
5.441 man geeft nu eenmaal proble
men.
Zo'n immense horde politiemensen
komt voor allerlei moeilijke situa
ties te staan. In 1968 waren er en
kele duizenden Londenaren die het
helemaal niet eens waren met hun
veelgeroemde „bobbies": In totaal
zijn bijna drieduizend klachten tegen
leden van de Londense politie inge
diend. Ter geruststelling wordt in
het jaarverslag van de Londense po
litie aan dit getal de opmerking toe
gevoegd. dat na diepgaande onder
zoeken „maar" tweehonderd klach
ten inderdaad gegrond werden be
vonden. Wanneer deze cijfers rela
tief bekeken worden valt het alle
maal best mee; maar één op de
2.750 Londenaren voelde zich zo ge
tergd, dat hij een officiële klacht te
gen de politie aanhangig maakte.
De politiemeldkamer in de
Britse hoofdstad is dat een soort
continu werkende luister- en beveel-
fabriek kreeg in dat ene jaar
'68 422.672 alarmmeldingen binnen.
Omgerekend betel»nt dat cijfer, dat
de politie in Londen eigenlijk niets
anders doet dan ergens in staat van
alarm verkeren: Elke vier minuten
komen namelijk drie alarmmeldin
gen op de bureaus. Over netwerk
planning gesproken!
Niet elke melding is van ernstige
aard. In het jaarverslag van de
Metropolitan Police wordt met grote
verontrusting gesproken over het
sterk toenemend aantal gevallen van
loos alarm. Deze moderne vorm
van „agentje pesten" enof van
misplaatste bezorgdheid heeft grote
vormen aangenomen: Maar liefst
67.737 maal kwam de politie voor
niets in het gareel na een loze mel
ding.
Op het terrein van de misdaad
wordt ze meer geroepen voor ern
stige zaken dan haar lief is. In 1968
is de Londense politie voor 57
moordzaken geplaatst; voor 115 ver-
krachtingsgevallen; 5.300 zware mis
handelingen en 1.900 diefstallen met
geweldpleging. Daar tussendoor
dienden zich in de loop van '68 ook
nog 43.647 kleine en grote inbraken
aan en maar liefst 37.866 gevallen
van joyriding. Alle daarbij gebruik
te auto's zijn binnen een maand te
ruggevonden. Uit 14.221 auto's bleek
iets te zijn gestolen.
Niet berekend is hoeveel tomlen
papier de politie in Londen nodig
heeft om ruimte te geven aan alle
„ambtsedige processen-verbaal",
maar het zullen er heel wat zijn.
In Londen neemt het aantal roof
overvallen snel toe. Eén op de drie
van deze gewelddadige zaken (31,7
procent) wordt opgelost. Het opmer
kelijke bij deze overvallen is dat de
helft van de arrestanten in deze za
ken voor het eerst met de politie
in aanraking komt. De helft is ook
nog geen 21 jaar. Wie zich in Lon
den met de misdaad onledig wil
gaan houden moet zijn „kimde"
kennelijk met roofovervallen bewij
zen.
In 1968 had Londen nog een iets
grotere aantrekkingskracht op de
jeugd dan Amsterdam. In dat jaar
zijn in de Britse hoofdstad en hip
pie-metropool 3.377 personen ver
volgd, omdat ze drugs in bezit had
den.
Postzegels en kunstwerken raken
in Londen steeds meer „in" bij de
onderwereld. De laatste vijf jaar is
in Londen voor een slordige vijf
miljoen gulden aan postzegels gesto
len. Er zijn inmiddels speciale re-
cherchegroepen opgericht ter be
strijding van diefstallen van postze
gels en kunstvoorwerpen; de jon
gens van het zogenaamde kunst- en
postzegelwerk.
De straten in Londen worden net
als elders op alle mogelijke manie
ren volgepropt met auto's. Ongeval
len zijn er met de regelmaat van
de klok te noteren. Londen-68 offer
de 689 personen aan het verkeer.
Bijna 9.500 personen zijn in dat jaar
zwaar- en 46.000 licht gewond.
Tenslotte nog iets over de open
bare orde die de Londense politie op
zo'n geheel eigen wijze in de hand
tracht te houden. Ontelbare keren
kwam de politie oog in oog te staan
met massale ordeverstoringen, ver
oorzaakt door uit de hand gelopen
demonstraties. In het jaarverslag
over '68 wijst de Londense politie
leiding er ondanks het feit, dat
vaak het uiterste van de bobbies is
gevergd op, dat ze er de voorkeur
aan blijft geven ordeverstoringen op
de traditionele manier te bestrijden:
arm-aan-arm, rug-aan-rug. Zonder
schilden, lange latten, waterkanon
nen, traangas en prikkeldraadver
sperringen, om enkele geliefkoosde
middelen uit andere landen te noe
men.
PIM GAANDERSE
De Londense bobbies preferen bij ordeverstoringen nog
de conventionele meiihode.
steeds