MET OVERGROTE MEERDERHEID Pastoraal Concilie: Celibaat niet meer verplicht stellen lekker lui M Treffer VATICAANNEDERLAND NIET DE HELE KATHOLIEKE KERK Ajax-Napoli uitgesteld Sprong uit slippend busje fataal Actie om negermeisje van gaskamer te redden Grapperhaus meest serieuze kandidaat GRIEP NEEMT AF IN BELGIE Winst voor Biafra DONDERDAG 8 JANUARI 1970 25e Jaargang No. 6149 Uitgeefster N.V. v/h Fa. P. J. van de Sande, Terneuzen Fout in Gronings ziekenhuis; zes nierpatiënten waren in gevaar Commentaar Geloof en vertrouwen (Van onze speciale verslaggevers) NOORDWIJKERHOUT - Woensdag 7 januari 1970 zal de kerkgeschiedenis ingaan als een historische dag: de Nederlandse r.-k. kerkprovincie heeft zich gisteren namelijk met overweldigende meerderheid in principe uit gesproken voor de ontkoppeling van celibaat en priesterambt. Het woord is nu aan de bisschoppen. Y00R0P DRAMATISCH ONGELUK NABIJ STRIJEN W.-Duitsland ontkend revaluatiegeruchten y DirekteurP. J. van de Sande Telefoon: <01130)2073 Redaktie- en Administratie-adres: Smidswal Abonnementsprijs: f 8,— per kwartaal; per maand 1 2,70 Losse nummers 15 cent, inclusief 4% B.T.W. DE VRIJE ZEEUW Advertentieprijs: per mm 16 cent; ;niuimum per advertentie f 2,40, exclusief 4 B.T.W. Rubriek Kleine Advertenties" (geen handels- advertenties) 5 regels f 1,15. Iedere regel meer 23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of Adres bureau van dit blad 50 cent verhoging. Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 uur. Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer vrijdag tot n.m. 14 uur. (Van onze verslaggevers en correspondenten /"Onmiddellijk na het bekend wor- den van de uitspraak van het Nederlands pastoraal concilie over de ontkoppeling van celibaat en ambt heeft de officiële zegsman van het Vaticaan een verklaring afge legd. Hij zei gisteravond, dat de uit spraak van het Nederlands pastoraal concilie voor ontkoppeling van het priesterlijk celibaat en het ambt „geen juridisch effect" heeft. Bo vendien, zo zei mgr. Fausto Vallainc, „Nederland is niet de gehele katho lieke kerk. Dat moeten we niet ver geten. De stemming was een onder zoek door de Nederlandse bisschop pen om de mening te horen van de Nederlandse priesters over het probleem van het celibaat. Het is alleen maar een oordeel niet meer, en er zijn opvattingen in de kerk die volkomen anders zijn. De stem ming heeft geen bindende kracht en geen juridisch effect. Daarom heeft het Vaticaan thans niets an ders te zeggen. Het is duidelijk dat de belangrijkheid van de stemming zal worden bestudeerd, maar dan in de toekomst." De Septuagint Beweging heeft gisteren met ongeveer 50 sympathi santen een actieplan ontworpen voor wat nu moet gebeuren, omdat de bisschoppen hun beslissing inzake ontkoppeling dreigen uit te stellen. De zg. lange weg is voor Septuagint ten einde. De groep is bang dat het nog wel twee jaar kan duren voor de ontkoppeling zal worden gereali seerd. Van nu af aan zal men zich geheel en al achter iedere priester stellen, die huwt of dat van plan is te doen en die met instemming van zijn gemeente blijft voorgaan. De Septuagintgroep zal gaan fun geren als een soort informatie- en uitzendbureau waar plaatselijke ge meenten, die een gehuwd priester wensen, zich kunnen opgeven en gehuwde priesters een gemeente kunnen zoeken. Ook financieel wil Septuagint dergelijke priesters steu nen. Dit actieplan is niet in strijd met de afspraak die Septuagint met de bisschoppen heeft gemaakt namelijk om in gesprek te blijven. Zo deelde Jan Ruiter, de voorzitter, mee. Men blijft het gesprek zoeken, maar nu in conflict. Zij verwachten geen sancties van tie kant der bisschoppen. De vertegenwoordiger van de Ne derlands hervormde kerk in Noord brabant en Limburg bij de diocesane raad van het bisdom 's Hertogen bosch, ds. N. K. van den Akker, plaatste bij het besluit van het pas toraal concilie te Noordwijkerhout over de ontkoppeling van priester schap en verplicht celibaat welke hij op zichzelf uiteraard toejuicht een paar kritische kanttekeningen. Ds. Van den Akker herinnerde er aan dat hij reeds op 12 december bij gelegenheid van een vergadering van de diocesane raad heeft gezegd dat het thans te Noordwijkerhout aanvaarde ambtsrapport zowel ker kelijk als theologisch ver beneden de maat bleef. Bovendien moet de rooms-katholieke kerk goed besef fen dat ze zich niet van de ene dag op de andere kan onttrekken aan een traditie van eeuwen en een band met de wereldkerk. In dat verband merkte de hervormde woordvoerder nog op dat het hem persoonlijk voorkomt dat de celi- baatskwestie geen schisma waard is. Tenslotte verklaarde ds. Van den Akker nog dat naar zijn persoon lijke mening bij de discussies over de celibaatsverplichting de positieve betekenis van het v r ij w i 11 i g ge kozen celibaat te zeer in de scha duw is gebleven: „De waardering voor deze roeping ter wille van het koninkrijk Gods heb ik nog wel eens gemist." Ds. H. M. Strating uit Goes, direc teur van het maatschappelijk werk en tevens in algemene dienst bij de hervormde kerk in Zeeland, gaf het volgende commentaar: „Ik ben gelukkig dat het pastoraal concilie tot dit besluit is gekomen en ik heb er ook volledig begrip voor. Er is nu een stukje rem weg genomen voor deze mensen om hun ZIE VERDER PAGINA 5 (Van onze correspondent) GRONINGEN Zes nierpa tiënten hebben dinsdagavond in het Academisch Ziekenhuis in Groningen geruime tijd in be wusteloze toestand aan een kunstnier gelegen. Er was door een menselijke fout in de apo theek van het ziekenhuis water gekomen in een container met dialyse vloeistof, die wordt ge bruikt om de afbraakprodukten bij nierpatiënten via de kunst nier uit het bloed te halen. Door de toevoeging van het water kreeg de kunstnier een foute vloeistof, ten gevolge waarvan het minerale evenwicht werd verstoord. De toestand van de zes patiënten, die tweemaal per week in het ziekenhuis een dag met de kunstnier worden behan deld, liet zich eerst zo ernstig aanzien dat de familie werd ge waarschuwd. In de loop van de nacht en ochtend is hun toestand echter aanmerkelijk verbeterd. Bij één patiënt was de toestand gisteren nog vrij ernstig. Levens gevaar bestond er echter niet. BRUSSEL (ANP) De griep epidemie begint in België wat aan kracht in te boeten. Uit de jongste officiële gegevens valt op te maken, dat het aantal zieken bij grote be drijven nu varieert van vijf tot twin tig procent. Op het ministerie van volksgezondheid in Brussel ver wachtte men gisteren, dat de epide mie over een paar weken nagenoeg verdwenen zal zijn. Respect en dankbaarheid is de rooms-katholiek de priester, zuster of broeder verschuldigd, die in deze tijd bewust en uit volle overtuiging kiest voor het celibaat. Respect omdat het celibaat een ge weldig offer betekent. Dankbaar heid omdat de christen in deze ver warde tijd zo'n enorme behoefte heeft aan priesters, die door de grootheid van hun voorbeeld en hun totale inzet inspireren tot het volgen van de moeilijke weg. Juist in deze tijd van zelfzucht en materialisme heeft het celibaat een uiterst zinvolle betekenis. Tegenwoordig zijn weinig men sen nog in staat hef offer van het celibaat te brengen. Heel wat men sen ook zien de zin niet meer van het celibaat. Heel wat religieuzen zijn wel bereid zich volledig in te zetten maar kunnen dat alleen als zij leven zoals de mensen die ze willen bijstaan: als gehuwden. De kerk heeft heel hard priesters nodig. In de situatie van vandaag betekent dat aansturen op een ont koppeling van celibaat en priester schap. Daarvoor heeft dan nu het Pastoraal Concilie zich met overwel digende meerderheid uitgesproken. Wij achten het ondenkbaar dat het Nederlandse episcopaat deze uitspraak zal aanvaarden als beleids lijn voor de Nederlandse kerkpro vincie. Dat zou een breuk met Rome betekenen en dat wil de overgrote meerderheid van het katholieke kerkvolk niet. Juist door de eigen innerlijke verdeeldheid heeft het christendom nog zo weinig kunnen waarmaken van zijn opdracht in de ze wereld. Noordwijkerhout zal in eerste in stantie een ander effect hebben. De uitspraak van het Nederlands Pasto raal Concilie kan niet door Rome, door de wereldkerk genegeerd wor den. Door deze discussie zal in heel de R.-K. Kerk de discussie op gang worden gebracht over het celibaat, een discussie die Rome al te lang uit de weg is gegaan. De mededeling van mgr. Bluyssen, dat het Neder lands episcopaat bereid is hierbij „hoog spel" te spelen, duidt er op, dat Nederland ai het mogelijke zal doen om de wereldkerk tot een uit spraak te brengen en zich daarbij niet door de Romeinse Curie de voet zal laten dwarszetten. Het eindresultaat? Wie kan het zeggen? Maar wie zich christen noemt mag en moet geloof en ver trouwen kunnen putten uit de zeker heid dat de H. Geest de Kerk be stuurt. Algemeen wordt verwacht, dat het Nederlands episcopaat deze con cilie-uitspraak niet in praktijk zal brengen. Dit zou, momenteel, een schisma betekenen. De bisschoppen zullen in eerste instantie, zo neemt men aan, geruggesteund door deze uitspraak, proberen in de wereldkerk, de algemene discussie over ontkoppeling van ambt en celibaat op gang te brengen. Bij monde van mgr. Bluyssen, bisschop van Den Bosch, hebben de bis schoppen gistermiddag reeds wel laten weten, dat zij bereid zijn „hoog spel" te spelen bij hun pogingen om tot ontkoppeling te komen. Concilie voorzit ter prof. Steenkamp spitste dit later nog toe: zij zullen de zaak ook in Rome hoog spelen, zo zei hij. De concilie-uitspraak kwam met de volgende getallen tot stand: Van de 106 stemgerechtigden waren er 93 vóór, 2 tegen, 3 blanco en 8 onthoudingen. Deze onthoudingen betroffen de bisschoppen, die gezien het principiële van deze uitspraak hun standpunt voor zich wilden houden. Aan de stemming gingen enkele uren van rumoerig debat vooraf. Het begon 's morgens al met een verklaring van kardinaal Alfrink, waarin hij het wantrouwen in hem en zijn mede-bisschoppen zei te betreuren. Ook wantrouwen kwam naar voren na de mededeling van de kardinaal dinsdag middag, dat de kerkprovincie niet op 13 januari (zoals aanvankelijk afgespro ken was) de bisschoppelijke beleidslijnen zal vernemen. (Van onze pari. redactie) DEN HAAG De kans is zeer groot, dat minister president De Jong nog deze week een opvol ger heeft gevonden voor mr. L. de Block, die als minister van Economische Zaken heeft be dankt. Met behulp van de politieke leider van de KVP, drs. W. K. N. Schmelzer, hoopt premier De Jong te bereiken, dat de vervul ling van de ministersvacature op Economische Zaken nog vrijdag in de ministerraadsvergadering wordt „rond" giemaakt. In politiek Den Haag doen ver scheidene naimen van mogelijke kan didaten voor de mindsfjerspost de ronde, maar op dit moment wordt dr. F. H. M. Grapperhaus, staatsse cretaris van Financiën, beschouwd als de meest serieuze kandidaat voor de opvolging van mr. De Block. Zou Grapperhaus inderdaad minister van Economische Zaken worden, dan is te verwachten, dat drs. L. van Son zal aanblijven als staatssecretaris. (Vervolg op pag. 5) (Van onze sportredactie) AMSTERDAM Na enkele dagen onzekerheid is gisteren het tweede treffen tussen Ajax en Napoli voor de derde ronde van het toernooi om de jaarbeursstedenbeker niet doorge gaan. Gisterochtend nog had de Oost- duitse scheidsrechter Glöckner het veld van het Olympisch Stadion goed gekeurd. Niet de sneeuw, maar de plotseling opkomende mist was er de oorzaak van dat de arbiter de ont moeting tenslotte toch uitstelde. In dien de weersomstandigheden verbe terd zijn, wordt de wedstrijd van avond gespeeld. De bisschoppen willen eerst, op verzoek van de stichting Nederlandse priesterreligieuzen, overleg plegen met de provinciaals van orden en congregaties waarin priesters lid zijn- In de vergadering is dit overleg be schouwd als een handige diplomatie ke zet om beslissingen vanwege de bisschoppen op lange termijn te schui ven Hierbij zou, aldus kardinaal Al frink, meespelen de aandrang, die paus Paulus de zesde heeft uitgeoe fend om „geen beslissingen te nemen die de heilige celibaatsplicht aantas ten". Inderdaad, aldus de kardinaal, is dit in privé-correspondentie tussen de paus en mij aan de orde geweest. Daarmee verklap ik niets nieuws: uit de publieke opmerkingen van de paus over het celibaat is zijn standpunt in deze voldoende bekend. Ik vind het nodig, dat het pastoraal concilie dit facet in zijn volle zwaarte laat mee spelen, wanneer stemmingen worden gehouden inzake de ontkoppeling van celibaat en ambt. Natuurlijk is daar mee de problematiek niet opgelost". De kardinaal vervolgde: ,0,ndanks alle respect voor de heilige vader zul len de bisschoppen hem en de we reldkerk moeten informeren over, wat in onze kerkprovincie aan wensen leeft. Hier is geen sprake van onge hoorzaamheid aan het gezag van de universele kerk, zoals is opgemerkt. Wij beschouwen deze informatie als dienst aan de ontwikkelingen binnen de wereldkerk. Het gaat niet om een eigenstandig beleid van de Neder landse bisschoppen. Het dialogerende contact met de wereldkerk staat bij ona voorop". De kardinaal ging ermee akkoord, dat de discussie over het celibaat niet vanuit het perspectief van de univer sele kerk wordt gevoerd: „Wij zijn daarvoor eenvoudig te weinig geïn formeerd". Belangrijker op dit mo ment achtte hij het, dat de Neder landse geloofsgemeenschap zich dui delijk uitspreekt, zodat de bisschop pen beter geïnformeerd zullen zijn en krachtdadiger en efficiënter de zaak waarom het gaat aan de orde kunnen stellen in de wereldkerk. „Het is belangrijk", aldus de kardi naal, „dat wij deze zaak die met emo ties geladen is, bevrijden van gevoe ligheden zoveel als maar mogelijk is. Wij weten heel goed, dat bij handha ving van de celibaatswet er nauwe lijks nog hoop is, op nieuwe jonge priesters. Maar wij moeten ook zo re- eel zijn, ons af te vragen of bij de af schaffing ervan, zoveel meer kandida ten zich zullen melden". Na een lange kofiepauze, waarin de gemoederen tot enige rust kwamen merkte rapporteur W. Chamuleau na mens de delegaties op, dat, na alle onderzoeken en discussies in binnen- en buitenland van de,laatste jaren, nu toch wel de tijd rijp moet worden ge acht om een keuze te doen: voor of tegen de handhaving van de celibaats wet. De argumenten pro en contra zijn voldoende bekend, en de wereld kerk zit op een beslissing van Neder land te wachten. ZIE VERDER PAGINA 5 De chauffeur van het busje, S. Huisman uit Strijen. (Van een onzer verslaggeefsters) STRIJEN De 20-jarige S. Huis man uit Strijen heeft gisteren wel de meest dramatische verjaardag van zijn leven gehad: een half uur lang trachtte hij tevergeefs zijn schoonzusje het leven te redden, door haar met het hoofd boven water te houden, waarin hij met zijn volkswagenbusje door glad heid was beland. De 23-jarige Hermina Zonneveld-Vos uit Vlaar- dingen overleed, terwijl zij met haar onderlichaam bekneld zat onder het busje en haar gezicht zich nog in de auto bevond. Haar baby, de vijf maanden oude Jo- landa, kon uit het langzaam vol lopende voertuig worden gered door J. Kruithof uit Strijen. De jarige chauffeur had zijn schoonzusje 's morgens opgehaald, 's Middags omstreeks vier uur wil de hij haar terugbrengen naar Viaardingen. Hij kwam niet ver der dan de nieuwe Trambaan tus sen Maasdam en Strijen, waar de huurauto slipte en de vrij brede vaart inreed. Het schoonzusje sloeg reeds direct het portier open Het verongelukte schoonzusje, Hermina Zonneveld-Vos uit Viaar dingen. om uit de wagen te springen; dit was haar dood. Tijdens haar sprong, waarin ze haar baby nog trachtte mee te sleuren, kantelde liet busje en raakte zij eronder bekneld. De langdurige pogingen van haar zwager het gezicht bo ven water te houden en later toen zij met behulp van anderen op de kant was getrokken mond-op-mond-beademing toe te passen, baatten niet. „Het was zo afschuwelijk, dat ik haar niet kon redden", vertelde Huisman gisteravond, „dit raak ik m'n leven lang niet kwijt". (ADVERTENTIE) TER GELEGENHEID van het 50-jarig bestaan van het Provinciaal Water leidingbedrijf van Noord-Holland (P.W.N.) hebben alle 650 personeels leden van provinciale staten van Noord-Holland een gratificatie ont vangen van 25,voor elk dienst jaar. lakens en slopen GENEVE (DPA) De Biafraanse strijdkrachten hebben drie dorpen ten zuidwesten van Owerri heroverd. Dit is gisteren meegedeeld door het bureau in Genève dat voor de Bia fraanse voorlichting zorgt. De Bia- franen zouden er in zijn geslaagd in de richting van Port Harcourt op te rukken. BONN (AP) Het Westduitse mi nisterie van economische zaken heeft gisteren ontkend dat men van plan zou zijn de mark te revalueren. Men noemde een bericht met deze strek king „absurd". Een woordvoerder voor het mi nisterie verklaarde: „Er wordt in het geheel niet gedacht aan een nieuwe revaluatie". RALEIGH (A.P.) Het 18-jarig negermeisje Marie Hill, dat tot de dood is ver oordeeld wegens moord op een blanke winkelier in ok tober 1968, zit nog steeds op de gaskamer te wachten. Tegenstanders van de doodstraf, die beweren dat Marie nooit ter dood zou zijn veroordeeld als zij blank was geweest, zijn een campagne begonnen om haar te redden, en om de doodstraf in North Carolina te laten afschaffen. Leon White, directeur van het comité van North Caro lina voor rassenjustitie, ver klaarde het volgende: „Dit is een goed voorbeeld van onrecht tegenover de negers in North Carolina. Wij wil len dat Marie Hill opnieuw terechtstaat en dat dit af schuwelijke systeem wordt afgeschaft. Het geldt trou wens toch alleen voor ne gers en armen". Op het ogenblik zijn in North Carolina negen per sonen tot de dood veroor deeld, op twee na allen ne gers. Een aantal voorstanders van Marie Hill hebben een eigen organisatie gevormd, „het comité om Marie Hill te redden". Een deel van de leden gelooft dat zij on schuldig is. Anderen zijn slechts van mening dat iemand van 18 jaar niet ter dood mag worden veroor deeld, wat voor misdaad zij ook gepleegd mag hebben. Tijdens het proces hield Marie zelf vol dat zij on schuldig is, en dat zij niet in de stad was toen de winke lier werd neergeschoten. Volgens een politieagent zou zij een verklaring heb ben getekend waarin zij toegaf schuldig te zijn. Een gemengde jury veroordeel de haar tot de dood. Een aantal van Marie's voorstanders geloven dat zij nooit de gaskamer in zal gaan. De gouverneur van North Carolina, Bob Scott, staat bekend als een tegen stander van de doodstraf. Hij kan het vonnis verzach ten. Marie Hill is niet de enige negertiener die in North Carolina op de dood wacht. Een 16-jarige negerjongen, Robert Louis Roseboro, is eveneens ter dood veroor deeld, maar ondanks zijn prille leeftijd heeft zijn zaak niet dezelfde emoties opgewekt. Hij werd schul dig bevonden aan moord op een blanke vrouw.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1970 | | pagina 1