Tliant
doet
beroep
op
Biafra
POTVIS AAN ZEEUWSE KUST
Kardinaal Alfrink
pleit voor
geduldige dialoog
Schrijven via giro
kost niet
meer dan dubbeltje
Franse generaal vreest mini-H-bom
ADTorama
Auto rijdt in
op lijkstoet:
vijf doden
NINTHS DITMAAL MET OP PAST. CONCILIE
Minister praat
vandaag met
groot-metaal
GEEN KANS
GHANA
Britse schrijver is enig
Miljoenen jonge
Chinezen
naar platteland
VENTILATIE IN
BADKAMER
ONVOLDOENDE:
MAN (74) DOOD
Autorama
Supermarket N.V
een voorspoedig
1970
,De bisschoppen
willen het
conflict niet
uit de iveg gaan
„Eenheid met
Rome"
in de lucht
Hondse onderduiker
Direkteur P. J. van tie Sande
Telefoon (01150)—2073
Redaktie- en Administratie-adres: Smidswal
Abonnementsprijs: -
f 8,— per kwartaal; per maand f 2,70
Losse nummers 15 cent, inclusief 4 B.T.W.
DE VRIJE ZEEUW
MAANDAG/DINSDAG
5-6 JANUARI 1970
25e Jaargang
No. 6147
Advertentieprijs: per mm 16 cent; mimmum
per advertentie 2,40, exclusief 4 B.T.W.
Rubriek Kleine Advertenties" (geen handels
advertenties) 5 regels f 1,15. Iedere regel meer
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of Adre3
bureau van dit blad 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
vrijdag tot n.m. 14 uur.
Uitgeefster N.V. v/h Fa. P. J. van de Sande, Terneuzen
(Van onze redactie buitenland)
DAKAR De secretaris
generaal der Verenigde Naties,
Oe Thant, heeft gisteren een
beroep gedaan op generaal
Ojoekwoe, de Biafraanse lei
der, „genoeg edelmoedigheid
te tonen om zich te schikken"
naar de resolutie die in Addis
Abeba is aangenomen door de
staatshoofden van de organi
satie voor Afrikaanse eenheid.
Hierin werd beide partijen ge
vraagd het vraagstuk van de
„burgeroorlog in Nigeria" op te
lossen.
Inmiddels hebben Nigeriaanse troe
pen Biafraanse dorpen in het gebied
van Okigwi-Oemoeahia aan een „on
gekend hevig artilleriebombarde
ment" onderworpen. Dit maakte het
Biafraanse publiciteitsbureau Mark-
press in Genève bekend. In hetzelfde
gebied hadden federale en Biafraanse
infanterie-eenheden verbitterde strijd
geleverd, waarbij aan beide kanten
zware verliezen werden geleden. Ook
elders duurde de Nigeriaanse druk op
de Biafraanse stellingen voort. In de
meeste gebieden waren ook onder de
burgerbevolking veel slachtoffers ge
vallen.
Vanuit Lagos wordt gemeld, dat de
Nigeriaanse federale troepen in hun.
offensief nog maar 8 tot 10 kilometer
van Owerri, de laatste grote stad in
Biafra zijn verwijderd en dat zij deze
kunnen bezetten, wanneer zij maar
willen Dit zei een officiële Nigeri
aanse defensiewoordvoerder.
Volgens hem wordt de stad al twee
weken beschoten. „Wij hadden haar
al voor Kerstmis in kunnen nemen,
maar dat past niet in onze tactiek"
zo zei hij. Eerst moet volgens hem
een strategische verbinding tussen
verschillende militaire eenheden tot
stand komen.
De Nigeriaanse derde divisie zou
ongeveer 13 kilometer ten oosten van
Owerri de rivier de Imo zijn overge
stoken. Andere eenheden zouden van
uit het zuiden en westen naar Ower
ri, oprukken.
Het nieuwe federale Nigeriaanse of
fensief betekent, volgens politieke
waarnemers, dat ieder diplomatiek
initiatief dat er op gericht is om een
wapenstilstandsconferentie tot stand
te brengen, tot mislukken gedoemd
is. De premier van Sierra Leone, dr.
Siaka Stevens die voor een tiendaags
bezoek in Londen is, is persoonlijk
betrokken bij het zoeken naar een
vreedzame oplossing in het Nigeri
aanse conflict Hij was degene, die
tijdens de vredespogingen voor Kerst
mis de boodschappen van Haile Se
lassie aar Ojoekwce overbracht Men
neemt aan. dat hii gedurende zijn hui
dige buitenlandse reis de vertegen
woordigers van zowel de Biafraanse
e nr regimes zal ont
moeten Hii is een van de weinige
Afrikaanse leiders die het vertrou
wen van beide partven geniet.
Men moet niet teveel verwachten
van de conferentie van kerkelijke
leiders die binnen een paar dagen m
Ghana plaats zal vinden De Angli-
kaanse bisschop van Owerri die een
var de leidende Afrikaanse afge
vaardigden or de conferentie zal zijn
zei, dat de politieke discussies uit
gesloten zuilen zijn Dus ook stappen
naai wapenstilstandsbesprekingen D»
kerkelijke leiders zullen anglikanen,
rooms-katholieken en een aantal an
dere godsdienstige groeperingen in
Nigeria vertegenwoordigen.
manuscript
LONDEN (Reuter) De Britse
schrijver John Summers heeft het
enige manuscript verloren van zijn
roman, waaraan hij veertien jaar ge
werkt heeft. De roman gaat over de
auteur Dylan Thomas.
Summers heeft een beroep gedaan
op de man, die zijn tas met het ma
nuscript heeft gepakt toen de beide
mannen samen in de trein zaten. De
roman van Summers zou in juni van
dit jaar moeten uitkomen.
(Van een onzer verslaggevers)
BRESKENS Bij Breskens is
zaterdagmiddag een levende man
netjes-potvis van 17 meter lengte
en een gewicht van ongeveer 30
tor aangespoeld. In de loop van de
dag stierf het dier op de Hoge
Springer Zandplaat. Toen het ka
daver bi-' vloed van de plaat spoel
de, hebben vissers het naar de wal
gesleept en het daar op de slikken
gezet.
De vinder, schipper J. van der
Velde van de Breskens 23, heeft
het dode dier op handslag verkocht
aan prof. dr. L. D. Brongersma, di
recteur van het Rijksmuseum voor
Natuurlijke Historie te Leiden. Voor
welke prijs, wilden beide partijen
geheim houden.
De vis zal voorlopig nog twee da--
gen ter plaatse bezichtigd kunnen
worden. Daarna wordt het dier in
Breskens ontleed en het geraamte
naar Leiden getransporteerd. Voor
het spek van de gestrande potvis
wordt nog een afnemer gezocht.
Visser Van de Velde merkte in
zijn schuit de „Breskens 23" het
spartelend gevaarte als eerste op.
„Aanvankelijk kon ik die vorme
loze massa niet goed „thuisbren
gen"," vertelt hij, „maar toen ik
met mijn boot poolshoogte ging ne
men, kon ik m'n ogen niet geloven.
Even later kwam ook de Java Zee,
waarvan kapitein W. van den
Broecke ue ongewone, j^ebcugstel-
iing voor de zandplaat Tiattopgfe-
merkt. Het dier leefde toen nog.
Toen het zijn strijd 's avonds op
gaf, sleepte men het met een 200
meter lange tros naar rustig water.
Dit moest tegen de stroom in ge
beuren, zodat de reddingsboot voor
enkele tientallen meters sleepwerk
ruim een uur nodig had. Twintig
man sjorden de potvis vervolgens
op het droge. In zijn doodstrijd
maakte hij met zijn vinnen een die
pe kuil in de zandplaat. Gistermor
gen was er door de vloed niet méér
te zien dan een deel van z'n zijkant
en één der vinnen.
Na de kijkdagen zullen vijf me-
dev erkers van het Natuurhistorisch
De aangespoelde potvis.
Het team dat nauw bij de „ber
ging" van de potvis was be
trokken. V.l.n.r.: K. Queke
berghe, machinist van de Java
Zee, prof. Brongersma, W. van
den Broecke, kapitein van de
Java Zee, vinder J. van de
Velde en diens vader.
Museum het kadaver komen slopen,
zoiiat het skelet overblijft. Dit kar
wei zal ongeveer tien dagen in be
slag nemen. Men hoopt de enorme
hoeveelheid spek en vlees te kun
nen verkopen.
Volgens prof. Brongersma is het
best mogelijk, er in huisvlijt mar
garine en traan van te maken. Het
geraamte zal in het museum te Lei
den worden tentoongesteld. Waar
schijnlijk wordt het voor het ver
voer gedemonteerd, maar daarover
zal men nog beslissen.
Voor prof. Brongersma is dit de
derde keer in zijn loopbaan, dat hij
een walvis of potvis krijgt te „ver
werken". Het is volgens hem 33
jaar geleden, dat zo'n enorm dier in
de Nederlandse wateren strandde.
(Van onze redactie buitenland)
HONGKONG Miljoenen jonge
Chinese intellectuelen hebben zich
het afgelopen jaar of .al eerder ge
vestigd op het platteland en in grens
gebieden van China. Dit heeft het
persbureau Nieuw-China bekendge
maakt.
De jongens zijn uit de steden wegge
gaan na het appel op de jongeren van
Mao Tse Toeng. om zich door de plat
telandsbevolking opnieuw te laten
opvoeden. Op deze wijze, aldus het
oersbureau, hebben zij een belang
rijke bijdrage geleverd aan de ver
sterking van de dictatuur van het
proletariaat in de landelijke gebie
den.
BLERlCK In zijn woning in Ble
rick is zondagmiddag tijdens het
douchen de 74-jarige H Roddeman
om het teven gekomen.
Toen de huisgenoten ongerust Wer-
ton over het lange wegblijven van de
nan forceerden zij de deur van de
radkamer en troffen het slachtoffer
aewusteloos aan.
Pogingen om de levensgeesten van
de man weer op te wekken bleken
vergeefs. Bij onderzoek is gebleken,
iat de ventilatie m de door een elek
trische kachel verwarmde badkamer
onvoldoende was, waardoor gebrek
aan zuurstof was o-ntstaan.
(ADVERTENTIE)
Directie en personeel van
wensen u
Maandag 5 januari zal Autor
ma wegens balansopmaak de g
hele dag gesloten zijn. Maar van
af dinsdag wordt het nieuwe b
spaar-jaar bij Autorama onve
minderd voortgezet.
l'ramsingei 74 (hoek Lunetstraa
Breda, Tel 01600-25800.
VERCELLI (Reuter) Vijf men
sen zijn gisteren om het leven geko
men en ongeveer twintig werden
gewond, toen een auto op een begra
fenisstoet in de Italiaanse plaats Ver-
celli inreed.
De omgekomenen zijn een priester,
twee misdienaars, een koster en een
vrouw. Haar zoon was een van de
brandweerlieden, die te hulp werd
geroepen om de gewonden te hel
pen. Zij stierf toen hii haar naar het
ziekenhuis vergezelde.
Volgens de politie is de bestuurder
van de auto. die probeerde te stop
pen.' geslipt en in de stoet terecht
gekomen. Hii raakte eerst de pries
ter. vervolgens de misdienaars en
daarna ongeveer 30 anderen.
Toen de versufte bestuurder uit zijn
auto stapte., werd hij door de men
sen van de stoet fe] aangevallen, ge
schopt. gestompt en gekrabt.
Hij slaagde er evenwel in te ont
snappen en werd later eveneens naar
een ziekenhuis gebracht.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Twee studenten,
beiden verwoede schaakliefheb
bers, beiden studerend in een an
dere Universiteitsstad, hebben het
gepresteerd de PCGD (Postcheque
en Girodienst) als goedkope post
bode te gebruiken. Zij hadden er
een gewoonte van gemaakt schrif
telijk te schaken: om beurten
schreven ze elkaar wat de volgen
de zet in hun schaakpartij zou zijn.
Door hun geringe financiële arm
slag werd het schaken op deze wij
ze wel een dure liefhebberij en
ze gingen zoeken naar een goed
kopere wijze van schriftelijk scha
ken. Die ontdekten ze inderdaad
en sindsdien kost hun schaakpartij
slechts een dubbeltje
Student A. maakte namelijk
naar de girorekening van student
B. een dubbeltje over en schreef
op de achterzijde van zijn giro
oversehrijvingskaart welke zet hij
wenste te doen. Een aantal dagen
later kwam de girokaart via het
PCGD-apparaat bij student B„ die
vervolgens eveneens een dubbeltje
terugstortte op de girorekening
van student A. en op de achter
zijde van zijn girokaart vermeld
de welke zet hij in zijn gedachten
had. Enz., enz., enz. De studenten
zijn nu intens gelukkig want ze
kunnen eindeloos schaken voor
dat ene dubbeltje, dat alsmaar via
de PCGD heen en weer gaat. Wal
je noemt een stuk goedkoper dan
de PTT, die voor het bezorgen
van een briefkaart toch nog 20
centen vraagt. Het duurt alleen
wat langer.
In de toekomst, als de automa
tisering bij de PCGD nog verder
is voortgeschreden en er nauwe
lijks meer een mensenhand (pons
typiste) gemoeid is bij het voede
ren van de computer, dan zullen
dergelijke grapjes nog gemakke
lijker kunnen worden uitgehaald.
Wellicht wordt de PCGD nog wel
eens een 'geduchte concurrent van
de PTT, of er zal zeer intensief
gestudeerd moeten worden om
een systeem te vinden dat het ge
bruiken van de PCGD voor doel
einden, waarvoor deze instelling
niet is ingesteld, moet voorkomen.
(Van onze speciale verslaggever)
NOORDWIJKERHOUT Opnieuw heeft kardinaal Alfrink er voor
gepleit, ie spanningen, die^-kunnen ontstaan tussen het legitieme
verlange». naar de eigen aard van de plaatselijke kerk en de even
legitieme wil om de eenheid van de wereldkerk te beveiligen, te ver
werken in een geduldige dialoog".
Hij deed dit zondagavond hij de opening van de vijfde voltallige zitting
van het pastoraal concilie te Noordwijkcrhout. Deze vergadering is niet
alleen in Nederland maar ook elders in de wereld met veel spanning en
gemengde gevoelens tegemoet gezien, omdat zij handelt over de problema
tiek van priesters en religieuzen, twee kerngroepen in de kerk. Een van
de meest in het oog springende onderdelen van deze problematiek vormt
het celibaatsvraagstuk: zal de Nederlandse kerkprovincie dezer dagen de
weg vrij maken voor de gehuwde priester?
De vertegenwoordiger van Rome in
Nederland mgr. Fetici zal deze zitting
van het pastoraal concilie niet bij
wonen, ondanks herhaalde verzoeken
in deze richting door kardinaal Al
frink aan de nuntius zelf en aan
Rome gericht. „Ik kan u verzekeren,"
aldus kardinaal Alfrink tot de con
cilie-deelnemers „dat ik de laatste
dagen alle pogingen heb gedaan om
de nog resterende misverstanden
rond ons pastoraal concilie uit de
weg te ruimen."
Paus Paulus persoonlijk heeft za
terdag aan de kardinaal laten weten,
dat hij het beraad intens volgt.
Voor de steliingname van de bis
schoppen aan het begin van deze vijf
de zitting, verwees kardinaal Alfrink
naar de bisschoppelijke brief, die
zondagmorgen in de kerken is voor
gelezen. Daarin schTeven de bisschop
pen, dat zij, na het beraad in Noord-
wijkerhout, de maatregelen zullen
nemen, die nodig blijken om „de
ambtsbediening en het religieuze le
ven in de kerk echt te laten func
tioneren."
Deze maatregelen kunnen tot span
ningen leiden met de wereldkerk en
met haar centrum in Rome. „Wij zul
len deze spanning, die zulk een ver
scheidenheid van kerk-zijn teweeg
kan brengen ten opzichte van de
door Christus gewilde eenheid aan
moeten en er mee moetpn leven, juist
om deze eenheid echt en levend te
houden," aldus kardinaal Alfrink. En
hij vervolgde: „Wij geloven allemaal
en ik bedoel: wij geloven
dat de verbondenheid met de we
reldkerk behoort tot de volle werke
lijkheid van het christen-zijn. Die
verbondenheid ligt enerzijds in de
solidariteit met alle medechristenen,
anderzijds ook in de organisatorische
verbondenheid met het wereldepisco
paat en met het hoofd er van, de
paus".
Het gaat bij het pastoraal concilie
om de toepassing van de beginselen
van het tweede Vaticaans Concilie en
van de twee bisschoppensynodes.
Enerzijds betekent dit, „dat wij dit
steeds willen doen in collegialiteit
met de wereldkerk, anderzijds zijn
de bisschoppen," aldus de kardinaal,
zich voortdurend bewust, „dat zij
krachtens hetzelfde Vaticaans Con
cilie een eigen verantwoordelijkheid
hebben voor de kerk in Nederland."
De bisschoppen zullen alles doen om
de dialoog open te houden, maar te
vens niet aflaten begrip te vragen
voor de eigen situatie van de kerk
in Nederland. Zij willen het conflict
niet uit de weg gaan omdat het een
positieve uitwerking kan hebben op
de ontwikkeling en rijping van de
gemeenschap. „Maar wij weten ook,"
aldus kardinaal Alfrink. „dat een
conflict alleen vruchtbaar kan zijn
als het die gemeenschap en die ver
bondenheid niet verbreekt men
mag geen conflict riskeren, tenzij
men bij de wederpartij en vooral ook
in het eigen hart zulk een sterke
verbondenheid erkent, dat de ge
meenschap er door niet vernield maar
gelouterd wordt."
(Vervolg op pag. 3)
NOORDWIJKERHOUT (A.N.
P.) Kardinaal Alfrink heeft
bij de opening van het pastoraal
concilie meegedeeld dat gister
middag boven het bisschoppelijk
paleis in Utrecht een reclame
vliegtuigje heeft rondgecirkeld
met de volgende woorden op de
sleep: „Eenheid met Rome".
De kardinaal zei onder gelach
van de aanwezigen dat men
kennelijk zijn aartsbisschop na
al die jaren nog niet kent. Hij
voegde eraan toe dat het geld
voor de rondvlucht, wat hem be
trof, beter aan de kinderen in
Biafra geschonken had kunnen
worden. „Maar", aldus de kardi
naal, „misschien was deze slag
zin bedoeld voor de Raad van
Kerken, die enkele huizen van
mijn paleis zetelt".
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister B. Rool-
vink (Sociale Zaken) zal vanmiddag
reeds een gesprek hebben met de
vertegenwoordigers van partijen bij
de eind vorig jaar voor 1970 en 1971
afgesloten c.a.o. voor de groot-me-
taal.
De ministerraad heeft het initia
tief tot deze bespreking genomen na
dat hij zich vorige week over deze
c.a.o. had beraden. Het kabinet was
een aantal punten niet helemaal dui
delijk en wilde hierover opheldering
voordat het zijn standpunt over de
toelaatbaarheid wenste ,te bepalen.
De beslissing moet uitenijk over een
week worden genomen.
Het grote probleem bij deze me-
taal-c a.o. is de z.g. indexeringsclau
sule. die erop neerkomt dat de loons
verhoging regelmatig zal worden
aangepast aan de verhoging van de
kosten van levensonderhoud. Het ka
binet zou hieraan wellicht niet zo
zwaar tillen als deze procedure tot
één jaar werd beperkt Maar in het
contract is deze regeling voor twee
'aar voorzien. En de vrees leeft dat
de periodieke aanpassing ook daarna
systeem -zal worden De z.g glijdende
loonsverhoging houdt de mogelijk
heid van inflatiebevordering in. Ook
'nrtw de wijze van indexering een
probleem Toepassing van de be
staande C B S -prijsindexering houdt
in dat ook belastingverzwaring tot
looncompensatie zou leiden, terwijl
eventuele belastingverzwaring juist
dienst om een deel van het particu
liere inkomen over te dragen naar
het collectieve inkomen, t.w. naar
het inkomen van de staat.
HAMBURG (DPA) - Een kleine
zwarte poedel heeft een uur lang het
schema van de treinen der onder
grondse in Hamburg in de war ge
gooid het dier was in de nacht van
zaterdag op zondag aan zijn baas ont
snapt en rende over de sporen heen
en weer. De bestuurders van de trei
nen hadden opdracht langzaam te rij
den en naai de vluchteling uit te kij
ken, die, na een uur volkomen uitge
put, zich eindelijk liet vangen.
ELF MENSEN kwamen gistermorgen
om het leven en 15 werden gewond
bij een spoorwegongeluk in Bulgarije
De expressetrein uit Sofia botste in
dichte mist op een goederentrein.
PARIJS (Reuter) Ge
neraal Fernand Gambiez,
een vooraanstaand militair
deskundige heeft in 't tijd
schrift voor nationale de
fensie, een uitgave van het
Franse ministerie van de
fensie. met nadruk gewaar
schuwd voor de mogelijke
ontwikkeling van een nieu
we waterstofbom.
De kosten daarvan zullen
zo laag zijn dat vele lan
den haar zullen kunnen
maken waardoor de kans
op een kernoorlog sterk
zal toenemen.
Generaal Gambiez zegt dat
de bom, die een bijna on
beperkte vernietigende
kracht kan hebben, tot ont
ploffing zal wordei. ge
bracht met behulp van een
laserstraal, een lichtstraal
van enorme concentratie.
De omslachtige en kost
bare manier om uranium
235 de brandstof voor
kernbommen te produ
ceren zal dan niet meer
nodig zijn.
Het materiaal om krach
tige laserstralen te produ
ceren is nu nog te log en
ingewikkeld om- deel uit
te maken van de waterstof
bom Maar. aldus de gene
raal. de langs chemische
weg geproduceerde laser
straal. waar nu nog aan ge
werkt wordt, kan de op
'ossing brengen.
Krijgt men dit onder de
knie. dan komt de ver
vaardiging van de water
stofbom binnen het finan-
"iële bereik van eik land
dat bekwame technici
beschikt.
Dan zal ook het op angst
en wederzijdse afschrik
king gebaseerde machts
evenwicht van de grote
kernwapens bezittende mo
gendheden verstoord wor
den. De mini-H-bom zal
van een onderzeeboot of
treiler gelanceerd kunnen
worden voor de kust van
een land en een catastro
fale vloedgolf kunnen ver
oorzaken. Op die manier
zal elk klein land, zelfs
een onderontwikkeld, een
kernoorlog kunnen ontke
tenen, aldus generaal Gam
biez.
