Bevrijding Zeeland stijlvol
in Middelburg herdacht
Verkeersrotonde groeit
Sluiskil heeft zijn
nieuwe gildehuis
Goes wil inspraak bij
industrieën
NIEUWE POST VOOR RIJKSPOLITIE
vestiging
HET
BRABANTS
ORKEST
KOM ZIEN WAT MODE IS
EN MODE WORDT BIJ
P M vein de Walle
HULST Ml
IIIIIII
r
Forum plaatselijke
vakcentrales
Wat en waar
VANDAAG
MORGEN
PROF. DR. L. DE JONG: BOMBARDEREN VAN
WESTKAPPELSE ZEEDIJK WAS NOODZAAK
Terneuzen
Axel
Maxi-mini
geopend
in Hulst
Geen kreten
Monument van 30.000 vrijwillige uren
Ongelooflijk
Zinnebeeld
Geslaagde preek
Gebouw
DE VRIJE ZEEUW
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Is het bombar
dement van de Westkapelse zee
dijk en het onder water zetten
van Walcheren tijdens de Twee
de Wereldoorlog, uitvloeisel van
een besluit van de Canadese le
gerleiding en goedgekeurd door
de generaals Montgomery en
Eisenhower, een uit militair oog
punt verantwoorde operatie ge
weest? Deze vraag kan, in het
licht van alles wat thans hekend
is, volgens prof. dr. L. de Jong,
directeur van het Rijksinstituut
voor Oorlogsdocumentatie te Am
sterdam, bevestigend worden be
antwoord.
Prof. De Jong zei dit in een rede,
die hij zaterdagmorgen uitsprak tij
dens een bijeenkomst in de Nieuwe
Kerk te Middelburg, waarbij ook ko
ningin Juliana en minister-president
P. de Jong, de commissaris van de
koningin in Zeeland, mr. J. van kart-
sen en vele andere autoriteiten aan
wezig waren, ter gelegenheid van de
herdenking dat 25 jaar geleden het
grootste deel van de provincie Zee
land werd bevrijd.
Vertegenwoordigers van diverse
groeperingen, die zich in de oorlogs
tijd verdienstelijk hebben gemaakt in
hun strijd tegen de Duitse machtheb
bers, waren naar de Zeeuwse hoofd
stad gekomen om de herdenkings-
plechtigheden en feestelijkheden,
die groots waren opgezet, mee te
maken. De publieke belangstelling
was vrij groot. Opvallend was wel,
dat alleen van de openbare gebouwen
de nationale vlag wapperde
Voorafgaande aan de bijeenkomst
in de Nieuwe Kerk waren de buiten
landse gasten door de commissaris
van de koningin, mr. J. van Aartsen
in de Schouwburg van Middelburg
ontvangen. Vervolgens werden kran
sen gelegd bij het monument voor
het vierde commando op „het eiland"
te Vlissingen en bij het monument
op de Zeedijk van Westkapelle. De
Britten brachten ook een bezoek aan
Baarland, Zoutelande, en Veere. Na
de aankomst van de koningin in Mid
delburg, werd een krans gelegd op
het graf van jhr. mr. A. F. C. de
Casembroot op het kerkhof te Ga-
pinge. Dit werd gedaan door een de
legatie van de voormalige 52,nd Low
land Division.
Alvorens prof. De Jong in die Nieu
we Kerk zijn rede begon, zei de com
missaris van de koningin in een toe
spraak: „In de afgelopen 25 jaar",
aldus de heer Van Aartsen, „is niet
alleen een volledig herstel bereikt,
maar is onze provincie ook tot nieuwe
bloei gekomen. Nieuwe toekomstmo
gelijkheden zijn voor Zeeland open
gelegd, zij het dan na zwaar te zijn
geteisterd door oorlogshandelingen
en watersnood."
Vier weken na het bombarderen
van de Westkappelsezeedijk voer het
eerste gerilUeejds convooi de ha
ven van Antwerpen binnen. Pas toen
die haven in gebruik was genomen,
•Idus prof. De Jong in zijn rede,
ond de bevoorrading van de geal-
.eerde legers op ee.n hechte basis.
Had die basis in december ontbro
ken, dan zouden de gevolgen van
Hitler's Ardennen-offensief kort "oor
Kerstmis ingezet, vermoedelijk heel
wat ernstiger geweest zijn. Wat er
toen even uit zag als een catastrofe,
bleef beperkt tot een tegenslag. Had
de catastrofe zich voorgedaan, dan
zouden de consequenties voor de nog
door Duitsland bezette gebieden met
inbegrip van de provincies benoorden
de rivieren onafzienbaar zijn ge
worden. Het is die overweging, die
ons thans het onder water zetten
van Walcheren kan doen bestempelen
als een bittere noodzaak- Bitter,
maar noodzaak."
„Hebben wij, zo vragen sommigen
zich af, voor de vrijheid van gods
dienst gestreden om een kerkgebouw
te zien gebruiken voor een huldiging,
die dwars tegen onze normen ingaat?
Hebben wij gestreden voor de vrij
heid van onderwijs om een deel van
onze universiteiten en hogescholen
zich te zien ontwikkelen tot centra
van debatten, waar het intolerant
extremisme van de en? dag plaats
maakt voor een nog intoleranter, nog
extremer extremisme op de volgen
de?"
„Ik zou willen antwoorden: ja
juist daar ging het om. Het ging er
om, dat ons volk weer in vrijheid
zichzelf kon zijn," aldus Prof. de
Jong.
Na de kranslegging begaf koningin
Juliana, vergezeld van de commissa
ris van de koningin, mr. J. van Aart
sen, burgemeester mr. J. Drijber, en
genodigden, zich naar het stadhuis,
waar zii 'n bezoek bracht aan de ten
toonstelling „Vijfentwintig jaar Zee
land", die is ingericht in de Vlees
hal van het stadhuis. Hier werden
de organisatoren van de tentoonstel
ling, Nico van de Boezem en F. Buijs
en enige leden van het voormalige
verzet, onder wie de oud-burgemees
ter van Middelburg, mr. J. van der
Weel, aan de koningin voorgesteld.
Voor haar vertrek uit Middelburg
om vijf uur, sloeg koningin Juliana
een uur lang een show gade van de
Schotse band Pipes and Drums of
(ADVERTENTIE)
Gentsestraat
(Van onze correspondent)
GOES In de Prins van Oranje
te Goes werd door de drie plaat
selijke vakcentrales een forum
avond gehouden. De belangstel
ling hiervoor was groot. Doel
was ten aanzien van eventueel
voorkomende moeilijkheden in
de nieuw te vormen gemeente
Nieuw-Goes, gezamenlijk als vak
centrales een eensluidend stand
punt te kunnen innemen.
Algemeen bestaat de mening, dat
de bevolking van Walcheren, doch te
vens die van Zuid-Beveland, bij de
de groot-industrie een vinger in de
pap dient te hebben. Burgemeester
mr. F.G.A. Huber van Goes, wees
er op, dat dit in Amsterdam t.a.v
de vestiging van de Pechiney het ge
val is geweest. Hij laakte de manier
waarop de vestiging van een indus
trie als de onderhavige heeft plaats
gevonden. De heer A.P. Bos, direc
teur van het G.A.B. te Goes, bepleit
te de noodzaak om te komen tot in
dustrievestiging in Zeeland, daar er
thans nog tal van mensen vanuit
Zeeland verplicht zijn te pendelen
naar Noord-Brabant. Niettemin ver
keerde ook hij in de mening, dat pen
delen toch nog de voorkeur heeft bo
ven het leven in een door giftige
stoffen bedorven lucht. Men dient
t.a.v. de vestigingseisen diligent te
zijn. De heer Van Loo had Pechiney
liever in Ossenisse gezien. Hij zei dit
in verband met het feit, dat Zuid-Be
veland, met zijn diverse boomgaar
den, de mettertijd door de alumini-
umfabriek uitbrakende fluor geens
zins kan gebruiken. Bij velen leef
de de angst, dat luchtverontreiniging
de ondergang van de mens bewerk
stelligt, a] meende het forumlid P.
Nieuwenhuijze, districtsbestuurder
van de Christelijke Bond voor Over
heidspersoneel, een oplossing te heb
ben gevonden door b.v. het creëren
van groenstroken tussen Pechiney en
de woonkernen.
Burgemeester mr. Huber achtte
een goede openbare verbinding tus
sen de zes woonkernen die de ge
meente Nieuw-Goes gaan uitmaken
van primair belang. Hij wees op het
feit, dat de nieuwe gemeente Kat-
tenidijke, zoals thans het geval is, niet
verstoken kan en mag blijven van
openbaar vervoer. Ook het ophalen
van het huisvuil kwam nog ter spra
ke. Het was de huidige burgemees
ter van 's Heer Arendskerke, D. Ver
met, die aan plastic zakken de voor
keur gaf. Hij vond dit een ideaal
systeem.
Pijnlijk was de vraag, die gesteld
werd t.a.v. van het jeugdbeleid te
Goes. Burgemeester mr. Huber wist
hier kennelijk niet goed weg mee-
Hij gaf toe, dat het een probleem
is, dat juist ontstaat, doordat zowel
van de zijde van de overheid als van
de jeugd zelf geen directe concrete
plannen ter realisering worden
voorgelegd. Men is als het ware in
een vacuum geraakt.
Hij vertelde t.a.v. de gebouwen van
het „Schuttershof", dat een commis
sie is belast te zoeken naar de ma
nierwaarop dit gebouw zo doeltref
fend mogelijk voor gebruik door de
jeugd kan worden benut.
Er was in het forum geen verte-
de „Club van Acht", de groep van
acht Middenzeeuwse grote werkge
vers. Er viel een zekere angst bij de
aanwezigen te bespeuren, dat met de
ze groep in de toekomst wel eens
moeilijkheden kunnen ontstaan. Hun
plannen gaan direct in tegen de op
zet van een regionale raad voor ar
beidsvoorziening.
(ADVERTENTIE)
donderdag 6 november 20.15 uur I
2e abonnementsconcert serie A
werken van: janacek.glazounov,
mendelssohn, r.strauss
het turfschip breda
M m 4
TONEEL, FILM, CONCERTEN ENZ.
HULST
Bioscoopgebouw 20 uur
Rosemary's baby, 18 j.
OOSTBURG
Ledel 20 uur
Als adelaars vielen ze aan, 14 j.
TERNEUZEN
Luxor 20 uur
Fotomodellen voor Marokko, 14 j.
TENTOONSTELLINGEN
GOES
Weeshuis, Singelstraat 10-12, 14-17
en 19-21 uur Tentoonstelling wo
nen en recreëren in Nieuw Goes
(t.m. 8 nov.)
TONEEL, FILM, CONCERTEN ENZ.
OOSTBPRG
Ledel 20 uur
Als adelaars vielen ze aan, 14 j.
TERNEUZEN
Luxor 20 uur
Fotomodellen voor Marokko, 14 j.
TENTOONSTELLINGEN
GOES
Weeshuis, Singelstraat 10-12, 14-17
en 19-21 uur Tentoonstelling wo
nen en recreëren in Nieuw GoeS
(t.m. 8 nov.)
Opg. voor deze rubriek tel. 01180
7438 of Postbus 116 in Middelburg
De koningin, tijdens de herdenking
van de bevrijding van Zeeland, in de
straten van Middelburg. Links mr. J.
van Aartsen en rechts mr. J. Drijber.
1st Bn. The Royal Scots, en van de
Engelse Royal Marine Band.
Het stadhuis was bijna te klein om
de gasten voor de receptie, gegeven
door het provinciaal bestuur en de
gemeenten Middelburg en Vlissingen
te bergen.
Tijdens een maaltijd in het Schel-
dekwartie.r te Vlissingen kregen alle
oud-strijders die betrokken zijn ge
weest bij de bevrijding van Walche
ren, en het provinciaal bestuur een
herinn-eringsplaquette aangeboden.
(Van onze correspondent)
AXEL Zaterdagmorgen om
streeks vier uur werd de familie A.
v. d. B. in de Prins Hendrikstraat
in Axel wakker door een ongewoon
geluid in de woning. Op de overloop
trof men een vreemde aan. Men
trachtte hem staande te houden,
maar dat lukte niet. De man vlucht
te naar beneden en wist door een
eerder vernielde ruit in de bijkeuken
te ontkomen. Men kon een vaag
signalement geven en had gehoord dat
hij een Duits accent had. Later op
de dag kon de rijkspolitie in Axel de
Duitser W, I. E. P. uit Hockenheim,
die in Axel in pension is, aanhouden
als vermoedelijke dader. Hij is in
arrest gesteld. De waardevolle pa
pieren, die de verdachte ontvreemd
had en op zijn vlucht had verloren,
zijn bij de woning van V. d. B. te
ruggevonden.
Ouderavond Een groot aantal
ouders van kinderen, die de kleuter
school De Springplank aan de Oran
jestraat bezoeken, maakte van de
gelegenheid gebruik om het werk
van hun kinderen te bekijken. Al
hetgeen de kleuters hadden getekend
en gemaakt stond in het teken van
de herfst. Het was voor de eerste
keer dat op deze school van de ge
bruikelijke ouderavonden werd afge
weken. De reacties van de ouders
over deze wijze van inlichten was
zeer positief.
Ballonnenjacht Een van de ac
tiviteiten tijdens de kindervakantie-
week deze zomer, waaraan 300 leer
lingen van de Terneuzense lagere
scholen deelnamen, was een ballon
wedstrijd. Thans werd de uitslag be
kend gemaakt. De eerste prijs was
voor Ellen van Lare. Haar ballon
werd in Bambrugge (België), op
een afstand va.n 46 km teruggevon
den. De tweede prijs was voor Bob
van Laere, wiens ballon in Aarden
burg (27,50 km) landde. De derde
prijs ging naar Truus Smilde. Haar
ballon landde in Waarschoot (Bel
gië), een afstand van 26 km.
Bromfietsongeval J. L. B. uit
Zaamslag viel met zijn bromfiets op
de Nieuwendijk. Hij werd hierbij zo
ernstig gewond, dat dokter Schilt-
man hem per ambulance naar het
ziekenhuis in Terneuzen heeft laten
brengen.
Ongeval Het vijfjarig jongetje
J. F. uit Koewacht liep op de Markt
in Axel plotseling vanaf het trottoir
de rijbaan op. Hij kwam onder de
bromfiets van C. B. uit Axel. Het
jongetje is naar het ziekenhuis in
Sluiskil vervoerd voor nader onder
zoek.
(Van onze correspondent)
HULSTTe Hulst is in Galerie
Boekhandel P. van Geyt een grote
schilderijenexpositie, genaamd „Ma-
xi-Mini" van Nederlandse en Bel
gische kunstenaars, geopend. De ten
toonstelling werd ingeleid door A. L.
Borst uit Middelburg, directeur van
de Zeeuwse culturele raad.
Hij wees op de voortreffelijke rol
van de heer Van Geyt, bijgestaan
door diens echtgenote, in de cultuur
spreiding in het bijzonder in de cul
turele uitwisseling tussen Nederland
en België.
Met deze expositie „Maxi-Mini" en
eerder „Koopjes in kunst" weerlegde
de heer Van Geyt de befaamde ver
ontschuldigingen om geen echte kunst
te kopen, nl. „het is te duur en ik
hieb geen plaats om het op te han
gen."
De heer Borst zou ook graag de be
kende kopersreductie voor buitenlan
ders zien gelden (b.v. Belgen). Dit
zou de verkoop stimuleren. De kun
stenaars hebben dan een groter af
zetgebied en bovendien zou men
ernst gaan maken met de culturele
uitwisseling.
Voor deze officiële opening^ be
stond een zeer grote belangstelling.
In Terneuzen-Zuid maakt men met
de aanleg van de nieuwe verkeers-
rotonde goede vorderingen. Op het
ogenblik is men bezig het wegdek te
voorzien van een asfaltlaag. De ro
tonde zal ondermeer aansluiting ge
ven op nieuwe wegen naar de Kats-
polderdijk en het kruispunt bij St.-
Anna. Inmiddels is ook een begin ge
maakt met het opbreken van een ge
deelte van de Oudelandseweg, dat
door de nieuwe rotonde overbodig
is geworden.
maand officieel zal worden ge
opend.
Het nieuwe bureau, dat wordt ge
bouwd in opdracht van rijksgebou
wendienst, is modern opgezet en
omvat twee woningen en een kan
toor.
Het werd ontworpen door het ar
chitectenbureau Ir. Lunning-Prak
te Rotterdam, terwijl het werk
wordt uitgevoerd door aannemers
bedrijf L. van de Walle uit Hulst.
De bouwkosten bedragen f 160.000.
Burgemeester J. C- Aschoff, die tij
dens de werkzaamheden verschillen
de malen op bezoek is geweest, wens
te Sluiskil geluk met dit nieuwe ge
meenschapsgebouw en gaf onver
bloemd uitdrukking aan zijn grote be-
VOGELWAARDE Verwacht
wordt dat het nieuwe bureau van
de rijkspolitie, post Stopepldijk, dat
staat in het bestemmingsplan Vo
gelwaarde, over ongeveer een
(Van onze correspondent)
SLUISKIL De oudste inwoner
van Sluiskil, de heer Peet Willems
(95) heeft, gezeten in zijn rolstoel,
tezamen met een van de jongste
Sluiskillenaren, de vierjarige Sonja
de Waal, zaterdagnamiddag de offi
ciële opening verricht van het (ver
nieuwde Gildehuis aan de Gildestraat.
Dit gebeurde in aanwezigheid van al
len, die aan de totstandkoming hun
medewerking hebben gegeven, burge
meester en mevrouw Aschoff van
Terneuzen, de wethouders M. de Vos
(openbare werken) en F. Berbers
(onderwijs en culturele zaken), de
gemeentesecretaris de heer A. van
Pagee, de vroegere pastoor, pater
Paulinus een aantal genodigden en
onder de forse vrolijke tonen van
drumband en fanfare „Sluiskil".
Wat in Sluiskil tot stand werd ge
bracht grenst aan het ongelooflijke.
Dit kon men in de verschillende toe
spraken duidelijk beluisteren, maar
men was trots op het feit dat twee
honderd inwoners van Sluiskil, man
nen en vrouwen, in de leeftijd van 14
tot 74 jaar meer dan twee jaar heb
ben gewerkt, (ongeveer 30.000 uren)
eer het zover was, dan op het bijzon
der fraaie gebouw, waarop iedere ge
meente met recht trots zou kunnen
zijn.
Pater Ernestus, de grote promo
tor, gaf in zijn openingswoord, waar
in grote dankbaarheid doorklonk, een
uitleg over de naam „Gildehuis" het
betekent G(un) I(eder) Levens
vreugde) D(oor) E(endracht). Dat
„Peet" Willems, de oudste en Sonja
de Waal (een van de jongsten) de
openingsplechtigheid verrichten, zag
pater Ernestus als 'n teken van 't feit,
dat dit gebouw voor ieder open staat.
Hij dankte, behalve de ongeveer
200 werkers en werksters, ook
pater Paulinus, die van zijn nieuwe
standplaats voor deze gelegenheid
naar Sluiskil gekomen was, voor het
moeizame voorbereidend werk en pa
ter Barnabas voor ..het uitvinden"
van de naam. „Ik kan er niet aan be
ginnen om alle namen te noemen,
want dan zou.ik ook de mensen moe
ten noemen, die een renteloos voor
schot gaven van f 20.000,- en die een
gift schonken van f 5.000,-, de bedrij
ven in en buiten Sluiskil, het zieken
huis, de leveranciers, die de materia
len voor inkoopsprijs en soms nog
minder leverden, maar de aannemer
Ben de Waal, kan ik niet verzwijgen.
Elke dag stond zijn jeep hier in de
straat. Hij heeft een gouden jeep ver
diend", zo zei pater Ernestus vol
dankbaarheid. Tenslotte zei de voor
zitter van de stichting te hopen dat
nu 'n team van leidsters en leiders 't
werk, dat de Sluiskillenaren zo prach
tig hebben voltooid, zal voortzetten.
wondering. „Hier klonken geen slo
gans, geen kreten of mooie theorie-
en, maar hier hebben de bewoners
van Sluiskil laten zien waar toe zij
in staat zijn". De burgemeester durf
de dit als voorbeeld voor veel ge
meenten in Nederland te stellen.
De penningmeester van het bouw-
comité, de heer P. Luycks, die de
sprekers inleidde, noemde de vorige
pastoor van Sluiksil. pater Paulinus,
de grondlegger van het nieuwe ge
bouw. „In 1963 zijn wij met de moei
zame besprekingen begonnen, want 't
oude gebouw voldeed niet meer",
zo zei deze. „Zakelijk gezien was 't
een krankzinnige gedachte en wij zijn
dan ook drie jaar „zakelijk" bezig
geweest. Ik heb toen geleerd dat je
vooral niet te zakelijk moet zijn. Men
wordt bijna nooit teleurgesteld als
men vertrouwen aan iemand geeft.
Toen kwam mijn nieuwe kapelaan,
die er meteen tegenaan ging staan.
Vanaf dat ogenblik, hoewel het niet
altijd van e enleien dakje is gegaan,
gaf ieder zijn persoonlijke inzet.
Ik hoop dat Sluiskil nooit verzake
lijkt", zo besloot hij zijn gelukwens.
De nieuwe pastoor van Sluiskil, pater
Ignatius, zei dat hij niet wist wat hem
overkwam, toen hij „nieuw" in Sluis
kil kwam.
Meer dan ooit tevoren was de ou
de, vitale heer H. Colsen trots op
„zijn" Sluiskil en op pater Ernestus.
„Ik heb ou 's morgens om half zeven
in de kruiwagen zien lopen, om zeven
uur most ou de mis doen en nog pre
ken ook- Ik docht, die e zijn preek
vast in de kruiwagen lopen leren",
zei de heer Colsen.
Rond dertigduizend manuren, waar
in werd getimmerd, gemetseld en ge
schilderd, gestucadoord, elektriciteit
en centrale verwarming werd aange
legd, heeft een gebouw opgeleverd,
met een zaal voor 200 personen, een
keukentje, garderobe, met biljart, 'n
vergaderkamer waarin tientallen fo
to's van „de arbeiders aan het werk",
en met een parachtige donkerhouten
betimmering, een fraai en ruim to
neel en twee kleedkamers, die als er-
gaderkamer te gebruiken zijn, toilet
ten en aan de ingang een fraai, door
Alex Bruis vervaardigd tableau in ni-
tonsteen, waarop met eindeloos ge
duld en veel goede smaak, verschil
lende vormen van cultuur zijn uitge
beeld.
