Minister Schut over concentraties
in waterweggebied
wajang
87
Dr. RANDALL'S
REPUTATIE
BEVOLKING ZAL ER IN HET JAAR
2000 VERDUBBELD ZIJN
„Tot deltagebied behoren ook de
havens Amsterdam enDelfziil"
V.N.-BEMIDDELAAR JARRING
TERUG NAAR MOSKOU
(Nog) geen oplossing voor
midden-oosten
nuL
cent
BEJAARDENTEHUIZEN EEN SOORT
GETTO?
Particulier initiatief op de helling
zetten
Pagina I
DE VRIJE ZEEUW
Vrijdag 10 oktober 1969
De balans
Water en lucht
Extra-uitkering
voor Westduits
overheids
personeel
Wrede nonnen
En Terneuzen??
Spaarbekkens
Weggelopen
17-jarig meisje
werd ernstig
mishandeld
Afwachten
plantenmargarine
Ambassadeurs
Postzegels Suriname
50 jaar internationale arbeidsorganisatie
Deens motorschip
gezonken
Eerst de
financiering
Tien miljoen.
Verzuiling
HOOFDPIJN poeders
KIESPIJN poeders
HOEST poeders werken
GRIEP poeders verrsssend
Betogers
in Chicago slaags
met de politie
Stopteken wordt
achthoekig
Explosie aan boord van Britse tankers
vier gewonden
Verzetsstrijders
actief in Uruguay
De minister v>n volkshuisves
ting, Ir. W. F. Schut, zegt heel
erg on te zien teeen r -« verde
re concentratie van activiteiten
in het Waterweggebied, met na
me wanneer deze met een aan
zienlijke uitbreiding van het
aantal arbeidsnlaatsen gepaard
zou gaan. De Rotterdamse rap
porten gaan hier van uit en in
dien de ramingen in het rap
port-Van Tilburg juist zouden
zijn, zou de bevolking in het
Waterweggebied tussen nu en
1990 met 75 procent toenemen.
Stelt men het landelijk groei
percentage van 30 procent daar
naast, dan behoeft het geen be
toog, dat deze consequentie van
de Rotterdamse plannen duide
lijk in strijd is met een der
hoofdlijnen van het nationale
ruimtelijke beleid, te weten 'n
betere spreiding van bevolking
en werkgelegenheid over ons
land.
De bewindsman heeft dit don
derdag in Breda gezegd, waar
voor de afdeling Zuid-Holland,
Zeeland en Noord-Brabant van
de verenging van Nederlandse
gemeenten een „deltadag" werd
gehouden.
De minister heeft de balans
opgemaakt van de huidige stand
van zaken en getracht de aanwe
zigen te betrekken in de pro
blemen, waarvoor de regering
thans staat.
Ir. Schut zei, dat uit zijn uit
spraken niet de conclusie moet
worden getrokken dat geen ver
dere uitbreiding van de zeeha
venactiviteiten en zeehavenin
dustrieën in het Waterwegge
bied aanvaardbaar zou zijn. Van
de unieke positie, die Rotterdam
in de rij der nationale en inter
nationale zeehavens bezit, zal
ook in de toekomst profijt moe
ten worden getrokken, vooral
wat betreft de ontvangst van
schepen met grote diepgang, de
overslagcapaciteit en de grote
industrieën.
Zeehavenactiviteiten en indu
striële ontwikkelingen, die niet
aan zeer diep vaarwater en/of
agglomeraties zijn gebonden,
zullen in de regel naar andere
havens moeten worden afge
leid.
Volgens de minister rijst de
vraag of een verdere concen
tratie van activiteiten in het
Waterweggebied niet een te
ernstige ingreep zal vormen in
de ruimtelijks structuur en een
zodanige belasting van het mi-
Alle ambtenaren en beambten
in dienst van de Westduitse fede
rale overheid en van de deelsta
ten krijgen voor dit jaar een
extra-uitkering van 300 mark,
dit in navolging van het gemeen-
tepersoneel.
De toeslag wordt gegeven in
afwachting van de onderhande
lingen over de salarissen voor
het volgend jaar. Met de uit
kering aan de ruim 650.000 amb
tenaren en beambten is een be
drag van een miljard mark ge
moeid. De uitkering aan het ge-
meentepersoneel kost ongeveer
hetzelfde. Van de bijna twee
miljard mark vloeit een deel via
de belastingen en door de te ver
wachten toeneming van de con
sumptie terug in de overheids
kas.
Een moeder-overste en nog
een non zijn uit een weeshuis
in Arbus op West-Sicilië ver
wijderd nadat vast was komen
te staan dat zij de aan hun zor
gen toevertrouwde weesjes veel
te streng hadden gestraft en
niet genoeg te eten hadden ge
geven. In Cagliari is bekend ge
maakt dat er ook onderzoeken
worden ingesteld naar de toe
standen in andere weeshuizen
in het westen van Sicilië.
Het toezicht op weeshuizen
en andere tehuizen voor kinde
ren is strenger geworden na het
bekendworden van de schande
lijke behandeling die achterlij
ke kinderen hebben moeten on
dergaan in een tehuis te Grot-
taferta bij Rome.
Deze zomer kwam aan het
licht dat de kleintjes werden
vastgeketend aan hun bedje,
vaak werden afgeranseld en be
spoten met koud water en veel
te weinig eten kregen. Tien kin
deren uit dit tehuis zouden aan
de gevolgen van deze behan
deling bezweken zijn.
lieu, dat de grens van het aan
vaardbare zal worden over
schreden, waarbij de minister
dacht aan het woonkbmaat en
aan het natuurlijke milieu. Met
het oog op de bescherming daar
van zullen ook zonder extra im
pulsen scherpe eisen moeten
worden gesteld ten aanzien van
de beperking van water-, bo
dem- en luchtverontreiniging.
De richting voor het beleid
in de komende jaren is in grote
lijnen bepaald. De regering
wenst vast te houden aan de
demarcatielijn voor de kust van
Voorne en wijst een zeehaven
ontwikkeling op Voorne-Putten
en een zeevaartkanaal door de
Hoekse waard van de hand.
Anderzijds is wellicht een ge
ringe uitbreiding van de Maas
vlakte te overwegen teneinde
in de toenemende vraag naar
accommodatie voor diepsteken
de schepen te voorzien, aldus
ir. Schut.
Niet uit het oog mag worden
verloren, dat het deltagebied
ook de havens van Amsterdam
en Antwerpen telt, waarbij zich
in een niet te verre toekomst
de Eemshaven in Delfzijl zal
scharen. (En Terneuzen?? red.)
Sprekend over het fysische
milieu van zuidwest-Nederland
sprak de minister over de wa
terhuishouding, daarbij optner-
kend dat in toenemende mate
een tussenschakeling van spaar
bekkens nodig zal zijn. Naast
het geprojecteerde grote spaar -
bekkencomplëx in de Biesbosch
zal zich voor het jaar 2000 nog
de behoefte aan een tweede
spaarbekken van formaat voor
doen.
De nieuwe industriegebieden
zullen zo moeten worden gepro
jecteerd, dat geen bestaande
dorpen worden ingesloten. An
derzijds zullen nieuwe woon
kernen op voldoende afstand
van de industrie moeten worden
gelegd, dit laatste ook om de
risico's van de technologische
evolutie (explosie, brand, de
fecten enz.) zo klein mogelijk te
houden.
Een 17-jarig Nijmeegs meisje
dat drie maanden geleden van
huis wegliep, omdat zij vond dat
haar ouders haar niet begrepen,
blijkt ernstige mishandelingen
te hebben ondergaan in het gezin
waar zij haar toevlucht had ge
zocht.
Het meisje ontmoette in juni
een 22-jarige getrouwde vrouw,
die naar in dienst nam als kin
dermeisje. Aanvankelijk leverde
dat geen moeilijkheden op, maar
tien dagen geleden ontstonden
ruzies, toen de vrouw en haar
werkloze echtgenoot vonden dat
het meisje haar werk niet goed
deed.
De man en de vrouw zouden
haar om beurten hebben afge
ranseld met een hondenketting.
De man kneep haar ook de keel
dicht, tot ze bewusteloos raakte,
waarbij de vrouw de benen van
het meisje vasthield zodat ze zich
niet kon verweren. Daarna werd
zij met de ketting geslagen tot ze
weer bij bewustzijn kwam.
Deze ernstige mishandelingen
herhaalden zich dagelijks. Zater
dag zag het meisje kans te ont
snappen, maar de man achter
haalde haar en dreef haar met
vuistslagen het huis weer in.
De politie kwam de mishande
lingen op het spoor na een waar
schuwing van een voorbijganger
die hulpgeroep had gehoord.
De man is ingesloten. Daar
geen regeling voor de kinderen
was getroffen, is de vrouw op
vrije voeten gelaten.
Het 17-jarig meisje, dat over
het gehele lichaam sporen van
grove mishandeling vertoonde, is
na geneeskundige hulp terugge
bracht naar haar ouderlijke wo
ning
De Zweedse diplomaat ew
bemiddelaar van de verenigde
naties voor het midden-oosten,
dr. Gunnar Jarring, heeft woens
dag de V.N. verlaten en is te
ruggekeerd naar zijn post als
Zweeds ambassadeur in Mos
kou.
Dit betekent dat de pogingen
van de verenigde naties, tot 'n
oplossing in het midden-oosten
te komen, voorlopig zijn opge
schort. Jarring heeft volgens
kringen van het algemeen se
cretariaat van de V.N. zijn mis
sie als bemiddelaar niet opge
geven en staat voor gesprekken
met de partijen in het midden
oosten ter beschikking.
De Zweedse diplomaat was
sinds 15 september in New York
en heeft gesprekken gevoerd
met de ministers van buiten
landse zaken van Egypte, Jor
danië en Israël. Hij heeft met z'n
pogingen direkte of indirekte
onderhandelingen tot stand te
brengen nog geen succes ge
had.
Iri de onmiddellijke omgeving
van Jarring viel te beluisteren,
dat hij nu eerst wil afwachten
of bii de beraadslagingen tussen
de VN-ambassadeurs van de
grote vier eind oktober een
formule zal worden gevonden,
op basis waarvan hij een nieu
we onderhandelingsronde met
de partiien kan hemnen.
In april waren de bemidde
lingspogingen van Jarring ook
al opgeschort vóór de eerste bij
eenkomsten van de VN-ambas
sadeurs van Rusland, Amerika,
Engeland en Frankrijk om naar
een oplossing te zoeken. Deze
beraadslagingen zijn geschorst,
toen de Verenigde Staten en
de Sowjet-Unie besprekingen
begonnen om te proberen hun
standpunten over de oplossing
van het conflict nader tot elkaar
te brengen.
De VN-ambassadeur van de
grote vier zullen hun gesprek
ken waarschijnlijk tegen het
eind van deze maand hervatten,
in afwachting van de algemene
verkiezingen in Israël op 28
oktober.
„Wie moet leven van zijn aow
of aww, moet het met minder doen
dan de regering toelaatbaar acht
als sociaal minimum voor degenen
die nog werken en die daarvoor
ten minste het netto-minimum
loon ontvangen. Hier ligt een van
de oorzaken waarom vele bejaar
den de geborgenheid zoeken van
het bejaardentehuis". Dit zei de
voorzitter van de algemene vereni
ging van instellingen voor bejaar
denzorg (avib), de heer E. Koppe
laar, in zijn openingsrede van de
najaarsvergadering van deze ver
eniging.
„Het moge zo zyn dat het geen
onverdeeld genoegen is vele jaren
door te brengen in het eindstation
van het leven, aan de andere kant
is men verlost van de zorgen die
Het Deens motorschip „Frida
Dan" (26.767 brt.) heeft donder
dagochtend voor de zuidwest
kust van Groenland een ijsberg
geraakt en was zinkende. Alle
32 opvarenden zijn op een ander
schip overgestapt.
Van 29 oktober t/m 31 decem
ber zullen twee postzegels die de
Surinaamse postadministratie
ter gelegenheid van het 50-jarig
bestaan van de internationale ar
beidsorganisatie uitgeeft, ver
krijgbaar zijn.
Op beide postzegels is het em
bleem van die organisatie afge
beeld. De waarde en kleuren zijn:
10 ct, zwart en blauw-groen; 25
ct zwart en granaat-rood.
De prijs per serie is in Neder
landse munt 0,70.
door
ADELINE MCELFRISH
25)
Bob zou wel gelijk hebben;
het ziekenhuis was het middel
punt van haar bestaan alleen
had hij toen gezinspeeld op het
General. Twee maanden gele
den zou ze niet hebben willen
geloven, dat dit kleine, primi
tieve Wood Memorial al een
even grote plaats in haar hart
zou gaan innemen als dat mach
tige General, dat met zijn elf
etages 'een der modernste zie
kenhuizen van het land was,
en over het beste mcilische per
soneel beschikte. Maar de staf
van het Wood Memorial mocht
er ook zijn.
Er moest dus meer achter ste
ken, meer nog dan het gevoel
ergens thuis te zijn want ze
had zich ook altijd in het Gene
ral helemaal thuis gevoeld.
„Nou, neem van mij aan
De vrouwenstem klonk bijna
hysterisch. Nu keek Adela wel
om, en een vrouw met een dik
rood gezicht krijste verder:
„Neen, ik houd mijn mond niet
meer."
De ander, lang en slank, pro
beerde iets in het midden te
brengen.
„Het interesseert me niet,
wie dat is. Ik wil het dokter
Randall ook wel in zijn gezicht
zeggen. Ik begrijp nog nooit dat
Ed Saylor.
Adela duwde het boodschap-
penkarretje voort, buiten ge
hoorafstand. Automatisch greep
ze alles wat ze nodig had, re
kende af, en hielp de loopjongen,
haar inkopen naar grootvaders
oude Ford brengen.
Wat konden mensen toch
stom zijn. Nu die twee kinderen
op de isolatieafdeling lagen, was
de stad veiliger, dan wanneer
ze thuis ziek zouden liggen.
Wat had Lee anders moeten
doen? Ze moeten wegsturen,
omdat het immigranten waren
en ze geen geld hadden?
„Er is voor je opgebeld, De-
lie," zei haar grootvader. Hij
stond moeizaam op en hielp haar
een handje met het opbergen
van de inkopen. „Of je terug
belt; ik heb het nummer opge
schreven." 1
„Ja, goed. Geef mij dat maar,,
Grootvader." Ze wilde een zwa- j
re tas van hem overnemen, maar
hij deed of hij het niet merkte,
en trots op zijn tanende kracht
liep hij voor haar uit. Glimla
chend pakte Adela de lichtere
tas en volgde hem. „Waar kan
ik dat nummer vinden?" vroeg
ze, toen ze in de keuken waren.
Misschien was het Robie wel, I
of Miss Hamilton. zou ze
moeten invallen? De nieuwe
dienst zou dadelijk beginnen,
het was al bijna drie uur.
„Je moet via de centrale bel
len," zei haar grootvader hij
gend van de inspanning.
Dus interlokaal. Adela voelde
een bekende pijn door haar
hart steken. Bob?
Of haar moeder. Ja, dat kon
ook. Zelfs Bart.
Waarom beefde ze zo? Als 't
Bob nu eens was? Neen, dat
was voorgoed voorbij, en zo'n
telefoongesprek vijftienhon
derd veilige kilometers tussen
hen in„Dan zal ik meteen
maar bellen."
Ze vluchtte. Grootvader wist
van Bobs bestaan niet af, en
en. Toen zat ze te wachten.
En na een eeuwigheid klonk
Bobs bedaarde, kalmerende
stem: „Met dokter Claycomb."
Adela's hart bonkte met zwa
re, onregelmatige slagen.
„Adela?"
„Ja, Bob. H-hoe gaat het met
je?"
Zijn stem was als een liefko
zing. „Ik was er nog niet eens
zeker van of je wel terug zoudt
bellen."
Bijna had ze weer gestotterd,
maar een kort zwijgen redde
haar en koel zei ze: „Waarom
niet? We kennen elkaar al zo
lang we zijn altiid goede
vrienden geweest, nietwaar?"
Vrienden. 1 rwijl haar
knieën als was waren? En ze
hijgde van opwinding?
„Ik ben blij, dat je er zo over
denkt, Adela."
Ze likte even langs haar lip-
Den. niet de moed vindend iets
te zeggen. Dan zou ze zich on
herroepelijk verraden en dat
mocht niet.
„Lieveling
Neen, Bob, alsjeblieft, géén
„lieveling"
Maar ze zweeg en Bobs stem
sprak verder, warm, intiem,
haar als het ware beroerend:
die stem waarvan zij zelf altijd
lachend beweerde dat die zijn
vrouwelijke patiënten totaal van
de kook bracht. Wat had ze dat
verschrikkelijk gevonden. Zich
zelf ook, wanneer hij met de
zelfde taktiek haar verweer had
doen wegsmelten. „Bob.
„Stil even, kindje. Ik moet
vliegen en ineens wilde ik je
stem horen."
Net als vroeger, dacht Adela
onwillekeurig. Ja. wat had hij
haar nodig. Zij was belangrij
ker dan wat ook de hele me
dische wetenschap, zijn leven,
zelfs en toch was zij dege
ne, die had moeten veranderen.
Zij had haar idealen moeten
opgeven en zich geheel moeten
verplaatsen in zijn wereld,
waarin als enige maatstaven geld
en maatschappelijk aanzien gol
den.
„Ik heb je zo gemist, Adela...
ik heb je zo gemist je elke dag
even te zien, want dat kon ten
minste nog wel in die zeven
verschrikkelijke kwellende
maanden Ik kon naar je
kijken, ook al was het dan van
een afstand. Adela Hij
zweeg even en voegde er daar
na betekenisvol aan toe: „Mijn
vlucht wordt afgeroepen, Adela.
Ik moet naar San Francisco,
voor een consult
(Wordt vervolgd)
men dagelijks heeft als men op
zichzelf zou blijven", aldus de heer
Koppelaar.
„Bejaardentehuizen maar ook
een heel blok bejaardenwoningen
vormen in feite een soort getto van
voor een belangrijk deel armlasti
gen in een welvarende samen
leving", zo stelde hij. Naar de
overtuiging van de heer Koppelaar
begint men aan het verkeerde eind,
wanneer men gaat zoeken naar
andere vormen van bejaardenver
zorging voor nog niet geheel vali
de bejaarden, zonder allereerst de
problematiek van de financiering
van de oude dag op een bevredi
gende wijze op te lossen.
De heer Koppelaar hoopte, dat
men zich eens gaat bezinnen op de
financiële middelen voor het tot-
standbrengen van een overall-
nlanning ten aanzien van de be
jaardenverzorging. Hij memoreerde
een recente beschouwing van de
oud-minister van sociale zaken dr.
Veldkamp, waarin deze een bedrag
noemde van 10 miljoen, een bedrag
dat slechts 1 procent uitmaakt van
de tien miljard die naar zijn ver
wachting over enkele jaren moeten
worden uitgegeven voor de post-
actieven in de Nederlandse samen
leving. „Toen in de kringen van
bejaardentehuizenverenigingen
stemmen opgingen om te komen
tot een na'ionaal instituut voor
het bejaardentehuiswezen, werd
nog niet gedacht aan een dergelijk
kolossaal bedrag van 10 miljoen
als begroting voor een dergelijk
instituut.
Misschien zijn wij bij het den
ken over zowel de doelstellingen
van het instituut als over de finan
ciering toch nog te beperkt ge
weest", aldus de heer Koppelaar.
Wij zouden er niet voor moeten
schromen de gehele structuur van
het particuliere initiatief in Neder
land, met name de daarin nog
steeds doorwerkende verzuiling, in
discussie te stellen en op de hel
ling te zetten. Wellicht wordt het
nationaal instituut dan breder van
opzet dan wij ooit zouden hebben
gedacht. Men moet zich reeds
thans over de structuur gaan be
zinnen aldus de heer Koppelaar.
ROME: Woensdag hebben konin
gin Anne-Marie en koning Kon-
stantijn van Griekenland hun
vorige week geboren zoon aan de
vertegenwoordigers van de pers
getoond tijdens een informele
bijeenkomst in de tuin van hun
villa. De kleine Nicholas liet zich
rustig fotograferen op de schoot
van zijn moeder.
Verscheidene gewonden en 30
arrestaties waren het resultaat
van een betoging in Chicago, die
woensdagavond uitliep op een
hevige botsing met de politie.
Verscheidene groepen jongelui
waren naar het Lincoln-park in
het noorden van de stad getrok
ken, waar een herdenkingsplech
tigheid voor wijlen Che Guevara,
de Cubaanse revolutionair, werd
gehouden. Na de plechtigheid
togen zij naar een 'rlMüjgelegen
zakenwijk waar de ruiten van
gebouwen aan diggelen 'gingen.
Toen de politie met traangasgra
naten tussenbeide kwam, ont
brandde een felle strijd. Een
400-tal betogers, die volgens de
politie behoorden tot de mili
tante afdeling van de studenten
organisatie S.D.S. (Students for
a Democratie Society), trachtten
het huis te bereiken van rechter
Julius Hofmann. Deze leidt het
proces tegen acht politieke akti-
visten, onder wie de oprichter
van de S.D.S., Thomas Hayden.
De acht zijn beschuldigd van uit
lokking tot straatrellen in Chi
cago tijdens de democratische
conventie in augustus 1968.
Een groot aantal betogers, uit
verscheidene delen van het land
naar Chicago gekomen, droeg
valhelmen. Bij hun pogingen
door de linies van de politie te
breken, vielen aan beide kanten
gewonden. Twee personen wer
den door kogels geraakt. De S.D.
S. heeft een vierdaagse protest
periode afgekondigd. In verband
daarmee was een grote politie
macht op de been gebracht.
Het stopteken op het ogen
blik een rode driehoek in een
cirkel zal zowel in Europa als
in de Ver. Staten achthoekig
worden. Dit is besloten door des
kundigen uit 22 landen, waar
onder de V. S. en de Sowjet-Ünie,
die deel uitmaken van de sub
commissie voor het wegvervoer
van de economische commissie
voor Europa van de V. N.
Donderdagmorgen is op 15 mijl
ten westen van de Maasbrulboei
aan boord van een Engelse tan
ker brand uitgebroken als gevolg
van een explosie. Een Neptune
van de marineluchtvaartdienst
steeg op om de plaats van de
ramp te lokaliseren. Een helikop
ter met aan boord een dokter en
ziekenverplegers werd door de
„Neptune" naar het brandende
schip geloodst.
De tanker is de 1592 ton meten
de „Audderman" van de „Heis
man Shipping Comp."
De explosie ontstond in de ma
chinekamer. Een der pómpkamers
werd ernstig beschadigd.
De bij de reddingsaktie betrok
ken helikopter heeft twee ge
wonden afgeleverd bij het aca
demisch ziekenhuis in Leiden.
Later werden de aan boord ver
toevende d.okter en ziekenver
pleger opgehaald. De dokter acht
te het niet noodzakelijk nog meer
gewonden naar het ziekenhuis te
doen vervoeren.
Twee andere gewonden wer
den aan boord van de redding
boot „Koningin Wilhelmina" naar
Hoek van Holland vervoerd.
De „Rudderman", uiterlijk vol
komen intakt, meerde rond drie
uur af aan een boei in de eerste
petroleumhaven in Pernis. Ex
perts zouden de schade vaststel
len, die de brand aan het schip
had toegebracht.
De twee gewonden aan boord
van de reddingboot zijn met am
bulances naar Leiden overge
bracht.
Verzetsstrijders hebben woens
dag een aanval gedaan op de
plaats Pando, ongeveer 30 km ten
oosten van Montevideo. Zij be
roofden drie banken en bezetten
het hoofdbureau van politie. Drie
verzetsstrijders verloren 't leven
en 15 werden gevangengenomen.
Zij maken deel uit van de ex
tremistische groep „Los Tupama-
ros".