Belangrijke rol voor verliezers
Westduitse verkiezingen
Raad van Europa veroordeelt
gebeurtenissen inTsjecho-Slowakije
Labourcongres koos nieuw
partijbestuur
OïERVAL OP
POSTKANTOOR
IN IJMUIDEN
ZUIDOOSTKUST VAN ZUID-AFRIKA
DOOR AARDOEVING GETEISTERD
RADIO DE KOCK
Westerse communisten
„instrumenten" van het Kremlin
CHINA GEREED
VOOR EEN
OORLOG
HET WEER
f a— per kwartaal; oer maand ƒ2,70 1
toaae nummers 15 eent Inclusief 4 B.T.W.
WOENSDAG
1 OKTOBER 1969
25e Jaargang
No. 6081
Uitgeefster N.V. v/h Fa. P. J. van de Sande, Terneuzen
Buit 6.000 gulden
Grote coalitie7"
„Informatief
gesprek""
Zweedse hulp
voor
Noord-Vietnam
Naief
Tekort aan
goederen
Niet aangenomen
Branden
„Europa heeft
ons nodig""
Sancties tegen
Rhodesië
Hooffwater
Ergste sinds 1932
Nog meer schade
Drie weken
„zwevende"" mark
Zon- en
Maanstanden
Weerbericht
r
Frankering fej/ abonnement: TERNEUZEN
Directeur-HoofdredacteurP. 7. van de Sande
Telefoon: (D1150)—2073. Glreuuiiuuer: 38150
Redactie- en Administratie-adresSmidswal
Abonnemantaprifa i
DE VRIJE ZEEUW
Advertentieprijs: per mm 16 eent; miniman»
per advertentie 2,40, exclusief 4% B.T.W,
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels
advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel méér
23 cent Kleine advertenties bij vooruitbetaHng.
Vermelding: Brieven onder nummer, of Adres
bureau van dit blad 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot na. 2 ons,
Voor het gecomb. maandag/dinsdagmummer
tot 10 uur voormiddag.
De kans, dat een sociaal-demo
craat de kanselierszetel in de Duit
se bondsrepubliek van de christen
democraat Kiesinger overneemt, is
dinsdag aanzienlijk gestegen. Pa
radoxaal is in dit verband, dat de
grote verliezer bij de verkiezingen
van zondag, de liberale FDP, daar
over zal beslissen.
Dinsdagmiddag omstreeks twee
uur is op het hulppostkantoor in
IJmuiden-west een overval ge
pleegd, waarbij de dader er met
een bedrag van 6.000 gulden van
door is gegaan. Alle nasporingen
van de politie van Velsen en de
politiekorpsen in de omgeving had
den tot zeven uur dinsdagavond
nog geen res-ltaat gehad.
In iet postkantoor, gelegen aan
de Kanaalstraat in IJmuiden-west,
kwam een man binnen die op dat
moment niemand voor zich aan 't
loket aantrof. Hij had een nylon
kous over een gedeelte van zijn
gezicht getrokken en hield in de
rechterhand een doek niet waar
schijnlijk iets eronder dat hij als
revolver hanteerde. Hij vroeg om
geld aan de 24-jarige loketambte
naar van de P.T.T., de heer H.
Akkermans. In het postkantoor be
vond zich op enige afstand van
het loket nog een tweede ambte
naar, de 29-jarige E. 3. Raap, die
bezig was met een telefoongesprek
maar dit onmiddellijk verbrak om
de Velsense politie te bellen. In
middels had Akkermans de man,
die ongeveer 1,65 meter lang is
en 30 jaar oud, een klein bedrag
aan geld gegeven.
De man eiste echter meer. In
totaal heeft hij 6.000 gulden mee
genomen.
Toen de politie bij het postkan
toor aankwam, was de man ver
dwenen In de gang van het kan
toor ontmoette hij de juist binnen-
omende mevrouw A. Stoffers uit
Breda, die in IJmuiden logeert.
Volgens haar was de man gekleed
in een donkere trui en had hij don
ker krullend, vrij lang haar. De
politie heeft alle wegen in Velsen
afgezet en enkele personen aan
gehouden. Allen moesten na con
frontatie met mevrouw Stoffers
worden vrijgelaten.
Gewapende Britse soldaten hou
den de wacht bij uitgebrande
huizen In Coates Street te Bel
fast, terwijl een barricade van
nrikkeldraad wordt gelegd. De
huizen brandden uit na straat
gevechten waarhij benzinebom
men werden gebruikt.
Dinsdag, twee dagen na de ver
kiezingen, besloten de liberalen
na een zes uur durende strijd tus
sen hun conservatieve en progres
sieve vleugels, eerst eens met de
socialisten te gaan praten. Partij
bestuur en oude en nieuwe fracties
gaven toestemming een commissie
te vormen die onder leiding van
partijvoorzitter Scheel nog dezelf
de dag met een commissie van de
SPD, geleid door Brandt, het be
raad over een mogelijke regerings
coalitie van beide partijen begon.
Om de gunst van de liberalen is
een felle strijd gevoerd tussen CDU
en SPD, die beide partij-voorzitter
Scheel het lokaas van de porte
feuille van buitenlandse zaken
voorhouden. Deze stap van de FD
P is niet eenstemmig genomen.
F»
Vier leden van de fractie waren
er vierkant op tegen en vijf ont
hielden zich van een oordeel. De
SPD was al eerder eensgezind tot
het besluit gekomen, dat men met
de liberalen in zee wilde gaan. Een
voortzetting van de „grote coali
tie" met de christen-democraten
was gezien de conflicten die er
tussen de oude coalitiepartners
waren gerezen, dan ook weinig
waarschijnlijk. Brandts socialisten
zijn bereid vergaande concessies
aan de liberalen eisen te doen. Zij1
zouden zich ongaarne de reële
kans laten ontglippen, dat er voor
het eerst in de twintigjarige ge
schiedenis van de bondsrepubliek
een SPD'er bondskanselier wordt.
De toeschouwer bij dit politieke
toneel constateert intussen met
verwondering, dat een partij, die
bij de verkiezingen met de hakken
over de fatale vijfprocentsgrens
kwam en die over slechts dertig
zetels in het 496 leden tellende
parlement beschikt, de belangrijke
rol van „kanseliermaker" speelt.
Men vraagt zich daarbij af, of een
„kleine coalitie" tussen SPD en
FDP een lang leven beschoren zal
zijn, gezien het feit dat de con
servatieven in de liberale gelede
ren, onder leiding van oud-partij
voorzitter Erich Mende, niet ge
ring in aantal zij:-. Zij hebben een
diepe afkeer van de hervormings
plannen der SPD op sociaal ge
bied.
Bondskanselier Kiesinger heeft
de FDP nog dinsdagavond voor
gesteld een uit CDU en FDP be
staande regering te vormen. Dit
is bekend geworden na een ver
gadering op de kanselarij in Bonn,
waaraan leden van de onderhan
delingsdelegaties van beide partijen
'deelnamen.
I
Het gesprek vond plaats voor
dat de commissies van SPD en
FDP hun beraad begonnen. Het is
niet bekend hoe de FDP op het
aanbod van Kiesinger heeft ge
reageerd. Meegedeeld is slechts,
dat FDP-voorzitter Scheel de CDU/
CSU over de besluiten van zijn
partij heeft ingelicht. De ontmoe
ting vond plaats op uitnodiging
van Kiesinger. Zij werd uitdruk
kelijk als een „informatief ge
sprek" betiteld.
Zweden overweegt Noord-
Vietnam te helpen bij de weder
opbouw door een bedrag van
ruim 140 miljoen gulden be
schikbaar te stelen. Dit is dins
dag meegedeeld door de minis
ter van buitenlandse zaken,
Torsten Nilsson, op het congres
van de Zweedse socialistische
partij.
Noordstraat 107 - Tel. 01150-4255
TERNEUZEN
De assemblee van de raad van
Europa heeft dinsdag in Straats
burg in een debat over Tsjecho-
Slowakije unaniem de gebeurte
nissen in dat land veroordeeld.
Het protest, neergelegd in een
resolutie, betreft vooral de re
cente besluiten van het centrale
comité van de Tsjecho-SIowaak-
se communistische partij, die
ten doel hebben alle verant
woordelijkheid te ontnemen aan
de leiders, die hebben getracht
een systeem van menselijker
socialisme door te voeren.
In haar poging om het Tsje-
choslowaakse volk te steunen
had de assemblee bijna een be
roep gedaan op de communisten
zelf. In de ontwerpresolutie
kwam namelijk een paragraaf
voor, waarin de hoop werd uit
gesproken, dat de communisti
sche partijen in West-Europa in
zowel openbare verklaringen als
in hun contacten'met de Sow-
jet-Unie zullen blijven wijzen
op de noodzaak in Tsjecho-SIo-
wakije de principes van de on
afhankelijkheid van het volk en
het recht op zelfbeschikking te
garanderen.
De onafhankelijke Franse re
publikein Destremau vond dat
nog niet zo'n vreemde gedachte.
Het is een feit, zo betoogde hij,
dat de westerse communistische
partijen genuanceerd oordelen
over de Russische inval in Tsje-
cho-Slowakije. Er is een formeel
protest van de Italiaanse com
munistische partij tegen de Rus
sische inval.
Op voorstel van de Neder
landse socialist F. Goedhart liet
men de desbetreffende para
graaf echter vallen. Het is naief
de hulp van de communisten in
te roepen. Ook de westerse com
munistische partijen zijn niet
meer dan instrumenten in de
handen van het Kremlin, zo be
toogde hij.
In een rapport van de Britse
labour-afgevaardigde Fitch
werd een opsomming gegeven
van feiten, die zich na 17 april
(de vestiging van een nieuw re
gime in het land) hebben voor
gedaan: twintig Tsjechoslowaak-
se hoofdredacteuren zijn ge
prest ontslag te nemen; alleen
al in Praag hebben meer dan
160 journalisten hun baan ver
loren. Er is een nieuwe perswet
in de maak, die voorziet in per
manente en directe censuur.
Fitch geeft ook een overzicht
van de economie in het land
sinds de economische hervor
mingen teniet werden gedaan.
Hij constateert dat er een alge
meen tekort aan goederen is,
speciaal vlees en andere levens
middelen, granen, brandstof en
bouwmaterialen. De reserves
aan buitenlandse valuta zijn ge
ring. De arbeidsdiscipline ver
slechtert en er vinden langzaam-
aan-acties plaats, speciaal in de
metaalsector.
De Brit constateert, dat de
jonge Tsjechoslowaakse commu
nisten geen vertrouwen hebben
in de huidige partijleiders. Hij
vindt ook dat er in de opposi
tie een opmerkelijke solidariteit
geconstateerd kan worden tus
sen arbeiders aan de ene kant
en intellectuelen, kunstenaars
en studenten aan de andere
kant. De afkeer van het nieuwe
regime krijgt uiteraard weinig
kansen zich te £.=tóifesteren. Het
duidelijkst tekent dit zich af in
het aantal vluchtelingen. Eind
april waren er dat al vele dui
zenden, van wie er ruim 9000
in Zwitserland, bijna 5000 in
Oostenrijk, bijna 5000 in West-
Duitsland en bijna 400 in Italië
zijn opgenomen.
De assemblee heeft de reso
lutie niet aangenomen in de
veronderstelling dat een ver
oordeling van de gebeurtenissen
in Tsjecho-Slowakije van in
vloed zouden zijn op de Russi
sche houding. Wel was men de
overtuiging toegedaan dat men
er mee voorkomt, dat het Tje-
choslowaakse volk zich door het
westen vergeten acht.
Tot nu toe hebben we voor
zichtig gesproken om te voorko
men dat de situatie in Tsjecho-
Slowakije nog méér zou ver
slechteren, zei de Deense con
servatief Ostergaard. De recen
te gebeurtenissen in dat land
hebben echter het sein voor een
duidelijke veroordeling gege
ven.
Het zuidoostelijk kustgebied
van Zuid-Afrika is maandag
avond geteisterd door een serie
krachtige aardschokken, die vol
gens de laatste cijfers aan tien
nersonen het leven hebben ge
kost. De aardschokken, die eni
ge minuten duurden, troffen
gebieden van verscheidene hon
derden vierkante kilometers tus
sen Kaapstad en Durban.
Een registratiekantoor in Kaap
stad berichtte dat een van de
schokken zo hevig was, dat de
seismometers uit hun stiften
werden geslagen. In Kaapstad
ontstond paniek onder de be
volking. Vele mensen vluchtten
hysterische kreten uitend uit
hun huizen en gingen in 't mid
den van de straten zitten. Moe
ders in nachtgewaad renden ra
deloos met hun kinderen op de
arm door de straten.
Een verslaggever in Kaapstad
zei: „We hoorden een lawaai
alsof er een exprestrein door de
„Wij ontwikkelen onze kernbe
wapening alleen met defensieve
bedoelingen om op deze wijze het
kernmonopolie te doorbreken. Ons
einddoel is de opheffing van de
kernbewapening". Dit heeft de
Chinese premier, Tsjoe en-Lai,
dinsdag verklaard tijdens een ban
ket te Peking, dat werd gegeven
ter gelegenheid van het 20-jarig
bestaan van de Chinese volksrepu
bliek. De premier zei te spreken
namens president Mao tse-Toeng,
vice-president Lin Piao, het cen
trale comité van de partij en de
Chinese regering.
Tsjoe en-Lai zei verder, dat
China gereed was voor een oorlog
met conventionele of nucleaire wa
pens, die de Verenigde Staten of
de „socialistische imperialisten"
mochten beginnen. Het Chinese
volk zou zo lang vechten totdat
de „eindoverwinning zou zijn be
haald."
Het congres van de Britse la-
bourpartij dat in Brighton wordt
gehouden, heeft dinsdagmorgen
een nieuw partijbestuur gekozen.
Dit bestuur van 27 man is op
twee uitzonderingen na gelijk
<*an het vorige.
De linkervleugel van de par
tij die veel kandidaten had ge
steld, is er niet in geslaagd zijn
positie in het bestuur te verster
ken. Zo werden linkse figuren
als Clive Jenkin, die secretaris
is van de bond van technisch per
soneel, en de parlementsleden
Michael Foot, Erich Heffer, John
Medelson en Eric Moonman niet
in het bestuur gekozen. Men be
schouwt deze nederlaag van
links als een overwinning voor
premeir Wilson, die vaak met de
linkervleugel overhoop heeft ge
legen. Herkozen werden minister
van binnenlandse zaken James
Callaghan en de minister voor
werkgelegenheid en produktivi-
teit, mevr. Barbara Castle.
Premier Wilson verklaarde op
het congres dat Engeland zijn
kendidatuur voor het lidmaat
schap van de E.E.G. handhaaft,
maar Engeland zal niet „met de
hoed in de hand" naar de confe
rentietafel gaan: „Europa heeft
ons meer nodig dan wij Europa".
Als de voorwaarden tot toetre
ding aanvaardbaar zijn, zullen
de onderhandelingen ook slagen.
Mocht Engeland niet worden toe
gelaten, dan is er nog geen man
overboord, want het kan heel
goed op eigen benen staan.
Wilsons woorden kregen veel
bijval. De premier onthulde dat
hij alle ministeries opdracht had
gegeven een nieuwe schatting te
maken van de prijs, die Engeland
voor het lidmaatschap van de
E.E.G. zal moeten betalen.
Wilson viel de leider van de
conservatieven, Edward Heath,
aan en wees met nadruk op de
vooruitgang die er onder de la-
bourregering is geboekt. Speciaal
in de laatste tjjd was de situatie
voor Engeland beter geworden.
In dit verband noemde Wilson de
toenemende stroom toeristen, de
stijging van de export en het feit
dat de Britse betalingsbalans
over de eerste helft van dit jaar
voor het eerst in acht jaar een
gunstig beeld vertoont.
Het congres nam later een aan
tal resoluties aan waarin onder
meer wordt aangedrongen op
strengere strafmaatregelen tegen
rh blanke minderheidsregering in
Rhodesië, steun aan de strijd „voor
vrijheid en democratie" in Spanje
en intensieve pogingen om een
einde te maken aan de burgeroor
log in Nigeria.
Joan Lestor, die lid is van het
partijbestuur, pleitte voor maatre
gelen die de sancties tegen Rho
desië waterdicht maken. Zij zei dat
er ondanks de sancties nog trans
acties met Rhodesië worden ge
sloten ter waarde van ruim 375
milioen gulden per jaar. Verschil
lende sprekers wezen erop dat de
nolitiek van Engeland tegenover
Zuid-Afrika dat zoals bekend de
blanke regering in Rhodesië steunt,
wordt voorgeschreven door de
grote financiële belangen van
Groot-Brittannië in Zuid-Afrika.
Andere afgevaardigden waar
schuwden voor een groot bloed
bad in Zuid-Afrika in de komende
jaren.
WOENSDAGT 1 OKTOBER
straten vloog. Schilderijen vie
len van de muren en allerlei
glaswerk en ruiten vlogen aan
diggelen door de hevige schok
ken". Een ooggetuige in Pori
Elizabeth, die op de tiende eta
ge van een veertien verdiepin
gen tellend flatgebouw woont
zei: „Ik voelde de hele kamer
beven. De voordeuren van de
vijf appartementen op deze ver
dieping klapten tegelijk open".
Het zwaarst getroffen gebied
is het schiereiland ten zuiden
van Kaapstad met zijn kleine
boerendorpjes. Hier werd grote
schade aangericht en ontston
den ook branden.
Alleen in Tilbagh. een klein
plaatsje een honderdtal kilo
meter ten noordoosten van j
Kaapstad, kwamen zeven men-,
sen om het leven. Geen enkele
woning in dit dorpje bleef over-!
eind Ook in het nabijgelegen.'
stadje Wolseley kon haast geen
enkele woning de bevingen
weerstaan en grote bosgebieden
werden in vlam gezet. In Dur
ban, Port Elisabeth en Kaap»
stad werden de telefoon- en te
legraaflijnen verbroken. Des-'
kundigen van het observatorium
in Johannesburg beschreven de
bevingen als de ergste sinds de
grote Zoeloeland-aardbeving van
1932. Verwacht werd dat zich
nieuwe bevingen zouden voor
doen.
Dinsdag zijn nieuwe aardbe
vingen opgetreden in de Kaap
provincie.
De aardschokken deden zich
voor rond het stadje Tulbagh,
op ongeveer 112 km ten noord
oosten van Kaapstad, waar veel
huizen zijn ingestort. Het ern
stigst zijn Tulbagh en de nabij
gelegen plaatsen Wolseley en
Ceres getroffen. De trillingen
werden gevoeld tot in Bloem
fontein, op 960 km afstand, en
langs de kust van Kaapstad tot
Durban, welke plaats 1440 km
van Tulbagh is verwijderd.
In de bergen in de omgeving
van Tulbagh zijn branden ont
staan. Over een groot gebied
van de Westkaap is de elektrici
teit uitgevallen. In Wolseley is
ongeveer tweederde van de hui
zen verwoest Bijna de hele be
volking van Ceres is de plaats
ontvlucht, nadat een aantal hui
zen waren ingestort. Ook vele
inwoners van Tulbagh hebben
in hun auto's buiten de stad
overnacht. De loco-burgemees
ter van Tulbagh schatte dinsdag
de schade in de onmiddellijke
omgeving van deze plaats op
een miljoen rand (ongeveer vijl
miljoen gulden).
Een rector in de geologie aan
de universiteit van Kaapstad,
dr. Arthur Fuller, heeft de tril
lingen dinsdag beschreven als
een „omvangrijke aardbeving".
De schokken zijn volgens hem
misschien veroorzaakt door een
breuk in de aardkorst in de
buurt van Worchester, ongeveer
88 km ten noordoosten van
Kaapstad, die 100 miljoen jaar
geleden zou zijn ontstaan.
Van de zijde van de Westduit
se delegatie bij de Europese
economische gemeenschap in
Brussel is vernomen, dat men de
koers van de mark gedurende on
geveer drie weken zal laten
zweven".
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v m
4.52
5.28
6.07
6.11
n m
5.06
5.42
6.21
6.25
DONDERDAG 2 OKTOBER
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoordei
v m
5.37
6.13
6.52
6.56
n m
5.55
6.31
7.10
7.14
ZON
MAAN
OP
onder
OP
onder
1
06.40
18.18
20.21
13.52
2
06.42
18.16
21.12
14.50
3
06.44
18.14
22.14
15.34
4
06.45
18.11
23.25
16.05
5
06.47
18.09
16.28
PLAATSELIJK
ENKELE BUIEN
Een vrij actieve depressie trekt
van de zuidwestkust van Noor
wegen tamelijk snel in oostelij
ke richting verder en zal van
daag Midden-Zweden of de
Oostzee bereikt hebben. Tussen
deze depressie en een rug van
hoge luchtdruk ten westen van
de Britse eilanden stroomt van
daag met matige tot krachtige
noordwestelijke wind vrij koude
en enigszins onstabiele lucht naar
onze omgeving. In deze lucht
worden opklaringen verwacht
maar plaatselijk zullen ook en
kele buien tot ontwikkeling ko
men. De middagtemperaturen,
die dinsdag in ons land rond de
vijftien graden schommelden,
zullen op een lager niveau ko
men.
medegedeeld door het K.N.M.I.
geldig tot hedenavond.
Plaatselijk enkele buien.
Veranderlijke bewolking met
plaatselijk enkele buien. Mati
ge tot krachtige, en langs de
kust tijdelijk harde wind tussen
west en noordwest. Iets lage-
mi ddaotsmnera turen.