Belangrijke rol voor verliezers Westduitse verkiezingen Raad van Europa veroordeelt gebeurtenissen inTsjecho-Slowakije Labourcongres koos nieuw partijbestuur OïERVAL OP POSTKANTOOR IN IJMUIDEN ZUIDOOSTKUST VAN ZUID-AFRIKA DOOR AARDOEVING GETEISTERD RADIO DE KOCK Westerse communisten „instrumenten" van het Kremlin CHINA GEREED VOOR EEN OORLOG HET WEER f a— per kwartaal; oer maand ƒ2,70 1 toaae nummers 15 eent Inclusief 4 B.T.W. WOENSDAG 1 OKTOBER 1969 25e Jaargang No. 6081 Uitgeefster N.V. v/h Fa. P. J. van de Sande, Terneuzen Buit 6.000 gulden Grote coalitie7" „Informatief gesprek"" Zweedse hulp voor Noord-Vietnam Naief Tekort aan goederen Niet aangenomen Branden „Europa heeft ons nodig"" Sancties tegen Rhodesië Hooffwater Ergste sinds 1932 Nog meer schade Drie weken „zwevende"" mark Zon- en Maanstanden Weerbericht r Frankering fej/ abonnement: TERNEUZEN Directeur-HoofdredacteurP. 7. van de Sande Telefoon: (D1150)—2073. Glreuuiiuuer: 38150 Redactie- en Administratie-adresSmidswal Abonnemantaprifa i DE VRIJE ZEEUW Advertentieprijs: per mm 16 eent; miniman» per advertentie 2,40, exclusief 4% B.T.W, Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel méér 23 cent Kleine advertenties bij vooruitbetaHng. Vermelding: Brieven onder nummer, of Adres bureau van dit blad 50 cent verhoging. Inzending advertenties uiterlijk tot na. 2 ons, Voor het gecomb. maandag/dinsdagmummer tot 10 uur voormiddag. De kans, dat een sociaal-demo craat de kanselierszetel in de Duit se bondsrepubliek van de christen democraat Kiesinger overneemt, is dinsdag aanzienlijk gestegen. Pa radoxaal is in dit verband, dat de grote verliezer bij de verkiezingen van zondag, de liberale FDP, daar over zal beslissen. Dinsdagmiddag omstreeks twee uur is op het hulppostkantoor in IJmuiden-west een overval ge pleegd, waarbij de dader er met een bedrag van 6.000 gulden van door is gegaan. Alle nasporingen van de politie van Velsen en de politiekorpsen in de omgeving had den tot zeven uur dinsdagavond nog geen res-ltaat gehad. In iet postkantoor, gelegen aan de Kanaalstraat in IJmuiden-west, kwam een man binnen die op dat moment niemand voor zich aan 't loket aantrof. Hij had een nylon kous over een gedeelte van zijn gezicht getrokken en hield in de rechterhand een doek niet waar schijnlijk iets eronder dat hij als revolver hanteerde. Hij vroeg om geld aan de 24-jarige loketambte naar van de P.T.T., de heer H. Akkermans. In het postkantoor be vond zich op enige afstand van het loket nog een tweede ambte naar, de 29-jarige E. 3. Raap, die bezig was met een telefoongesprek maar dit onmiddellijk verbrak om de Velsense politie te bellen. In middels had Akkermans de man, die ongeveer 1,65 meter lang is en 30 jaar oud, een klein bedrag aan geld gegeven. De man eiste echter meer. In totaal heeft hij 6.000 gulden mee genomen. Toen de politie bij het postkan toor aankwam, was de man ver dwenen In de gang van het kan toor ontmoette hij de juist binnen- omende mevrouw A. Stoffers uit Breda, die in IJmuiden logeert. Volgens haar was de man gekleed in een donkere trui en had hij don ker krullend, vrij lang haar. De politie heeft alle wegen in Velsen afgezet en enkele personen aan gehouden. Allen moesten na con frontatie met mevrouw Stoffers worden vrijgelaten. Gewapende Britse soldaten hou den de wacht bij uitgebrande huizen In Coates Street te Bel fast, terwijl een barricade van nrikkeldraad wordt gelegd. De huizen brandden uit na straat gevechten waarhij benzinebom men werden gebruikt. Dinsdag, twee dagen na de ver kiezingen, besloten de liberalen na een zes uur durende strijd tus sen hun conservatieve en progres sieve vleugels, eerst eens met de socialisten te gaan praten. Partij bestuur en oude en nieuwe fracties gaven toestemming een commissie te vormen die onder leiding van partijvoorzitter Scheel nog dezelf de dag met een commissie van de SPD, geleid door Brandt, het be raad over een mogelijke regerings coalitie van beide partijen begon. Om de gunst van de liberalen is een felle strijd gevoerd tussen CDU en SPD, die beide partij-voorzitter Scheel het lokaas van de porte feuille van buitenlandse zaken voorhouden. Deze stap van de FD P is niet eenstemmig genomen. F» Vier leden van de fractie waren er vierkant op tegen en vijf ont hielden zich van een oordeel. De SPD was al eerder eensgezind tot het besluit gekomen, dat men met de liberalen in zee wilde gaan. Een voortzetting van de „grote coali tie" met de christen-democraten was gezien de conflicten die er tussen de oude coalitiepartners waren gerezen, dan ook weinig waarschijnlijk. Brandts socialisten zijn bereid vergaande concessies aan de liberalen eisen te doen. Zij1 zouden zich ongaarne de reële kans laten ontglippen, dat er voor het eerst in de twintigjarige ge schiedenis van de bondsrepubliek een SPD'er bondskanselier wordt. De toeschouwer bij dit politieke toneel constateert intussen met verwondering, dat een partij, die bij de verkiezingen met de hakken over de fatale vijfprocentsgrens kwam en die over slechts dertig zetels in het 496 leden tellende parlement beschikt, de belangrijke rol van „kanseliermaker" speelt. Men vraagt zich daarbij af, of een „kleine coalitie" tussen SPD en FDP een lang leven beschoren zal zijn, gezien het feit dat de con servatieven in de liberale gelede ren, onder leiding van oud-partij voorzitter Erich Mende, niet ge ring in aantal zij:-. Zij hebben een diepe afkeer van de hervormings plannen der SPD op sociaal ge bied. Bondskanselier Kiesinger heeft de FDP nog dinsdagavond voor gesteld een uit CDU en FDP be staande regering te vormen. Dit is bekend geworden na een ver gadering op de kanselarij in Bonn, waaraan leden van de onderhan delingsdelegaties van beide partijen 'deelnamen. I Het gesprek vond plaats voor dat de commissies van SPD en FDP hun beraad begonnen. Het is niet bekend hoe de FDP op het aanbod van Kiesinger heeft ge reageerd. Meegedeeld is slechts, dat FDP-voorzitter Scheel de CDU/ CSU over de besluiten van zijn partij heeft ingelicht. De ontmoe ting vond plaats op uitnodiging van Kiesinger. Zij werd uitdruk kelijk als een „informatief ge sprek" betiteld. Zweden overweegt Noord- Vietnam te helpen bij de weder opbouw door een bedrag van ruim 140 miljoen gulden be schikbaar te stelen. Dit is dins dag meegedeeld door de minis ter van buitenlandse zaken, Torsten Nilsson, op het congres van de Zweedse socialistische partij. Noordstraat 107 - Tel. 01150-4255 TERNEUZEN De assemblee van de raad van Europa heeft dinsdag in Straats burg in een debat over Tsjecho- Slowakije unaniem de gebeurte nissen in dat land veroordeeld. Het protest, neergelegd in een resolutie, betreft vooral de re cente besluiten van het centrale comité van de Tsjecho-SIowaak- se communistische partij, die ten doel hebben alle verant woordelijkheid te ontnemen aan de leiders, die hebben getracht een systeem van menselijker socialisme door te voeren. In haar poging om het Tsje- choslowaakse volk te steunen had de assemblee bijna een be roep gedaan op de communisten zelf. In de ontwerpresolutie kwam namelijk een paragraaf voor, waarin de hoop werd uit gesproken, dat de communisti sche partijen in West-Europa in zowel openbare verklaringen als in hun contacten'met de Sow- jet-Unie zullen blijven wijzen op de noodzaak in Tsjecho-SIo- wakije de principes van de on afhankelijkheid van het volk en het recht op zelfbeschikking te garanderen. De onafhankelijke Franse re publikein Destremau vond dat nog niet zo'n vreemde gedachte. Het is een feit, zo betoogde hij, dat de westerse communistische partijen genuanceerd oordelen over de Russische inval in Tsje- cho-Slowakije. Er is een formeel protest van de Italiaanse com munistische partij tegen de Rus sische inval. Op voorstel van de Neder landse socialist F. Goedhart liet men de desbetreffende para graaf echter vallen. Het is naief de hulp van de communisten in te roepen. Ook de westerse com munistische partijen zijn niet meer dan instrumenten in de handen van het Kremlin, zo be toogde hij. In een rapport van de Britse labour-afgevaardigde Fitch werd een opsomming gegeven van feiten, die zich na 17 april (de vestiging van een nieuw re gime in het land) hebben voor gedaan: twintig Tsjechoslowaak- se hoofdredacteuren zijn ge prest ontslag te nemen; alleen al in Praag hebben meer dan 160 journalisten hun baan ver loren. Er is een nieuwe perswet in de maak, die voorziet in per manente en directe censuur. Fitch geeft ook een overzicht van de economie in het land sinds de economische hervor mingen teniet werden gedaan. Hij constateert dat er een alge meen tekort aan goederen is, speciaal vlees en andere levens middelen, granen, brandstof en bouwmaterialen. De reserves aan buitenlandse valuta zijn ge ring. De arbeidsdiscipline ver slechtert en er vinden langzaam- aan-acties plaats, speciaal in de metaalsector. De Brit constateert, dat de jonge Tsjechoslowaakse commu nisten geen vertrouwen hebben in de huidige partijleiders. Hij vindt ook dat er in de opposi tie een opmerkelijke solidariteit geconstateerd kan worden tus sen arbeiders aan de ene kant en intellectuelen, kunstenaars en studenten aan de andere kant. De afkeer van het nieuwe regime krijgt uiteraard weinig kansen zich te £.=tóifesteren. Het duidelijkst tekent dit zich af in het aantal vluchtelingen. Eind april waren er dat al vele dui zenden, van wie er ruim 9000 in Zwitserland, bijna 5000 in Oostenrijk, bijna 5000 in West- Duitsland en bijna 400 in Italië zijn opgenomen. De assemblee heeft de reso lutie niet aangenomen in de veronderstelling dat een ver oordeling van de gebeurtenissen in Tsjecho-Slowakije van in vloed zouden zijn op de Russi sche houding. Wel was men de overtuiging toegedaan dat men er mee voorkomt, dat het Tje- choslowaakse volk zich door het westen vergeten acht. Tot nu toe hebben we voor zichtig gesproken om te voorko men dat de situatie in Tsjecho- Slowakije nog méér zou ver slechteren, zei de Deense con servatief Ostergaard. De recen te gebeurtenissen in dat land hebben echter het sein voor een duidelijke veroordeling gege ven. Het zuidoostelijk kustgebied van Zuid-Afrika is maandag avond geteisterd door een serie krachtige aardschokken, die vol gens de laatste cijfers aan tien nersonen het leven hebben ge kost. De aardschokken, die eni ge minuten duurden, troffen gebieden van verscheidene hon derden vierkante kilometers tus sen Kaapstad en Durban. Een registratiekantoor in Kaap stad berichtte dat een van de schokken zo hevig was, dat de seismometers uit hun stiften werden geslagen. In Kaapstad ontstond paniek onder de be volking. Vele mensen vluchtten hysterische kreten uitend uit hun huizen en gingen in 't mid den van de straten zitten. Moe ders in nachtgewaad renden ra deloos met hun kinderen op de arm door de straten. Een verslaggever in Kaapstad zei: „We hoorden een lawaai alsof er een exprestrein door de „Wij ontwikkelen onze kernbe wapening alleen met defensieve bedoelingen om op deze wijze het kernmonopolie te doorbreken. Ons einddoel is de opheffing van de kernbewapening". Dit heeft de Chinese premier, Tsjoe en-Lai, dinsdag verklaard tijdens een ban ket te Peking, dat werd gegeven ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van de Chinese volksrepu bliek. De premier zei te spreken namens president Mao tse-Toeng, vice-president Lin Piao, het cen trale comité van de partij en de Chinese regering. Tsjoe en-Lai zei verder, dat China gereed was voor een oorlog met conventionele of nucleaire wa pens, die de Verenigde Staten of de „socialistische imperialisten" mochten beginnen. Het Chinese volk zou zo lang vechten totdat de „eindoverwinning zou zijn be haald." Het congres van de Britse la- bourpartij dat in Brighton wordt gehouden, heeft dinsdagmorgen een nieuw partijbestuur gekozen. Dit bestuur van 27 man is op twee uitzonderingen na gelijk <*an het vorige. De linkervleugel van de par tij die veel kandidaten had ge steld, is er niet in geslaagd zijn positie in het bestuur te verster ken. Zo werden linkse figuren als Clive Jenkin, die secretaris is van de bond van technisch per soneel, en de parlementsleden Michael Foot, Erich Heffer, John Medelson en Eric Moonman niet in het bestuur gekozen. Men be schouwt deze nederlaag van links als een overwinning voor premeir Wilson, die vaak met de linkervleugel overhoop heeft ge legen. Herkozen werden minister van binnenlandse zaken James Callaghan en de minister voor werkgelegenheid en produktivi- teit, mevr. Barbara Castle. Premier Wilson verklaarde op het congres dat Engeland zijn kendidatuur voor het lidmaat schap van de E.E.G. handhaaft, maar Engeland zal niet „met de hoed in de hand" naar de confe rentietafel gaan: „Europa heeft ons meer nodig dan wij Europa". Als de voorwaarden tot toetre ding aanvaardbaar zijn, zullen de onderhandelingen ook slagen. Mocht Engeland niet worden toe gelaten, dan is er nog geen man overboord, want het kan heel goed op eigen benen staan. Wilsons woorden kregen veel bijval. De premier onthulde dat hij alle ministeries opdracht had gegeven een nieuwe schatting te maken van de prijs, die Engeland voor het lidmaatschap van de E.E.G. zal moeten betalen. Wilson viel de leider van de conservatieven, Edward Heath, aan en wees met nadruk op de vooruitgang die er onder de la- bourregering is geboekt. Speciaal in de laatste tjjd was de situatie voor Engeland beter geworden. In dit verband noemde Wilson de toenemende stroom toeristen, de stijging van de export en het feit dat de Britse betalingsbalans over de eerste helft van dit jaar voor het eerst in acht jaar een gunstig beeld vertoont. Het congres nam later een aan tal resoluties aan waarin onder meer wordt aangedrongen op strengere strafmaatregelen tegen rh blanke minderheidsregering in Rhodesië, steun aan de strijd „voor vrijheid en democratie" in Spanje en intensieve pogingen om een einde te maken aan de burgeroor log in Nigeria. Joan Lestor, die lid is van het partijbestuur, pleitte voor maatre gelen die de sancties tegen Rho desië waterdicht maken. Zij zei dat er ondanks de sancties nog trans acties met Rhodesië worden ge sloten ter waarde van ruim 375 milioen gulden per jaar. Verschil lende sprekers wezen erop dat de nolitiek van Engeland tegenover Zuid-Afrika dat zoals bekend de blanke regering in Rhodesië steunt, wordt voorgeschreven door de grote financiële belangen van Groot-Brittannië in Zuid-Afrika. Andere afgevaardigden waar schuwden voor een groot bloed bad in Zuid-Afrika in de komende jaren. WOENSDAGT 1 OKTOBER straten vloog. Schilderijen vie len van de muren en allerlei glaswerk en ruiten vlogen aan diggelen door de hevige schok ken". Een ooggetuige in Pori Elizabeth, die op de tiende eta ge van een veertien verdiepin gen tellend flatgebouw woont zei: „Ik voelde de hele kamer beven. De voordeuren van de vijf appartementen op deze ver dieping klapten tegelijk open". Het zwaarst getroffen gebied is het schiereiland ten zuiden van Kaapstad met zijn kleine boerendorpjes. Hier werd grote schade aangericht en ontston den ook branden. Alleen in Tilbagh. een klein plaatsje een honderdtal kilo meter ten noordoosten van j Kaapstad, kwamen zeven men-, sen om het leven. Geen enkele woning in dit dorpje bleef over-! eind Ook in het nabijgelegen.' stadje Wolseley kon haast geen enkele woning de bevingen weerstaan en grote bosgebieden werden in vlam gezet. In Dur ban, Port Elisabeth en Kaap» stad werden de telefoon- en te legraaflijnen verbroken. Des-' kundigen van het observatorium in Johannesburg beschreven de bevingen als de ergste sinds de grote Zoeloeland-aardbeving van 1932. Verwacht werd dat zich nieuwe bevingen zouden voor doen. Dinsdag zijn nieuwe aardbe vingen opgetreden in de Kaap provincie. De aardschokken deden zich voor rond het stadje Tulbagh, op ongeveer 112 km ten noord oosten van Kaapstad, waar veel huizen zijn ingestort. Het ern stigst zijn Tulbagh en de nabij gelegen plaatsen Wolseley en Ceres getroffen. De trillingen werden gevoeld tot in Bloem fontein, op 960 km afstand, en langs de kust van Kaapstad tot Durban, welke plaats 1440 km van Tulbagh is verwijderd. In de bergen in de omgeving van Tulbagh zijn branden ont staan. Over een groot gebied van de Westkaap is de elektrici teit uitgevallen. In Wolseley is ongeveer tweederde van de hui zen verwoest Bijna de hele be volking van Ceres is de plaats ontvlucht, nadat een aantal hui zen waren ingestort. Ook vele inwoners van Tulbagh hebben in hun auto's buiten de stad overnacht. De loco-burgemees ter van Tulbagh schatte dinsdag de schade in de onmiddellijke omgeving van deze plaats op een miljoen rand (ongeveer vijl miljoen gulden). Een rector in de geologie aan de universiteit van Kaapstad, dr. Arthur Fuller, heeft de tril lingen dinsdag beschreven als een „omvangrijke aardbeving". De schokken zijn volgens hem misschien veroorzaakt door een breuk in de aardkorst in de buurt van Worchester, ongeveer 88 km ten noordoosten van Kaapstad, die 100 miljoen jaar geleden zou zijn ontstaan. Van de zijde van de Westduit se delegatie bij de Europese economische gemeenschap in Brussel is vernomen, dat men de koers van de mark gedurende on geveer drie weken zal laten zweven". Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v m 4.52 5.28 6.07 6.11 n m 5.06 5.42 6.21 6.25 DONDERDAG 2 OKTOBER Breskens Terneuzen Hansweert Walsoordei v m 5.37 6.13 6.52 6.56 n m 5.55 6.31 7.10 7.14 ZON MAAN OP onder OP onder 1 06.40 18.18 20.21 13.52 2 06.42 18.16 21.12 14.50 3 06.44 18.14 22.14 15.34 4 06.45 18.11 23.25 16.05 5 06.47 18.09 16.28 PLAATSELIJK ENKELE BUIEN Een vrij actieve depressie trekt van de zuidwestkust van Noor wegen tamelijk snel in oostelij ke richting verder en zal van daag Midden-Zweden of de Oostzee bereikt hebben. Tussen deze depressie en een rug van hoge luchtdruk ten westen van de Britse eilanden stroomt van daag met matige tot krachtige noordwestelijke wind vrij koude en enigszins onstabiele lucht naar onze omgeving. In deze lucht worden opklaringen verwacht maar plaatselijk zullen ook en kele buien tot ontwikkeling ko men. De middagtemperaturen, die dinsdag in ons land rond de vijftien graden schommelden, zullen op een lager niveau ko men. medegedeeld door het K.N.M.I. geldig tot hedenavond. Plaatselijk enkele buien. Veranderlijke bewolking met plaatselijk enkele buien. Mati ge tot krachtige, en langs de kust tijdelijk harde wind tussen west en noordwest. Iets lage- mi ddaotsmnera turen.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1969 | | pagina 1