Minister Luns over Europa
en Amerika
De wet op de loonvorming
in de Tweede Kamer
Minister Luns:
ZEKER DAT IK NIET MEER
TERUGKOM
SAMENKOMST KOSYGIN EN
TSJOE EN LAI
ELF EGYPTISCHE VLIEGTUIGEN
NEERGEHAALD
Nassers vergeldingsactie mislukte
volledig
HET WEER'
VRIJDAG
12 SEPTEMBER 1969
(Jitgeefster N.V. v/li Fa. P. T van de Stride, Temenden
Weinig zinvol
Samenwerking
Naam van
gearresteerde
Jordanïër
vrijgegeven
Geruchten over
ernstige ziekte
Mao
De brand ïn de
Al Aksa-moskee
Tweede verdachte
bankoverval
te Ommen
gearresteerd
Mislukte
vergeldingsactie
Arrestaties
in Griekenland
Weerbericht
Hoogwater
Zon- en
Maanstanden
llttSNCOSSÜ
DbM£»ar>HbaftMKta*! ff, m <Sa Stad»
TWefooo: (011905-*»». OkmaHr: 38190
DE VRIJE ZEEUW
8^— per kwtmU)
torn rammen 10 c
OM IVO
Maétt *X B.T.W.
25e Jaargang
No. 6068
AdvertenHeprtjsper mm 16 cent; minimus»
per advertentie f 2,40. exclusie! 4 B.T.W,
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels»
advertenties) 5 regels f 1,15. Iedere regel méér
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling,
Vermelding: Brieven onder nummer, of Adrej
bureau van dit blad 90 cent vertraging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 our.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummei
tot 10 uur voormiddag.
De Nederlandse minister van
buitenlandse zaken, mr. J. M. A. H.
Luns, heeft donderdagavond te
Bonn gezegd dat de westelijke lan
den staan voor de taak de atlan-
.tische samenwerking te intensive
ren. De in het atlantisch deelge
nootschap gegroeide banden, zo
wel op politiek als op militair ter
rein, moeten worden versterkt,
aldus de minister in een rede tot
bet Duitse genootschap voor bui
tenlandse politiek.
Voor Europa betekent dat niet
dat het zich ten opzichte van de
Ver. Staten niet krachtiger en
mondiger zou mogen maken, zoals
dat voor de afzonderlijke Europe
se landen onbereikbaar is. Het be
tekent wel dat het streven naar
Europese eenheid weinig zinvol
zou zijn als het ten koste van de
eenheid van de gehele westelijke
wereld zou gaan. De plaats van
Europa is naast en niet tegenover
Amerika, aldus de Nederlandse
minister.
Sprekend over de verwerkelij
king van de politieke eenheid van
Europa in het kader van een atlan-
tische volkeren gemeenschap zei
minister Luns dat Europa al'een
dan die eenheid kan bereiken als
rle politieke wil daartoe aanwezig
is.
Er bestaat nog onzekerheid over
de vraag of het in de komende
maanden zal gelukken tot een be
slissing te komen die die verwer
kelijking een belangrijke stap dich
terbij zal brengen, n.l. een princi
piële overeenstemming over de
uitbreiding van de Europese eco
nomische gemeenschap. De minis
ter zei wat dit betreft zich pessi
mist noch optimist te willen noe
men. Hij zei alleen te willen zeg
gen: „Ik ben Europeaan en ik zal
mijn best doen".
Als motieven voor versterking
van de atlantische samenwerking
noemde minister Luns dat slechts
met een intensieve militaire en
ook politieke samenwerking met
de Ver. Staten de veiligheid van
Europa gegarandeerd kan worden
tegenover de nog steeds bestaande
potentiële bedreiging door de
Sowjet-Unie. Bovendien kan een
stelselmatige verbetering van de
betrekkingen tussen oost en west
moeilijk worden bereikt als het
huidige machtsevenwicht van oost
en west ondermijnd wordt.
De minister constateerde dat
wat het streven naar een verenigd
Europa betreft, tussen de Neder
landse en de Westduitse regering
principiële overeenstemming be
staat, ook al zijn er op onderge
schikte punten van tactische aard
meer dan natuurlijk al is het soms
wel verschillen. Dat laatste is niet
wel betreurenswaardig.
Sprekende over de verschijnse
len van anti-Amerikanisme in
Europa zei minister Luns niet van
mening te zijn die gevoelens hier
thans domineren of reeds gevaar
lijke vormen aannemen. De ver
houding tot de Ver. Staten komen
er niet door in gevaar. Dat anti-
Amerikanisme vindt volgens hem
zijn voedingsbodem in droefheid
over vergane macht en glorie, ja
loezie, minderwaardigheidsgevoe
lens of puur onverstand.
Het huidige isolationisme van de
Ver. Staten, dat geen grote bete
kenis meer heeft, vloeit niet voor
uit het vroegere superioriteitsge
voel maar meer uit vrees dat Ame
rika zich op de weg van imperia
lisme en machtspolitiek bevindt.
Minister Luns zei dat de Euro
pese landen In Amerika een bond
genoot hebben zoals er in de we
reld nog niet veel geweest zijn. Bij
de Amerikanen is eigenbelang niet
uitsluitend en zelfs niet de primai
re drijfveer van de Europese poli
tiek van Washington geweest, zei
hij.
De jongere die maandag werd
gearresteerd na de mislukte
aanslag op de Israëlische ambas
sade in Den Haag, zegt Taysir
Ali el-Attar te zijn. Hij heeft b-i
de verhoren meegedeeld dat hij
vijftien jaar is, afkomstig uit
Amman en geboren in Jericho.
De Haagse politie heeft deze
gegevens donderdagmorgn
verstrekt „in overleg met en met
toestemming van de officier van
jusitie." Tot donderdag had de
officier van justitie die het on
derzoek in deze zaak leidt, mr.
A. W. Rosingh, de politie niet de
vrijheid gegeven iets over de
identiteit van de dader te ont
hullen.
Het volksfront voor de be
vrijding van Palestina had na
de aanslag in Den Haag meege
deeld dat deze gepleegd was
door de 15-jarige Wael Moham
med Hassan,
Taysir Ali el-Attar zal uiter
lijk vandaag aan het eind van
de middag aan de officier van
justitie worden voorgeleid. Hij
heeft de politie gezegd dat zijn
handlanger in Nederland, die hij
enkele uren voor de aanslag nog
heeft gezien de 62-jarige Jorda-
niër Abu el-Abed is. De politie
heeft nog geen spoor van deze
man. Abu el-Abed zou 1,70 me
ter lang zijn, een zeer donker,
enigszins grijzend haar hebben.
Teen Taysir Ali el Attar hem
enige tijd voor de aanslag zag,
droeg Abu el-Abed een donker
Mk «o M» wit overhemd-
In het N.O.S.-radioprogramma
„Sprong in het duister" heeft
minister mr. J. Luns van bui
tenlandse zaken woensdag
avond gesproken over zijn ko
mende aftreden. Op de vraag
van verslaggever Rob Funke
of hij verwachtte nog lang mi
nister van buitenlandse zaken
te zullen zijn, antwoordde de
heer Luns: „Ik kan niet in de
toekomst kijken, maar normaal
gesproken, of liever gezegd, ik
ben er bijna zeker van, dat ik
niet meer in de volgende
equipe zal zitten. Ik ben al
ruim 17 jaar lid van het kabi
net en het is een goede zaak
geweest, die ik heb gediend,
maar het is onjuist als een mi
nister denkt, dat hij onmisbaar
is.
De vraag of hij er genoeg van
heeft beantwoordde minister
Luns als volgt: „Het is een af
wisselende funktie. Ten op
zichte van het buitenland heeft
het zeker voordelen om lang
minister van buitenlandse za
ken te zijn, maar ten aanzien
van Nederland begint het hoe
langer hoe moeilijker te wor
den. De hier heersende politie
ke malaise ontlaadt zich ook
tegenover het beleid ten op
zichte van het buitenland. Er
zijn vele debatten in de tweede
kamer. Eerst wordt de begro
ting aangenomen, dan volgen
er aparte debatten over de
NAVO, Biafra, de E.E.G. etc. Ik
heb 135 vragen te verwerken
gekregen en mondelinge ant
woorden daarop! En bovendien
wordt door de tweede kamer
de aanwezigheid van de minis
ter geëist waar het vroeger
niet gebeurde. Het is fysiek
vermoeiend. Zonder te willen
zeggen dat ik blij ben straks af
te treden, geeft het mij toch
een gevoel van verlichting. Op
dit moment zie ik mij verdwij
nen met een zekere voldoening
tegemoet. Als toevoeging op
dit antwoord zei de minister
dat hij nog niet weet wat hij
na zijn ministerschap gaat
doen. Wellicht zal hjj een funk
tie in het bedrijfsleven aan
vaarden. „In ieder geval wil
ik eerst even uitrusten. Ik ben
toe aan een lange vakantie. Ik
wil mijn grote dankbaarheid
betuigen tegenover allen, die
hebben geholpen mijn funktie
te vervullen, met name de
k.v.p. En ik wil daarbij mijn
waardering voegen voor de
partijleiding. Zij verdient een
beter lot dan haar vaak in haar
eigen dagbladen wordt toe
vertrouwd".
0LGA
Éjezond.verkwlkkend slapen
De pers in Hong Kong be
steedde donderdag veel aan
dacht aan steeds sterker worden
de geruchten als zou de Chinese
partijleider Mao Tse Toeng ern
stig ziek zijn.
Reizigers die vanuit China in
HongKong aankomen vertellen
dat een en ander af te leiden is
uit het feit dat veel voorkomen
de leuzen als „Lang leve Mao"
en „Laat ons de ideëen van pre
sident Mao volgen" door uitzen
dingen van radio Peking en radio
Kanton worden doodgezwegen.
Men herinnert eraan dat noch
Moa noch vice-president Lin
Piao, die voorbestemd is zijn op
volger te worden, hebben deel
genomen aan plechtigheden in
Peking ter gelegenheid van het
overlijden van Ho Tsji Mnh.
Geruchten over de gezond
heidstoestand van Mao circu
leerden reeds in januari van dit
jaar en sommige oosterse bladen
gingen toen zelfs zover te bewe
ren dat hij al dood was. Op 26
januari verscheen Mao echter op
een bijeenkomst in Peking en hij
scheen toen een zeer goede ge
zondheid te genieten. Ook tijdens
het negende partijcongres van
de Chinese communistische par
tij bleken alle geruchten over
zijn slechte gezondheid onge
grond.
Op 6 oktober zal het proces
beginnen tegen de 28-jarige
schapenscheerder Denis Michael
Rohan, die wordt beschuldigd
van brandstichting in de Al Ak
sa-moskee in Jeruzalem vorige
maand, zo is donderdag uit
justitiële kringen vernomen.
Presdent van de rechtbank zal
zijn rechter Zvi Eli Baker, dit
met drie andere rechters de zaak
zal behandelen. De openbare
aanklager, Gabriël Bach, zal 32
getuigen dagvaarden. Als verde
diger van Rohan treedt op de
Israëlische advocaat Yitzaak Tu-
nik.
In samenwerking met de ge
meentepolitie van Deventer en
Apeldoorn heeft de rijkspolitie te
Ommen geassisteerd door de dis
trictsrecherche te Zwolle te Apel
doorn de tweede verdacht van de
gewapende overval op de Amro-
bank te Ommen gearresteerd.
Bij de plaatselijke politie heerste
reeds het vermoeden dat een twee
de dader in het spel was doch aan
dit vermoeden werd geen rucht
baarheid gegeven teneinde betrok
kenen niet te alarmeren.
De tweede verachte de 21-jati-
ge J. H. W. R. uit Apeldoorn,
heeft een volledige bekentenis af
gelegd. Hij was een goede kennis
van de reeds gearresteerde J. Bei
den waren op maandag in een ge
huurde auto naar Ommen gegaan
en hebben de nacht in het bankge
bouw doorgebracht. Ook deze
tweede verdachte was gewapend
met een pistool-mitrailleur. Hoe
de beide mannen aan hun vuurwa
pens zijn gekomen, staat voor de
politie nog niet vast. De eerste
verdachte zegt de heide wapens
in België te hebben gekocht en de
politie probeert er nu achter te
komen, of dit waar kan zijn. De
tweede verdachte, die barbediende
van beroep is, werd woensdag
avond gearresteerd, terwijl hij aan
het werk was.
Van gezaghebbende zijde In
Moskou is vernomen, dat premier
Kosygin van de Sowjet-Unie don
derdag In de Chinese hoofdstad,
Peking, een samenkomst heeft ge
had met zijn Chinese ambtgenoot,
Tsjoe En Lai.
De twee partijen hebben hun
standpunten uiteengezet en een
voor beide partijen nuttig gesprek
gehad, aldus is van genoemde zijde
nog gepreciseerd.
Kosygin bevond zich 'woensdag
avond nog in Doesjambe in de
Sowjet-republiek Tadzjikistan. Hij
is van daar uit naar Peking gevlo
gen, waar hij donderdagmorgen
Tsjoe En Lai en andere Chinese
leiders ontmoette, aldus is uit
goede bron nog vernomen. Men
meent verder te weten, dat de sa
menkomst van Kosygin met Tsjoe
En Lai in Peking op initiatief van
de Russische regeringsleider tot
Stand is gekomen.
Tass meldt, dat Kosygin ook
weer uit Peking is vertrokken en
naar Moskou is teruggekeerd.
Volgens waarnemers in Moskou
is het onverwachte bezoek van
Kosygin aan Peking in Moskou
als een bom ingeslagen. De voor
genomen reisroute voor de terug
keer uit Hanoi naar de Sowjet-
Unie was juist bedoeld om een
tussenlanding in de Chinese hoofd-
stad te vermijden. Evenals op de
heenreis zou de Russische rege-
De tweede kamer is donderdag
begonnen met de behandeling van
minister Roolvlnks wet op de
loonvorming, die de voorschriften
van het buitengewoon besluit ar
beidsverhoudingen 1945 zal moe
ten vervangen.
Evenals vorig jaar, bij de indie
ning van de wet op het minimum
loon, liet de pvda-fractie duidelijk
blijken niets voor dit wetsontwerp
te voelen. De socialistische woord
voerder mr. Van Lier noemde mi
nister Roolvink in dit geval te
streng en te bedillerig. „Het wets
ontwerp brengt niet wat het be
looft: een beperking van de ver
gaande en gedetailleerde beslis
singsmacht van de overheid op het
gebied van de loonpolitiek. Het
legt te veel dingen vast die nu zo
niet vastgelegd behoren te wor
den". Mr. Van Lier vroeg de be
windsman hoe hij met de nieuwe
wet denkt te werken, terwijl deze
voor minstens de helft van het
bedrijfsleven, n.l. voor de gehele
vakbeweging, onaanvaardbaar is.
Het wetsontwerp is z.i. een bewijs
voor de juistheid van de stelling
dat de stem van de werkgevers
zwaarder telt bij economische za
ken dan die van de werknemers bij
sociale zaken.
De grootste bezwaren van mr.
Van Lier, bij wie zich de radikaal
drs. P. Janssen (groep Aard-en)
aansloot, waren gericht tegen art.
8 van het wetsontwerp, waarin de
overheid de mogelijkheid krijgt in
te grijpen in afzonderlijke c.a.o.'s
door middel van de onverbindend*
verklaring. Ook art. 11, volgens
hetwelk de minister bij algemene
maatregel van bestuur het hele
wettelijke stelsel aan de kant kan
zetten en vervangen door een of
ander systeem van straf geleide
loonpolitiek zal naar de mening
van de pvda-afgevaardigde uit het
wetsontwerp moeten verdwijnen.
Mr. Van Lier voelde meer voor
een systeem van loonpolitiek dat
wèl op de instemming van het
hele bedrijfsleven kan rekenen,
waarbij met erkenning van de
centrale normen de eerste verant
woordelijkheid bij het bedrijfs
leven komt te liggen en het ingrij
pen van overheidswege beperkt
blijft tot wat werkelijk uit natio-
naal-economisch oogpunt geboden
is. Mr. Van Lier kwam met enkele
amendementen die, veelal gesteund
door psp, groep-Aarden en D '66,
beogen de sociaal-economische
raad steeds te doen horen alvorens
een algemene loonmaatregel wordt
genomen en voor de algemene
loonmaatregel meer mogelijkheden
te bieden dan In het wetsontwerp
neergelegd. De SER zal, zo hij dit
wenst, hierover moeten kunnen
adviseren. Verder wil de heer Van
Lier bij amendement vastgelegd
zien dat In geval van een alge
mene loonmaatregel tevoren over
eenkomen tussentijdse verbeterin
gen van arbeidsvoorwaarden in
principe onaangetast blijven tenzij
in uitzonderingsgevallen en niet
zonder dat de SER gehoord is.
De heer Nypels van D '66 acht
het wetsontwerp aanvaardbaar
mits, ter bescherming van de
werknemersbelangen, het gebruik
van de overheidsbevoegdheden
wordt begrensd.
Bij amendement wilde bij be*
paald zien dat deze bevoegdheden
alleen gebruikt mogen worden in
het kader van de conjunctuurpoli-
tiek van de overheid, verder dat
de omstandigheden waaronder de
bevoebdheden gehanteerd kunnen
worden concreet moeten worden
aangegeven in een algemene maat
regel van bestuur en dat de in
spraak van het parlement bij het
hanteren van deze bevoegdheid
wordt vergroot.
Van de zijde der regeringspar
tijen kwamen aanzienlijk minder
bezwaren tegen het wetsontwerp
naar voren. De anti-revolutionaire
afgevaardigde Boersma waar
schuwde minister Roolvink straks
niet op zo grote schaal als tot dus
ver in de totstandkoming van
c.a.o.'s in te grijpen.
De heer Kikkert (chu) zag in
het wetsontwerp, vergeleken bij
het bba in wetgevend en in mate
rieel opzicht een verbetering. „Dit
ontwerp geeft in het kader van de
vrije loonpolitiek duidelijke nor
men aan", zo meende hij. Naar
zijn smaak is art. 1, hoewel het
„wezensvreemd" mak worden ge
noemd, een principieel toch niet
onaanvaardbaar artikel. Ten aan
zien van de mogelijkheid tot over
heidsingrijpen keurde hij het goed
dat, na overleg tussen de drie
christelijke partijen onderling en
met de vierde regeringspartij, men
o.a. tot een beperking van art. 8
is gekomen en een inschakeling
van het parlement.
Niet alle partijen kwamen aan
het woord. De behandeling van
het wetsontwerp zal volgende
week woensdag worden voortge
zet. Dan moet o.a. nog de woord
voerder van de kvp zijn mening
oy«c bet wetsontwerp geven,
ringsleider de nieuwe luchïverbin-
ding HanoiMoskou, via Birma,
India en Pakistan hebben moeten!
nemen. Maar volgens de laatste
officiële berichten van Tass heeft
de Russische delegatie naar de uit
vaart van Ho Tsji Minh woensdag
ochtend een tussenlanding in Cal
cutta gemaakt en 's avonds een
in Doesjambe in Tadzjikistan.
Dit zou er dus op kunnen wij
zen, dat het besluit om een om
weg over Peking te maken op het
laatste moment is genomen toen
de Russische delegatie naar de uit
vaart van Ho Tsji Minh zich reeds
GRONINGEN: Nadat prins Claus
officieel het tentoonstellings- en
congrescentrum Martinihal had
geopend, probeerde hij zijn ge
luk bij het kegelen. Bij de derde
worp gingen er negen om.
op Sowjetrussisch gebied bevond.
Bovendien scheen niets er tot op
heden nog op te duiden, dat eert
Russisch-Chinese bijeenkomst op
hoog niveau in de naaste toekomst
waarschijnlijk zou zijn.
Donderdagochtend publiceerde
het orgaan van de Russische com
munistische partij, Prawda, eer»
zeer lang beschuldigend artikel
aan het adres van China, waarin
gerept wordt over „provocaties
van de Chinese autoriteiten aan de
Chinees-Russische grens" en ge
waarschuwd wordt tegen een nieu
we „maoistische" penetratie van
Russisch grondgebied.
Israël zei donderdag bij drie
luchtgevechten, de zwaarste sinds
de zesdaagse juni-oorlog van
1967, elf Egyptische vliegtuigen
te hebben neergehaald en een
Egyptische -poging te hebben
verijdeld om wraak te nemen
voor de Israëlische tankaanval
van dinsdag aan de golf van
Suez. Volgens Tel Aviv verloren
de Israëliërs zelf maar één toe
stel.
Van officiële zijde in Kairo is
het verlies van twee toestellen
toegegeven. Egypte zegt dat
jachtbommenwerpers drie suc
cesvolle vergeïdingsaanvallen
hebben uitgevoerd op Israëlische
stellingen diep in de Sinai, en dat
vier Israëlische vliegtuigen zijn
neergeschoten.
Het door Israël gemelde aan
tal van elf neergeschoten Egyp
tische vliegtuigen was het hoog
ste in één dag sinds de zesdaagse
oorlog. Het Israëlische toestel
was verloren gegaan bij de tegen
aanval en de piloot was aan zijn
parachute op Egyptisch gebied
neergekomen. Volgens berichten
uit Kairo is hij gevangen ge
nomen.
Volgens Israël zijn de Egypte-
naren niet in hun vergeldings-
akties geslaagd. Tel Aviv was
van de plannen op de hoogte. Die
konden met het oog op Nassers
gedeukte prestige niet uitblijven,
zo werd gezegd.
Een Israëlische militaire woord
voerder deelde mee dat zeven
Mig 21's, drie Soekoi-7 jacht
bommenwerpers en een Mig-17
In Athene zijn dezer dagen de
eigenaar van een uitgeverij, A.
Papazissis, en de schrijver en
journalist Alexander Kotzias ge
arresteerd en verhoord, zo is van
goed ingelichte zijde vernomen.
De twee mannen zouden betrok
ken zijn bij een ondergrondse
beweging onder leiding van Ka-
rayorgas en Mangakis, v
zijn neergeschoten. Niets zei 'de
woordvoerder over de door Egyp
te vermelde vernietiging van Is
raëlische raketlanceerplaatsen en
andere militaire installaties.
Vier Israëliërs waren bij de
aanvallen gewond van wie drie
ernstig.
Op de meest plaatsen droog
Een front dat zich donderdag!)
avond boven midden-Engelandl
bevond trekt langzaam oost!
waarts en zal vandaag dicht bij
ons land komen. Hierdoor zal er
in -het westen veel bewolking
zijn maar het zal op de meeste
plaatsen droog blijven. In hei
oosten van het land zaï het daar!
entegen vrij zonnig zijn. Voos
het front uit stroomt warm®
lucht met overwegénd matige
wind tussen zuidoost en zuidwesi
naar onze omgeving zodat de
temperaturen ongeveer dezelfde
waarden zullen bereiken a-Is don!
derdag. In het westen van het
land zal er echter enige afkoe
ling zijn bij wind van zee,
medegedeeld door het K.N.M.I,,:
geldig tot hedenavond.
Warm weer
Droog weer met zonnige perloi
den. Overwegend matige wind
tussen zuidoost en zuidwest.
Warm weer, maar in de middag
aan de kust van Holland en Zee
land enige afkoeling bij wind
van zee.
VRIJDAG^ 12 SEPTEMBER
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
2.09
2.45
3.24
3.28
n.m.
2.26
3.02
3.41
3.45
ZATERDAG 13 SEPTEMBER
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
2.40
3.16
3.55
3.59
2.55
3.31
4.10
4.14
ZON MAAN
op onder op onder
Sept.
12 6.09 19.03 6.44 19.09
13 06.11 19.00 08.01 19.19
14 06.12 18.58 09.20 19.30
15 06.14 18.55 10.42 19.44