U kunt niet
alles
weten
Slapeloosheid plaag van een generatie
Ochtend- en avondmens kunnen soms
moeilijk samenleven
U?
enu
3*CruUen in de kamer
TOT
WELKE
GROEP
'EH00RT
van de week
Zaterdag SO augustus 1969 DE VRIJE ZEEUW
EMOTIONELE
FACTOREN
.V.W.'.W.V.
Grootmoeders ivarme melk helpt niet
STRAATLAWAAI
„VERWENNING"
PSYCHOTHERA-
PEUTJE
GELIJK
OF ONGELIJK
AANPASSING
IS NODIG
uit de slaapkamer weren. Dit alles zou
kunnen pleiten voor de wederinvoering
van de historische bedstee, waarin men
zich achter de gesloten houten deuren
althans tot op zekere hoogte tegen hPt
rumoer van de straat kan beschermen.
In de V. S. kunnen slechte slapers het
probleem anders oplossen, tegen be
taling. van 70 dollar kan men beschik
ken over een apparaat, dat allerlei ge
luiden produceert. Het apparaat heeft
"de grootte van een radio en kan een
mengsel van allerlei soorten geluid
Weergeven, waardoor men de herrie
die van buiten komt niet meer horen
kan. Het geluid van dit apparaat zou
minder hinderlijk zijn dan het rumoer
van de straat en de radio van de bu
ren.
Vele Amerikanen zoeken de oplos-
ging in de aanschaf van grotere bed
den. De verkoop van grote modellen is
de laatste jaren zeer stefk toegenomen.
De omvang van degenen die er in moe
ten liggen, dikwijls ook
Het staat wel vast dat onze groot
ouders beter sliepen dan wij. En hoe
vol van geluiden onze moderne samen
leving (ook 's nachts) is, het is niet on-
Knip met uw schaar in schuurpapier en
hij is weer heel wat scherper.
In elkaar vastzittende glazen krijgt u
los door het onderste glas in warm
water te zetten. Zonodig het bin
nenste glas vullen met koud water.
Wanneer een spons slijmerig wordt,
laat hem dan eén paar uur weken
in azijn en spoel hem daarna uit
in warm water.
Verflucht in een pas geschilderde ka
mer zal sneller verdwijnen als we,
behalve geregeld luchten, enkele
schoteltjes met zout in deze kamer
neerzetten.
"'-men voorwerpen kunt u bewaren, ge
wikkeld in vloeipapier in een goed
afgesloten doos. Deze doos mag
niet in een vochtig vertrek worden
opgeborgen. Gelijkmatig warm
houden in de winter.
Verse vis heeft geen ingevallen ogen,
wel rode kieuwen, een frisse reuk,
een strakke huid en stevig vlees.
Miljoenen mensen klagen over een
slechte nachtrust. Sommigen kunnen
moeilijk in slaap komen, anderen kla
gen dat zij wel een paar kaar per nacht
wakker schieten, weer anderen ont
waken heel vroeg en kunnen dan de
slaap niet meer vatten. Oudere mensen
schudden het hoofd en vertellen dat
het slapen vroeger een simpele zaak
was. Sommigeoudjes houden zelfs
door dik en dun vol dat je vroeger ge
woon ging liggen en dat de rest „van
zelf" ging, hetgeen voor tienduizenden
mensen van een latere generatie nau
welijks meer voorstelbaar is.
Vooral voor één categorie, degenen
die lang wakker liggen, zijn er tegen
woordig vele verleidingen waaraan
men zich bij het uitblijven van de slaap
al heel gemakkelijk overgeeft. Onze
grootouders trachtten in zo'n geval
denkbeeldige schapen te tellen of hon
derd keer achtereen „bruine bonen" te
zeggen en vielen dan meestal uit ver
veling in slaap.
De moderne laatslaper beschikt over
elektrisch licht en tracht bij het schijn
sel van de lamp een boek te lezen. Vol
gens een Amerikaans onderzoek wor
den op het late uur vooral veel detec-
tivestories gelezen in bed. Ook zetten
de laatslapers vaak de radio aan en
dat geldt voor alle slechte slapers
het roken in bed schijnt steeds meer
toe te nemen. Mét het gevaar in bed
te verbranden.
De vijanden van de slaap krioelen met
krijsende toeters en galmende luidspre
kers om onze woning. Het geluid van
de moderne verkeersmiddelen dringt
op het late uur tot in het slaapvertrek
door. En ook de overige natuurlijke ge
luiden van de stad kan men moeilijk
denkbaar dat vroegere generaties dus-
tig door dit lawaai heen geslapen zou
den hebben. Onze grootouders raakten
fysiek veel gauwer vermoeid. Vijftig
jaar geleden verrichtte een groot deel
van de bevolking lichamelijk werk. Er
werd veel meer gelopen en gewandeld.
Tegenwoordig zijn er duizenden men
sen, wier enige lichaamsbeweging be
staat uit het lopen van en naar hun
auto.
Emotionele factoren spelen een grote
rol bij de nachtrust. Doorgaans zal
iemand goed slapen wanneer zijn spie
ren zo vermoeid zijn, dat zij ontspan
ning behoeven, maar emotionele fac
toren (angst, zorgen enz.) kunnen een
complicatie vormen. Hoewel de slaap
een grotere rust garandeert, kan men
ook na een minder goede'nacht 's mor
gens uitgerust zijn. Iemand die met de
ogen gesloten geheel ontspannen op
zijn bed gaat liggen, rust ook uit. De
meeste slechte slapers liggen echter
niet ontspannen in hun bed. Zij er
geren zicfi over hun slapeloosheid,
wentelen zich van de ene op de an
dere zij.
Het ontspannen liggen is overigens een
relatief begrip, vooral wanneer men
eenmaal slaapt. Onderzoekers van de
universiteit te Chicago hebben vast
gesteld dat de meeste slapers zich ge
durende de slaap gemiddeld veertig
keer bewegen.
I
Grootmoeders advies om 's avonds voor
het slapen gaan een glas warme melk
te drinken wordt zelden meer opge
volgd, maar nog even hardnekig als
vroeger wordt er ook nu nog verband
gelegd tussen slapen en eten en drin
ken. Het is moeilijk hier adviezen te
geven. Zo slapen vele mensen slecht
op koffie, terwijl anderen hiervan gëen
last hebben.
Vele slapers bekommeren zich trou
wens niet om de culinaire aspecten van
hun slapeloosheid. Zij gaan naar de
dokter en vragen om een slaapmiddel.
Slaaptabletten en -capsules circuleren
in enorme hoeveelheden. In de U.S.A.
worden per jaar ongeveer 80 miljoen
dollar gespendeerd aan slaapmiddelen!
Ook in West-Europa beleeft de slaap
middelenindustrie een gouden tijd.
Sommige artsen zijn niet zo gul in het
voorschrijven van dergelijke medicar
menten. Veel slapeloosheid wórdt ver
oorzaakt door psychische spanningen.
Vaak gaan de betrokkenen gebukt on
der problemen, die maar het liefst uit
de weg gaan. Zij „vluchten" dan in de
slaapmiddelen en andere medicijnen. De
problematiek blijft bestaan, de oorzaak
van het kwaad wordt niet te lijf ge
gaan, maar de slaap- en opwekkings
middelen verzoenen hen met een an
ders ondraaglijke situatie. Men laat
zich in zekere zin verwennen door
medicijnen.
Het is niet bekend of de mens vhn nu
vaker droomt dan zijn voorouders. Het
staat wel vast dat hij een grotere be
langstelling voor zijn dromen heeft ge
kregen. Sinds Sigmund Freud (1856
1939) behoort de techniek van het ana-,
lyseren en het interpreteren van de
dröom tot de belangrijkste middelen
waarvan de psychologische diagno
stiek zich bedient. Freud concludeer
de dat iemand droomt over problemen
die zo pijnlijk voor hem zijn, dat hij ze
naar het onderbewustzijn verdrongen
had. De droom confronteert hem met;
deze benauwende problematiek. Tijdens
een psychotherapeutische behandeling
zal de psychiater de patiënt vragen
zijn dromen te vertellen, teneinde te
speuren naar de verborgen betekenis
ervan.
Het is wel zeker dat tegenwoordig niet
alleen neurotici zich voor hun dromen
interesseren. Nu dankzij de verbreiding
van wetenschappelijke pockets de psy
chologie meer en meer gemeengoed is
geworden, gaan veel mensen zelf voor
psychotherapeutje spelen.
Volgens een Amerikaans onderzoek
zou bijna ieder mens 4 a 5 keer per
nacht dromen. De gemiddelde duur van
een droom zou twintig minuten bedra
gen. Voor de liefhebbers is er dus vol
doende stof tot zelfonderzoek, al zal
menigeen wel zo schrikken van de
plots opduikende problematiek, dat hij
die haastig weer naar zijn onder
bewustzijn verdringt. Maar dat komt
de volgende nacht wel weer boven...
Wat een grappige speling van de na
tuur is dat, dat er "ochtend- en avond
mensen bestaan. Dat wil zeggen: er
zijn vrouwen en mannen, die zich
's morgens bij het opstaan meteen al
vol energie op hun arbeid werpen, al
les aanpakken en met lust en opge
wektheid aan het werk slaan en voor
al in het eerste deel van de dag ware
bergen verzetten. Hoe verder de dag
echter vordert, hoe meer zij verslap
pen. En na het avondeten kunnen zij
geen „pap" meer zeggen.
En er zijn vrouwen en mannen die het
elke morgen weer te kwaad hebben, als
zij het bed uit moeten. Die hebben
uren nodig, om op gang te komen. Bij
die mensen duurt alles wat ze in de
ochtenduren doen, tweemaal zo lang
omdat ze eenvoudig de lust voor het
werk niet kunnen opbrengen. Maar let
op! Na de koffiemaltijd leven ze op en
gaan ze zich steeds nijverder voelen.
En tegen de avond zijn ze niet meer te
houden. Dan hebben ze het gevoel nog
best even „dit" en „dat" te kunnen
doen.
Waar dit verschil van temperament in
ligt, ik zou het u niet kunnen zeggen.
Maar u zult zelf wel hebben kunnen
constateren, dat het bestaét.
Nu is één ding maar te hopen en dat is,
dat als het om getrouwde mensen gaat,
èn man èn vrouw tot de zelfde groep
behoren. Dus beiden avond- en beiden
ochtendmensen zijn. In het tegengestel
de geval zou hét wel eens. tot kwalijke
konsekwenties kunnen leiden,
's Morgens zullen de echtelieden nog
niet zoveel last van elkaar hebben,
want dan bevinden zij zich door hun
werk gemeenlijk op verschillende plaat
sen, zodat zij zich niet aan elkaar kun
nen ergeren.
Maar 's avonds! Wat een bron van el
lende kan dat worden. Mevrouw zal
een ochtendmens zijn en is dus des
avonds na het eten afgeknapt. Zit te
gapen, is haast te moe om een kopje
thee of koffie voor haar man in te
schenken en knikkebolt boven de kin
derkousjes, die ze plichtsgetrouw tracht
te stoppen. Meneer wordt rusteloos,
want hij verlangt naar gezelligheid; wil
eens uit, of tenminste eens praten en
een kameraad aan zijn vrouw hebben.
Maar nu het andere geval: mevrouw
begint, als avond-mens,, 's avonds en
thousiast kasten schoon te maken;
slaat aan het wassen of strijken; kor
tom leeft zich uit op alle karweitjes,
waartoe zij 's morgens de fut niet kan
opbrengen, terwijl meneer naar rust
verlangt en zich afvraagt waarom hij
een tehuis bezit, als er eeuwig en altijd
iets overhoop moet worden gehaald.
Vrouwen, van ons wordt in het leven
nu eenmaal het grootste aanpassings
vermogen gevraagd! Willen wij onze
man blijven binden; stellen wij er prijs
op dat hij ons blijft liefhebben zoals in
het begin, dan zullen wij ons bij hèm
moeten aanpassen en kunnen wij niet
verlangen, dat hij het zich bij ons doet.
Zijn wij van het ochtendtype, dan, ja
dan zullen wij onze vroege energie dus
danig moeten beteugelen, dat wij niet
al ons kruit vóór de avond verschieten.
Wij1 zullen desnoods voor het eten een
poesje moeten rusten, om 's avonds
kwiek en monter te zijn, Hoe dan ook,
wij moeten er iets op vinden, dat wij
manlief 's avonds niet op een dood
moede, slaperige vrouw trakteren.
Zijn wij wan het avondtype, dan, ja dan
zullen wij ons in de eerste plaats moe
ten kunnen beheersen en moeten leren,
onze energie op de juiste wijze te
spuien. Niet alleen en geheel tot onze
eigen voldoening, maar eveneens tot
genoegen en rekening houdend met
onze huwelijkspartner.
m
Nu de vakanties weer achter de
rug zijn kunnen we wat meer tijd
besteden aan ons huiselijk leven en
onze vrienden. Een gezellig etentje is
een goede basis om prettige contacten
Automatische wasmachines, Snel
kookpannen. Zo gewassen-Zo-droog
kleren. Je kunt tegenwoordig zo gek
niet bedenken of het gaat automa
tisch snel, gemakkelijk. Waar we
vroeger „uren" over deden denk
aan moeders wasbord, of aan de sud
derende soepkip daarvoor draaien
we nu nog nauwelijks onze hand om.
Alleen een knop. En dan gaan we lek
ker de krant lezen. Tenminste, als we
daar tijd voor hebben, want hoeveel
er ook geautomatiseerd is en wordt,
de kinderen komen toch om vier uur
uit school, en de kaas komt niet van
zelf in de kast. Bovendien zijn wij nu
eenmaal een nijver volkje, en als het
ene wat minder tijd kost, vinden we
altijd nog wel iets, dat onze dagtaak
vol maakt.
Automatisch, gemakkelijk en vooral
snel is ons leven. Toch zijn er een paar
dingen, die daar nog steeds een beetje
buiten staan. Dingen die we, omdat ze
zo tijdrovend zijn, soms maar in arren
moede achterwege laten. Rokken ver
korten is zo'n werkje. Of appeltaart
bakken. Of nog even gauw naar de
kapper gaan, als manlief meldt, dat hij
over een uur visite meeneemt. Voor al
deze dingen hebben we méér tijd no
dig dan we eigenlijk zouden willen.
En dan doen we het maar niet. De rok
blijft in de kast. er wordt geen appel
taart gegeten en de visite ontvangen
we nadat we naarstig en vergeefs ge
probeerd hebben orts piekig haar nog
enige krul-contouren te geven. Kap
pers kosten nu eenmaal tijd. Deson
danks is het mogelijk om als er straks
gebeld wordt een kap-vers hoofd
schalks naar buiten te steken Dank
zij het denkbeeld van een Deen, die
een paar jaar geleden elektrisch voor
verwarmde rollers uitvond. Deze rol
lers zijn door een bijzondere samen
stelling in staat hun warmte lange'
tijd op een constante temperatuur te
houden en zijn zo uitermate geschikt
om haar zonder gebruik van een
droogkap, het kan zelfs op volkomen
droog haar een krul te geven, die
precies even stevig is als een volgens
de traditionele methode van wassen
en drogen verkregen krulling. Juist
die constante temperatuur is het ge-
-beim van deze man uit Kalundborg,
die zijn uitvinding onder de naam Car
men Curler in 44 Inden patenteerde.
Nu kan iedere vrouw haar eigen
kapsel in „die benauwde uurtjes" op
doelmatige wijze in twintig minuten
in orde brengen. Niet meer met krul
spelden naar bed, want ook een op
knappertje in de ochtenduren wordt
nu een kwestie van minuten En denk
eens aan het gemak tijdens de vakan
tie: zwemmen is niet langer taboe,
want dank zij een eenvoudig gebruik
van Carmen Curlers op de hotelkamer
kunnen we immers toch met een ver
zorgd hoofd aan tafel verschijnen.
te leggen. Met een exclusief 'soepje
zal de gastvrouiD zeker eer in leggen.
De bisque d'homard of kreeftensoep,
die ook nogal eens op de spijskaart in
een goed restaurant voorkomt, is niet
moeilijk te maken en toch bijzonder
fijn.
ZONDAO: bisque d'homardWiener
Schnitzel, gegratineerde aard
appelpuree; snijbonen, komkom
mersla; chocolade mousse.
MAANDAG: tomaten gevuld met
kwark; macaroni met boter, ui en
haas; kaniemelksepap.
DINSDAG: meloen met rauwe ham
stoofschotel spitskool met toma
ten.
WOENSDAG: saucijsjes, bloemkool,
aardappelpuree; bosbessen met
vanillevla.
DONDERDAG: rode bietjes, var
kenslapje, aardappelen; vla-flip.
VRIJDAG: tomatensoep met kaas;
gebakken vissticks, rijst, sla.
ZATERDAG; clubsandwichprui
men.
BISQUE D'HOMARD
Laat in een pan 50 gram roomboter
goudbruin worden en fruit hierin een
gesnipperd uitje met een paar gehak
te worteltjes goudbruin. Giet er ruim
een halve liter water bij met een lau
rierblaadje, 1 theelepel paprikapoe
der en de helft van een klein blikje
tomatenpuree. Laat alles ongeveer 'n
half uur trekken en zeef het daarna.
Roer er ten slotte 100 gram garnalen
en een blikje kreeftensoep door.
Maak de soep op smaak met cognac,
zout en peper. Serveer haar in kleine
kopjes en doe er een klein scheutje
dunne room in.
GEVULDE TOMATEN
Snijd van 4 grote tomaten de kap
jes af en hol ze uit. Bestrooi ze met
zout en peper. Serveer haar in
kleine kopjes en doe er een klein
scheutje dunne room in.
GEVULDE TOMATEN
Snijd van 4 grote tomaten de kap-
jes af en hol ze uit. Bestrooi ze met
zout en peper. Klop i doosje kwark
met 'n rauw geraspt uitje, zout, peper
en gehakte peterselie luchtig. Vul
hiermee de tomaten en strooi er wat
paprikapoeder over.
Amsterdam: Een van de modellen
uit de nieuwe collectie 1969 van
Bata Internationaal: een kalfs
lederen laars gevoerd met acetaat
zijde. De prijs van deze laarzen
is ƒ99,
t
4