Britse militairen voor
veiligheid verantwoordelijk
Grotere persvrijheid in Griekenland
Twee doden bij straat
gevechten in Praag
Amerika besnoeit
op zijn defensie
Politie en militairen onderbraken
demonstraties
TOESTAND
IN PRAAG
VERSLECHTERT
Amerikaanse
verliezen
gestegen
weer
Protestantse
unionisten
akkoord met
Wilson
Financiële
controle kranten
en tijdschriften
HET WEER
Militaire uitgaven
drie miljard
minder
Overstromingen
in België
VRIJDAG
22 AUGUSTUS 1969
25e Jaargang
No. 6053
Jitgeefster N.V. v/h Fa. P. J. van de Sande, Terneuzen
Strenge straffen
Saboteurs"
Bernadetfe Devlin
wil naar Amerika
Christelijk
Registratie
„Engels-
protestantse juk"
Sabelgekletter
Weerbericht
?er
Zon- en
Maanstanden
AMNESTIE
IN ROEMENIE
Burgerpersoneel
De NAVO
Ftanfeertng W afeeeseHraï: TEUHStlXEM
DireeÈMir-HöofdredactearP. f. eta <)e Sands
Telefoon: (01150)—2073. Gbesnmmer: 38180
Redactie, en AdmtatetnSe-sdre»SmMtwal
f 8>- per kwartaal; per maaod f 3,70
Cesee munmei1» IS cent inclusief 4 X B.T.W.
DE VRIJE ZEEUW
Atifrt^wrtiioMwpfijs s mm 10 cent; minimus
per advertentie f 2,40, exclusief 4 B.T.W,
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handel»,
advertenties) 5 regels f 1,15. Iedere regel méér
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of Adrefi
bureau van dit Mad 80 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot run. 3 au,
Voor bet gecomb. maandag/dtasdapoamatt
tot 10 uur voormiddag
De toestand in de Tsjechoslo-
waakse hoofdstad is donderdag
avond snel verslechterd nadat om
17 uur de kantoren en fabrieken
waren gesloten. Een snel groeien
de menigte op en rond het Wen-
ceslasplein werd door politie en
militairen snel verspreid waarna 't
plein de aanblik van een fort
kreeg. Alle toegangswegen werden
door militaire voertuigen en sol
daten en politie afgezet en op het
plein werd een sterke eenheid op
roerpolitie met gepantserde per-
soneelsvoertuigen samengetrok
ken.
Het was gisteravond om 22 uur
(Ned. tijd) voor waarnemers on
mogelijk te zeggen welk een om
vang de betogingen en botsingen
zouden aannemen. De situatie
werd onoverzichtelijk genoemd. Op
plaatsen waar het steeds rustig Is
geweest breken onverwacht on
geregeldheden uit.
Door Ihet oplaaien van de strijd
in de noordelijke provincies van
Zuid-Vietnam en langs de grens
met Cambodja is het aantal do
den bij de Amerikanen als ge
volg van gevechtshandelingen
in de afgelopen week met 148 tot
244 gestegen. Dit is donderdag in
Saigon meegedeeld door een mi
litaire woordvoerder.
Ondanks het verlies van bijna
100 man op één dag 12 augus
tus is het totale aantal ge
sneuvelde Amerikanen in de
zeven dagen die op 16 augustus
eindigden, weinig hoger dan het
wekelijkse gemiddelde van dit
jaar.
Het aantal Amerikaanse ge
wonden in die week bedraagt
1409. Op het eind van de week
stonden er 1345 Amerikanen te
boek als vermist tijdens ge-
Bij de Incidenten van woens
dagavond in Praag zijn twee do
den gevallen en verscheidene
gewonden. Dit is donderdagoch
tend meegedeeld in een officieel
communiqué van het gemeente
bestuur, dat via luidsprekers
werd bekend gemaakt. Volgens
de bekendmaking hebben „mis
dadige elementen op weerloze
burgers geschoten".
Het Tsjechische ministerie van
binnenlandse zaken deelde mee
dat er 320 mensen zijn aange
houden. „De daden van agres
sie en vandalisme waren 't werk
van buiten de maatschappij
staande en misdadige elemen
ten", die niet hebben geaarzeld
zich van vuurwapens te bedie
nen tegen depolitiemannen, die
probeerden de orde te bewaren.
Onder de aangehoudenen bevon
den zich talrijke personen die al
meer met de strafrechter in aan
raking waren geweest.
In de bekendmaking van het
gemeentebestuur van Praag wor
den de gebeurtenissen van
woensdagmiddag en -avond zeer
betreurd. Misdadige elementen,
zo wordt gezegd, hebben ruiten
ingegooid, barricades opgewor
pen en vernielingen aangericht
in het centrum van de stad. „Zij
hebben ook niet geschroomd
vuurwapens te gebruiken tegen
ongewapende burgers". De ma
nifestanten wordt verweten dat
Zij alles in het werk hebben ge
steld om de voorbijgangers in
hun betoging te betrekken. De
autoriteiten zullen de organisa
toren van deze incidenten streng
straffen, aldus de bekendmaking.
ff
Het partijblad „Rude Pravo",
dat geen melding maakte van de
ongeregeldheden; deed donder'
dagmorgen een beroep op de be
volking, niet uit sensatiezucht
te gaan kijken naar „het spel
van saboteurs en vijanden van
alle fatsoenlijke mensen". Vol
gens het blad zijn het weliswaar
hoofdzakelijk jongeren die zich
laten meeslepen, maar er zouden
ook ouders komen die hun kin
deren meenemen om niets van 't
schouwspel te missen. „Rude
Pravo" raadde zijn lezers aan,
liever in de rustiger wijken te
gaan wandelen.
Donderdagochtend waren vele
autobussen en trams uit de bui
tenwijken vrijwel leeg. Dit zou
er op wijzen dat de bevolking in
dit opzicht gehoor heeft gegeven
aan de oproep i." illegale vlug
schriften om gflen gébruik te
maken van het openbaar ver
voer. Ook was opgeroepen bij
wijze van rouw donkere kleding
te dragen, maar dat hadden
slechts weinig mensen gedaan.
Het Wenceslasplein was nor
maal open voor het verkeer,
evenals de Narodni-straat die
woensdagavond het toneel
felle strijd was.
(Zie verder pag. 3.)
van
PRAAG: Woensdagnamiddag op
het Wenceslasplein in Praag: be
togers contra politie in pantser
voertuigen.
De regerende protestantse unio
nistische partij heeft zich woens
dagavond geschaard achter het
akkoord tussen premier James
Chichester-Clark van Noord-Ier-
land en de Britse regering over
maatregelen' tot herstel van orde
en rust. Eerder was gevreesd dat
de militante rechtervleugel van
deze partij zich tegen het ak
koord zou verzetten.
Een woordvoerder van deze
vleugel, de oud-minister van
binnenlandse zaken William
Craig, zei op een persconferentie
dat het verslag van premier
Chichester-Clark van 't gesprek
met de Britse premier Wilson
hem de overtuiging heeft gege
ven dat aan de vitale belangen
van Ulster geen afbreuk is ge
daan. Craig zei dat Wilson zich
klaarblijkelijk dubbelzinnig heeft
uitgelaten over zijn gesprek met
Chichester. Wilson zei dat de
reservepolitie van Ulster, die bij
na geheel uit protestanten be
staat, buiten spel zal worden ge
zet en dat de Britse militaire be
velhebber in Ulster voor de vei
ligheid verantwoordelijk zou
zijn.
De Noordierse minister van
ontwikkeling, Brian Faulkner,
zei dat de reservepolitie uit de
probleemgebieden zal worden
verwijderd, maar dat zij niet zal
worden ontbonden of ontwapend.
Politieke waarnemers zijn van
mening dat Engeland die nolitie
van haar meeste taken ontheven
wil zien,
Bernadette Devlin, afgevaar
digde van de Noordierse katho
lieken in het Britse lagerhuis en
De Griekse regering heeft don
derdag een wetsontwerp voor
publtkatie vrijgegeven, op grond
waarvan de persvrijheid in het
land groter zal worden gemaakt.
Het ontwerp voorziet echter in
strenge controle-maatregelen op
die vrijheid en in zware straffen
op artikelen die indruisen tegen
het beleid van de regering.
Het ontwerp is ter inzage ge
legd voor journalisten, uitgevers
en vertegenwoordigers van vak
verenigingen. Zij krijgen tot 15
september de tijd om kritiek te
uiten of aanbevelingen te doen.
Zoals bekend had het kolonels
regiem toen het in 1967 aan de
macht kwam, de persvrijheid aan
banden gelegd. Vorige maand
maakte premier Papadopoelos
voorwaarden die in het wetsont
werp zijn opgenomen, komen in
het kort hierop neer: de regering
kan onmiddellijk elk artikel in
beslag nemen dat indruist tegen
de christelijkheid; dat beledi
gend is voor de koning of zijn
familie; dat inlichtingen ver
schaft over de verdediging van
het land en dat het volk oproept
tot strijd tegen het regiem.
Alle artikelen over de jeugd
zullen voor publikatie moeten
worden goedgekeurd door een
speciaal comité, dat door het mi-
bekend, dat hij bij wijze vannisterie van voorlichting in het
leven zal worden geroepen. Dit
comité is ook verantwoordelük
proef een wet zou opstellen om
de persvrijheid te vergroten. De
voor het controleren van publi-
katies van de jeugd in het bui
tenland.
Een speciaal hoofdstuk in het
ontwerp regelt de status van de
journalist en eist; dat alle ver
slaggevers en uitgevers hij het
ministerie geregistreerd staan,
nadat zij zijn beoordeeld door
een comité van rechters, hoog
leraren, vooraanstaande burgers
en persdeskundigen. Alleen ge
registreerde journalisten krijgen
toestemming bun werk te ver
richten.
vurig strijdster voor gelijke bur
gerrechten, is woensdag van
Londonderry naar de Ierse repu
bliek vertrokken.
Zij wil naar de V. S. om voor
djf Amerikaanse televisie de
taak en de doelstellingen van de
bewegin| voor gelijke burger
rechten in Noord-Ierland uiteen
te zetten.
Het Ierse plaatsje Dundalk, 8
km ten zuiden van de grens met
Noord-Ierland, wordt het cen
trum van idealistische jonge
Ieren die het noorden willen be
vrijden van 't Engels-protestant-
se .-juk".
Sinds het begin van de onlus
ten in Londonderry en Belfast
zijn ongeveer 200 man, zowel
linkse studenten als oude ge
trouwen van het Ierse republi
keinse leger, via Dundalk over
dc grens getrokken.
Allen probeerden zich wapens
aan te schaffen, die in Dundalk
schijnen te ontbreken. Sommigen
probeerden in contact te komen
met de plaatselijke organisatie
van het republikeinse leger, an
deren trokken direct naar de
grens die nauwelijks wordt be
waakt. Slechts weinigen namen
de moeite over de Cooley-ber-
gen te trekken, om zeker te zijn
dat hun infiltratie onopgemerkt
■zou blijven.
Zelfs de aanwezigheid van 500
vluchtelingen uit het noorden
heeft er nauwelijks toe bijgedra
gen de traditionele aanblik van
het stadje, dat 20.000 inwoners
telt, te veranderen. De meeste
vluchtelingen zijn van het op
vangcentrum doorgezonden naar
het vluchtelingenkamp van het
Ierse leger aan de rand van de
stad. Naar verluidt zijn een
twintigtal vluchtelingen van wie
men zou kunnen vermoeden dat
zij een poging zouden kunnen
doen om legerwapens te stelen,
niet in 't kamp toegelaten. Ken
nelijk vindt men in Ierland enig
sabelgekletter en troepenver
plaatsingen waarbij slechts be
trekkelijk weinig militairen zijn
betrokken, voldoende.
Het enige „grensincident" vond
afgelopen zondag plaats, toen
drie jongemannen bij Crossmag-
len een aanval deden op een
Noordierse politiepost.
ENKELE BUIEN
In grote delen van Europa
werd het weer donderdag bepaald
door een depressiegebied dat van
Scandinavië tot boven de Noord
zee reikte. Het is geheel gevuld
met koele en onstabiele lucht,
waarin talrijke buien voorkwa
men. Om het lagedrukgebied
stroomde de koele lucht met
noordelijke winden over de Brit
se eilanden en vandaar het vas
teland binnen, waar ze oostwaarts
tot boven Polen en zuidwaarts
tot de Alpen en de Pyreneeën
wist door te dringen.
Daar het depressiegebied zich
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Enkele buien
Koel weer met af en toe buien.
Matige t.ot krachtige, aan de kust
mogelijk af en toe harde wind tus
sen west en noordwest.
.VRIJDAG 22 AUGUSTUS
weet te handhaven zal ook van
daag de wind matig tot krachtig
uit west tot noordwest waaien en
worden er naast enkele opkla
ringen opnieuw buien verwacht
Het blijft koel weer met maxi
mumtemperaturen rond dé 17
graden.
MAAN
OP
onder
op
ondei
Aug
22
05.35
19.50
17.06
23.20
23
05.36
19.48
18.07
24
05.38
19.46
18.49
00.40
25
05.40
19.43
19.17
02.10
26
05.41
19.41
19.36
03.47
27
05.43
19.39
19.50
05.21
28
05.45
19.37
20.02
06.52
29
05.46
19.34
20.13
08.18
30
05.48
19.32
20.24
09.42
31
05.50
19.30
20.37
11.05
Cadzand
Breekens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
7.28
7.53
8.29
9.08
9.12
n.m.
ZATERDAG 23 AUGUSTUS
Cadzand
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
8.53
9.18
9.54
10.33
10.37
In Roemenië is donderdag teï
gelegenheid van de 25e verjaar
dag van de „bevrijding van Roe»
menië van het fascistische juk"
een amnestie afgekondigd, die
8.32 echter niet geldt voor zware mis»
9-08 dadigers. Degenen die gevangen
9-^7 zitten wegens moord, roof, mis-
9 51 daden tegen de staatsveiligheid
e.d. zjjn ervan uitgesloten.
De amnestie geldt ten volle
n.m. voor vrijheidsstraffen tot ander»
9.39 half jaar. Veroordeelden boven
10.04 60 jaar, zwangere vrouwen en
10.40 moeders met kinderen dia tot vijf
11.19 jaar of minder veroordeeld zijn
1L23 'kritoen «vaneen» amnestie.
PRAAG: In de nacht van woens
dag op donderdag is de strijd
tussen demonstranten en politie
in Praag steeds feller geworden.
Terwijl de traangasgranaten in
de lucht exploderen, slopen jonge
inwoners van de Tsjechische
hoofdstad materiaal aan voor een
barricade.
De Amerikaanse minister van
stellen van de negende infan
teriedivisie.
Met directe ingang zullen hon
derd schepen, o.a. de „New
Jersey", worden opgelegd. Van
deze schepen is 68 procent 25
jaar oud.
De luchtmacht zal de niet in
verband met zuidoost-Azië
staande opleiding verminderen
met 300,000 vlieguren
Zwaar onweer, vergezeld van
hevige regenval, heeft woensdag
veel schade aangericht in de
buurt van Verviers en in het
oosten in België. Verscheidene
beken traden buiten de oevers.
In Brussel is het treinverkeer
twee uur onderbroken geweest
doordat de bliksem in 'n boven
leiding sloeg.
Woensdagmiddag kwam de
helft van Luxemburg door blik
seminslag zonder stroom. Ook
daar deden zich overstromingen
voor.
defensie, Meivin L. Laird, heeft
donderdag bekendgemaakt dat de
militaire uitgaven voor het begro
tingsjaar 19691970 met drie mil
jard dollar zullen worden be
snoeid. Er zullen meer dan hon
derd schepen worden opgelegd.
Het aantal militairen zal met
100.000 worden verminderd.
Naar schatting zal de defensie
begroting nu 77 miljard dollar be
dragen. De maatregelen die ge
nomen zullen worden, zijn;
1. Het leger zal de kosten van op
leiding, onderhoud en operaties
die niet voor zuidoost-Azië
zijn, met ongeveer 500 miljoen
dollar verminderen.
Hieronder valt ook het reeds
bekend gemaakte op non-actief
Behalve de vermindering van 't
militaire personeel met 100.000
man zal ook het burgerpersoneel
met 50.000 man worden vermin
derd.
Minister Laird zei dat ook be
paalde bases zullen worden geslo
ten. Hij wilde niet zeggen welke
dat zullen zijn.
De besnoeiing is gedeeltelijk 't
gevolg van de druk van het con
gres. Laird zei dat „onze militaire
houding in de wereld er onver
mijdelijk door verzwakt wordit".
De minister zei dat de Russi
sche militaire kracht steeds groter
wordt. Hij vond het belangrijk dat
het Amerikaanse publiek op de
hoogte wordt gesteld van de ver
hoogde Russische activiteit op
strategisch, offensief en defensief
gebied.
Bekend is al dat de Russische
marine 125 schepen op zee heeft.
Op vragen naar de Russische
vlootbewegingen noemde hij die
van de Middellandse Zee, in de
Caribische Zee en de Indische
Oceaan. Moskou tracht „een be
langrijke onderwaterzeemacht
over de hele wereld te ontwikke
len en we zullen nog meer derge
lijke activiteit zien wanneer hun
opbouwprogramma zich verder af.
wikkelt".
Hij gaf de verzekering dat de
Amerikaanse troepen voor de
NAVO in Europa niet zijn betrok
ken bij de huidige besnoeiingen.
De V.S. hebben aan de bondge
noten uiteengezet dat het onder
houdspersoneel wordt verminderd
en de bondgenoten waren het
daarmee eens, maar deze vermin
dering maakt geen deel uit van
de nu bekend gemaakte besnoeiin
gen.
