Praag weer in gareel voor Moskou
De veilige
manier
van sparen
Rijkspostspaarbank
altijd safe!
De spanning
tussen Rusland
en China
duurt voort
Aanval Egyptische
commando's
op Israëlisch
vliegveld
Stijgend dodental
als gevolg van de
orkaan „Camille"
DE VRIJE ZEEUW
CHINESE
PROTESTNOTA
AAN MOSKOU
Rusland
beschuldigt
de Ver. Staten
Israël meldt doden
van Arabische
guerrilla-strijders
Verklaring van Iers
republikeins leger
Ierse regering
distancieert zich
van IRA
Vliegtuigkapers
waren artsen
De Sowjet-vloot
in de Middellandse
Zee
Israëlisch
vliegtuig
neergeschoten
Prinses Radziwill
veroordeeld
Huiselijke twist
leidde tot
reusachtige brand
Eis van Noordierse
strijders voor
gelijke
burgerrechten
Egypte maant
Boekarest tot
voorzichtigheid
Woensdag 20 augustus 1069
5
BILOXl (VS.): Beeld van de ra-
vtige, die hier werd aangericht
door de wervelstorm „Camille".
De storm, is inmiddels uitgeraasd,
een spoor van vernieling achter
vich latend.
„Komsomolskaja Prawda", het
blad van de communistische
jeugd in de Sowjet-Unie, meldt
dinsdag dat de in China bekende
persfotograaf Van I Bin waar
schijnlijk gesneuveld is bij het
jongste gevecht aan de grens
tussen de Sow jetrepubliek Ka-
zaohstan en de Chinese provin
cie Sinkiang.
Russische soldaten hadden na
hèt gevecht om een strategische
heuvel een filmcamera met zijn
naam erop buitgemaakt. Volgens
het blad werkte Van X Bin voor
het persbureau Nieuw China.
Van I Bin was ook de maker van
de tegen de Sowjet-Unie gerich
te docyijjenfaire films die pas in
Peking vertoond zijn.
b'i ;Wij;wet«V' niet of hij is kun
nen ontkomen, maar wij geloven
het niet, aldus „Komsomolskaja
Prawda".
Bij het gevecht aan de grens
van Sinkiang zijn tientallen Chi
nezen gesneuveld.
Intussen gaat de campagne te
gen China in de Russische pers
door. Zo schreef „Rode Ster",
het blad van de Sowjetstrijd-
krachten, dinsdag dat Peking 't
Chinese volk zowel voorbereidt
op een conventionele als kern
oorlog tegen de Sowjet-Unie. Het
blad verwijst in dit verband
naar een recente verklaring van
partijleider Brezjnev over de
grote kloof tussen wat de Chi
nezen beweren te kunnen op
kernwapengebied en waartoe zij
feitelijk in staat zijn.
Egypitsche commando's van de
verzetsbeweging in de Sioai heb
ben dinsdag met raketten het vlieg
veld van El-Arisj in de Gazastrook
beschoten. Dit is meegedeeld door
radio-Cairo. Er zou aan de instal
laties van het vliegveld „belang
rijke schade" zijn aangericht. Een
Israëlisch vliegtuig zou zijn ver
nietigd.
Het is de eerste maal dat deze
organisatie, die bestaat uit jonge
mannén uit de Sinai, bij een ope
ratie van deze omvang, met de
Egyptische generale staf heeft
samengewerkt, aldus Cairo.
Communistisch China heeft van
de Sowjet-Unie geëist dat zij on
verwijld haar „gewapende provo
caties" tegen Chinees gebied
staakt. De regering in Peking deed
dit dinsdag in een in krachtige be
woordingen gestelde protestnota
aan de Sowjet-ambassade.
Herhaalde protesten tegen deze
provocaties hebben niets uitge
haald, aldus de nota. Zo had de
Sowjet-Unie tussen 1 juni en 31
juli 429 „uitdagende incidenten"
veroorzaakt. Het ergstigste inci
dent vond op 13 augustus plaats
in het district Joemin in 't noord
westelijke autonome gebied Sin
kiang, waar Russische hefschroef-
vliegtuigen en bijna 100 militairen
Chinese militairen hadden bescho-
Nóch Alexander Dubcek, nóch
Josef Smrkovsky, nóch Jan Pa
lach, nóch de verbeten strijdende
Tsjechoslowaakse ijshockeyers
hebben het kunnen beletten. De
Praagse lente heeft geen zonnige
zomer gekend, maar is terugge
draaid naar een mistige kille
winter. Een jaar na de brute in
val van de Warschaupact-troepen
loopt Tsjecho-Slowakije weer in
het gareel van het Kremlin en
het ziet er naar uit_ dat het land
zich daar niet binnen afzienbare
tijd aan zal kunnen ontworstelen.
Het communistisch-partij appa
raat in Praag zal daartoe ook
voorlopig geen pogingen onder
nemen. Moskou is er nu reeds, zo
kort na de inval in geslaagd alle
leidende liberale figuren in de
partij uit te rangeren of op een
lager plan te plaatsen en de open
gevallen plaatsen te doen bezet
ten met „orthodoxe" Russisch-ge-
(Vervolg van pag. 1)
De orkaan „Camille" heeft
volgens de laatste berichten hon
derd mensenlevens geëist.Men
vreest, dat het dodencijfer zelfs
nog de 200 zal passeren. Het aan
tal jot dusver getelde gewonden
bedraagt 2.000. Het zoeken naar
slachtoffers en stoffelijke resten
onder de puinhopen duurt voort.
Naar verluidt zijn de drie stad
jes Boothville, Triumph en Veni
ce in Louisiana volkomen ver
woest.
Het aantal daklozen bedraagt
thans 200.000. Duizenden huizen
zijn verwoest en steden in puin
hopen veranderd. In de V.S. zijn
geteisterd de kusten van Florida,
Mississippi, Alabama en Loui
siana.
Medicamenten, levensmidde
len, dekens en drinkwater stro
men naar Biloxi en Gulfpoort, de
steden, die „de volle laag" ge
kregen hebben en windstoten
moesten verduren van 320 km
per uur. In deze twee plaatsen
zijn 2.000 huizen verwoest en
2.000 zwaar beschadigd. Er is een
uitgaansverbod van kracht van
18.00 uur tot 06.00 uur, dit om
plunderingen tegen te gaan. Het
uitgaansverbod is ook van kracht
in Bogaloesa.
De 6.000 inwoners van de ver
dwenen stadjes Boothville,
Triumph en Venice waren voor
de komst van „Camille" geëva
cueerd. Zij mogen van de politie
niet terug om te zien wat er van
hun huizen is overgebleven.
Andere zwaar getroffen plaat
sen zijn Bay St. Louis, Pass
Christian en Waveland.
'De hulpverlening wordt be
moeilijkt doordat talrijke brug
gen verwoest en vele wegen on
begaanbaar zijn.
De schade wordt geschat op
enkele honderden miljoenen dol
lars. Het gehele getroffen kust
gebied is tot rampgebied ver
klaard en heeft recht op de toe
gezegde federale regeringshulp
van een miljoen dollar.
De Sowjet-Unie heeft dinsdag
de V. S. beschuldigd van schen
ding van het Noordkoreaanse
luchtruim.
In de Prawda, het blad van de
Sowjetrussisehe communistische
partij, wordt gezegd dat Wa
shington in toenemende mate
provocerend optreedt in Noord-
Korea en onder meer het Noord-
koraanse luchtruim op „flagran
te wijze" (heeft geschonden. Hier
uit blijkt, aldus het blad, wat de
Amerikaanse imperialisten be
doelen als zij het hebben over
een „nieuwe houding tegenover
de vraagstukken in Azië".
Volgens de Prawda is het Pen
tagon van plan een groot deel
van zijn zware wapens metter
tijd van Zuid-Vietnam naar an
dere Amerikaanse bases in Azië
over te brengen.
Israëlische troepen hebben vijf
Arabische guerrilla-strijders ge
dood. twee guerrillastrijders ge
wond en tien gevangengenomen
bij een overval ten oosten van
Gaza. Volgens een Israëlische
militaire woordvoerder werd aan
Israëlische zijde niemand ge
wond.
In het noordelijke deel van de
strook van Gaza is dinsdagoch
tend het met kogels doorzeefde
lijk van een 40-jarige Arabische
vrouw gevonden. Drie weken ge
leden was haar achttienjarige
zoon op dezelfde wijze vermoord.
Volgens de politie zou het om
een wraakoefening gaan, omdat
de vrouw en haar zoon verdacht
werden van samenwerking met
de Israëlische autoriteiten.
Zich voorstellend als „de voor
lopige regering van de Iegse re
publiek" heeft het verboden Ier
se republikeinse leger (IRA) de
regeringen van Engeland en Ul
ster een „oorlogsverklaring"
overhandigd. De verklaring is
ondertekend door Cathal Goul-
ding, het hoofd van de organisa
tie. Afschriften zijn gestuurd aan
de regering in Dublin, aan de
ministers van buitenlandse za
ken van alle landen en aan
secretaris-generaal Oe Thant van
de V. N.
In de verklaring kondigt de
organisatie aan dat zij haar mi
litairen in staat van paraatheid
heeft gebracht en dat zij al troe
pen met volledige uitrusting
naar Noord-Ierland heeft ge
stuurd. De IRA waarschuwt de
Britse troepen in Noord-Ierland
dat „zij zelf de gevolgen zifllen
moeten dragen als zij zich vrij
willig laten gebruiken om te
strijden tegen de gerechtvaar
digde eisen van het volk dat zich
wil verdedigen tegen de hulp
troepen van de politie en tegen
de afzonderlijke moordenaars
benden van de oranje-orden".
Bovendien eist de IRA in haar
verklaring dat „de Ierse repu
bliek onmiddellijk troepen inzet
ter verdediging van de vervolgd-
de bevolking van de zes graaf
schappen van Ulster".
Eerste minister Jack Lynch
van Ierland heeft gisteren ver
klaard dat zijn regering zich
distancieert van de activiteiten
van het verboden republikeinse
leger (I.R.A.). Hij doelde daar
bij met name op de uitlatingen
van de I.R.A. dat het volledig
uitgeruste troepen naar Noord-
Ierland heeft gestuurd. „De Ier
se regering zal niet dulden dat
haar macht wordt overgenomen
door welke groep dan ook", aldus
Lynch. „In verband met de ver
klaring van gisteravond die
klaarblijkelijk afkomstig was
van het verboden Ierse republi
keinse leger verklaar ik uit naam
van de regering en het volk van
Ierland dat geen enkele groep
de macht heeft uit naam van het
Ierse volk te spreken of te han
delen". Lynch veroordeelde te
vens „de vernielingen, de brand
stichtingen en de onwettige acti
viteiten van een kleine minder
heid die de afgelopen dagen in
Dublin en andere plaatsen zijn
voorgekomen".
Een woordvoerder van de
Egyptische binnenlandse lucht
vaartmaatschappij „Misiar" heeft
dinsdag gezegd, dat de „kapers"
van het Egyptische vliegtuig
dat maandag met 30 passagiers
koers moest zetten naar Saoedi-
Arabië, twee Egyptische artsen
zijn en tevens broers.
Zij zijn uit Saoedi-Arabië naar
Egypte teruggestuurd. De man
nen heten Soliman Kassem el
Moniry en Mohammed Kassem el
Moniry.
Het onderhavige vliegtuig, van
de „Misair", was op weg van
Cairo naar Luxor en Aswan toen
het door het artsenpaar met de
revolver in de hand „gekaapt"
werd.
De Sowjet-Unie beschikt nu
over 62 tot 65 oorlogsschepen in
de Middellandse Zee, het hoog
ste aantal sinds april j.l. Dit
heeft een Navo-woordvoerder
dinsdag in Napels verklaard.
Maandag werd de Sowjet-vloot
uitgebreid met het grote hef-
schroefvliegdekschip „Moskva",
dat met raketten is uitgerust en
drie andere schepen. Volgens ge
noemde woordvoerder bestaat de
Russische vloot in de Middel
landse Zee uit 20 oppervlakte-
schepen, zeven a tien onderzee-
boten en 35 bevoorradings- en
verkenningsschepên.
Er tifn 2300 vMffgwow*. Op «e posnwmown tont a
d« hél* dag terecht Een aantel deaivan is zelfs ook op vrijdagavond
of de plaatselijke koopavond geopend.
Voor de postagentschappen gelden eparte openingstijden.
Ten westen van het Suezka-
oaal is dinsdag' een Israëlisch
straalvliegtuig neergeschoten,
zo is in Tel Aviv meegedeeld. Het
toestel kwam op 20 km van het
kanaal terecht.
Andere Israëlische piloten die
aan de missie tegen doelen in
Egypte deelnamen, zagen dat de
bestuurder van het neergescho
ten toestel gevangen werd geno
men. Het was de eerste maal
sinds de zesdaagse oorlog in' 1967
dat een Israëlische piloot krijgs
gevangene werd gemaakt.
Drie Israëlische vliegtuigen
zijn dinsdag neergeschoten bij
een aanval op het gebied ten zui
den van het Suezkanaal. Dit is
volgens het persbureau voor het
midden-oosten meegedeeld door
een militaire woordvoerder in
Cairo.
Prinses Lge Radziwill, de'zus
ter van mevrouw Jacqueline
Onassis, is dingdag in de Engelse
plaats Henley tot een boete van
ongeveer 260 gulden veroordeeld
wegens roekeloos rijden. Met
haar sportauto veroorzaakte zij
in mei een ongeluk, waarbij zij
zelf haar neus brak.
Pornografisch geachte
lectuur in beslag genomen
Rechercheurs van de zedenpo
litie hebben bij een tijdschriften-
handel in de Amsterdamse bin
nenstad een kleine partij porno
grafische lectuur, waaronder een
honderdtal tijdschriften, veertig
boeken en drie films in beslag
genomen.
In verband hiermede werd te
gen de 28-jarige G. J. H. en diens
26-ajrige broer J F. H. proces
verbaal opgemaakt.
Zondag zijn in het stadje Lebak
Pasar, bij Bogor, op 60 km van
Djakarta 143 huizen door .brand
verwoest en 816 mensen dakloos
geworden.
De oorzaak van de brand was
een echtelijke twist, waarbij een
olielamp omver geworpen werd,
die hét huis der echtelieden in
lichterlaaie zette
De organisatie, waarbij alle
I groeperingen in Noord-Ierland die
strijden voor gelijke burgerrech
ten zijn a.ngesloten, heeft in een
brief aan premier Wilson van En
geland verklaard dat er een cam
pagne op grote schaal voor bur
gerlijke ongehoorzaamheid in N.-
Ierland zal worden gevoerd als de
Britse regering niet rechtstreeks
Ulster gaat besturen. In de brief
wordt gezegd dat de huidige
Noordierse regering het vertrou
wen in haar onpartijdigheid en
bestuurscapaciteiten niet kan her
stellen.
Om te voorkomen dat er nog
meèr bloed gaat vloeien, is er
maar één oplossing, namelijk
rechtstreeks bestuur door Londen.
Mocht deze eis worden verworpen,
aldus de brief, dan zal er een
campagne voor burgerlijke onge
hoorzaamheid op grote schaal
wórden ontketend in N.-Iêrland.
zinde communisten. Onder vrij
wel de gehele bevolking echter
smeult een vuur-, waarvan de om
vang weliswaar niet precies is
vast te stellen, maar dat de Tsje
choslowaakse en Russische lei
ders toch de nodige angst inboe
zemt. Waaram anders zouden de
Russische leiders zo kort voor de
eerste „verjaardag" van de inval
in de Krim geheime besprekingen
hebben gevoerd met president
Svoboda en partijleider Husak,
waarom moeten de Warschau-
pacttroepen nu juist grote troe
penmanoeuvres in Tsjecho-Slo
wakije houden en wat te zeggen
van de dagorde!- die minister van
defensie Martin Dzur vorige
week uitgaf en waarin met een
duidelijke verwijzing naar de
21-ste augustus het Tsjechoslo
waakse leger opdracht krijgt zich
gereed te houden om alle „uitin
gen van emoties en hartstocht die
schadelijk kunnen zijn voor de
verhouding met Rusland" te on
derdrukken. In ieder geval de
studenten hebben via hun „tien
geboden" de bevolking opgeroe
pen tot passieve demonstraties op
21 augustus door o.m. het boycot
ten van het openbaar vervoer,
café's bioscopen e.d.
Liberale ontwikkeling
Het waren ook de studenten
die het eerst pogingen onderna
men een meer liberale ontwikke
ling door te voeren. Deze ontwik
keling kwam pas goed op gang
toen od 4 januari 1968 de stalinis
tische Tsjech Novotny zijn func
tie van partijleider verloor aan
de Slowaak Alexander Dubcek.
Deze begon met voortvarendheid
tegemoet te komen aan de wen
sen van tegenstanders van de
„oude garde".
Hij kondigde meer openheid in
het staatsbestel aan; bevorderde
de uitvoering van bestaande
plannen van moderne economen
als professor Ota Sik; zegde toe
dat de schendingen van het socia
listische wetsbestel onder het
oude regiem zoveej mogelijk on
gedaan zouden worden gemaakt
en ijverde voor meer vrijheid op
het gebied van Pers en. cultuur.
Toen Novotny ook zijn functie
van staatshoofd verloor en „de
held van de Sowjet-Unie" Ludvik
Svoboda zijn plaats innam scheen
Tsjecho-Slowakije regelrecht op
een van Rusland onafhankelijk
politieke status af te koersen.
Na korte tijd echter werd op
pijnlijke wijze duidelijk dat Rus
land deze ontwikkeling niet wen
ste te tolereren, 't Vond de ande
re partners van 't Warschaupact
(behalve Roemenië) bereid Tsje
cho-Slowakije een ulitimatum
(de z.g. brief van Warchau)) te
stellen: de communistische partij
in Praag moest haar absolute
heersersrol hervatten; de censuur
herstellen en de „rechtse anti-so
cialistische krachten" resoluut
aanpakken.
Dubcek weigerde daarop in te
gaan maar verklaarde zich bereid
tot tweezijdige besprekingen.
Deze vonden plaats van 29 juli tot
1 augustus in 't Slowaakse grens
plaats) e Cierna Nad Tisou. Het
compromis dat daar werd bereikt,
en dat allerwegen ais een over
winning voor Dubcek werd uit
gelegd, werd later in Bratislava
bekrachtigd.
Beschuldigingen
Spoedig daarna echter begon
de Sowjet-pers opnieuw anti-so
cialistische krachten in Praag er
van te beschuldigen dat de
„geest van Bratislava" schonden.
De geruchten over grootscheepse
troepenmanoeuvres langs de Tsje
choslowaakse grenzen werden
steeds sterker en nadat vanuit
Moskou werd vernomen dat daar
het centrale partijcomité in bui
tengewone zitting bijeen was, vie
len op 20 augustus tegen midder
nacht strijdkrachten van Rus
land, Polen, Oost-Duitsland, Hon
garije en Bulgarije het land bin
nen.
De Russen verklaarden te heb
ben gehandeld op verzoek van
„partij. en staatsfunctionarissen
van de Tsjechoslowaakse socialis
tische republiek", zonder ooit te
onthullen wie dat dan wel waren
geweest.
Dubcek, Cernik. Smrkovcky en
anderen werden weggevoerd
maar toen de Russen niemand
konden vinden om een marionet
tenregering te vormen waren zij
gedwongen Dubcek en de zijnen
als gesprekspartners te erkennen.
Wat er bij de besprekingen in
Moskou is afgesproken is nooit
bekend geworden. Hoewel Dub
cek en Svoboda bij hun terugkeer
tot tranen toe bewogen zeiden
dat de in januari ingeslagen
koers zou worden voorgezet, werd
al spoedig duidelijk dat ze veel
concessies hadden moeten doen.
Een van de voornaamste con
cessies was een verdrag over „tij
delijke legering" vén troepen
van het Warschau-pact.
Bergafwaarts
Vanaf dat tijdstip ging het
bergafwaarts niet de liberale
koers in het land. Aanvankelijk
verzekerden de leiders het Tsje-
schoslowaakse volk nog dat de li
beralisering zou worden voortge
zet doch de bevolking scheen er
niet veel vertrouwen in te stel
len. De populariteit van Dubcek
en Svoboda verminderde en toen
bleek dat de Russen parlements
voorzitter Smrkovsky als een van
de gèvaarlijkse opponenten za
gen, bleef die al gauw als voor
naamste symbool van de liberali
sering over.
De Russen slaagden er echter in
Smrkovsky zonder veel omhaal
van zijn functie te ontheffen: in
januari van dit jaar werd hij be
noemd tot president van de
volkskamer.
Ondertussen had premier Old-
rich Cernik bij diverse geheime
besprekingen met de Russen be
reikt dat alleen de Russische
troepen in het land zouden blij-
namen.
Nieuwe crisis
Op 16 januari van dit jaar
kwam he* land in een nieuwe cri
sis terecht. De student Jan Palach
stak zichzelf uit protest tegen de
politieke ontwikkeling op het
Wencseslasplein in brand en
door zijn dood een levend sym
bool van het verzet tegen de par
tij en tegen de Russen.
Er volgden meer gevallen van
zelfverbranding en de studenten
hielden weer demonstraties, Be
gin april kwam het verzet tot een
dramatisch hoogtepunt; de Tsje-
ohoslowaakse ijshockeyers slaag
den er tot tweemaal toe in de Rus
sen bij de wereldkampioenschap
pen te verslaan. Bij hun terug
keer in het land vonden er hefti
ge anti-Russische demonstraties
plaats, waaraan volgens de Rus
sen ook diverse partijleden deel
namen. li
Mosko protesteerde krachtig en
slaagde erin een passend ant
woord te geven:
15 april: Smrkovsky uit zelf
kritiek;
16 april; Vele „verraders en
collaborateurs" worden gere
habiliteerd;
17 april: Alexander Dubcek
wordt als partijleider vervan
gen door de meer Russisch-
gezinde Gustav Husak.
In Praag werd meegedeeld dat
de vervanging op eigen wens van
Dubcek plaatsvond.
De totale ondergang van de in
januari ingezette liberalisering
I werd hiermee een feit. Op 22 juli
slaagden de Russen erin vele uit
gerangeerde liberale leiders te
laten zeggen dat het land voor de
inval inderdaad werd bedreigd
door anti-socialistische krachten.
Dit was een grote overwinning
voor Moskou omdat bijna alle
communistische partijen in het
buitenland de inval hadden ver
oordeeld. Een nog duidelijker be
wijs dat het land weer geheel on
der de vleugels van het Kremlin
was teruggekeerd werd onlangs
geleverd door het Tsjechoslo
waakse partijblad „Rude Pravo"
die de „Praags® lente" toeschreef
aan het werk van Westerse gehei
me diensten.
Het broeit
Nu, aan de vooravond van de
eerste „herdenkingsdag" van de
Russische inval biedt het land
eenzelfde rustig beeld als voor 21
augustus 1968. Doch „achter de
coulissen" broeit het. Zogenaam
de „illegale vlugschriften" wor
den in het openbaar verspreid en
ondanks eht feit dat de partij di
verse waarschuwingen heeft ge
uit, kan men soms dagenlang op
grote uithangborden vlugschrif
ten tegenkomen zonder dat ze
door trouwe commuisten worden
weggehaald..
Het is duidelijk dat deze vlug
schriften de werkelijke houding
en bedoeling van de bevolking
tonen en dat de machthebbers in
Praag zich niet erg zeker voelen.
Het valt op dat Praag thans een
groot aantal geüniformeerde po-
litie-agenten heeft en men ver
wacht dat ook militairen zullen
worden ingezet.
De toekomstige ontwikkeling
van het land is nog niet te over
zien. Opmerkingen van verant
woordelijke politici dat men in
ieder geval niet terug zal keren
naar de methoden van de vijfti
ger jaren worden niet door feiten
gestaafd. De vrees is algemeen
dat het nn 21 augustus tot een
„grote schoonmaak" zal komen.
De regering van Egypte heefl
Roemenië dinsdag gevraagd hel
besluit om de diplomatieke be
trekkingen met Israël tot ambas
sade-niveau op te vijzelen nog
eens goed te bezien. Dit is dins
dag in de Egyptische hoofdstad
vernomen.
Cairo zou verder hebben gezegd
een dergelijk initiatief van het be
vriende Roemenië niet te kunner,
accepteren omdat het in feite
neerkomt op „een beloning van
de bezetting van grondgebied van
drie Arabische landen door de Is
raëlische agressor".
Welingelichte kringen zeggen
dat de Roemeense ambassadeur in
Cairo, Titus Sinu, dinsdagmorgen
is ontboden op het ministerie van
buitenlandse zaken in Cairo waar
een ambtenaar hem duidelijk heeft
gemaakt dat Egypte „ontevreden"
is.