Ongeëvenaarde gebeurtenis in wereldgeschiedenis
Amerika wacht in spanning
op terugkeer astronauten
Woestijn
met eigen
schoonheid
Verrast
Even pauzeren.
Twee uur en
55 minuten
Gesprek met
Nixon
Overboord
Leven of dood
Peking verzweeg
de vlucht
HET WEER
yOOR de eerste maal hebben aardbewon ers op 21 juli 1969 een ander hemellichaam
Rassenrelien
in Amerika
Weerbericht
Hoogwater
Zon- en
Maanstanden
MAANDAG/DINSDAG 25e Jaargang
21/22 JULI 1969 Na 6030
Uitgeefster N.V. v/b Fa. P. f- van «Je Sande, Terneuzen
«PranteeHng bij abonnementTERNEUZEN
Directeur-HoofdredacteurP. J. van de Sande
Telefoon: (0115012073. Gironummer: 38150
Redactie- en Administratie-adresSmidswa
Abonnementsprijs
ƒ8,— per kwartaal; per maand ƒ2,70
Losse nummers 15 cent, inclusief 4 B.T.W.
-r
Armstrong zette als eerste mens voet op de maan
Advertentieprijs; .per mm 10 cent: tmmmu®
per advertentie f 2,40, exclusief 4 B.T.W*
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels-
advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel méér
23 cent Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of Adrw
bureau van dit blad 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot om. 2 uur.
Voor het gecomb. maardag/dinsdag-nummes
tot 10 uur voormiddag.
betreden en daarmee voor de mensheid het tijdperk van bemande landingsvluch-
ten in ons zonnestelsel ingeluid.
Ongeveer zes-en-half uur na hun landing op de maan, ruim drie uur vroeger dan op
het programma stond, verlieten de 38-jarige Neil Armstrong en de 39-jarige Edwin
Aldrin maandagochtend vroeg (ned. tijd) m aanlandingsschip „Eagle" en wijdden zich
in een ongeveer twee uur en drie kwartier durend verblijf op de maanbodem aan be
langrijke wetenschappelijke verrichtingen.
Op de circa 380.000 km van hen verwijderde aarde beleefden miljoenen mensen via
hun televisieschermen in een rechtstreekse uitzending het spannende ogenblik, dat
Armstrong om 03.56 uur als eerste mens de maan betrad. Even historisch als dit mo
ment waren de woorden, die de ruimteva arder daarbij sprak: „Dit is een klein stapje
voor een mens, maar een gigantische spro ng voor de mensheid."
Toen de partner van Armstrong, Aldrin, 13 minuten later zijn kolossale schoenen op
de maan zette, waren zijn woorden: Wat een prachtig gezicht."
De twee mannen lieten op de maan een kleine plaquette achter waarop de beide
halfronden van de aarde gegraveerd zijn en dat het opschrift draagt: „Hier zetten
mensen van de planeet aarde voor het eerst voet op de maan juli 1969 a.d. Wij
kwamen in vrede namens de gehele mensheid" Op de plaquette staan de handteke
ningen van de drie Apollo 11-astrouauten alsmede die van president Nixon.
„Het is hier tamelijk donker in
de schaduw en het is moeilijk te
zien waar ik m'n stappen zet. Als
ik naar de „LM" kijk, kan ik alles
heel duidelijk zien alles Is heel
duidelijk", aldus Armstrong.
Hij stapte om 3.56 uur en 20 sec.
Ned. tijd op de maanbodem. Zijn
«tem beefde toen hij zei, dat de
oppervlakte uit fijne z anddeeltjes
bestond. „Het schijnt niet moeilijk
te zijn om rond te lopen. De kra
ter die de afdalingsmotor heeft ge
maakt, is van geen betekenis. We
zijn hier op een vlak stuk".
„De oppervlakte is fijn en poe
derachtig. Ik kan het met mijn
voeten losjes opnemen. Het blijft
als poederkool aan mijn laars han
gen. Ik zak er maar een paar milli
meter in".
Precies om kwart over vier had
Aldrin eveneens de onderkant van
de ladder bereikt. Hij sprong er
weer even tegenop om te laten
zien hoe gemakkelijk dat onder de
geringe zwaartekracht van de
maan ging. De televisiekijkers op
aarde kregen vrij duidelijke beel
den, waarop de landingspoot van
de .maanlander" en de ladder te
zien waren, de ruimtevaarder aan
de voet daarvan in de zwarte scha»
duw van 'de „Eagle".
Armstrong raapte een stuk
maanbodem op om het in de zak
van ziin ruimtepak te steken. „Het
is heel in+eres==>nt. H»t beeft een
fijne zachte oppervlakte, maar als
ik het monster wil nemen blijkt
het een hard samenhangend mate
riaal van dezelfde soort. Het lijkt
veel op de woestijn in de V.S.,
maar het heeft een eigen schoon
heid. Het is erg mooi hier".
Houston moest Armstrong er
aan herinneren dat hij het eerste
„noodmonster" moet nemen, dat
direct na het uitstappen genomen
diende te worden voor het geval
de twee mannen snel naar de LM
terug zouden moeten. Nadat Aldrin
vrtts neergekomen zei hij: „Het is
«lig eenvoudig om van de ene tree
naT de andere te springen".
Hij zei dat de stenen nogal glib
berig waren. Armstrong vond het
hukken moeilijk. „Je moet oplet
ten dat je in de richting buigt
Waarin je wil gaan. anders lijk je
dronken te worden". Aldrin meld-
8r dathijeen purperen steen had
gevonden. Armstrong bracht de
elevisiecamera verder van de
maanlander af.' Daarna onthulde
hij de plaquette aan de poot van
de maanlander en gingen de ruim
tevaarders monsters vaa de maan
bodem verzamelen. Armstrong
moest ook aan deze taak weer
worden herinnerd.
Commandant Armstrong bleek
verrast dat hij zich zo gemakkelijk
kon bewegen. „Het heeft er alles
van dat het gemakkelijker gaat
dan tijdens de simulatie van de
maanzwaartekracht op aarde". Hij
was bezorgd of de mensen op aar
de wel televisiebeelden ontvingen.
De mannen bleken met groot
gemak te lopen en zich te bewe
gen. Armstrong deed verder een
belangrijke waarneming, n.l. dat. de
grond op bepaalde plaatsen harder
scheen dan op andere punten.
Collins in de „Columbia" had
veel moeite om de „Ergle" te ont
dekken door zijn sextanttelescoop
tijdens het overvliegen. Vijf uur na
de landing had hij de maanlander
nog niet gezien. Houston meldde
dat de druk in de Eagle ongeveer
Va atmosfeer was en de tempera
tuur 17 graden Celsius. De lan
dingspoot met de ladder waarlangs
de ruimtevaarders moesten afda
len, was iets zuidelijker dan de
voorgenomen richting terechtgeko
men. In plaats van rechtstreeks
naar het westen wees deze 13 gra
den zuidelijker. Moeilijkheden le
verde dit niet op.
Aldrin onderbrak zijn werk voor
een ogenblik om aan de mensen
op aarde te vragen even te pauze
ren om „de gebeurtenissen van de
laatste paar uren te overwegen, elk
op zijn eigen manier".
De twee mannen begonnen met
de diverse werkzaamheden van
hrt vluchtplan. Zij hebben de Ame
rikaanse vlag in de maanbodem
geplant. Aan de voet van de maan-
sloep installeerde Aldrin het ap
paraat voor het meten van de zon
newind. Van hun landingsplaats
konden de ruimtevaarders slechts
ongeveer 3 km in het rond van de
maanbodem zien wegens de sterke
kromming van de horizon.
Aldrin controleerde later de
maansloep en meldde dat hij niets
abnormaals zag. De schotels onder
aan de landingspoten waren slechts
5 cm in de maanbodem gedron
gen. De afdalirtgsmotor zat onge
veer 30 cm in de grond.
Houston gaf Armstrong toestem
ming om een kwartier langer op de
maan te blijven.
Om 5.53 uur Ned'. tijd kreeg
Aldrin de opdracht zich gereed te
maken voor terugkeer naar de
'„spin". Armstrong was nog bezig
met het verzamelen van grond
monsters.
De ruimtevaarders hadden de
Laser-reflector, de seismograaf en
de zonnewindmeter neergezet. Al
drin had ook met een grondboor
een maanmonster genomen, waar
bij zijn boor tot 12,7 cm in de bo-
In de rechtstreekse televisie-re
portage kon 'men zien hoe de eer
ste Amerikaanse astronaut de
vlag op de maan plantte.
De drie mannen van de Apollo-11: v.l.n.r. Michael Collins, Neil Amstrong en Edwin Aldrin
dem werd geboord. „Het lijkt bij
na nat", zei hij'.
Houston moest er bij de maan-
vaarders op aandringen hun werk
af te maken, zodat ze binnen de
veiligheidslimiet van hun levens-
pakken zouden blijven. Wegens ge
brek aan tijd moest ijen klein mon
ster-experiment vervallen.
Nadat hij twee uur en 55 minu
ten op het maanoppervlak was ge
weest, klom Aldrin terug in de
„Arend". Armstrong volgde even
later.
Voordat Aldrin naar binnen ging,
hees hij aan een koord de maan-
monsters en het instrument voor
het meten van de zonnewind aan
boord. De NASA maakte om 6.06
uur Ned. tijd bekend dat de Laser-
spiegel al met succes was gebruikt.
Een laserstraal uit Callfornië was
teruggekaatst.
President Nixon heeft recht
streeks gesproken met de astro
nauten en hen gelukgewenst met
hun historische landing. Zijn ge
sprek werd via het centrum te
Houston overgebracht. Hij zei:
„Ik spreek met u via de telefoon
uit de ovale kamer van het Witte
Huis en dit moet zeker het meest
historische telefoongesprek zijn
dat ooit is gevoerd. Ik kan u niet
zeggen hoe trots wij allen zijn op
jullie. Voor iedere Amerikaan moet
dit de meest trotse dag van ons
leven zijn".
„Ik ben er zeker van dat de
mensen over de hele wereld met
de Amerikanen erkennen wat voor
immens feit dit is. Door wat jullie
hebben gedaan zijn de hemelen
een deel van de mensenwereld ge
worden. En terwijl jullie tegen ons
spreken uit de zee der rust, inspi
reert ons dat tot dubbele inspan
ning voor het brengen van vrede
en rust op aarde".
Voor een waardevol ogenblik in
de geschiedenis van de mens zijn
•alle volken van deze aarde werke
lijk één: één in hun trots op wat
jullie hebben gedaan en één in ons
gebed dat jullie veilig op aarde
zullen terugkeren.
Armstrong, die even tevoren
over de maan had lopen springen
als een kangoeroe, antwoordde:
„Dank u, mister president. Het Is
een grote eer en een voorrecht
voor ons om hier niet alleen de
V.S. maar ook de vreedzame men
sen in alle landen te vertegenwoor
digen, mensen met belangstelling
en nieuwsgierigheid voor de ont
dekkingen van de mens in de toe
komst. Het Is een eer voor ons om
hier aan te kunnen deelnemen".
President Nixon voegde er toen
aan toe: „En dank jullie ten zeer
ste en ik verwacht jullie wij
allemaal verwachten pullie op
de „Hornet te zien donderdag".
(De Hornet is het vliegdekschip
dat de ruimtevaarders op 24 juli
uit de Stille Oceaan moet bergen).
Aldrin maakte een eind aan het
gesprek door te zeggen: „Dank u
zeer, meneer".
Toen Aldrin al in de maansloep
terug was, verrichtte Armstrong
buiten nog enkele laatste werk
zaamheden. Een kwartier later
werd het luik gesloten. Dat moest
later nog even open om enkele
overbodig geworden stukken, zoals
de zuurstofkisten die de astronau
ten bij hun maanwandeling op de
rug droegen, overboord te zetten.
Toen deze laatste taak was ver
vuld, kregen Armstrong en Aldrin
van Houston toestemming te gaan
slapen om uitgerust aan de nieu
we opdracht te kunnen beginnen,
het starten van de maansloep om
18.54 voor de terugkeer naar de
Apollocabine, waarin Collins zijn
eenzame banen om de maan draai
de.
Bij deze terugkeer gaat het om
leven of dood voor de maanwande-
Iaars. De stijgmotor moet ruim
zeven minuten lang ononderbroken
een stuwkracht van 1587 kg leve
ren om te bereiken dat het moe
derschip en de maansloep elkaar
op een vastgesteld punt in een
baan om de maan ontmoeten. Het
rendez-vous en het voor dinsdag
ochtend op het programma staande
manoeuvreren van de Apollo-com-
binatle In een baan voor terugkeer
naar aarde Is al bij de vluchten
met de Apollo's 8 en 10 gerepe
teerd.
Het maanavontuur van Arm
strong en Aldrin begon zondag om
21.18 met het neerzetten van de
maansloep in de „zeer der stilte".
De laatste fase verliep met grote
precisie. Uit een omloopbaan, die
op een afstand van 110 km van de
maan lag, was de „Eagle" na het
afkoppelen van het moederschip
„Columbia" in een zachte curve
naar het maanoppervlak gezakt.
Op een hoogte van vijftien kilome
ter en ongeveer 500 kilometer ver
wijderd van de landingsplaats wér
den de remraketten in werking ge
steld.
Op grond van de informatie die
de landingsradar, gecontroleerd
door de elektronische breinen In
Houston, leverde en waarbij onop
houdelijk hoogte en snelheid wer
den geregistreerd, stuurde de
boordcomputer de „Ergle" naar de
landingsplaats. Pas toen de maan
sloep nog slechts 150 meter boven
het maanoppervlak en 500 meter
van de landingsplaats zweefde,
ging de bemanning op handbestu
ring over.
In de 75 seconden die daarvoor
beschikbaar waren, stelden de as
tronauten vast dat Ket oorspron
kelijke landingsgebied vol grote
stenen lag en dat er zich ook een
krater bevond. Rustig stuurden zij
hun vaartuig naar een vlakker ge
bied.
Gedurende drie uur nadat Arm
strong en Aldrin het luik van de
maansloep sloten, bleef de op de
maan geplaatste televisiecamera
het beeld van de maanlander met
de Amerikaanse vlag op de voor
grond uitzenden. Voordat zij het
apparaat vla afstandsbediening uit
schakelden, zei grondstation Hous
ton:- „Dank u zeer. We geloven
dat u prachtig werk hebt gedaan".
De astronauten antwoordden:
„Dank u. Het was een lange dag".
Armstrong en Aldrin gingen toen
slapen. Ze hadden vermoeiende
dagen achter zich liggen.
De Russische televisie heeft ge
durende zeven minuten beelden
ctgezonden van het verblijf van de
■istronauten op de maan. De om
roeper wees er op een gegeven
moment op dat Armstrong de Ame
rikaanse vlag ontvouwde. Het eni
ge Russische commentaar dat dus
is gegeven, is een Tass-bericht van
zes regels op de voorpagina van de
„Prawda" met de niet al te grote
kap „Zii tiiOtSR d* naam geland".
Op een binnenpagina van dezelfde
editie geeft een correspondent in
Washington een verslag van alles
wat aan de landing van de „moe
dige" astronauten op de maan
voorafging. Nog geen Russische
geleerde heeft over de landing een
verklaring afgelegd.
De Russische radio en televisie
zwegen vanmorgen over de vlucht
van de onbemande „Loena-15", die
nog steeds in een baan om de
maan cirkelt.
Peking heeft geen melding ge
maakt van de Apollovlucht en van
de landing op de maan.
Zie verder pag. 2.
Vrijwel de gehele vrijdag
nacht en zaterdagmorgen is in
Jork, een stad in de Amerikaan
se staat Pennsylvania, tussen
negers en blanken gevochten. Elf
mensen liepen schotwonden op.
De onlusten begonnen na de
verklaring van een jonge neger
dat een lid van een bende blan
ken brandende benzine over
hem heen had gegooid.
vrij warm;
De afgelopen dagen breidde 'n
gebied van hoge luchtdruk zich
uit van de Azoren tot boven west
en midden-Europa. Met de zuid
westelijke tot westelijke stroming
die dit systeem tot stand bracht
wordt de komende dagen voch
tige en vrij warme lucht naar
onze omgeving gevoerd. Gisteren
kwam in ons land nog veel be
wolking voor zodat de middag-
temperaturen niet hoger kwamen
dan omstreeks 22 graden. In
Frankrijk, Italië en Spanje daar=
entegen waar vrijwel geen be
wolking voorkwam steeg de tem
peratuur tot 30 a 35 graden en in
Madrid zelfs tot 38 graden.
Het komende etmaal trekt de
kern van het hogedrukgebied ge
leidelijk van het zeegebied ten
westen van Frankrijk naar het
vasteland, terwijl storingen van
de oceaan langs de westflank
naar IJsland trekken. Hierdoor
zal het ook morgen droog en
enigszins drukkend w.eer zijn met
wolkenvelden afgewisseld door
zonnige perioden. De temperatu
ren kunnen hierbij tot zomerse
waarden stijgen.
meegedeeld door het K.N.M.L,
geldig tot morgenavond:
Zomers
Droog en warm weer met zon
nige perioden. Zwakke tot matige
wind uit richtingen tussen zuid
en west.
dinsdag 22 juli
v.m.
n.m.
Cadzand
6.12
6.36
Breskens
6.37
7.01
Terneuzen
7.13
7.37
Hansweert
7.52
8.18
Walsoorden
7.56
8.20
WOENSDAG
23 JULI
v.m.
a.m.
Cadzand
7.03
7.83
Breskens
7.28
7.58
Terneuzen
8.04
8.34
Hansweert
8.43
9.13
Walsoorden
8.47
9.17
ZON MAAN
op onder op onder
juli
22 4.46 20.45 13.44 23.15
23 4.48 20.44 15.10 23.33
24 4.49 20.43 16.40 23.59
25 4.51 20.41 **18.08 ^te.—
DE VRIJE