Het eigenlijke avontuur begint op
zondag twintig juli
De sprong naar de maan
Ernstig conflict dreigt in Indiase
congrespartij
Vietcong beschoot basis Bin Hoa
met raketten
Armstrong eerste mens
de maan zet
die voet op
FIRST MAN ON THE MOON D
Vrijdag 11 juli 1969
5
Zuidafrikaanse
journalisten
schuldig aan valse
berichtgeving
Vonnissen
in Spanje
Ver. Staten
herzien militaire
bijstand aan
Latijns-Amerika
Elliptische baan
Afdalingsmotor
Rustperiode
Het historische
moment
T.v.-uitzending
naar aarde
Laserstralen
Geologische
gegevens
Safety first
Proces tegen
oud-premier
van Irak
Proces testen
gebruik chemische
)b Vriijtf lji\v",
In India's regerende congres-
partij, die donderdag in Banga-
ore een vierdaagse bijeenkomst
is begonnen, dreigt een ernstig
conflict tussen premier Indira
Gandhi en rechtse partijleiders.
Mevrouw Gandhi heeft onver
wachts in een boodschap aan het
partijbestuur overweging van de
nationalisatie van grote banken
bepleit, een maatregel die al ge
ruime tijd door de linkervleugel
Twee journalisten zijn donder
dag schuldig bevonden aan valse
berichtgeving over Zuidafri
kaanse gevangenissen zonder re
delijke verificatie.
Het zijn Laurence Gandar,
hoofdredacteur van het Johan-
nesburgse dagblad „Rand Daily
Mail" en Benjamin Pogrund, ver
slaggever van het blad.
Het vonnis sloot een maraton-
zitting af, die 1 november begon
naar aanleiding van artikelen in
de Rand Daily Mail in juni en
juli 1965, waarin melding werd
gemaakt van aanrandingen op
gevangenen, sodomie en onhy
giënische omstandigheden in ver
schillende Zuidafrikaanse gevan
genissen.
De Rand Daily Mail wordt uit
gegeven door de South African
Associated Newspapers Ltd en is
gekant tegen de binnenlandse
politiek van de Zuidafrikaanse
regering.
De straffen zullen vandaag wor
den uitgesproken, nadat de ver
dedigers nogmaals aan 't woord
zijn geweest. Het tweetal, dat
verklaard heeft zich onschuldig
te achten, kan maximaal 200
rand boete of een jaar gevange
nisstraf krijgen.
wordt geëist maar waartegen met
name vice-premier en minister
van financiën Morarji Desai fel
gekant is. Er gaan zelfs geruch
ten dat een van beiden over de
kwestie zal aftreden.
Een andere zaak die waar
schijnlijk tot felle discussies zal
leiden, is de aanwijzing van een
kandidaat voor het president
schap. Volgende maand wordt in
India een opvolger gekozen voor
de in mei overleden dr. Zakir
Hoesain. Ook hier is sprake van
meningsverschillen tussen de
premier en een groep rechtse
partijleiders.
Partijvoorzitter Nijalingappa
opende donderdag de bijeenkomst
met een oproep tot „likwidatie"
van de politieke machten die de
vernietiging van grondwet en de
mocratie wensen. Hij drong er
bij de regering op aan, de recen
te verklaringen van communis
tische leiders in de staat Kerala
die openlijk zouden hebben
verklaard een eind te willen ma
ken aan het huidige stelsel in
India serieus te nemen.
Een rechtbank te Madrid heeft
woensdag vier mensen veroor
deeld tot gevangenisstraffen van
drie maanden tot zeven jaar en
geldboetes van 5000 tot 10.000
peseta's (250 tot 500 gulden) we
gens het lid zijn van verboden
verenigingen en illegale propa
ganda.
washwutum Met Amerikaan
se leger heeft gisteren de pers
toegelaten in het nieuwe onder
grondse commando-centrum van
het Pentagon. De bouwkosten
van het centrum bedragen 2,7
miljoen dollar, waaronder begre
pen een computersysteem dat 130
miljoen gegevens kan bevatten
over Amerikaanse troepen over
de gehele wereld. Vanuit het cen
trum kan het hoofd worden ge
boden aan 25 burger-ongeregeld
heden tegelijk.
De Verenigde Staten zijn bezig
hun militaire-bijstandsprogram-
ma's in Latijns-Amerika te her
zien, speciaal waar het landen
betreft die een militair bestuur
hebben. Dit heeft de hoogste ad
viseur voor Latij ns-Amerikaans e
politiek van het Amerikaanse mi
nisterie van buitenlandse zaken
verklaard.
De programma's voor Argenti
nië, Brazilië, Peru en Panama,
die alle door militairen worden
bestuurd, zijn in de afgelopen
twaalf maanden al beknot.
De adviseur, onderminister
Meyer, deed deze uitlating in ant
woord op kritiek van een se
naatscommissie, dat deze hulp het
gevaar inhoudt dat er banden
worden gelegd met militaire re
giems, de uitoefening van het
„recht van revolutie" wordt ver
hinderd en dat betogingen, zoals
die welke zich tijdens de recente
Latijns-Amerikaanse reizen van
Nelson Rockefeller voordeden,
worden onderdrukt.
Noordvietnamese militairen heb
ben woensdag voor de tweede dag
achtereen aan de Cambodjaanse
grenS een Amerikaanse militaire
eenheid in een hinderlaag gelokt,
woordvoerder was het doelwit van
de hinderlaag een konvooi dat
brandstof en munitie naar de stad
An Loc vervoerde. Met behulp van
vliegtuigen en helikopters werden
de Noordvietnamezen verdreven
met achterlating van 22 doden. De
Amerikanen verloren vier man en
elf werden gewond.
De vietcong heeft donderdag
morgen vijftien raketten afgescho
ten op de Amerikaanse militaire
basis Bien Hoa en een nabijgelegen
dorp. Zeven Vietnamese burgers
kwamen om het leven en vele
Vietnamezen en Amerikanen wer
den gewond.
(Vervolg)
Na een rustperiode van acht
uur, noodzakelijk om de drie
mannen zo fris en helder moge
lijk aan hun grote taak te laten
beginnen, worden de laatste
voorbereidselen voor de landing
getroffen. Zondag 20 juli om 12.57
uur kruipt Aldrin het landings
vaartuig binnen door de nauwe
tunnel aan de punt van de stuur-
cabine. Armstrong volgt hem 25
minuten later. Hun collega Col
lins, die bestuurder is van het
moederschip, blijft achter. Drie
uur lang .kijken Armstrong en
Aldrin alles na.
'Zij "MftMiii er zeker van zijn
dat hun maanlander tijdens de
reis geen schade heeft geleden,
want hun leven hangt er van af.
Om 18.42 uur wordt de maanlan
der losgemaakt en de twee ruim
tevaarders stellen de straalmo
tortjes in werking om zich van
de stuurcabine te verwijderen.
De ruimtevaartuigen blijven on
geveer 12 meter achter elkaar en
Collins in het moederschip kijkt
door zijn vensters om te zien, of
het landingsgestel van de maan
lander is uitgeklapt. Wanneer
alles goed blijkt, meldt hij dat
aan zijn collega's, die bijna niets
kunnen zien van de buitenkant
van hun maanlander.
Na een half uur duwt een nieu
we stoot van de straalmotortjes
het maanlandingsvaartuig weg
van de stuurcabine, tot op 630 m
afstand. Daar wordt de landings-
motor in werking gesteld, waar
door de maanlander omlaag
wordt gestuwd in een sterke el
liptische baan met een laagste
punt van 15 km boven het maan
oppervlak. De twee mannen dalen
steeds lager, terwijl Collins in
het moederschip aan de horizon
verdwijnt.
Hij blijft op dezelfde hoogte,
112 km, rond de maan cirkelen.
De elliptische baan stelt de
ruimtevaarders in staat recht
streeks naar het maanoppervlak
af te dalen. De mannen zien door
hun twee driehoekige vensters
hèt pokdalige vlak op zich afko
men, Ieder heeft zijn eigen ven
ster, waarachter zij moeten staan.
Er zijn geen zetels, daar zou geen
plaats voor zijn, want de ruimte
is iets groter dan twee' telefoon
cellen. Om buitelingen te voor
komen binden de mannen zich
vast aan riemen, waardoor zij op
dezelfde plaats blijven.
Tot op dit punt doen zij het-
zelfd e als de mannen van de
Apollo-10 in mei. Maar toen die
het laagste punt hadden bereikt,
mochten zij alleen kijken en fo
tograferen en moesten zij terug
keren. Nu stellen Armstrong en
Aldrin hun afdalingsmotor echter
opnieuw in werking. Dat gebeurt
om 21.08 uur. De maanlander
nadert het oppervlak van de
maan onder een hoek van 15 gra
den.
Hun afdalingsmotor is iets bij
zonders; de ruimtevaarders kun
nen „gas geven" en „gas weg
nemen". Het is 4e enige tot dus
ver die dat kan. Bij alle andere
ruimtevaartmotoren kon de koers
alleen worden gewijzigd door
kortere of langere vuurstoten
met dezelfde kracht.
De ruimtevaarders kunnen
daardoor hun snelheid precies re
gelen en zelfs boven de grond
bljjven zweven om rustig naar
een landingsplek uit te kijken.
Dan dalen zij de laatste 22 meter
in bijna verticale lijn. Voelsprie
ten van een meter lengte maken
contact met de bodem, waardoor
binnen een lichtje opflitst. De
motor wordt uitgeschakeld en de
maanlander zakt neer. De eerste
landing op de maan zal zijn-ver
richt. Het is dan 21.19 uur.
Het stof, dat door de straalmo
tor is opgewaaid, zakt langzaam.
De motoren zwijgen en de man
nen staan in een immense stilte.
De eerste 15 uren blijven zij bin
nen. Drie uur lang controleren zij
alle instrumenten. Want als er
tijdens de landing iets beschadigd
is een lek in een tank bijvoor
beeld zullen ze onmiddellijk
proberen weer op te stijgen om
weer bij het moederschip te ko
men. Met Collins staan zij via de
radio in contact, zolang het moe
derschip boven de horizon is. Zij
kunnen ook met de stations op
aarde spreken, rechtstreeks via
hun eigen sterke antennes ofwel
over het moederschip. Werkt al
les naar tevredenheid, dan gaan
de twee ruimtevaarders eten en
rusten. Ze kunnen gaan slapen als
zij dat willen, maar kunnen ook
hun gemak houden en zich ver
frissen na de spanning van de
landing.
Na een rustperiode van acht
uur gaan zij voorbereidingen
treffen om hun toestel te verla
ten. Dat duurt drie uur. Zij moe
ten in hun beperkte ruimte hun
zware ruimtepakken aantrekken
en dat alleen duurt al een uur.
Deze pakken wegen op aarde 82
kilo, op de maan slechts 14 kilo.
Het geringere gewicht is echter
nauwelijks een voordeel. De
moeilijkheid is veeleer dat de
pakken zo dik zijn en dat de
ruimtevaarders er zich moeilijk
in kunnen bewegen. Elke bewe
ging kan slechts langzaam en
nauwgezet worden gedaan; ren
nen of springen is niet mogelijk.
Maar de pakken zijn noodzake
lijk. Op de maan is geen lucht,
dus ook geen luchtdruk. Om de
druk op peil te houden stroomt
door de pakken constant koele
zuurstof. Het pak blijft daardoor
gespannen. Wil de ruimtevaar
der een arm of been bewegen,
dan moet hij tegen die druk in
duwen en blijven duwen, wan
neer hij arm of been gebogen wil
blijven houden.
Maandagochtend 21 juli om
ti.02 opent Armstrong het luik
van de maanlander. Hij wringt
zich met zijn benen naar voren
naar buiten, tot hij bovenaan het
laddertje staat. Met zijn t.v.-ca-
mera daalt hij langzaam de lad
der af. Na de negende en laatste
trede staat hij in de schotel on
deraan een der landingsposten.
Met een voet probeert hij of hij
op de bodem kan blijven staan
en trekt dan de andere voet bij.
Hij staat als eerste mens op de
maanbodem.
De zon staat laag boven de ho
rizon; het js v. .eg in de ochtend.
Lange schaduwen maken het
identificeren van de omgeving
gemakkelijk. Armstrong spreekt
voortdurend. Hij vertelt de men
sen op aarde hoe het er op de
maan uitziet, hoe diep zijn voe
ten in de grond wegzakken, of het
lopen onder geringe zwaarte
kracht gemakkelijker of moeilij
ker is.
Tien minuten na hem staat Al
drin boven aan de ladder. Hij
laat een camera zakken, die Arm
strong aanneemt en om zijn nek
hangt. Daarna gaat Arms«Uong
naar een kant van de maanlan
der, trekt een plastic bedekking
weg en neemt een schop en een
plastic zak uit de opslagruimte.
Hij schept wat zand of steentjes
in de zak, maakt die dicht en
hang dit voorraadje aan zijn
ruimtepak. Dan hebben ze ten
minste iets meegenomen, wan
neer zij onverwacht gedwongen
een rolgordijn doet. Deze folie
moet de zonnedeeltjes opvangen
die later op aarde wetenschappe
lijk worden onderzocht.
Opnieuw gaat Aldrin naar de
maanlander. Hij haalt een ge
reedschapskist tevoorschijn met
hamers, tangen en ander gereed
schap vor het verzamelen van
keien en grondmonsters. Arm
strong haalt intussen een doos
waarin alles luchtdicht kan wor
den opgeborgen. Daarna brengen
de ruimteseismometer die de
maanbevingen naar de aarde
moeten seinen. Dit instrument
wordt gevoed door batterijen, die
door zonnecellen worden opgela
den. Men hoopt dat het een jaar
lang gegevens zal doorseinen
naar de aarde. Komen er op de
maan schokken voor net als op
aarde, dan kan dat betekenen dat
het binnenste bestaat uit hete ge
smolten gesteenten.
Het andere koffertje bevat de
„laserspiegel", die de laserstralen
zal weerkaatsen,
zouden worden terug te keren.
Armstrong maakt opnamen
van het landschap en van de
maanlander. Intussen twintig mi
nuten later (het is dan 07.47 uur),
heeft Aldrin zich bij hem ge
voegd. Armstrong heeft daar op-
HOF, West-Duitsland: Boven de
autobahn MünchenBerlijn is
woensdag een restaurant geopend
dat als brug over deze autoweg
is gebouwd. Het restaurant biedt
plaats aan 350 gasten.
WASHINGTON: De Amerikaan
se P.T.T. zal binnenkort deze spe
ciale zegel uitgeven ter gelegen
heid van de komende maanlan
ding. De zegel zal 50 groter
zijn dan de normale Amerikaanse
postzegel. Het cliché van de ze
gel zal de reis van de astronau
ten naar de maan meemaken.
namen van gemaakt. Aldrin haalt
een driepoot uit de opslagruimte
tevoorschijn, loopt 21 meter weg
en zet daar de televisiecamera
neer. Van dit ogenblik af kunnen
de kijkers op aarde alles recht
streeks zien.
Aldrin gaat terug en haalt het
apparaat tevoorschijn, waarmee
de zonnewind wordt gemeten.
Aan dit apparaatje zit een stok,
die hij in de maanbodem duwt.
Dan trekt hij de aluminiumfolie
omhoog, ongeveer zoals men met
Aldrin loopt rond de maanlan
der heen, neemt foto's van de vier
landingspoten en van de uitwer
king die de straalmotor tijdens de
landing op de bodem heeft gehad.
Armstrong vult intussen een
tweede doos met zand en steen
tjes. Voordat hij iets aanraakt, fo
tografeert hij het en dan nog
eens de plaats waar het gelegen
heeft. Meent hij dat bepaalde
stenen van speciaal belang zijn
voor de geologen op aarde, dan
stopt hij die in kleine plastic
zakjes. Op elk zakje noteert hij
de geologische gegevens, die voor
de geleerden op aarde belangrijk
kunnen zijn. Voor dit werk heeft
hij 15 zakjes in voorraad.
Armstrong is nu bijna twee
uur en Aldrin anderhalf uur op
de maanbodem. Zij hebben voor
drie uur zuursof bij zich, maar
nemen geen risico en klimmen
terug in hun voertuig. Aldrin
gaat eerst. Hjj trekt aan 'n touw
de voorraden maamnonsters en
het zonnewindinstrument om
hoog en bergt het in de maan
lander. Alles wat de mannen niet
meer nodig hebben, laten zij on
de maan achter. Armstrong gaat
ook naar binnen en sluit het luik.
De mannen sluiten hun ruimte-
pakken aan op het systeem va»
de maanlander, trekken de rug
zakken met zuurstofvoorraden
uit, openen het luik en gooien
die zakken naar buiten. Het luik
gaat weer dicht en dan kan de
luchtdruk in de maanlander op
peil worden gebracht.
Dat gebeurt maandag 21 juli
om 10.50 uur. Om 11.12 uur ge
bruiken xij een maaltijd; veertig
minuten later gaan zij enige uren
rusten, want de komende ma
noeuvres moeten stipt worden
uitgevoerd, willen zij levend op
aarde terugkeren.
De oud-premier van Irak, Ab-
doel Rahman el-Bazzaz zal voor
een revolutionaire rechtbank te
recht moeten staan wegens deel
name aan een „komplot". Op de
zelfde beschuldiging zijn negen
tien andere personen voor de
rechtbank gedaagd, onder wie
oud-chef van de generale staf van
het Iraakse leger, generaal Ibra
him Feisal el-Ansari, aldus is
dinsdag door radio-Bagdad be
kendgemaakt.
gifstoffen
De woordvoerder van het Noord
vietnamese ministerie van buiten
landse zaken heeft donderdag ge
protesteerd tegen het gebruik door
de Amerikanen van chemische
gifstoffen in het gebied ten noor
den van de gedemilitariseerde zone
in Vietnam. Een Amerikaans vlieg
tuig zou een negental dorpen op
7 en 8 juli hiermee hebben aange
vallen. Een groot aantal mensen
zou hierdoor bloeduitstortingen in
de ogen hebben gekregen en bloed
zijn gaan opgeven. Anderen zijn
buiten bewustzijn geraakt. Ook is
er schade aangericht onder het
vee en aan de gewassen.
