Drie mannen staan klaar voor
historische vlucht naar de maan
14.000 jongens van lichting
1970 worden buiten
gewoon dienstplichtig
DE MENS DRINGT STEEDS DIEPER DOOR IN DE ONEINDIGE KOSMOS
TWEE VAN HEN ZULLEN DE
MAANDODEM BETREDEN
Overleg in Lagos
over hulpverlening
„Verkiezingen" in West-lrian voor
raadgevende vergaderingen afgelopen
Minister Roolvink:
NIEMAND IS GEBAAT BIJ EEN
STERKE LOON- EN PRIJSSTIJGING
Regering met nog beslissen
over SER-advies
VRIJSTELLING OUDSTE ZOON
GROTE GEZINNEN
Amerikaanse
patrouille
in hinderlaag
gelokt
VOOR GEBAK
SMIDT'S
EGYPTE BESCHOUWT ZICH IN
VOORTDURENDE STAAT VAN
OORLOG MET ISRAEL
HFT WFFR
DONDERDAG
10 JULI 1969
25e Jaargang
No. 6022
Uitgeefster N.V. v/h Fa. P. J. van de Sande, Teraeuzen
Drie
instrumenten
Drie miljoen
onderdelen
Busongeluk
in Pakistan
Hoogwater
Zon-
en
Maanstanden
Zelf aanvragen
Uur der
beslissing
Broederdienst
Banketbakkerij
Politieke
gevangenen
De overstromingen
in Japan
Weerbericht
PMwherieg bij afeennemenï: TERNEUZEN
Dtweüw^HoofdtedaeteurP. J. san de Saade
Redactie- en Administratie-adresSmidswal
Tetefoeo: C01150)-*2073. Gironummer: 38150
Abonnementsprijs
f 8e~ per kwartaal; per maand ƒ2,70
Losse nummers 15 cent, inclusief 4 6.T.W.
DE VRIJE ZEEUW
Advertentieprijs: per mm 16 cent; minimum
per advertentie 2,40, exclusief 4 B.T.W.
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels
advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel mêéi
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of Adres
bureau van dit Wad 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot njn. 2 uur.
Voor bet gecoznb. maandag/dinsdag-nummet
tot 10 uur voormiddag.
Volgend® week gaat gebeuren wat enige tientallen jaren geleden nog
voor onmogelijk werd gehouden: de mens gaat de maan bezoeken, die
sinds onpeilbare tijden ongenaakbaar rond de aarde heeft gedraaid.
Twee mannen gaan er op lopen, aarde en stenen van de bodem ver
zamelen om daarmee naar de aarde terug t« keren. Deze maanreis is
van veel groter belang dan destijds de reis van Columbus, omdat met
het weislagen bewezen zal zijn dat het bezoeken van andere planeten
in ons zonnestelsel in principe mogelijk is. De mens is dan niet langer
aan de aarde gebonden.
Drie mannen staan klaar om
deze taak te volbrengen, de Ame
rikaanse ruimtevaarders Neil Arm
strong, Michael Collins en Edwin
Aldrin. Twee van hen landen op de
maan. Armstrong zal de eerste zijn
die met zijn voeten de maanbodem
beroert, Aldrin volgt hem. Woens-
16 juli starten zij in hun Apollo 11-
ruimteschip, omhooggestuwd door
een machtige Saturnus-raket voor
hun reis van 350.000 km door het
luchtledige naar de maan. Arm
strong en Aldrin blijven na de lan
ding bijna een etmaal op het
hemellichaam. Zij zullen daar een
zamer zijn dan een mens ooit is
geweest, maar tegelijk gehoord en
gezien worden door méér mensen
dan ooit. Elk woord dat zij zeggen
over wat zij zien en doen, wordt
op aarde ontvangen. Een van hun
eerste daden in hun „nieuwe we
reld" is het opstellen van een
kleine televisiecamera, waardoor
meer dan een miljard paar ogen
op aarde elke beweging die zij ma
ken, kunnen volgen.
Zij verzamelen stukken maanrots
en losse grond, doen die in plastic
zakken en metalen dozen en zet
ten drie wetenschappelijke instru
menten neer. Een daarvan is een
miniatuur seismisch station, dat
automatisch gegevens over maan-
bevingen naar de aarde zal seineü.
Het tweede is een laserspiegel. De
laserstralen, van de aarde uitge
zonden, zullen terugkaatsen, waar.
door de geleerden tot op centi
meters nauwkeurig bunnen bepalen
hoe'ver de maan precies op be
paalde tijdstippen verwijderd is.
Het derde instrument vangt deel
tjes die de zon heeft uitgestoten
en ongehinderd door lucht de
maanbodem bereiken. Dit instru
ment nemen zij mee terug naar de
aarde, waar deze deeltjes zullen
worden bestudeerd. De geleerden
zullen maanden en misschien jaren
bezig zijn met het onderzoeken van
de gegevens en de maanmaterie.
Velen vinden het zélfs het meest
waardevolle onderzoek van deze
eeuw.
Toch is dit bijzaak vergeleken
met het fundamentele doel van de
vlucht, namelijk bewijzen dat de
wens naar de maan kan reizen, er
kan landen en veilig kan terug
keren.
Acht jaar geleden, in mei 1961,
stelde president Kennedy het doel
van een maanlanding vóór 1970
voor ogen. Het congres was het er
mee eens. Dit besluit leidde tot de
meest massale technische, niet-
militaire mobilisatie van mensen
en materiaal in de geschiedenis.
Meer dan 400.000 geleerden, inge
nieurs, administratief personeel,
technici en anderen werkten mee
aan het ontwerpen, bouwen, be
proeven en inwerkingstellen van
de ingewikkelde machinerie die er
voor nodig is. Raketten en ruimte
vaartuigen, volgantennes, elektro
nische rekenmachines, lanceer-
plaatsen en bergingssystemen
moesten er komen. De ruimtevaar
ders moesten worden uitgekozen
en opgeleid om handelingen te ver
richten, die nooit eerder waren
geprobeerd en waarvan sommige
op aarde niet eens kunnen worden
uitgevoerd.
Hun ruimteschip, de Apollo 11,
telt met de Saturnus-5 raket meer
dan drie miljoen onderdelen, die
een betrouwbaarheid van 99,9999
procent moeten hebben om een
maanlanding te doen slagen.
(Zie verder pag. 2)
De Nigeriaanse ambassadeur
in Zwitserland, Soele Kolo, is
woensdag in Lagos aangekomen
om deel te nemen aan overleg
tussen de Nigeriaanse autoritei
ten en vertegenwoordigers van
(het internationale rode kruis over
de organisatie van hulpverlening
aan de Biafranen.
Een busongeluk in de afgele
gen provincie Dir in het weste
lijk Himalayagebied heeft een
dezer dagen aan vijftig mensen
het leven gekost. De bus stortte
in een 300 meter dieoe afgrond.
De verkiezingen in West-lrian
voor de raadgevende vergaderin
gen, die moeten beslissen over de
toekomst van het gebied, zijn nu
alle geëindigd.
De laatste dagen zijn in diverse
districten nieuwe verkiezingen
gehouden op verzoek van de V.
N.-waarnemers, die bij de eerste
niet aanwezig waren geweest.
Daarbij is het zaterdag' in het dis
trict Bosnik op het eiland Biak,
De minister van sociale zaken, de heer B. Roolvink, heeft gisteren
tijdens de jubileumvergadering van het 60-jarige C.N.V. in Utrecht
verklaard, dat een sterke loon- en prijsstijging op dit moment in nie-
mands belang is. Hij deelde mede dat de regering zich beraadt over de
inhoud van het SER-advies, dat dient te worden betrokken bij het
overleg over de begroting voor het volgend jaar. Minister Roolvink
noemde het SER>advies zeer belangrijk.
„De regering is verheugd dat 't
vrijwel unaniem is uitgebracht",
aldus de heer Roolvink, die daar-
DEN MAAG: Minister van bui
tenlandse zaken Luns in gesprek
■met zijn Westduitse collega Willy
B-randt, dinsdagmiddag in Den
Haag.
DONDERDAG 10 JULI
v.m.
n.tt».
Cadzand
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
10.29
10.54
11.30
00.37
00.41
10.57
11.22
11.58
12.09
12.13
VRIJDAG
11 JULI
v.m.
n.m.
Cadzamd
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
11.26
11.51
00.27
1.06
1.10
11.47
12.46
1.15
1.29
ZON
MAAN
OP
onder
op
onder
luli
10
4.32
20.58
00.47
18.13
11
4.33
20.57
01.14
19.21
12
4.34
20.56
01.51
20.17
13
4.35
20.56
02.42
20.59
14
4.36
20.56
03.44
21.30
15
4.3®
20.54
04.55
21.52
Minister W. den Toom van defensie heeft in verband met het ge
schatte surplus aan oproepbare dienstplichtigen van de lichting 1970
tot een tweetal maatregelen besloten, waarbij in totaal circa 14.000
ingeschrevenen van deze lichting kunnen worden bestemd tot buiten
gewoon dienstplichtige. De bewindsman heeft dit besluit genomen op
grond van een interim-rapport van de interdepartementale commissie
dienstplichtbeleid, zo blijkt-uit een brief van minister Den. Toom aan
de Tweede Kamer.
De eerste van <de maatregelen
houdt in, dat evenals bij de lich
tingen 1968 en 1969 een aantal in
geschrevenen van de lichting 1970
hoewel goedgekeurd voor de
militaire dienst zal worden be
stemd tot buitengewoon dienst
plichtige. Deze dienstplichtigen,
ongeveer 10.000 kregen deze be
stemming, omdat zij op grond van
hun keuringsgegevens niet tot de
meest geschikten behoren. Dege
nen die hiervoor in aanmerking
komen, zullen tijdig bericht ont
vangen.
Met de tweede maatregel wil
minister Den Toom vooral tege
moet komen aan de eerder in de
volksvertegenwoordiging geuite
verlangens betreffende de dienst
plicht van de oudste zonen uit
grote gezinnen. Deze kunnen wor
den bestemd tot buitengewoon
dienstplichtige, als zij uit een ge
zin komen van tenminste, vijf kin
deren, waarvan zij het oudste in
leven zijnde kind1 zijn. Bovendien
moeten er onder de 4 of meer jon
gere kinderen tenminste twee zo
nen zijn. Deze maatregel, die uit
sluitend geldt voor ingeschreve
aan toevoegde dat de regering nog
geen enkele beslissing, noch ge
heel nech partieel, heeft genomen.
Daarmee reageerde hij kennelijk
op de scherpe kritiek die C.N.V.-
vóorzitter Van Eibergen had laten
horen aan het adres van minister
Schut, die zich vorige week in de
Tweede Kamer kantte tegen uit
stel van de huurverhoging, waar
toe de S E.R. heeft, geadviseerd.
„Het pakket dient te worden be
zien met inbegrip van het uitstel
van de huurverhoging", zo ver
klaarde minister Roolvink. Hij
hoopt dat het mogelijk zal zijn het
S.E.R.-advies in grote lijnen te vol
gen „U begrijpt dat in ieder geval
vanmiddag geen belangrijke beslis
singen worden genomen, omdat de
belangrijkste „club" hier zit". De
minister doelde op de aanwezig
heid van ziin collega's Beernink,
De Block, Üdink, Bakker, Witte-
veen en staatssecretaris Van Veen.
Minister Roolvink zei voorts,
kennelijk ook in antwoord op de
kritische opmerkingen van C.N.V.-
voorzitter Van Eibergen, dat tal
van beslissingen sneller dienen te
worden genomen dan thans het
geval is. Hij sprak de hoop uit, dat
de S.E.R. spoedig advies zal uit
brengen over de herziening van de
ondernemingsstructuur, desnoods
verdeeld, maar in ieder geval snel,
„want het uur der beslissing na
dert".
nen van de lichting 1970, wordt
toegepast, indien de belanghebben
de daartoe de wens te kennen
geeft. Volgens berekening zullen
tussen de 3500 en 4000 dienstplich
tigen van deze lichting voor deze
regeling in aanmerking kunnen
komen.
Indien de oudste zoon van deze
mogelijkheid gebruikt maakt, zal
de derde zoon uit dit gezin geen
vrijstelling wegens broederdienst
kunnen krijgen. Volgens art. 19
van de dienstplichtwet moeten
tenminste twee broers uit één ge
zin hebben gediend. De minister
beeft ondanks dit minder pret-
t.ge aspect voor de jongere zonen
de maatregelen in deze vorm
gegoten, omdat daarmee het tijde
lijk karakter van de maatregelen
in verband met het surplus van de
lichting 1970 beter wordt gereali
seerd. Bovendien wordt niet voor
uit gelopen op hetgeen de commis
sie dienstplichtbeleid in haar eind
rapport zal adviseren over het
voor de latere lichtingsjaren te
volgen oproepirigsbeleid.
De minister heeft voorts beslo
ten de sedert 1956 bestaande re
geling inzake vrijstelling voor de
oudste zoon van een weduwe te
verruimen. Voor die vrijstelling
kan nu ook de oudste zoon van
een gezin van vier kinderen in aan
merking komen. Voorheen was
de voorwaarde vijf kinderen.
Noordvietnamese militairen
hebben dinsdag ongeveer 80 km
van de stad Danang een Ameri
kaanse patrouille in een hinder
laag gelokt.
Negen Amerikaanse militairen
werden gedood en zeven gewond,
voordat de Noordvietnamezen
met behulp, van luchtsteun ver
dreven konden worden. De
Noordvietnamezen lieten twee
doden op het slagveld achter.
Dinsdag zijn in Zuid-Vietnam
twee Amerikaanse helikopters
verongelukt, waarbij vijf mensen
omkwamen.
is het adres
Nieuwediepstraat 1
Terneuzen
waar over zes zetels opnieuw
moest worden gestemd, tot grote
onrust gekomen.
In tegenwoordigheid van twee
tot drieduizend mensen ontving
op een marktplein de eerst-ge-
kozen kandidaat een zwak ap
plaus van circa 75 pro-Indonesi
sche aanwezigen. Na doodse stilte
brak een tumult los onder de me
nigte, die pas weer tot bedaren
kwam toen vier man naar voren
stapten met een petitie en die
voorlazen. Ze eisten democrati
sche verkiezingen volgens het be
ginsel van „één man - één stem".
Er klonk een geestdriftig applaus,
terwijl leden van de districtsraad
en Indonesische ambtenaren met
stomheid geslagen toekeken. Uit
eindelijk werden de betogers ver
spreid, waarna de verkiezing -
die werd bijgewoond door twee
V.N.-waarnemers en twee wes
terse journalisten werd voort
gezet. Er kwam geen geweld voor
en er werden ook geen arresta
ties verricht.
Andere herverkiezingen zijn
gehouden in Merauke en Fakfak.
De autoriteiten in West-lrian
vrezen dat er meer ongeregeldhe
den zullen volgen tij'dens de bij
eenkomsten van de raadgevende
vergaderingen die volgend het
Indonesische moesjawarah-be-
ginsel (onderling overleg) gaan
uitmaken of West-lrian al dan
niet bij Indonesië blijft.
De Indonesische minister vaa
buitenlandse zaken, Adam Malik,
heeft woensdag naar aanleiding
van een V.N.-verzoek om een al
gemene amnestie voor de Iriane-
se politieke gevangenen ver
klaard, dat er al veel in vrijheid
zijn gesteld. Een klein aantal be
vindt zich nog in gevangenissen
op Java en West-lrian en zal
worden berecht, zei hij verslag
gevers op het vliegveld van Dja
karta, waar hij de, komst afwacht
te van zijn Tunesische ambtge
noot, Habib Bourguiba jr.
Het verzoek om een algemene
amnestie is de Indonesische rege
ring gedaan door de speciale V.
N.-vertegenwoordiger voor West-
lrian, Fernando Ortiz Sanz. Een
V.N.-woordvoerder zei woensdag
in Djakarta dat de Indonesische
autoriteiten op 1 juli op voorstel
van Ortiz Sanz 36 Irianese poli
tieke gevangenen hadden vrijge
laten, maar dat er in West-lrian
nog 76 werden vastgehouden.
Minister Malik deelde nog mee
dat hij zondag naar West-lrian
vertrekt voor een vijfdaags be
zoek om het begin van de „daad
van vrije keuze" bij te wonen.
Hij zal worden vergezeld door
verscheidene buitenlandse diplo
maten.
Egypte heeft woensdag ver
klaard dat het zich in voortdu
rende staat van oorlog met Is
raël beschouwt. Een Israëlische
terugtrekking van 't schiereiland
Sinai zou „een zeer goede reme
die" zijn om aan deze gevaar
lijke situatie een eind te maken,
zo zei regeringswoordvoerder
Zajjat op een persconferentie.
Om commentaar gevraagd op
Oe Thants jongste waarschuwing
betreffende de spanning aan het
Suez-kanaal zei Zajjat: „De heer
Thant heeft alle reden tot be
zorgdheid". De secretaris-gene
raal moest zich overigens niet
alleen zorgen maken over het
Op het Japanse eiland Koesjoe
zijn sinds 24 juni door overstro
mingen en grondverschuivingen
als gevolg van zware regenval
80 mensen omgekomen. Acht
worden vermist en 173 hebben
verwondingen opgelopen.
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Afnemend buiig
Wisselend bewolkt met plaatse
lijk enkele buien. Matige tot
zwakke wind uit noordelijke
richtingen. Dezelfde temperatu
ren als gisteren of iets hogere.
midden-oosten „maar ook over
de toekomst van de verenigde
naties".
Het Egyptische blad „Al Ach-
bar" schreef woensdag dat re
cente nachtelijke commando
acties van Egyn^sche geregelde
troepen die het Suez-kanaal wa
ren overgestoken, „van grote
betekenis" zijn. „De strijders
staan gereed voor de dag van de
grote oversteek De toestand
is grondig gewijzigd na de over
steek van het Suez-kanaal doof
twee afdelingen infanterie", al
dus het blad.
AFNEMEND BUIIG
In grote delen van het vasteland
heerst koel zomerweer met mld<
dagtemperaturen tussen zestiM
en achttien graden.
Vooral in Nederland, België en
Duitsland en het Alpengebied kwa«
men woensdag talrijke regen«t
hagel- of onweersbuien tot ontwik"
keling, waarbij plaatselijk vrij grott
hoeveelheden regenval werd gerat
gistreerd. Zo is in Wenen ifi
twaalf uur tijds 20 mm regen ge«
vallen.
Inmiddels breidt een rug VMJ
hoge luchtdruk zich van de Britsé
eilanden naar de Noordzee e*
Scandinavië uit. Hierdoor zal dé
buiigheid in ons land afnemen ea
worden er meer opklaringen ven
wacht. De temperaturen zulle»
dezelfde zijn als woensdag of iets
hoge? worden.
S